Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 5. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2019/419 Esas – 2021/268
TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.
ANKARA
5. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2019/419 Esas
KARAR NO : 2021/268

DAVA : Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımla İlgili Kurum Kararlarının İptali – Tasarımın Hükümsüzlüğü)
DAVA TARİHİ : 02/12/2019
KARAR TARİHİ : 30/06/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 05/08/2021
Mahkememizde görülmekte bulunan Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımla İlgili Kurum Kararlarının İptali – Tasarımın Hükümsüzlüğü) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili 02/12/2019 harçlandırma tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin ticaret hayatına 1954 yılında Aydın Nazilli’de dondurma makineleri imalatıyla başladığını, ticari ve ev tipi soğutucularda 420’yi aşkın çeşidi ve günlük 4800+ adet üretim kapasitesi ile derin dondurucudan su sebiline, klimadan şişe soğutuculara, dondurma makinelerinden market dolaplarına kadar geniş bir ürün yelpazesine sahip olduğunu, davalı tarafın 2018 04846 sayısı ile gerçekleştirdiği başvuruya karşı ileri sürdükleri itirazların reddedildiğini, verilen kararın hatalı olduğunu, davalının 2018 04846 sayılı başvurusuna konu 1-16 sayılı tasarımların tamamının yeni ve ayırt edici olmadığını, 2018 04846 1 sıra numaralı tasarımların 2002/01188-1 ve 2015/04209 sayılı tasarımların birebir aynısı olduğunu, 2018 048462 sıra numaralı tasarımın 2002/03182 sayılı tasarım ile, 2018 04846-3 sıra numaralı tasarımın 2017/05963-6 sayılı tasarım ile, 2018 04846-4 sayılı tasarımın 2017/05963-6 ve 2002/01188–1 sayılı tasarım ile, 2018 04846-5 sayılı tasarımın 2017/05951-1 ve 2 sayılı tasarımlar ile, 2018 048466 sayılı tasarımın 2003/01851-4 sayılı tasarım ile, 2018 04846-7 sayılı tasarımın 2003/01851-5 sayılı tasarım ile, 2018 04846-8 sayılı tasarımın 2003/01851 ve 2015/03121-15 sayılı tasarımlar ile, 2018 04846-9 sayılı tasarımın 2003/01859-8 ve 11 sayılı tasarımlar ile, 2018 04846-10 sayılı tasarımın 2003/01859-8 sayılı tasarım ile, 2018 04846-11 sayılı tasarımın 2003/01859-8 ve 10 sayılı tasarımlar ile, 2018 04846-12 sayılı tasarımın 2010/00806-5 ve 6 sıra numaralı tasarımlar ile, 2018 04846-13 sayılı tasarımın 2003/01852-1 ve 2, 2011/07896-1, 2014/05593-1, 2015/01491-1, 2011/07896-1 sayılı tasarımlar ile, 2018 04846-14 sayılı tasarımın 2003/01846-1, 2 ve 3 , 2003/01675-3 ve 5, 2018 04846-16 sayılı tasarımın 2003/01845-1 ve 2 sayılı tasarımlar ile benzer olduğunu, görsel karşılaştırmalardan da görüleceği üzere dava konusu olan tasarımın sadece kulpunun ve kontrol panelinin boyutu ile renginin değiştirilerek tasarıma önemli fiziksel ve görsel özellik kazandırılamadığını, bu nedenlerle dava konusu tasarımların yeni ve ayırt edici olmadıklarını iddia ederek; … sayılı YİDK kararının iptaline, davalı şirkete ait … sıra numaralı tasarımların hükümsüzlüğüne ve dava konusu tasarımların 3.şahıslara devrinin engellenmesi için ihtiyati tedbire karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:
Davalı TÜRKPATENT vekili 24/12/2019 tarihli cevap dilekçesinde özetle; Davacı beyanlarının aksine itiraza mesnet tasarımlar ile davalı tasarımları arasında belirgin farklılıklar bulunduğunu, bu farklılıkların tasarımları birbirlerinden farklı kıldığını, soğutucu/dondurucu dolap ürünlerinde seçenek özgürlüğünün yüksek olmamasının ve tüm ürünlerin belli geometrik şekillerde üretilmesi zorunluluğunun dikkate alınması gerektiğini, dava konusu tasarımların yeni ve ayırt edici olduğunu, tasarımlar arasındaki farklılıkların ortak özelliklerinden fazla olduğunu ve genel izlenimlerinin de farklı olduğunu ileri sürerek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … DAYANIKLI TÜKETİM MALLARI İÇ VE DIŞ TİC. SAN. A.Ş. vekili 24/12/2019 havale tarihli cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin 20 yılı aşkın bir süredir dünyanın farklı mutfak kültürlerine uygun özellikte, yüksek kalitede ürünler sunduğunu ve “…” markası altında pazarlamasını yaptığını, davacı tarafından müvekkili tasarımlarının yenilik ve ayırt edicilik özelliklerine sahip olmadığı iddiası ile YİDK kararının iptali amacıyla işbu dava ikame edilmişse de Kurul kararının yerinde olduğunu, 1 numaralı tasarıma mesnet gösterilen 2002/01188 sayılı tasarımın kulp yapısının farklı olduğunu, müvekkiline ait tasarımda kulp kilidinin dikdörtgensel olduğunu, kilit üzerindeki kilit deliğinin ortalı olmayacak şekilde yerleştirildiğini, kilidin kulptan bağımsız gövde üzerinde olduğunu, mesnet tasarımda ise kilidin kulpa bağımlı olduğunu, kilit deliğinin kilidin merkezinde yer aldığını, müvekkili firmaya ait tasarımda kontrol panelinin üzerinde kırmızı ve yeşil renklerde iki ikaz lambasın bulunduğunu, ikaz lambalarının dairesel formda olduğunu, genel formunun çıkıntılı olduğunu, mesnet tasarımda ise kontrol panelinin bir girinti şeklinde olduğunu, üç farklı renkte ikaz lambası bulunduğunu, formlarının yamuk olduğunu, yine müvekkili tasarımında kontrol paneli üzerinde ikaz lambalarından büyük kontrol düğmesi olduğunu, mesnet tasarımda ise ikaz lambaları ile kontrol düğmesinin bulunduğu zeminin farklı renkte olduğunu, mesnet 2015/04209 sayılı tasarımların da yine farklı olduğunu, müvekkiline ait 1 numaralı tasarımda kapağın iç merkezindeki yer alan bölmenin dikdörtgensel formda olduğunu, kısa kenarlarının birbirine dar açılı olduğunu, itiraza gerekçe tasarımda ise daha dar bir açının yer aldığını, yine soğutucu kapağında da benzer bir yapılanmanın mevcut olduğunu, bu nedenle tasarımların farklı olduklarını, müvekkilinin 2 sıra numaralı tasarımı ile mesnet 2002/03182 sayılı tasarımın birbirlerinden farklı özellikleri bulunduğunu, kulp yapısı, kontrol paneli, ikaz lambalarının yapısı açısından farklılıklar bulunduğunu, müvekkiline ait 3 sıra numaralı tasarımın da mesnet tutulan 2017/05963 sayılı tasarımdan soğutucu kapakta yer alan kulp yapısı, kilit yapısı, kontrol paneli yapısı, ikaz lambaları yapısı itibariyle farklı olduklarının tespit edildiğini, 4 sıra numaralı tasarımın da mesnet tutulan 20017/05963 ve 2002/01188 sayılı tasarımlardan soğutucu kapaktaki kulp, kulp kilidi, kontrol paneli, ikaz lambaları bakımından farklı olduğunu, 5 sıra numaralı tasarımın 2017/05951 sayılı mesnet tasarımdan yine soğutucu kapağın açılmasında kullanılan kulp, kulp kilidi, kontrol paneli, panel üzerindeki ikaz lambaları bakımından farklılıklar taşıdıklarını, 6 sıra numaralı tasarımın mesnet 2003/01851- 4 sayılı tasarımdan, kontrol paneli yapısı itibariyle farklı olduklarını, yine paneldeki ikaz lambaları ile kontrol düğmelerinin de yapılarının farklı olduklarını¸ 7 sıra numaralı tasarımın mesnet 2003/01851- 5 sayılı tasarımdan yine kontrol panelinin yapısı, üzerindeki ikaz lambaları, kontrol anahtarı bakımından farklı olduğunu¸ 8 sayılı tasarımın ise dayanak 2003/01851-4 ve 5 sayılı tasarımlardan kontrol panel yapısı, ikaz lambaları ve kontrol düğmesi bakımından farklı olduğunu, 9 sıra numaralı müvekkili tasarımının yine mesnet 2003/01859 -8 ve 11 sayılı tasarımlardan farklı özelliklere sahip bir kulp olduğunu, müvekkili tasarımında dikdörtgensel profil bulunduğunu, kulpun soğutucu kapağına bağlandığı uçlarının üçgensel yapıda olduğunu, kulpun dikdörtgensel profil formundaki tutma kısmı ile üçgensel parçanın birleştiği kısmın aynı düzlemde olduğunu, mesnet 2003/01859 sayılı tasarımda ise söz konusu kulp yapısının üçgen prizması şeklinde olduğunu, kulbun el tutma kısmı için üçgenin tepede birleşen ayrıtlarının bulunduğunu, müvekkili tasarımında kulp kilidinin bulunmadığını, genel olarak müvekkili tasarımı ile mesnet tasarımların birbirleri ile benzer olmadığını, 10 ve 11 sıra numaralı müvekkili tasarımı ile 2003/01859 8 ve 10 sayılı tasarımların da benzer olmadıklarını, kulp ve gövde yapıları itibariyle farklı olduklarını¸ müvekkilinin 12 sıra numaralı tasarımının ise soğutucu kapak altına yerleştirilen bir seperatör tasarımı olduğunu, 2010/00806 5 ve 6 sayılı mesnet tasarımlardaki seperatörlerin benzer olmadıklarını, dikdörtgen formundaki alt ayrıtın eğimli şekilde olduğunu, halbuki müvekkili tasarımında orta kısımda bir eğimli çıkıntı bulunduğunu, 13 sıra numaralı müvekkili tasarımının ise soğutucu ızgarası olduğunu, bunların genellikle dikdörtgensel yapıda olduğunu, söz konusu levhaların dayanıklılık amacı ile belirli aralıklarla ve bölmelendirilerek yerleştirildiklerini, dolayısıyla mevcut durumda ızgaraların belirli yapıda olmalarının teknik zorunluluk olduğunu, müvekkili tasarımında yer alan ızgara üzerinde belirli açıda sıralanmış levhaların bulunduğunu, küçük levhaların etrafında bulunan çerçevenin bir ayrıtının, diğerlerinden daha kalın olduğunu, geniş olan ayrıt üzerinde 3 adet dairesel form bulunduğunu, gerekçe tutulan 2003/01852 sayılı tasarımda ise ızgarayı oluşturan açılı dizilmiş küçük levhanın çevresinde yer alan çerçevenin bütün ayrıtlarının eşit kalınlıkta olduğunu, yine mesnet gösterilen sair tasarımların tamamından levha yapıları itibariyle farklı olduğunu, 14 sıra numaralı soğutucu çerçevesi tasarımının, soğutucu gövdesinde olup kapağın üzerine yerleştirilmesinde veya camlı kapak yerine kullanıldığını, mevcut durumda kullanılan ve üretilen çerçevelerin temel olarak farklı geometrik formdaki profilin birbirine dik olacak şekilde dört ayrıtın birleştirilmesi ile oluşturulduğunu, müvekkiline ait tasarımda dikdörtgensel formda bir profil kullanılarak çerçeve elde edildiğini, profilin iç tarafa bakan kısmında bir basamak şeklinde uzantı yer aldığını ve söz konusu basamağın dört ayrıtın arasında kalan köşelerinin radyuslu olduğunu, mesnet 2003/01846-1 sayılı tasarımda ise farklı çıkıntı ve uzantıların bulunduğunu, 2 sayılı mesnet tasarımda da yine köşe radyuslarının bulunmadığını¸ 3 sıra numaralı mesnet tasarımda ise profilin üst yüzeyinde farklı formlarda çıkıntı ve uzantılar varken ayrıca alt kısımda ise basamak şeklinde bir eklentinin daha bulunduğunu, 16 sıra numaralı müvekkili tasarımının soğutucu gövde içerisine yerleştirilen sepet tasarımları olduğunu, müvekkili tasarımında sepetin ince çaptaki bir telin birbirine dik olacak şekilde yerleştirilmesi ile belli ölçülerdeki nesnelerin düşmesine engel olacak şekilde telli yapının mevcut olduğunu ve L geometrik formlu tutma kulpunun bulunduğunu, mesnet 2003/01845 sayılı tasarımın ise farklı olduğunu ileri sürerek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
UYUŞMAZLIK:
Dava, 5000 sayılı Patent ve Marka Vekilliği ile Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun m.15/C hükmüne göre açılan YİDK Kararının İptali ve 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu m.77 hükmüne göre açılan Tasarımın Hükümsüzlüğü istemine ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; Davalı kurumun tesis ettiği 2019-T-694 sayılı YİDK kararının hukuka uygun olup olmadığı, davalı şirkete ait 2018/04846 nolu çoklu tasarım başvurularının başvuru tarihi itibari ile mutlak anlamda yeni ve ayırt edici olup olmadıkları, tasarım koruması kapsamında kalıp kalmadığı, hükümsüzlüğünün gerekip gerekmediği hususlarına ilişkin olduğu tespit edilmiştir.
Davanın açılmasını müteakip tarafların dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, sundukları deliller alınmış, tasarım tescil ve başvuru dosyaları ile alâkalı kayıtları getirtilmiş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, hak düşürücü süre bakımından eksiklik bulunmadığı tespit edilmiş, taraflar sulhe teşvik olunmuş, arabulucuya gitme hakları hatırlatılmış, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, tahkikat icra olunmasını müteakip, bilirkişi heyetlerinden maddi vakıalara ilişkin raporlar alınmış, 06/08/2015 tarih 29437 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelik’in 201/2. maddesi hükmü de gözetilerek taraflara tahkikat ve yargılamanın geneliyle ilgili son sözleri de sorulmuş; sözlü iddia ve savunmada bulunma olanağı tanınmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
İşlem dosyasının tetkikinde; Davalı şirketin 06.08.2018 tarihinde 2018/04846 sayılı çoklu tasarım başvurusunda bulunduğu, Tasarımlar Dairesi Başkanlığı’nın 10.09.2018 tarihli 300 sayılı Resmi Tasarım Bülteni’nde başvurunun yayımlandığı, davacının 30.11.2018 tarihli dilekçesi ile yayına itiraz ettiği, itirazına mesnet olarak; 2003/01845, 2003/01675, 2003/01846, 2011/07896, 2015/01491, 2014/05593, 2003/01852, 2010/00806, 2003/01859, 2015/03121, 2003/01851, 2017/05951, 2017/05963, 2002/01188, 2002/03182, 2015/04209 sayılı tasarımları gösterdiği, davalı şirket tarafından 14.01.2019 tarihli karşı görüş dilekçesi ibraz edildiği, Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulunun … sayılı kararı ile; “İtirazın reddine ve 2018 04846/ 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15 ve 16 sıra numaralı tasarımların tescilinin devamına” şeklinde oybirliği ile karar verdiği, verilen kararın davacı marka vekiline 30.09.2019 tarihinde tebliğ edildiği, yasal iki aylık hak düşürücü süre içinde eldeki davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Tasarım, bir ürünün veya onun bir kısmının görmek veya dokunmak gibi insan duygularıyla fark edilen görünümüdür. Görünüm, ürünü veya onun üstündeki süslemeyi oluşturan çizgilerin, özel şekillerin, çevre çizgisinin, renklerin, biçimin ve/veya malzemenin sonucudur .
6769 sayılı SMK’nın 56. maddesinde koruma koşulları düzenlenmiş olup, bir tasarımın tescili için yeni ve ayırt edici nitelikte olması gerektiği vurgulanmıştır. 6769 sayılı SMK’nın 56/4. maddesine göre bir tasarımın “yeni” olması o tasarımın aynısının daha önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış olması anlamına gelir. Eğer herhangi iki tasarım arasında sadece küçük ayrıntıda farklılık varsa o tasarımlar aynı kabul edilir. Yenilik değerlendirmesinde temel alınan kriter mutlak yenilik, yani dünyada yenilik ilkesidir. Yenilik mutlaktır; çünkü, tescili istenen tasarımın aynısının kamuya sunulması halinde, Türkiye’de dünyanın neresinde, ne zaman yapılmış olursa olsun, yenilik ortadan kalkar. Bundan tescil başvurusunda bulunan tasarımcının haberinin bulunup bulunmaması, hiçbir etki yapmaz.
Ayırt edicilik kriterini düzenleyen 56/5. Madde uyarınca, “Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim; a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce, b)Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.” Bir tasarımın ayırt edici nitelikleri o tasarıma has, yani sadece o tasarıma ait özelliklerdir. Yine 56/5. maddeye göre tasarımlar arasındaki kıyaslama bilgilenmiş kullanıcı tarafından yapılacak olup, 56/6. maddeye göre ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınacaktır.
Bilgilenmiş kullanıcı, tasarımı kullanarak bilgi sahibi olmuş, tasarımı tanıyan, deneyim sahibi kullanıcı demektir. Bilgilenmiş kullanıcı, sıradan bir kullanıcının gözden kaçırabileceği tasarımın önemli özelliklerini fark eder. Ama bir tasarım uzmanı kadar da bilgi birikimine sahip olmadığı için ayrıntılarla ilgilenmez.
Seçenek özgürlüğü kavramı ile ilgili olarak, koruma dışı hallerin değerlendirildiği 58/2. Maddede “Koruma kapsamının değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır.” ifadesi yer almaktadır. Bir ürün, tasarımcısına ne kadar seçenek özgürlüğü bırakıyorsa koruma kapsamı da o denli genişler; seçenek özgürlüğü ne denli darsa koruma kapsamı da o denli daralır. Bir ürün işlevini yerine getirebilmesi için ancak belirli bir şekilde tasarlanması zorunluysa, bu ürünün tasarımı hiç koruma görmez. Yine 58/4-c. bendine göre, “Tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün, başka bir ürüne mekanik olarak monte edilmesi veya bağlanması için belirli biçim ve boyutlarda üretilmesi zorunlu ürünlerin görünüm özellikleri koruma kapsamı dışında kalmaktadır.”
Belirtilen açıklamalar ışığında tarafların iddia ve savunmaları, tasarım işlem dosyası, itiraza mesnet gösterilen tasarımlar, hukuki nitelendirme hariç maddi tespitler barındıran bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamına göre;
Dava konusu çoklu tasarımların başvuru tarihi itibariyle yeni veya ayırt edici olup olmadıkları hususu özel veya teknik bilgi gerektirdiğinden, bu hususta mahkememizce bilirkişi incelemesi yapılmıştır.
Tasarım uzmanı …. tarafından hazırlanan 19.06.2020 havale tarihli bilirkişi raporunda sonuç olarak; “Dava konusu 2018 04846/ 12, 14 ve 15 sıra sayılı tasarımlarının, SMK m.56 ve 58 düzenlemeleri kapsamında tasarım korumasına haiz olamayacakları, anılan tasarımlar bakımından mesnet gösterilen tasarımlar ile ilgili yenilik ve ayırt edicilik karşılaştırması yapılmasına gerek olmadığı, dava konusu sair tasarımların ise mesnet tutulan tüm tasarımlar karşısında yenilik ve ayırt edicilik kriterlerini sağladığı, bu tasarımların yeniliğini ortadan kaldırır önceki tarihli ve kamuya sunulmuş dökümanlara ulaşılamadığı” yönünde görüş bildirilmiştir.
Mahkememizce aldırılan bu bilirkişi raporuna davacı vekili ile davalı şirket vekili itiraz etmiş; davacı vekili yeni bir bilirkişi incelemesi yapılmasını talep etmiş, davalı şirket vekili ise ek bilirkişi incelemesi yapılmasını talep etmiştir.
Mahkememizin 13/07/2020 tarihli duruşmasında verilen ara karar ile; 7226 sayılı Kanunun Geçici 1.maddesi uyarınca davacı vekilinin ibraz ettiği 30/06/2020 tarihli delil dilekçesi ve ekli evrakın süresinde sunulduğu anlaşıldığından, gerek bu delillerin değerlendirilmesi, gerek tarafların ileri sürdüğü itirazların değerlendirilmesi için yeni oluşturulan bilirkişi heyeti ile yeni bir bilirkişi raporu aldırılmıştır.
…. tarafından hazırlanan 21.10.2020 tarihli bilirkişi raporunda sonuç olarak; “Tasarımların ortak özelliği olan yatay ve dikdörtgen ana gövdenin klasik gövde olması, tasarımların gerek sektörde gerekse TürkPatent nezdinde kulp, gösterge paneli, kilit formunun farklı olması durumunda yeni tasarım olarak kabul gördüğü dikkate alındığında, 13 nolu ızgara tasarımının önceki bilirkişi raporunda varılan sonucun aksine ayırt edici niteliğe sahip olmadığı, 12 nolu tasarım görünümünün SMK m.58/2 kapsamında teknik zorunluluktan kaynaklandığı, 14 ve 15 sıra sayılı tasarımların SMK m.56/2(b) kapsamında tescilli tasarım olarak korunamayacağı, dava konusu tasarımların yeniliğini ortadan kaldırır önceki tarihli ve kamuya sunulmuş net görünüm içeren dökümanlara ulaşılamadığı” şeklinde görüş bildirilmiştir.
Mahkememizce aldırılan bu bilirkişi raporuna davacı vekili ile davalı şirket vekili itiraz etmiş; davacı vekili yeni bir bilirkişi incelemesi yapılmasını talep etmiş, davalı şirket vekili ise ek bilirkişi incelemesi yapılmasını talep etmiştir.
Mahkememizin 23/12/2020 tarihli ara kararı ile; mahkememizce daha önce aldırılan iki ayrı bilirkişi raporunda yer alan çelişkilerin giderilmesi ve tarafların önceki bilirkişi raporlarına karşı ileri sürdükleri itirazların karşılanması için dosya içinde üniversitelerin endüstriyel tasarım bölümünde görev yapan akademik unvana sahip iki kişinin bulunduğu üç kişilik başka bir bilirkişi heyetine tevdii edilerek yeni bir bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Mahkememize ibraz edilen 26/04/2021 havale tarihli bilirkişi raporuna göre;
Somut olayda dava konusu tasarımlar; “Soğutucu, Soğutucu Kontrol Paneli, Soğutu Kulpu, Seperatör (Soğutucu İçin), Izgara (Soğutucu İçin), Çerçeve (Soğutucu İçin), Yan Kep (Soğutucu İçin), Sepet (Soğutucu İçin)” tasarımlarıdır. Uyuşmazlık kapsamına konu edilen ürünlere ilişkin olarak seçenek özgürlüğü araştırmasına ilişkin örnekler bilirkişi raporunda örneklendirilmiştir. Bu örneklerde sandık tipi (chest type veya reach-in) dondurucular örnek olarak sunulmuştur.
Somut olaya konu olan tasarımlar incelendiğinde; bu tasarımların derin dondurucu olarak bilinen daha ziyade yiyeceklerimizi daha uzun saklayabilmek amaçlı dondurulan bir tür dolap türüdür. Bu sayede ürünleri daha uzun süre saklayıp muhafaza edip kullanabilme imkanı oluştur. Piyasada farklı tür derin dondurucular vardır. Asli amacı çok düşük derecelerde ürünleri dondurmaya yarayan bu ürünler sahip oldukları iyi izolasyon sayesinde uzun süre soğuğu muhafaza edebilir. En bilindik derin dondurucu tipleri sandık tipi olarak bilinen derin donduruculardır. Sandık tipi derin donrdurucular, adından da anlaşılabileceği gibi üstten kapaklı tip derin donduruculardır. Bu tür ürünlerde genelde dikdörtgen prizma şeklinde bir dondurucu haznesi ve üzerinde dolap, arkasından mafsallı bir kapak bulunur. Her beyaz eşya gibi üreticiler arasında ölçüler konusunda benzer yaklaşımlar bulunmaktadır. Klasik bir derin dondurucunun ebatlarını belirleyen iki unsur vardır. Bunlardan ilki ürün yapısıdır ki sandık tipi veya dikeyde çekmeceli olabilir. İkinci husus ise dondurucunun hacmidir. Dolayısıyla ürünün hacmi ve kullanım tipi (sandık veya çekmeceli) temel ürün morfolojsini oluşturur. Ölçeklendirmede net dondurucu hacmi ile gerekli teknik yapının oluşturduğu brüt ölçü belirleyici olur. Somut olayda sandık tipi bir derin dondurucu vardır ve hacmi nedeniyle (genelde 200 veya 380 litre arası olur) kompakt tip değildir. Bir soğutucunun dikdörtgenler prizması şeklinde olması, üstte kapak barındırması, kapağı açmak için moment ve vakum açısından ortada güçlü bir kulbu bulunması, güvenlik açısından kilit yapısına sahip olması, işletme ve işletme dışında olduğunu belirtir ve termostat ayarının yapıldığı bir panelin bulunması, bunlarla beraber iç organizasyon açısından sepet, separatör vb hususlara sahip olması harcı alem özellikler arasındadır. Beyaz eşya olması sebebi ile genelde beyaz, mimarı düzenlemelere uygun farklı renklere sahip olabilir. Kullanım açısından bakıldığında ürünün dışı kadar, kapak açılması ile beraber ürünün içi (soğutucu bölmesi ve sair aksesuarlar) de görünür haldedir.
Buna göre; “Soğutucu, Soğutucu Kontrol Paneli, Soğutu Kulpu, Seperatör (Soğutucu İçin), Izgara (Soğutucu İçin), Çerçeve (Soğutucu İçin), Yan Kep (Soğutucu İçin), Sepet (Soğutucu İçin)” ürünleri açısından seçenek özgürlüğünün kapsamı yukarıda belirtilen harcı alem hususlar da dikkate alındığında geniştir.
Somut uyuşmazlıkta dava konusu çoklu tasarım “Soğutucu, Soğutucu Kontrol Paneli, Soğutu Kulpu, Seperatör (Soğutucu İçin), Izgara (Soğutucu İçin), Çerçeve (Soğutucu İçin), Yan Kep (Soğutucu İçin), Sepet (Soğutucu İçin)” tasarımları olup; bu tür soğutucuların yoğun kullanıldığı kafe, lokanta ve restoranla beraber, her türlü dondurulmuş mamulün satıldığı işletmeler ile beraber, dondurucuların kullanıldığı evlerdeki nihai kullanıcıların dahi bilgilenmiş kullanıcı olduğu düşünülmektedir.
Dava konusu 2018 04846/1 sayılı tasarım, itiraza mesnet gösterilen 2002 01188/1 ve 2015 04209 sayılı tasarım ile karşılaştırıldığında;
Dava konusu tasarım mutat dikdörtgen prizma formunda, beyaz, üstten kapaklı sandık tipi bir derin dondurucudur. Arkadan menteşeli üst kapağın ön orta kımında bir kulp, dolap gövdesinde kulpa denk gelen ksıımda bir kilit sistemi, gövdenin sağ alt kısmında ise dikdörtgen çerçeve işinde solda termostat ayar düğmesi ile iki adet kırmızı ve yeşil durum ışıkları bulunmaktadır. Dolap içi ise basamaklı ve seperatör ile ayrılmış haldedir ve dolap sepet barındırmaktadır. Kapak iç kısmında ortada aydınlatma ve vakum forming ile üretilmiş iç panelde zaruri yatay destek geometrileri bulunmaktadır. 2002 01188 – 1 sıra numaralı mesnet tasarım incelendiğinde; bu mutat özellikleri barındırdığı görülmekte, ancak bu tasarımın davalı tasarımından farklı kulp ve ayar/ikaz bölümüne sahip olduğu dikkate çarpmaktadır. Aynı şekilde davalı tasarımı ile mesnet tasarım kulp yapıları (silindirik ve köşeli yapı) ile kilit sisteminin dış geometrisi (üçgen ve kare) açısından farklılaşmaktadır. Bu açıdan bakıldığında, mutat özellikler harici tasarımcının sahip olduğu müdahale imkanları düşünüldüğünde; dava konusu 2018 04846/1 sıra numaralı tasarım ile 2002 01188 – 1 sıra numaralı mesnet tasarım farklı kulp yapıları, farklı kilit geometrisi ve farklı kontrol panel kurgusu nedeni ile bilgilenmiş kullanıcı gözünde yeterli derecede ayırt edici nitelikte oldukları tespit edilmiştir. Dava konusu 2018 04846/1 sıra numaralı tasarım ile 2015 04209 Sayılı mesnet tasarım karşılaştırıldığında ise mesnet tasarım kompakt tip dondurucu olup oran ve hacim açısından farklıdır. Aynı şekilde ilk başta dikkat çekilecek kulp yapısı mesnet tasarımda iki parçalı, köşeli ve altta kilit ile bütünleşirken, dava konusu tasarımda üstte silindirik tutamaçlı ve alttaki kilit ile noktasal temas halindedir. Bununla beraber kontrol panel yapıları büyük ölçüde farklılaşmaktadır. Bu meyanda dava konusu 2018 04846/1 sıra numaralı tasarım ile 2015 04209 sayılı mesnet tasarımın bilgilenmiş kullanıcı gözünde yeterli derecede ayırt edici nitelikte oldukları tespit edilmiştir. Bu tespit, mahkememizce daha önce aldırılan ilk ve ikinci bilirkişi heyet raporları ile uyumludur.
Dava konusu 2018 04846/2 sayılı tasarım, itiraza mesnet gösterilen 2002 03182/1 sayılı tasarım ile karşılaştırıldığında;
Dava konusu 2018 04846/1 sıra numaralı tasarım değerlendirmesindeki hususları tekrarlamamak kaydı ile dava konusu tasarım ile mesnet tasarım mutat özellikler haricinde tasarımcının sahip olduğu hareket kabiliyeti bazında kulp ve kontrol panelleri açısından karşılıklı değerlendirilebilir. Bu açıdan bakıldığında dava konusu tasarım üstte kapağa iki noktadan monteli ve ortada silindirik bir tutma koluna sahip altta ise dikdörtgen şekilde gövdeye bağlı bir kilide sahiptir. Buna karşın mesnet tasarım kapak yan hattı boyunca ortada bant şeklinde dışa doğru bir kulpa sahiptir. Kontrol panelleri açısından bakıldığında, dava konusu tasarım sağ altta çerçeve içinde solda termostat ayarı yanlarında 3 adet dikdörtgen şekilde ikaz lambalarına sahipken mesnet tasarımda farklı bir kompozisyon halinde solda ikaz lambaları ortada boşluk ve sağda termostat ayarı bulunmaktadır. Mutat özellikler değerlendirme dışı kalmak kaydı ile her iki tasarımın birbirinden farklı olduğu dava konusu 2018 04846/2 sıra numaralı tasarımın bilgilenmiş kullanıcı gözünden mesnet tasarım karşısında yeni ve ayırt edici olduğu tespit edilmiştir. Bu tespit, mahkememizce daha önce aldırılan ilk ve ikinci bilirkişi heyet raporları ile uyumludur.
Dava konusu 2018 04846/3 sayılı tasarım, itiraza mesnet gösterilen 2017 05963/6 sayılı tasarım ile karşılaştırıldığında;
Dava konusu 2018 04846/1 sıra numaralı tasarım değerlendirmesindeki hususları tekrarlamamak kaydı ile dava konusu 3 nolu tasarım ile mesnet tasarım mutat özellikler haricinde tasarımcının sahip olduğu hareket kabiliyeti bazında kulp ve kontrol panelleri açısından karşılıklı değerlendirilebilir. Bu açıdan bakıldığında dava konusu tasarım üstte kapağa iki noktadan monteli ve ortada silindirik bir tutma koluna sahip altta ise dikdörtgen şekilde gövdeye bağlı bir kilide sahiptir. Buna karşın mesnet tasarımın kulpu köşeli yapıda, bağlantı noktasından sapa kadar yaklaşık bir kesite sahiptir. Kontrol panelleri açısından bakıldığında, dava konusu tasarım sağ altta çerçeve içinde solda termostat ayarı yanlarında 3 adet dikdörtgen şekilde ikaz lambalarına sahipken mesnet tasarımda kare halde karenin içine yerleşmiş 4 öbek daireden teşkildir. Dairelerden üçü yuvarlak ikaz lambaları 1 tanesi ise termostat kontrolünden oluşmaktadır. Mutat özellikler değerlendirme dışı kalmak kaydı ile her iki tasarımın birbirinden farklı olduğu, dava konusu 2018 04846/3 sıra numaralı tasarımın bilgilenmiş kullanıcı gözünden mesnet tasarım karşısında yeni ve ayırt edici olduğu tespit edilmiştir. Bu tespit, mahkememizce daha önce aldırılan ilk ve ikinci bilirkişi heyet raporları ile uyumludur.
Dava konusu 2018 04846/4 sayılı tasarım, itiraza mesnet gösterilen 2017 05963/6 ve 2002 01188/1 sayılı tasarım ile karşılaştırıldığında;
Dava konusu 2018 04846/1 sıra numaralı tasarım değerlendirmesindeki hususları tekrarlamamak kaydı ile dava konusu 4 nolu tasarım ile 2017/05963 – 6 sıra numaralı mesnet tasarım mutat özellikler haricinde tasarımcının sahip olduğu hareket kabiliyeti bazında kulp ve kontrol panelleri açısından karşılıklı değerlendirilebilir. Bu açıdan bakıldığında dava konusu tasarım üstte kapağa iki noktadan monteli ve ortada silindirik bir tutma koluna sahip altta ise dikdörtgen şekilde gövdeye bağlı bir kilide sahiptir. Buna karşın mesnet tasarımın kulpu köşeli yapıda, bağlantı noktasından sapa kadar yaklaşık bir kesite sahiptir. Kontrol panelleri açısından bakıldığında, dava konusu tasarım sağ altta çerçeve içinde solda termostat ayarı yanlarında 2 adet dairesel şekilde ikaz lambalarına sahipken mesnet tasarımda kare halde karenin içine yerleşmiş 4 öbek daireden teşkildir. Dairelerden üçü yuvarlak ikaz lambaları 1 tanesi ise termostat kontrolünden oluşmaktadır. Mutat özellikler değerlendirme dışı kalmak kaydı ile her iki tasarımın birbirinden farklı olduğu, dava konusu 2018 04846/4 sıra numaralı tasarımın bilgilenmiş kullanıcı gözünden 2017/05963 – 6 sıra numaralı mesnet tasarım karşısında yeni ve ayırt edici olduğu tespit edilmiştir. Keza dava konusu 4 nolu tasarım ile 2002/01188 – 1 sayılı mesnet tasarım mutat özellikler haricinde tasarımcının sahip olduğu hareket kabiliyeti bazında kulp ve kontrol panelleri açısından karşılıklı değerlendirilebilir. Aynı şekilde davalı tasarımı ile mesnet tasarım kulp yapıları (silindirik ve köşeli yapı) ile kilit sisteminin dış geometrisi (üçgen ve kare) açısından farklılaşmaktadır. Kontrol panelleri açısından bakıldığında, dava konusu tasarım sağ altta çerçeve içinde solda termostat ayarı yanlarında 2 adet dairesel şekilde ikaz lambalarına sahipken mesnet tasarımda solda dikdörtgen şekilde ikaz lambaları ve sağda termostat ayarı bulunmaktadır. Mutat özellikler değerlendirme dışı kalmak kaydı ile her iki tasarımın birbirinden farklı olduğu dava konusu 2018 04846/4 sıra numaralı tasarımın bilgilenmiş kullanıcı gözünden 2002/01188 – 1 sayılı mesnet tasarım karşısında yeni ve ayırt edici olduğu tespit edilmiştir. Bu tespit, mahkememizce daha önce aldırılan ilk ve ikinci bilirkişi heyet raporları ile uyumludur.
Dava konusu 2018 04846/5 sayılı tasarım, itiraza mesnet gösterilen 2017 05951/1-2 sayılı tasarım ile karşılaştırıldığında;
Dava konusu 2018 04846/1 sıra numaralı tasarım değerlendirmesindeki hususları tekrarlamamak kaydı ile dava konusu 4 nolu tasarım ile 2017/05951 – 1 sıra numaralı mesnet tasarım mutat özellikler haricinde tasarımcının sahip olduğu hareket kabiliyeti bazında kulp ve kontrol panelleri açısından karşılıklı değerlendirilebilir. Bu açıdan bakıldığında dava konusu tasarım üstte kapağa iki noktadan monteli ve ortada silindirik bir tutma koluna sahip altta ise dikdörtgen şekilde gövdeye bağlı bir kilide sahiptir. Buna karşın mesnet tasarım 1 in kulpu belirgin şekilde iki parçalı, üstte ters U harfi şeklinde el girme nişli altta ise biri kilit olmak üzere iki parçalı yapıdadır. Kontrol panelleri açısından davalı tasarımı sağ altta çerçeve içinde solda termostat ayarı yanlarında 2 adet dairesel şekilde ikaz lambalarına sahipken mesnet tasarımda altta yay yapan dikdörtgen şekilde üst oyukta sıralı termostat ve ikaz lambalarından teşkildir. Mutat özellikler değerlendirme dışı kalmak kaydı ile her iki tasarımın birbirinden farklı olduğu dava konusu 2018 04846/5 sıra numaralı tasarımın bilgilenmiş kullanıcı gözünden 2017/05951 – 1 sıra numaralı mesnet tasarım karşısında yeni ve ayırt edici olduğu tespit edilmiştir. Benzer şekilde mesnet tasarım 2017/05951 – 2 de kulp yine iki parçalı daire parçası şeklinde üstte ve altta dışa çıkmalı, kontrol paneli de yine kulpa benzer şekilde altta üste daire parçası olarak çıkıntılı ve ortada sıralı termostat ve ikaz lambalarından teşkildir. Mutat özellikler değerlendirme dışı kalmak kaydı ile her iki tasarımın birbirinden farklı olduğu dava konusu 2018 04846/5 sıra numaralı tasarımın bilgilenmiş kullanıcı gözünden 2017/05951 – 2 sıra numaralı mesnet tasarım karşısında yeni ve ayırt edici olduğu tespit edilmiştir. Bu tespit, mahkememizce daha önce aldırılan ilk ve ikinci bilirkişi heyet raporları ile uyumludur.
Dava konusu 2018 04846/6 sayılı tasarım, itiraza mesnet gösterilen 2003 01851/1 sayılı tasarım ile karşılaştırıldığında;
Dava konusu 2018 04846/6 sıra numaralı tasarım ile 2003 01851-1 sayılı mesnet tasarım kumanda paneline ilişkidir. Dava konusu tasarım dikdörtgen çerçeve içinde en solda dairesel ok ile tanımlı termostat ayarı ve sağında sıralı halde dikdörtgen kenarları yuvarlatılmış ikaz lambaları bulundurmaktadır. Buna karşın mesnet tasarım yine dikdörtgen şekilde ama solda çıkıntılı yüzey üzerinde yine üstte bir miktar altta ile çıktıya sıfır bir üçgen prizma hazne içinde üç adet dikdörtgen delik ve yine sağda kesik kare piramit şekilde çıkıntılı ortada dairesel termostan düğmesi bulundurmaktadır. Her iki tasarımın birbirinden farklı olduğu, dava konusu 2018 04846/6 sıra numaralı tasarımın bilgilenmiş kullanıcı gözünden 2003 01851-1 sıra numaralı mesnet tasarım karşısında yeni ve ayırt edici olduğu tespit edilmiştir. Bu tespit, mahkememizce daha önce aldırılan ilk ve ikinci bilirkişi heyet raporları ile uyumludur.
Dava konusu 2018 04846/7 sayılı tasarım, itiraza mesnet gösterilen 2003 01851/5 sayılı tasarım ile karşılaştırıldığında;
Dava konusu 2018 04846/7 sıra numaralı tasarım ile 2003 01851-5 sayılı mesnet tasarım kumanda paneline ilişkidir. Dava konusu tasarım dikdörtgen çerçeve içinde en solda dairesel ok ile tanımlı termostat ayarı ve sağında sıralı halde iki adet yuvarlak ikaz lambaları bulundurmaktadır. Buna karşın mesnet tasarım yine dikdörtgen şekilde solda 3 adet dairesel boşluk sağda ise içi boş daha büyük bir dairesel boşluk bulundurmaktadır. Her iki tasarımın birbirinden farklı olduğu dava konusu 2018 04846/7 sıra numaralı tasarımın bilgilenmiş kullanıcı gözünden 2003 01851-5 sıra numaralı mesnet tasarım karşısında yeni ve ayırt edici olduğu tespit edilmiştir. Bu tespit, mahkememizce daha önce aldırılan ilk ve ikinci bilirkişi heyet raporları ile uyumludur.
Dava konusu 2018 04846/8 sayılı tasarım, itiraza mesnet gösterilen 2015 03121/15 sayılı tasarım ile karşılaştırıldığında;
Dava konusu 2018 04846/8 sıra numaralı tasarım ile 2015 03121/15 sayılı mesnet tasarım kumanda paneline ilişkidir. Dava konusu tasarım dikdörtgen çerçeve içinde en solda dairesel ok ile tanımlı termostat ayarı ve sağında sıralı halde iki adet yuvarlak ikaz lambaları bulundurmaktadır. Buna karşın mesnet tasarım diklemesine altta bir kilit üstünde alt ve üst yönelim butonları ve en üstte düz dikdörtgen bir panel barındırmaktadır. Her iki tasarımın birbirinden farklı olduğu, dava konusu 2018 04846/8 sıra numaralı tasarımın bilgilenmiş kullanıcı gözünden 2015/03121 – 15 sıra numaralı mesnet tasarım karşısında yeni ve ayırt edici olduğu tespit edilmiştir. Bu tespit, mahkememizce daha önce aldırılan ilk ve ikinci bilirkişi heyet raporları ile uyumludur.
Dava konusu 2018 04846/9 sayılı tasarım, itiraza mesnet gösterilen 2003 01859/8-11 sayılı tasarım ile karşılaştırıldığında;
Dava konusu 2018 04846/9 sıra numaralı tasarım ile 2003/01859 8 ve 11 sayılı tasarımlar kulpa ilişkindir. Davalı tasarımına bakıldığında tasarımın soğutucuya monte olan bölümlerinin iki ayrı üçgen prizma şeklinde oluşturulduğu, bu iki ayrı parçanın dış yüzeyine alan kenarlarının daha uzun yapılı olduğu, bu iki uzun kenar arasında yine yekpare yapılı, köşeli bir çubuğun konumlandırıldığı görülmektedir. Mesnet 8 nolu tasarım, soğutucuya bant halinde bağlı, kenarda üçgen şekilde çıkıntılı ve çıkıntılar arasında ince bir tutma kolu vardır. Mesnet 11 nolu tasarım ise soğutucuya iki noktadan bağlı dikdörtgen şekilde başlayan daha sonra kavis alarak incelen ve aks değiştiren ve kilit ile bütünleşik yapıdadır. Davalı tasarımı ile mesnet tasarımların birbirinden farklı olduğu, dava konusu 2018 04846/9 sıra numaralı tasarımın bilgilenmiş kullanıcı gözünden 2003/01859 8 ve 11 sıra numaralı mesnet tasarım karşısında yeni ve ayırt edici olduğu tespit edilmiştir. Bu tespit, mahkememizce daha önce aldırılan ilk ve ikinci bilirkişi heyet raporları ile uyumludur.
Dava konusu 2018 04846/10 sayılı tasarım, itiraza mesnet gösterilen 2003 01859/8 sayılı tasarım ile karşılaştırıldığında;
Dava konusu 2018 04846/10 sıra numaralı tasarım ile 2003/01859 8 sayılı tasarımlar kulpa ilişkindir. Davalı tasarıma bakıldığında tasarımın soğutucuya monte olan bölümlerinin üstte bant şeklinde oluşturulduğu, bu iki ayrı parçanın dış yüzeyine alan kenarlarının daha uzun yapılı olduğu, bu iki uzun kenar arasında üstte siyah ve altta metalik bar olduğu, köşeli bir çubuğun konumlandırıldığı görülmektedir. Mesnet 8 nolu tasarım soğutucuya bant halinde bağlı, kenarda üçgen şekilde çıkıntılı ve çıkıntılar arasında ince bir tutma kolu vardır. Her iki tasarımın birbirinden farklı olduğu, dava konusu 2018 04846/10 sıra numaralı tasarımın bilgilenmiş kullanıcı gözünden 2003/01859 8 sıra numaralı mesnet tasarım karşısında yeni ve ayırt edici olduğu tespit edilmiştir. Bu tespit, mahkememizce daha önce aldırılan ilk ve ikinci bilirkişi heyet raporları ile uyumludur.
Dava konusu 2018 04846/11 sayılı tasarım, itiraza mesnet gösterilen 2003 01859/8 sayılı tasarım ile karşılaştırıldığında;
Dava konusu 2018 04846/11 sıra numaralı tasarım ile 2003/01859 8 sayılı tasarımlar kulpa ilişkindir. Dava konusu tasarım özde L şeklinde kapağa bağlanmakta, önde üçgene benzeyen prizma şeklinde iki noktada bağlanmakta, her iki üçgen parçanın üst kısmında U harfine benzer şekilde boylamasına tutma kolu barındırmaktadır. Mesnet tasarım ise L bağlantıya sahip olmayıp üçgen parçanın içi boşaltılmış halde el girme boşluğu üzerinde tutmaya yarayan ince bir bar bulunmaktadır. Her iki tasarımın birbirinden farklı olduğu, dava konusu 2018 04846/11 sıra numaralı tasarımın bilgilenmiş kullanıcı gözünden 2003/01859 8 sıra numaralı mesnet tasarım karşısında yeni ve ayırt edici olduğu tespit edilmiştir. Bu tespit, mahkememizce daha önce aldırılan ilk ve ikinci bilirkişi heyet raporları ile uyumludur.
Dava konusu 2018 04846/12 sayılı tasarım, itiraza mesnet gösterilen 2010 00806/5-6 sayılı tasarım ile karşılaştırıldığında;
Davalı tasarımı separatör tasarımı olup, mesnet tasarımlar kanopi ve tekmeliğe ilişkindir. Kanopi ve tekmelik kavisli yapıda olup, davalı tasarımı düz ve tepsi benzeri iç bükeydir. Söz konusu ve tescile konu olan separatör öncelikle görünür bir tasarımdır ve kullanıcı etkileşimi en azından dondurucunun temizlik aşamasında sökülen ve takılan ve okla gösterilen bir parçadır. Davalı tasarımı ile mesnet tasarımların birbirinden farklı olduğu, dava konusu 2018 04846/12 sıra numaralı tasarımın bilgilenmiş kullanıcı gözünden 2010 00806/5 ve 6 sıra numaralı mesnet tasarım karşısında yeni ve ayırt edici olduğu tespit edilmiştir.
Buna karşın bilirkişi heyetinin re’sen yürüttüğü araştırmalarda farklı dondurucu separatör tasarımlarına ulaşılmıştır. Bu açıdan bakıldığında, davalı tasarımı, mutat sepatör tasarımlarında yer alan mutat tasarımlar içerdiği görülmüş olup, davalı tasarım görünümünün SMK m.58/2 kapsamında teknik zorunluluktan kaynaklandığı, yani bir panel görünümünde olduğu ve malzeme tasarrufu açısından iç bükeylik verilerek kanala girecek bir hacim yaratıldığı tespit edilmiştir. Özetle; davalı tasarımı mesnet tasarımdan farklı görülmüş, tüm özellikleri itibariyle mutat unsurlar taşıdığı ve fonksiyonel bir yapıya sahip olduğu kanaati oluşmuştur. Bu tespit, mahkememizce daha önce aldırılan ilk ve ikinci bilirkişi heyet raporları ile uyumludur.
Dava konusu 2018 04846/13 sayılı tasarım, itiraza mesnet gösterilen 2013 01852/1-2 sayılı tasarım ile karşılaştırıldığında;
Dava konusu 2018 04846/13 sıra numaralı tasarım ile 2013 01852-1 ve 2 sayılı tasarımlar havalandırma ızgarasına ilişkindir. Öncelikle 2013 01852 2 sayılı tasarım, davalı tasarımından tamamen farklı olup karşılaştırmaya gerek görülmemiştir. Mesnet 2013 01852-1 tasarım ile davalı tasarım ise bir havalandırma ızgarasının sahip olması gereken mutat özellikleri barındırmakta olup dikdörtgen formda ve panjur yapısına sahiptir. Tasarımlar arasında dikme sayısı farkı olmakla beraber davalı tasarımında çerçeve genişlikleri ile kenarda yer alan içe girmiş fonksiyonel bir tasarım müdahalesi bulunmaktadır. U yaratılan odacık her iki tasarımı doğrudan farklılaştırmaktadır. Davalı tasarımı ile mesnet tasarımların birbirinden farklı olduğu, dava konusu 2018 04846/13 sıra numaralı tasarımın bilgilenmiş kullanıcı gözünden 2013 01852-1 ve 2 sayılı tasarımlar karşısında yeni ve ayırt edici olduğu tespit edilmiştir. Var olan davalı tasarımı daha evvel bahse konu 2017/05951 – 1 ve 2, 2015/04209 nolu tasarımlarda yer alan ızgaralardan da farklı görülmüştür. Bu tespit, mahkememizce daha önce aldırılan ilk bilirkişi raporu ile uyumlu, ancak ikinci bilirkişi raporu ile farklıdır. Mahkememizce aldırılan ikinci bilirkişi raporunda; karşılaştırılan tasarımlar arasındaki mutat özellikler dikkate alınmaksızın değerlendirme yapıldığından ve gerek mahkememizce aldırılan ilk bilirkişi raporu, gerekse üçüncü bilirkişi raporunda mutat özellikler nazara alınarak tasarım karşılaştırması yapıldığından, mahkememizce çelişkiyi giderecek şekilde tanzim edilen üçüncü bilirkişi raporundaki bu tespit, mahkememizce benimsenerek hükme esas alınmıştır.
Dava konusu 2018 04846/14 sayılı tasarım, itiraza mesnet gösterilen 2003 01846 sayılı tasarım ile karşılaştırıldığında;
Karşılaştırmaya konu tasarımlar, dondurucuda kullanılan bir çerçeve tasarımıdır. Kullanıcı tarafından bu tasarımlar bileşik ürün niteliğinde olup sadece üst yüzeyi görülecektir. Karşılaştırılan tasarımlar çerçeve olduklarından hem dış gövde genişliğini kapsayacak hem de içte dolap kalınlığını kapatacak genişlikte olup kademeli yapısı üst kapağın sızdırmazlık ve sabitleme nedeni ile oturması için kurgulanmıştır. Çerçeve üstü kapak lastiğinin tam oturması için üstte düz, termal sızdırmazlık için yüzey değil kademeli yapıdadır. Bu nedenle teknik zorunluluğu yüksek ve mutat formdadır. Dış yüzeyleri itibariyle tasarımsal olarak sadece bir çerçeve kenarından olan bu tasarımın SMK m.56/2-b uyarınca görünen kısımları bakımından korunabilir olmayacakları düşünülmektedir. Bu tespit, mahkememizce daha önce aldırılan ilk ve ikinci bilirkişi heyet raporları ile uyumludur.
Dava konusu 2018 04846/15 sayılı tasarım incelendiğinde;
Söz konusu tasarımın “soğutucular için yan kep” olarak tanımlandığı görülmektedir. Davacı yan, anılan tasarımın iptalini isterken herhangi bir delil dosyaya sunmamıştır. Bununla beraber bu parçanın kullanım amacı tanımlanmadığı için görünürlüğü belirsizdir. Kep tasarımında var olan kanalın dolap içi separatörün oturacağı kanal olduğu düşünülmekte olup, normal kullanımda kanala separatör oturacağından kullanıcının bu tasarımı normal kullanımda göremeyeceği değerlendirilmiştir. Bu anlamda anılan tasarımın da SMK m.56/2–b uyarınca korunmasının mümkün olmadığı düşünülmektedir. Bu tespit, mahkememizce daha önce aldırılan ilk ve ikinci bilirkişi heyet raporları ile uyumludur.
Dava konusu 2018 04846/16 sayılı tasarım, itiraza mesnet gösterilen 2003 01845 sayılı tasarım ile karşılaştırıldığında;
Karşılaştırmaya konu tasarımlar dondurucuda kullanılan bir sepet tasarımıdır. Bilirkişi heyetinin re’sen yürüttüğü araştırmada, derin dondurucular için çok farklı sepet tasarımlarının olduğu görülmüştür. Dolayısıyla teknik bir zorunluluk olarak çoğunda çerçeve kademesine basan askı kolları olduğu, genelde sepetlerin tellerin dikey ve yatay şekilde yerleştirilerek oluşturulduğu tespit edilmiştir. Taraf tasarımları incelendiğinde asma kollarının belirgin şekilde, dik ve yatayda kullanılan tel sayılarının farklılaştığı görülmüştür. Davalı tasarımı aşağı doğru daralmakta, mesnet tasarımda daralma bulunmamaktadır. Her iki tasarımın birbirinden farklı olduğu, dava konusu 2018 04846/16 sıra numaralı tasarımın bilgilenmiş kullanıcı gözünden 2003 01845 sıra numaralı mesnet tasarım karşısında yeni ve ayırt edici olduğu tespit edilmiştir. Bu tespit, mahkememizce daha önce aldırılan ilk ve ikinci bilirkişi heyet raporları ile uyumludur.
Yukarıda yer verilen tespitler haricinde ve re’sen yapılan mutlak yenilik araştırmasına göre; yukarıda tasarım koruması göremeyeceği tespit edilenler haricinde kalan dava konusu tasarımların mutlak anlamda yeni olmadığını ortaya koyan önceki tarihli kamuya sunulmuş herhangi bir görünüm bulunmadığı tespit edilmiştir.
Mahkememizce aldırılan ve içinde üniversitelerin endüstriyel ürün tasarım bölümünde görevli iki akademisyenin de bulunduğu 26/04/2021 havale tarihli bilirkişi raporunda; mahkememizce daha önce aldırılan ilk ve ikinci bilirkişi raporunda yer alan tespitlerin karşılaştırıldığı, bu iki rapor arasında yer alan çelişkinin taraf ve mahkeme denetimine elverişli olarak giderildiği, bunun sonucunda; dava konusu 2018 04846 – 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 16 sıra numaralı tasarımların mesnet tasarımlar karşısında yenilik ve ayırt edicilik niteliklerini taşıdığı, dava konusu 2018 04846 – 12, 14, 15 sıra numaralı tasarımların tasarım korumasından yararlanamayacağı, bu açıdan mesnet gösterilen tasarımlar ile ilgili tasarımların karşılaştırılmasına gerek olmadığı, re’sen yapılan araştırma sonucu dava konusu tasarımların yenilik niteliklerini ortadan kaldıran herhangi bir dökümana rastlanmadığı anlaşıldığından; davanın kısmen kabulü ile; … numaralı tasarımlar bakımından … sayılı YİDK kararının İPTALİNE, fazlaya ilişkin istemin reddine, dava konusu … numaralı tasarımların hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, fazlaya ilişkin istemin reddine, karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile; … numaralı tasarımlar bakımından … sayılı YİDK kararının İPTALİNE, fazlaya ilişkin istemin REDDİNE,
2-Dava konusu … numaralı tasarımların HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE ve SİCİLDEN TERKİNİNE, fazlaya ilişkin istemin REDDİNE,
3-6769 sayılı SMK m.79/4 hükmü uyarınca hükümsüzlük kararı kesinleştiğinde bir örneğinin re’sen TÜRKPATENT’e gönderilmesine,
4-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 59,30 TL maktu karar ve ilam harcından peşin alınan 44,40 TL’nin düşümü ile bakiye kalan 14,90 TL’nin davalılardan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
5-Davacı, kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan AAÜT m.3 hükmü gereği hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalılar, kendilerini vekil ile temsil ettirdiklerinden AAÜT m.3 hükmü gereği hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
7-Davanın kabul ret oranının takdiren 1/4 olarak kabulüne,
8-Harcın davanın yalnızca kabul edilen kesimi üzerinden alınması sebebi ile davacının peşin yatırdığı 44,40 TL peşin karar ve ilam harcının tamamının davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
9-Davacı tarafından yapılan 59,30 TL başvurma ve vekalet harcı, 458,50 TL posta, tebligat ve 4.875,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 5.392,80 TL yargılama giderinin 1/4 ü olan 1.348,20 TL’sinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, bakiye 4.044,60 TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
10-Davalı … DAYANIKLI TÜKETİM MALLARI İÇ VE DIŞ TİC. SAN. A.Ş. tarafından yapılan 1.125,00 TL bilirkişi ücreti, 32,60 TL vekalet harç sarfiyatına ilişkin yargılama giderinin 3/4 ü olan 868,20 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalı … DAYANIKLI TÜKETİM MALLARI İÇ VE DIŞ TİC. SAN. A.Ş.’ ye verilmesine, bakiye 289,40 TL yargılama giderinin davalı üzerinde bırakılmasına,
11-HMK m.333 hükmü gereği karar kesinleştiğinde artan avansın yatıran tarafa re’sen iadesine,
Dair, davacı vekilinin, davalı kurum vekilinin ve davalı şirket vekilinin yüzüne karşı, HMK m.341 ve m.345 hükümleri gereği kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesi ilgili hukuk dairesi nezdinde İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 30/06/2021