Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. ANKARA 4. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
T.C. “TÜRK MİLLETİ ADINA”
ANKARA
4. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR
HUKUK MAHKEMESİ K A R A R
ESAS NO : 2018/386
KARAR NO : 2022/337
HAKİM : … …
KATİP : … …
DAVACI : … –
DAVA :Tasarım Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 28/09/2018
KARAR TARİHİ : 30/11/2022 Yazım Tarihi: 30/12/2022
İDDİA:
Davacı vekili dava dilekçesinde ÖZETLE: Dava konusu 2014 04578 sayılı tescilde yer alan tasarımların, daha önce kamuya sunulmuş olan tasarımlar karşısında yeni ve ayırt edici olmadığı, bu iddiaya ilişkin delillerin tamamını, …1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 2017/495 E sayılı dosyasına sunduklarını, ellerinde aynı delillerin olmaması ve temininin mümkün olmaması sebebi ile öncelikle bu dosyanın celbini talep ettiklerini, müvekkilinin tasarım tescilli ürünlerin tescilinden önce bu ürünleri 2004 yılında yaptırdığını, … Ev Gereçleri ve Plastik Sanayi Ticaret Limited şirketi ne ait 2004 yılından itibaren piyasada bu ürünler ile tanındığını, bu ürünün 2004 yılından itibaren kullanımını gösterir fatura, katalog, ve kalıp gümrük evraklarından anlaşılacağını, yine celbini istedikleri dosyanın ekinde 2014 yılından önce muhtelif piyasalarda … PLASTİK ürünleri ile benzer olan ürünlerin kataloglarını ve resimlerini sunduklarını, dava konusu tasarımların harcıalem olduğu, davalının kendisine ait olduğunu iddia ettiği tasarımların yıllardır Türkiye’de ve ondan önce yurt dışında üretilen ürünler olduğunu, orijinal olmadığı, delilleri ile ispatlanacağı üzere, … kataloğunun HK – 500, Massa kataloğunun 023, Aobo kataloğunun C009, Akyüz kataloğunun 4130 ve Siesta kataloğunun 003 (2005 tarihli) kodlu ürünlerinin, dava konusu tasarımlarla benzeştiği, “chair nilkammal” içeriğinin internette araştırılması halinde benzer ürünlere rastlanacağı ifade edilmek suretiyle hükümsüz kılınması gerektiği iddia edilmiştir.
SAVUNMA:
Davalı firma Vekili dilekçe ve beyanında ÖZETLE ; Müvekkilinin 2014 04578 çoklu tasarımının 6 tescil nolu sandalyenin ayırt edilemeyecek kadar benzerini davalı tarafın üretip sattığını, bu sandalye satışlarının Mahmut bey Mahallesi İstoç 24. Ada, Dükkan no: 1 Bağcılar Istanbul adresinde bulunan SOLEA Plastik de de yapıldığını, delil tespiti ile ihtiyati tedbir karar talepli, tasarıma tecavüzün tespiti ve tecavüzün durdurulması talepli olduğu anlaşılmaktadır. Bu davaya ilişkin ürün örnekleri, bilirkişi raporu, uzman görüşleri, satışa dair faturalar, kataloglar ve broşürler sunduklarını beyan etmiş davanın reddini talep etmiştir.
MUHAKEME:HMK kapsamında “Yazılı Yargılama Usulü ” uygulanmıştır.
6769 Sayılı SINAİ MÜLKİYET KANUNU (10.01.2017 yürürlük)
Madde 55’te ( Tasarım ve ürün ) ; konusu düzenlenmiştir. Buna göre;
Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür.
Tasarım konusu ürün, (bilgisayar programları hariç) endüstriyel (makineler ) yoluyla veya elle üretilen herhangi bir nesne , birleşik bir ürün veya bu ürünü oluşturan parçaları, ambalaj gibi nesneler , birden çok nesnenin bir arada algılanan sunumlarını, grafik sembolleri ve tipografik karakterlerini ifade eder.
Birleşik ürün denildiğinde ise , sökülüp takılma yoluyla değiştirilebilen veya yenilenebilen parçalardan oluşan üründür.
Tasarım, bir ürün ya da ürün parçasının görünümüdür. Dolayısıyla görünmeyen bir ürünün tasarımının tescili olanaklı değildir.
Bir tasarımın elde edilmesinde harcanan dikkat, çaba, tecrübe aktarımı gibi hususların tek başına bir önemi bulunmamaktadır. Tasarımın korunması için, kaliteli, estetik, faydalı ya da işlevsel olması gerekmemektedir. Ancak, tasarım koruması talep edilen görünümün, fikri veya zihni bir emek ve çabanın ürünü olması gerekmektedir.
Tasarım düşüncesi, bir üründen bağımsız olarak hukukî korumadan yararlanamaz. Tasarımın koruma görmesi için mutlaka bir üründe tecessüm etmesi gerekir.
Madde 56 ‘da( Yenilik ve ayırt edicilik ); konusu düzenlenmiştir. Buna göre;
Tasarım, yeni ve ayırtedici ise kanun korumasından yararlanır.
Şayet birleşik parçalardan oluşan bir üründe, bir veya birkaç parça tasarım sözkonusu ise o parça ürüne takıldığında görünür halde ise , yenilikle beraber ayırtediciliği de varsa tasarım olarak korunması mümkün olur.
Bu maddede belirtilen normal kullanım; bakım, servis veya onarım işleri hariç olmak üzere, son kullanıcı tarafından kullanımı ifade eder.
Bir tasarım, diğer tasarımla mukayesesinde; Eğer mesnet alınan tesçilli tasarım ise onun başvuru veya rüçhan tarihinden daha önceki bir tarihte; Mesnet alınan tesçilsiz tasarım ise onun kamuya sunulduğu tarihten daha önceki bir tarihte kamuya sunulmamış ise YENİ kabul edilir.(Yenilik kriteri)
Tasarımlar bilgilenmiş kullanıcı açısından sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.
Bilgilenmiş kullanıcı tasarımı mukayese ederken ; tesçilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden daha önceki bir tarihte; tesçilsiz tasarım için kamuya ilk sunulduğu tarihten daha önceki bir tarihte kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarım AYIRTEDİCİ kabul edilir. ( Ayırtedicilik kriteri)
Yenilik kavramı daha çok fiili bir duruma ilişkin olup her bir somut olayda ve somut ürün yönünden ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir. Bununla birlikte yenilik unsurunun varlığı için önceden hiç bilinmeyen bir görünümün elde edilmesi veya bilinen bir görünümün değişik yorumlarla ve yaklaşımla yeniden tasarlanması olgusunun varlığı gerekir. Fikri mülkiyet hukukunda taklidin yasak, esinlenmenin ise serbest olduğu gözden uzak tutulmamalıdır. Bu olgu öğretide “yararlanma ve benzetme serbestisi ilkesi” olarak ifade edilir (Tekinalp, Fikri Mülkiyet, s.32).
Yenilik unsurunun tespitinde önemli olan tasarımın dış görünümdür. Görünmeyen unsurların tasarımın yeniliğine etkisi bulunmamaktadır.
Buradaki Bilgilenmiş kullanıcı; tasarımı kullanarak bilgi sahibi olmuş, tasarımı tanıyan, deneyim sahibi kullanıcı olarak tanımlanmaktadır. Öğretide ise bilgilenmiş kullanıcı bir uzman olmayıp, tasarım konusu ürünleri daha önce görmüş ve bu ürünlerin ne olduğunu bilebilecek bir ara veya nihai tüketici olarak anlaşılması gerektiği ifade edilir.
Bir tasarımın ayırt edici nitelikte olması, bu tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenime göre belirlenir. Ayırt edicilik tespit edilirken ayrıntıya girilir ve detaylı inceleme yapılır. Bilgilenmiş kullanıcının nazarında, farklılığın belirgin olması aranır. Bu unsurun tespitinde dış görünüm esas alınır. Tasarım başvurusundaki tarifnamelerin bu anlamda önemi bulunmamaktadır. Zira tasarımda korunan işlevsellik değil görsel unsurdur.
Madde 57 ‘de (1) Kamuya sunma) konusu düzenlenmiştir. Buna göre;
Ürünü sergileme, satış gibi yollarla piyasaya sürme, kullanma, tarif, yayım, tanıtım veya benzer amaçlı faaliyetleri kapsar. (kamunun bilgi erişimine sunulması )
Tasarımın gizlilik şartıyla üçüncü bir kişiye açıklanması kamuya sunma sayılmaz.
Şayet tasarım, başvuru veya rüçhan tarihinden önceki 12 ay içinde tasarımcı veya halefi ya da bu kişilerin izni ile 3.ncü bir kişi tarafından veya tasarımcı ya da halefleri ile olan ilişkinin kötüye kullanımı sonucu kamuya sunulması hâlinde bu açıklama tasarımın yeniliğini ve ayırt edici niteliğini etkilemez.
Madde 58/ 4 ” Aşağıda belirtilen hâller koruma kapsamı dışındadır:
a) Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı tasarımlar.
b) Ürünün teknik fonksiyonunun zorunlu kıldığı görünüm özellikleri.
c) Tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün, başka bir ürüne mekanik olarak monte edilmesi veya bağlanması için belirli biçim ve boyutlarda üretilmesi zorunlu ürünlerin görünüm özellikleri.
ç) Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamında yer alan hükümranlık alametleri ile bu kapsam dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, dinî, tarihî ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş ve ilgili mercilerin tescil izni vermediği işaretlerin, armaların, nişanların veya adlandırmaların uygunsuz kullanımını içeren tasarımlar.”,
Madde 64/6 “Kurum; ……c) 3 üncü madde kapsamına girmeyen gerçek veya tüzel kişilerce yapılan, tasarım tescil taleplerini reddeder.”hükmü;
Madde 77 (Hükümsüzlük)” (1) Aşağıdaki hâllerde tasarımın hükümsüz sayılmasına mahkeme tarafından karar verilir:
a) 55 inci maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan tanımlara uygun olmadığı, 56 ncı ve 57 nci maddelerde belirtilen şartları taşımadığı, 58 inci maddenin dördüncü fıkrası ve 64 üncü maddenin altıncı fıkrasının (c) bendi kapsamında olduğu, başvurunun kötüniyetle yapıldığı ve bir fikri mülkiyet hakkının yetkisiz kullanımını içerdiği ispat edilmişse.
b) Hak sahipliğinin başka kişiye veya kişilere ait olduğu ispat edilmişse.
c) Sonradan kamuya açıklanan aynı veya benzer nitelikteki bir tasarımın başvuru tarihi, tescilli bir tasarımın başvuru tarihinden önce ise.
(2) 64 üncü maddenin altıncı fıkrasının (b) ve (ç) bentleri ile fikri mülkiyet haklarının yetkisiz kullanımı gerekçesiyle tasarımın bir kısmına ilişkin hükümsüzlük talebinin kabul edilmesi hâlinde, o kısmın tescili hükümsüz kılınır. Kısmi hükümsüzlük sonucunda tescilin devamı için, kalan kısmın koruma şartlarını sağlaması ve tasarım kimliğini muhafaza etmesi şarttır. ” hükmü yer almaktadır.
DELİLLER ve DEĞERLENDİRME:
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; davalı tarafa ait 2014/04578 sayılı ( 5 , 6 , 7 sıra ) tasarımın bilgilenmiş kullanıcı nezdinde davacı tarafın ileri sürdüğü delillerde dikkate alınarak yeni ve ayırt edici vasfı bulunup bulunmadığı, harcı alem olup olmadığı, hükümsüzlüğü gerekip gerekmediği noktasında olduğu anlaşılmıştır.
Yukarıda açıklanan izahatlardan hareketle; Türk Hukukunda koruma görecek olan bir tasarımda bulunması gereken olumlu şartlar ; a) Yenilik, b) Ayırt edici nitelik, c) Tasarlanan ya da Tasarımın uygulandığı Ürün ve/veya Ürün Parçası ve d) İnsan duyuları ile algılanabilen görünüm şeklinde sıralanabilir.
Davacı tarafa ait 2017 00544 no tasarım tescilli ürün 25.01.2017 tarihinde … EV GEREÇLERİ VE PLASTİK SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ adına tescillenmiş olup 265 sayılı bültende yayınlanarak 5 yıl koruma altına alındığı,
Davalı tarafa ait 2014 04578 5, 6 ve 7 nolu tasarım tescilli ürünlerin 21.06.2014 tarihinde … adına tescillenmiş olup 222 sayılı bültende yayınlanarak 5 yıl koruma altına alındığı, Tespit edilmiştir.
Uyuşmazlığın teknik bir boyutu da olduğundan mahkememizce uzman bilirkişi heyetinden alınan 21.02.2020 tarihli KÖK raporda ÖZETLE: ” Davacı … Ev Gereçleri ve Plastik Tic. Ltd. Şti.ne ait 2017 00544 1 ve 2 nolu tasarım tescilli ürünler ile Davalı, … … Plas. San. Ve Tic. Ltd. Şti.ne ait nolu … nolu tasarım tescilli ürünler ile benzerlikler taşımakta olup bilinçli kullanıcı algısında yenilik ve farklılık oluşturmadığı, benzer oldukları,
Davacı tarafa ait 2017 00544 no tasarım tescilli ürün 25.01.2017 tarihinde … EV GEREÇLERİ VE PLASTİK SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ adına tescillenmiş olup 265 sayılı bültende yayınlanarak 5 yıl koruma altına alındığı,
Davalı tarafa ait 2014 04578 5, 6 ve 7 nolu tasarım tescilli ürünlerin 21.06.2014 tarihinde … adına tescillenmiş olup 222 sayılı bültende yayınlanarak 5 yıl koruma altına alındığı,
Davacı taraf, davalı taraftan yaklaşık 2,5 yıl sonra tasarım tescili aldığı, farklı bir ifade ile, davalı tarafın tasarım tescilinin davacının tasarım tescilinden yaklaşık 2,5 yıl önce olduğu,
… anahtar kelimeleri ile tarama yapıldığında davacı ve davalı tarafa ait tasarım tescilli ürünler/sandalyelere benzer nitelikte Amazon, … gibi internet ortamlarda ürünlerin satış ve pazarlamasının yapıldığı, benzer nitelikteki görsellerin internet ortamına ne zaman yüklendiğinin tespiti için https://archive.org/web/ ilgili web adresinde araştırma yapıldığı, ancak resimlerin ne zaman yüklendiğine ilişkin veri elde edilemediği, daha kapsamlı bir inceleme yapılabilmesi için internet ortamında veri takibinde konusunda uzman bir bilirkişinin heyete eklenilmesinin uygun olacağı,
Dosya ekinde sunulduğu iddia edilen …Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinden “….celbini istedikleri dosyanın ekinde 2014 yılından önce muhtelif piyasalarda … PLASTİK ürünleri ile benzer olan ürünlerin kataloglarını ve resimlerini sunduklarını, delilleri ile ispatlanacağı üzere, … kataloğunun HK – 500, Massa kataloğunun 023, Aobo kataloğunun C009, Akyüz kataloğunun 4130 ve Siesta kataloğunun 003 (2005 tarihli) dosya ekinde olmadığı, bu verilere ilişkin herhangi bir karşılaştırma ve değerlendirme yapılmadığı, ” şeklinde ifade edilmiştir.
Taraflar arasında ( bu dosyanın davalı tarafından bu dosyanın davacısı aleyhine tasarım tecavüzü tespit , men talepli) …… esas sayılı dosyasına sunulan katalog ve benzeri deliller nedeniyle adı geçen dosya FİZİKİ olarak celbedilmesine karar verilmiş, ( dosya karara çıktığından birleştirme işlemi yapılamadığı) dosya karara çıktığından ve istinaf süreci nedeniyle bekletici mesele yapılmış, adı geçen dosya geldiğinde de heyete 1 Bilgisayar uzmanı ilave edilerek ek rapor alınmıştır.
06.07.2022 Tarihli EK raporda ise ” ek rapor kapsamında değerlendirilen …Fikri ve Sınai Haklar dosyasındaki bilgiler ve davacı tarafından bildirilen linklerdeki sayfalarda yer alan bilgiler dikkate alındığında, önceki raporumuzda yer alan tespitlere ek olarak, dava konusu 2014/04578 sayı ile tescilli çoklu tasarımda bulunan 5-6-7 numaralı sandalye tasarımlarının, yenilik ve ayırt edicilik niteliğinden yoksun olduğunu kanıtlayacak nitelikte, 21.06.2014 tarihinden önceki tarihe ilişkin olacak şekilde bir delilin tespit edilemediği sonuç ve kanaatinde olduğumuzu …. ” şeklinde ifade edilmiştir.
Bilirkişi heyet raporu ve ek raporu UYAP’ta kayıtlı ilgili konularda uzmanlardan seçilip her iki tarafın iddia ve savunmasına, taraf delillerine, tasarım kapsamlarına uygun şekilde denetlenebilir, içeriği olumlu veya olumsuz mahkemece değerlendirilebilir nitelikte olduğundan davacı vekilinin ek rapor alınması talebi HMK 30.ncu madde kapsamında reddedilmiştir.
GEREKÇE:
Tarafların iddia ve savunmaları, sunulan delil ve belgeler, dava konusu tasarımlar ve mesnet olan tasarım /görselleri, bilirkişi heyet raporu ve ek raporu birlikte değerlendirildiğinde;
Davalı firmanın 2014/04578 sayı ile tescilli çoklu tasarımda bulunan 5-6-7 numaralı sandalye tasarımlarının davacı tarafın ileri sürdüğü deliller nazarında davalı tasarımlarının bilgilenmiş kullanıcı nezdinde yenilik ve ayırt edicilik vasfı bulunmadığından hükümsüz kılınması gerektiği iddia edilmiştir.
Teknik boyutu karşısında konunun uzmanlarından oluşan Uyap’ta kayıtlı bilirkişi heyetinin sunduğu rapor ve ek raporda ” Davacı taraf, davalı taraftan yaklaşık 2,5 yıl sonra tasarım tescili aldığı, farklı bir ifade ile, davalı tarafın tasarım tescilinin davacının tasarım tescilinden yaklaşık 2,5 yıl önce olduğu,
…Fikri ve Sınai Haklar dosyasındaki bilgiler ve davacı tarafından bildirilen linklerdeki sayfalarda yer alan bilgiler dikkate alındığında, önceki raporumuzda yer alan tespitlere ek olarak, dava konusu 2014/04578 sayı ile tescilli çoklu tasarımda bulunan 5-6-7 numaralı sandalye tasarımlarının, yenilik ve ayırt edicilik niteliğinden yoksun olduğunu kanıtlayacak nitelikte, 21.06.2014 tarihinden önceki tarihe ilişkin olacak şekilde bir delilin tespit edilemediği ” şeklindeki görüşlerden hareketle; Dava konusu 2014/04578 sayılı 5-6-7 sıra numaralı sandalye tasarımlarının, yenilik ve ayırt edicilik niteliğinden yoksun olduğu kanıtlanmadığı , hükümsüzlük koşulu oluşmadığı, sonucuna ulaşılarak açılan davanın reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 80,70 TL maktu karar harcından peşin alınan 35,90 TL nin düşümü ile 44,8 TL’nin davacıdan tahsiliyle Hazine’ye gelir kaydına,
3-AAÜT uyarınca 15.000.00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsiliyle davalıya verilmesine,
4-Karar kesinleştiğinde arta kalan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
Dair verilen karar davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı taraf vekilinin yokluğunda 6100 sayılı HMK 341 ila 345 inci maddesine göre tebliğden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememiz aracılığı ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesine istinaf kanun yoluna dilekçe ile başvurulabileceğine yönelik karar okunup açıklandı.
30/11/2022
Katip …
¸e-imza
Hakim …
¸e-imza