Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
Türk Milleti Adına Yargılama Yapmaya ve Hüküm Vermeye Yetkili
ANKARA 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2017/432 Esas
KARAR NO : 2023/457

DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 19/06/2017
KARAR TARİHİ : 15/06/2023
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 13/07/2023

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde; Müvekkili idare tarafından …. ‘da yapılacak “300.000 Ton Kapasiteli Hububat Depoları (III. Kısım) Yapımıyla” ilgili olarak işin proje, zemin etüd, şartname, ihale dökümanı gibi hususlar alınan danışmanlık hizmeti kapsamında davalılardan …ne 27/12/2010 tarihli sözleşme kapsamında yaptırıldığını, bu doğrultuda yapılan ihale neticesinde diğer davalılar… İnş. Tur. Tic. San. A.Ş-…İş Ortaklığı tarafından 28/06/2012 tarihli sözleşme kapsamında inşaat çalışmaları başladığını, sözleşme maddeleri doğrultusunda davalı yüklenici (iş ortaklığı) firma … Nolu Parseldeki işyerinde yapım işine başladığını, geçici kabul tutanağı düzenlenerek kabule engel bir durumun olmadığı ancak kabul eksikliklerinin mevcut olduğu tespiti yapılarak eksikliklerin giderilmesi için kendilerine süre verildiğini, zemin oturmalarından dolayı geçici kabul tutanağının onaylanmadığını, 28/06/2012 tarihindeki sözleşme kapsamındaki diğer yerler ile ilgili olarak geçici kabul tutanakları düzenlenerek makam tarafından onaylandığını, …işyerinde inşa edilen söz konusu depolara çizelgeye göre hububat alımı yapıldığını ancak bir süre sonra çelik … radye ve yarı mekanik depo temellerinde zemin oturmaları gözlemlendiğinin davalı yüklenici firma tarafından bildirildiğini, bunun üzerine müvekkili idare tarafından işyerinde gerekli incelemeler yapılarak …’den danışmanlık hizmeti alındığını, Üniversitenin talebi doğrultusunda … Ltd. Şti’ne yeniden zemin etüdü yaptırıldığını, zemine yerleştirilen çelik pimlerin koordinatlarının okuması ile zemin oturma miktarlarının ölçümünün … Ltd. Şti’ye yaptırıldığını, belirtilen çalışmalar sonucunda … öğretim üyelerince konuya ilişkin teknik rapor hazırlanarak müvekkili idareye sunulduğunu, hazırlanan raporda depoların temelleri zeminleri için iyileştirme çalışması yapılması ve depoların rapor içerisinde verilen plana uygun olarak boşaltılması gerektiğinin belirtildiğini, bu kapsamda depolarda boşaltılarak projeci ve yüklenici firmaya meydana gelen oturmalardan müştereken-müteselsilen sorumlu olduklarının bildirildiğini ayrıca tesisin sağlıklı vaziyette kullanılabilmesi için gerekli iyileştirme çalışmalarının müvekkili idare onayının da alınarak ivedilikle yapılması ve sorunun giderilmesi talimatının verildiğini, yüklenici firma müvekkili idarenin söz konusu yazısına cevaben, işin projelere ve şartnamelere göre tam olarak uygulandığından bahisle oluşan durumlardan firmalarının hiçbir eksiği ve yanlışı olmadığını bildirdiğini, projeci firma tarafından ise meydana gelen bu durumdan asli olarak yüklenici firmanın ve tali olarak müvekkili idarenin sorumlu olduğunun bildirildiğini, konuya ilişkin olarak 11/08/2015 tarihinde …öğretim üyeleri ile yüklenici ve projeci firmaların yetkililerinin de katılımıyla müvekkili idare nezdinde bir toplantı düzenlendiğini, yüklenici ve projeci firma yetkilileri toplantı tutanağını imzalamaktan imtina ettiklerini, müvekkili idare tarafından bu çerçevede öncelikle …işyeri … ve yatay depo temellerde karot makinası ile delik açılarak temel altı malzemeden numune alımı ve sonuçların raporlanması danışmanlık hizmet alımı işi yaptırıldığını, oturmaların durumunu belirleyebilmek için … …çelik silosu ve yarı mekanik depolarının (…) oturma gözlemlerinin yapılarak raporlanması danışmanlık hizmet alımı işi ihalesi yapılarak yüklenici … A.Ş firması ile sözleşme imzalandığını, işbu davaya esas olmak üzere depolarda oturmalar nedeniyle oluşan hasarla ilgili halihazırdaki durum ve görünüme ait verilerin ve delillerin tespiti, kaydedilmesi ve korunması amacıyla müvekkili idare tarafından … sayılı dosyasıyla delil tespiti yaptırıldığını, bilirkişi raporları alındığını, davalıların sözleşme ile yüklenmiş oldukları edimlerini sözleşmeye ve usulüne uygun bir şekilde ifa etmediklerini, müvekkili idarenin zarara uğramasına neden olduklarını belirterek şimdilik 6.303.941,26 TL alacağın %17.75 oranından hesaplanacak faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı …vekili cevap dilekçesinde; Müvekkili şirketin dava konusu depoyu da kapsayan 13 adet işyeri için hazırlanan uygulama projeleri ve raporlarla ilgili herhangi bir kusur ve sorumluluğunun söz konusu olmadığını, müvekkili ile davacı arasında proje hazırlanması konusunda yapılan eser sözleşmesinin davacıya teslim edildiğini, davacı tarafından 28/05/2012 tarihinde onaylanarak kabul edildiğini, projenin onaylandığı tarihten dava tarihine kadar zamanaşımı süresinin sona erdiğini, … ve …’lerde meydana gelen oturmalardaki asli kusurun diğer davalıda tali kusurun ise …’da bulunduğunu, 07/05/2015 tarihli …raporunda söz konusu oturmaların inşaat ve imalat hatasından kaynaklandığının ortaya konulduğunu, diğer davalı yanın davacıya yazdığı 22/06/2015 tarihli cevabi yazısında; sorumluluğu kabul etmeyip hasarın projede yer alan zemin emniyet gerilmeleri değerleri ve yer altı suyu derinliğinin hatalı tespit olması ve drenaj projelerinin yetersizliğinden kaynaklandığını savunmuş ise de gerek zemin emniyet gerilmelerine ve gerekse yer altı su seviyelerine ilişkin olarak projede müvekkilince … Ltd. Şti’ye yaptırılan ve ilgili meslek odasından tasdik edilmek kaydıyla tespit edilen değerler ile …raporuna esas olan zemin etütlerinde yer alan değerler arasında farklılıklar tespit edildiğini ancak projede yer alan zemin emniyet gerilmelerinin kabul edilebilir sınırlarda olduğunun …raporunda ifade edildiğini, müvekkili tarafından hazırlanmış betonarme projelerde drenaj olması gerektiği, gerek pafta başındaki notlar gerekse çizimler ile belirtilip drenaj sistemi detayları hangi noktalarda olacağının tek tek gösterildiğini, …raporunda projede görülen drenajların inşa edilmemiş olduğunun belirtildiğini, müvekkilinin meydana gelen hasardan dolayı kusurunun bulunmaması, diğer davalının hasara yol açan, sözleşmeye ve yasal düzenlemelere aykırı eylemlerine herhangi bir katılımı bulunmaması, projenin müvekkilince hazırlanıp teslim edildiği tarihte yapım işini yapacak firmanın daha henüz belli olmaması sebebiyle diğer davalı ile birlikte müşterek sorumluluklarının söz konusu olamayacağını, yapım işinde taraf olmadığından idari şartnamede kararlaştırılan faiz oranının müvekkilinden talep edilemeyeceğini bildirerek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı… İnş. Tur. Tic ve A.Ş-… … San. ve Tic. A.Ş (iş ortaklığının birleşme sonrası yeni unvanı … İnşaat A.Ş) vekili cevap dilekçesinde; 300.000 ton kapasiteli hububat depoları 3. kısım yapım işine ilişkin ihalenin müvekkili firmada kaldığını, yüklenici olarak işin üstlenildiğini, 28/06/2012 tarihli sözleşme tanzim edildiğini, işin yapılma yerlerinden … …hariç diğer bölgelerin kesin kabulünün yapıldığını, … …projesi kapsamında henüz geçici kabul yapılmadığı sırada … … tarafından acil olarak proje alanının kullanılması gerektiği, bu hususta proje alanının idarenin kullanımına açılmasının talep edildiğini, taraflarınca alan teslim edilerek idarenin kullanımına sunulduğunu, kullanım ile birlikte … ve yarı mekanik depolarda birtakım oturmalar meydana geldiğini, bu hususta idare tarafından …ye tespit ve inceleme yaptırılarak depoların boşaltıldığını ancak taraflarınca yapımına başlanan çelik silolar ile ilgili tüm çalışmaların ihale dosyasında bulunan zemin etütleri doğrultusunda yapılan projelere göre imalatların ayıpsız ve noksansız yapıldığını, tüm tespitlerde ve …tarafından yapılan incelemeler neticesinde de yapılan imalatlarda kusur ve noksan tespiti yapılmadığını, delil tespitini kabul etmediklerini, diğer davalı ile müvekkili firmalar arasında herhangi bir dava arkadaşlığının bulunmadığını, somut olayda müvekkili firmanın hiçbir kusuru bulunmamakta olup zemin etüt raporu ve projenin onaylanması kapsamında kusur ve sorumluluğun davacı idare ile diğer davalı … firmasına ait olduğunu, problemin hatalı zemin etüt ve projeden kaynaklandığını, zemin raporlarındaki hatanın da müvekkili firma tarafından tespit edilebilmesinin mümkün olmayacağını, idare kamu gücünü kullanarak henüz geçici kabulü dahi yapılmamış proje alanını kullanıma açılmasını talep etmesinin işgal olarak nitelendirildiğini, meydana gelen oturmalarda davacı idarenin kullanım şekli ve işgali nedeniyle hasar verip vermediğinin tespiti gerektiğini, ihale kapsamında tanzim edilen sözleşmenin müvekkili firma tarafından feshetme hak ve yetkisi bulunmadığını bildirerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Dava, sözleşmeye aykırılıktan kaynaklı (ayıplı ve eksik işlem) zararın tahsili istemine ilişkindir.
Deliller toplanmış bilirkişi kök ve mahallinde taraf vekillerinin huzurunda yapılan inceleme sonucu düzenlenen ek raporlar alınmıştır.
Davacı ile davalı …. Ltd. Şti arasında 27/12/2010 tarihinde imzalanan sözleşmenin 5.maddesinde işin, yeni yapılacak çelik … ve yatay depo tipindeki hububat depolama ünitelerinin teknik detayları verilen her türlü statik mimari, mühendislik uygulama projeleri ve raporların hazırlanmasının tanımlandığı, 13.maddesinde zemin etüt raporlarının tesliminde sözleşme bedelinin %15’lik diliminin ödeneceği, 21.maddesinde yüklenicinin hazırladığı teknik dokümantasyondaki ve kendisince sağlanan bilgilerdeki tutarsızlık, hata ve atlamalardan sorumlu olacağı, yüklenici tarafından yapılan hizmetlerin idarece kontrol edilmesi ve/veya onaylanması yükleniciyi hiçbir suretle mesuliyetten kurtarmayacağı, bu nedenle doğacak her türlü zarar ve ziyandan doğrudan doğruya yüklenicinin sorumlu olacağı, 32.maddesinde yüklenicinin taahhüdü çerçevesinde tasarım hatası, uygulama yanlışlığı, taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun yerine getirilmemesi vb. nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan doğrudan sorumlu olacağı, 34.maddede yüklenicinin, yapım işini geçici kabul tutanağındaki tarihten itibaren 5 yıl süreyle dizaynından ve proje kusurlarından dolayı meydana gelebilecek zarar ve kayıtlardan sorumlu olacağı hususlarının kararlaştırıldığı anlaşılmıştır.
Davacı ile… İnş. Tur. Tic ve San. A.Ş – …İş Ortaklığı arasında 28/06/2012 tarihinde imzalanan yapım sözleşmesinin 3.maddesinde işin 300.000,00 ton kapasiteli hububat depoları yapım işi olduğu, 16.maddesinde kullanma ve işletme sonucu olmaksızın ortaya çıkan kusur ve aksaklıkların giderilmesi ve teminat süresince işlerin bakım giderlerinin yükleniciye ait olduğu, 19.maddesinde işin teslim etme ve teslim alma şekli ve şartları ile kısmi kabul, geçici ve kesin kabul işlemlerini … hükümlerince yürütüleceğinin hüküm altına alındığı anlaşılmaktadır.
… sayılı dosyasında mevcut 30/05/2016 tarihli bilirkişi kurulu raporunda; 300.000,00 ton kapasiteli çelik siloların ve yarı mekanik depoların temellerinde gözle görülür oturmaların oluştuğu, … temel çevresinde çatlaklar oluştuğu, silolar arası yürüme yollarında da deformasyon oluştuğu, yarı mekanik depoların iç mekan yan perdelerinin çatladığı, bina dış kısmında temel oturması sonucu anpatmanların düşey yönde deplase olduğu, bu bölgelerde su biriktiği, yarı mekanik depoların çelik çatısı mahyalarının da deforme oluştuğunun, makine mühendisi bilirkişi raporunda, mekanik konveyör taşıma sisteminin çelik silolarla bağlantı ağızlarının deplase olduğunun, bağlantı ağızlarının koptuğunun, mevcut durumun sistemin çalışmasına engel teşkil ettiğinin tespit edildiği görülmüştür.
Davalı iş ortaklığı ile davacı iş veren idare arasında 19/01/2018 tarihli imzalanan protokolde 300.000,00 ton kapasiteli hububat depoları (III. Kısım) yapım işi sözleşmesi kapsamında yükleniciye bildirilen ve 16/01/2018 tarihinde 1.700.755,66 TL’ye ulaşan alacağın yüklenici tarafından taksitlerle ödenmesi hususunun düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Davalı iş ortaklığının ticari defter ve kayıtları üzerinde talimat mahkemesi aracılığıyla yaptırılan inceleme sonucu düzenlenen bilirkişi raporunda; ticari defterlerin açılış ve kapanış kayıtlarının mevcut olduğu, ortaklığın davacı idareden 41.254,64 TL alacaklı olduğu, yargılama sürecinde ortaklığın iş veren idare ile düzenlediği protokol uyarınca toplam 1.718.561,76 TL ödediğinin belirlendiği bildirilmiştir.
Dosya bilirkişi kuruluna tevdi edilmiş, bilirkişi kurulu kök ve verilen yetki çerçevesinde mahallinde taraf vekillerinin huzurunda yapılan inceleme sonucu itirazları da karşılar şekilde düzenlenen ek raporlarında; dosya kapsamı, bilgi ve belgeler ile sahada yapılan keşfin değerlendirilmesi sonucunda zemininin oturması nedeniyle 2015 yılı piyasa rayiç bedellerine göre hububat depolama tesisinde, hasar inceleme, saha araştırma ve raporlama bedelleri 124.081,00 TL, mahsulün depolardan … ilçesi ve tarlaya taşınma bedeli 1.016.011,00 TL, zemin iyileştirme ve üst yapı onarım bedeli 754.000,00 TL, depo kiralama kar kaybı 195.000,00 TL olmak üzere toplamda KDV dahil 2.089.092,00 TL zararın oluştuğunun hesaplandığı bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamı, toplanan deliller, alınan bilirkişi kök ve ek raporlarına göre; davacı iş veren idare vekili davasında müvekkilinin davalı …ile zemin etüdü ve projelerin hazırlanmasına ilişkin, diğer davalı iş ortaklığı ile de işin yapımı hususunda ayrı sözleşmeler imzalandığını, sözleşme kapsamındaki …’da bulunan deponun yapım sonrası hububat depolanmasında silolarda oturma meydana geldiğini, alınan teknik raporlarda sorunun zemin etüt raporundan, proje hatasından ve uygulama hatasından belirlendiğini belirterek uğranılan zararın davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, davalı …. Ltd. Şti vekili cevabında …tarafından hazırlanan raporda meydana gelen mevcut zeminin taşıma kapasitesinin yeterli olduğunun belirlendiğini, yapıların etrafına drenaj yapılması hususunda projelerde uyarının mevcut olduğunu, yapıların oturmasına, davacı idarenin hatalı yükleme yapmasının ve imalat hatasının sebebiyet verdiğini ve kusurlu olduklarını ileri sürerek davanın reddini istemiş, diğer davalı iş ortaklığı vekili ise diğer davalının hatalı zemin etüt raporu düzenlendiğini, projede drenajın yapılmasının gösterilmediğini, müvekkilinin stabilize dolgu yapılması yönündeki önerisinin davacı yanca kabul edilmediğini, işin sözleşme ve projeye uygun yapıldığını belirterek davanın reddi gerektiğini savunmuştur. Taraflar arasındaki uyuşmazlık çelik silolardaki ve yarı mekanik depolardaki oturmaları oluşturan sebepler ile tarafların sorumluluğu ve varsa zararın tespiti noktasında toplanmaktadır. … imalatları tamamlandıktan ve siloların Ekim/2014 tarihinden itibaren yüklenmeye başlanmasından hemen sonra temel tabanında yer yer farklı oturmaların oluştuğu, davalı …. Ltd. Şti’nin hazırladığı projelerin hatalı olması nedeniyle diğer davalı yüklenicinin inşaat alanını ve projeleri sözleşme ve eki …’nin ilgili maddeleri gereği yeterince incelememesi, davacı idareyi uyarmaması, eksik ve yetersiz drenaj yaptığı ve teknik şartnamesine uygun olmayan ayıplı temel altı dolgu imalatı yapması nedeniyle kusurlu oldukları, geçici kabul tutanağının davacı idare tarafından onaylanmadığı, 19/01/2018 tarihli protokolün işbu derdest davanın konusu ile ilgisinin bulunmadığı, işveren davacı idarenin davalı şirketlerden hasarın kaynağının tespit edilmesi ve bilahare oluşan zararın giderilmesi isteminde olumlu bir sonuç alamadığı, dava öncesi yaptırılan tespit raporlarındaki belirlemelerin yargılama aşamasında mahallinde yapılan inceleme sonucu düzenlenen raporlarda da sabit kaldığının tespit edildiği, yapılan tespitlerde yapı temellerinde meydana gelen ve kabul edilebilir sınırların ötesinde farklı oturmalar nedeniyle çelik …, toplama kanalı temeli ile perdesinde deformasyonların (çökmenin) oluştuğu, çelik siloların üst kapak ve konveyör (taşıma yolu) gibi ekipmanlarda hasar ve kırılmaların meydana geldiği, çelik silolara hububat doldurulması ve boşaltılmasında kullanılan mekanik taşıma sistemlerinin montaj ve taşıma akslarından saptığı ve eğildiği, mekanik taşıma sistemlerinden çelik silolara doldurma yapılan bağlantı ağızlarının benzer şekilde kırıldığı, koptuğu ve kullanılamaz hale geldiği, asansör çukuru mahallerindeki konveyörde eğilme ve hasarın gözlendiği, yarı mekanik depolarda zemin oturmaları olduğu, esasında isnat duvarı gibi davranması gereken yapı çevresindeki betonarme yan ve iç bölme perde duvarlarında derz bölgelerinde yatay açılmaların ve ayrışmaların gözlendiği, yapılardaki çelik çatının oturduğu kısımlarda istenmeyen yatay deplasmanların ve açılmaların oluşması nedeniyle çelik çatı elemanlarında kasılmaların ve çelik çatı profil elamanlarında kopmaların (kırılma) oluştuğu, mekanik hareketli doldurma sisteminin aksının da kısmen saptığının belirlendiği, az yukarıda açıklanan taraflar arasındaki sözleşme koşulları çerçevesinde davalıların kusurlu ve sorumlu oldukları ve yine sözleşme koşullarına göre projeleri onaylayan, çapraz ve kademeli yükleme yapılmaması nedeniyle davacı iş verene kusur atfedilemeyeceği, davacının oluşan zararının hasar inceleme, saha araştırma ve raporlama bedelleri, mahsulün depolardan başka bir alana taşınma bedeli, zemin iyileştirme ve üst yapı onarım bedeli, depo kiralama kar kaybı olmak üzere toplam 2.089.092,00 TL olduğu anlaşılmakla davanın kısmen kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle,
1-Davanın Kısmen Kabulüne;
2.089.092 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek %17,75 oranında sözleşme faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline,
Fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 142.705,87 TL karar ve ilam harcının 107.655,56 TL peşin harçtan mahsubu ile bakiye 35.050,31 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile Hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan 600,35 TL tebligat-müzekkere gideri, 79.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 79.600,35 TL yargılama giderinin davanın kabul-red oranına göre hesaplanan 26.379,12 TL’nin ve 107.655,56 TL peşin harç toplamı ‭134.034,68‬ TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, kalanın davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalılar tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
5-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve takdir olunan 203.454,60 TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve takdir olunan 272.296,99 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalılara verilmesine,
7-HMK’nın 333. maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden sonra taraflarca yatırılan gider ve delil avansının kullanılmayan kısmının yatıran tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliğden itibaren 2 hafta içerisinde … Bölge Adliye Mahkemeleri’nde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 15/06/2023

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …