Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. ANKARA 4. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
T.C. ”Türk Milleti Adına”
ANKARA
4. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR
HUKUK MAHKEMESİ K A R A R
ESAS NO : 2018/197
KARAR NO : 2021/15
HAKİM : … …
KATİP : … …
DAVACI : … – ANKARA
VEKİLİ : Av. … -…
DAVALI : … -… …
VEKİLİ …
DAVA : FSEK’e dayalı hak ihlaline dayalı tespit, men, ref, ( ıslah suretiyle FSEK 68.nci maddesine göre 3 kat tazminat ve 70.nci maddeye göre manevi tazminat )
DAVA TARİHİ : 16/05/2018
ISLAH TARİHİ : 21/09/2020
KARAR TARİHİ : 18/01/2021 Yazım Tarihi : 18/02/2021
İDDİA:
Davacı vekili dava dilekçesinde ÖZETLE: … isimli mobil oyunun davacı şirket tarafından geliştirilerek koruma altına alındığını, davalı tarafından davacıya ait oyunun birebir kopyalanarak … adıyla uygulamaya konulduğunu, kopya oyunun appstore ve googleplay isimli dijital marketlerde kullanıma sunulduktan sonra davalı ile iletişime geçilerek oyunu platformlardan kaldırmasının istendiğini, davalının cevaben oyunların farklı olduğunu iddia ettiğini, kopya olan … isimli oyunda bölüm başlıkları ve ilgili kelimelerin kombinasyonunun ilk 300 bölümde … isimli oyunla birebir aynı olduğunu, arayüzü ve tekniğinin … oyunu ile aynı olduğunu,
Davalı tarafından program kopyalanıp kullanıma sunulduktan sonra programa reklamlar alınarak yüksek kazançlar elde edildiğini, kopya oyunun davacıya ait oyuna alternatif olması nedeniyle davacının oyundan elde ettiği gelirinin azaldığını,
Davacı şirketin genç bir girişimci olup, elde ettiği başarılarla ülkemizi dünyada temsil ettiğini , davalının haksız eylemi nedeniyle gerçekleşen tecavüzün tespiti ile refine, davalı tarafından elde edilen kazancın davacıya ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiş, duruşmada da dilekçesini aynen tekrar etmiştir.
Davacı vekili 22/09/2020 havale tarihli ıslah dilekçesiyle; 45.000 USD maddi tazminatın ve 649.401,6 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiliyle davacıya verilmesini (başlangıçtaki talebini değiştirmiştir.) talep etmiştir.
SAVUNMA:
Davalı Şahıs Vekili dilekçe ve beyanında ÖZETLE: … isimli oyun ile davalının geliştirmiş olduğu … isimli oyunun benzer olmadığını, davaya konu oyunların mekanikleri ve oyunların oluşturulma süreçlerinin birbirinden farksız olduğunu, … isimli oyunda süre öngürülmüşken; … isimli oyunda elmas sistemi bulunduğunu, … oyununda karşılıklı oyun modu olduğunu, ancak … isimli oyunda başka bir oyuncu ile oyun oynanamadığını, dava konusu oyunların tasarımlarının da birbirinden farklı olduğunu, oyunda kullanılan butonların tasarım ve yerlerinin farklı olduğunu, davacı ilk 300 bölümdeki başlıkların ve cevapların aynı olduğunu, sonraki 300 bölümde ise yalnızca bir kelimenin değiştirildiğini iddia etmişse de; başlıklar ve cevapların her iki oyunda farklı olduğunu, iki oyunun mantığının aynı olduğunu, binlerce kelimelerden oluşan oyunlarda bazı cevapların aynı olmasının kuvvetle muhtemel olduğunu, açılan davanın haksız olduğunu iddia ve beyan ederek, davanın reddini talep etmiştir.
MUHAKEME:HMK kapsamında “Yazılı Yargılama Usulü ” uygulanmıştır.
5846 sayılı FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU :
Madde 1/B-a) Eser: “Sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsullerini, b) Eser sahibi : Eseri meydana getiren kişi ”
Madde 2/1 “Herhangi bir şekilde dil ve yazı ile ifade olunan eserlerin ilim edebiyat eseri olduğu” ( bilgisayar programlarının ilim edebiyat türünde “Eser” olduğu belirtildiği, )
Madde 14 ” Bir eserin umuma arz edilip edilmemesini, yayımlanma zamanını ve tarzını munhasıran eser sahibi tayin eder.” ( manevi hak )
Madde 15/1-3 “Eseri, sahibinin adı veya müstear adı ile yahut adsız olarak, umuma arzetme veya yayımlama hususunda karar vermek salahiyeti munhasıran eser sahibine aittir….. Bir eserin kimin tarafından vücuda getirildiği ihtilaflı ise, yahut her hangi bir kimse eserin sahibi olduğunu iddia etmekte ise, hakiki sahibi, hakkının tesbitini mahkemeden istiyebilir.”( manevi hak )
Madde 16/1 ” Eser sahibinin izni olmadıkça eserde veyahut eser sahibinin adında kısaltmalar, ekleme ve başka değiştirmeler yapılamaz. ” (Eserde değişiklik yapılmasını menetmek hakkı ) ,( manevi hak )
Madde 18/1-3 “Mali hakları kullanma yetkisi münhasıran eser sahibine aittir. …… Bir eserin yapımcısı veya yayımcısı, ancak eserin sahibi ile yapacağı sözleşmeye göre mali hakları kullanabilir.”
Madde 21″Bir eserden, onu işlemek suretiyle faydalanma hakkı ….eser sahibine aittir.”( mali hak )
Madde 22 “Bir eserin aslını veya kopyalarını, herhangi bir şekil veya yöntemle, tamamen veya kısmen, doğrudan veya dolaylı, geçici veya sürekli olarak çoğaltma hakkı …. eser sahibine aittir ” ( mali hak )
Madde 23 “Bir eserin aslını veya çoğaltılmış nüshalarını, kiralamak, ödünç vermek, satışa çıkarmak veya diğer yollarla dağıtmak hakkı münhasıran eser sahibine aittir.”(yayma hakkı ) , ( mali hak )
Madde 24 “Bir eserden, doğrudan doğruya yahut işaret, ses veya resim nakline yarıyan aletlerle umumi mahallerde okumak, çalmak, oynamak ve göstermek gibi temsil suretiyle faydalanma hakkı munhasıran eser sahibine aittir.” (temsil – mali hak),
Madde 25 “Bir eserin aslını veya çoğaltılmış nüshalarını, radyo-televizyon, uydu ve kablo gibi telli veya telsiz yayın yapan kuruluşlar vasıtasıyla veya dijital iletim de dahil olmak üzere işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla yayınlanması ve yayınlanan eserlerin bu kuruluşların yayınlarından alınarak başka yayın kuruluşları tarafından yeniden yayınlanması suretiyle umuma iletilmesi hakkı munhasıran eser sahibine aittir.” ( Umuma iletim – mali hak),
Madde 45 ” ……”(pay ve takip hakkı ) (mali hak),
Madde 52 “Mali haklara dair sözleşme ve tasarrufların yazılı olması ve konuları olan hakların ayrı ayrı gösterilmesi şarttır.” ,
Madde 66/1 ” Manevi ve mali hakları tecavüze uğrıyan kimse tecavüz edene karşı tecavüzün ref’ini dava edebilir. “
Madde 68/1 ” Eseri, icrayı, fonogramı veya yapımları hak sahiplerinden bu Kanuna uygun yazılı izni almadan, işleyen, çoğaltan,çoğaltılmış nüshaları yayan, temsil eden veya hertürlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletenlerden, izni alınmamış hak sahipleri sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya bu Kanun hükümleri uyarınca tespit edilecek rayiç bedelin en çok üç kat fazlasını isteyebilir.” ,
Madde 70 “Manevi hakları haleldar edilen kişi, uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat ödenmesi için dava açabilir. Mahkeme, bu para yerine veya bunlara ek olarak başka bir manevi tazminat şekline de hükmedebilir.
Mali hakları haleldar edilen kimse, tecavüz edenin kusuru varsa haksız fiillere mütaallik hükümler dairesinde tazminat talep edebilir.
Birinci ve ikinci fıkralardaki hallerde, tecavüze uğrayan kimse tazminattan başka temin edilen karın kendisine verilmesini de istiyebilir. Bu halde 68 inci madde uyarınca talep edilen bedel indirilir.” hükmü yer almaktadır.
DELİLLER ve DEĞERLENDİRME:
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; Davacı tarafın FSEK kapsamında hak sahibi olduğu belirtilen “…” isimli mobil oyun uygulamasının davalı tarafça “…” adlı oyunda iltibas ve alıntı yapılıp yapılmadığı, FSEK kapsamında hak ihlali oluşup oluşmadığı, zarar söz konusu ise kazanç iade talebinin yerinde olup olmadığı noktasında olduğu anlaşılmıştır.
Davacı taraf vekili 21/09/2020 tarihli ISLAH dilekçesi ile de talep değişikliğinde bulunarak 21/05/2019 tarihli bilirkişi heyet raporunda geçen şekilde FSEK 68.nci maddesine göre 45.000 USD maddi tazminat ve FSEK 70.nci maddeye göre de 649.401,6 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ettiği görülmüştür.
Davadan önce Ankara 2. FSHHM.nin 2018/51 D.İş sayılı dosyasına ilişkin 08.06.2018 tarihli bilirkişi raporunda;” davacı ve davalı oyun programlarına ilişkin 05.06.2018 tarihinde yapılan incelemede, bulmaca kelimelerinin farklı sıralarda ancak büyük oranlarda aynı olduğu, bulmaca ipucu kelimelerinin aynı ve/veya benzer olduğu, ekran tasarımlarının aynı kabul edilebilecek benzerlikte olduğu, oyun oynama tekniğinin ve yazılım algoritmasının ayırt edilemeyecek kadar benzer olduğu” ifade edilmiştir.
Dosyaya sunulan ve ilgili yerlerden temin edilen delil ve belgeler kapsamında ihtilaf teknik bir konuyu da içerdiğinden bilirkişi heyetinden rapor ve devamında da ek raporlar alınması gerekmiştir.
Bilirkişi heyetinden alınan 31/01/2019 tarihli rapor’da ÖZETLE ” 1- Dava konusu “…” ve “…” isimli oyunların karşılaştırılması neticesinde; oyunların kuralları, kurgusal mantık ve oynama tekniklerinin aynı olduğu, … oyununa ait olan “Başlık” ve “Kelimelerin” azımsanmayacak derecede davalının … isimli oyununda kullanıldığı,
2- Her ne kadar, taraf oyunları arasında tasarım ve oyun algoritması açısından benzerlik bulunduğu tespit edilmişse de; Arayüz ve algoritmalar FSEK kapsamında eser olarak nitelendirilmediğinden; uyuşmazlığın çözümü için mobil oyunların yaratımının temelinde bulunan bilgisayar programlarının kaynak kodlarının incelenmesi gerektiği,
3- Heyetimize verilen görev kapsamında kesin kanaat bildirilebilmesi için taraflara ait mobil oyunlara ilişkin kaynak kodlarının dosyaya sunularak karşılaştırılması gerektiği, taraflarca dava konusu mobil oyunlara ilişkin kaynak kodların sunulması halinde, gerekli karşılaştırmanın yapılabileceği ve kesin kanaat bildirir raporun tanzim edilebileceği” şeklinde;
Bilirkişi heyetinden alınan 21/05/2019 tarihli 192 sayfa EK rapor’da ÖZETLE ” Davacıya ait “…” isimli kelime oyununun önemli bir parçasının oyuna ait kelime bulmacaları olduğu, bu bulmacaların editörlerin fikri çabası ile üretildiği, yukarıda içeriğinde örnekleri verilen bulmacaların sahibinin hususiyetini taşıdığı, yazı ile ifade edilen bulmacaların FSEK uyarınca ilim ve edebiyat eseri olduğu,
davacı tarafın oyununu son kullanıcıya sunduğu platformlara yapmış olduğu yükleme tarihlerine ve oyununun versiyonları incelendiğinde; davacının bulmacalarını yükleme tarihinden sonraki tarihlerde davalının oyunuunn versiyonlarında bu bulmacaların hatırı sayılır bir sayıda bulunduğu, başka bir deyişle davalı tarafın davacı tarafın edütörleri tarafından oluşturulan bulmacalardan büyük bir kısmını kopyalayarak kullandığı, davalıya ait … isimli oyunun davacı eser sahibinin çoğaltma hakkını ihlal ettiği,
Davacının tazminat taleplerinin yerinde olduğuna ve davacı lehine madde 68 e göre 15.000 USD, en fazla 3 katı 45.000 USD olarak tazminat hesaplanmış olup, madde 70 e göre ise 32.470,08 TL. Olarak tazminat hesaplandığı ” “şeklinde;
Bilirkişi heyetinden alınan 02/07/2019 tarihli rapor’da ÖZETLE ” Tazminat hesaplanmasında, 1200 (BİNİKİYÜZ) adet bulmaca içerisinden ek’li listede bulunan 553 (BEŞYÜZELLİÜÇ) adeti, %46 oranında Davacı Taraf olan … Bilgi Teknolojileri Ltd Şti’nin oyunu … isimli oyunundan alınmış olup, bulmacalar İLTİBAS oluşturacak şekilde benzerlik veya aynılık göstermekte olması sebebiyle %46 oran uygulanmıştır.
Davalı tarafın, davacı tarafın editörleri tarafından oluşturulan bulmacalarından %46 ya tekabül eden bir oranda kopyalayarak kullandığı, Davalıya ait “…” isimli oyunun, davacı eser sahibinin “çoğaltma hakkı”nı ihlal ettiği, 1200 (BİNİKİYÜZ) adet bulmaca içerisinden ek’li listede bulunan 553 (BEŞYÜZELLİÜÇ) adeti, Davacı Taraf olan … Bilgi Teknolojileri Ltd Şti’nin oyunu … isimli oyunundan alınmış olup, bulmacalar İLTİBAS oluşturacak şekilde benzerlik veya aynılık olduğu heyetimizce tespit edilmiş olup, Davacı Lehine Toplam tazminat tutarı 14.936,23 TL olarak hesaplanmış olup,” şeklinde ;
Bilirkişi heyetinden alınan 11/02/2020 tarihli rapor’da ÖZETLE ” 1. Uygulama mağazalarının incelenmesi sonucunda, davalı …’ın “… (Cracky Words)” adlı oyun uygulaması nın Android cihazlar için Google Play platformunda yer almadığı (tüm sürümlerinin de kaldırıldığı) ancak hala APP Store’da IOS işletim sistemine sahip cihazlarda kullanılmak üzere indirilebildiği ve satıcı tarafından yeni güncellemelerinin yapıldığı,
2. Davacı tarafın diğer taraf açısından yaklaşık %5 oranında gelir yansıtıldığı iddialarına yönelik sunulan belgeler herkes tarafından erişilebilen açık kodlar indirilerek incelenmiş ve iddia edildiği gibi kod içerisinde reklam gelirlerinin yaklaşık %5’lik bir kısmının yeni tanımlanan hesaplara yönlendirildiği,
3. Ancak Davalı tarafın gelir beyanında delil olarak sunduğu reklam geliri hesabının hangi hesaplara ait olduğunun belli olmadığı, bu nedenle davalının sunmuş olduğu gelir beyanının hangi hesaplar ile ilişkili olduğu ya da % kaçlık bir kısma ait olduğunun belirlenemeyeceği,
4. Zarar miktarının tespiti için davalının resmi işletme defterinin incelenmesinden elde edilen gelirlerin esas alınacağı,
5. Davalı tarafa ait olan oyunda halen 553 adet bölümün yer alıp almadığının elimizdeki verilerle kesin olarak belirlenemeyeceği ancak davalı tarafın sunduğu deliller ve aksi bir beyanın davalı tarafından sunulmaması nedeniyle sadece APP Store’da halen yayınlanan ve indirilebilen oyunda benzer kelimelerin sayısında bir azalma olmadığı,
6. Davalının İşletme Defterinden dava tarihi (16.05.2018)’ne kadar elde ettiği gelirin 50.076,00 TL, bu gelir üzerinden hesaplanan karın 8.883,23 TL olduğu,” şeklinde ifade edilmiştir.
GEREKÇE:
Tarafların iddia ve savunmaları, sunulan ve getirtilen delil ve belgeler , bilirkişi raporları ve dosya bütünü ile birlikte değerlendirildiğinde;
Davacı tarafın “…” adında yazılım şekline dönüştürülmüş bilgisayar oyunu olduğu, yazılımların 5846 sayılı FSEK 2.nci madde kapsamında eser olarak korundukları sonucuna varıldığı;
Dosyaya yansıtılan değişik tarihlerdeki bilirkişi raporu içeriğinden ise davalı tarafın “…” isimli oyun programında davacıya ait “…” adlı oyundan %46 oranında kopyalama yapılarak izinsiz alıntı yapıldığı, nitekim bu husus bilirkişi raporlarında “
Davacıya ait “…” isimli kelime oyununun önemli bir parçasının oyuna ait kelime bulmacaları olduğu, bu bulmacaların editörlerin fikri çabası ile üretildiği, yukarıda içeriğinde örnekleri verilen bulmacaların sahibinin hususiyetini taşıdığı, yazı ile ifade edilen bulmacaların FSEK uyarınca ilim ve edebiyat eseri olduğu,
davacı tarafın oyununu son kullanıcıya sunduğu platformlara yapmış olduğu yükleme tarihlerine ve oyununun versiyonları incelendiğinde; davacının bulmacalarını yükleme tarihinden sonraki tarihlerde davalının oyunuunn versiyonlarında bu bulmacaların hatırı sayılır bir sayıda bulunduğu, başka bir deyişle davalı tarafın davacı tarafın edütörleri tarafından oluşturulan bulmacalardan büyük bir kısmını kopyalayarak kullandığı, davalıya ait … isimli oyunun davacı eser sahibinin çoğaltma hakkını ihlal ettiği;
Dava konusu “…” ve “…” isimli oyunların karşılaştırılması neticesinde; oyunların kuralları, kurgusal mantık ve oynama tekniklerinin aynı olduğu, … oyununa ait olan “Başlık” ve “Kelimelerin” azımsanmayacak derecede davalının … isimli oyununda kullanıldığı,”, “Davalı tarafın, davacı tarafın editörleri tarafından oluşturulan bulmacalarından %46 ya tekabül eden bir oranda kopyalayarak kullandığı, Davalıya ait “…” isimli oyunun, davacı eser sahibinin “çoğaltma hakkı”nı ihlal ettiği, 1200 (BİNİKİYÜZ) adet bulmaca içerisinden ek’li listede bulunan 553 (BEŞYÜZELLİÜÇ) adeti, Davacı Taraf olan … Bilgi Teknolojileri Ltd Şti’nin oyunu … isimli oyunundan alınmış olup, bulmacalar İLTİBAS oluşturacak şekilde benzerlik veya aynılık olduğu “şeklinde tespitlerden de anlaşıldığından;
Davalı eyleminin, davacıya ait FSEK’ten kaynaklı hakkını ihlal edildiği sonucuna varıldığı;
Davacı taraf başlangıçtaki talebini 22/09/2020 tarihli ıslah dilekçesi ile değiştirerek 45.000 USD maddi tazminat ve 649.401,6 TL manevi tazminat talebinde bulunduğu;
Maddi tazminat talebi bilirkişi heyetinin 21/05/2019 tarihli raporunda “… davalıya ait … isimli oyunun davacı eser sahibinin çoğaltma hakkını ihlal ettiği,
Davacının tazminat taleplerinin yerinde olduğuna ve davacı lehine madde 68 e göre 15.000 USD, en fazla 3 katı 45.000 USD olarak tazminat hesaplanmış olup, ” şeklinde ifade edilmiş olup bu miktar diğer tazminat hesaplamalarına göre daha üstün sayılması gerektiği, zira bilirkişi raporlarında da geçtiği şekilde ” reklam gelirlerinin yaklaşık %5’lik bir kısmının yeni tanımlanan hesaplara yönlendirildiği… Davalı tarafın gelir beyanında delil olarak sunduğu reklam geliri hesabının hangi hesaplara ait olduğunun belli olmadığı, bu nedenle davalının sunmuş olduğu gelir beyanının hangi hesaplar ile ilişkili olduğu ya da % kaçlık bir kısma ait olduğunun belirlenemeyeceği, ” şeklinde tespitlerinde gerçek zarar defter ve kayıtlarla tespit edilemediğinden FSEK 68.nci maddeye göre hesaplanan bu miktar maddi zarar tazmini olarak hükmedilmesi gerektiği;
Manevi zarar açısından ise talep 649.401,6 TL şeklinde dilekçede belirtilmiş ise de mahkemece 15.000 TL. Takdiren tayin edildiği (bu oranın tespitinde de davacının ortaya çıkardığı oyunların davalı tarafca hiçbir emek sarfetmeden 553 adet oyunu aynen alıp kendisinin gibi sahiplenmesinde davacı üzerine yaratabilecek ihlalin boyutu dikkate alınıp takdiren tayin edilmiştir.) fazlaya ilişkin kısmın ise reddine karar verilmiştir.
Nihayetinde dava kısmen kabul edilerek aşağıdaki şekilde hüküm oluşturulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE,
2-Davacı tarafça talep edilen bilirkişi raporunda tespit edilen 45.000 ABD Dolarının 21/09/2020 olan ıslah tarihinden itibaren yürütülecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
3-Davacı tarafça talep edilen manevi tazminat isteminden takdiren 15.000 TL manevi tazminatın ıslah tarihi olan 21/09/2020 tarihinden itibaren yürütülecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınıp davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin kısmın ise REDDİNE,
4-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 24.377,44 TL maktu karar harcından peşin alınan 35,90 TL ile ıslah harcı 5.812,84 TL= 5.848,74 TL’den düşümü ile bakiye 18.528,7 TL’nin davalıdan tahsiliyle Hazine’ye gelir kaydına,
5-AAÜT uyarınca kabul edilen maddi tazminat yönünden 32.380,55 TL ile manevi tazminat yönünden 5.900,00 TL vekalet ücreti olmak üzere toplam 38.280,55 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsiliyle davacıya verilmesine,
6-AAÜT uyarınca reddedilen manevi tazminat yönünden 5.900,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsiliyle davalıya verilmesine,
7-Davacının yaptığı ( 3.850,00 TL bilirkişi ücreti, 136,7 TL tebligat gideri) toplam 3.850,00 TL nin kabul ve red oranına göre takdiren 1/2 si olan 1.925 TL ile 5.848,74 TL ilk harç masrafının toplam 7.773,74 TL nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
8-Karar kesinleştiğinde arta kalan gider avansının taraflara iadesine,
Dair verilen karar davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, 6100 sayılı HMK 341 ila 345 inci maddesine göre tebliğden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememiz aracılığı ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesine istinaf kanun yoluna dilekçe ile başvurulabileceğine yönelik karar okunup açıklandı. 18/01/2021
Katip …
e-imzalıdır
Hakim …
e-imzalıdır