Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
Türk Milleti Adına Yargılama Yapmaya ve Hüküm Vermeye Yetkili
ANKARA 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2018/479 Esas
KARAR NO : 2021/457

DAVA : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 07/05/2015
KARAR TARİHİ : 17/06/2021
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 25.06.2021

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı idare tarafından, “Kayaş-Kayseri hat kesimine F/O kablo ve enerji kablosu döşemesi ile GMS-R, transmisyon ve telefon sistemleri kurulumu yapım işi” ile ilgili olarak 28.08.2012 tarihinde ihale yapıldığını ve ihalenin 22.978.326,45 TL bedelle … üzerinde kaldığını, söz konusu ihale sözleşmesinin … ile 11.02.2013 tarihinde imzalandığını, işin yapımı devam ederken …’in müvekkilleri … bünyesine katıldığını ve söz konusu işin müvekkil şirket ile yapımına devam edildiğini, bahse konu işin hali hazırda bulunan hatların iyileştirilmesi ve gerekli tüm teknolojik sistemlerin kurulması işi olduğunu; Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 4. maddesinde “anahtar teslim götürü bedel sözleşme” tanımı yapıldığı ve sözleşmenin 6. maddesinde yer almasına rağmen davalı idarenin uygulama projeleri ve mahal listesini hazırlamadığını ve müvekkillerine teslim etmediği için imzalanan sözleşmenin anahtar teslim götürü bedel sözleşme olarak kabulünün usule ve yasaya aykırı olduğunu, usulen bakıldığında ve sözleşmenin 28. maddesine göre de sözleşmenin “birim fiyat esaslı” olduğunu, müvekkil şirketin teklif verme ve sonraki aşamalarda birim fiyatı cetveli dikkate alınarak hesaplandığını, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yüksek Fen Kurulu raporuna göre de imzalanan sözleşmenin anahtar teslim götürü bedel ihale sözleşme olamayacağını; davalı idarenin, teklif aşaması, ihale şartnamesinde ve birim fiyat cetvelinde yapılacak sistemin ”Seviye-1” olacağına ilişkin birim fiyatlara göre hazırladığını, müvekkil şirketinde Seviye-1’e göre fiyatlandırdığını ve teklif verdiğini ancak davalı idare ile yapılan yazışmalarda davalı idarenin değişen ve gelişen süreçte sisteminin Seviye-2’e çıkarılmasını istediğini, sistemin Seviye-2 olması sonucu birim ve fiyatların artığını, bunun açıkça sözleşmenin yenilenmesi anlamına geldiğini, müvekkil şirketin Seviye-2 için … firması ile anlaştığını, işin Seviye-1’den Seviye-2’ye çıkarılmasında müvekkil şirketin yapmış olduğu harcamaları davalının karşılamak zorunda olduğunu; müvekkil şirket tarafından alınan malzemelerin büyük oranının dövize endeksli yurtdışından temin edildiğini, döviz kurlarının yükselmesi nedeniyle de müvekkil şirketin ciddi zarar gördüğünü ve davalı idarenin döviz kur farkını karşılaması gerektiğini beyan ederek, müvekkilleri ile davalı idare arasında imzalanan sözleşme gereğince yapılan işler için fazlaya dair haklarını saklı tutarak , şimdilik 490.000,00 TL ve döviz kur farkı için fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak, şimdilik 10.000,00-TL olmak üzere toplam 500.000,00 TL’nin sözleşmeye onay verilen tarih olan 23.09.2013 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsilini ve yargılama gideriyle vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini istemiştir.
ISLAH DİLEKÇESİ : Davacı vekili 24.11.2017 tarihli dilekçesi ile 500.000,00 TL olan dava değerini 30.340.274,15 TL olarak ıslah etmiştir.
TALEP KURUŞLANDIRMA : Davacı vekili 10.10.2019 tarihli dilekçesi ile ıslah dilekçesi ile belirlediği talep sonucunu kuruşlandırarak; yapılmış ve fatura edilmemiş iş bedeli: 24.611.237,96 TL, Fatura edilmiş ancak bedeli ödenmemiş : 3.003.659,6 TL, ödeme yapılırsa doğacak KDV bedeli : 2.724.976,59 TL olmak üzere toplam 30.339.874,15 TL’nin davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının … olduğunu, idarelerinin iktisadi devlet teşekkülü statüsünde olduğunu, iktisadi alanda ticari alanda ticari esaslara göre faaliyet gösterdiğini, 6102 sayılı kanunun m. 16/1 hükmü uyarınca, üçüncü kişilerle olan ilişkilerinde tacirler hakkındaki hükümlere tabi olduklarını ve bu davanın ticari dava olması sebebiyle asliye ticaret mahkemesinin görevli olması nedeniyle öncelikle görev yönünden reddini; sözleşmenin 6. maddesi ve teklif mektubu uyarınca, sözleşmenin “anahtar teslim götürü bedel sözleşmesi” olduğunu, yüklenicinin iddia ettiği gibi ihale dokümanlarında birim fiyat cetveli bulunmadığını, herhangi bir miktarın yazılı olmadığı yedek malzeme ve iş artış-eksikliğinde kullanılmak amacıyla sipariş listesi ve aşırı düşük sorgulamasında kullanmak üzere örnek analiz formatı bulunduğunu, sözleşmenin 28. maddesinin sözleşmenin tipini ifade etmediğini, yüklenici tarafından Yapım İşleri Şartnamesinin 22. maddesinin çarpıtılarak yorumlandığını, kullanılacak ekipman miktarını belirleyici ana unsurun şartnamede tanımlanan GSM-R radyo planlama sinyal seviyeleri ve kriterleri olduğunu, ilerleyen süreç içerisinde teknik şartnamede herhangi bir değişiklik yapılmadığını; yüklenicinin hazırlattığı projelerde teknik şartname gereği olan ETCS Seviye -2 gereksinimlerini karşılayacak Radyo Planlaması yapması gerektiğini anlamış olduğunun açık olduğunu, ne ihale sürecinde ne doküman onayı sürecinde ne de işin yapılması sürecinde bu konuya ilişkin itirazının olmadığını; davacının kur artışından kaynaklı mağduriyetlerinin giderilmesi talebinin, gerek sözleşmenin 6.1 ve 6.2 maddelerine gerekse anahtar teslim götürü bedel teklif mektubundaki taahhüde göre yüklenicinin talebinin sözleşmeye ve mevzuata uygun olmadığını; davacı şirket hakkında farklı icra daireleri tarafından gönderilen birden fazla haciz olduğunu, tüm bunların davacı şirketin, basiretli bir iş adamı gibi davranmadığını ve işlerini yürütebilecek mali yeterliliğe sahip olmadığını gösterdiğini beyan ederek usul ve yasaya aykırı davanın reddi ile yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
Davanın açıldığı mahkeme olan Ankara … Asliye Hukuk Mahkemesince verilen 12.04.2018 Tarih ve … Karar sayılı görevsizlik kararı sonrası dosya mahkememize tevzi edilmiş, mahkememizce işin esasına girilmek suretiyle yargılamaya devam olunmuştur.
DELİLLER
-Taraflar arasında imzalanan 11.02.2013 tarihli Sözleşme: Sözleşmenin eki olan GSM-R BSS Sistemi Şartnamesinin Kapsam başlıklı 1. maddesinde “… ETCS sistemi Seviye-2 gereksinimini karşılayacak, geleceğin tren kontrol sistemleri için ortak bir iletişim platformu sağlayacaktır” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
-Davacı taraf ile dava dışı … İletişim A.Ş. Arasında 30.04.2013 tarihinde 3.250.000,00 ABD doları bedel üzerinden imzalanan Alt Yüklenici Sözleşmesi
– Dava dışı … İletişim A.Ş. tarafından işin yapılmaması üzerine 03.09.2013 tarihinde sözleşmenin yürürlüğe girmeyeceği konusunda davacı tarafça ihtarname gönderilmiş, akabinde Davacı şirket 23.09.2013 tarih ve 2013/09-087 sayılı yazısı ile telekomünikasyon paketinin temini için daha önce … firması ile yapılan anlaşmanın iptal edildiği ve alımın … firması ile yapılacağını belirterek, davalıdan bu konuda Olur verilmesini talep etmiş, bu talep davalı İdarenin 01.10.2013 tarih ve~23Tbl sayili yazısi ile uygun görülmüştür
-Davacı ile dava dışı … Telekomünikasyon Dış Tic. Ltd. Şti. arasında 26.08.2013 tarihinde 3.000.000,00 ABD doları bedel üzerinden imzalanan Sözleşme
-Yüksek Fen Kuruluna ait 02.04.2015 tarih ve 2015-24 sayılı karar: Taraflar arasındaki ihtilaf konusuyla ilgili olarak “İdarenin, tesiste kullanılacak malzemeler konusunda tek bir firmayı işaret etme endişesi ile isteklilere uygulama projesi vermemeyi tercih eden ve uygulama projesini isteklilerden yapmasını isteyerek ihale mevzuatının öngördüğü usul ve esasların dışımla bir ihale gerçekleştirdiği, gönderilen ihale dokümanlarına davalı olarak Kurulun bir karar ihdas edilmesinin mümkün olamayacağı, bu nedenle yükleniciye ilave bir ödemenin yapılıp yapılamayacağı hususundaki kararın idaresince verilmesinin gerektiği’’ şeklinde karar verilmiştir.
– Bilirkişi Raporları : 27.12.2016 tarihli Bilirkişi heyetine ait kök, 03.04.2017 tarihli ek rapor.
-Mali Müşavir tarafından düzenlenmiş olan 02.10.2017 tarihli rapor
-25.03.2019 tarihli Kök ve 04.01.2021 tarihli ek ve 27.04.2021 tarihli ek Bilirkişi Heyet raporu
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava eser sözleşmesinden kaynaklanan, bakiye hak ediş, fiyat farkı ve iş artışı alacağı ile kur farkı alacağına ilişkindir.
Mahkememizce taraf delilleri toplanmış, bilirkişi raporları alınmıştır.
Dosya kapsamına ve denetime uygun olmakla, Bilirkişi heyetine ait 27.04.2021 tarihli ek rapor hükmün tesisinde esas alınmıştır.
Dava ve cevap dilekçesi, taraflar arasında düzenlenen sözleşme örnekleri, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamına göre;
Sözleşmenin Götürü Bedel mi , birim fiyatlı mı sözleşme olduğuna ve Kur farkı alacağına ilişkin olarak yapılan değerlendirmede;
Davacı vekilince açılan dava ile; sözleşmenin “birim fiyat esaslı” olduğu, müvekkil şirketin teklif verme ve sonraki aşamalarda birim fiyatı cetveli dikkate alınarak hesaplandığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yüksek Fen Kurulu raporuna göre de ,imzalanan sözleşmenin anahtar teslim götürü bedel ihale sözleşme olamayacağı belirtilmiş akabinde davalı idarenin, teklif aşaması, ihale şartnamesinde ve birim fiyat cetvelinde yapılacak sistemin Seviye-1 olacağına ilişkin belirleme yaptığı bu nedenle buna göre teklif verilmiş olduğu ancak davalı idarenin işin yapımı esnasında sisteminin Seviye-2’e çıkarılmasını istemesi nedeni ile birim ve fiyatların arttığı belirtilerek kur farkı alacağına hükmedilmesi talep edilmiş ise de;
Taraflar arasında imzalanan sözleşmenin eki niteliğindeki ”Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 4. maddesinde sözleşme türünün açıkça “anahtar teslim götürü bedel sözleşme” olarak kararlaştırılmış olduğu, hakediş raporlarının da buna göre anahtar teslimi götürü bedel usulüne uygun olarak düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Taraflarca imzalanmış olan Sözleşmenin eki olan GSM-R BSS Sistemi Şartnamesinin “Kapsam” başlıklı 1.maddesi “…ETCS sistemi Sevive-2 gereksinimini karşılayacak, geleceğin Tren kontrol sistemleri için ortak bir iletişim platformu sağlayacaktır” şeklindeki düzenlenme ile kurulması istenen sistem ”Seviye 2” olarak tanımlanmış olup, yine taraflarca imzalanmış olan Sözleşmenin eki olun Transmisyon Sistemleri Şartnamesinin 6.21 maddesinde “GSM-R sisteminde ETCS Sevive-2 gereksinimlerinin karşılanabilmesi amacıyla hiçbir zaman iletişimin kesilmeyeceği bir transmisyon alt yapısı kurulacak olup, teklif sahipleri bunu nasıl sağlayacaklarını tekliflerinde belirteceklerdir” denilmek suretiyle kurulacak sistemin seviyesinin Seviye 2 sistem olması gerektiği açıklanmış, bununla birlikte, davaya konu sözleşmeden doğan yükümlülüklerin yerine getirilmesi amacıyla davacı ile dava dışı … İletişim A.Ş. arasında imzalanmış olan 30.04.2013 tarihli Alt Yüklenici Sözleşmesinin “Sözleşmenin Amacı” başlıklı 1. maddesinde; Alt Yüklenici, ekipman, iş ve hizmetleri, dokümantasyon ve eğitimleri işbu Sözleşmenin hükümlerine uygun olarak, Ek 2 – Fiyat Dökümünde Taraflarca üzerinde anlaşılmış fiyatlar karşılığında ve Ana Sözleşmenin GSM-R ve SDH teknik gereklilikleri uyarınca temin edecektir” denilmek suretiyle davacı ile davalı idare arasındaki 11.02.2013 tarihli Ana Sözleşmeye uygun imalat yapılacağı kararlaştırılmıştır.
Bununla birlikte 30.04.2013 tarihli Alt Yüklenici Sözleşmesine dayanılarak davalı İdareye sunulan. Teknik Özet dokümanının 2.2.’2 maddesinde “Sonuç olarak ETCS L2 işletim gerekliliği için, 250 km/saate Radar’ kızlarda GSM-R sistemi aşağıda gösterildiği gibi yüksek üst üste bindirme ile tekli katman şebeke çözümünü ön plana çıkarmaktadır” açıklamasıyla kurulacak sistemin seviyesinin L2 yani ‘Level 2:Seviye 2” tanımlandığı anlaşılmakla, davacının sözleşmenin Birim fiyatlı sözleşme olarak kabul edilmesi gerektiğine ilişkin iddiasına hukuki değer atfedilmemiş ve sözleşme ile tanımlanan ‘seviye 1” sisteminin ”Seviye 2” sistemi olarak değiştirilmesi nedeni ile doğduğunu ileri sürdüğü kur farkı alacağı talebinin ise reddine karar vermek gerekmiştir.
Sözleşme kapsamında yapılan işler nedeni ile yapılan değerlendirmede ise;
Bilirkişi heyeti tarafından tanzim edilen ve hükmün tesisinde esas alınan 27.04.2021 tarihli ek Bilirkişi raporunda da ifade edildiği üzere; sözleşmenin anahtar teslimi götürü bedelli sözleşme olduğu kabul edilerek, sözleşme fiyatları üzerinden ve davacı tarafça tamamlanan kısmın sözleşme bedeline olan oranı dikkate alınarak yapılan hesaplama neticesinde belirlenen 22.005.168,05 TL’den, davalı kayıtlarına göre davacı tarafa ödendiği sabit olan 17.025.875,34 TL’nin mahsubu neticesinde davacının 4.979.292,71 TL alacaklı olduğu anlaşılmakla, belirlenen bu tutar üzerinden davanın kısmen kabulüne dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM ; Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın kısmen kabulüne, 4.979.292,71 TL’nin 07/05/2015 dava tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
-Fazlaya ilişkin istemin reddine
2-492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 340.134,80 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 8.538,75 TL ve 509.597,28 TL ıslah harcı toplamı 518.136,03 TL harcın mahsubu ile kalan 178.001,23 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davanın kabul edilen kısmı üzerinde Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 138.417,83 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davanın reddedilen kısmı üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 342.334,81 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 438,70 TL posta-müzekkere, 8.500,00 TL bilirkişi ücreti toplamı 8.938,70 TL masrafının kabul – red oranına göre 1.466,49 TL ile 340.134,80 TL alınması gereken harç olmak üzere toplam 341.601,29 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, kalanın davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafından yapılan 6.000,00 TL bilirkişi ücreti yargılama giderinin davanın kabul-red oranına göre 5.015,63 TL’sinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,bakiye yargılama giderinin davalı üzerinde bırakılmasına,
7-HMK 333 maddesi uyarınca yatırılan gider/delil avansında kullanılmayan kısmının hükmün kesinleşmesinden sonra taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 17/06/2021

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …