Emsal Mahkeme Kararı Ankara 5. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/160 E. 2021/50 K. 21.01.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
Türk Milleti Adına Yargılama Yapmaya ve Hüküm Vermeye Yetkili
ANKARA 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2019/160 Esas
KARAR NO : 2021/50

DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 01/04/2019
KARAR TARİHİ : 21/01/2021
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 30.01.2021

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin EPDK dan aldığı Üretim Lisansı kapsamında … RES de rüzgar enerjisine dayalı elektrik üretim faaliyeti yaptığını, davalının ise EPDK’dan aldığı iletim lisansı kapsamında doğal tekel konumunda iletim faaliyeti yürüttüğünü, rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak için yapılan başvurulara ilişkin Yönetmelik hükümleri doğrultusunda yapılan yarışma sonucunda Sayalar-Akhisar enerji iletim hattına bağlanma hakkını müvekkili şirketin kazandığını, bu nedenle müvekkili şirkete ait üretim tesisinin ilk ünitesinin geçici kabulünün yapıldığı tarihten başlamak üzere ve tüm tesisin geçici kabulünün yapıldığı tarihten itibaren 20 yıl boyunca davalı …’a RES katkı payı bedelinin Ödenmesi ile ilgili hüküm ve şartları içermek üzere taraflar arasında 15.12.2011 ve 07.04.2016 tarihli RES Katkı Payı Anlaşması imzalandığını, huzurdaki davaya konu faturanın 07.04.2016 tarihli RES Katkı Payı Anlaşması uyarınca kesildiğini, davalı tarafından müvekkili şirkete 16.01.2019 tarihli 12.272.787,69 TL fatura tahakkuk ettirildiğini, bu faturanın ihtirazi kayıtla ödenmek zorunda kalındığını, …’ın 2018 yılına ilişkin gönderdiği faturanın katkı payı teklif fiyatı olan 4,12 Krş’un 2011 yılından 2018 yılı sonuna kadar ilgili yıla ilişkin TÜFE oranı ile güncelleyerek kümülatif olarak hesapladığını, tarafların serbest ve karşılıklı iradesi ile kurulan sözleşmenin,taraflar bakımından bağlayıcı olduğu ve taraflar arasındaki hukuki ilişkide öncelikli olarak uygulanacak anayasa niteliğinde olduğunu, Anlaşmanın 3. maddesine göre RES katkı payının her yıl, teklif mektubunda davalı …’a kWh başına ödenmesi taahhüt edilip sabitlenen kuruşun bir önceki yıla ait TÜFE oranı ile güncelleştirilmesi ve güncelleştirilmiş bu bedelin o yıl içerisinde üretilen elektrik enerjisi ile çarpılması sonucu hesaplanacağının açık olduğunu, hal böyle iken davalı …’ın RES Katkı Payı bedelini verilen teklif fiyatını teklif yılından itibaren TÜFE ile kümülatif olarak güncelleyerek hesapladığını, …’ın dava konusu faturayı hesaplarken yalnızca teklif mektubunu esas aldığını, bu durumun hukuka aykırı bir sonuç doğurduğunı, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi’nin RES katkı payı ile ilgili faturaların anlaşma hükümlerine göre hesaplanması gerektiğini hüküm altına aldığını, RES Katkı Payı Anlaşması ile Yarışma Yönetmeliğinde RES katkı payının hesaplama yönteminin tamamen aynı olduğunu, teklif mektubu hükümlerinin Genel işlem Koşulu niteliğinde olduğunu, Genel İşlem Şartı niteliğindeki Teklif mektubu ile RES Katkı Payı Anlaşma hükümlerinin çeliştiği kabul edilir ise taraflar arasındaki RES Katkı Payı Anlaşmasına hiyerarşi olarak üstünlük tanınarak anlaşma hükümlerinin öncelikle uygulanması gerektiğini, müvekkili şirketin RES Katkı Payının Anlaşmanın 3. maddesi uyarınca geçici kabulün yapıldığı 2014 yılından başlamak üzere, her yıl taahhüt edilip sabitlenen 4,12 Krş’un bir önceki yıla ait TÜFE ile güncellenerek net enerji miktarı ile çarpılması sonucunda bulunması gerektiğini belirterek fazlaya dair her türlü talep ve dava hakları saklı kalmak üzere, ihtirazı kayıtla fazladan ödenen şimdilik 90.000,00 TL’nin ödeme tarihi olan 30.01.2019 tarihinden itibaren işleyecek olan ticari avans faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı şirketin gerçekleştirilen yarışmalar sırasında sunduğu teklifleri doğrultusunda dört ayrı tesis için sisteme bağlantı hakkı kazandığını anılan tesisler için lisan alarak faaliyete başladığını, yönetmelik çerçevesinde yarışmaya katılan ve kazanan şirketlerle teşekkülleri arasında imzalanan RES Katkı Payı Anlaşması gereğince; Yönetmelik ve ekleri olan Taahhütname,Teklif Mektubu Formu ile Anlaşma hükümlerinin birlikte değerlendirilmesi sonucunda RES katkı payı faturasının hesaplandığını, davacı şirket tarafından RES yarışmalarına teklif verilmesi sırasında imzalanarak teşekküllerine sunulan Yönetmeliğin eki Teklif Mektubu Formunda “… teklif yılından ödemeye esas üretim yılına kadar TÜÎK tarafından Ocak ayında açıklanan yıllık TÜFE oranında güncelleştirilerek takip eden yılın Ocak ayı sonuna kadar,tüm tesisin geçici kabulünün yapıldığı tarihten itibaren 20 yıl süre boyunca …’a ödemeyi kabul ve taahhüt ederiz” şeklindeki taahhüdün yer aldığını, yönetmelik ekinde yer alan davacı tarafından imzalanan taahhütnamenin 2. maddesine göre faturaya itiraz edilmeden ödeme yapılacağı hususunun hükme bağlandığını, yapılan yarışmalar sonucu kapasite kazanan RES’ler tarafından tesisin geçici kabulünün yapıldığı tarihten başlamak üzere 20 yıl boyunca müvekkili …’a ödeme yapılması ve ödenecek bedelin değer kaybına uğramaması adına da verilen teklif bedelinin teklif yılından itibaren her yıl TÜFE oranında (kümülatif) güncellenerek artırılmasının açıkça öngörüldüğünü, Yarışma Yönetmeliğinin 6. maddesinde yarışmaya katılma hakkı elde eden şirketlerin tekliflerini Yönetmeliğin ekinde yer alan teklif mektubu formu imzalamak suretiyle ye kapalı zarf içerisinde vereceklerinin zarflar teslim edildikten sonra sunulan teklifte değişiklik yapılamayacağının düzenlendiğini,Yönetmelik ekinde yer alan RES Katkı Payı Anlaşmasının yarışmayı kazanan davacı şirketin sunmuş olduğu ve yine aynı Yönetmelik ekinde örneği bulunan Teklif Mektubunu temel alan bir anlaşma olduğunu, Yarışma Yönetmeliğinin bütünlüğü içerisinde ek olarak bulunan teklif mektubu formu ve RES Katkı Payı Anlaşması arasında yaptırım gücü açısından bir karşılaştırma yapılmasının doğru olmadığını, Yönetmeliğin 6. maddesi uyarınca yarışma sırasında sunmuş olduğu bu teklifin tüm şartları ile birlikte davacı şirket için bağlayıcı olduğunu, Yönetmelik ve anlaşmanın ilgili maddelerindeki formülde bir çarpan olarak yer alan TÜFE’nin dava konusu anlaşmanın yıllara yayılan bir anlaşma olması nedeniyle,verilen teklif rakamının yıllar içinde yaşanan ekonomik değişimler karşısında güncellenmesi için öngörüldüğünün açık olduğunu, RES katkı payına ilişkin olarak Yönetmelik ve taahhütname,teklif mektubu formu, RES katkı payı anlaşmasından oluşan eklerinin bir bütün olarak değerlendirilmesi gerektiğini, teşekküllerince dava konusu fatura bedelinin yalnız anlaşma ve yönetmeliğin 9. maddesi dikkate alınarak değil eki teklif mektubu da dahil olmak üzere yönetmeliğin tüm ekleri ve içeriği bir bütün olarak değerlendirilerek hesaplandığını, yönetmeliğe uygun şekilde yapılan hesaplama ile düzenlenen dava konusu RES katkı payı faturasında hukuka aykırılık bulunmadığını savunarak davanın reddini dilemiştir.
Islah :Davacı vekili 12.12.2019 tarihli harçlandırılmış dilekçesi ile 5.456.009,46 TL’nin ödeme tarihinden itibaren avans faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
DELİLLER
-16.01.2019 tarihli Fatura, ödeme belgesi
-Davacı tarafça, sözleşme öncesi davalı tarafa sunulan teklif mektubu
-Taraflar Arasında İmzalanan 07.04.2016 tarihli RES Katkı Payı Anlaşması: RES Katkı Payı Anlaşması’nın 3üncü maddesi: “madde 3: Şirketin bağlantı hakkı kazandığı RES projesinde üretilecek her bir kWh elektrik enerjisi üzerinden 4,12 kr/kWh olarak belirlenen yarışma sonucuna esas RES katkı payı tutarı aşağıdaki yöntem ile … tarafından hesaplanacaktır:
Toplam RES Katkı Payı Tutan = kr*E*TÜFE, kr = Şirket tarafından …’a küovvatsaat (kWh) başına ödenmesi taahhüt edilen kuruş, E = Bir Önceki Yılda Gerçekleşen Yıllık Net Elektrik Enerjisi Üretimi (kWh), TÜFE = Türkiye İstatistik Kurumu tarafından Ocak ayında açıklanan yıllık tüketici fiyat endeksi,
Tesisin yıllık net elektrik enerjisi üretimi üzerinden hesaplanan bir önceki yıla ait yıllık toplam RES Katkı Payı tutarı, her yılın 15 Ocak günü saat 17:00’e kadar Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi (…) tarafından Şirkete faturalanacaktır.” ifadesini içermektedir.
-RES Katkı Payı Anlaşması ve Rüzgar Enerjisine Dayalı Üretim Tesisi Kurmak Üzere Yapılan Lisans Başvurularına İlişkin Yarışma Yönetmeliği
-Bilirkişi Raporu: Elektrik Mühendisi Bilirkişi tarafından tanzim edilen 04.08.2019 tarihli raporda özetle; Davalı şirket tarafından fatura düzenlenmesi sırasında esas alınan Teklif Formunda yer alan “teklif birim fiyatının teklif yılı esas alınarak TÜFE endeksine göre güncellenmesi” yönündeki hükmün Yönetmelikte ve ekinde yer alan sözleşme tasarısında yer almaması ve teklif formunun sözleşme eki olmaması karşısında; güncellemede sözleşmede yer alan geçici kabul tarihinin esas alınması ve uygulanması gerekeceği, güncellemenin Sözleşme ve Yönetmelikte yer alan formüllerde sadece sözleşmede yer alan teklif edilen birim fiyatın her yıl güncellenmesinin söz konusu olduğu, davacı tesisinin geçici kabulünün yapıldığı tarihten itibaren ilk yılda dahil sözleşmedeki birim fiyatın TÜFE ile güncellenerek takip eden yıllarda da aynı şekilde bir önceki yıl güncellenen birim fiyatın esas alınması gerektiği, davacının dava kapsamında ihtirazı kayıtla fazladan ödediği 3.565.247,36 TL bedeli ödeme tarihi olan 20.01.2019 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte talep edebileceği, birim fiyat güncellenmesinin sözleşme tarihi dikkate alınarak TÜFE oranlarına göre 2012 yılından itibaren güncellenme yapılması gerektiğinin kabulü halinde; Davacının dava kapsamında ihtirazı kayıtla fazladan ödediği 1.161.081,20 TL bedeli ödeme tarihi olan 20.01.2019 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte talep edebileceği, Davalı …’ça yapılan hesaplamada olduğu gibi teklif ve sözleşme tarihinden çok önceki bir tarih olan 2011 yılı Ocak ayı başından itibaren güncelleme yapılması gerektiği yönünde karar ihdası halinde,davacının taleplerinin tümüyle yerinde olmayacağı, Davacının iddiasında olduğu gibi sözleşmedeki birim fiyatın 20 yıl süreyle sabit olduğu ve sadece ilgili yıl TÜFE oranı ile güncellenmesi gerektiğinin kabulü halinde; Davacının dava kapsamında ihtirazi kayıtla fazladan ödediği 5.456.009,46 TL bedeli ödeme tarihi olan 20.01.2019 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte talep edebileceği mütalaa olunmuştur..
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava; taraflar arasındaki sözleşme uyarınca davalı tarafından tanzim edilen 16.01.2019 tarihli fatura bedelinden, fazla ödendiği ileri sürülen 5.456.009,46 TL’nin davalıdan tahsiline ilişkindir.
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı idarenin taraflar arasındaki anlaşma hükümlerine aykırı bir yorum yaparak RES katkı payının hesaplanmasına ilişkin formülün mahiyetini değiştirdiğini, davalı tarafından tahakkuk ettirilen faturayı ödeme süresi içinde ihtirazi kayıtla ödediğini ileri sürerek fazla ödemenin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Her ne kadar davalı tarafça görevli mahkemelerin idare mahkemeleri olduğu gerekçesi ile yargı yolu ihtirazinda bulunulmuş ise de; davalı şirketin, idare değil, özel hukuk hükümlerine tabi bir İktisadi Devlet Teşekkülü olduğu, uyuşmazlık konusunun idari bir işlem veya eylem niteliğinde bulunmadığı, tacir olan taraflar arasındaki sözleşmenin idari nitelikte bir sözleşme olmadığı, her iki tarafında özel hukuk tüzel kişisi ve tacir olduğu, davanın konusunun taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanan borçsuzluğun tespiti ve istirdat olduğu hususu dikkate alındığında görevli yargı yolunun adli yargı yolu olduğu anlaşılmıştır.
Dava ve cevap dilekçesi, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre;
Taraflar arasında 07.04.2016 tarihli Rüzgâr Katkı Payı Anlaşması bulunduğu, sözleşmenin imzalanmasından evvel 22.10.2010 tarihinde yayınlanan, Rüzgâr Enerjisine Dayalı Üretim Tesisi Kurmak Üzere Yapılan Lisans Başvurularına İlişkin Yarışma Yönetmeliği hükümleri uyarınca, davacı tarafından davalı tarafa teklif mektubu sunulmuş olduğu, teklif mektubu içeriğine göre, RES Katkı Payı tutarının, teklif yılından ödemeye esas üretim yılına kadar TÜİK tarafından Ocak ayında açıklanan yıllık Tüketici Fiyat Endeksi oranında güncelleştirerek takip eden yılın Ocak ayı sonuna kadar…ödemenin kabul ve taahhüt ederiz.” ifadelerinin yer aldığı, davalı tarafça teklif mektubundaki bu ifade esas alınmak suretiyle, teklif mektubunun verildiği 2011 yılından, tesislerin geçici kabulünün yapıldığı 2014 yılına kadar, teklif yılının verildiği tarih esas alınmak ve birim fiyatın da 2011 yılından fatura tanzim tarihi olan 2019 yılına kadar her yıl güncellenmek suretiyle, 2019 yılına ait 16.01.2019 tarihli faturanın tanzim edilmiş olduğu anlaşılmaktadır.
Taraflar arasındaki 07.04.2016 tarihli Rüzgâr Katkı Payı Anlaşmasının 3.maddesinde RES katkı payının hesaplama şekli tarif edilmiş, yine RES katkı payını hesaplamaya esas tarihin de, tesislerin geçici kabul tarihinin olduğu hususu belirlenmiş olup, esasen bu hususta bir anlaşmazlık da bulunmamaktadır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; birim fiyatın tespitinde davalının uyguladığı gibi teklif yılındaki birim fiyat olan 4,12 TL’nin 2018 yılına kadar her yıl güncellenmek suretiyle- mi birim fiyatın tespit edileceği, yoksa 4,12 TL birim fiyatın, yalnızca 2018 yılındaki TÜFE oranı esas alınmak suretiyle güncellenerek, güncellenmiş birim fiyat esas alınmak suretiyle mi hesaplama yapılacağı noktasında toplanmaktadır.
Dosya kapsamına göre; Ödenecek RES katkı payının hesaplanması, 3 farklı yerde tariflenmiş olup, bunlar; davacı tarafından sunulmuş olan Teklîf Mektubu, taraflar arasında imzalanan RES Katkı Payı Anlaşması ve Rüzgar Enerjisine Dayalı Üretim Tesisi Kurmak Üzere Yapılan Lisans Başvurularına İlişkin Yarışma Yönetmeliğidir.
Somut olaydaki ihtilafın çözülmesi için; hesaplamanın hangi yönteme göre, yani Yönetmelik ve Anlaşmada tariflendiği şekilde mi, yoksa Teklif Mektubunda tariflendiği şekilde mi yapılması gerektiği hususunun aydınlatılması gerekmektedir.
Davacı tarafça teklif mektubunun sunulmasından sonra, taraflar arasında 27.03.2015 tarihli RES Katkı Payı Anlaşması imzalanmış olup, sözleşmede RES katkı payının hesabı, teklif mektubundaki hesaplamadan farklı olarak düzenlenmiştir.
Davalı tarafça RES Katkı Payının hesabı ile ilgili teklif mektubundaki ibarelerin aynen sözleşmeye geçirilmesi mümkünken, farklı bir hesap şeklini içeren sözleşme imzalanmış olup, her ikisi de tacir olan tarafların, serbest iradeleriyle imzalamış oldukları anlaşma hükümleri ile bağlı oldukları açıktır. Taraflar arasındaki anlaşmada, davacının sunduğu teklif mektubuna, sadece 3. maddede, toplam RES Katkı Payı tutarının hesaplanması ile ilgili kr* E* TÜFE formülünde, kr değerinin açıklanması sırasında yer verilmiştir. Buna göre, davacı tarafça sözleşmenin imzalanmasından önce sunulan 2011 tarihli teklif mektubunun, farklı bir hesap şekli içeren sözleşmenin imzalanmasından sonra hesap şekli yönünden hükümsüz kaldığı anlaşılmış olup, serbest iradesiyle imzalamış olduğu sözleşmenin davalı yönünden de bağlayıcı olacağı, RES katkı payı ile ilgili faturaların, taraflar arasındaki sözleşmenin 3.maddesi uyarınca, 4,12 TL birim fiyatın, yalnızca 2018 yılındaki TÜFE oranı esas alınmak suretiyle güncellenerek, güncellenmiş birim fiyat esas alınmak suretiyle hesaplama yapılması gerekirken, davacı tarafından davalıya sunulan sözleşme öncesi teklif mektubundaki belirlemelere göre hesaplama yapılmak suretiyle davacıdan fazla miktarda tahsilat yapıldığı anlaşılmıştır. (Benzer yönde karar için bkz. Ankara BAM 23. HD., 21.02.2019 Tarih ve 2017/1552 Esas ve 2019/272 Karar)
Mahkememizce sözleşmenin 3.maddesine göre RES katkı payının hesaplanması ve bu yönde değerlendirilme yapılması amacıyla bilirkişi incelemesi yaptırılmış olup, denetime ve dosya kapsamına uygun olmakla hükmün tesisinde esas alınan raporda özetle; 4,12 TL birim fiyatın, 2018 yılındaki TÜFE oranı esas alınmak suretiyle güncellenerek ve güncellenmiş birim fiyat esas alınmak suretiyle yapılan hesaplama neticesinde, 2018 yılı için ödenmesi gereken katkı payının KDV dahil 6.816.778,23 TL olduğu, davalı tarafından 2018 yılı için tanzim edilen faturanın 12.272.787,69 TL olduğu nazara alındığında, davacının 5.456.009,46 TL bakımından fazla ödeme yaptığı belirtilmiş olmakla, belirlenen bu tutar üzerinden davanın kabulüne karar verilmiş, davacının davalı yanı dava tarihinden evvel temerrüde düşürmediği, bu nedenle dava tarihi itibariyle temerrüde düşmüş sayılması gerektiği anlaşılmakla, mahkememizce hükmedilen 5.456.009,46 TL’nin 90.000,00 TL’sine 01/04/2019 dava tarihinden, 5.366.009,46 TL sine 12/12/2019 ıslah tarihinden işleyecek avans faizi uygulanmak suretiyle davalıdan tahsiline karar verilerek aşağıdaki şekilde hükmün tesisi yoluna gidilmiştir.
HÜKÜM; Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın kabulüne, 5.456.009,46 TL nin 90.000,00 TL sine 01/04/2019 dava tarihinden, 5.366.009,46 TL sine 12/12/2019 ıslah tarihinden işleyecek avans faizi uygulanmak suretiyle davalıdan tahsiline,
2-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 372.700,01 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 1.536,98 TL ve 91.638,02 TL ıslah harcı toplamı 93.175,00 TL harcın mahsubu ile bakiye 279.525,01 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 143.185,09 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 122,70 TL posta-müzekkere masrafı, 600,00 TL bilirkişi ücreti toplamı 722,70 TL yargılama gideri ile peşin alınan 1.536,98 TL ve 91.638,02 TL ıslah harcı toplamı 93.897,70 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
6-HMK’nın 333. maddesi uyarınca artan gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
7-Arabuluculuk ücreti olarak suç üstü ödeneğinden karşılanan 1.320 TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
Dair, taraf vekillerin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.21/01/2021

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …