Emsal Mahkeme Kararı Ankara 4. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2017/487 E. 2021/70 K. 03.03.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 4. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
T.C. ”Türk Milleti Adına”
ANKARA
4. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR
HUKUK MAHKEMESİ K A R A R

ESAS NO : 2017/487
KARAR NO : 2021/70

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI :…
DAVALI : … -… …
DAVA : FSEK 68. Maddeye Dayalı Telif Tazminatı
DAVA TARİHİ : 28/12/2017
ISLAH TARİHİ : 31/10/2019
KARAR TARİHİ : 03/03/2021 Yazım Tarihi : 03/04/2021
İDDİA:
Davacı vekili dava dilekçesinde ÖZETLE: Müvekkili şirketin Ülkemizde mühendislik üzerine bilgisayar yazılımı üreten sayılı firmalardan biri olduğunu, bu konuda yaptığı çalışmalarla dünya standartlarıyla rekabet edebilen ve ülkemizde bu alandaki boşluğu dolduran bir firma olduğunu, lisans hakkının kendilerine ait olan … isimli bilgisayar yazılımının FSEK Mevzuatı uyarınca eser sahibi olduğunu, yazılım sektörünün kendine has özellikleri nedeniyle, öncelikle yapılan üretim için Türk Patent Kurumu’nun ”…” isim hakkının marka olarak aldığını ve tescil ettirdiğini, müvekkilinin sahip olduğu programların kullanılması ve sair şekilde çoğaltılması, değiştirilmesi, işlenmesi, tersine mühendislik işlemine tabi tutulmasını ve tamınını veya bir bölümünün başka bir şekilde kullanılmasının hiçbir konuda ülkemizde veya dışarıda hiçbir kişi ya da kuruluşa izin ya da yetki vermediğini, gelen ihbar ve şikayetler dikkate alındığını, SOMA Sulh Ceza Hakimliği’nin 2016/421 D. İş nolu dosyasında yapılan arama sonucunda düzenlenen 23/06/2016 tarihli arama tutanağında belirtildiği üzere; davalıya ait bilgisayarda mali hakları müvekkili şirkete ait olan … 5.1 yazılımı ile … modellerinin bilgisayarda kurulu ve aktif olarak çalışır durumda olduğunun tespit edildiğini, müvekkili şirkete ait bilgisayar programlarının davalı tarafından izinsiz ve lisansız kullanılması nedeniyle müvekkil şirketin mali haklarının ihlalinden dolayı 16.000,00 TL’nin haksız eylemini gerçekleştiriği tarih olan 23/06/2016 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, duruşmada da dilekçesini aynen tekrar etmiştir.
Davacı vekili 31/10/2019 harcın ödenmesi tarihli ıslah dilekçesiyle; 16.000,00 TL’yi 68.463,50 TL artırmak suretiyle hesap edilen (28.154,50 TLX3:) 84.463,50 TL’nin haksız eylemin gerçekleştirdiği 23/06/2016 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiliyle davacıya verilmesini talep etmiştir.

SAVUNMA:
Davalı şahıs dilekçe ve beyanında ÖZETLE: Hakkında açılan dava da suçlamaları kabul etmediğini, … firmasının polis ile birlikte yaptıkları baskında büro da bulunmadığını, arama sırasında bulunan kişinin yeğeni Ümmügülsüm Bahadır olduğunu aramada yeğeninin belirtmesine rağmen yeğeninin kendi Leptopunda arama yapıldığını, yeğeni Ümmügülsümün Karadeniz Teknik Üniversitesinde yüksek lisans öğrencisi olduğunu, kendisini ziyaret için geldiğini, kadastro verilerinin sayısal ortamda düzenlenmesi ve değerlendirmesini öğrenmek istediğini, ülkemizde ve dünyada öğrencilerin ve öğretim görevlilerini …, autocad, arcgis, metlab ve benzeri yazılımlarını proje araştırma ve geliştirme maksadıyla kullandığını, … firması 5.1 gis yazılımını İnternetten bulmanın kolay olduğunu, programı kamu kurumlarının, serbest çalışan mühendislerih, emlakçıların ve şirketlerin ücretsiz olarak tedarik edip bilgisayarlarına yüklediklerini, … firması İnternet sitelerinden bunu kaldırmadan programının kolayca bulunup kullanılmasına izin verdiğini, bu şekilde programın yaygınlaşmasını sağlayıp kullananları tespit ederek mahkeme kararı ile satmakta olduğunu davanın reddini talep etmiştir.
MUHAKEME:HMK kapsamında “Yazılı Yargılama Usulü ” uygulanmıştır.
5846 SAYILI FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU;
Madde 2/1 ‘de bilgisayar programlarının ilim edebiyat türünde “Eser” olduğu belirtildiği, eser sahibinin FSEK 14 ncü maddesinde umuma arz, 15. maddesinde eserde adın belirtilmesi, 16. maddesinde eserde değişiklik yapılmasını men etmek yönünden manevi hakları ile birlikte FSEK 21. maddede işleme hakkı, 22. maddede çoğaltma hakkı (FSEK 22. Madde ” Bir eserin aslını veya kopyalarını, herhangi bir şekil veya yöntemle, tamamen veya kısmen, doğrudan veya dolaylı, geçici veya sürekli olarak çoğaltma hakkı münhasıran eser sahibine aittir.
Eserlerin aslından ikinci bir kopyasının çıkarılması ya da eserin işaret, ses ve görüntü nakil ve tekrarına yarayan, bilinen ya da ileride geliştirilecek olan her türlü araca kayıt edilmesi, her türlü ses ve müzik kayıtları ile mimarlık eserlerine ait plan, proje ve krokilerin uygulanması da çoğaltma sayılır. Aynı kural, kabartma ve delikli kalıplar hakkında da geçerlidir.
Çoğaltma hakkı, bilgisayar programının geçici çoğaltılmasını gerektirdiği ölçüde, programın yüklenmesi, görüntülenmesi, çalıştırılması, iletilmesi ve depolanması fiillerini de kapsar.” hükmü), 23. maddede yayma hakkı, 24. maddede temsil hakkı , 25. maddede umuma iletim hakkı ,45.nci maddede pay ve takip hakkı şeklinde mali hakları olduğu, 52.nci madde de “Mali haklara dair sözleşme ve tasarrufların yazılı olması ve konuları olan hakların ayrı ayrı gösterilmesi şarttır.” hükmü ile Madde 68/1 ” Eseri, icrayı, fonogramı veya yapımları hak sahiplerinden bu Kanuna uygun yazılı izni almadan, işleyen, çoğaltan,çoğaltılmış nüshaları yayan, temsil eden veya hertürlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletenlerden, izni alınmamış hak sahipleri sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya bu Kanun hükümleri uyarınca tespit edilecek rayiç bedelin en çok üç kat fazlasını isteyebilir.” hükmü yer almaktadır.
DELİLLER ve DEĞERLENDİRME:
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın;davacı tarafın “…” isimli bilgisayar programının davalı şahısça bilgisayarında lisanssız olarak yüklenip kullanıldığı iddiasına bağlı hak ihlali oluşup oluşmadığı, aynı iddiaya bağlı davalının beraat iddiasının ise bu davaya etkisi olup olmadığı noktasında olduğu tespit edilmiştir.
Dosyaya yansıtılan hak sahipliği belgeleri ve bilirkişi raporuna göre … adlı bilgisayar proğramının davacı taraf ait olduğu tespit edilmiştir.
Davalı şahısla beraber Ümmügülsüm Bahadır hakkında Akhisar Asliye Ceza Mahkemesine aynı olay hakkında ceza davası açıldığı, davacı tarafın hukuki hakları saklı kalmak üzere ceza şikayetinden vazgeçmesi üzerine adı geçen mahkemece 08/10/2020 tarih ve 2020/6 esas, 2020/573 karar sayı ile kamu davasının düşürülmesine karar verildiği ve bu kararın 17/11/2020 tarihinde kesinleştiği tespit edilmiştir.
Mahkememizce Bilgisayar Mühendisi bilirkişiden alınan 19/07/2019 tarihli raporda ÖZETLE “Davalı adresinde 1 adet … 5.1 GIS versiyonu yazılımların tespit edildiği,1.Tespit edilen yazılımların demo yazılım olmadığı,2.Tespit edilen yazılımlara ait fatura vb belgelerin ibraz edilemediği, tespit edilmiş ve kayıt altına alınmıştır.
Yazılımın HASP kilidi olmadan çalışabilir durumda bulunması nedeniyle yasadışı yollar ile kopyalanıp lisansız kullanılması için internet ortamında bilişim korsanları tarafından yayınlandığı ve davalıya ait adreste yazılımın lisansız kullandığı kanaati oluşmaktadır.
Davalıya ait işyerinde kullanılan 1 adet bilgisayar sisteminde yüklü halde tespit edilen … YAZILIM A.Ş. … isimli ürünlerin bilgisayar programı olduğu, sahibinin hususiyetini yansıtacak biçimde şekillendiği anlaşılan bu programların FSEK’nda tanımlı eser türlerinden “ilim ve edebiyat eseri” kategorisinde yer aldığı, söz konusu eserler üzerinde dosyada müşteki vekili tarafından sunulan belgelere istinaden Müşteki tarafın mali hak sahipliğinin bulunduğu anlaşılmaktadır.
Yükleme tarihinin 25/08/2015 olduğu,
Yapılan tespitlerde … YAZILIM A.Ş. … ismi ile üretilip müşteki tarafça pazarlanan ilim ve edebiyat eseri niteliğindeki söz konusu programı, bilgisayar ortamına yüklemenin Kanun’un 22 nci maddesi çerçevesinde ‘çoğaltma’ sayıldığı ve bu eylemin sahibinin iznini gerektirdiği, 5486 Sayılı Fikir Ve Sanat Eserleri Kanunu Madde 52’ye istinaden lisans bedeli gerektiren bir yazılımın orijinal ve lisanslı olduğunu gösterir en önemli kanıtın kullanılan yazılıma ait fatura vb. olduğu, ancak Davalının söz konusu belgeleri dosyaya tevdii edemediğinden, lisanssız olarak söz konusu programı çoğalttığı anlaşılmıştır.
2014 yılı için tespit edilen dava konusu yazılımların rayiç lisans bedelinin KDV hariç toplam 32.500,00 TL (Türk Lirası) olduğu değerlendirilmiş olup, 2014 yılı fiyat listesine göre … ana modül ve yukarıdaki ek modüllerinin lisans bedelinin davacı yanca sunulan … raporuna göre yukarıda belirtilen iskonto oranlarında indirim yapılabileceği, bu durumda programın rayiç lisans bedelinin KDV hariç 26.429,50 TL olacağı, FSEK 68. maddesinin uygulanma şeklinin sayın mahkemenin takdirinde olduğu ” şeklinde;
Aynı bilirkişi tarafından sunulan 16/10/2019 tarihli EK raporda ise “2015 yılı için tespit edilen dava konusu yazılımların rayiç lisans bedelinin KDV hariç toplam 35.650,00 TL (Türk Lirası) olduğu değerlendirilmiş olup, 2015 yılı fiyat listesine göre … ana modül ve yukarıdaki ek modüllerinin lisans bedelinin davacı yanca sunulan … raporuna göre yukarıda belirtilen iskonto oranlarında indirim yapılabileceği, bu durumda programın rayiç lisans bedelinin KDV hariç 28.154,50 TL olacağı, FSEK 68. maddesinin uygulanma şeklinin sayın mahkemenin takdirinde olduğu ” şeklinde ifade edilmiştir.
GEREKÇE:
Tarafların iddia ve savunması, sunulan deliller, bilirkişi raporları ,Soma SCM.nin 2016/421 D.iş sayılı arama-el koyma-inceleme yapılması kararı, 23/06/2016 tarihinde ve davalı şahsın cep telefonu ile irtibatlı yapılan arama tutanağı ve dosya bütünü ile birlikte ele alınıp değerlendirildiğinde;
Davacı tarafın … isimli bilgisayar programı hak sahibi olduğu sunulan hak sahipliği belgeleri ve bilirkişi raporuyla anlaşıldığı;
Davalı şahsın sahibi olduğu işyerinde 23/06/2016 tarihinde ve davalı şahısla cep telefonu ile irtibatlı yapılan arama ve tespit işleminde işyerindeki bilgisayarda … adlı bilgisayar programının kurulu ve çalışır vaziyette bulundurduğu anlaşıldığı mahkememizce görevlendirilen bilgisayar konusunda uzman bilirkişi tarafından sunulan 19/07/2019 tarihli rapor ve 16/10/2019 tarihli EK rapor ile ” Davalı adresinde 1 adet … 5.1 GIS versiyonu yazılımların tespit edildiği,1.Tespit edilen yazılımların demo yazılım olmadığı,2.Tespit edilen yazılımlara ait fatura vb belgelerin ibraz edilemediği, davalıya ait adreste yazılımın lisansız kullandığı , Davalıya ait işyerinde kullanılan 1 adet bilgisayar sisteminde yüklü halde tespit edilen … YAZILIM A.Ş. … isimli ürünlerin bilgisayar programı olduğu, sahibinin hususiyetini yansıtacak biçimde şekillendiği anlaşılan bu programların FSEK’nda tanımlı eser türlerinden “ilim ve edebiyat eseri” kategorisinde yer aldığı, Yükleme tarihinin 25/08/2015 olduğu, lisans bedeli gerektiren bir yazılımın orijinal ve lisanslı olduğunu gösterir en önemli kanıtın kullanılan yazılıma ait fatura vb. olduğu, ancak Davalının söz konusu belgeleri dosyaya tevdii edemediğinden, lisanssız olarak söz konusu programı çoğalttığı , 2015 yılı fiyat listesine göre … ana modül ve yukarıdaki ek modüllerinin lisans bedelinin davacı yanca sunulan … raporuna göre yukarıda belirtilen iskonto oranlarında indirim yapılabileceği, bu durumda programın rayiç lisans bedelinin KDV hariç 28.154,50 TL olacağı, ” şeklindeki özetlenebilen görüşlerine mahkememizce aynı gerekçe ile iştirak edilmiştir.
Bu halde ise 5846 sayılı FSEK 68.maddesi uyarınca mali hakkı ihlal edilen eser sahibi veya eser sahibinden bu hakkı devir alanlar, “… sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya bu Kanun hükümleri uyarınca tespit edilecek rayiç bedelin en çok üç kat fazlasını isteyebilir ” hükmü uyarınca FSEK 68/1 maddesine göre 3 kat telif tazminatı olarak 28.154,50 TL x 3 = 84.463,50 TL. davacı tarafça talep edilebileceği, davacı taraf davanın başında talep edilen 16.000,00 TL’yi ıslahla 68.463,50 TL artırmak suretiyle 84.463,50 çıkarttığından ve dava konusu … adlı bilgisayar programının davalıya ait bilgisayara lisansız olarak yüklendiği tespitinin yapıldığı 23/06/2016 tarihinden itibaren yürütülecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınıp davacıya verilmesine karar verilmesi gerekmiştir.

Davalı taraf lisansız yüklendiği belirtilen … adlı programın bulunduğu bilgisayar yeğenine ait olduğunu ileri sürse de bahse konu şahıs (yeğeni) arama esnasında bizzat bulunmasına rağmen böyle bir beyanı kayıtlara geçmediği gibi buna yönelik fatura da sunulmadığından savunmaya itibar edilmemiştir.
Neticeden yukarıda açıklandığı şekilde dava kabul edilmiştir.

H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-Davanın KABULÜNE,
2-Davacı tarafça talep edilen 84.463,50 TL’ telif tazminatının FSEK 68 maddesi kapsamında olmak üzere 23/06/2016 tarihinden itibaren yürütülecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
3-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 5.769,70 TL maktu karar harcından peşin alınan 273,24 TL+ 1.170,00 TL ıslah harcı olmak üzere toplam= 1.443,24 TL’den düşümü ile bakiye 4.326,46 TL’nin davalıdan tahsiliyle Hazine’ye gelir kaydına,
4-AAÜT uyarınca 11.780,26 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsiliyle davacıya verilmesine,
5-Davacının yaptığı; 600,00 TL bilirkişi ücreti, 218,40 tebligat ücreti, 1.443,24 TL harç masrafı olmak üzere toplam 2.261,64‬ TL yargılama giderinin davalıdan tahsiliyle davacıya verilmesine,
6-Karar kesinleştiğinde arta kalan gider avansının taraflara iadesine,
Dair verilen karar davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı şahsın yokluğunda 6100 sayılı HMK 341 ila 345 inci maddesine göre tebliğden itibaren 2 haftalık süre içinde mahkememiz aracılığı ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesine istinaf kanun yoluna dilekçe ile başvurulabileceğine yönelik karar okunup açıklandı. 03/03/2021

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır