Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/493 Esas – 2022/507
T.C.
ANKARA TÜRK MİLLETİ ADINA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2021/493 Esas
KARAR NO : 2022/507

HAKİM : …
KATİP : …

DAVACI :…
DAVALI :…

DAVA : Ticari Nitelikteki Banka Garanti Sözleşmesinden Kaynaklanan Davalar (Alacak)
DAVA TARİHİ : 27/08/2021
KARAR TARİHİ : 16/06/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 20/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Bankacılık İşleminden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili dilekçesinde özetle; Müvekkil Kurum Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne bağlı 24. Bölge Müdürlüğü sınırları dahilinde, … 241. Şube Müdürlüğü denetiminde 2015 Yılı Yatırım Programı ve Uygulama Planında bulunan “Kars-Arpaçay Koçköy Göleti İnşaatı” işi 22.12.2015 tarihinde ihale edilmiş ve 01.01.2016 tarihinde dava dışı “… İnşaat A.Ş. Ortak Girişimi” ile sözleşme imzalandığını, Akçayöz İnşaat A. Ş. firması sözleşme karşılığı Kamu İhale Kanunu m. 43 Kesin Teminatın Hükümleri “İhaleyi kazanan şirket ya da şahıstan ihalenin toplam bedelinin %6 oranında olmak şartıyla teminat göstermek zorundadır.” hükmü uyarınca müvekkil Kuruma sözleşme bedeli üzerinden davalı Türkiye İş Bankası A.Ş. tarafından 12.12.2016 tarih, TMDZ16-133214 sayı ve 15.000 TL bedelli, 24.10.2016 tarih, TMDZ16-113377 sayı ve 50.000 TL bedelli, 15.01.2016 tarih, TMDZ16-1062 sayı ve 360.000 TL bedelli olmak üzere üç adet kesin teminat mektubu verildiğini, yüklenici firma işe başlayarak gölet yapımı %90 fiziki gerçekleşme seviyesindeyken Tarım ve Orman Bakanlığının 10.07.2020 tarih ve 78 sayılı Olur’u dikkate alınarak, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Geçici 4. Maddesi Hükümleri çerçevesinde 29.07.2020 tarih ve 437664 sayılı … 24. Bölge Müdürlüğü Olur’u ile iş tasfiye edildiğini, müvekkil Kurum Bölge Müdürlüğünce işe ait Kesin Hakediş Raporu düzenlenmiş olup yükleniciden 601.490,34 TL müvekkil idarenin alacağının olduğu tespit edildiği, ayrıca yüklenicinin SGK ve vergi borcu ile temlik verilmesinden kaynaklı borçlarının olduğu anlaşılmış olduğundan söz konusu kesin teminat mektuplarının ilgili banka şubelerince nakde çevrilerek müvekkil Kurum hesabına gönderilmesi talep edildiği, ancak son olarak davalı Türkiye İş Bankası A.Ş. Oran Şubesi ile yapılan ve ekte sunulan yazışmalar ile 3 adet toplam 425.000,00 TL kesin teminat mektuplarının 14.07.2021 tarihinde sürelerinin biteceği de göz önüne alınarak; 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Sözleşmelerin tasfiyesi veya devri başlığı altında bulunan Geçici Madde 4- (Ek:17/1/2019-7161/32 md ve İşin sözleşme eki olan Yapım İşleri Genel Şartnamesi Madde 45 maddesi doğrultusunda davalı bankadan teminat mektuplarının nakde çevrilmesi ve müvekkil Kurumun belirtilen hesabına aktarılması talebi iletildiğini, Türkiye İş Bankası A.Ş. Oran Şubesi’nin 19.07.2021 tarihli yazısı ile tazmin talebimizin hukuken uygun bulunmadığı gerekçesiyle nakde çevirme işlemi gerçekleştirilmediğini ifade ederek kesin teminat mektuplarından kaynaklı 425.000,00 TL alacağın davalı bankadan ret cevabı verilen 19.07.2021 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini, tüm yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili dilekçesinde özetle; … Genel Müdürlüğü 24. Bölge Müdürlüğü tarafından müvekkil Bankaya gönderilen 23.06.2021 tarih E-97443286-755.02.09(755.02.09)- 1329867 sayılı yazı ile 06.07.2021 tarihinde süresi sona erecek teminat mektuplarının sürelerinin 06.07.2022 tarihine kadar uzatılması aksi halde tazmini talep edildiğini, müvekkil Banka Şubesi tarafından … Genel Müdürlüğüne gönderilen 05.07.2021 tarih ŞÜ-4197/298 sayılı yazı ile “teminat mektubunun vadesinin uzatılması, aksi takdirde mektubun tazmini” şeklindeki talebin geçerli bir tazmin talebi olmadığı, geçerli bir tazmin talebinin iletilmesi halinde değerlendirme yapılabileceği bildirildiğini, bu kez … Genel Müdürlüğü 24. Bölge Müdürlüğü tarafından gönderilen 06.07.2021 tarih E-97443286-755.02.09- 1381978 sayılı yazı ile “…İnş. A.Ş. yüklenimindeki Kars Arpaçay Koçköy Göleti İnşaatı işinin 7161 sayılı Kanun kapsamında feshedildiği” belirtilerek teminat mektuplarının sürelerinin 06.07.2022 tarihine kadar uzatılması, uzatılmaması halinde tazmininin talep edildiğini, lehdarın talimatıyla teminat mektuplarının süresi 14.07.2021 tarihine kadar uzatıldığını, … Genel Müdürlüğü 24. Bölge Müdürlüğü tarafından müvekkil Bankaya gönderilen 07.07.2021 tarih E-97443286-755.02.09- 1387100 sayılı yazı ile “Asım Dereçiçek & …İnş. A. Ş. İş Ortaklığı yükleniminde iken ”Kars Arpaçay Koçköy Göleti İnşaatı” işinin, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 10.07.2020 tarih ve 78 sayılı oluru dikkate alınarak, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Geçici 4 üncü maddesi hükümleri çerçevesinde, 29.07.2020 tarih ve 437664 sayılı Bölge Müdürlüğü Oluru ile feshedildiği”, işe ait kesin hakediş raporunun düzenlendiği, İdarenin yükleniciden 601.490,34-TL alacağı olduğu, yüklenicinin SGK ve vergi borcu ile temlik verilmesinden kaynaklı borçlarının bulunduğu vs. belirtilerek tazmin talebinde bulunulmuş olmakla birlikte mektubun süre uzatımının da kabul edileceğinin iletildiğini, müvekkil Banka Oran Şubesinin 13.07.2021 tarih ŞÜ-4197/326 sayılı yazısı ile “4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Geçici 4 üncü maddesinde; “Sözleşmesi feshedilen yüklenicinin teminatının iade edileceği” hususunun düzenlendiği; gerek yeni tarihli hüküm olması gerekse geçici madde niteliğinde olması nedeniyle öncelikle uygulanması gereken hüküm olan, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Geçici 4 üncü maddesi uyarınca teminatların iade edilmesi gerektiğinden 07.07.2021 tarihli tazmin talebinin uygun olmadığı” hususu … Genel Müdürlüğü’ne iletildiğini, … Genel Müdürlüğü 24. Bölge Müdürlüğü tarafından müvekkil Bankaya gönderilen 13.07.2021 tarih E-97443286-755.02.09(755.02.09)-1407312 sayılı yazı ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Geçici 4 üncü maddesinde “sözleşmesi feshedilen veya sözleşmeyi devreden yüklenicinin teminatı iade edilir” hükmü yer almakta ise de aynı Kanunun 13.maddesi ve Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 45.maddesi hükmü çerçevesinde mektupların nakde çevrilerek Kurum hesabına aktarılması; aksi halde Türkiye Bankalar Birliği ile Türkiye Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na gerekli müracaatlar yapılarak yasal süreç başlatılacağı” hususu iletildiğini, davacı idarenin tazmin talebi, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olduğunu, teminatın sözleşmesi feshedilen yükleniciye iade edilmesi gerekirken tazmin talebinde bulunulması açıkça hukuka ve yasaya aykırılık oluşturduğu gibi hukuken hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olduğunu, …İnşaat A.Ş.’ye davanın ihbar edilmesi gerektiğini ifade ederek davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER:
Karsa Arpaçay Koçköy Göleti İnşaatı İşine Ait Sözleşme, banka teminat mektupları suretleri, bilirkişi raporu.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRLMESİ VE GEREKÇE:
Dava teminat mektubunun nakde çevrilmesi talebinin davalı banka tarafından haksız olarak yerine getirilmediği iddiasıyla, teminat mektubu bedelinin tahsili istemiyle açılmış bir alacak davasıdır.
Davacı vekili duruşmada istemi gibi davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ile dava dışı … İnş. Turz. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı arasında 11/01/2016 tarihli sözleşme akdedildiği anlaşılmıştır. İş bu sözleşme kapsamında …İnşaat A.Ş. yükleminde olan “Kars Arpaçay Koçköy Göleti İnşatı” işinin … A.Ş. Oran Şubesine ait; 12/12/2016 tarih, TMDZ16-133214 sayı ve 15.000,00 TL bedelli, 24/10/2016 tarih, TMDZ16-133377 sayı ve 50.000,00 TL bedelli, 05/01/2016 tarih, TMDZ16 1062 sayı ve 360.000,00 TL bedelli 3 adet kesin teminat mektuplarının alındığı anlaşılmıştır.
Dava dışı firmanın gölet yapımı %90 fiziki gerçekleşme seviyesindeyken Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 10.07.2020 tarih ve 78 sayılı Olur’u dikkate alınarak, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Geçici 4. Maddesi Hükümleri çerçevesinde 29.07.2020 tarih ve 437664 sayılı … 24, Bölge Müdürlüğü Olur’u ile iş tasfiye edilerek söz konusu sözleşme feshedilmiştir.
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü davalı bankadan 15.000,00 TL, 50.000,00 TL ve 360.000,00 TL bedelli 06/07/2021 tarihinde süresi biten teminat mektupları için, 06/07/2022 tarihine kadar vade uzatım talebinde bulunduğu, vade uzatım yazısının gönderilmemesi halinde mektupların nakde çevrilerek hesaplarına aktarılması talep ettiği, davalı banka tarafından talebin hukuken geçerli bir tazmin talebi olmadığı, geçerli tazmin talebinin iletilmesi durumunda değerlendirmeye alınacağının bildirildiği görülmüştür.
Davalı banka tarafından dava konusu teminat mektuplarının; davalı banka tarafından diğer hususlar aynı kalmak kaydıyla 14/07/2021 tarihine kadar uzatıldığı, bu tarihine kadar hukuken geçerli yazılı tazmin talebinde bulunulmadığı takdirde teminat mektuplarının kendiliğinden hükümsüz kalacağı hususunda bildirim yaptığı görülmüştür.
Davacı tarafından yeniden davalı bankaya yazı yazılarak 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Geçici 4 üncü maddesi hükümleri çerçevesinde, 29.07.2020 tarih ve 437664 sayılı Bölge Müdürlüklerinin Oluru ile feshedildiği, söz konusu işe ait Yapım İşleri Genel Şartnamesi madde 45- 13 hükümleri bulunduğu, Bölge Müdürlüklerince işe ait Kesin Hakediş Raporu düzenlendiği yükleniciden 601.490,34 TL alacağın olduğu, ayrıca SGK ve Vergi Borcu ile Temlik (Alacağın Devri) verilmesinden kaynaklı borçlarının olduğu beyanları ile 14/07/2021 tarihi mesai bitimine kadar süre uzatım yapılmaması halinde yasal sorumluluğun davalı banka tarafına ait olacağının bildirildiği anlaşılmıştır.
Davalı bankanın 13/07/2021 tarihli cevap yazısı ile; 4735 sayılı Kamu İhalesi Sözleşmeleri Kanunu’nun Geçici 4 üncü maddesinde; “Sözleşmesi feshedilen yüklenicinin teminatının iade edileceği” düzenlendiği, öncelikle uygulanması gereken hüküm niteliğinde olan 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun geçici 4. Maddesi uyarınca tazmin talebine konu teminat mektuplarının iade edilmesi gerektiğinden 07/07/2021 tarihli tazmin talebi hukuken uygun bulunmadığı bildirimi yapıldığı tespit edilmiştir.
Taraf Delilleri toplandıktan sonra alınan bilirkişi raporunda özetle; bankanın ilk talepte ödeme kayıtlı teminat mektubunu süresinde talepte bulunulması halinde salt zamanaşımı ve şekil şartları yönünden denetleme yapabileceği ve fakat lehtar yerine geçerek tazmin talebinin esasına ilişkin hukuki denetim yapmasının mümkün olmadığı, tazmin talebinin yüklenici ile idare arasındaki sözleşmeye ve/veya şartname ve kanuna aykırı olması halinde bu hususun yüklenici ile idare arasında ihtilaf konusu teşkil edeceği, bu nedenle davacının teminat mektup bedelini talep edebileceği, Vergi Kanunları İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 18/01/2019 tarihli 30659 sayılı Kanun; “MADDE 32 5/ 1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa aşağıdaki geçici madde “Sözleşmelerin tasfiyesi veya devri GEÇİCİ MADDE 4-31/8/2018 tarihinden önce 4734 sayılı Kanuna göre ihalesi yapılar (3 üncü maddesindeki istisnalar dâhil) Sözleşmenin bu madde kapsamında feshedilerek tasfiye edilmesi veya devredilmesi durumunda yüklenici, fesih veya devir tarihine kadar gerçekleştirdiği imalatlar dışında idareden herhangi bir hak talebinde bulunamaz. … maddesi gereği, dava dışı firmanın gölet yapımı %90 fiziki gerçekleşme seviyesindeyken Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 10.07.2020 tarih ve 78 sayılı Olur’u dikkate alınarak, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Geçici 4, Maddesi Hükümleri çerçevesinde 29.07.2020 tarih ve 437664 sayılı … 24. Bölge Müdürlüğü Olur’u ile işin tasfiye edildiği, Dava konusu somut olaya ilişkin yapılan incelenme neticesinde; tazmin talebinde bulunulan teminat mektuplarına konu işin yukarıda yer verilen Kararname kapsamında feshedildiği, söz konusu fesih işleminden sonraki süreçte kurumun teminat mektupları için tazmin talebinde bulunduğu, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Geçici 4 üncü maddesi “Sözleşmesi feshedilen yüklenicinin teminatının iade edileceği” hususunun düzenlendiği, fesih kararnamesi ile birlikte değerlendirildiğinde davalı bankaca mektup tazmin talebinin yerine getirilmemesinin hukuka uygunluğunun Sayın Mahkeme takdirinde olduğu, Mevcut dosya kapsamındaki teminat mektuplarının vadeli ve aynı zamanda ilk talepte ödeme kayıtlı kesin teminat mektupları olduğu; kesin teminat mektuplarının vadesinin 06.07.2021 tarihinde dolduğu, vadeli teminat mektuplarının süresinin uzatılabileceği ancak süre uzatma işleminin vade dolmadan önce yapılması gerektiği de göz önünde bulundurulduğunda Devlet Su İşleri’nin 23.06.2021 tarihinde kesin teminat mektubunun süresinin uzatılması veya mektubun nakde çevrilmesi talebinin vadeden önce olduğu, dosya içeriğinde, davalı bankaca tazmin talep edilen teminat mektuplarının zaman aşımı ve şekil şartları yönünden tazmine engel oluşturacak belge ve beyanlarının bulunmadığı, davacının teminat mektup bedelini talep edebileceğine karar verilmesi durumunda; ilk tazmin talebinin bankaya ulaştığı tarihte davalı banka temerrüde düşmüş olsa da davacı daha sonraki bir tarihten itibaren faiz talebinde bulunduğundan talebi ile bağlı kalınarak teminat mektup bedelleri toplamının 19.07.2021 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte talep edilebileceği mütalaa olunmuştur.
Mevcut dosya kapsamındaki teminat mektuplarının vadeli ve aynı zamanda ilk talepte ödeme kayıtlı kesin teminat mektupları olduğu; kesin teminat mektuplarının vadesinin 06.07.2021 tarihinde dolduğu, vadeli teminat mektuplarının süresinin uzatılabileceği ancak süre uzatma işleminin vade dolmadan önce yapılması gerektiği de göz önünde bulundurulduğunda Devlet Su İşleri’nin 23.06.2021 tarihinde kesin teminat mektubunun süresinin uzatılması veya mektubun nakde çevrilmesi talebinin vadeden önce olduğu, Yapım İşleri Şartnamesi 45. madde ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunun geçici 4. maddesinin teminat mektuplarının süresinin uzatılması için geçerli sebep teşkil ettiği anlaşılmıştır.
Davaya konu teminat mektuplarının eser sözleşmesi uyarınca yüklenicinin sözleşmeden doğan yükümlülüklerini teminat altına almak üzere davacıya verildiği anlaşılmaktadır. Davacı kurum dava dışı şirketin sözleşmesinin feshedilmesi ve bu sözleşmeden dolayı yükleniciden alacaklı olduğu gerekçesiyle teminat mektuplarının nakde çevrilmesini istemiştir.
Davamıza konu teminat mektupları kesin ve süreli teminat mektubu olup, teminat tutarının, davacı kurumun ilk yazılı talebi üzerine derhal ve gecikmeksizin ödeneceği taahhüdünü içermektedir. Eser sözleşmesinin tarafları arasında çıkacak uyuşmazlıklar beklenmeksizin ve başkaca bir koşul aranmaksızın ilk talepte derhal ödeme yapılacağı taahhüt edilmiştir.
Teminat mektupları, muhatabın dava veya takiple uğraşmaksızın alacağına derhal kavuşması amacıyla verilen ve niteliği itibariyle garanti sözleşmesi niteliğinde olan belgelerdir. Alacaklı teminat mektubu vasıtasıyla, temel ilişkideki uyuşmazlıkların sonuçlanmasını, kesin hükme bağlanmasını beklemeksizin teminat mektubunu nakde çevirerek alacağına kavuşacaktır. Muhatabın teminat mektubunu haksız olarak paraya çevirmesi halinde ise bu husus, temel ilişkinin tarafları arasında görülecek davayla çözüme kavuşturulacaktır. Teminat mektubunun bu hukuki niteliği dikkate alındığında, teminat mektubunu veren banka, kendisine nakde çevirme talebi ulaştığında sadece şekli bir inceleme yapacak, temel ilişkide lehtarın muhataba borcunun bulunup bulunmadığına dair esas incelemesi ve değerlendirmesi yapamayacaktır.( Yargıtay 19.H.D’sinin 2015/7848 E.-2016/3620K.sayılı, 02/03/2016 tarihli kararı). Aynı husus Yargıtay 11.H.D’sinin 2015/5005 E.-2015/11755K.sayılı, 09/11/2015 tarihli kararında vurgulanmış ve davalı bankanın garanti sözleşmesinden doğan taahhüt ve sorumluluğunun, dava dışı yüklenici firmanın sorumluluğundan bağımsız ve ayrı bir taahhüt olduğuna işaret edilmiştir.
İlk talepte ödeme kaydını havi banka teminat mektuplarında banka, muhatabın talebi üzerine herhangi bir itiraza mahal vermeden ve muhataptan teminat mektubuna dayanarak talepte bulunma hakkının olduğunu ispat etmesine gerek kalmadan ödeme yapmayı taahhüt etmektedir. Kural olarak ilk talepte ödeme kaydının havi banka teminat mektuplarında banka yalnızca şekli manada inceleme yapma yetkisine haiz olup, esasa ilişkin herhangi bir inceleme hak ve yetkisini haiz değildir. Bu sebeple de ilk talepte ödeme kaydını havi banka teminat mektuplarının esas itibariyle muhatap lehine olduğu kabul edilmektedir.
Bu hukuki açıklamalar ışığında somut olayın değerlendirilmesinde; davacı kurumun nakde çevirme talep yazısında, kesin hak ediş raporu düzenlendiğini yükleniciden 601.490,34 TL alacaklı olduğu, ayrıca SGK ve Vergi Borcu ile Temlik (Alacağın Devri) verilmesinden kaynaklı borçlarının olduğu beyanları ile ödeme talebinde bulunmuştur. Bu talep usulüne uygun geçerli bir tazmin talebidir.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle, teminat mektubunun niteliği dikkate alınarak davalı bankanın, teminat mektubunun nakde çevrilmesi talebini reddetmesi, teminat mektubunun niteliğine ve hukuka aykırı olup davanın kabulü ile 425.000,00 TL’nin 19.07.2021 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsiline dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın Kabulüne,
425.000,00 TL’nin 19.07.2021 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı tarafa ödenmesine,
2-Alınması gereken 29.031,75 TL harcın davalıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydına,
3-Davacının pul, davetiye, yazışma ve bilirkişi ücreti olarak sarf ettiği toplam 2.146,50 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
4-A.A.Ü.T. uyarınca hesaplanan 38.200,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Arabuluculuk aşamasında harcanan 1.320,00 TL giderin davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
Dair taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 16/06/2022

Katip…
¸

Hakim…
¸