Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. ANKARA 5. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.
ANKARA
5. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2019/10 Esas
KARAR NO : 2021/151

DAVA : Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 03/09/2019
KARAR TARİHİ : 31/03/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 09/04/2021
Mahkememizde görülmekte bulunan Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili 03/09/2019 tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin, ülkemizde mühendislik üzerine bilgisayar yazılımı üreten sayılı firmalardan biri olup, bu konuda dünya standartlarıyla rekabet edebilen ve alandaki boşluğu doldurabilen bir firma olduğunu, müvekkili firmanın lisans hakkı kendilerine ait olan “…” isimli bilgisayar yazılımının FSEK Mevzuatı uyarınca eser sahibi olduğunu, müvekkili firmanın, yazılım sektörünün kendisine has özellikleri nedeniyle, öncelikle yapılan üretim için Türk Patent Enstitüsü’nden “…” isim hakkını marka olarak aldığını ve tescil ettirdiğini, müvekkilinin, sahip olduğu programların kullanılması ve sair şekilde çoğaltılması, değiştirilmesi, işlenmesi, tersine mühendislik işlemine tabi tutulması, tamamının veya bir bölümünün başka bir şekilde kullanılmasının vs. hiçbir konuda, ülkemizde veya dışarıda hiçbir kişi ya da kuruluşa izin ya da yetkinin verilmediğini, olay tarihinde müvekkili şirkete gelen ihbar ve şikayetler dikkate alınarak, … Anadolu Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 27.11.2018 T. ve … D. İş sayılı delil tespiti işlemi sonucunda düzenlenen 05.12.2018 T.’li bilirkişi raporu ve tespit tutanağında belirtildiği üzere, karşı tarafa ait … adresinde yer alan işyerinde: davalı yana ait “…” isimli … adresli bilgisayarda mali hakları müvekkil şirkete ait olan … 5.0. yazılımı ile … modüllerinin kurulu ve çalışır durumda olduğunun tespit edildiğini, müvekkili şirketin yazılımlarının izinsiz olarak korsan diye tabir edilen biçimde yüklenerek kullanıldığının tespit edildiğini, şahıslar hakkında yapılan şikâyetin devam etmekte olup, ceza davası açılması halinde bilgi verileceğini, arz olunan nedenlerle, davalıların müvekkili şirketin sahibi olduğu bilgisayar yazılımlarını herhangi bir sözleşme ve izne tabi olmaksızın, şifre kırmak suretiyle bilgisayarında kullandıklarını, davalıların işi ve faaliyet alanı gereği bu programlardan haksız kazanç elde ettiklerini ve FSEK mevzuatına aykırı hareket etmek suretiyle müvekkili şirketin mali haklarına tecavüz edildiğini, müvekkilinin sahibi olduğu yazılımları izinsiz çoğaltma yoluyla yarar sağlayan davalıların, müvekkil şirketin mali haklarını açıkça zarara uğrattığını, anılan nedenle, davalılar aleyhine FSEK 68. maddenin 2. fıkrası uyarınca, davaya konu bilgisayar programının satımı konusunda sözleşme olması halinde belirlenecek mutad bedelin 3 katı tutarında tazminat talep ettiklerini belirterek, müvekkili şirkete ait bilgisayar programlarının davalılar tarafından izinsiz ve lisanssız kullanılması nedeniyle müvekkili şirketin mali haklarının ihlalinden dolayı fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL’nin öncelikle programların yükleme tarihlerinin tespit edilmesi halinde yükleme tarihinden itibaren, bunun mümkün olmaması halinde ise haksız eylemin gerçekleştiği tarihten itibaren işleyecek ticari (reeskont) faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili 01/02/2021 tarihli ıslah dilekçesi ile; talep sonucunu 46.461,20 TL arttırmak suretiyle toplam 56.461,20 TL’nin haksız eylemin gerçekleştiği 26/07/2017 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
C E V A P :
Davalılar davaya cevap dilekçesi ibraz etmediklerinden; 6100 sayılı HMK m.128 hükmü gereği, dava dilekçesinde ileri sürülen vakıaların tamamını inkâr etmiş sayılmışlardır.
UYUŞMAZLIK:
Dava, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu m.68 hükmünden kaynaklı Telif Tazminatı istemine ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; Davacı yanın sahipliğini iddia ettiği ” … ” isimli yazılımların davacıya ait olup olmadıkları, söz konusu yazılımların eser mahiyetinde olup olmadıkları, bu yazılımların hukuka aykırı olarak davalılarca çoğaltılıp çoğaltılmadığı, bu suretle davacının mali haklarının ihlal edilip edilmediği, mali haklar ihlal edildiyse bu ihlal eylemlerinin tarihi, mali hakları ihlal edildiyse davacının talep edebileceği telif tazminatı bedelinin ne kadar olabileceği hususlarına ilişkin olduğu tespit edilmiştir.
Davanın açılmasını müteakip dava dilekçesi davalılara tebliğ olunmuş, cevap dilekçesi ibraz edilmediğinden dilekçe teatisi aşaması tamamlanmış, davacı tarafın ibraz ettiği deliller alınmış, … Anadolu FSHHM’nin … D.iş sayılı dosyası celp edilmiş, … Anadolu CBS’nin 2019/124350 Sor sayılı dosyası UYAP ortamında temin edilmiş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, hak düşürücü süre bakımından eksiklik bulunmadığı tespit edilmiş, taraflar sulhe veya arabuluculuğa teşvik edilmiş, bundan sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, tahkikat icra olunmasını müteakip, bilirkişi heyetinden maddi vakıalar hakkında kök ve ek raporlar aldırılmış, 06/08/2015 tarih 29437 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelik’in 201/2. maddesi hükmü de gözetilerek yargılamaya katılan taraflara tahkikat ve yargılamanın geneliyle ilgili son sözleri de sorulmuş; sözlü iddia ve savunmada bulunma olanağı tanınmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
İncelenen dosya kapsamına, benimsenen bilirkişi heyeti görüşüne ve toplanan delillere göre;
… Anadolu Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 27/11/2018 tarih … D.İş … K sayılı kararı uyarınca; “….Beykoz/…” adresinde bilirkişi marifeti ile delil tespiti işlemi icra edilmiş, bilirkişi ….tarafından tanzim edilen 05/12/2018 havale tarihli rapora göre; Mahallinde yapılan bilirkişi incelemesi sonucunda incelenen 1 adet diz üstü bilgisayarda, tespite konu davacıya ait … 5.1 GIS yazılımının kurulu ve çalışır durumda bulunduğu, tespit edilen yazılımın demo sürüm ya da kısıtlı süreli kullanıma sahip yazılım olmadığı, lisanssız kullanımının bulunduğu, yazılımların kullanılabilir durumda olduğu tespit edilmiştir.
… Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı Fikri ve Sınai Haklar Soruşturma Bürosu’nun 2019/124350 Sor 2019/127321 K sayılı kararı incelendiğinde; şüpheli olarak dosyamız davalı şirketinin gösterildiği, suç isnadına konu fiilin 04/12/2018 tarihinde öğrenildiği, 6 aylık şikayet süresi sona erdikten sonra müştekinin şikayet dilekçesi ibraz ettiği, bu nedenle kovuşturma yapılmasına yer olmadığı kararı verildiği tespit edilmiştir.
5846 sayılı FSEK’in 2/1 maddesi uyarınca, bilgisayar programlarının ilim ve edebiyat eseri niteliğinde olduğu, aynı yasanın 1/B-g maddesi gereğince bilgisayar programının; “Bir bilgisayar sisteminin özel bir işlem veya görev yapmasını sağlayacak bir şekilde düzene konulmuş bilgisayar emir dizgesini ve bu emir dizgesinin oluşum ve gelişimini sağlayacak hazırlık çalışmaları” şeklinde tanımlandığı; şu halde bilgisayar programının bizzat kendisi ve bunun hazırlık çalışmalarının bu tanım içinde yer aldığı, FSEK’in 2/1.madde hükmünde bilgisayar programları ve bir sonraki aşamada program sonucu doğurması koşuluyla bunların hazırlık tasarımları birer fikri eser olarak koruma altına alındıkları, bir bilgisayar programının esas olarak dört bölümden oluştuğu; bunların program akışı, algoritma, kodlar ve kullanıcı ara yüzlerden oluştuğu, bilgisayar programının değişik aşamalardan geçerek oluşan bir mimari yapı gibi olduğu; ortaya çıkartılan bu yapıda programın esasını ve bunun temelinde yatan düşünceleri okumanın mümkün olduğu; aslında bu düşünce ve fikirler tek başlarına korunmasalar da programlara özgünlük veren ve korunmasını gerekli kılan bu fikir ve düşüncelerin “bilgisayar programı” olarak somutlaştıklarında, nesnel fikri ürünler olarak korunmalarının kabul edildiği,
Program akışının, sistem analizlerinin yapılıp, gereksinimlerin belirlendiği ve işletim kavramının oluşturulduğu bölüm olduğu; bu bölümde programcının sistem mimarisini kurmakta, verilerin ve girdilerin değerlendirilmesini yapıp, somut problemin çözümü ile ilgili sistem mimarisinin mantıksal dizilimini yapmakta olduğu; böyle bir sonucun ise bir fikri çaba gerektirip, elde edilen sonucun bir fikrin ifadesi olduğu; şu halde yazılımın program akışı bölümünün koruma altında olduğu,
Kod yazılımının teknik anlamda program yazılımının en önemli bölümlerinden biri olduğu, toplam çalışmanın yaklaşık yüzde ellisini oluşturduğu; hazırlanan program ve hazırlık tasarımlarının gerek insan, gerekse donanım (hardware) tarafından okunup, girdi ve verilerin istenilen şekilde çıktılarının alınmasını sağlayan bölüm kodlaması ile mümkün olabildiği; açıklanan nedenle programın kod bölümünün de, kaynak (source) veya amaç (object) kod ayırımı yapılmadan koruma altına alındığı,
Algoritma ve arayüz veya kullanıcı arayüzü diye bilinen son iki unsurun ise koruma kapsamı dışında oldukları,
Bu bağlamda bilirkişi kurulu tarafından incelenen … ismi ile üretilip pazarlanan bilgisayar programının, sahibinin hususiyetini yansıtacak biçimde şekillenmiş bulunması, FSEK’de öngörülen eser türlerinden birinin içine girmesi ve fikrî bir çabanın ürünü olması nedeniyle ilim eseri vasfında bulunduğu,
Aksi ispat olunmayan kanıtlar kapsamına göre, anılan bilgisayar programının, davalı kullanımının tespiti tarihinden de evvel, davacı şirket ve onunla birleşen şirket tarafından hazırlatıldığı ve pazarlandığı, şu hâle göre FSEK’in 12. maddesi hükmü de nazara alındığında, eserle ilgili hakların ve kullanım yetkisinin sahibinin davacı şirket olduğu,
5846 sayılı Yasa’nın 38. madde hükmü uyarınca bir bilgisayar programının, herhangi bir şekilde bir bilgisayara yüklenmesi ve çalıştırılmasının, ancak programı yasal yoldan edinmiş ve lisans hakkı elde etmiş kişilere ait bulunduğu,
Aynı Yasa’nın 22/son maddesi uyarınca, bilgisayar programının geçici çoğaltılmasını gerektirdiği ölçüde, programın yüklenmesi, görüntülenmesi, çalıştırılması, iletilmesi ve depolanması fiillerinin, bilgisayar programının çoğaltılması niteliğinde bulunduğu,
Bilgisayar programının yasal yollardan edinmemiş olanların yazılımı kişisel kullanım amacıyla bile çoğaltamayacağı,
Davalıların işyerindeki bilgisayarlardan; 1 (bir) adet bilgisayarda … 5.1 Ana modülü, … yüklü ve kullanılabilir durumda bulunduğu, programın lisanssız olduğu, programın bilgisayara yükleme tarihinin 26.07.2017 olarak tespit edildiği,
Davacıya ait eserin davalı tarafın bilgisayara yüklenebilmesi için, hak sahibinin izninin alındığını gösteren bir belgenin dosyada mevcut olmadığı, yine olayda mali hakları davacının tasarrufunda olan bilgisayar programının, davalı tarafın kontrolünde olan bir bilgisayara izinsiz (lisanssız) yüklenerek çoğaltılması eyleminin söz konusu olduğu, dolayısıyla hak sahibi davacının FSEK m.22’den kaynaklanan çoğaltma hakkının ihlal edildiği, …. yevmiye numaralı imza sirkülerine göre diğer davalı …’ün, davalı şirketin münferiden yetkilisi olduğu, 4721 sayılı TMK m.50/3 hükmü uyarınca davalı şirket uhdesinde bulunan bilgisayarda yer alan bilgisayar programının izinsiz çoğaltılması eyleminden, bu şirketin yetkilisi olan davalı …’ün de sorumluluğunun bulunduğunun kabul edilmesi gerektiği, ayrıca adı geçen davalı şahsın ceza soruşturmasında kolluk tarafından alınan 23/08/2019 tarihli ifade tutanağında da; davaya konu … 5.1 GIS isimli yazılımın indirilip kullanıldığının ikrar edildiği, ceza soruşturmasının şikayet süresinin dolması nedeniyle takipsizlik kararı ile sonuçlanması olgusunun iş bu davadaki hukuki uyuşmazlığın çözümü bakımından mahkememizi bağlayıcı etki oluşturmadığı,
Davalı işyerinde tespit edilen lisansız … 5.1 ana modülü, …. yazılımının kurulum tarihi 26.07.2017 olarak tespit edildiğinden, tazminat hesabı yapılırken 2017 yılındaki fiyat listesinin dikkate alınması gerektiği, ancak dosyadaki evrakta satışı yapılmış olan … versiyon bilgisinin yer almadığı ve tespitin yapıldığı yıl olan 2017 yılında spesifik olarak … 5.1 satışını gösteren bir faturanın da dosya kapsamında bulunmadığı,
Davacı tarafın telif tazminatı hesabının yapılabilmesi için mahkememizce kök bilirkişi raporunu hazırlayan heyete 1 SMMM bilirkişi eklenerek davacı tarafın ticari kayıtları üzerinde inceleme yaparak ek rapor tanzim edilmesi görevi verildiği,
Mahkememize ibraz edilen 28/01/2021 havale tarihli bilirkişi ek raporuna göre; Haksız eylem tarihi olan 2017 yılı itibariyle, davacı tarafın … ana modülünü 6.533,50 TL, … yılında … 5 sürümünün satışını yaptığını ispatlayamadığı, bu nedenle bilirkişi ek raporunda belirlenen rayiç bedellerin … 5 sürümüne ait olduğunun söylenemeyeceği, o tarihteki güncel sürümün rayiç değerleri olduğu, ancak eldeki uyuşmazlıkta daha eski sürümlü olan … 5 versiyonu üzerinden varsayımsal sözleşme bedelinin belirlenmesi gerektiği, davalının işyerinde tespit edilen eski sürüm yazılım bulundurduğu değerlendirildiğinde ürünün eksi ve eksik özellikleri sebebiyle ve FSEK m.66/4 ve 6098 sayılı TBK m.50/2 hükümleri uyarınca bilirkişi ek raporunda belirlenen bedeller üzerinden %20 oranında indirim yapılması suretiyle varsayımsal sözleşme bedelinin tespit edilebileceği kanaatine varılmıştır.
Buna göre; bilirkişi ek raporu ile belirlenen ana modül ve ek modüllerin lisans bedelleri toplamı olan 23.525,50 TL üzerinden eskime payı olarak %20 indirim yapıldığında, bu modül ve ek modüllerin varsayımsal lisans bedeli; 18.820,40 TL olacaktır. FSEK m.68 hükmü uyarınca bu bedelin 3 katı kadar tutarın telif tazminatı olarak istenebileceği düzenlediğinden, 18.820,40 X 3 = 56.461,20 TL olarak telif tazminatı belirlenmiştir.
Yukarıda izah edilen gerekçelerle; davanın kabulü ile; 56.461,20 TL telif tazminatının 26/07/2017 tarihinden itibaren değişik reeskont faiz oranları üzerinden işleyecek ticari faiziyle birlikte müşterek ve müteselsilen davalılardan alınarak davacıya verilmesine, karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
H Ü K Ü M :
1-Davanın KABULÜ İLE; 56.461,20 TL telif tazminatının 26/07/2017 tarihinden itibaren değişik reeskont faiz oranları üzerinden işleyecek ticari faiziyle birlikte müşterek ve müteselsilen davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
2-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 3.856,87 TL nispi karar ve ilam harcından peşin ve ıslah ile alınan 964,18 TL’nin mahsubu ile bakiye kalan 2.892,69 TL’nin müşterek ve müteselsilen davalılardan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar verildiği tarihte yürürlükte bulunan AAÜT m.3 ve m.13 hükümleri gereği hesaplanan 8.139,96 TL nispi vekalet ücretinin müşterek ve müteselsilen davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 44,40 TL başvurma harcı, 6,40 TL vekalet harcı, 170,78 TL peşin harç, 793,40 TL ıslah harcı, 2.100,00 TL bilirkişi ücreti, 10,91 TL dosya kapağı, 494,30 TL posta ve müzekkere masrafı, … Anadolu Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … D.İş sayılı dosyası ile sarf edilen 868,20 TL delil tespiti masrafı olmak üzere toplam 4.488,39 TL yargılama giderinin müşterek ve müteselsilen davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
5-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu m.18/A-13 ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca 1.320,00 TL nin müşterek ve müteselsilen davalılardan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
6-HMK m.333 hükmü gereği karar kesinleştiğinde artan avansın yatıran tarafa resen iadesine,
Dair, Davacı vekilinin yüzüne karşı, Davalıların yokluğunda, HMK m.341 ve m.345 hükümleri gereği kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesi ilgili hukuk dairesi nezdinde İSTİNAF yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 31/03/2021

Katip …
E İMZA

Hakim …
E İMZA