Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 4. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
T.C. ‘TÜRK MİLLETİ ADINA”
ANKARA
4. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR
HUKUK MAHKEMESİ K A R A R

ESAS NO : 2022/77
KARAR NO : 2022/388

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : … – … …
VEKİLİ : Av. … …
DAVALI : 1- … – …
VEKİLİ : Av. … -…
DAVALI : 2- … -… …
DAVA : Tasarım 2022/T-82 sayılı YİDK kararı iptali – TERKİN
DAVA TARİHİ : 03/03/2022
KARAR TARİHİ : 28/12/2022 Yazım Tarihi : 22/01/2023

İDDİA:
Davacı vekili dava dilekçesinde ÖZETLE: Müvekkilinin …. sayılı tescilli tasarımları ile evcil hayvan kulubeleri, yatakları, yuvaları
ticareti yaptığını, davalının…. sayılı tasarımın müvekkili tasarımları ile benzerlik gösterdiğini ancak
yapılan itirazın TPMK tarafından reddi üzerine bu davanın açıldığını,
davalının tasarımının yenilik ve ayırt edicilik özelliğini içermediğini,
tasarımların ana hatlarının aynı olduğunu, yapılan küçük değişikliklerin ayırt
ediciliği sağlamadığını,
belirterek kurum kararının iptali ile hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiş, duruşmada da dilekçesini aynen tekrar etmiştir.
SAVUNMA:
Davalı kurum vekili dilekçe ve beyanında ÖZETLE: Alınan kararlar ve yapılan işlemlerin usule ve yasaya uygun olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Davalıya usulüne uygun tebligatın yapıldığı, cevap dilekçesi sunmadığı görülmüştür.
MUHAKEME:HMK kapsamında “Yazılı Yargılama Usulü ” uygulanmıştır.
6769 sayılı SINAİ MÜLKİYET KANUNU”;( 10/01/2017 yürürlük )
Madde 55’te ( Tasarım ve ürün ) ; konusu düzenlenmiştir. Buna göre;
Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür.
Tasarım konusu ürün, (bilgisayar programları hariç) endüstriyel (makineler ) yoluyla veya elle üretilen herhangi bir nesne , birleşik bir ürün veya bu ürünü oluşturan parçaları, ambalaj gibi nesneler , birden çok nesnenin bir arada algılanan sunumlarını, grafik sembolleri ve tipografik karakterlerini ifade eder.
Birleşik ürün denildiğinde ise , sökülüp takılma yoluyla değiştirilebilen veya yenilenebilen parçalardan oluşan üründür.
Tasarım, bir ürün ya da ürün parçasının görünümüdür. Dolayısıyla görünmeyen bir ürünün tasarımının tescili olanaklı değildir.
Bir tasarımın elde edilmesinde harcanan dikkat, çaba, tecrübe aktarımı gibi hususların tek başına bir önemi bulunmamaktadır. Tasarımın korunması için, kaliteli, estetik, faydalı ya da işlevsel olması gerekmemektedir. Ancak, tasarım koruması talep edilen görünümün, fikri veya zihni bir emek ve çabanın ürünü olması gerekmektedir.
Tasarım düşüncesi, bir üründen bağımsız olarak hukukî korumadan yararlanamaz. Tasarımın koruma görmesi için mutlaka bir üründe tecessüm etmesi gerekir.
Madde 56 ‘da( Yenilik ve ayırt edicilik ); konusu düzenlenmiştir. Buna göre;
Tasarım, yeni ve ayırtedici ise kanun korumasından yararlanır.
Şayet birleşik parçalardan oluşan bir üründe, bir veya birkaç parça tasarım sözkonusu ise o parça ürüne takıldığında görünür halde ise , yenilikle beraber ayırtediciliği de varsa tasarım olarak korunması mümkün olur.
Bu maddede belirtilen normal kullanım; bakım, servis veya onarım işleri hariç olmak üzere, son kullanıcı tarafından kullanımı ifade eder.
Bir tasarım, diğer tasarımla mukayesesinde; Eğer mesnet alınan tesçilli tasarım ise onun başvuru veya rüçhan tarihinden daha önceki bir tarihte; Mesnet alınan tesçilsiz tasarım ise onun kamuya sunulduğu tarihten daha önceki bir tarihte kamuya sunulmamış ise YENİ kabul edilir.(Yenilik kriteri)
Tasarımlar bilgilenmiş kullanıcı açısından sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.
Bilgilenmiş kullanıcı tasarımı mukayese ederken ; tesçilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden daha önceki bir tarihte; tesçilsiz tasarım için kamuya ilk sunulduğu tarihten daha önceki bir tarihte kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarım AYIRTEDİCİ kabul edilir. ( Ayırtedicilik kriteri)
Yenilik kavramı daha çok fiili bir duruma ilişkin olup her bir somut olayda ve somut ürün yönünden ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir. Bununla birlikte yenilik unsurunun varlığı için önceden hiç bilinmeyen bir görünümün elde edilmesi veya bilinen bir görünümün değişik yorumlarla ve yaklaşımla yeniden tasarlanması olgusunun varlığı gerekir. Fikri mülkiyet hukukunda taklidin yasak, esinlenmenin ise serbest olduğu gözden uzak tutulmamalıdır. Bu olgu öğretide “yararlanma ve benzetme serbestisi ilkesi” olarak ifade edilir (Tekinalp, Fikri Mülkiyet, s.32).
Yenilik unsurunun tespitinde önemli olan tasarımın dış görünümdür. Görünmeyen unsurların tasarımın yeniliğine etkisi bulunmamaktadır.
Buradaki Bilgilenmiş kullanıcı; tasarımı kullanarak bilgi sahibi olmuş, tasarımı tanıyan, deneyim sahibi kullanıcı olarak tanımlanmaktadır. Öğretide ise bilgilenmiş kullanıcı bir uzman olmayıp, tasarım konusu ürünleri daha önce görmüş ve bu ürünlerin ne olduğunu bilebilecek bir ara veya nihai tüketici olarak anlaşılması gerektiği ifade edilir.
Bir tasarımın ayırt edici nitelikte olması, bu tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenime göre belirlenir. Ayırt edicilik tespit edilirken ayrıntıya girilir ve detaylı inceleme yapılır. Bilgilenmiş kullanıcının nazarında, farklılığın belirgin olması aranır. Bu unsurun tespitinde dış görünüm esas alınır. Tasarım başvurusundaki tarifnamelerin bu anlamda önemi bulunmamaktadır. Zira tasarımda korunan işlevsellik değil görsel unsurdur.

Madde 57 ‘de (1) Kamuya sunma) konusu düzenlenmiştir. Buna göre;
Ürünü sergileme, satış gibi yollarla piyasaya sürme, kullanma, tarif, yayım, tanıtım veya benzer amaçlı faaliyetleri kapsar. (kamunun bilgi erişimine sunulması )
Tasarımın gizlilik şartıyla üçüncü bir kişiye açıklanması kamuya sunma sayılmaz.
Şayet tasarım, başvuru veya rüçhan tarihinden önceki 12 ay içinde tasarımcı veya halefi ya da bu kişilerin izni ile 3.ncü bir kişi tarafından veya tasarımcı ya da halefleri ile olan ilişkinin kötüye kullanımı sonucu kamuya sunulması hâlinde bu açıklama tasarımın yeniliğini ve ayırt edici niteliğini etkilemez.

Madde 58 de ( Tasarımın Koruma kapsamı ve koruma dışı hâller ) konusu düzenlenmiştir. Buna göre;
Tasarım sahibi kendi tasarımına benzer ancak yenilik ve ayırtedicilik yönü bulunmayan tasarım sahiplerine , kullanıcılarına yönelik kanundan doğan bütün haklarını kullanabilecektir.
Burada değerlendirme yapılırken tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi de dikkate alınacaktır.
Şayet tasarım koruması 5846 sayılı FSEK’de aranan şartları da taşıyorsa FSEK hükümlerine göre de korunabilir.
Tasarımın Koruma kapsamı dışında olan halleri ;
a) Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı tasarımlar.
b) Ürünün teknik fonksiyonunun zorunlu kıldığı görünüm özellikleri.
c) Tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün, başka bir ürüne mekanik olarak monte edilmesi veya bağlanması için belirli biçim ve boyutlarda üretilmesi zorunlu ürünlerin görünüm özellikleri.
ç) Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamında yer alan hükümranlık alametleri ile bu kapsam dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, dinî, tarihî ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş ve ilgili mercilerin tescil izni vermediği işaretlerin, armaların, nişanların veya adlandırmaların uygunsuz kullanımını içeren tasarımlar.
Yenilik ve ayırtedici olmaları şartıyla farklı veya eş birimlerden oluşan modüler bir sistemde bu birimlerin birbirleriyle sonlu veya sonsuz olarak çeşitli biçimlerde bağlantı kurmasını sağlayan tasarımlar korumadan yararlanır.” hükmü yer almaktadır.
DELİLLER ve DEĞERLENDİRME:
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; davalı şahsın …. sıra sayılı tasarımlarının davacı tarafa ait…nolu 3 sıra sayılı tasarımlar karşısında bilgilenmiş kullanıcı nezdinde başvuru tasarımlarının yenilik ve ayırt edicilik vasfı bulunup bulunmadığı, taraf tasarımları arasında benzerlik oluşup oluşmadığı, benzerlik var ise teknik bir zorunluluktan kaynaklanıp kaynaklanmadığı, Türk Patent’in itiraz hakkında nihai olarak verdiği …. sayılı YİDK kararının yerinde ve doğru olup olmadığı, iptalinin gerekip gerekmediği, davalı tasarımının da sicilden terkinin gerekip gerekmediği noktasında olduğu anlaşılmıştır.
YİDK kararının 03/02/2022 tarihinde davacı tarafa tebliğ edildiği, davacının da 5000 sayılı TürkPatent Kanununun 15/C maddesinde öngörülen iki aylık süre içerisinde 03/03/2022 tarihinde ve 6769 sayılı SMK 156.ncı maddesinde görevli ve yetkili mahkemeye dava açtığı anlaşılmıştır.
TÜRKPATENT YİDK’nun …. sayılı kararında; ‘…. sıra numaralı tasarımların itiraza gerekçe gösterile… sıra numaralı tasarımlara dayanılarak reddedilmesi talebiyle yapılan itiraz incelenmiştir.
…. itiraza konu…sıra numaralı tasarımlar ile itiraza gerekçe olarak gösterilen …sıra numaralı tasarımların bilgilenmiş kullanıcı nezdinde genel izlenim itibariyle farklı olduğu ve…. sıra numaralı tasarımların…. sıra numaralı tasarımlara nazaran yeni ve ayırt edici olduğu tespit edilmiştir.
Diğer taraftan itiraz sahibi tarafından farklı tasarımlara ilişkin yapılan diğer açıklamalar bu başvuru ile ilgili olmadığından dikkate alınmamıştır. Sayına nedenlerle itirazın reddi gerekmiştir.
Karar: İtirazın reddine ve …. sıra numaralı tasarımın tescilinin devamına, oybirliği ile karar verilmiştir. ” ifade edilmiştir.

Yukarıda açıklanan izahatlardan hareketle; Türk Hukukunda koruma görecek olan bir tasarımda bulunması gereken olumlu şartlar ; a) Yenilik, b) Ayırt edici nitelik, c) Tasarlanan ya da Tasarımın uygulandığı Ürün ve/veya Ürün Parçası ve d) İnsan duyuları ile algılanabilen görünüm şeklinde sıralanabilir.
Uyuşmazlığın teknik bir boyutu da olduğundan mahkememizce uzman bilirkişi heyetinden alınan 01/12/2022 tarihli raporda ÖZETLE: ” Bir tasarımın yenilik özelliği taşıyıp taşımadığı belirlenirken bu tasarımın aynısının başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulup sunulmadığına bakılır. Küçük ayrıntılarda farklılık varsa tasarım aynı kabul edilir (SMK m. 56).
Tasarımlardaki benzerlik veya farklılık belirlenirken, küçük ayrıntılardaki farklılıklardan daha fazla bir farklılık aranır. Kural olarak bilinen özellikleri bilinen bir temele uygulamakla geliştirilen tasarımlar yeni değildir.
Yenilik için temel kriter, tasarımın esasının tasarımcının kendisi tarafından oluşturulmasıdır. Bir tasarımı benzerlerinden ayıracak ölçüde özelliklere sahip olması tasarımın yeni sayılması için gerekli ve yeterlidir.
Öncelikle yeniliğin tespit edilmesi, yeniliği bulunmayan bir tasarım için ayırt edicilik değerlendirmesi yapılmasına gerek olmadığı kabul edilmektedir.
Somut olayda hükümsüzlüğü talep edilen davalının köpek yatağı tasarım başvurusu ile davacının tasarımları karşılaştırıldığında avalı tasarımlarının dizayn olarak farklı özellikleri içeriyor olması nedeniyle yenilik özelliğine sahip olduğu kanaatine varılmıştır.
Ayırt edicilik değerlendirmesinde bir tasarımın diğerlerinden yeterince farklı olup olmadığına bakılır. Ayırt edici nitelik, tasarımın esasını oluşturup tasarımı benzerlerinden ayırt etmeye yarayan unsurlardır.
Yukarıdaki tasarım görsellerinden de tespit edildiği üzere “…” olması nedeniyle köpeğin girebileceği bir yapıda, büyüklükte şekildeki tasarımlar bu özellikleri yönünden benzese de genel görünüm itibarıyla belirgin bir şekilde farklılaşmakta olmaları nedeniyle davalının tasarım başvuruları ayırt edicilik özelliğine sahiptir.
Davalının … sayılı tasarımı ile davalının …sayılı tasarımı tasarımların çatı üst kısımlarının üçgen biçiminde tasarlanmış olması nedeniyle benzerlik gösteriyorsa da tasarımların alt kısımlarının ve diğer özelliklerinin farklılaşması nedeniyle bu benzerliğin tasarım başvurusunun ayırt edici olmadığı sonucu vermeyeceği kanaatine varılmıştır.
SONUÇ; davalının …. sıra numaralı tasarımlarının genel görünüm itibari ile yenilik, ayırt edicilik özelliğine sahip olduğu, TPMK YİDK’nın …. sayılı kararının yerinde olması karşısında iptali gerekmediği, … sayılı tasarımın sicilden terkininin gerekmediği,” şeklinde ifade edilmiştir.
Bilirkişi heyet raporu UYAP’ta kayıtlı ilgili konularda uzmanlardan seçilip her iki tarafın iddia ve savunmasına, taraf delillerine, tasarım kapsamına , YİDK kararına uygun şekilde denetlenebilir, içeriği olumlu veya olumsuz mahkemece değerlendirilebilir nitelikte olduğundan davacı vekilinin yeni bir heyetten rapor veya aynı heyetten ek rapor alınması istemi HMK 30.ncu madde kapsamında reddedilmiştir.

GEREKÇE:
Tarafların iddia ve savunmaları, sunulan delil ve belgeler, YİDK kararı, dava konusu tasarım ve mesnet olan tasarımlar ile bilirkişi heyet raporu ve dosya bütünü birlikte değerlendirildiğinde;
Davalı şahsın… nolu 1, 2, 3 sıra sayılı tasarımlarının davacı tarafa ait … nolu 5 sıra sayılı;…nolu 3 sıra sayılı tasarımlar karşısında bilgilenmiş kullanıcı nezdinde başvuru tasarımlarının yenilik ve ayırt edicilik vasfı taşımadığı iddia edilmiş ise de;
Teknik boyutu karşısında konunun uzmanlarından oluşan Uyap’ta kayıtlı bilirkişi heyetinin raporunda özet olarak ifade edildiği gibi ” Somut olayda hükümsüzlüğü talep edilen davalının köpek yatağı tasarım başvurusu ile davacının tasarımları karşılaştırıldığında avalı tasarımlarının dizayn olarak farklı özellikleri içeriyor olması nedeniyle yenilik özelliğine sahip olduğu kanaatine varılmıştır.
Yukarıdaki tasarım görsellerinden de tespit edildiği üzere “köpek yatağı” olması nedeniyle köpeğin girebileceği bir yapıda, büyüklükte şekildeki tasarımlar bu özellikleri yönünden benzese de genel görünüm itibarıyla belirgin bir şekilde farklılaşmakta olmaları nedeniyle davalının tasarım başvuruları ayırt edicilik özelliğine sahiptir.
SONUÇ; davalının … sıra numaralı tasarımlarının genel görünüm itibari ile yenilik, ayırt edicilik özelliğine sahip olduğu, ” şeklindeki görüşe aynı gerekçelerle iştirak edilerek dava konusu tasarımların bilgilenmiş kullanıcı nezdinde yenilik ve ayırt edicilik vasfını taşıdığı kanaatine varılarak davacı iddiaları kanıtlanmadığından bu kapsamda alınan YİDK kararı doğru olduğundan davanın reddi gerekmiştir.

H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 80,70 TL maktu karar harcı peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
3-AAÜT uyarınca 15.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsiliyle davalı Kuruma verilmesine,
4-Karar kesinleştiğinde arta kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
Dair verilen karar davacı vekili ile davalı kurum vekilinin yüzüne karşı, davalı şahsın yokluğunda 6100 sayılı HMK 341 ila 345 inci maddesine göre tebliğden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememiz aracılığı ile … Mahkemesine istinaf kanun yoluna dilekçe ile başvurulabileceğine yönelik karar okunup açıklandı.28/12/2022

Katip …
✍e-imzalıdır

Hakim …
✍e-imzalıdır