Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA … TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/295 Esas – 2021/821
Türk Milleti Adına Yargılama Yapmaya ve Hüküm Vermeye Yetkili
ANKARA … TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/295 Esas
KARAR NO : 2021/821
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 30/07/2007
KARAR TARİHİ : 02/12/2021
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 23/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Asıl davada davacı vekili dava dilekçesinde; Türkiye Kömür İşletmeleri (…) Kurumu Genel Müdürlüğüne bağlı Ege Linyit İşletmeleri Müessesesi’nin açık ocak sahalarından kömür çıkarmak amacıyla kömür üzerindeki örtü malzemesinin kaldırılması (dekapaj) işleminin delme-patlatma yöntemi ile gerçekleştirildiğini ve bu kapsamda 1980 yılından bu yana kömür çıkarmak amacıyla dekapaj çalışmaları yapıldığını, dekapaj işinin bir kısmının da müteahhit firmalara yaptırıldığını, davalı … şirketinin dekapaj işleminde kullanılan patlayıcıların temini, hazırlanması, nakli, deliklere şarj edilmesi, sıkılanması ve patlatılması konularında sözleşme gereği sorumlu olduğunu, dekapaj çalışmaları sırasında patlatma yapılması sonucu ev ve müştemilatlarında hasar oluştuğu iddiası ile açık ocak sahaları çevresindeki Bozarmut, Deniş, Çerkez Sultani, Tekeli Işıklar ve Dereköy köylerindeki taşınmaz sahiplerince davacı … aleyhine Soma Asliye Hukuk Mahkemesi’nde tazminat davaları açıldığını davalar sonucunda Soma Asliye Hukuk Mahkemesi’nce davacı … aleyhine hükümler verildiğini, mahkeme kararlarının kısmen ve/veya tamamen Yargıtay tarafından da onandığını ve kurumca köylülere ödemeler yapıldığını, ödenen paranın; zarara neden olan ve patlatmayla yapılan dekapaj işini davacı … ile akdettikleri dekapaj sözleşmeleri ile gerçekleştiren yüklenici konumundaki davalıların sorumlu olduğunu belirterek köylülere ödenmiş olan 110.611.297.802-TL’nin 28.12.2001 ve 5.547.371.889-TL’nin 24.05.2002 tarihinden itibaren davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Asıl davada davalılar: … İnşaat Ltd. Şti, … A.Ş, … İnşaat A.Ş, … A.Ş, … İnşaat A.Ş, … Ltd. Şti, … Harfiyat Madencilik A.Ş, … A.Ş, …-… İş Ortaklığı, … Ltd. Şti, … İnşaat A.Ş ve … Linyit İşletmeleri A.Ş vekillerinin sunmuş olduğu cevap dilekçeleri ile davanın reddini talep etmişlerdir.
Birleşen Ankara …ATM … E. sayılı dava dosyasında davacı vekili; davacı kurumun kamu iktisadi teşebbüsü olduğunu, davalılar ile ihale yoluyla yapmış oldukları sözleşmeler sonucunda Ege Linyitleri Müessesinin faaliyet alanında kömür çıkartmak için dekapaj işlemi yapıldığını, davalıların imzalanan sözleşme gereğince meydana gelebilecek zararlardan sorumlu olduklarını, Ankara … Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasındaki dava ile bu davanın ilgili olduğunu, taleplerinin … Esas sayılı dosyadaki taleplerine ek nitelikte olduğundan dosyanın … Esas sayılı dosya ile birleştirilmesine, 2.738.743.312-TL alacağın 14/12/2004 tarihinde geçerli reeskont faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen Ankara …ATM … E. sayılı dava dosyası tensip tutanağı ile birlikte eldeki dosyayla birleştirildiğinden cevap dilekçeleri dosyaya sunulmamıştır.
Birleşen Ankara …ATM … E sayılı dava dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde; davacı kurumun kamu iktisadi teşebbüsü olduğunu, davalılar ile ihale yoluyla yapmış oldukları sözleşmeler sonucunda Ege Linyitleri Müessesinin faaliyet alanında kömür çıkartmak için dekapaj işlemi yapıldığını, davalı …’ın patlayıcı sağladığını, her bir davalının hangi dönemlerde sahalarda çalıştığının ayrı ayrı belirtildiği, davalıların imzalanan sözleşme gereğince meydana gelebilecek zararlardan sorumlu olduklarını, Ankara … Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasındaki dava ile bu davanın ilgili olduğunu, taleplerinin … Esas sayılı dosyadaki taleplerine ek nitelikte olduğundan dosyanın … Esas sayılı dosya ile birleştirilmesine, 1.718.090.000 TL’nin 02/04/2003 tarihinden, 3.660.427.760 TL’nin 07/11/2003 tarihinden, 2.621.000.000 TL’nin 04/03/2004 tarihinden, 197.510.000 TL’nin 19/03/2004 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen Ankara …ATM … E sayılı dava dosyasında davalılar: … İnşaat Ltd. Şti, … A.Ş, … İnşaat A.Ş, … Ltd. Şti, … Harfiyat Madencilik A.Ş, … A.Ş, …-… İş Ortaklığı, … İnşaat A.Ş ve …-… İş Ortaklığı vekillerinin sunmuş olduğu cevap dilekçeleri ile davanın reddini talep etmişlerdir.
Birleşen Ankara …ATM … E. sayılı dava dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde; davacı kurumun kamu iktisadi teşebbüsü olduğunu, davalılar ile ihale yoluyla yapmış oldukları sözleşmeler sonucunda Ege Linyitleri Müessesinin faaliyet alanında kömür çıkartmak için dekapaj işlemi yapıldığını, davalı …’ın patlayıcı sağladığını, her bir davalının hangi dönemlerde sahalarda çalıştığının ayrı ayrı belirtildiği, davalıların imzalanan sözleşme gereğince meydana gelebilecek zararlardan sorumlu olduklarını, Ankara … Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasındaki dava ile bu davanın ilgili olduğunu, taleplerinin … Esas sayılı dosyadaki taleplerine ek nitelikte olduğundan dosyanın … Esas sayılı dosya ile birleştirilmesine, 145.954.759.000-TL’nin 10/03/2003, 15.153.731.000-TL’nin 26/03/2003, 275.000.000 TL’nin 02/04/2003, 11.366.985.646-TL’nin 17/09/2003 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen Ankara …ATM … E. sayılı dava dosyası tensip tutanağı ile birlikte eldeki dosyayla birleştirildiğinden cevap dilekçeleri dosyaya sunulmamıştır.
Birleşen Ankara … ATM … E. sayılı dava dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili kurumun 233 sayılı KHK tabi İktisadi Kamu Teşebbüsü olduğunu, Soma Kömür Havzasında çıkartılan kömür madeni sebebiyle taşınmaz maliki köylülerin kurum aleyhine Soma da dava açtıklarını, 1997-2006 döneminde davalı şirketlerin bölgede faaliyette bulunarak taşınmaz maliki köylülerin toplam 3 köy için zarara uğrattıklarını, Ankara … Ticaret Mahkemesinin 28/02/2008 gün ve … sayılı kararı ile dava dilekçesindeki eksikliklerin giderilmesi için verilen sürede davacı vekilince işlem yapılmadığı her bir davalının sorumluluğunun bildirilmediği gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına ilişkin verilen kararın Yargıtay 15. Hukuk Dairesi’nce düzeltilerek onandığını, davacının HUMK’nun 193/1-3 maddeleri gereği dava dilekçesini yeniden sundukları ve davalılardan fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile kusurları oranında; … Ltd. Şti’den 6.212,06YTL’nin, … Ltd. Şti’den 6.196,72 YTL’nin, … Ltd. ve … AŞ’den 14.183,46YTL’nin, … ve …’dan 27.020,25YTL’nin, … A.Ş’den 12.323,48YTL’nin, … A.Ş, … A.Ş ve … A.Ş’den 29.564,50YTL’nin dava dilekçesinde belirtilen ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek en yüksek avans faizi ile müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen Ankara … ATM … E. sayılı dava dosyasında davalılar; … A.Ş, … Kim. San. A.Ş, …… Ltd. Şti, …… Ltd. Şti, … A.Ş vekillerinin sunmuş olduğu cevap dilekçeleri ile davanın reddini talep etmişlerdir.
DELİLLER
-Davacı ile davalılar arasında imzalanan ihalelere ilişkin evraklar,
-Rücuya esas Soma Asliye Hukuk Mahkemesi Dosyaları ve bunlara ilişkin Yargıtay ilamları,
-Mahkememizce alınan bilirkişi heyetinden alınan kök ve ek raporlar ile Soma Hukuk Mahkemesi Dosyalarında alınan bilirkişi raporları.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Asıl ve birleşen davalarda dava; davacı ile davalılar arasında imzalanan sözleşmeler kapsamında yapılan işin ifası esnasında üçüncü kişilerin uğradığı zarar nedeniyle davacıya açmış oldukları tazminat davalarında davacının ödemiş olduğu bedellerin davalılardan sorumlulukları oranında rücuen tahsili istemli alacak davasıdır.
Türkiye Kömür İşletmeleri’ne bağlı Ege Linyitleri İşletmesi Müessesesi’nin açık ocak sahalarında kömür üretimi amacıyla kömür üzerindeki malzemenin kaldırılması yani dekapaj işleminin delme patlatma yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Davacı … dekapaj işlemlerinin bir kısmını kendisi yapmış, diğer bir kısmını da farklı tarihlerde ve ayrı sahalarda olmak üzere ihale yoluyla davalı şirketlere yaptırmıştır. Kömür üretimi esnasında kullanılan delme patlatma yöntemi sebebiyle Dereköy, Bozarmut, Deniş, Çerkezsultaniye, Tekeli ve Işıklar köylerindeki vatandaşların yapılarında meydana gelen zararlar sebebiyle Soma Asliye Hukuk Mahkemesi’nde davalar ikame ettikleri görülmüştür.
Mahkememiz asıl dosyası ve birleşen dosyalarda Soma Asliye Hukuk Mahkemesinde karara bağlanan tüm dosyalar işbu dosyamız içerisine celp edilmiş ve incelenmiştir. Soma Asliye Hukuk Mahkemesinde karar bağlanan davalarda hükme esas alınan bilirkişi raporlarının incelenmesinde: Birleşen Ankara … Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyası ile rücuya konu edilen Soma Asliye Hukuk Mahkemesi’nce mahallinde keşif yapılmak suretiyle tanzim edilen bilirkişiler Prof. Dr….. tarafından hazırlanan 07/03/2004 tarihli bilirkişi raporunda dekapaj işleminde kullanılan patlayıcı miktarı, patlayıcının sebep olduğu frekans, partikül hızı bilimsel yöntemler ile hesaplanmak suretiyle ortaya konulmuş ve neticeten davalara konu yapıların 1998 yılından önce yapılmış pek çok yönetmelik hükümlerine uymamakta olup meydana gelen zararın davalı idarenin (eldeki davada davacı) fiillerinden kaynaklanmamakta olup, yörede sıklıkla görülen depremler sebebiyle oluştuğunun bildirildiği görülmüştür.
Mahkememizce asıl ve birleşen dosyalar ile Soma Asliye Hukuk Mahkemesinin rücuya tabi dosyalarının tamamı üzerinde yapılann incelemede: …’dan alınan bilirkişi raporunda açık ocak patlatma çalışmalarının çevreye etkisinin olmasının mümkün olduğu, bu etkinin belirlenebilmesi için 2 yöntemin kullanılabileceğini, bunlardan ilkinin patlatma gerçekleştirildiği anda zararın meydana geldiği iddia edilen yerde eş zamanlı sismograf ile hız-PPV ölçümü yapılması olduğu, ancak zararın meydana geldiği tarih ve madenciliğin dinamik bir işlem olması sebebiyle bu yöntemle bir incelemenin bu aşamada yapılmasının fiilen mümkün olmadığı, ikinci yöntemin ise “Ölçekli Mesafe Partikül Hızı” grafikleri çizilerek ve sismik dalgaların her köy yönünde yayılma ve sönümlenme eşitliklerinin belirlenmesi ve sonrasında şikayet edilen yapının patlatma yerine olan mesafesi için PPV tahmini yapmak ve hasar oluşturup oluşturmadığının tespit edilmesi gerekeceği. Yapılan incelemede kömür ocaklarının köylere en yakın mesafesinin 800 metre olduğu, frekansın en olumsuz şart düşünüldüğünde yani “1 Hz” olduğu durumda zararlı olabilecek parçacık hızı 5 mm’dir. 800 metre uzaklıkta maksimum 5 mm hız değerini verebilecek olan bir atımdaki ANFO miktarı yaklaşık 2800 kilogramdır, … sahalarında aynı anda 10 deliğin patlatıldığı göz önünde bulundurulur ise bunun 2 katı sayıda delik açılıp aynı anda patlatma yapılsa bile zarara sebep olacak frekans değerine uluşmanın mümkün olmayacağı, patlatmaların yapıldığı mesafeye 8000 metre mesafede köyler de bulunduğundan evlerde meydana gelen hasar ile … sahasında yapılan patlatmalar arasında bir bağ bulunmadığı bildirilmiştir.
Hal böyle olunca tüm dosya kapsamı, Soma Asliye Hukuk Mahkemesi dosyaları, bilirkişi raporları göz önünde bulundurulmak suretiyle yapılan değerlendirmede davacının rücuya konu ettiği zararın meydana gelmesinde davalıların kömür sahasında yapmış oldukları dekapaj işlemi esnasında yapılan patlatmaların zarara sebebiyet vermediği anlaşılmakla asıl ve birleşen davalar yönünden sübut bulmayan davanın reddine ilişkin aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM; Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Asıl ve birleşen davaların reddine,
2-Asıl dava yönünden 492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 59,30 TL karar ve ilam harcının peşin alınan 1.568,14 TL harçtan mahsubu ile artan 1.508,84 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Birleşen Ankara … Ticaret Mahkemesi … Esas sayılı dava dosyası yönünden 492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 59,30 TL karar ve ilam harcının peşin alınan 37,00 TL harçtan mahsubu ile bakiye 12,30 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
4-Birleşen Ankara … Ticaret Mahkemesi … Esas sayılı dava dosyası yönünden 492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 59,30 TL karar ve ilam harcının peşin alınan 114,70 TL harçtan mahsubu ile artan 55,40 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
5-Birleşen Ankara … Ticaret Mahkemesi … Esas sayılı dava dosyası yönünden 492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 59,30 TL karar ve ilam harcının peşin alınan 2.332,13 TL harçtan mahsubu ile artan 2.272,83 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
6-Birleşen Ankara … Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dava dosyası yönünden 492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 59,30 TL karar ve ilam harcının peşin alınan 1.289,30 TL harçtan mahsubu ile artan 1.230,00 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
7-Asıl dava yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan ve takdir olunan 14.985,07 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile kendisini vekille temsil ettiren davalılara verilmesine,
8-Birleşen Ankara … Ticaret Mahkemesi … Esas sayılı dava dosyası yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan ve takdir olunan 2.738,74 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile kendisini vekille temsil ettiren davalılara verilmesine,
9-Birleşen Ankara … Ticaret Mahkemesi … Esas sayılı dava dosyası yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan ve takdir olunan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile kendisini vekille temsil ettiren davalılara verilmesine,
10-Birleşen Ankara … Ticaret Mahkemesi … Esas sayılı dava dosyası yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan ve takdir olunan 20.361,29 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile kendisini vekille temsil ettiren davalılara verilmesine,
11-Birleşen Ankara … Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dava dosyası yönünden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan ve takdir olunan 11.371,21 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile kendisini vekille temsil ettiren davalılara verilmesine,
12-Asıl ve birleşen davalar yönünden yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
13-Asıl ve birleşen davalar yönünden HMK 333. maddesi gereğince gider/delil avansından sarf edilmeyen kısmın karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, Asıl ve birleşen davalarda Davacı … vekili, Asıl ve birleşen davalarda davalı … Makine A.Ş vekili, Asıl ve birleşen davalarda davalı … … Ltd. Şti vekili, Asıl ve birleşen davalarda davalı …… Ltd. Şti vekili, Asıl ve birleşen davalarda davalı …… A.Ş vekili, Asıl ve birleşen davalarda …… A.Ş ve …… A.Ş vekili, Asıl ve birleşen davalarda davalı …… A.Ş vekili yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.02/12/2021