Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 5. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.
ANKARA
5. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2020/193 Esas
KARAR NO : 2021/384

DAVA : Eser Sahipliğinden Kaynaklı Hakların İhlâli / Haksız Rekabet

DAVA TARİHİ : 05/08/2020
KARAR TARİHİ : 22/10/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 16/11/2021
Mahkememizde görülmekte bulunan Eser Sahipliğinden Kaynaklı Hakların İhlâli / Haksız Rekabet
İstemli davanın yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacılar vekili 05/08/2020 tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkili … tarafından web siteleri ve akıllı telefon uygulamaları için geliştirilmiş çevrimiçi … oyunu yazılımı …’in, yeni teknoloji ve modern çağa uygun bir şekilde ….obil uyumlu olarak hazırlanıp “https://……com/” ve “https://www…net/” web siteleri aracılığıyla kullanıcıların hizmetine sunulduğunu, ön plan kodlaması bootstrap, react veya benzeri hazır/açık kaynak kodlu kütüphaneler kullanılmadan jquery (açık kaynak JavaScript kütüphanesi) minimum düzeyde olacak şekilde; arka planda ise nodejs (açık kaynaklı, sunucu tarafında çalışan ve ağ bağlantılı uygulamalar için geliştirilmiş bir çalışma ortamı) gibi kütüphaneler kullanılmadan, C++ kodlama dili kullanılarak …ve mobil uyumlu hale getirilmiş bir yazılım olduğunu, dolayısıyla müvekkillerine ait bu yazılımın tamamen kendi çabaları ile yeni ve. teknolojiye uygun bir yazılım olduğunu, müvekkili …’in geliştirdiği bu bilgisayar yazılımına ilişkin olarak, Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü nezdinde de “Bilgisayar Programlarına İlişkin Tescil-Kayıt” sistemi aracılığıyla 2020/3051, 2020/3052 ve 2020/3053 sayılı tescil-kayıtlarının bulunduğunu, müvekkili …’in geliştirmiş olduğu yazılımın sağladığı başarı ve ulaştığı ticari değere binaen yevmiye numaralı “Eser/Fikri Ürünler Üzerindeki Hakların Devri Sözleşmesi” ile de eser sahipliğinden doğan mali haklarını, diğer davacı müvekkil …’e 100.000,00 TL bedelle devrettiğini, eser üzerindeki tüm mali hakların müvekkil …’e geçtiğini, ancak bu oyun yazılımında kullanılan CSS ve JS (Görünüm altyapısını oluşturan kodlama dilleri) dosyaları dahil olmak üzere oyun içi ekran görüntüleri, panel görüntüleri, masa içi, masa ayarı, lobi bölümü yapılanmaları gibi hemen hemen tüm unsurları birebir aynı şekilde davalıya ait “https://…..org” adresinde yer alan web sitesinde kullanıldığının tespit edildiğini, davalı eyleminin bilinçli ve kötü niyetli olarak haksız kazanç elde etme amacına yönelik olduğunu, davalının, müvekkiline ait bilgisayar yazılımının kaynak kodlarını doğrudan temin ettiğinin oldukça açık olduğunu, müvekkil tarafından ilk olarak Ankara Barosu Başkanlığı’nın 15/06/2020 tarih 2020/E1357 yevmiye sayılı ihtarnamesinin davalıya keşide edildiğini, ihtarname ile ihlale konu kullanımların durdurulmasının talep edildiğini, müvekkillerinin iyi niyetli bu yaklaşımına davalı yanca cevap verilmediğini, hukuka aykırı taklit kullanımların ısrarlı bir şekilde devam ettirildiğini, dava açılmadan önce yapılan arabuluculuk görüşmesinde davalı yanla uzlaşılmak istenmesine rağmen davalı yanın uzlaşmaz tavırlarını sürdürmeye devam ettiğini, müvekkil kodlamasında 1484. satır ve devamı ile davalının kodlamasındaki 1490. satır ve devamında yer verilen yazılım kodlamalarının standart-şablon kodlamalar olmadığını, örneğin; müvekkil kodlamasında 1484. satırda geçen “…” adlı css selectorun standart bir değişken ismi olmadığını, aynı şekilde “…” class seçicisinin de standart bir değişken olmadığını, halbuki aynı ibarelerin davalı kodlamasında 1490. satırda da geçtiğini, yine örneğin; 1484. satırın devamında virgülden sonraki “.. ibaresi de ve ardından gelen “…gibi ibarelerin standart kullanımlar olmadığını, davalının bu kodlamalardaki yalnızca “.. ibarelerini “…” olarak değiştirdiğini, ancak bu isimlendirmenin arayüzde bir farklılık oluşturmadığının aşikar olduğunu, bu ve bunun gibi, müvekkilinin css kodlarında yer alan birçok satırın aynı zamanda davalı kodlamasında da yer almasının 2 farklı yazılımcı veya yazılım firması tarafından kullanılması mümkün olmayan ve hayatın olağan akışına tamamen ters olan bir durum olduğunu, dolayısıyla tüm bu unsurların, davalının, ilgili kodlamaları doğrudan müvekkil yazılımından aldığını göstermekte olup ilgili kodlar motamot karşılaştırıldığında çok sayıda bu şekilde birebir izinsiz kullanımın yer aldığının görülebileceğini, davalının belirtilen eylemlerinin, müvekkillerinin 5846 sayılı FSEK m.2 kapsamında eser niteliğinde olan yazılımdan kaynaklı eser sahipliğinden doğan mali ve manevi haklarının ihlali mahiyetinde olup bu eylemlerin aynı zamanda müvekkilleri aleyhine haksız rekabet teşkil ettiğini belirterek; öncelikle, davalının “https://….org” alan adına erişimin engellenmesi, bu yönde erişim sağlayıcıları birliğine ve ilgili sitenin servis sağlayıcısı …. A.Ş’ye ve sair internet servis sağlayıcılarına müzekkere yazılarak ilgili alan adının erişime kapatılması hususunda ihtiyati tedbir kararı verilmesini, davanın nihayetinde; davalı eylemlerinin, müvekkillerinin 5846 sayılı FSEK’ten doğan yayma, çoğaltma ve umuma iletim hakları ile adın belirtilmesi, eserde değişiklik yapılmasını men hakları başta olmak üzere mali ve manevi haklarına davalı yanın tecavüz ve 6102 sayılı TTK hükümleri uyarınca haksız rekabet oluşturan eylemlerde bulunduğunun tespitine, tecavüz eylemlerinin men ve ref’ine, “https://……org” alan adına veya tecavüz eylemlerinin vuku bulduğu sair internet adreslerine erişimin tamamen engellenmesine, eser sahipliğinden kaynaklı mali haklara tecavüz nedeniyle 10.000,00 TL telif tazminatının ve eser sahipliğinden kaynaklı manevi haklara tecavüz nedeniyle 50.000,00 TL manevi tazminat olmak üzere toplam 60.000,00 TL tazminatın haksız eylemin gerçekleştiğinin tespit edilebildiği ilk tarihten itibaren ticari işlere uygulanan en yüksek avans faizi ile birlikte davalı yandan tazminine karar verilmesini talep etmiştir.
Davacılar vekili 04/02/2021 tarihli beyan dilekçesinde özetle; Müvekkilinin Kültür Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü nezdinde tescilini sağladığı ve iş bu davanın konusu olan eserin müvekkiline ait yazılımların front-end (ön yüz) kısmı olduğunu, arka yüz kodlarının iş bu davanın konusu olmadığını, bununla ilgili bir taleplerinin olmadığını, müvekkiline ait front-end kodları ile davalıya ait front-end kodlarının karşılaştırılmasının yapılması yönünde bilirkişi görevlendirilmesinin yapılmasını talep etmiştir.
Davacılar vekili 26/07/2021 tarihli ıslah dilekçesi ile; 5846 sayılı FSEK uyarınca eser sahipliğinden doğan mali haklara tecavüz nedeniyle 18.333,03 TL telif tazminatı ve manevi haklara tecavüz nedeniyle 50.000,00 TL manevi tazminata hükmedilmesini, haksız eylemin gerçekleştiği tespit edilebilen ilk tarihten itibaren bu miktarlara ticari işlere uygulanan en yüksek avans faizinin yansıtılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili 03/11/2020 tarihli cevap dilekçesinde özetle; Davaya konu yazılımı müvekkilinin kendisinin oluşturmadığını, dava dışı … isimli şahıstan 04/04/2020 tarihinde satın aldığını, bu nedenle iddia edildiği gibi herhangi bir kopyalama veya davacılara ait yazılımın bilerek kullanılması gibi bir durumun söz konusu olmadığını, davacının, yazılımın kendisine ait olduğuna dair delil olarak gösterdiği Telif Hakları Genel Müdürlüğü tarafından verilen kayıt-tescil belgesi tarihinin 29/04/2020 olduğunu, müvekkilinin ise davaya konu yazılımı 04/04/2020 tarihinde satın aldığını, davacının üretim tarihi olarak 15/11/2018’i belirtmiş olmasının somut bir delile dayanmadığını, 05/10/2020 tarihinde davacının ibraz ettiği belge ve beyanları üzerinden bilirkişi raporu aldırıldığını, söz konusu raporda; oyunun ara yüzleri, kaynak kodlarının birbirine benzediği, programın işlevi, programlama alt yapısı-kodlaması, akış şeklinin aynı olduğunun değerlendirildiği, bilirkişi raporunda yer alan bu tespitlere katılmadıklarını ve yeni bir bilirkişi incelemesi yapılması gerektiğini, dava dışı … sitelerinin sadece bir kısmı incelense dahi oyunun işlevinin hepsinde aynı olduğu, ara yüzlerinin hepsinde benzer olduğu, bu benzerlikten bir hak kaybı doğacak olsa idi bütün sitelerin birbirine bu zararı vereceğinin izahtan vareste olduğunu, kaldı ki, müvekkilinin satın aldığı yazılımın kodlarının, davacıların … sitesi kodlarından farklılık arz ettiğini, ilgili iki oyunun kodlama kısmında herhangi bir benzerliğin bulunmadığını, şablonların benzerliğinin standart … uygulamasında olması gerektiği gibi olduğunu, müvekkilinin davaya konu olayda haksızlığa uğrayan taraf olup, hem bu yazılım için defalarca dava dışı şahsa ödemelerde bulunduğunu, hem de bu programı kullanamadığını, müvekkilinin … sitesinin, tesadüf mü kasıt mı bilinememekle birlikte, … ve davacıların kendilerine ait olduğunu beyan ettikleri ……com ve ….net sitelerinin domain sahibi …. tarafından defalarca saldırıya uğradığını, bu eylemlere ilişkin İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … Soruşturma sayılı dosya üzerinden soruşturma işlemlerinin devam ettiğini, müvekkilinin, davacı yanın tescil tarihinden önce satın aldığı uygulama yazılımının benzerliğinden dolayı, müvekkiline kusur izafe edilmesinin hukuken mümkün olmadığını belirterek; mahkemece verilen ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasını, dosyanın yeniden bilirkişiye tevdiini, nihayetinde davanın reddini talep etmiştir.
UYUŞMAZLIK:
Dava, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundan kaynaklı; eser sahipliğinden doğan mali-manevi haklara tecavüz eylemlerinin tespiti, men ve ref’i, telif tazminatı ve manevi tazminat ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunundan kaynaklı; haksız rekabetin tespiti, men ve ref’i istemlerine ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; Davalının, “https://……org” ibareli çevrimiçi yazılımı kullanmasının, davacıların üzerinde hak sahipliği iddiasında bulunduğu … isimli bilgisayar yazılımının front-end kodlarına ilişkin kısmının ihlali mahiyetinde olup olmadığı, davacılara ait eser sahipliğinden kaynaklı mali-manevi hakların ihlali ile haksız rekabet eylemi oluşturup oluşturmadığı, bu eylemlerin tespiti, men ve ref’i ile davacıların davalıdan telif tazminatı ve manevi tazminat istemlerinde bulunup bulunamayacakları hususlarına ilişkin olduğu tespit edilmiştir.
Davanın açılmasını müteakip tarafların dilekçeleri tebliğ olunmuş, sundukları deliller alınmış, Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nden kayıt-tescil belgeleri getirtilmiş, Ankara Baro Başkanlığı’nın 15/06/2020 tarih 2020/E1357 yevmiye numaralı ihtarname ve tebliğ mazbatası örneği dosya arasına alınmış, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, hak düşürücü süre bakımından eksiklik bulunmadığı tespit edilmiş, taraflar sulhe teşvik olunmuş, arabulucuya gitme hakları hatırlatılmış, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, tahkikat icra olunmasını müteakip, maddi vakıalara ilişkin hususlar bakımından bilirkişi kök ve ek raporu aldırılmış, 06/08/2015 tarih 29437 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelik’in 201/2. maddesi hükmü de gözetilerek taraflara tahkikat ve yargılamanın geneliyle ilgili son sözleri de sorulmuş; sözlü iddia ve savunmada bulunma olanağı tanınmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Tarafların iddia ve savunmaları, ibraz ettikleri deliller, Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nden getirtilen kayıt-tescil belgeleri, Ankara Baro Başkanlığı’nın 15/06/2020 tarih 2020/E1357 yevmiye numaralı ihtarname ve tebliğ mazbatası örneği, mahkememizce aldırılan bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamına göre;
Davacılar vekilinin 03/09/2020 tarihli dilekçesi ile ihtiyati tedbir istemine mesnet olmak üzere delil tespiti isteminde bulunması üzerine mahkememizin 14/09/2020 tarihli ara kararı ile davacılar vekilinin delil tespiti isteminin kabulüne karar verilmiştir.
….’in; davacılara ait; “https://……com/”, “https://www…net/” ve davalıya ait “http://……org” web adreslerinde yaptıkları inceleme sonucu tanzim ettikleri 05/10/2020 havale tarihli bilirkişi raporuna göre;
Davacı tarafa ait olan “https://……com/” ve “https://www…net/” web sitelerinde, web üzerinden oyun oynandığı, iki web sitesinin de kodlamasının aynı olması sebebiyle incelemenin tek web sitesi üzerinden yapıldığı, “https://www…net” web sitesi üzerinden … oyunun bulunduğu kısmın kaynak kodlarına “https://www…net/wp-content/themes/….” adresinden ulaşılmış olup kaynak kodları incelenerek bir kopyası alınarak dosyaya kazandırıldığı,
Davalıya ait; “https://……org/” web sitesinin 6 Nisan 2020 tarihi itibariyle web arşiv kaydının bulunduğu, davacıya ait; “https://www…net” web sitesinin 21 Ekim 2013 tarihi itibariyle web arşiv kaydının bulunduğu, geriye dönük olarak örnek olması açısından 3 Haziran 2017 tarihinde şu andaki web sitesine benzer halde sitenin bulunduğunun görüldüğü,
Davacının davaya konu yazılım için 3 adet Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü tarafından verilen Bilgisayar Programlarına İlişkin Kayıt-Tescil Belgesi sunduğu, belgelerin üçünün de 29.04.2020 tarihli, davacılardan … adına kayıtlı olduğu, üretim tarihinin 15.11.2018 olarak beyan edildiği ve kullanıldığı alanlar olarak “… internet üzerinden online oynanılabilen online … yazılımı” olarak belirtildiği, anılan kayıt tescil belgesinin beyan usulüne göre verildiği,
Mevcut bilgiler ışığında davacı tarafından talep edilen tespitler yapılarak, taraf web sitelerinden alınan kaynak kodları ve kodların karşılaştırma raporunun ekte CD içerisinde sunulduğu,
Kaynak kodları ve kodların karşılaştırma raporuna göre, sonuç olarak; “https://www…net” ve “http://……org” web sitelerinde bulunan … oyununun arayüzleri ve kaynak kodlarının küçük farklılıklar haricinde birbirine benzediği, programın işlevi, programlama alt yapısı–kodlaması, akış şeklinin aynı olduğu, mevcut bilgiler ışığından davaya konu kodlamanın ilk olarak davacı tarafından yapıldığı, şeklinde değerlendirmelerde bulunulmuştur.
Mahkememize ibraz edilen 05/10/2020 havale tarihli bilirkişi raporunda yer verilen maddi tespitler nazara alınarak davacılar vekilinin ihtiyati tedbir istemi mahkememizin 21/10/2020 tarihli ara kararı ile kısmen kabul edilmiş; davalı yanın ihlale konu https://……org sitesinin ticari etki doğurur şekildeki her türlü kullanımının tedbiren durdurulmasına, davalı yana ait https://……org internet sitesine erişimin engellenmesine, karar verilmiştir.
Davacılar yanın iddiaları ve davalı yanın savunmaları karşısında, uyuşmazlığın çözümü bakımından, özel veya teknik hususların tespiti bakımından mahkememizce ayrıca bilirkişi incelemesi yaptırılmış olup, telif hakkı uzmanı …. ve bilgisayar mühendisi öğretim üyesi …’ın birlikte tanzim ettikleri 10/03/2021 havale tarihli kök ve 07/06/2021 havale tarihli ek bilirkişi raporlarında tespit edilen özel ya da teknik konular ışığında yapılan değerlendirmede;
Dava konusu uyuşmazlığa mesnet davacılara ve davalıya ait çevrimiçi yazılımların 5846 sayılı FSEK’te sayılan eser türlerinden “ilim ve edebiyat eseri” vasfını haiz olması, sahibinin hususiyetini taşıyor olması ve somut, üçüncü kişilerce tasavvur edilebilir bir ürün üzerinde vücut bulmakla aleniyet kazanmış olması sebebiyle FSEK kapsamında koruma bahşedilmiş bir eser niteliğini haiz olduğu kanaatine varılmıştır. Çünkü bilindiği üzere; bilgisayar yazılımları FSEK kapsamında ilim-edebiyat eserleri arasında sayılmaktadır. Davacı …’in oluşturduğu ve diğer davacı …’e mali haklarını devrettiği … oyununun yazılımının hususiyet taşıdığı kanaatine varılmıştır. Zira her ne kadar … oyunun kural ve oyun materyalleri bilinir olsa da, bu hususların bilgisayar yazılımına dökülmesi esnasında kullanılacak kodlar her yazılımcı için farklı olacaktır. Diğer bir ifadeyle, farklı yazılımcılar tarafından farklı kodlar medyana getirilmesi mümkündür. İnternet sayfalarının ve dava konusu … vb internet uygulama ara yüz görüntülerinin koda dökülmesinde her bir yazılımcı tarafından yazılacak kod farklı olacaktır. Zira bir ara yüz görüntüsü çok sayıda programlama dili, renk genişliği, imge çözünürlüğü, algoritmik yapılar, konumlandırma vb. çok sayıda teknik detayın bileşkesi olarak farklı yapı ve sayıda kodlama yetenekleri ile ortaya koyulmaktadır. Bu kapsamda örneğin bir … tahtası, farklı yazılımcılar tarafından farklı kodlarla bilgisayar diline dökülebilmektedir. Sadece görüntüsüne bakarak farklı bir yazılımcının aynı kodu yazması teknik olarak mümkün değildir.
Dosyaya sunulu isteğe bağlı tescil belgeleri, 05/10/2020 tarihli bilirkişi raporunda tespit edilen ve davacı yana ait web sitelerinin arşiv kaydı ve kaynak kodları, ….sayılı Eser/Fikri Ürünler Üzerindeki Hakların Devri Sözleşmesi birlikte nazara alındığında; dava konusu … isimli bilgisayar oyun yazılımının davacı … tarafından hazırlandığı, yukarıda yer verilen sözleşme uyarınca, yazılım üzerindeki mali hakların davacı …’e devredildiği, eseri meydana getiren kimse olarak eser üzerindeki manevi hakların ise davacı … üzerinde bulunduğu, dolayısıyla; eser üzerindeki mali haklar bakımından tasarruf yetkisinin davacı … üzerinde, manevi haklar bakımından tasarruf yetkisinin … üzerinde bulunduğu kanaatine varılmıştır.
Delil tespiti ara kararına istinaden mahkememize ibraz edilen 05/10/2021 tarihli bilirkişi raporuna ait olup, ek 76 sayfalık mukayese dosyası, ek 86 sayfalık “……com” ve “….net” ve ek 68 sayfalık “……org” hukuken geçerli ara yüz ve tasarım kodları teknik bilirkişi heyetince yeniden incelenmiş ve hayatın olağan akışına aykırı bir benzerlikte tasarımlara ait kodların çoğu yerde aynı, bazı yerlerde büyük oranda benzer oldukları tespit edilmiştir.
Web tabanlı bir yazılımın çalışır durumda olup olmadığının tespiti için hem backend (arka-yüz) hem de frontend (ön yüz) kodlarının birlikte değerlendirilmesi önem arz etmektedir. Sadece kod benzerliği ve/veya kod intihali konusu söz konusu ise (ki eldeki davanın konusu frontend kodlarının benzerliğinden kaynaklanmaktadır); frontend (ön-yüz) kodlarının yaklaşık %90 oranında davacı frontend (ön-yüz) kodlarından intihal suretiyle oluşturulduğu teknik olarak anlaşılmıştır. Bir yazılımın hem backend (arka-yüz) hem de frontend (ön yüz) kodlarının eşit sorumlulukları paylaşarak işlevsel bir yazılım oluşturacağı teknik olarak değerlendirildiğinden, dava konusu … yazılım frontend (ön yüz) kodlarının çevrimiçi işlevsel bir … yazılımının %50’sini oluşturduğu ve yazılımın %50’si içerisinde yaklaşık %90 oranında intihal ile frontend (ön yüz) kodlarının oluşturulduğu kanaati oluşmaktadır.
Dava konusu bu frontedlerin de “ilim ve edebiyat” vasfını haiz eser niteliğinin bulunduğu teknik bilirkişi incelemesi ile tespit edilmiştir.
Dava konusu olayda, mali hakları davacı … üzerinde bulunan eserin; arayüz kaynak kodlarının davalı tarafından çözümlenerek CSS ve HTML vb. teknik detayların tahmin edilmesi mümkün olmadığından, izinsiz olarak çoğaltılmış ve bu çoğaltılmış eser tedavüle konu edilmiştir. Bu kapsamda davacı …’in, eser sahipliği üzerinde bulunan mali hak tasarruf yetkisinden kaynaklı, çoğaltma ve yayma hakkının ihlal edildiği kanaatine varılmıştır.
Davalının, davacı …’in meydana getirdiği çevrimiçi yazılımı, tasarımlara ait kodlarda ufak değişiklikler yapılarak davalı hakimiyetinde tedavüle sunması nedeniyle davacı …’e ait adın belirtilmesi ve eserde değişiklik yapılmasını menetme manevi haklarını ihlal ettiği kanaatine varılmıştır.
6102 sayılı TTK m.54 hükmüne göre; Haksız rekabete ilişkin bu Kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır. Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır.
TTK m.55/1-a-4 hükmüne göre; Başkasının malları, iş ürünleri, faaliyetleri veya işleri ile karıştırılmaya yol açan önlemler almak, haksız rekabet eylemlerinden biridir.
Somut olayda; davalının, davacı …’in meydana getirdiği, diğer davacı …’in mali haklarını üzerinde taşıdığı bilgisayar yazılımının front-end kaynak kodlarını çoğu yerde aynı, bazı yerlerde büyük oranda benzer olacak şekilde alıntılayarak izinsiz olarak kullandığı, bu eylemlerin TTK m.55/1-a-4 hükmü uyarınca davacılar aleyhine haksız rekabet oluşturduğu kanaatine varılmıştır.
Davacı …’in üzerinde mali tasarruf yetkisinin bulunduğu bilgisayar yazılımının frontend kodlarının büyük çoğunluğunun davalı yanca kullanılması suretiyle davacının çoğaltma ve yayma hakkı ihlal edildiğinden, FSEK m.68 hükmü uyarınca, davacının, davalıdan telif tazminatı isteminde bulunabileceği kanaatine varılmıştır.
Davacı tarafın telif tazminatına ilişkin olarak mahkememizce 07/06/2021 tarihli bilirkişi ek incelemesi yaptırılmış olup buna göre; davalıya ait sitenin “www.webarchive.org” sitesinde yapılan arşiv incelemesi neticesinde; 06 Nisan 2020 ile 16 Kasım 2020 tarihleri arasında aktivitesinin bulunduğu, başka bir deyişle; davaya konu ihlal aralığının bu zaman dilimi içerisinde olduğu, eldeki dava tarihinin 05/08/2020 olduğu, bilirkişi incelemesinde ihlale ilişkin zaman aralığının sonu dava tarihini geçecek şekilde 16 Kasım 2020 tarihine kadar uzatılmışsa da, her davanın, dava tarihinde mevcut maddi olgular üzerinden değerlendirilmesi gerektiğinden, mahkememizce, davalının, mali hak ihlalinde bulunduğu zaman aralığı, bilirkişi heyetinin saptamasının aksine 06 Nisan 2020 ile dava tarihi olan 05 Ağustos 2020 tarihleri arası olarak belirlenmiştir.
Somut uyuşmazlıkta, dosya kapsamında davacı taraflar arasında imzalanan mali hak devir sözleşmesi bulunmaktadır. Söz konusu sözleşmeye göre; yazılımdan kaynaklanan tüm mali haklar, süresiz ve inhisarı olarak 100.000,00 TL karşılığında devredilmiş ve sözleşme 11.06.2020 tarihinde imzalanmıştır.
Taraflar arasındaki sözleşmenin süresiz olması ve özellikle taahhüt işi olarak çok sayıda sektöre dönük üretilen yazılımların ortalama olarak 10 sene kullanım ömrünün olduğu hususunun yazılım mühendisliği bilimi açısından değerlendirilmesi hususları birlikte dikkate alındığında; mali hakları davacı … üzerinde bulunan yazılımın yıllık kullanma bedelinin (100.000/10= 10.000 TL) 10.000 TL, aylık 833,33 TL, günlük ise 27,77 TL olacağı, davalının yazılımı kullanma süresinin (06/04/2020-05/08/2020 zaman aralığı) 121 gün olması nedeniyle, bu yazılımın 121 günlük kullanım süresinin 27,77 TL X 121 gün = 3.360,17 TL olduğu tespit edilmiştir.
3.360,17 TL’lik bedel bir bütün halinde davaya konu yazılımın frontend ve backend bölümlerini kapsamaktadır. Davaya konu edilen yazılım kısmının sadece “frontend” bölümüne ilişkin olduğu, yukarıda yer verilen teknik değerlendirmelere göre bir yazılımın yarısını frontend, diğer yarısını ise backend bölümünün oluşturduğu kabul edildiğinden, davaya konu frontend kısımları bakımından 121 günlük kullanım ücretinin 3.360,17 TL’nin yarısı olan 1.680,085 TL olduğu tespit edilmiştir.
Tespit edilen 1.680,085 TL, davalının, davacıdan aldığı icazet alsaydı, davaya konu frontend kodlarını 121 günlük süreyle kullanımına ilişkin varsayımsal bedel olup, davacı taraf, mali hak ihlali nedeniyle FSEK m.68 hükmü uyarınca bu bedelin 3 katını davalı yandan talep edebilir. Buna göre; davacı …, davalı yandan 1.680,085 X 3 = 5.040,26 TL’yi telif tazminatı bedeli olarak talep etme hakkına sahiptir.
Dava konusu yazılım frontend kodlamalarına ilişkin olarak; yazılımı meydana getiren kişi diğer davacı … olduğundan, davaya konu frontendlerin, davacının izni alınmaksızın alıntılanması ve bir kısmı üzerinde değişiklik yapılması suretiyle çoğaltılması ve yayılması suretiyle, davacının, adın belirtilmesi ve eser üzerinde değişikliği men manevi haklarının davalı yan tarafından ihlal edildiği kanaatine varılmıştır. Davalı her ne kadar davaya konu yazılımı kendisinin üretmediğini ya da davacı yandan alıntılamadığını, bu yazılımı dava dışı 3.kişiden ücreti mukabilinde satın aldığını, dolayısıyla, davaya konu yazılım üzerinde davacı tarafın hak sahipliğinin bulunduğunu bilemeyeceğini ileri sürse de bu savunmasına mahkememizce itibar edilmemiştir. Zira; eldeki dava açılmadan önce, davacılar vekilinin, Ankara Baro Başkanlığı’nın 15/06/2020 tarih 2020/E1357 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile, davalının “https://……org” alan adı üzerinden faaliyet yürüttüğü çevrimiçi bilgisayar oyunu üzerinde müvekkillerinin eser sahipliğinden kaynaklı haklarının bulunduğunu beyan ederek bu hususta söz konusu alan adı içeriğindeki kullanımların sonlandırılması için davalıya ikazda bulunduğu, keşide edilen bu ihtarnamenin davalıya 16 Haziran 2020 tarihinde tebliğ edildiği, davalı yanın tebliğ aldığı ihtarnameye rağmen, davacıların mali-manevi haklarını ihlal eder eylemlerini sonlandırmadığı, bu nedenle ihtarnamenin kendisine tebliğinden itibaren, ihtarnamede belirtilen 5 iş günü sona erdikten sonra dahi davalının, davaya konu alan adı üzerinde ihlal oluşturan eylemlere devam etmesi nedeniyle kusurlu olarak davacı …’in manevi haklarını ihlal etmesi nedeniyle 5846 sayılı FSEK m.70/1 hükmü uyarınca manevi tazminat sorumluluğunun bulunduğu kanaatine varılmıştır. Buna göre; davaya konu frontend kodlamalarının özgünlüğü, bu kodlamaların davalı yanca kullanılma süresi, davalıya yapılan ihtarnameye rağmen ihlal eylemlerinin devam etmesi, tarafların durumu, davaya konu frontendlerin ekonomik değeri, 4721 sayılı TMK m.4 hükmünde düzenlenen hak ve nesafet ilkesi birlikte değerlendirildiğinde; davacı …’in, davalıdan 5.000,00 TL manevi tazminat talep edebileceği kanaatine varılmıştır.
Yukarıda izah edilen gerekçelerle davanın kısmen kabulü ile; Davalı eylemlerinin, davacılara ait eser sahipliğinden kaynaklı mali-manevi haklara tecavüz ve haksız rekabet oluşturduğunun tespitine, tecavüz eylemlerinin men ve ref’ine, tecavüze konu “https://……org” ibareli internet sitesine erişimin engellenmesine, 5.040,26 TL telif tazminatının tespit edilebilen ilk ihlal tarihi olan 06/04/2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı …’e verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, 5.000,00 TL manevi tazminatın tespit edilebilen ilk ihlal tarihi olan 06/04/2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı …’e verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, karar verilmiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun …. Karar sayılı kararı da dikkate alındığında; dava, eser sahipliğinden kaynaklı haklara tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, men’i, ref’i (FSEK ve TTK hükümleri bakımından hakların yarışması söz konusu olup bu hukuki sebeplere dayalı istemler tek bir talep sonucu olarak değerlendirilmiştir.) ile telif tazminatı ve manevi tazminat istemlerine ilişkin olmak üzere üç ayrı bağımsız istemi barındırmaktadır. Söz konusu davada, objektif dava birleşmesi müessesesi mevcuttur. Bu durumda, her bir dava türü için ayrı ayrı vekalet ücreti takdir edilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile;
A)Davalı eylemlerinin, davacılara ait eser sahipliğinden kaynaklı mali-manevi haklara tecavüz ve haksız rekabet oluşturduğunun TESPİTİNE, tecavüz eylemlerinin MEN ve REF’İNE,
B)”https://……org” ibareli internet sitesine ERİŞİMİN ENGELLENMESİNE,
C)5.040,26 TL telif tazminatının 06/04/2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı …’e verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
D)5.000,00 TL manevi tazminatın 06/04/2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı …’e verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Davacıların peşin ve ıslah ile yatırdığı 1.169,65 TL peşin nisbi harçtan alınması gereken 685,85 TL karar ve ilam harcının mahsubu ile arta kalan 483,80 TL harcın talebi halinde davacılara iadesine, aksi halde hazineye gelir kaydına,
3-Davacıların eser sahipliğinden kaynaklı mali-manevi haklara tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, men’i ve ref’i istemi bakımından davacılar kendilerini vekil ile temsil ettirdiklerinden karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan AAÜT m.3 hükmü gereği hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
4- Davacı … telif tazminatı istemi bakımından kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan AAÜT m.3 ve m.13/1 hükmü gereği hesaplanan 5.040,26 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı …’e verilmesine,
5-Telif tazminatı isteminin kısmen reddi bakımından davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan AAÜT m.3 ve m.13 hükmü gereği hesaplanan 5.040,26 TL vekalet ücretinin davacı …’ten alınarak davalıya verilmesine,
6-Davacı … manevi tazminat istemi bakımından kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan AAÜT m.3, m.10 ve m.13 hükümleri gereği hesaplanan 5.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı …’e verilmesine,
7-Manevi tazminat isteminin kısmen reddi bakımından davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan AAÜT m.3, m.10 ve m.13 hükmü gereği hesaplanan 5.000,00 TL vekalet ücretinin davacı …’ten alınarak davalıya verilmesine,
8-Davanın kabul ret oranının para alacaklarının yanı sıra para alacağına tabi olmayan asli istemlerin de eldeki uyuşmazlığın konusu olduğu anlaşıldığından takdiren 1/2 olarak kabul edilmesine,
9-Harcın davanın yalnızca kabul edilen kesimi üzerinden alınması sebebi ile davacının peşin ve ıslah ile yatırdığı ve karar ve ilam harcı olarak tahsil edilen 685,85 TL harcın tamamının davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
10-Davacılar tarafından yapılan 54,40 TL başvurma harcı, 7,80 TL vekalet harcı, 1.900,00 TL bilirkişi ücreti, 662,00 TL posta, müzekkere masrafı olmak üzere toplam 2.624,20 TL yargılama giderinin 1/2’si olan 1.312,10 TL’sinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine, bakiye 1.312,10 TL yargılama giderinin davacılar üzerinde bırakılmasına,
11-Davalı tarafından yapılan 7,80 TL vekalet harcı, 900,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 907,80 TL yargılama giderinin 1/2’si olan 453,90 TL’nin müteselsilen davacılardan alınarak davalıya verilmesine, bakiye 453,90 TL yargılama giderinin davalı üzerinde bırakılmasına,
12-HMK m.333 hükmü gereği karar kesinleştiğinde artan avansın yatıran tarafa re’sen iadesine,
Dair, Davacılar vekilinin yüzüne karşı, Davalı vekilinin yokluğunda, HMK m.341 ve m.345 hükümleri gereği kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesi ilgili hukuk dairesi nezdinde İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
22/10/2021

Katip …
E-imza

Hakim …
E-imza