Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. …4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
ANKARA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA
YARGILAMA YETKİSİNİ KULLANAN MAHKEMEMİZCE VERİLEN KARAR

ESAS NO : 2021/395 Esas
KARAR NO : 2023/284

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : … –
VEKİLLERİ : Av. … – …
Av. … -….
DAVALI : … – …
VEKİLİ : Av. … – ….
DAVA : Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (Alacak)
DAVA TARİHİ : 05/07/2021
KARAR TARİHİ : 14/04/2023
GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 19/04/2023

Mahkememizde görülmekte olan Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (Alacak) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili 30/06/2021 tarihli dava dilekçesinde özetle, dava dışı…İnş. Tur. San.ve Tic. Ltd. Şti tarafından keşide edilerek müvekkili tarafından tahsile konulan 30/10/2018 tarihli 374.600,00 TL bedelli 6707024 seri no’lu çekin karşılıksız çıktığını, davalı bankanın Çek Kanunu kapsamında çek hesabı açarken göstermesi gereken özeni ve dikkate göstermeyip, çek hesabı açılmaması gereken şirket adına çek karnesi vermek suretiyle müvekkilinin zarara uğramasına neden olduğunu, davalı bankanın sorumluluğunun 5941 sayılı Çek Kanunu’na dayandığını, dava dışı borçlu şirketin mali durumunun çek karnesi almaya yeterli olmadığı halde davalı bankaca çek hesabı açarken gerekli özenin gösterilmediğini, davalı bankanın dava dışı borçlu şirket ve ortakları hakkında gerekli araştırmayı yapmayarak özen yükümlülüğünü ihlal ettiğini, bu bağlamda şirket ortaklarının karşılıksız çek kaydı bulunup bulunmadığının, şirket ve ortakları hakkında icra takibi olup olmadığının, şirket ve ortaklarının vergi ve SGK borçlarının olup olmadığının, Kurumlar Vergisi beyannamesi ve ekleri ile bilançolarının, bu beyannameye ve bilançoya göre şirket likit değerlerinin ( Hazır Değerlerin) çek karnesi alma (kredi) yeterliliğinde olup olmadığının, şirket nakit akışı ve mevduat hesabının gereği gibi incelenmediğini belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile alacak değerinin tam ve kesin olarak belirlendiği aşamada HMK-107.madde hükmü gereğince artırılmak üzere şimdilik 1.000,00 TL’nin öncelikle çekin karşılıksız çıktığı ( zararın doğduğu) 28/12/2018 tarihinden itibaren, bu talebin kabul görmemesi halinde dava tarihinden itibaren 3095 sayılı kanunun 2/2 ‘ye göre işleyecek avans faizi ile davalıdan alınarak müvekkiline ödenmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili 20/09/2021 tarihli cevap dilekçesinde özetle, açılan işbu alacak davasının haksız ve hukuka aykırı olduğundan bahisle reddinin gerektiğini, müvekkili bankanın Kızılay Ticari şubesi müşterilerinden dava dışı…İnşaat Turizm Sanayi ve Limited Şirketi’nin 1987 yılından beri özellikle üst yapı inşaat sektöründe faaliyet gösterdiğini ve konkordato başvuru tarihinden önce … ile çalışmış olup, … adına birçok konut ve inşaatını tamamladığını, müvekkili banka tarafından 16/10/2017 tarihli 40/13 no’u kredi komitesi kararı ile adı geçen dava dışı şirket lehine 2.500.000,00 TL nakdi ve 25.000.000,00 TL gayri nakdi ve 25.000.000,00 TL grup genel kredi limiti ayrıca söz konusu komite kararı ile 205.000,00 TL çek taahhüt kredisi limiti tahsis edildiğini, dava dışı…firmasına müvekkili banka tarafından çek karnesi verilirken firmanın faaliyet alanını, yaptığı ve tamamladığı işlerin, ortaklarının mali durumunun, icra kayıtları ile çek kayıtlarının ve genel anlamda firmanın mali durumunun yeterli ve ayrıntılı olarak incelenip firmaya çek karnesi verildiği tarih itibariyle karşılıksız bir çek kaydının da bulunmadığını ayrıca bankanın 27/09/2018 tarihli çek sorgulamasında son 1 ayda firmanın 152 adet 19.886.000,00 TL tutarında çek ödemesi yaptığının görüldüğünü, çek basım tarihi 12/06/2018 olan çek karnesinin 27/06/2018 tarihinde dava dışı firmaya teslim edilmeden önce firmaya 16/10/2017 tarihli 40/13 sayılı kredi kararı ile 205.000,00 TL çek taahhüt limiti tahsis edildiğini, firma adına herhangi bir ödenmemiş çek kaydı bulunmadığını, firma ortaklarından … ‘un herhangi bir ödenmemiş çek kaydının bulunmadığını, firmanın çek keşide etmesine engel olacak ticari faaliyetini etkileyecek bir icra kaydının bulunmadığını, firma ortakları adına bir icra kaydına rastlanmadığını, çek teslim tarihinde vergi ve SGK ödeme gecikmelerinden kaynaklı olarak firma ve ortaklarının hesaplarına bir bloke konulmadığını, firma ve ortaklarına ait protestolu senet kaydı bulunmadığını, firmanın konkordato tarihinden önce son 1 ayda adetsel ve tutar olarak yeterince fazla çek ödendiği ve o tarihlerde sermayesinin 1.400.000,00 TL olduğu hususlarının dikkate alındığını, yukarıda belirtildiği üzere müvekkili banka tarafından firma ve ortakları hakkında yeterli ve geniş çaplı bir istihbarat yapılıp, incelenmesi gereken tüm ekranların incelendiğini ve profiline göre kredi ilişkisinin başlatıldığını, Çek Kanunu gereğince firma ve ortakları hakkında yapılması gereken tüm araştırmaların yapıldığını, firmanın banka nezdindeki risklerine karşılık olarak toplam 10 taşınmazı üzerinde 11.820.000,00 TL ipoteği bulunduğunu, dava dışı…firmasının konkordato talebinde bulunması hususunun müvekkili banka tarafından öngörülebilir bir durum olmadığını, firmanın konkordato talebine istinaden …2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2018/701 Esas sayılı dosyasından 01.10.2018 tarihinden başlamak üzere 3 ay süre ile geçici mühlet kararı verildiğini, davacı firma tarafından müvekkili banka tarafından gerekli özen ve dikkatin gösterilmediği, çek karnesi verilmemesi gereken bir firmaya çek karnesi verildiği, bu nedenle müvekkili bankanını kusurlu olduğu iddialarının kabulünün mümkün olmadığını, davacının iddialarına karşılık olarak konkordato talep etmiş olan bir firmaya bankaca çek karnesi verilmesi hatalı ise bu durumda davacı firmanın da tacir sıfatına haiz olması nedeni ile dava konusu çeki kabul etmesinin hatalı olduğunu, davacının ise bu ticari ilişkide basiretli davranmayıp, kendi zararına kendi kusuru ile sebep olduğunu, Yargıtay içtihatlarına göre davacı firmanın öncelikle zararının gerçekleşmiş olması gerektiğini, bu bağlamda davacının bir zararının doğması için borçlusuna karşı tüm hukuki yolları deneyip alacağını alamamış olması gerektiğini belirterek, davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE:
Dava, “Davacının dava dışı şirket tarafından keşide edilen çekin hamili olduğu, keşideci şirketin başvurusu üzerine mahkemece konkordato talebinin kabul edildiği ve çeklerin bedelinin tahsil edilemediği, davalı bankanın şirket için çek hesabı açarken gereken özeni ve dikkati göstermediği, Çek Kanunu’na göre özen göstermek yükümlülüğü altında olduğu iddiasına dayalı çekin bedelinin tahsil edilememesinden doğan alacağın tahsili ” istemine ilişkindir.

Talep, cevap, Vergi Dairesi, Türkiye Bankalar Birliği, Türkiye Noterler Birliği, SGK ve Gölbaşı Tapu Müdürlüğü’nden gelen yazı cevapları, yapılan bilirkişi incelemesi sonucu dosyaya ibraz edilen 06/05/2022 tarihli ön rapor ve 17/01/2023 tarihli rapor ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde;
17/01/2023 tarihli bilirkişi raporunda özetle; …İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti adına çek hesabı açılırken çek kanunu gereğince tüm yükümlülüklerin davalı banka tarafından yerine getirilmiş olduğunu, …İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti.yönünden 03/09/2018 tarihi itibariyle alınan çek raporunda, toplam açık çek sayısının 469 adet olduğunu, ileri tarihli çek adedinin 174 adet olduğunu, bankacılık sistemine dönmemiş çek adedinin 295 olduğunu, ibraz edilen toplam çek adedinin 10366 olduğunu, ibrazında ödenen toplam çek tutarının 605.759,051 TL olduğunu, ibraz edilen ilk çekin tarihinin 04/01/2017 olduğunu, ibrazında ödenen son çekin tarihinin 29/08/2018 olduğunu, arkasına yazılan çekin bulunmadığını, son 1 ay içresinde 39 adet 7.001.555 TL çek ödemesi yapıldığını, son 3 ay içerisinde 280 adet 43.058.082 TL çek ödemesi yapıldığını, son 12 ay içerisinde 1564 adet 208.081.739 TL çek ödemesi yapıldığını, çek endeksinin ( en yüksek skor olan) 1.000 olduğu belirlenmiş olup, adı geçen firmanın çek ödeme performansı yönünden 12/06/2018 itibariyle çek karnesi verilmesinde hatalı bir durumun olmadığını, Türkiye Bankalar Birliği tarafından mahkememize gönderilen 21/12/2021 tarihli yazı ekinde yer alan listelerin incelenmesinden, dava dışı…İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti ve şirket ortağı Harun Oğuz hakkında muhtelif İcra Ceza Mahkemeleri tarafından verilmiş olan yasaklılık kararlarının 12/06/2018 tarihinden sonraki tarihlere denk geldiğini, bu bağlamda bankalar birliği kayıtları yönünden 12/06/2018 tarihi itibariyle çek karnesi verilmesine engel olumsuz bir durumun olmadığını, Gölbaşı Kaymakamlığı Tapu Müdürlüğü’nün mahkememize gönderdiği 17/01/2022 tarihli yazısı ekinde yer alan tapu sicil kayıtlarının incelenmesi sonucunda…İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti adına kayıtlı bulunan muhtelif gayrimenkuller üzerine şerh edilen ihtiyati haciz, icrai haciz ve ihtiyati tedbir karar tarihlerinin 05/10/2018 tarihinden başlayıp 2019, 2020 ve 2021 yıllarına ait olduğunun anlaşıldığını, bu bağlamda çek yaprağının verildiği 12/06/2018 itibariyle dava dışı…İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti’ne ait gayrimenkuller üzerinde kısıtlayıcı bir tedbir bulunmadığını, Başkent Vergi Dairesi Müdürlüğü’nün mahkememize gönderdiği 21/12/2021 tarihli yazısı eklerinde, 12/06/2018 tarihi itibariyle…İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti ‘nin vade tarihi 11/02/2018 olan 245,94 TL, vade tarihi 26/04/2018 olan 4.502,88 TL ve vade tarihi 31/05/2018 olan 0,01 TL tutarlarından oluşmak üzere toplam 4.748,83 TL tutarında borcu bulunduğu bildirilmiş olmakla birlikte, söz konusu vergi borcunun bankaca firma hakkında yapılan istihbarat sorgularında yer almadığını, Rüzgarlı SGK merkezi’nin mahkememize gönderdiği 13/12/2021 tarihli yazısında…Ltd.Şti’nin 12/06/2018 itibariyle borcununu bulunmadığının bildirildiği, Türkiye Noterler Birliği’nin mahkememize gönderdiği 31/01/2022 tarihli yazısı eklerinin incelenmesi sonucu, …Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti adına tescili olan 06 AAU 458 plakalı araç üzerinde …20. İcra Dairesi’nin 2016/3761 Esas sayılı dosyası üzerinden 05/02/2018 tarihinde konulmuş haciz kaydı, 06 AAU 756 plakalı araç üzerinde İstanbul 36. İcra Dairesi’nin 2016/19003 Esas sayılı dosyası üzerinden 07/02/2018 tarihinde konulmuş haciz kaydı, 06 FD 1262 plakalı araç üzerinde İstanbul 36. İcra Dairesi’nin 2016/19003 Esas sayılı dosyası üzerinden 07/02/2018 tarihinde konulmuş haciz kaydı, 06 FD 372 plakalı araç üzerinde İstanbul 36. İcra Dairesi’nin 2016/19003 Esas sayılı dosyası üzerinden 07/02/2018 tarihinde konulmuş haciz kaydı, 06 FD 6376 plakalı araç üzerinde …30. İcra Dairesi’nin 2018/4870 Esas sayılı dosyası üzerinden 30/04/2018 tarihinde konulmuş haciz kaydı, 06 FD 6378 plakalı araç üzerinde İstanbul 36. İcra Dairesi’nin 2016/19003 Esas sayılı dosyası üzerinden 07/02/2018 tarihinde konulmuş haciz kaydı, 06 FD 6383 plakalı araç üzerine 28/02/2018 tarihinde konulmuş haciz kaydı, 06 GN 825 plakalı araç üzerinde İzmir 13. İcra Dairesi’nin 2016/12679 Esas sayılı dosyası üzerinden 06/09/2016 tarihinde konulmuş haciz kaydı, 06 MHD 34 plakalı araç üzerinde İstanbul 36. İcra Dairesi’nin 2016/19003 Esas sayılı dosyası üzerinden 07/02/2018 tarihinde konulmuş haciz kaydı, … plakalı araç üzerinde … 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2013/291 Esas sayılı dosyası üzerinden 21/02/2014 tarihinde verilmiş ihtiyati tedbir kararı bulunduğunu, söz konusu haciz kararlarının davaya konu çek yaprağının verildiği 12/06/2018 tarihinden önce olduğu dikkate alınarak bu noktada davalı bankaya sorumluluk atfedilip atfedilmeyeceği, edilecek ise sorumluluk oranının ne olacağının, kredi kayıt bünyesinde kurulmuş olan FİNDEKS aracılığı ile FİNDEKS uygulamasına üye olan şirketler, ticari işlemlerine kabul edecekleri çekler yönünden keşidecinin ödeme geçmişini sorgulayabildiği, keşidecinin çeklerini ödeme performansını gösteren rapor alınabildiği, basiretli bir tacir gibi hareket etmesi gereken herhangi bir ticaret şirketinin, keşide edilen bir çeki kabul ederken FİNDEKS uygulamasından alınmış çek raporunu keşideciden talep etmesi ve bu suretle çek keşidecisinin çek geçmişini sorgulaması, çeki kabul edip etmeme noktasındaki kararını ise bu incelemenin neticesine göre vermesinin halin icabı olarak değerlendirilmesi gerektiğini, bu bağlanda davacı şirketin FİNDEKS aracılığı ile alınmış çek raporunu…Turizm Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti ‘nden talep etmiş olması halinde karşılıksız çeki olup olmadığı varsa kaç adet olduğu, henüz ibraz edilmemiş ne kadar çeki olduğu, çek endeksinin ne olduğu, geçmiş çek ödeme performansı gibi hususlarda kesin bir tespite ulaşması, bu suretle de çeki kabul etmeyip oluşan zararı önlemesi imkan dahilinde iken dava dilekçesinde yer alan adı geçen şirketin çok sayıda karşılıksız çeki ve henüz ibraz edilmemiş çekleri bulunduğu yönündeki beyanlarının, davaya konu çek kabul edilirken findeks uygulamasının getirdiği bu olanaktan yararlanılmadığına işaret ettiği dikkate alınarak, iddia konusu zararın oluşmasında davacı şirkete sorumluluk izafe edilip edilemeyeceği edilecek ise sorumluluk oranının ne olacağı hususunda takdirin mahkememize bırakıldığı yönünde görüş ve hesaplamaları içeren rapor sunduğu anlaşılmıştır.
Yukarıda içeriği açıklanan hüküm kurmaya ve denetime elverişli olduğu anlaşılan 17/01/2023 tarihli bilirkişi raporu dikkate alındığında, ispatlanamayan davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 179,90 TL harçtan peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 120,60 TL harcın davacıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı kendisini vekili ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca 1.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
5-6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 5/A ve 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-13. Maddesi uyarınca alınması gereken 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
6-Kullanılmayan gider avansı var ise hükmün kesinleşmesinden sonra yatıran tarafa iadesine,
Dair; davacı vekilinin yüzüne karşı davalı vekilinin yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde …Bölge Adliye Mahkemelerinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.14/04/2023

Katip …
E-imzalı.

Hakim …
E-imzalı.