Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. ANKARA …ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
ANKARA
…ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR
ESAS NO : 2021/220 Esas
KARAR NO : 2022/128
DAVA : Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 01/04/2021
KARAR TARİHİ : 15/02/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 07/03/2022
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Davacının “… pizza” (Tescil No: …), “… pizza express” (Tescil No:
…), … pizza şekil (Tescil No: …) markalarının yasal sahibi olduğu,
Davalı … ile dava dışı … Gıda İnşaat ve Sanayi Ticaret Anonim Şirketi
arasında 21.08.2019 tarihinde başlayan Franchise Sözleşmesi olduğu, davacının, dava dışı şirketten
marka hakkıyla birlikte marka hakkından doğan tüm hakları da devraldığı, Davacının eski unvanının … Enerji İnşaat Taahhüt Maden İthalat İhracat Ticaret A.Ş.
olduğu,
Yukarıda bahsedilen devir işlemleri ile davacıya geçen ilgili sözleşmeye göre Franchise
Alan …’ın, Franchise Veren müvekkili şirketin … Pizza markasını, logosunu, proses
yöntemlerini ve satışa sunuş usullerini kullanma hakkına sahip olup, müvekkili şirkete de ilgili
sözleşmede belirlenen bedelleri ödeme yükümlüğü bulunduğu, söz konusu sözleşmede …
…’ın kefil sıfatı ile yer aldığı,
Söz konusu sözleşme devam ederken, Franchise Alan sıfatını haiz …’ın
işletmesindeki satışlarda önemli ölçüde azalma meydana geldiği, yapılan araştırma sonucunda
davalının ilgili sözleşme hükümlerine aykırı faaliyetlerde bulunduğunun tespit olunduğu,
Şöyle ki;
Davalı … tarafından 3. Kişi ve aynı zamanda eşi olduğunu tespit ettikleri …
…’a, … Pizza’ya ait ve gizli kalması gereken mesleki ve ticari sırların, proses yöntemlerinin,
satış usullerinin, ücret politikalarının, müşteri referans bilgilerinin hukuka aykırı olarak verildiği,
… Pizza müşterilerinin … Pizzaburger’e yönlendirildiği, söz konusu hukuka ve sözleşmeye
aykırı faaliyetler nedeni ile bölgede … Pizza’nın satışları azalırken dava dışı 3. Kişiye ait
… Pizzaburger’in satışlarının arttığı, … Pizzaburger’in Franchise Sözleşmesindeki kefil
sıfatını haiz …’ın eşi … tarafından kurulduğunun tespit olunduğu,
Franchise sözleşmesinde kefil olarak yer alan Franchise Alan …’ın eşi …
… tarafından 14.10.2020 tarihinde Ticaret Sicil Gazetesine tescil edildiği ilan olunan …
Restoran Organizasyon Gıda Otomotiv İnşaat Ticaret Limited Şirketinin kurulduğu, söz konusu
şirket tarafından da … Pizzaburger adı altında ….Batıkent adresinde pizza restoranı açıldığı,
Bu hususta söz konusu tespitler üzerine 30.12.2020 tarihinde Franchise Alan …’a
ve eşi … Restoran sahibi …’a iadeli taahhütlü posta ile gönderilen ihtarnamede,
sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesi, rekabet yasağına aykırı faaliyetlerin
sonlandırılması gerektiğinin bildirildiği,
Ancak söz konusu bildirime rağmen rekabet yasağına aykırı söz konusu faaliyetlere devam
edildiği, … Restoran Organizasyon Gıda Otomotiv İnşaat Ticaret Limited Şirketi sahibi
… tarafından söz konusu şirketin 14.01.2021 tarihinde dava dışı …’a
devredildiği, ilgili bildirime istinaden telaş halinde yapılmış olan söz konusu devrin rekabet
yasağına aykırı faaliyetlerin olduğu hususunda haklılıklarını ortaya koyduğu,
Ayrıca müvekkili şirketin yapmış olduğu rutin denetimler esnasında denetim personelleri ile
… eşi …’ın muhatap olduğu, sözleşmenin … ile yapılmış
olmasına rağmen söz konusu denetimlerde, müvekkili şirket ile rekabet halinde bulunan …
Restoran sahibi …’ın bulunmasının dürüstlük ve iyiniyet kurallarına aykırı olup gerek
ilgili sözleşme hükümlerine gerekse de kanun da düzenlenen haksız rekabet hükümlerine aykırılık
teşkil ettiği,
Müvekkil şirketin iyiniyetli tüm yaklaşımlarına rağmen rekabet yasağına aykırı söz konusu
davranışların sonlandırılmaması nedeni ile müvekkili şirketin ilgili sözleşmeden kaynaklanan haklı
nedenle fesih hakkını kullanmış olup ekte yer alan … numaralı
ihtarnamesi ile sözleşmeyi haklı nedenle feshetmiş olup sözleşmeden doğan 100.000,00 $ ( Yüz Bin
Dolar ) cezai şart ve müvekkili şirketin uğramış olduğu diğer zararların tazmin edilmesinin,
müvekkili şirkete ait marka, isim hakkı, tabela gibi fikri ve sınai hakların kullanılmasına son
verilmesinin ilgili tabelaların indirilmesinin talep edildiği,
Müvekkili şirketin söz konusu fesih ihtarına rağmen müvekkili şirkete ait fikri ve sınai
hakların … tarafından kullanılmaya devam edilmiş olup, müvekkil şirketin marka ve
isminin ilgili tabelalarda yer aldığı ve indirilmediği, bu nedenle Müvekkili şirketin Marka Hakkına
Tecavüz edildiği, bu hususta delil tespiti maksadı ile açmış oldukları davanın Ankara …Sulh Hukuk
Mahkemesi … D.İş dosyasından görevsizlik ile Ankara 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk
Mahkemesine gönderildiği ve … D.iş sayılı dosyasında görüldüğü, söz konusu dosyada marka
hakkına tecavüz fiillerinin gerçekleştiği adrese keşif yapıldığı ve bilirkişi raporu alındığı, söz
konusu bilirkişi raporundan da görüleceği üzere sözleşmenin feshedilmiş olmasına rağmen davalı
…’ın müvekkili şirkete ait haklarının izinsiz olarak hukuka aykırı şekilde kullanmaya
devam ettiği,
Söz konusu bilirkişi raporunun talep-sonuç kısmı incelendiğinde; ”Yukarıda ayrıntılı olarak
Sayın Mahkemenizin 10.03.2021 tarihli görevlendirmesi çerçevesinde; tarafımca ….Yenimahalle Ankara adresinde yapılan tespitler neticesinde, talep eden
… Kurumsal Restoran İşletmeleri Pazarlama ve Gıda San. Tic. A.Ş.’nin … sayılı,
“… pizza Express” ibareli ve … sayılı, … pizza şekil ve … sayılı
markalarının … Yenimahalle Ankara adresinde bulunan
ve karşı taraf … adına kayıtlı işyeri/restoranda işyeri giriş tabelasında, işyerinde
kullanılan magnet, menü, Amerikan servis, paketleme ürünleri (pizza kutuları), reklam afiş ve
görsel ışıklı- ışıksız panolarında kullanılmakta olduğu; restoranın açık ve faal olduğu Sayın
Mahkemenizin takdir ve değerlendirmesine saygı ile sunulmuştur.” Denildiği,
Bu hususta gerek haksız rekabet fiilleri ve gerekse de marka hakkına tecavüz fiilleri
nedeniyle … ve … hakkında suç duyurusunda bulunulmuş olup söz konusu
suç duyurusuna istinaden başlatılan soruşturmanın Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının ….
E. Sayılı dosyasında devam ettiği, ayrıca Ankara …Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin
… E. Sayılı dosyasında müvekkili şirketin marka haklarına tecavüzün tespiti istemli dava
açıldığı, söz konusu davanın devam ettiği,
Rekabet yasağına ilişkin olarak söz konusu madde hükümleri incelendiğinde davalı tarafın
ilgili faaliyetlerinin rekabet yasağına aykırılık teşkil ettiği, müvekkili şirketin tüm iyiniyetli
yaklaşımlarına rağmen davalı tarafın söz konusu faaliyetlerini sonlandırmaması nedeni ile
müvekkili şirketin ilgili sözleşmenin sözleşmeye muhalefet halinde ortaya çıkan fesih hakkına
dayanarak ilgili sözleşmeyi haklı nedenle feshettiği,
Gelinen aşamada davalı Franchise Alan … ve eşi Kefil …’ın
Franchise sözleşmesine aykırı faaliyetleri nedeniyle sözleşmenin davacı tarafça haklı
feshedilmesini müteakip ilgili cezai şart ve diğer zararların ödenmediği,
Gelinen aşamada işbu dilekçe ile franchise sözleşmesinden kaynaklanan 100.000,00 $ cezai
şart ve cezai şartı aşan zararların tahsili için işbu davayı açma zorunluluğu hasıl olduğu,
Hususlarına yer verilmiş, davanın kabulüne, davalıların müvekkili şirketi uğrattığı zarar
nedeniyle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL cezai şart ve cezai şartı
aşan zararın haklı nedenle fesih tarihinden itibaren en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte
tahsiline,
Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasına,
Karar verilmesi talep edilmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle: Taraflar arasında imzalanan “… Franchise Anlaşması” başlıklı 21.08.2019 başlangıç
tarihli inhisari olmayan marka lisans sözleşmesinin 17. Maddesinin 7. Fıkrasında cezai şarta ilişkin
hüküm bulunmakta olup, cezai şart miktarının 100.000,00 $ (Yüz Bin Amerikan Doları) olarak
kararlaştırıldığı,
Davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağı gibi kısmi dava olarak da
açılamayacağı, Davacı tarafça Ankara …FSH Hukuk Mahkemesi’nin ….E sayılı dosyası ile marka
hakkına tecavüzün tespiti istemli dava açıldığı, taraflarınca açılan feshin haksız olduğunun tespiti
talepli Ankara …FSH Hukuk Mahkemesi’nin … E sayılı dosyanın da Ankara …FSH Hukuk
Mahkemesi’nin …. E sayılı dosyası ile birleştirildiği,
Ankara …FSH Hukuk Mahkemesi’nin ….E sayılı dosyasının huzurdaki uyuşmazlık
için bekletici mesele yapılmasını talep ettiği,
Davacı yanın iddialarının haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğu,
Müvekkili ile … Gıda Turizm ve İnşaat San. Ve Tic. A.Ş. arasında …. AVM
içerisinde faaliyet göstermek üzere 21.08.2019 başlangıç tarihli, 5 yıl süreli “… Franchise
Anlaşması” başlıklı inhisari olmayan marka lisans sözleşmesi imzalandığı,
Bu sözleşme kapsamında müvekkilinin işletmesinde sözleşme şartlarına uygun olarak
“…” markası ile satmak üzere pizza ürettiği,
… Gıda Turizm ve İnşaat San. Ve Tic. A.Ş. yetkililerince “… Pizza” markasının
satılacağının müvekkiline bildirildiği ve eğer satın almaya talip ise görüşmeye davet edildiği, ancak
müvekkilinin marka devri için belirlenen ücretin kendisi için yüksek olduğunu belirterek bu teklifi
geri çevirdiği,
Daha sonra müvekkilinin, eski ticaret ünvanı … Enerji İnş. Taah. Maden İth. İhr. Tic.
A. Ş. olan davacı firma tarafından marka haklarının devir alındığını öğrendiği ve hatta markanın
yeni sahiplerine hayırlı olsun ziyaretinde bulunduğu,
Ancak ilerleyen süreç içerisinde markayı devralan davacı firmanın müvekkili çeşitli
bahanelerle saf dışı bırakarak AVM içerisinde yer alan işletmeyi ele geçirme amacının ortaya
çıktığı, keza; davacının talebi her ne kadar haksız rekabetin tespiti ve men’i, gerekçesi de …
…’ın “… Pizza”nın ticari sırları ve müşteri çevresini haksız olarak ele geçirmesi ise de
davacı yanca iddialarını kanıtlar tek bir delilin dosyaya sunulamadığı,
Keza; davacı yanca müvekkilinin …’a … Pizza’ya ait ticari sırları, ücret
politikalarını, müşteri bilgilerini verdiği, müşterileri … Pizzaburger’e yönlendirdiği ve bu
sebeplerle … Pizza’nın satışlarının azaldığı ve … Pizzaburger’in satışlarının arttığına dair
hiç bir somut delilin dosyada mevcut olmadığı, davacı yanın 6 sayfadan ibaret dava dilekçesi
incelendiğinde de bu iddiaların kanıtlanmasına ilişkin hiç bir delilin sunulmadığı,
Davacı yanın müvekkilin işletmesinin satış rakamlarındaki azalmayı tespit ettiğini iddia
ederken aynı zamanda – her nasılsa- … Pizzaburger’in satışlarının arttığını da tespit ettiği,
Davacı yan müvekkilin satışlarındaki azalmayı, … Pizzaburger’in satışlarındaki artışı
nasıl tespit etmiş olduğu, müvekkiline ait işletmenin ciro kaybı tespiti yapılırken pandemi nedeniyle
ve idari bir işlem ile AVM’lerin kapatılması ve bu süreçte müvekkilinin ticari işletmesinin uzun süre
kapalı kalmasının da hesaba katılmış mı, yine bu tespit yapılırken müvekkile ait işletmenin “…”
markasıyla faaliyete başladığı günden “… pizzaburger” isimli işletmenin ticari faaliyete
başladığı gün arasındaki ciro farkları dikkate alınmış mı,
Velev ki bu bilgiler doğru olduğu takdirde, davacı yanın bu durumun sebebinin …
pizza’ya ait ticari sır ve müşteri çevresi bilgisinin …’a verilmesi olduğunu nereden,
nasıl ve hangi somut veriye dayanarak iddia ettiği, keza davacı yanca delil listesi de sunulmuş olup
dosyada bu sorulara cevap niteliğinde hiç bir bilgi, belge ve delilin mevcut olmadığı,
Davacı yanın iddialarından bir diğerinin de, yapılan rutin denetimlerde denetim personeli ile
…’ın muhatap olduğu hususu olduğu, oysa ki marka lisans sözleşmesinin 9.4.
Maddesinde denetim esnasında sözleşmede imzası bulunan kişinin bizzat hazır bulunması gerektiği
gibi bir hükmün mevcut olmadığı, müvekkilin eşinin denetimde iş yerinde bulunması kadar sıradan
ve hayatın olağan akışına uygun başka bir durum olamayacağı,
Davacı yanın dava dilekçesinde esaslı olarak vurguladığı noktanın ise müvekkili tarafından
eşi …’a … Pizza’ya ait ticari sırların, ücret politikalarının, müşteri bilgilerinin
verilmesi, müşterilerin yeni açılan bu işletmeye yönlendirilmesi ve bu sebeplerle … Pizza’nın
satışları azalırken … Pizzaburger’in satışlarının artması iddiası olduğu, davacı yanın müşteri
bilgilerinin ve ticari sırların …’a verildiğini hangi somut veri ışığında tespit
edildiğinin belli olmadığı, bu iddia konusunda ispat yükünün davacı yanda olduğu,
Sözleşmenin 17.4.a maddesinde;
“Anlaşma kapsamındaki franchise işletmesinin müşterisini veya herhangi bir yerdeki …
müşterisini, doğrudan ve dolaylı şekilde teşvik veya başka bir biçimde rakip bir şirkete
yönlendiremez veya yönlendirmeye teşebbüs edemez”
Hükmünün yer aldığı,
Bu madde detaylı olarak incelendiğinde görüleceği üzere franchise alan müvekkilinin …
müşterisini rakip bir işletmeye yönlendirmesi ihtimaline binaen sözleşmeye eklendiği,
Bilindiği üzere markalı ürün tercih eden müşteri her koşul ve şartta bu markayı seçtiği, zaten
marka olmanın gereğinin de bu olduğu, pizza yemeye karar veren potansiyel bir müşterinin marka
sadakati nedeniyle belirli markaları tercih ettiği, … Pizza’yı arayarak pizza siparişi veren ya da
dijital ortamda uygulama ya da internet sitesinden sipariş veren bilinçli müşterinin başka kişi ya da
markalara yönlendirilmesinin son derece abes bir iddia olup hayatın olağan akışına da aykırı olduğu,
“… Pizzaburger” isimli işletmenin Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi kayıtlarına
bakıldığında bu şirketin 14.10.2020 tarihinde kuruluş ilanının yapıldığı, faaliyet adresinin
müvekkile ait işletmeye mesafesinin kuş uçuşu yaklaşık 1,5 kilometre ve araçla ulaşım süresinin
15 dakika olduğu, şirket kuruluş amacının gıda maddesi üretim ve satışı olduğu, isminden de
anlaşılacağı ve davacı yanın dosyaya sunduğu fotoğraflardan da görüleceği üzere sadece pizza satışı
yapmadığı, pizzanın yanında hamburger, sandviç ve sair fast-food tabir edilen atıştırmalıkları üretip
sattığı, 19.01.2021 tarihinde şirketin sahibi olan …’ın tüm hisselerini devrederek
şirketten ayrıldığının görüldüğü,
Oysa davacı yanın müvekkiline ve kefil sıfatıyla …’a sözleşmenin
feshedildiğine dair gönderdiği ….yevmiye numaralı ihtarnamesinin
15.02.2021 tarihinde keşide edildiği, yani ihtarnamenin keşide edildiği ve tebliğ edildiği tarihte
iddia edildiği gibi haksız rekabet yaratan bir fiilin de söz konusu olmadığı,
Davacı yanın iddia ettiği fesih ihbarı içerikli iadeli taahhütlü postanın müvekkiline teslim
edilmediği,
Kısaca özetlemek gerekirse; müvekkilince haksız rekabet yaratacak hiç bir eylem ve işlemde
bulunulmamasına rağmen davacı yanca tamamen art niyetle müvekkili aleyhine bir çok dava
açıldığı ve müvekkilinin yıldırılmak istendiği, ancak yukarıda da belirtildiği üzere davacı yanın
TTK 54 ve 55. Maddeler kapsamında hiç bir yasal dayanağının mevcut olmadığı,
Sonuç olarak; yukarıda saydığımız gerekçelerle davacının fesih işlemi haksız olup haksız
ve hukuki dayanaktan yoksun huzurdaki davanın reddini talep ettikleri,
belirtilmiştir.
Davanın konusu; davacı ile davalılardan … arasında tanzim olunan Franchise sözleşmesinin haklı nedenle fesih iddiasına dayalı olarak açılan ceza-i şart ve ceza-i şartı aşan zararın tahsili talebine ilişkin olup, davalı …’tan ise sözleşmenin kefili olması itibariyle talepte bulunulmaktadır. Davacı taraf esas itibariyle davalı sözleşen …’ın müşterileri diğer davalı eşin işletmesine yönlendirdiği ve davalı eşin işletmesinde davacı şirketin edindiği birikimin kullanılmasına dayandırılmaktadır.
Yargılama sürecinde tarafların gösterdiği deliller toplanılmış, davalı … …’a ait işletmenin defter ve kayıtları üzerinde inceleme yapar 06/01/2022 tarihli bilirkişi raporu alınmıştır.
Mahkememizce uyap sistemi üzerinden yapılan araştırmada davalı işletmesinin ticaret sicil kaydının olmadığı tespit edilmiştir.
Dosya bilirkişi heyetine verilirken davalıya ait işletmenin kazancı, mal alış tutarı gözetilerek esnaf faaliyeti üzerinde ticari işletme niteliği vasfına sahip olup olmadığının da tespiti istenilmiştir. Alınan raporda, davalı …’ın 2019-2020 ve 2021 yılı ciroları tek tek belirlenmiş, 2020 yılı alışlarının 114.513,01 TL, satışlarının 333.947,31 TL olduğu, 2021 yılı alış ve satış tutarlarının henüz belirli olmadığı, 2020 yılında basit usulde işletme hesabı esasına göre defter tuttuğu, 2021 yılında ise kendi isteği ise bilanço esasına göre defter tutmaya başladığı, işletmenin esnaf odasına kayıtlı olduğu, sermayesinin 54.994,41 TL olduğu belirlenmiş ve 2019,2020 ve 2021 yılı cirosu göz önüne alındığında adı geçenin esnaf niteliğine haiz olduğu tespit edilmiştir.
6102 sayılı TTK.’nun 11.maddesinin 2.fıkrasında “Ticari işletme ile esnaf işletme arasındaki sınır, Cumhurbaşkanlığı kararı ile belirlenir.” düzenlemesi mevcuttur. 21/07/2007 tarihli resmi gazetede yayınlanan bakanlar kurulu kararında ise; esnaf ve sanatkar ile tacir ve sanayicinin ayrımına ilişkin belirleme yapılmıştır. Satın aldıkları malların olduğu gibi veya işledikten sonra satan ve yıllık alımlarının tutarı 280.000,00 TL’yi veya satışlarının tutarı 390.000,00 TL’yi aşmayanlar veya 1 yıl içerisindeki elde ettikleri gayri safi hasılatı 150.000,00 TL’yi aşmayanlar esnaf ve sanatkar siciline kayıt olacaklardır. Alınan bilirkişi raporu ile belirlendiği üzere davalı Serdar …’ın alış ve satış rakamları belirlenen limiti aşmamaktadır. Bu haliyle davalının tacir değir esnaf olduğu belirlenmiştir.
Eldeki dava sözleşmeye aykırılığa dayalı cezai şart ve cezai şartı aşan zararın tahsili konulu olup, TTK.4.maddede sayılan mutlak ticari davalardan değildir. Bu durumda Ticaret Mahkemesinin görevli olabilmesi için her iki tarafından ticari işletmesinden doğan bir dava olması gerekmektedir. Ticari işletme ise TTK.11.maddede esnaf işletmesi sınırını aşar gelir sağlamayı hedef tutan faaliyet olarak tanımlanmış olup, toplanan deliller itibariyle davacının alınan bilirkişi raporu gözetildiğinde esnaf faaliyeti üzerinde tacir sayılmasını gerektirir derecede gelirinin ve mal alışının bulunmadığı anlaşıldığından mahkememizin değil Asliye Hukuk Mahkemesinin görevli olduğu gözetilerek aşağıdaki görevsizlik kararı verilmiştir.
G.D.Gerekçesi yazılacak kararda açıklanmak üzere,
1-Mahkememizin görevsizliği nedeniyle davanın usulden reddine,davaya bakmakla görevli Ankara Asliye Hukuk Mahkemesi’nin görevli olduğunun tespitine,
2-Görevsizlik kararının kanun yoluna başvurmadan kesinleşmesi halinde kararın kesinleştiği tarihten itibaren, kanun yoluna başvurulması halinde bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde tarafların mahkememize müracaatı halinde dava dosyasının görevli Ankara Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine,
3-Yargılama giderlerinin HMK 331/2 maddesi gereğince görevli mahkemece nazara alınmasına,
Dair, taraf vekillerin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 15/02/2022
Katip … Hakim …