Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 4. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

T.C. “TÜRK MİLLETİ ADINA”
ANKARA
4. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR
HUKUK MAHKEMESİ K A R A R

ESAS NO : 2018/103 (Birleşen Mahkememizin 2019/363 Esas Sayılı Dosyası dahil)
KARAR NO : 2022/160

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACILAR : 1- … – …
2- … – …
VEKİLİ : Av. … -…
….

DAVALILAR : 1- … – …
2- … – …
3- … – …
4- … – …
5- … – …
VEKİLLERİ : Av. … -…
DAVA : 1…. sayılı incelemeli Patent Hakkına Tecavüzün ve Haksız Rekabetin Tespiti, Ref’i, Men’i ile sözleşmeye ve patente aykırılık -haksız rekabet nedeniyle belirsiz alacak Maddi ve Manevi Tazminat
2- 2011/06383 sayılı incelemesiz Patentin Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 09/03/2018
KARAR TARİHİ : 30/05/2022 Yazım Tarihi: 27/06/2022
ASIL ve BİRLEŞEN DAVADA
İDDİA:
Davacı vekili dava dilekçesinde ÖZETLE: Müvekkillerinin,…numarası incelemeli patent belgesinin sahibi oldukları, müvekkilleri adına kayıtlı patentin özelliğinin, temel olarak, “yanıcı gaz elde edebilmek amacıyla biyokütle ve atıkların pirolizi ve gazlaştırılmasında kullanılan bir reaktör olması” olduğu, bu ürünle, katı atıklardan enerji elde edilebilmesi için “Biyokütle Gazlaştırma” yöntemiyle gaz üretilmesinin amaçlandığı, Davalı şirketlerin halen …. yerleşkeleri başta olmak üzere Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde katı atıklardan “Gazlaştırma” yöntemiyle enerji üretimiyle ilgili faaliyet gösterdiği, davalı gerçek kişilerin davalı şirketlerin ortak ve yöneticileri olduğu gibi, müvekkilleri ile aşağıda açıklanacak olan sözleşmeler çerçevesinde, müvekkiline ait patente ve bundan geliştirilecek patentlerle yapılacak yatırımı birlikte yapmak üzere taahhütte bulundukları, ancak bir süre sonra, bu taahhütlerine aykırı bir tutumla, söz konusu yatırımı, müvekkillerinden aldıkları know-how ve patent ile ortaya konulan teknolojiyi müvekkiller dışında yatırıma dönüştürdükleri, müvekkillerinin patentle ilgili tüm deneyim ve ticari bilgilerinden haksız bir şekilde yararlandıkları, bu eylemde tüm davalıların birlikte hareket ettikleri, davalıların eyleminin, sözleşmeye aykırılık yanında, açık bir patent ihlali ve haksız rekabet oluşturduğu, Müvekkillerinin, davalı şirketlerin kurucu ve halen yetkilileri olan diğer davalı gerçek kişiler, … ve …’la, katı atıklardan “Gazlaştırma” yöntemiyle enerji üretilmesi konusunda, dava dilekçesi ekinde örnekleri sunulan 05.06.2007 tarihli “Patent Lisans Sözleşmesi”, “Ortaklık Ana Sözleşmesi” ve “Gizlilik Anlaşması” başlıklı üç ayrı sözleşmeyi imzalayarak, dava dışı tasfiye edilen….) kurdukları, ancak daha sonra hakim ortaklar ve yönetici olan davalı gerçek kişiler tarafından dava dışı bu şirketin zarar ettirilerek tasfiye edildiği, sözleşmeye ve anılan dava dışı şirket kuruluşunun amacına aykırı bir biçimde müvekkillerinden sözleşme çerçevesinde alınan ticari bilgi (knowhow) ve iş yapma yöntemi, kötü niyetli ve haksız rekabet oluşturacak bir şekilde davalı şirketlere aktarıldığı, davalı şirketlerin ise bu ticari bilgi ve müvekkillerine ait patentte tanımlanan buluşu ve teknolojiyi, …. ile yaptıkları sözleşmeler uyarınca …katı atık bölgelerinin ıslahı ve enerji üretim tesislerinde kullanmakta oldukları, Taraflar arasındaki ortaklığın genel esaslarını belirleyen “Ortaklık Ana Sözleşmesi”nin; 2. maddesi ile davacı ve davalı gerçek kişilerin dava dışı ve sonradan tasfiye edilen …’ni kuracakları; 3. maddesi ile kurulacak olan …in, “piroliz ve gazlaştırma sitemine, enerjiye, sıvı yakıt üretimine ve çevreye yönelik teknoloji anlamında patentlerin lisansını” uhdesinde bulunduracağı, taraflar arasındaki bu anlaşmanın (ve diğer anlaşmaların) temelini, müvekkillerine ait (…. sayılı) piroliz ve gazlaştırma patenti ile bu patentten bulunabilecek tüm patentlerin oluşturacağı, 3.4. maddesi ile kurulan şirketin tüm sermayesinin; ayrıca 3.2. maddesi ile de şirketin tüm idari masraflarının; davalılar … ve … tarafından karşılanacağı; müvekkillerinin ise projelerin uygulanabilmesi için patent ve know-how ile teknik destek sağlayacakları hususlarında anlaşmaya vardıkları, “Ortaklık Ana Sözleşmesi”nin; 3.6. maddesinde “… şirketine ait olacak piroliz ve gazlaştırma sisteminin patenti ve ilerde bundan geliştirilecek olan patentler ve teknolojilerin başka kişi ve/veya kuramlara satılmayacağı, Sözleşmenin 3.7. maddesinde, patent ve buna bağlı geliştirilecek teknolojilerin tamamının ticari ortaklıkla uygulanmasında … ortakları … olarak yer alacağı, … ortaklarının bireysel ve/veya kurumsal olarak tek başına bu kurulacak ortaklıkta yer alamayacağı, bu ortaklıkların … yönetim kurulunun tüm üyelerinin ortak kararı olmaksızın kurulamayacağı hükmüne yer verildiği, Anılan ortaklık ana sözleşmesi ve eki niteliğindeki sözleşme hükümleri bir bütün olarak ele alındığında, ortakların katı atıklardan gazlaştırma yöntemiyle enerji üretilmesi konulu işleri ve müvekkillerince ortaklığa koyulan patente ve buna bağlı olarak geliştirilecek tüm patentleri temel alacak çalışmaları birlikte yapmak; birbirlerinin onayı olmadan 3. kişilerle aynı konuda herhangi bir çalışma yapmamak konusunda anlaşmaya vardıkları, Nitekim kurulan…’nin %20 hissesinin müvekkillerine ait olup Ortaklık Ana Sözleşmesi’nin 3.8. madde hükmünde “% 81 ve üstü hisse çokluğunun oybirliği olmadan karar alınmayacağı”nın da özellikle belirtildiği, bu bağlamda sözleşmelerin bütününden, tarafların iradesinin, patent konusu ürünün ve/veya geliştirilecek herhangi başka bir katı atıklardan gazlaştırma yöntemiyle enerji üretilmesi teknolojisi ve işinin müvekkillerin ortaklığı ve/veya onayı olmadan üçüncü kişilerle girilecek ortaklıklar aracılığıyla yapılmaması; bu bağlamda kurulacak her türlü yeni ortaklıkta müvekkillerinin de ortak olarak yer alması yönünde olduğunun açıkça anlaşılmakta olduğu, Ancak davalıların sözleşme hükümlerine aykırı davranarak, oluşturdukları farklı ortaklık ve şirketler bünyesinde aynı işi yaparak, açık bir haksız rekabet eylemine girişerek, müvekkillerin, zarara uğrattıkları, İlk etapta taraflar arasındaki sözleşmelere uygun şekilde, …. katı atık tesisinde pilot ölçekli kurulan gazlaştırma sistemini hayata geçirdikleri ve yıllar içinde müvekkillerinin emekleri ve müvekkillerine ait patent konusu ürünün çalışmalarının yapılması ve işlemesi sayesinde kârlı bir yatırım haline dönüştürdükleri, nitekim bu hususun davalı ….. uzantılı web sitesinde verilen bilgilerden de açıkça anlaşılmakta olduğu, sonrasında, davalı şirket ve yetkilileri davalı gerçek kişilerin müvekkillerine gönderdikleri 19.07.2013 tarihli ihtarname ile haksız şekilde ortaklık sözleşmelerinin feshi beyanlarını ilettikleri, daha sonra davalılar tarafından, sözleşme hükümlerine aykırı bir şekilde, …. katı atık tesisindeki işletmede müvekkillerine ait know-how ve patent konusu buluşun kullanılması ile tesisler kurulması çalışmaları yapılmakta olduğunun müvekkillerince öğrenildiği ve konuyla ilgili olarak…. sayılı incelemesiz patentin kendilerine ait olduğunu ve kurdukları tesislerde, anılan patentle kendileri adına tescilli sistemi kullandıklarını duruşma sırasında belirttikleri,….Bakanlığı’na sunulan projeler üzerinden inceleme yapılmasını talep ettikleri, projeler üzerinde yapılan bilirkişi incelemesi sonucu, müvekkiline ait patentin projelerde kullanılmadığından bahisle tespit istenen sistemin fiziken keşfi taleplerinin reddedildiği, davalıların kullandıklarını beyan ettikleri patentin müvekkilinin patentini ihlal ettiğine ve bu nedenle müvekkillerine ait patent belgeleri (istemleri) ile davalılar kullanımlarının karşılaştırılarak ihlalin olup olmadığının yerinde tespit edilmesine ilişkin taleplerinin ise mahkeme tarafından ayrıca dava konusu edilmesi gerektiği gerekçesi ile reddedildiği, davalıların fiilen katı atık gazlaştırma tesislerinde kullandığı teknolojinin müvekkillerinin patentini ve müvekkillerinin davalılara sağladığı know-how ve ticari bilgileri, taraflar arasında yapılmış sözleşmeler çerçevesinde ihlal edip etmediğinin araştırılmadığı, bu nedenle huzurdaki davayı açmak zorunda kaldıkları, Müvekkillerine ait patentle davalıların delil olarak sundukları ve….’da kullanıldığını beyan ettikleri ….sayılı incelemesiz patent belgesi kıyaslandığında davalıların kullandığı sistemin müvekkillerine ait patentle neredeyse birebir aynı olduğu, kullanımların anılan patent içinde kalsa dahi, 551 s. KHK m. 78, 79 ve SMK m. 131 ve 155 hükümleri dikkate alındığında davalıların bu patente sığınarak ihlalci olmaktan kurtulamayacakları, dolayısıyla davalılar eyleminin, müvekkil patent, know-how ve ticari bilgileri kapsamında gerçekleşen bir ihlal ve haksız rekabet oluşturduğu, öte yandan, kabul anlamına gelmemek üzere, bir an için davalılar kullanımının, davalılara ait… sayılı patent kapsamında kaldığı kabulünde dahi, anılan patentin tarifnamesinin, bir kısmı itibariyle müvekkili başvurusundaki tarifnamenin kelimeleri değiştirilerek yazıldığı, bir kısmında ise bu kadar bile değişiklik yapılmadan birebir kopyalama yoluna gidilerek hazırlandığı, davalılar adına tescilli incelemesiz patentin, yıllık ücretleri ödenmediğinden, anılan patentin geçersiz kaldığı, bu nedenle, anılan davalılar patentinin incelenmesi talebi yerine hükümsüzlüğü için dava açılması zorunluluğu doğduğu, Taraflar arasında akdedilen sözleşmeler, davalıların bu sözleşmeleri haksız olarak feshetmeleri; bu arada sözleşmelere aykırı olarak kendileri adına bir gazlaştırma sistemini patentlemeleri; bu patenti de özellikle incelemesiz olarak almış olmaları; işbu patentin müvekkillerinin onayı ve hatta bilgisi dahi olmadan üçüncü kişiler vasıtasıyla yatırıma dönüştürülmesi ve müvekkillerinin bu çalışmaların dışında tutulmasının davalıların kötü niyetinin açık bir göstergesi olduğu, davalı şirket ve yetkilileri olan gerçek kişi davalıların, müvekkillerinden öğrenmiş oldukları patentli sistemi ve müvekkilleri tarafından oluşturulan know-how’ı müvekkilleri ile birlikte imzalamış oldukları 05.06.2007 tarihli Gizlilik Anlaşmasına, Lisans sözleşmelerindeki hükümlere ve özellikle Ortaklık Ana Sözleşmesinin 3.6 ve 3.7 hükümlerine aykırı düşecek biçimde bir takım basit değişiklikler yaparak özellikle incelemesiz patent başvurusunda bulundukları, sözleşmelere aykırı bir şekilde başka şirketler ile kullanarak önce Mamak ve Sincan’da, sonra ülkemizin farklı şehirlerinde kurdukları veya henüz yapımı devam eden katı atık gazlaştırma tesislerinde izinsiz şekilde kullanmaya devam ettikleri, bu hususun davalı….’e ait web sitesinin ana sayfası üst sekmeler barında yer alan “tesisler” sekmesi açıldığında kuşkuya yer bırakmayacak biçimde anlaşılmakta olduğu, davalıların sırasıyla, … Belediyeleri ile müvekkillerinin izni ve katılımı olmaksızın yaptıkları anlaşmalar çerçevesinde anılan yerlerde de aynı teknolojiyi kullanarak tesisler kurma ve işletme faaliyetlerini devam ettirmekte oldukları, bu tesislerin bir kısmının web sitesindeki açıklamalara göre henüz yapım aşamasında bulunduğu, Davalıların kullandığı, “Gazlaştırma / Yakma ve ATY Üretimi”nin müvekkillerine ait …. numaralı incelemeli patent kapsamında korunan buluşun izinsiz kullanımı ve patent hakkının ihlali niteliğinde olduğu, daval….ait web sitesindeki açıklamaların bu iddialarını doğruladığı, zira davalıların, patent lisans sözleşmesi kapsamında elde ettikleri teknolojiyi, sözleşmenin feshinden sonra da kullanmalarının, açık bir patent ihlali niteliğinde olduğu, Davalı … … adına tescil edilmiş …. sayılı incelemesiz patent belgesinin müvekkillerine ait incelemeli patent ve tekniğin bilinen durumu karşısında yenilik ve buluş basamağı kriterlerini karşılamadığı ve hükümsüzlüğü koşullarının oluştuğu ve davalıların eylemleri yönünden hukuki koruma sağlamayacağı, zira niteliği gereği incelemesiz patent belgesine konu buluş için bir inceleme yapılmamış olup, yenilik ve tekniğin bilinen durumunun aşılması kriterlerini karşılayıp karşılamadığının tescil sürecinde incelenmediği, …. sayılı dava konusu patent işlem dosyasında yer alan, 17.04.2012 tarih ve …. sayılı araştırma raporundan (search report) da anlaşılacağı üzere, tekniğin bilinen durumuna dahil, …. A sayılı patent dokümanları karşısında yeni ve/veya buluş basamağına sahip olmadığı, ayrıca anılan davalı patentinin, müvekkilinin tekniğin bilinen durumuna dahil 2007/03828 sayılı patent dokümanı karşısında da yenilik ve/veya buluş basamağı kriterini karşılamadığından hükümsüzlüğünün tespiti koşullarının gerçekleştiği, Müvekkillerinin davalı … … adına tescilli…. sayılı patentin hükümsüzlüğünün tespitini istemekte hukuki yararı bulunduğu, iş bu dava tarihinde,… sayılı patentin 2016 yılı ücreti ödenmediği için geçerliğini yitirmiş olmasına karşın, 551 s. KHK’nın 130/2 maddesinde yer alan; “Patentin hükümsüzlüğü koruma süresinin devamınca veya hakkın sona ermesini izleyen beş yıl içinde dava edilebilir.” hükmü uyarınca, 2016 yılı ücreti ödenmediğinden, dava konusu patent hakkı iş bu dava tarihinde sona ermiş olmakla birlikte, müvekkilinin davalı … … patentinin hükümsüzlüğünü istemekte beş yıl süreyle hukuki yararı bulunduğunun kanun koyucunun kabulünde olduğu, Davalılar vekilinin cevap dilekçesinde bilirkişi raporundan bahisle, patentin kapsamı dışında kalan durum nedeniyle müvekkillerinin davacıların patent hakkına herhangi bir tecavüzlerinin bulunmadığının tespit edildiğine ilişkin savunma ve itirazlarına itibar edilemeyeceği, zira anılan bilirkişi raporuna yönelik itirazlarında da ayrıntılı bir şekilde ifade ettikleri üzere, söz konusu raporun, teknik yönden yetersiz ve hüküm kurmak bakımından kabul edilemez nitelikte bir rapor olduğu, Diğer taraftan, müvekkillerinin taleplerinin sadece patent hakkına tecavüz vakıasına da dayanmadığı, zira, davalı yanın, müvekkillerinden aldığı…. ile söz konusu yatırımlarını gerçekleştirdiği, ancak bunu yaparken açık bir şekilde sözleşme şartlarını ihlal ettiği, hatta bu eylemlerine bir kılıf bulabilmek için, aynı konuda sözde yeni bir patent başvurusunda bulundukları, patentlenebilirlik koşullarını taşımadığı halde, incelemesiz sistemin zaaflarından faydalanılarak bu nedenle tescil ettirildiği, paravan bir patent konumunda olduğu, Müvekkillerinin, davalı yana ait …. sayılı incelemesiz patentin hükümsüzlüğüne ilişkin dava ve talepleri yönünden, hükümsüzlük davası açabilmesi için gerekli bulunan “zarar gören sıfatını” taşımamaları nedeniyle, dava hakları bulunmadığına dair, davalıların savunma ve itirazlarının da tümüyle dayanaksız olduğu, zira, bir patentin hükümsüzlüğünü istemek bakımından, aranan menfaat koşulunun (551 s. KHK m. 130/1; SMK m. 138/6); somut olayda müvekkilleri yönünden aşikar olup, “zarar gören kişiler” şeklinde, daha dar bir ifadeye yer veren 551 s. KHK dönemindeki Yüksek Yargı içtihatlarının da bu ifadenin geniş yorumlanması konusunda istikrar kazanmış bulunduğu, kaldı ki, davalı yana ait patentin, müvekkillerinin patent hakkına tecavüz, haksız rekabet ve sözleşmeye aykırılık gerekçelerine dayalı iş bu davadaki hükümsüzlük dışında kalan diğer talepleri bertaraf etmek amacıyla yapıldığı ve kötü niyetli bir başvuruya dayandığı, müvekkillerinin davalı patentinin hükümsüzlüğünü istemekte menfaati olduğu ve bu tescilden zarar gördüklerinin aşikar olduğu, hususlarına yer verilerek, Davalılar … ve …’in müvekkilleri ile imzaladıkları ortaklık ana sözleşmesi, gizlilik (know-how) ve lisans sözleşmelerini haksız bir şekilde feshettiklerinin tespitine, anılan sözleşmeler çerçevesinde elde ettikleri ticari iş yapma (know-how) bilgilerini sözleşmeye aykırı biçimde haksız bir şekilde kullandıklarının ve diğer davalılara kullandırdıklarının, bu şekilde tüm davalıların müvekkillerinin patentine tecavüz ve haksız rekabette bulunduklarının tespitine; bu eylemlerin men ve ref’ine, Fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak üzere; Sözleşmeye aykırılık ve haksız fesih nedeniyle belirsiz alacak niteliğindeki şimdilik 1.000,00 TL maddi tazminatın davalılar … ve …’den, fesih tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte müşterek ve müteselsilen tahsili ile müvekkillerine eşitlik üzere verilmesine, Haksız rekabet ve patent hakkına tecavüz nedeniyle belirsiz alacak niteliğindeki şimdilik 1.000,00 TL maddi tazminat ile 30.000,00 TL manevi tazminatın, her iki tazminat yönünden eylem tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte, tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile müvekkillerine eşitlik üzere verilmesine, Müvekkilleri lehine verilecek hükmün, gerekçe özeti ve kısa kararının, ulusal düzeyde yayımlanan en az üç gazetede, birer ay ara ile üç kez ilanına, …. sayılı incelemesiz patentin hükümsüzlüğünün tespitine, karar verilmesini talep ve dava etmiş, duruşmada da dilekçesini aynen tekrar etmiştir.
ASIL ve BİRLEŞEN DAVADA
SAVUNMA:
Davalılar vekili dilekçe ve beyanında ÖZETLE: Davacıların maddi ve manevi tazminat talepleri ile ihtiyati tedbir taleplerinin haksız ve hukuka aykırı olduğunun dosya kapsamında düzenlenen Bilirkişi raporu ile sübuta erdiği, davacı tarafın sözleşmelerin ihlaline ilişkin iddiasını ispat edemediği, bilirkişi raporunun davacıların aleyhine delil teşkil ettiği ve yapılan tespit neticesinde müvekkillerinin herhangi bir ihlalinin ve davacıların patent haklarına tecavüzün söz konusu olmadığının belirlendiği, Davacıların sözleşmenin ihlaline yönelik iddialarının da yersiz ve hukuka aykırı olduğu, öncelikle söz konusu iddia ve taleplerin muhataplarının müvekkillerinin olmadığı, davacının dava dilekçesinde de belirttiği üzere, dava dışı bir şirket ile yapılan sözleşmelerin söz konusu olduğu, bu bakımdan husumet itirazında bulundukları, Bunun yanında, kabul anlamında olmamak üzere, davacının imza etmiş olduğu sözleşmelerin ihlal edildiğini somut ve kesin delillerle ispat etmekle yükümlü olduğu, Sözleşmeden kaynaklı edimini yerine getirmeyen veya sözleşmeyi hayata geçirmeyen tarafın karşı yandan aksi yönde bir talepte bulunamayacağı gibi sözleşmenin uygulanmasını isteme hakkına da sahip olmadığı, Davacıların müvekkiline ait …. sayılı incelemesiz patentin hükümsüzlüğüne ilişkin dava ve taleplerinin de hem usule ve hem de hukuka aykırı olduğu, zira, söz konusu patent ile davacılara ait patentin aynı kapsam ve içerikte olmadığı, bu hususun bilirkişi raporuyla da sabit olduğu, davacıların bu yönde aktif dava ehliyetlerinin bulunmadığı, davacıların hükümsüzlük davası açabilmeleri için “zarar gören sıfatı”nın bulunması gerektiği, davacıların, müvekkilinin patentinin hükümsüzlüğünü talep ve dava etme hakkının söz konusu olmadığı, Bilirkişi raporunda da teyit edildiği üzere müvekkilinin tesisinde kullandığı sistemin, davacının patenti ve taraflar arasında imzalanan Sözleşmeler ile bir ilgisinin bulunmadığını beyan ederek davanın reddini talep etmiştir.
MUHAKEME:HMK kapsamında “Yazılı Yargılama Usulü ” uygulanmıştır.
( İLGİLİ MEVZUAT ) ;
551 nolu PATENT HAKLARININ KORUNMASI Hk. K.H.K.;
5.nci maddesinde (Patent verilerek korunacak buluşlar) ” Yeni tekniğin bilinen durumunu aşan ve sanayiye uygulanabilir  olan buluşlar, patent verilerek korunur. “
6.ncı maddesinde (   Patent Verilemeyecek Konular ve Buluşlar )” Aşağıda sayılanlar buluş niteliğinde olmadıkları için bu Kanun Hükmünde Kararname kapsamı dışında kalır.
………… “
 7.nci maddesinde “Tekniğin bilinen durumuna dahil olmayan buluş yenidir.
Tekniğin bilinen durumu, patent başvurusunun yapıldığı tarihten önce, buluş konusunda dünyanın herhangi bir yerinde toplumca erişilebilir yazılı veya sözlü tanıtım, kullanım veya bir başka yolla açıklanan bilgilerden oluşur.
Patent başvurusu tarihinde veya bu tarihten sonra yayınlanmış olan ve patent başvurusu tarihinden önceki tarihli Türk patent ve faydalı model belgesi başvurularının yayınlanan ilk metinleri tekniğin bilinen durumuna dahildir.”hükmü,
(KHK’nin 8. maddesinde buluşa patent verilmesini engellemeyen açıklamalar ( Bir buluşa patent verilmesini etkileyecek nitelikte olmakla birlikte, başvuru tarihinden önceki oniki ay içinde veya rüçhan hakkı talep edilmiş ise rüçhan hakkı tarihinden önceki oniki ay içinde buluş sahibi tarafından açıklama yapılmış olması buluşa patent verilmesini etkilemez”
9.ncu maddesinde “Buluş, ilgili olduğu teknik alandaki bir uzman tarafından, tekniğin bilinen durumundan aşikar bir şekilde çıkarılamayan bir faaliyet sonucu gerçekleşmiş ise, tekniğin bilinen durumunun aşıldığı kabul edilir.”,
10.ncu maddesinde ” Buluş, tarım dahil sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir veya kullanılabilir nitelikte ise, sanayiye uygulanabilir olduğu kabul edilir. “,
129.ncu maddesinde (Hükümsüzlük Halleri ) ” Aşağıdaki hallerde patentin hükümsüz sayılmasına yetkili mahkeme tarafından karar verilir:
a – Patent konusunun, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci ila 10 uncu maddelerinde belirtilen, patent verilebilirlik şartlarına sahip olmadığı ispat edilmişse;
b – Buluşun, buluş konusunun ilgili olduğu teknik alanda bir uzmanın onu uygulamaya koyabilmesini mümkün kılacak yeterlikte, açık ve tam olarak tanımlanmadığı ispat edilmişse;
c – Patent konusunun, yapılmış olan başvurunun kapsamı dışına çıktığı veya patentin 45 inci madde anlamında ayrılmış olan bir başvuruya veya 12 inci maddeye göre yapılan bir başvuruya dayandığı ve onların kapsamlarını aştığı ispat edilmişse;
d – Patent sahibinin, 11 inci maddeye göre patent isteme hakkına sahip bulunmadığı ispat edilmişse.
Patent sahibinin, 11 inci maddeye göre patent isteme hakkına sahip bulunmadığı hakkındaki iddia, ancak buluşu yapan veya halefleri tarafından ileri sürülebilir. Bu durumda, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 12 nci maddesi hükmü uygulanır.
Hükümsüzlük nedenleri patentin sadece bir bölümüne ilişkin bulunuyorsa, sadece o bölümü etkileyen istem veya istemlerin iptali suretiyle, kısmi hükümsüzlüğe karar verilir. Bir istemin kısmen hükümsüzlüğüne karar verilemez.
Kısmi hükümsüzlük sonucu, patent ile korunan buluşun iptal edilmeyen istem veya istemleri, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci ila 7 inci madde hükümlerine uygun olması halinde, patent bu kısım için geçerli kalır.”,
6102 sayılı TÜRK TİCARET KANUNU (14.02.2011 tarihli );
Madde 54 “(1) Haksız rekabete ilişkin bu Kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır.
(2) Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır.” ,
Madde 55 “(1) Aşağıda sayılan hâller haksız rekabet hâllerinin başlıcalarıdır:
a) Dürüstlük kuralına aykırı reklamlar ve satış yöntemleri ile diğer hukuka aykırı davranışlar
b) Sözleşmeyi ihlale veya sona erdirmeye yöneltmek;
c) Başkalarının iş ürünlerinden yetkisiz yararlanmak;
d) Üretim ve iş sırlarını hukuka aykırı olarak ifşa etmek;
e) İş şartlarına uymamak;
f) Dürüstlük kuralına aykırı işlem şartları kullanmak.; ” ,
Madde 56 “Haksız rekabet sebebiyle müşterileri, kredisi, meslekî itibarı, ticari faaliyetleri veya diğer ekonomik menfaatleri zarar gören veya böyle bir tehlikeyle karşılaşabilecek olan kimse;
a) Fiilin haksız olup olmadığının tespitini, b) Haksız rekabetin men’ini, c) Haksız rekabetin sonucu olan maddi durumun ortadan kaldırılmasını, haksız rekabet yanlış veya yanıltıcı beyanlarla yapılmışsa bu beyanların düzeltilmesini ve tecavüzün önlenmesi için kaçınılmaz ise, haksız rekabetin işlenmesinde etkili olan araçların ve malların imhasını, d) Kusur varsa zarar ve zıyanın tazminini, e) Türk Borçlar Kanununun 58 inci maddesinde öngörülen şartların varlığında manevi tazminat verilmesini, isteyebilir. “hükmü yer almaktadır.
6769 sayılı SINAİ MÜLKİYET KANUNU (10.01.2017 yürürlük);
Madde 141 ” (1) Aşağıdaki fiiller, patent veya faydalı model hakkına tecavüz sayılır:
a) Patent veya faydalı model sahibinin izni olmaksızın buluş konusu ürünü kısmen veya tamamen üretme sonucu taklit etmek.
b) Kısmen veya tamamen taklit suretiyle meydana getirildiğini bildiği ya da bilmesi gerektiği hâlde tecavüz yoluyla üretilen buluş konusu ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak.
c) Patent sahibinin izni olmaksızın buluş konusu usulü kullanmak veya bu usulün izinsiz olarak kullanıldığını bildiği ya da bilmesi gerektiği hâlde buluş konusu usulle doğrudan doğruya elde edilen ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünlerle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak.
ç) Patent veya faydalı model hakkını gasp etmek.
d) Patent veya faydalı model sahibi tarafından sözleşmeye dayalı lisans veya zorunlu lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek.
(2) Patent konusunun, bir ürün veya maddenin elde edilmesine ilişkin bir usul olması hâlinde mahkeme, aynı ürün veya maddeyi elde etme usulünün patent konusu usulden farklı olduğunu ispat etmesini davalıdan isteyebilir. Patent konusu usulle elde edilen ürün veya maddenin yeni olması hâlinde, patent sahibinin izni olmadan üretilen aynı her ürün veya maddenin, patent konusu usulle elde edilmiş olduğu kabul edilir. Aksini iddia eden kişi bunu ispat etmekle yükümlüdür. Bu durumda, davalının üretim ve işletme sırlarının korunmasındaki haklı menfaati göz önünde tutulur.
(3) Patent başvurusunun veya faydalı model başvurusunun 97 nci maddeye göre yayımlandığı tarihten itibaren, patent başvurusu veya faydalı model başvurusu sahibi, buluşa vaki tecavüzlerden dolayı dava açmaya yetkilidir. Tecavüz eden, başvurudan veya kapsamından haberdar edilmiş ise başvurunun yayımlanmış olmasına bakılmaz. Tecavüz edenin kötüniyetli olduğuna mahkeme tarafından hükmolunursa, yayımdan önce de tecavüzün varlığı kabul edilir.
(4) Mahkeme, 99 uncu maddenin üçüncü veya yedinci fıkrası ile 143 üncü maddenin onuncu veya onikinci fıkrası uyarınca yapılan yayımdan önce, öne sürülen iddiaların geçerliliğine ilişkin olarak karar veremez.”,
Geçici Madde 1/2 ” Bu Kanunun yayımı tarihinden önce yapılmış ulusal patent başvuruları ve faydalı model başvuruları, başvuru tarihinde yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır.” ,
Geçici Madde 1/4 ” Önceki mevzuat hükümlerine göre verilmiş patent ve faydalı modeller için 99 uncu, (İtiraz ve itirazın incelenmesi), 138 inci (Patent Hükümsüzlüğü), ve 144 üncü (Faydalı modelin hükümsüzlüğü ) maddeler ile 113 üncü maddenin beşinci fıkrası ( Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlara buluşları için ödenecek bedel, ) ve 121 inci maddenin sekizinci fıkrası ( Buluştan elde edilen gelirin yükseköğretim kurumu ve buluşu yapan arasındaki paylaşımı,) hariç olmak üzere bu Kanun hükümleri uygulanır.”hükmü ;
Türk BOÇLAR KANUNU’daki ilgili hükümleri;
Yukarıdaki hükümler karşısında bu davada davacının ….B sayılı incelemeli patent hakkına tecavüz /Haksız rekabet ve sözleşmeye aykırılık davasında dava tarihi’ndeki mevzuat yani 6769 sayılı SMK esas alınacağı ; Davalılardan “K…” adına kayıtlı ….B sayılı incelemesiz patentin hükümsüzlüğü yönünden açılan davanın ise 6769 sayılı Kanunun Geçici 1.nci madde 2 ve 4.ncü bendlerine göre de 551 sayılı KHK hükümleri esas alınacaktır.
DELİLLER ve DEĞERLENDİRME:
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; 1-05/06/2007 tarihli Patent Lisans Sözleşmesine, Ortaklık Ana Sözleşmesine, Gizlilik Anlaşmasına aykırı davranılıp davranılmadığı, …. B sayılı “Vidalı Piroliz ve gazlaştırıcı reaktör” buluş başlığı taşıyan incelemeli patent hakkının davalı taraflarca ihlal edilip edilmediği (Patent Tecavüzü oluşturup oluşturmadığı), haksız rekabet oluşturup oluşturmadığı, oluşturuyorsa maddi manevi tazminat gerekip gerekmediği, 3-Sözleşmeye aykırılık ve haksız fesih iddiasına dayalı davalı … ile diğer davalı …’in aleyhine maddi tazminat gerekip gerekmediği, 4-TR 2011/06383 B sayılı “Döner fırın türbülans yanmalı gazlaştırma” buluş başlığı taşıyan incelemesiz patentin yenilik ve buluş basamağını taşımadığı iddiasıyla 551 sayılı KHK kapsamında hükümsüzlüğü gerekip gerekmediği noktasında olduğu anlaşılmıştır.
…. B sayılı “Vidalı Piroliz ve gazlaştırıcı reaktör” buluş başlığı taşıyan incelemeli patentin 05/06/2007 tarihinde … ve … buluş sahipleri olarak başvurusu yapıldığı, kurumca da 20/12/2012 tarihinde tescil edilip başvuru tarihinden geçerli olmak üzere 20 yıl süre ile verildiği,
… B sayılı incelemesiz patentin 28/06/2011 tarihinde … buluş sahibi olarak”Döner fırın türbülans yanmalı gazlaştırma” buluş başlığı altında başvurusu yapılıp kurumca da 21/10/ 2013 tarihinde tescil edilip başvuru tarihinden geçerli olmak üzere 7 yıl süre ile verildiği,
Tespit edilmiştir.
Dava konusu ….B sayılı incelemesiz patentin hükümsüzlüğü yönünden açılan davanın patent sahibi olarak….. İnşaat Gıda Pazarlama San. Ve Tic. A.Ş.” adına kayıtlı olduğundan bu davalı dışında davalı gösterilen “1- …, 2- …, 3- …, 4- …” Yönünden Açılan davanın Tefrik edilerek ayrı esas üzerinden Husumetten Reddine karar verilmiştir.
Ancak bu karar istinaf edilmekle… …. sayılı kararı ile istinaf istemi kabul edilerek mahkememizin kararının kaldırılmasına karar verildiğinden yeniden yapılan duruşmada; Davacılar vekilinden HMK 31 nci maddesi kapsamında davalılar ……. firması yönünden …. B sayılı incemesiz patentin hükümsüzlüğü istemlerine olup olmadığının açıklattırılması yönüne gidilmiş; Davacılar vekilince” Davacı dilekçemizin 6. Sayfa 4 numaralı bölümde incelemesiz patentin patent sahibine yönelik açıldığı belirtilerek yukarıda adı geçen davalılar yönünden incelemesiz patentin hükümsüzlüğüne yönelik bir davamız yoktur” şeklinde beyanda bulunulmuştur.
Mahkemece de “Davalılar …, … firması yönünden TR …. B sayılı incemesiz patentin hükümsüzlüğüne yönelik …. Esas sayılı dosyadan tefrik edilen bu dosya (2019/363 Esas) ile mahkememizin …. Esas sayılı arasında bağlantı olduğundan HMK 166. Maddesine göre bu dosyanın mahkememizin 2018/103 Esas sayılı dosya ile BİRLEŞTİRİLMESİNE,” şeklinde karar verilerek yargılama bu dosya üzerinden yürütülmüştür.
Dava dilekçesi ile birlikte delil tespiti de ve aynı zamanda ihtiyati tedbir de talep edildiğinden mahkememizce 30/03/2018 tarihli TENSİP ara kararı ile “1-Davacı taraf dilekçelerinde delil tespiti talep ettiğinden HMK 401/4 maddesine göre dava açıldıktan sonra sadece davanın görüldüğü mahkemece delil tespitinde yetkili ve görevli olduğu belirtilmekle delil tespitinde sunulan PATENT tescil belgesi ve delilllere göre talep edenin tespitte hukuki yararı olduğundan HMK 400 ve devamı maddeleri doğrultusunda TESPİT TALEBİNİN KABULÜ ile diğer tarafa tebligat çıkartılmaksızın delil tespiti işlemi yapılmasına, keşif talebinin ise bu aşamada reddine,
2-Delil tespiti işleminin resen seçilecek bilirkişi heyeti ( 1 patent uzmanı, gazlaştırma sistemi konusunda bilgi ve deneyim sahibi 1 Akademisyen ve Re’sen seçilecek konusunda uzman 1 kişi olmak üzere 3 kişilik heyet ) aracılığıyla yapılmasına,
3- Bilirkişi seçiminin tutanak haline getirilmesine,
4-Bilirkişi heyetine….. adresine davacı vekili ile…. gidilerek tespit isteyen davacıya ait…. sayılı “vidalı piroliz ve gazlaştırıcı reaktör” buluş başlığı taşıyan patent tescil belgesindeki hakka yönelik (tarifnamelerde belirtilen istemler) bir ihlal oluşup oluşmadığı, ayrıca belirtilen iş yerinde kullanılan üretim ve işletme metodunun karşı tarafa ait …. sayılı incelemesiz patent kapsamında olup olmadığı, bir örneği dosyaya yansıtılan 05/06/2007 tarihli Ortaklık Ana Sözleşmesi, Patent Lisans Sözleşmesi ve Gizlilik Anlaşması kapsamında ihlale dayalı üretim ve faaliyet oluşup oluşmadığı konularında inceleme yapıp ayrıntılı rapor sunmalarına, bilirkişilere yukarıda belirtilen adrese gerektiğinde birçok kez gidip yerinde inceleme konusunda mahkememizce YETKİ VERİLMESİNE,”şeklinde delil tespiti kararı verilmiştir.
Davacı tarafın ” davalıların ortaklık, gizlilik, know-how ve lisans sözleşmelerini ihlal, haksız rekabet ve ayrıca müvekkiller patentine tecavüz suretiyle kurup çalıştırdıkları tesisin faaliyetlerine son verilmesi suretiyle devam eden tecavüz eylemlerinin ihtiyati tedbir yoluyla durdurulmasına ” yönelik İhtiyati tedbir talebi hakkında ise delil tespitinden sonra sunulan 17.05.2018 tarihli bilirkişi heyet raporunda geçen “Davalının işyerinde bulunan gazlaştırma ünitesinin piroliz bölümünde yer alan reaktörün davacıya ait…. B sayılı patent belgesinin 1 ve 8 nolu bağımsız istemine ve 1 nolu bağımsız isteme bağlı olan 2-7, 9-10 nolu bağımlı istemlerinde tanımlanan buluşun tüm unsurlarını içermediği ve bu sebeple de patentin koruma kapsamında kalmadığı,
Davalının işyerindeki gazlaştırma tesisinin davalının … B nolu incelemesiz patentine konu buluşa uygun olduğu ve söz konusu incelemesiz belgesinin isteminde tanımlanan buluşun kapsamına girdiği ,
Taraflar arasındaki sözleşmenin, davacı ve davalılara ait patentler ve davalının tesisindeki piroliz ve gazlaştırma sistemini ilgilendiren teknik hükümleri yönünden, davalının kullanmış olduğu sistemin, davacının TR 2007 03828 B sayılı piroliz ve gazlaştırma patenti kapsamında olmadığı,
Davalının fiillerinin davanın tarafları arasındaki sözleşmeler kapsamında ihlale dayalı üretim ve faaliyet oluşup oluşmadığının değerlendirilmesi, sözleşmenin sadece patentleri ve davalının tekniğini ilgilendiren hükümleri değil, sözleşmenin tümü dikkate alınarak hukuki bir değerlendirme yapılmasını gerektireceği ” şeklindeki görüş dikkate alınarak HMK daki “Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkânsız hâle geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi ” koşulları oluşmadığı kanaatiyle 16/07/2018 tarihli ara karar ile ” Davacı tarafın ihtiyati tedbir talebinin REDDİNE, ” karar verilmiştir.
Ön inceleme duruşması yapılıp uyuşmazlık tespitinden sonra tahkikata geçilmiş, gerekli yerlerden kayıt ve belgeler de getirtilerek , Tarafların tanık deliline dayanmaları nedeniyle HMK 240/2 maddesine göre bu tanıkların hangi vakıa hakkında dinlenecekleri (tanıklara hangi soruların sorulmasını istedikleri gibi) konusunda tereddüt oluşturmayacak tarzda dilekçe vermeleri için taraflara kesin süre verilerek HMK 246. Maddesine göre tanıklara taraflarca sorulan sorulara bilgisayar ortamında yazılmış şekilde tebliğden itibaren 2 hafta içerisinde cevap verebilmeleri için soru kağıdı gönderilmesine, (HMK’daki öngörülen çekinme hakkı, yemin ve diğer hükümler de soru kağıdına yazılarak) karar verilerek tanık ifadeleri alınmıştır.
Bu kapsamda ismi belirlenen davacı tanıkları ( …, …, …) ve davalı tanıkları (… ve … ) a çıkartılan yazılı ihtarlı davetiye kapsamında kendilerinden YAZILI CEVAPLARI alınmıştır. Gelen yazılı cevaplar taraflara da tebliğ edilerek buna yönelik beyanlar da alınmıştır.
Tanık yazılı beyanları ayrıntıları ile dosyada bulunmaktadır.
Tanıkların yazılı beyanları alındıktan sonra ;”Daha önceden mahkememizce tensiple görev verilen bilirkişiler ….adlı bilirkişi heyetine resen seçilecek 1 patent vekili, 1 akademisyen ve 1 mali müşavir İLAVE EDİLEREK oluşacak heyetten tarafların dosyaya yansıttıkları iddia ve savunmaları ile taraf delilleri (tanık dahil) değerlendirilerek 1-05/06/2007 tarihli Patent Lisans Sözleşmesine, Ortaklık Ana Sözleşmesine, Gizlilik Anlaşmasına aykırı davranılıp davranılmadığı, 2-…. sayılı “Vidalı Piroliz ve gazlaştırıcı reaktör” buluş başlığı taşıyan incelemeli patent hakkının davalı taraflarca ihlal edilip edilmediği (Patent Tecavüzü oluşturup oluşturmadığı), haksız rekabet oluşturup oluşturmadığı, oluşturuyorsa maddi manevi tazminat gerekip gerekmediği, 3-Sözleşmeye aykırılık ve haksız fesih iddiasına dayalı davalı … ile diğer davalı …’in aleyhine maddi tazminat gerekip gerekmediği, 4-….B sayılı “Döner fırın türbülans yanmalı gazlaştırma” buluş başlığı taşıyan incelemesiz patentin yenilik ve buluş basamağını taşımadığı iddiasıyla 551 sayılı KHK kapsamında hükümsüzlüğü gerekip gerekmediği konularında rapor alınmasına, Bilirkişi heyetine mahkememizin ilk inceleme hazırlık tensip tutanağı 13 nolu ara kararında belirtilen şekilde bilirkişilerin talepleri halinde ilgili adreste yerinde inceleme konusunda YENİDEN YETKİ VERİLMESİNE, ” şeklinde ara karar oluşturulmuştur.
Bu şekilde değişik uzmanlıklardan oluşan 6 kişilik bilirkişi heyetinin sunduğu 14/04/2020 tarihli KÖK raporda ÖZETLE ” 1) Dosya kapsamındaki belgeler ile dava konusu işyerinde yapılan incelemeler uyarınca, Ortaklık Ana Sözleşmesine, Patent Lisans Sözleşmesine ve Gizlilik Anlaşması’na aykırılığın tespiti için sözleşmelerin geçerliği, feshi ve sözleşmede taraf iradelerinin tespit edilmesi gerektiği ve bu hususların Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu,
2…. B sayılı “Vidalı Piroliz ve gazlaştırıcı reaktör” buluş başlığı taşıyan incelemeli patent hakkının davalı taraflarca ihlal edildiğini gösteren bir veri bulunmadığı,
3) Belirtilen tespitler uyarınca sözleşmeye aykırılık ve haksız fesih iddiasına dayalı olarak … ile diğer davalı …’in aleyhine maddi tazminat şartlarının oluşmadığı,
4) ….B sayılı “Döner fırın türbülans yanmalı gazlaştırma” buluş başlığı taşıyan incelemesiz patentin yenilik ve buluş basamağını taşıyıp taşımadığı iddiasıyla 551 sayılı KHK kapsamında , şu an itibarı ile inceleme talep edildiği ve bir başvuruya dönüştüğü göz önünde tutularak hükümsüzlüğünün değerlendirilmesi hususu konusundaki takdirin Sayın Mahkemeye ait olduğu, “şeklinde ifade edildiği görülmüştür.
Rapora davacı tarafca itiraz üzerine aynı heyetten alınan 12/10/2020 tarihli EK RAPOR’da ise ÖZETLE “l)Dosya kapsamındaki belgeler ile dava konusu işyerinde yapılan incelemeler uyarınca ; Ortaklık Ana Sözleşmesine, Patent Lisans Sözleşmesine ve Gizlilik Anlaşması’na aykırılığın tespiti için sözleşmelerin geçerliği, feshi ve sözleşmede taraf iradelerinin tespit edilmesi gerektiği ve bu hususlann Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu,
2) ….B sayılı “Vidalı Ptoliz ve gazlaştıncı reaktör” buluş başlığını taşıyan incelemeli patent hakkının davah taraflarca ihlal edildiğini gösteren bir veri bulunmadığı ,
3)Belirtilen tespitler uyarınca sözleşmeye aykınlık ve haksız fesih iddiasına dayalı olarak … ile diğer davalı….’in aleyhine maddi tazminat şartlarının oluşmadığı, bu hususta yapılacak değerlendirmenin sözleşmenin yorumlanması , feshi ve taraf iradelerinin tespit edilmesini gerektirmesi nedeniyle yukarıdaki açıklamalar uyarınca Sayın Mahkeme’ye ait olduğu ,
4) Davacmın itirazları dikkate alınarak heyetimize verilen görev kapsamında eksik bir değerlendirme yapmamak adına, davalının ….B sayılı “Döner firın türbülans yanmalı gazlaştırma” buluş başlığı taşıyan incelemesiz patentin, incelemesiz patent verilen istemler ve dosyadaki bilgiler itibariyle yapılan degerİendirmede, söz konusu patentin isteminin buluş basamağına sahip olmadığı
5) TR 2011/06338 B sayılı incelemesiz patentin yenilik ve buluş basamağn taşıyıp taşımadığı iddiasıyla 551 sayılı KHK kapsamında şu arı itiban ile inceleme talep edildiği ve bir başvuruya dönüştüğü göz önünde tutularak hükümsüzlüğünün değerlendirilmesi hususu konusundaki takdirin Sayın Mahkemeye ait olduğu, ” şeklinde ifade edildiği görülmüştür.
Yargılama aşamasında hükümsüzlük dava konusu edilen …. B sayılı incelemesiz patentin incelemeli hale dönüştürülmesine yönelik kuruma yapılan başvuru işleminin sonucunun beklenilmesine karar verilmiştir.
Dava konusu edilen TR…. B sayılı incelemesiz patentin incelemeli hale dönüşüm süreci ile ilgili Türk Patent Kurumundan gelen 16/03/2022 havale tarihli yazı cevabında adı geçen Patentle ilgili başvurunun yıllık ücretinin ödenmemesi nedeniyle geçersiz kılındığının tespit edildiği ifade edilmiştir.
Asıl ve birleşen dosyanın davacı taraf vekilinin yeni bilirkişi heyetinden rapor alınması talebi HMK 30.Maddesi kapsamında değerlendirilerek reddine; Asıl ve birleşen dosyanın davalı taraf vekilinin Patentten gelen yazı ve davacı tarafın dosyaya sunduğu yazılı beyana yönelik süre isteme talebi ise HMK 30.maddesi kapsamında reddine karar verilmiştir.
GEREKÇE:
Taraflarca tüm aşamalarda sunulan iddia ve savunmaları, delil ve belgeler, dava konusu dayanak patent belgesi, davalı taraf ait patentle ilgili yazı ve belgeler, tanık yazlı beyanları , bilirkişi heyetinin delil tespitinde ve tahkikat aşamalarında sunulan rapor ve ek raporlar ile Asıl ve birleşen dosya bütünü ile değerlendirildiğinde;
Asıl ve birleşen dosyada , taraflar arasındaki uyuşmazlığın ;
1-05/06/2007 tarihli Patent Lisans Sözleşmesine, Ortaklık Ana Sözleşmesine, Gizlilik Anlaşmasına aykırı davranılıp davranılmadığı,
2…. B sayılı “Vidalı Piroliz ve gazlaştırıcı reaktör” buluş başlığı taşıyan incelemeli patent hakkının davalı taraflarca ihlal edilip edilmediği (Patent Tecavüzü oluşturup oluşturmadığı), haksız rekabet oluşturup oluşturmadığı, oluşturuyorsa maddi manevi tazminat gerekip gerekmediği,
3-Sözleşmeye aykırılık ve haksız fesih iddiasına dayalı davalı … ile diğer davalı …’in aleyhine maddi tazminat gerekip gerekmediği,
4-TR 2011/06383 B sayılı “Döner fırın türbülans yanmalı gazlaştırma” buluş başlığı taşıyan incelemesiz patentin yenilik ve buluş basamağını taşımadığı iddiasıyla 551 sayılı KHK kapsamında hükümsüzlüğü gerekip gerekmediği noktasından hareketle ;
HÜKÜMSÜZLÜK DAVASINDA;
TR …. B sayılı “Döner fırın türbülans yanmalı gazlaştırma” buluş başlığı taşıyan incelemesiz patentin yenilik ve buluş basamağını taşımadığı iddia edilerek hükümsüzlük davası açılmış ise de dava tarihi itibariyle adı geçen patent koruma süresi dolduğundan kendiliğinden geçersiz hale geldiği, diğer yönden davacı vekili dilekçesinde ” 551 s. KHK’nın 130/2 maddesinde yer alan; “Patentin hükümsüzlüğü koruma süresinin devamınca veya hakkın sona ermesini izleyen beş yıl içinde dava edilebilir.” hükmü uyarınca, 2016 yılı ücreti ödenmediğinden, dava konusu patent hakkı iş bu dava tarihinde sona ermiş olmakla birlikte, müvekkilinin davalı … … patentinin hükümsüzlüğünü istemekte beş yıl süreyle hukuki yararı bulunduğunu ” ileri sürmüş olup bu kapsamda dava açmakta hukuki yararı varsa da bu kez davalı taraf bu patentini incelemeli hale getirme başvurusunda bulunduğundan sonucu bekletici mesele yapılmış, nihayetinde de …. Kurumundan gelen 16/03/2022 havale tarihli yazı cevabında adı geçen Patentle ilgili başvurunun yıllık ücretinin ödenmemesi nedeniyle kurum kararı ile geçersiz kılındığının tespit edildiği bildirildiğinden geçersiz kılınan patentin hükümsüzlüğü de söz konusu olmadığından …. B sayılı incelemesiz patent ile ilgili hükümsüzlük konusunda karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. Ancak davacı tarafın bu davayı açmakta hukuki yararı da bulunduğundan Asıl ve Birleşen davaya konu TR 2011/06383 B sayılı Patentle ilgili davacının yaptığı masrafların kendi üzerinde bırakılmasına , diğer yönden bu patentle ilgili açılan davada davacı aleyhine vekalet ücreti hükmedilmesine yer olmadığına hükmedilmemiştir. ( Diğer yönden hükümsüzlük davası kısmında gerek asıl davada gerekse de birleşen davada bu patent dava konusu yapıldığından kısa karara asıl ibaresi sehven yazılmadığından HMK 304 ve 305.nci madde kapsamında gerekçeli kararda bu hata giderilmiştir.)
PATENTE TECAVÜZ VE HAKSIZ REKABET DAVASINDA;
Davacı tarafın , davalı taraf aleyhine…. B sayılı “Vidalı Piroliz ve gazlaştırıcı reaktör” buluş başlığı taşıyan incelemeli patent hakkının davalılarca ihlal edildiği , davalı eylemlerinin aynı zamanda haksız rekabet oluşturduğu yönündeki iddiaları aynı zamanda teknik bir yönü de bulunduğundan bu kapsamda alınan yukarıda belirtilen bilirkişi heyetin asıl ve kök raporlarında ” “Davalının işyerinde bulunan gazlaştırma ünitesinin piroliz bölümünde yer alan reaktörün davacıya ait …. B sayılı patent belgesinin 1 ve 8 nolu bağımsız istemine ve 1 nolu bağımsız isteme bağlı olan 2-7, 9-10 nolu bağımlı istemlerinde tanımlanan buluşun tüm unsurlarını içermediği ve bu sebeple de patentin koruma kapsamında kalmadığı,
Davalının işyerindeki gazlaştırma tesisinin davalının ….B nolu incelemesiz patentine konu buluşa uygun olduğu ve söz konusu incelemesiz belgesinin isteminde tanımlanan buluşun kapsamına girdiği ,
Taraflar arasındaki sözleşmenin, davacı ve davalılara ait patentler ve davalının tesisindeki piroliz ve gazlaştırma sistemini ilgilendiren teknik hükümleri yönünden, davalının kullanmış olduğu sistemin, davacının …. B sayılı piroliz ve gazlaştırma patenti kapsamında olmadığı, “, ” TR ….B sayılı “Vidalı Piroliz ve gazlaştırıcı reaktör” buluş başlığı taşıyan incelemeli patent hakkının davalı taraflarca ihlal edildiğini gösteren bir veri bulunmadığı, ” ve “….B sayılı “Vidalı Ptoliz ve gazlaştıncı reaktör” buluş başlığını taşıyan incelemeli patent hakkının davah taraflarca ihlal edildiğini gösteren bir veri bulunmadığı ,
” şeklindeki özetlenebilen raporlara aynı gerekçelerle iştirak edilerek gerek patent tecavüzü, gerekse de Haksız rekabet koşulu oluşmadığından bu iddiaya yönelik davanın reddi gerekmiştir.(aleyhe tanık beyanları da teknik bilirkişi raporları karşısında dikkate alınmamıştır) , ( Diğer yönden ayrıca hükümsüzlük davası da olduğundan kısa karara ” (Hükümsüzlük hariç) ve asıl ” ibaresi sehven yazılmadığından HMK 304 ve 305.nci madde kapsamında gerekçeli kararda bu hata giderilmiştir.)
PATENT LİSANS SÖZLEŞMESİ, ORTAKLIK ANA SÖZLEŞMESİ VE GİZLİLİK ANLAŞMASI İHLALİ AÇISINDAN ;
Davacı taraf , Davalıların ….ile yaptıkları sözleşmeler uyarınca Mamak ve Sincan katı atık bölgelerinin ıslahı ve enerji üretim tesislerinde kendilerine ait …. B sayılı “Vidalı Piroliz ve gazlaştırıcı reaktör” buluş başlığı taşıyan incelemeli patent hakkının davalılarca ihlal edildiği gibi 05/06/2007 tarihli Patent Lisans Sözleşmesine, Ortaklık Ana Sözleşmesine, Gizlilik Anlaşmasına da aykırı davranıldığını iddia ettiğinden bu kapsamda alınan yukarıda belirtilen bilirkişi heyetin asıl ve kök raporlarında ” “Davalının işyerinde bulunan gazlaştırma ünitesinin piroliz bölümünde yer alan reaktörün davacıya ait …. B sayılı patent belgesinin 1 ve 8 nolu bağımsız istemine ve 1 nolu bağımsız isteme bağlı olan 2-7, 9-10 nolu bağımlı istemlerinde tanımlanan buluşun tüm unsurlarını içermediği ve bu sebeple de patentin koruma kapsamında kalmadığı,
Davalının işyerindeki gazlaştırma tesisinin davalının…. B nolu incelemesiz patentine konu buluşa uygun olduğu ve söz konusu incelemesiz belgesinin isteminde tanımlanan buluşun kapsamına girdiği ,
Taraflar arasındaki sözleşmenin, davacı ve davalılara ait patentler ve davalının tesisindeki piroliz ve gazlaştırma sistemini ilgilendiren teknik hükümleri yönünden, davalının kullanmış olduğu sistemin, davacının ….B sayılı piroliz ve gazlaştırma patenti kapsamında olmadığı, “, ” TR ….B sayılı “Vidalı Piroliz ve gazlaştırıcı reaktör” buluş başlığı taşıyan incelemeli patent hakkının davalı taraflarca ihlal edildiğini gösteren bir veri bulunmadığı, ” ve “… B sayılı “Vidalı Ptoliz ve gazlaştıncı reaktör” buluş başlığını taşıyan incelemeli patent hakkının davah taraflarca ihlal edildiğini gösteren bir veri bulunmadığı ,
” şeklindeki özetlenebilen raporlara aynı gerekçelerle iştirak edilerek gerek patent tecavüzü, gerekse de Haksız rekabet koşulu oluşmadığı gibi davalıların Mamak ve Sincan katı atık bölgelerinin ıslahı ve enerji üretim tesislerinde 05/06/2007 tarihli Patent Lisans Sözleşmesine, Ortaklık Ana Sözleşmesine, Gizlilik Anlaşmasına da aykırı davranıldığı teknik şekilde ispat edilmediğinden (aleyhe tanık beyanları da teknik bilirkişi raporları karşısında dikkate alınmamıştır) bu iddiaya yönelik dava da reddedilmiştir. ( Diğer yönden ayrıca hükümsüzlük davası da olduğundan kısa karara ” (Hükümsüzlük hariç) ve asıl ” ibaresi sehven yazılmadığından HMK 304 ve 305.nci madde kapsamında gerekçeli kararda bu hata giderilmiştir.)
Neticeden tüm iddialar açısından dava reddedilmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-(Hükümsüzlük hariç) ASIL Davanın REDDİNE,
2-Asıl ve Birleşen 2019/363 Esas sayılı dosyaya konu olan …. B sayılı Patent geçersiz kılındığından hükümsüzlük konusunda karar verilmesine yer olmadığına,
ASIL DAVA YÖNÜNDEN;
3-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 80,70 TL maktu karar harcından peşin alınan 546,48 TL’nin düşümü ile bakiye 465,78 TL’nin karar kesinleştiğinde talep halinde davacılya iadesine,
4-Asıl dava yönünden;
AAÜT uyarınca maddi tazminat yönünden 1.000,00 TL vekalet ücretinin davacılardan eşit tahsiliyle davalı … ve….’e verilmesine,
AAÜT uyarınca manevi tazminat yönünden 7.375,00 TL vekalet ücreti ile patente tecavüz yönünden 7.375,00 TL vekalet ücreti olmak üzere toplam 14.750,00 TL vekalet ücretinin davacılardan eşit tahsiliyle tüm davalılara verilmesine,
5-Davalı …’un yaptığı 20,00 TL yargılama giderinin davacılardan tahsiliyle davalı …’a verilmesine,
6-Birleşen dava yönünden; Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 80,70 TL maktu karar harcı ile, 80,70 TL peşin harç olmak üzere toplam 161,40 TL’nin davacılardan tahsiliyle Hazine’ye gelir kaydına,
7-Asıl ve Birleşen davaya konu….B sayılı Patentle ilgili davacının yaptığı masrafların kendi üzerinde bırakılmasına , diğer yönden bu patentle ilgili açılan davada davacı aleyhine vekalet ücreti hükmedilmesine yer olmadığına ,
8-Karar kesinleştiğinde arta kalan gider avansının taraflara iadesine,

Dair verilen karar asıl ve birleşen dosyanın davacı vekili ile asıl ve birleşen dosyanın davalı taraf vekilinin yüzüne karşı, 6100 sayılı HMK 341 ila 345 inci maddesine göre tebliğden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememiz aracılığı ile…. Mahkemesine istinaf kanun yoluna dilekçe ile başvurulabileceğine yönelik karar okunup açıklandı.30/05/2022

Katip … Hakim …
E-İmzalıdır E-İmzalıdır