Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. … 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/426 Esas – 2023/431
Türk Milleti Adına Yargılama Yapmaya ve Hüküm Vermeye Yetkili
… 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2021/426 Esas
KARAR NO : 2023/431

HAKİM : …
KATİP : …

DAVACI : …
VEKİLLERİ : Av. ….
Av. …
DAVALI : …
…
VEKİLİ : Av. …

DAVA :… Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (Alacak)
DAVA TARİHİ : 05/07/2021
KARAR TARİHİ : 12/06/2023
YAZIM TARİHİ : 26/06/2023

Mahkememizde görülmekte bulunan … Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (Alacak) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava dışı … Ticaret Limited Şirketi tarafından keşide edilerek müvekkili tarafından tahsile konulan 31.08.2018 keşide tarihli 69.000,00 TL bedelli … seri nolu çekin karşılıksız çıktığını ve çeke dayanılarak yapılan takibin semeresiz kaldığını, davalı bankanın Çek Kanunu kapsamında çek hesabı açarken göstermesi gereken özeni ve dikkati göstermeyerek çek hesabı açılmaması gereken şirket adına çek hesabı açarak müvekkilinin zarara uğramasına neden olduğunu, davalı bankanın dava dışı borçlu şirket ve ortakları hakkında gerekli araştırmayı yapmayarak özen yükümlülüğünü ihlal ettiğini, davalı bankanın davadışı borçlu şirkete çek karnesi verirken henüz vadesi gelmemiş ödenmeyen çok sayıda çeki olduğu halde çek karnesi verdiğini, şirket ortaklarının …’dan karşılıksız çek kaydı bulunup bulunmadığının, şirket ve ortakları hakkında icra takipleri bulunup bulunmadığının, vergi ve … borçlarının araştırılmadığını, … Beyannameleri ve ekleri ile Bilançoların gereği gibi incelenmediğini, bu beyanname ve bilançolara göre Şirket likit değerlerinin (Hazır Değerler) çek karnesi alma (kredi) yeterliliğinde olmadığını, şirket ve ortakları adına Müşteri İstihbarat Sorgulama Ekranından karşılıksız çek, protestolu senet ve kanuni takip işlemi olup olmadığının sorgulanmadığını, şirketin nakit akışı ve mevduat hesabının incelenmediğini ileri sürerek HMK m.107 hükmü gereğince arttırılmak üzere şimdilik 1.000,00 TL’nin öncelikle çekin karşılıksız çıktığı (zararın doğduğu) 28.12.2018 tarihinden itibaren, olmadığı takdirde dava tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanunu 2/2 maddesine göre işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş; 20/03/2023 tarihli dilekçesi ile talebini 34.500,00 TL olarak belirleyerek eksik harcı ikmal etmiştir.

Davalı usulüne uygun tebligata rağmen davaya cevap vermemiş, yargılama sırasında sunduğu beyan dilekçeleri ile davanın reddini istemiştir.
Dava, davalı … tarafından dava dışı … Ltd. Şti adına basılan ve davacının lehtarı olduğu 31.08.2018 keşide tarihli … seri no.lu çekin karşılıksız çıkması üzerine başlatılan icra takibinin semeresiz kalması nedeniyle davalı bankanın çek hesabı açarken göstermesi gereken özen ve dikkati göstermediği iddiasına dayalı olarak uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.
… Müdürlüğünün … sayılı icra takip dosyasının incelenmesinde; davacı tarafından dava dışı … Ltd.Şti hakkında 31/08/2018 keşide tarihli 69.000,00 TL bedelli çeke dayalı olarak icra takibi başlatıldığı, dosyada tahsilat yapılamadığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce tarafların gösterdikleri deliller toplanmış, bu kapsamda davalı bankadan dava dışı şirkete çek hesabı açılırken istenilen belgeler ve müşteri dosyası, … dava dışı şirket hakkında Çek Kanununa göre yasaklama kararı ve Protestolu senet kayıtları, … Daireleri tevzi bürosundan dava dışı şirket hakkında 28/03/2018 çek basım tarihinden önceki tarihlerde açılan icra dosyası bulunup bulunmadığına ilişkin kayıtlar ile … dava dışı şirketin ticaret sicil kaydı celbedilmiştir.
Tüm deliller toplandıktan sonra dosya bilirkişiye tevdi olunmuş, bilirkişi raporunda özetle; dava dışı … Ltd.Şti’ne çek hesabı açılırken firmanın ticari faaliyetine ve
firma ortaklarına ait sicil ve kimlik bilgilerinin temin edildiği,
… tarafından gönderilen 17.12.2021 tarihli yazı
ve ekleri incelendiğinde, dava dışı … Ltd.Şti.nin … adet yasaklılık kararının bulunduğu,
muhtelif icra ceza mahkemeleri tarafından alınan bu kararların tarihinin çek karnesi basım tarihi olan 23.03.2018
tarihinden sonraki tarihlerden başlamak üzere 2018, 2019, 2020 ve 2021 yıllarına ilişkin olduğu,
dolayısıyla, davaya konu çek yaprağının basım tarihi 23.03.3018 ve öncesine ait bir yasaklılık kararı bulunmadığı belirlenmiş olmakla birlikte davaya konu çek yaprağının basım tarihi 23.03.2018 tarihi itibariyle dava dışı … Ltd.Şti. ve ortakları hakkında istihbarat yapıldığı hususunun davalı Bankaca belgelendirilmemiş
olduğu, … tarafından Mahkemeye gönderilen 20.12.2021
tarihli yazı ve ekleri incelendiğinde, dava dışı … Ltd.Şti. aleyhine; … Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası üzerinden 25.12.2015 tarihinde, … … esas sayılı dosyası üzerinden 14.09.2017 tarihinde,
… … esas sayılı dosyası üzerinden 08.09.2017 tarihinde, … … esas sayılı dosyası üzerinden 27.02.2018 tarihinde başlatılmış ilamsız icra takiplerine ilişkin kayıtlar bulunduğu, buna göre, davaya konu çek karnesinin
basım tarihi 23.03.2018 tarihi itibariyle söz konusu icra dosyalarının açık statüde olduğu dikkate alındığında davalı Bankaya sorumluluk izafe edilip edilemeyeceği, edilecek ise sorumluluk oranının ne hususunda takdirin mahkemeye ait olduğu, öte yandan Kredi Kayıt Bürosu bünyesinde kurulmuş olan … aracılığı ile, … uygulamasına üye
olan şirketlerin, ticari işlemlerine kabul edecekleri çekler yönünden keşidecinin ödeme geçmişini sorgulanabildiği,
keşidecinin çeklerini ödeme performansını gösteren rapor alınabildiği, basiretli bir tacir gibi hareket etmesi gereken herhangi bir ticaret şirketinin, keşide edilen bir çeki kabul
ederken, … uygulamasından alınmış çek raporunu keşideciden talep etmesi ve bu suretle çek
keşidecisinin çek geçmişini sorgulaması, çeki kabul edip etmeme noktasındaki kararını ise bu incelemenin
neticesine göre vermesinin halin icabı olarak değerlendirilmesi gerektiği, bu bağlamda, davacı şirketin, … aracılığı ile alınmış çek raporunu …
Ltd.Şti.’nden talep etmiş olması halinde karşılıksız çeki olup olmadığı, varsa kaç adet olduğu, henüz ibraz
edilmemiş ne kadar çekinin bulunduğu, çek endeksinin ne olduğu, geçmiş çek ödeme performansı gibi
hususlarda kesin bir tespite ulaşması, bu suretle de çeki kabul etmeyip oluşan zararı önlemesi imkan dahilinde
iken, dava dilekçesinde yer alan adı geçen şirketin çok sayıda karşılıksız çeki ve henüz ibraz edilmemiş çekleri
bulunduğu yönündeki beyanlarının, davaya konu çek kabul edilirken … uygulamasının getirdiği bu
olanaktan yararlanılmadığına işaret ettiği dikkate alınarak iddia konusu zararın oluşmasında davacı şirkete sorumluluk izafe edilip edilemeyeceği, edilecek ise
sorumluluk oranının ne olacağı hususunda takdirin mahkemeye ait olduğu yönünde görüş bildirilmiştir.
İddia, toplanan deliller, hüküm kurmaya ve denetime elverişli bulunan bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre;
5941 sayılı Çek Kanunu’nun 2/2. maddesine göre, bankalar, çek hesabı açtırmak isteyenlerin yasaklılık durumuna ilişkin … Bankası kayıtlarını, açık kimliklerini saptamak için fotoğraflı nüfus cüzdanı, pasaport veya sürücü belgesi örneklerini, yerleşim yeri belgelerini, vergi kimlik numaralarını, tacir olanların ayrıca ticaret sicili kayıtlarını, esnaf ve sanatkâr olanların ise esnaf ve sanatkâr sicili kayıtlarını almak ve çek hesabının kapatılması hâlinde bunları, hesabın kapatıldığı tarihten itibaren on yıl süreyle saklamakla yükümlü tutulmuşlardır.
Aynı maddenin 3. fıkrası ise; çek hesabı açılmasını veya mevcut çek hesabından çek defteri verilmesini isteyen kişinin, her defasında tacir veya esnaf ve sanatkâr olup olmadığı ve kendisi hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı bulunmadığı hususunda bankaya yazılı beyanda bulunması, tüzel kişiler adına verilecek beyannamede ayrıca, tüzel kişinin yönetim organında görev yapan, temsilcisi olan veya imza yetkilisi olan kişilerin çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı bulunmadığının belirtilmesi gerektiği, 4. fıkrada ise hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı bulunan gerçek kişinin, yönetim organında görev yaptığı, temsilcisi veya imza yetkilisi olduğu tüzel kişiye çek defteri verilmeyeceği düzenlenmiştir.
Somut olayda, dava dışı … Ticaret Ltd. Şti’ne çek hesabı açılırken şirket ve ortakları hakkında yapılmış olması gereken istihbarat sorgulamasının yapılmadığı, çek karnesinin basım tarihi itibariyle ilgili şirket hakkında icra takiplerinin bulunduğu, buna göre davalının Çek Kanunu ve diğer Kanunlan ile kendisine yüklenen gerekli dikkat ve özeni göstermeyerek davacının zararına sebebiyet verdiği, buna karşılık davacının da alacaklarına karşılık para yerine ödeme aracı olarak, kendisine çek verilmesi teklif edildiğinde ticari ilişkide bulunduğu kişinin ekonomik durumu, iş tecrübesi, itibarı ve ödeme kabiliyeti gibi yönlerini araştırmaksızın kabul ettiği, bu konuda ticari geleneklere uygun olarak gereken özeni göstermediği gözetildiğinde tarafların eşit oranda kusurlu oldukları değerlendirilmekle davanın kabulüne karar vermek gerekmiş, zararın 31/08/2018 ibraz tarihinde doğduğu kanaati ile bu tarihten itibaren avans faizi işletilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
KARAR :Yukarıda açıklanan nedenlerle,
1-Davanın kabulüne, 34.500,00 TL’nin 31/08/2018 ibraz tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan tahsiline,
2- 492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince hesaplanan 2.356,70 TL harçtan peşin alınan 59,30 TL peşin harç ve 590,00 TL tamamlama harcı olmak üzere toplam: 649,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 1.707,40 TL karar harcının davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
3-Davacı vekille temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 9,200,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yatırılan 59,30 TL başvurma harcı, 59,30 TL peşin harç ve 590,00 TL tamamlama harcı olmak üzere toplam 708,60 TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 113,80 TL posta masrafı, 1.000,00 TL bilirkişi masrafı olmak üzere toplam 1.113,80 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-6325 Sayılı Kanunun 18/A-14 maddesi gereğince …. bütçesinden karşılanacak olan 1.320,00 arabuluculuk giderinin davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
7-HMK’nın 333.maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden sonra yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının davacıya iadesine,
Dair, taraf vekillerin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde … Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 12/06/2023

Katip …. Hakim ….
¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır