Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA YARGILAMA YAPMAYA VE HÜKÜM VERMEYE YETKİLİ

T.C.
ANKARA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2010/271 Esas
KARAR NO : 2022/37

BAŞKAN : … …
ÜYE : … …
ÜYE : … …
KATİP : … …

ASIL DAVACI-KARŞI DAVALI : …
VEKİLİ : Av. … ….
ASIL DAVALI-KARŞI DAVACI : … – …
VEKİLLERİ : …
DAVA : Banka Teminat Mektubunun Nakde Çevrilmesinden Kaynaklanan Alacak ve Teminat Mektubunun İadesi
DAVA TARİHİ : 22/04/2010

BİRLEŞEN 4.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
2010/620 ESAS SAYILI
DAVACI : … – …
VEKİLLERİ …..

DAVA : Banka Teminat Mektubunun Nakde Çevrilmesinden Kaynaklanan Alacak ve Teminat Mektubunun İadesi
DAVA TARİHİ : 01/10/2010

BİRLEŞEN 5.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
2011/50 ESAS SAYILI

DAVACI : … – …
VEKİLLERİ :…
Av. … – …

DAVALILAR : 1-…
VEKİLİ : Av. … ….
DAVALI : 2- … – … …
VEKİLİ : Av. … -…
DAVALI : 3- … – … …
VEKİLİ : Av. … -….

DAVA : Tazminat
DAVA TARİHİ : 20/01/2011
KARAR TARİHİ : 26/01/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 03/02/2022

Mahkememizde görülmekte olan Banka Teminat Mektubunun İadesi Ve Depo Edilmesi, Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonucunda;
Dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
İDDİA VE İSTEK :
Asıl davacı … Ltd.Şti. vekili sunduğu dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin dava dışı… İnş.San. Tic. A.Ş.’den 13.11.2009 tarihinde kira sözleşmesini devir aldığı tesis ve taşınmazların kendilerinden devir öncesine ait kira bedellerinin istenildiğini , ancak devreden… İnş. San.Tic. A.Ş. ile davacı arasında imzalanan sözleşme gereğince kiranın peşin ödenmesi ve gecikmenin 2 ayı hiçbir şekilde geçemeyeceğinin karara bağlandığını, 2009 kirasının ödenmediği gerekçesiyle taraflar arasındaki sözleşmesinin davalı tarafından feshedilerek müvekkiline ait 207.000,00-TL bedelli banka teminat mektubunun haksız yere davalı kurum tarafından nakde çevrildiğini, 2009 yılı kira borcunun müvekkiline usülüne uygun bildirilmediğini, devreden şirket tarafından kuruma ödenmediği ileri sürülen kira bedeli mevcut ise; davalının müvekkili şirketten 2009 yılı kira borcunu kabul ettiğine dair yazılı taahhüt alması veya devir esnasında devreden şirketin vermiş olduğu banka teminat mektubundan kira alacağını tahsil etmesi gerektiğini beyanla davalının tahsil ettiği 207.000,00-TL teminat mektubu bedelinin davalıya keşide edilen ihtarnamenin tebliğ tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, öncelikle halen davalı kurum nezdinde mevcut müvekkiline ait 118.000,00-TL bedelli banka teminat mektubunun nakde çevrilmesinin önlenmesi konusunda ihtiyati tedbir kararı verilmesini ve müvekkiline iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Asıl davalı-karşı davacı … vekili sunduğu cevap dilekçesinde özetle; müvekkili kurum ile dava dışı… İnş.San. Tic. A.Ş. Arasında imzalanan 30 yıl süreli hasılat kirası sözleşmesinden kaynaklanan kira bedeli ödemelerinin sözleşme gereğince her takvim yılında Ocak ayının 15’ine kadar ödenmesi gerekmekle birlikte 2009 yılında… İnş.San. Tic. A.Ş.’nin talebi üzerine… yönetim kurulunun kararı ile öncelikle 15 Temmuz 2009, daha sonra da 31/12/2010 tarihine kadar ertelendiğini, kira sözleşmesinin devri öncesi de… İnş.San.Tic. A.Ş. İle davacı şirket arasında yapılan 30/04/2009 tarihli protokolde açıkça 2009 yılı kira bedelinin davacı tarafından ödenmesinin kararlaştırıldığını, daha sonra kira sözleşmesinin 2009 yılı kira bedeli dahil tüm yükümlülükleri ile birlikte Ankara … Noterliğine ait 13 Kasım 2009 tarih ve 41223 yevmiye sayılı sözleşme ile davacıya devredildiğini, diğer davalılar … ve …’in kira sözleşmesinden kaynaklanan yükümlülükler sebebiyle müştereken ve müteselsilen sorumluluklarının ön görüldüğü, 31/12/2009 tarihine kadar ertelenen 2009 yılına ait kira bedelinin asıl davacı şirket tarafından ödenmemesi üzerine kira bedeli ve gecikme zammının davacının kuruma verdiği 207.000,00-TL bedelli banka teminat mektuplarının nakde çevrilmesi yoluyla tahsil edildiğini beyanla asıl davanın reddini talep etmiş ayrıca asıl davacı şirketin devraldığı kira sözleşmesi hükümlerine aykırı olarak kira sözleşmesini feshettiğini beyanla haksız ve usulsüz fesih sebebiyle ileride…’e bırakılacak projeli yatırımların yapılmaması sebebiyle oluşan yoksun kalınan kâr ve yapılan bildirime rağmen davacının banka teminat mektubu bedelini tamamlamasından kaynaklanan cezai şart alacağı ve ayrıca müvekkiline ödenmeyen 2010 yılına ilişkin kira alacağı sebebiyle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 10.000,00-TL cezai şart ve yoksun kalınan kâr ve 201.681,00-TL 2010 yılı kira bedeli alacağı olmak üzere toplam 211.681,00-TL’nin 15/01/2010 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalı… Hay.San. Tic. Ltd.Şirketinden ve karşı davaya dahili talep ettikleri diğer davalılar … ve …’ten tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Her ne kadar karşı dava dilekçesinde karşı davalılar arasında … ve …’in de davaya dahil edilmesi talep edilmiş ise de; dahili davalı yoluyla davalılar olarak asıl davada taraf sıfatını kazanamayacakları gözetilerek 30/09/2010 tarihli celse ara kararı ile anılan davalılar yönünden dava dosyasının asıl davada tefrikine ve Mahkememizin 2010/620 Esasına kaydına karar verilerek yargılamaya devam olunmuş, 2010/620 E.sayılı dava dosyasının asıl dava dosyası ile birleştirilmesine karar verilmiştir.
Davacı … vekili birleştirilmesine karar verilen Ankara …Asliye Ticaret Mahkemesinin 2010/620 sayılı dosyasına sunduğu dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı arasındaki sözleşme gereği 2010 yılı kira bedeli için 201.681,00-TL cezai şart ve yoksun kalınan kâr için fazlaya ilişkin talep hakları saklı kalmak kaydıyla 10.000,00-TL’nin faizi ile birlikte davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davacı … vekili birleştirilmesine karar verilen Ankara …Asliye Ticaret Mahkemesinin 2011/ 50 sayılı dosyasına sunduğu dava dilekçesinde ise özetle; müvekkili ile dava dışı … İnş.San. Tic. A.Ş. arasında 30 yıl süreli anlaşma,davalı şirketin Ankara …Noterliğince düzenlenen 13/11/2009 gün ve 41223 yev.nolu sözleşme ile devir işlemi yaptığını,şirket ortaklarının sözleşmeye müştereken kefil olduğunu, 2009 ve 2010 kira alacaklarının kiracı tarafından ödenmediğini, davalının Bergama …Noterliğince düzenlenen 08/03/2010 gün ve 02269 yev.nolu ihtarname ile sözleşmeyi feshettiğini bildirdiğini, müvekkilinin işyerini teslim alarak başka bir şahsa kiraladığını, davalı şirket ile ilişkisinin 02/04/2010 tarihinde sona erdiğini, sözleşmenin 30 yıllık olup 2010 yılı kira bedeli 201.681,00-TL iken yeni kiracıya 91.000,00-TL kira bedeli ile kiraya verildiğini, müvekkilinin iki ihale konusu kira bedeli sebebiyle zarara uğradığını beyanla fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla iki ihale arasındaki fark nedeniyle şimdilik 100.000,00-TL’nin davalıdan ticari faizi ile birlikte davalılardan tahsilini talep etmiştir.
CEVAP VE SAVUNMA :
Asıl davalı … vekili cevap dilekçesinde; müvekkili İdare ile… İnş. San.Tic.A.Ş. arasında 20/12/2005 tarihinde Ankara … Noterliği’nin 62240 yevmiye numarasında kayıtlı 30 yıl süreli kira sözleşmesi imzalandığını, müvekkili İdareye bağlı Manisa Tarım İşletmesi Müdürlüğü varlıklarının 30 yıl içinde hasılat kirasına konu edildiği sözleşmede; belirli bir bedel ve sözleşme ekinde yer alan yatırım projelerini gerçekleştirmeyi sürenin sonunda yatırım projesinde yer alan tesislerin…’e faal durumda devrini kapsadığını; kira bedeli ödemeleri, sözleşme gereğince her takvim yılında Ocak 15’e kadar ödenmesi gerekmekle birlikte, 2009 yılında (sadece bu yıl için) … İnşaat San.Tic.A.Ş.’nin talebi üzerine… Yönetim Kurulu’nun kararı ile önce 15 Temmuz 2009, daha sonra 31/12/2010 tarihine ertelendiğini; … İnş.San.Tic.A.Ş. ve davacı… Hayvancılık San.ve Tic.Ltd.Şti.’nin müvekkili İdareye işletmenin devri konusunda yaptıkları başvuruların müvekkili İdare’ce değerlendirildiğini ve devir konusu şartlar yerine getirilmek kaydı ile Yönetim kurulunca uygun bulunduğunu, yapılan görüşmeler sonrasında kira sözleşmesinin tüm yükümlülükleri ile beraber (2009 kirası dahil) davacı… Hayvancılık San.ve Tic.A.Ş. tarafından devralındığını, sözleşme gereğince şirket ile beraber şirket ortakları … ve …’in müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarını, müvekkili İdare Mali İşler Daire Başkanlığının 21/12/2009 tarih ve 4209/12275 sayılı yazı (2009 yılı kira bedelini ve faizini belirtir şekilde) ile beraber faize ilişkin fatura bedelinin müvekkiline ödenmemesi üzerine 25/01/2010 tarihinde 2009 kira bedeli ve gecikme zammı teminat mektubu üzerinden tahsil edildiğini, 2010 yılı kira alacağını ödemesi ve teminat mektubunu bedellerini tamamlaması hususlarının devralan kiracı olan asıl davacıya ihtar edildiğini, kiracının sözleşmeyi feshinin haksız ve usulsüz olduğunu reddi gerektiğini; davacının haksız ve hukuka aykırı feshi nedeniyle cezai şart ve yoksun kalınan karın tespiti ve şimdilik bu kapsamda 10.000,00-TL ve 2010 kira bedelinden 201.681,00-TL kira bedelinin faizi ile birlikte tahsilini karşı davada talep etmiştir.
Birleşen davada ise; davalı… Hay.San. Tic. Ltd.Şirketi vekili davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER :
-Dava dışı… İnş.San. Tic. A.Ş. İle… arasında imzalanan 20/12/2005 tarihli hasılat kira sözleşmesi.
-13/11/2009 tarihli… İnş.San. Tic. A.Ş. ve … Hay.San. Tic. Ltd.Şirketi arasında imzalanan kira devir sözleşmesi.
-… Yönetim Kurulunun 02/06/2009 ve 23/07/2009 tarihli kararları.
-Ticaret sicil kayıtları.
-… İnş.San. Tic. A.Ş. İle… Hay.San. Tic. Ltd.Şirketi arasında imzalanan 30/04/2009 tarihli protokol.
-Bilirkişi heyeti asıl ve ek raporları.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Asıl dava, hasılat kirası sözleşmesine istinaden asıl davacı tarafından davalı kuruma verilen banka teminat mektuplarının haksız yere nakde çevrilmesi sebebiyle alacak, karşı dava ile Mahkememizin birleşen 2010/620 E.sayılı dava dosyasında ise dava, kira sözleşmesini devralan davalı kiracı tarafından sözleşmenin haksız yere tek taraflı olarak feshedildiği iddiasına dayalı olarak cezai şart ve 2010 yılı kira bedeli alacağının tahsili, Ankara … ATM’nin 2011/50 E.sayılı dosyasına kayden açılan ve Mahkememizin işbu dava dosyası ile birleşen dava ise; iki ihale bedeli arasındaki kira bedeli farkı sebebiyle oluşan zararın tahsili istemine ilişkindir.
Mahkememizin 25.01.2011 tarih ve 2011/50 E., 2011/24 K. sayılı Kararı ile Mahkemenin 2011/50 E. sayılı dosyası ile aralarında fiili ve hukuki irtibat bulunan ve daha önce açılan Ankara … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2010/271 E. sayılı dosyasının birleştirilmesine, esasın bu şekilde kapatılmasına, yargılamanın Mahkememizin 2010/271 E. sayılı dosyası üzerinden yürütülmesine karar verilmiştir.
Mahkememizin 02.12.2010 tarih ve 2010/620 E., 2010/448 K. sayılı Kararı ile davanın Ankara …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2010/271 E. sayılı dosyasındaki dava ile fiili ve hukuki irtibat nedeniyle birleştirilmesine, yargılamanın Mahkememizin 2010/271 E. sayılı dosyası üzerinden yürütülmesine karar verilmiştir.
Mahkememizce verilen ara karar gereğince dosyamıza asıl davalı-karşı ve birleşen davacı … tarafından sunulan bila tarihli beyan dilekçesinde özetle; karşı davacı olarak sözleşmenin haksız ve usulsüz feshinden kaynaklı olarak 10.000,00-TL cezai şart ve 2010 yılı kira bedeline karşılık 201.681,00-TL’nin işleyecek ticari faizi ile birlikte tahsilinin talep edildiği açıklanarak sözleşme konusu projede yer alan ve ileride müvekkili idareye devredilecek yatırımlar nedeniyle yoksun kalınan kâr ve gerçekleştirilen ikinci ihaleden doğabilecek fazlaya ilişkin haklarının saklı tutulduğu belirtilmiştir.
Taraf delilleri toplandıktan sonra dosyamız bilirkişi heyetine tevdi edilerek bilirkişi raporu alınmış, konusunda uzman ziraat mühendisi – hukukçu ve hesap bilirkişisi tarafından sunulan 28/08/2013 tarihli müşterek raporda özetle; kira sözleşmesinden kaynaklanan 2009 yılı kira bedelini ödememesi sebebiyle asıl davacının dava konusu talebinin haklı olmadığı, asıl davacı-karşı ve birleşen davacı …’in davalı şirket ve diğer davalı müteselsil kefillerden 2010 yılı kira bedeli alacağı olarak 168.067,50-TL ve 27/01/2011 tarihli yazısında belirttiği 343.000,00-TL banka teminat mektubu bedeli kadar cezai şart talep edebileceği, Mahkemece her iki ihale bedeli farkını talep etmekte haklı olduğu kabul edildiği takdirde davacı …’in davalılardan 2.767.025,00-TL zararın talep edebileceği mütalaa edilmiştir.
Bilirkişi heyeti raporuna yönelik taraf itirazları üzerine ayın bilirkişi heyetinden ek raporlar temin edilmiş, kök ve 1.ek raporda aynı tespit ve değerlendirmeler teyit ve tekrar edilmekle birlikte 27/02/2017 tarihli 3.ek raporda özetle; kök raporun sonuç kısmının c bendinde ifade edildiği üzere karşı ve birleşen davacı kurumun davalı şirket ve diğer davalılardan toplam 343.000,00-TL teminat miktarı kadar cezai şart talep edebileceği, nakde çevrilen 207.000,00-TL teminat mektubu tutarının cezai şarttan mahsubuna karar verilmesi halinde bakiye 136.000,00-TL’nin aksi takdirde ise 343.000,00-TL’nin cezai şart olarak davalılardan talep edilebileceği, aynı raporu sonuç kısmı a bendi gereğince 2010 yılı ödenmeyen kira bedeli alacağının 168.067,50-TL olup sözleşmenin XI maddesi a bendinin uygulanmasına karar verilmesi halinde ise; 16.806,75-TL cezai şartın talep edilebileceği belirtilmiştir.
Dosyamızda 1.bilirkişi heyeti asıl ve ek raporlarına yönelik itirazların denetime elverişli şekilde değerlendirilmediği gözetilerek bankacı-hesap bilirkişisi heyetinden alınan 26/03/2018 tarihli 2.bilirkişi heyeti asıl ve ek raporunda ise; asıl dava dosyasında davacı şirketin talebine katılmanın mümkün olmadığı, davacı …’in davalılardan 2010 yılı için 168.067,50-TL kira bedeli talep edebileceği, cezai şartın %16.806,75-TL olabileceği, davacı kurumun ikinci ihalesi nedeniyle iki ihale arasında 25 yıl için 2.767.025,00-TL, 5 yıl için ise 553.400,00-TL fark oluştuğu, davacı … yönünden kaçırılan fırsat maliyetinin 25 yıl için önceki(l8.06.2015 günlü) raporda tespit edildiği üzere 2.585.671,50-TL olduğu, iki ihale arasındaki farkın 181.353,50-TL olduğu, davacının 207.000,00-TL değerli teminat mektubunu nakde çevirdiği, kendisinde 118.000,00-TL değerli teminat mektubu bulunduğu, ayrıca cezai şart olarak 343.000,00-TL ödenip ödenmemesi konusunda takdirin mahkemeye ait olduğu mütalaa edilmiştir.
Dosyamıza sunulan 1. Ve 2.bilirkişi heyeti raporları arasındaki çelişkilerinin giderilmesini teminen borçlar mevzuatı alınında nitelikli hesaplama konusunda uzman bilirkişi ile SMMM ve Ziraat Mühendisi bilirkişilerden oluşturulan farklı bir bilirkişi heyetinden önceki bilirkişi raporlarına yönelik itirazların değerlendirilmesi hususunda 3. bilirkişi raporu temin edilmiştir.
Dosyamıza sunulan 3.bilirkişi heyeti asıl ve ek raporunda özetle; asıl dava konusu banka teminat mektubunun muhatap konumundaki asıl davalı kurumun talebi üzerine rizikonun gerçekleşmesi nedeniyle nakde çevrilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı, birleşen Ankara …Asliye Ticaret Mahkemesinin 2010/620 esas sayılı dava dosyasında davacı kurumun muaccel hale gelen 2010 yılı kira bedeli alacağı ile birlikte ceza koşulunu talep edebileceği, Ankara … ATM’nin birleşen 2011/50 E.sayılı dosyasında talep edilen iki ihale bedeli arasındaki farktan doğan zararın talep edilebilmesi için feshin haksız olduğunun ve ayrıca davacının zararı uğradığının kanıtlanmasının gerektiği, asıl davada davacı şirketin kira sözleşmesini devreden önceki kiracıya ait 2009 yılı kira bedeli ödemelerinden sorumluluğu yoluna gidilemeyeceğinden bu hususun kabulünün mümkün olmadığı belirtilmiştir.
Bilirkişi heyeti raporu taraf vekillerine tebliğ edilmiş, taraf vekilleri önceki raporlara yönelik itirazları ve dosya kapsamı dikkate alınarak re’sen seçilen farklı bir bilirkişi heyetinden yeniden rapor ve asıl rapora yönelik itirazlar üzerine ek rapor temin edilmiştir.
Dosyamıza sunulan 27/11/2020 tarihli 4.bilirkişi heyeti raporunda özetle; asıl dava konusu 207.000,00-TL nakde çevrilen banka teminat mektubu bedelinin iadesi talebinin asıl davacı şirketin kiracı olarak davalı kiralayan kuruma karşı yükümlülükleri sona ermediğinden haksız olduğu, karşı dava yönünden ise karşı davalı… Hayvancılık San ve Tic.Ltd.Şirketinin kiralayan idareye teslim etmesi gereken 2010 yılı teminatının sözleşmenin kesin teminat başlıklı XI-c maddesi gereğince kiracının haksız feshi nedeniyle bir yıllık kira bedelinin iki katı tutarı olan 342.493,00-TL olup bu miktarın davalıdan cezai şart niteliğinde talep edilebileceği, Ankara … ATM’nin 2011/50 E.sayılı birleşen dava dosyasında ise iki ihale bedeli arasındaki fark yönünden makul süre tespitinin kira konusu taşınmaz yönünden yaptırılmasından sonra bu süre ile sınırlı olarak hesaplama yapılabileceği mütalaa edilmiştir.
Asıl davalı-karşı ve birleşen davacı … vekili 02/12/2015 tarihli ıslah dilekçesini sunarak karşı ve Mahkememizin 2010/620 E.sayılı dosyası yönünden talebine konu 10.000,00-TL cezai şart alacağı talebini 343.000,00-TL’ye ıslah etmiş, ıslah dilekçesi davalılara tebliğ edilmiştir.
Dosya kapsamında toplanan delillere göre; Davacı … ile dava dışı… İnş.AŞ arasında 20.12.2005 Gün ve 62240 yev.nolu sözleşme kira sözleşmesi ile Manisa Tarım İşletmesine ait bazı taşınmazlar 30 yıl süreyle ilk yıl için 126.500.TL den/TEFE’ye göre artışlı) kiralandığı çekişmesizdir.
Ankara …Noterliği tarafından düzenlenen 13.11.2009 gün ve 41223 yev.nolu kira devir sözleşmesi ile ihbar olunan önceki kiracı konumundaki… İnş.AŞ nin sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerini….Hayvancılık San.Tic. Ltd.Şti’ne devretmiş olup … ve …’in müteselsil kefil olarak imzaladıkları, devir sözleşmesinde asıl davalı … ile ihbar olunan şirket arasında imzalanan Ankara … Noterliğine ait 20/12/2005 tarih ve 62240 yevmiye numaralı kira mukavelesinin X-c maddesindeki sorumluluğun anılan müteselsil kefillere geçtiğinin düzenlendiği anlaşılmaktadır. Devir sözleşmesinde asıl davalı-karşı ve birleşen davacı … muvafakat veren konumunda olup muvafakat beyanı devir sözleşmesi içeriğinde yer almış olup ayrıca davacı kurum yönetim kurulu 2.6.2009 gün ve 140 nolu kararıyla devre onay vermiştir.
Diger taraftan, ihbar olunan… İnş. San ve Tic. AŞ ile… Ltd.Şti arasında 30.4.2009 tarihli protokol imzalanmış olup protokolün 4. Maddesinde devir sözleşmesinin imzalanmasından önce kira sözleşmesine konu Manisa Tarım İşletmesinin 2009 yılına ait kira bedeli ve kira sözleşmesi akdedilinceye kadar kira dahil yükümlülüklerini kapsayan 325.000,00-TL’nin… İnş. San ve Tic. AŞ tarafından… Hayvancılık San.Tic. Ltd.Şti’ye ödenmesinin öngörüldüğü, ayrıca… Hayvancılık San.Tic. Ltd.Şirketinin kendisine ödenecek olan tutardan 2009 yılına ait kira bedelini…’e ödeyeceğinin kararlaştırıldığı, 2009 yılından sonraki yıllar için de…’e karşı yerine getirilmesi gerekli bütün mali yükümlülüklerin… Hayvancılık San.Tic. Ltd.Şirketine ait olacağının protokolde açıkça hükme bağlandığı anlaşılmaktadır.
Bu bağlamda ihbar olunan… İnş. San ve Tic. AŞ, vekili tarafından dosyanıza sunulan 20/05/2019 tarihli beyan dilekçesi ekinde yer alan banka dekontu örneği incelendiğinde değinilen protokol sonrasında ihbar olunan şirket tarafından protokol hükümleri gereğince 11/11/2009 tarihinde … Hayvancılık San.Tic. Ltd.Şirketine 325.000,00-TL ödemenin yapıldığı ve kira sözleşmesini devreden konumundaki ihbar olunan tarafından protokolden kaynaklanan yükümlülüğün yerine getirildiği anlaşılmaktadır. Ne var ki, dosyamıza bahse konu ödeme yapıldıktan sonra protokol gereğince… Hayvancılık San.Tic. Ltd.Şirketin tarafından 2009 yılına ait kira bedelinin asıl davalı-k. davacı ve birleşen davacı konumundaki kiralayan…’e ödendiğine ilişkin bir ödeme belgesi sunulmamıştır.
Bu bağlamda, yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde her ne kadar asıl davada davacı kiracı… Hayvancılık San.Tic. Ltd.Şirketi tarafından davalı …’e verilen 207.000,00-TL bedelli banka teminat mektubunun nakde çevrilmesi sonrasında bedelinin tazminen iadesi talep edilmiş ise de; dosyada mevcut yukarıda değinilen 20/12/2005 tarihli kira sözleşmesi ve bu sözleşmeden kaynaklanan hak ve yükümlülüklerin davacıya devrine ilişkin 13/11/2009 tarihli kira devir sözleşmesi ve 30/04/2009 tarihli protokol hükümleri birlikte dikkate alındığında; bahse konu talebinin hukuki dayanaktan yoksun olduğu anlaşılmaktadır. Zira, davacı taraf protokol kapsamında kendisine ihbar olunan şirket tarafından yapılan ödeme sonrasında asıl davalı kiralayan…’e 2009 yılına ait kira bedelini ödediğini ve sözleşme konusu edimini tam ve gereği gibi ifa ettiğini usulüne uygun deliller ile kanıtlayamamıştır. Asıl davacı kiracının devraldığı 20/12/2005 tarihli kira sözleşmesinin “X-kesin teminat” başlıklı maddesinin A bendi dikkate alındığında; yıllık kira bedelinin ödenmemesi durumunda kiralayana sözleşmesinin feshi ile kiracı tarafından verilen banka teminat mektuplarını tazminen nakde çevirmek için talepte bulunma hakkını tanıdığı tartışmasızdır. Bu itibarla, toplanan delillere göre haklılığı kanıtlanamayan asıl davanın reddi gerektiği kanaatine varılmıştır. Asıl dava konusu diğer talep olan 118.000,00-TL bedelli banka teminat mektubunun iadesi talebinin ise; kiracı şirketin kiralayan…’e verdiği toplam 325.000,00-TL bedelli banka teminat mektupları içerisinde yer aldığı, 207.000,00-TL bedelli banka teminat mektubunun nakde çevrilmesinden sonra bakiye 118.000,00-TL bedelli banka teminat mektubu yönünden devre konu kira sözleşmesinin “IX-Tasfiye” başlıklı maddesinin d bendi kapsamında kiracı şirketin kiralayana kira sözleşmesinden doğan tüm borçlarını ödediğini kanıtlayamadığı dikkate alınarak reddine karar vermek gerekmiştir.
Diğer taraftan, karşı dava yönünden ise dosyamızda toplanan deliller ışığında değerlendirme yapıldığında asıl davacı-k. davalı olan kiracı şirketin kiralayan…’e karşı sözleşme gereğince her yıl en geç 15 Ocak tarihine kadar ödemekle yükümlü olduğu 2010 yılına ait kira bedelini karşı davacı …’e ödediğine ve sözleşmeden kaynaklanan edimini ifa ettiğine ilişkin olarak dosyamıza ödeme belgesi veya başkaca bir delil sunmadığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle, karşı davanın mahkememizce de denetime elverişli görülmekle 27/11/2020 tarihli bilirkişi heyetinin raporu doğrultusunda 201.681,00-TL kira bedeli alacağı yönünden kabulüne, söz konusu miktar yönünden asıl davalı kiracı şirketin temerrüd tarihi olan 15/01/2010 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte kendisinden tahsiline karar vermek gerekmiştir.
Yine, karşı dava konusu olan cezai şart istemi yönünden ise asıl davacı-k.davalı kiracı şirketin devraldığı kira sözleşmesinden kaynaklanan 2009 ve 2010 yılına ait kira bedellerini ödememesi nedeniyle kiralayan… tarafından feshedilmiş olup… tarafından daha önce kiracı tarafından verilen 207.000,00-TL banka teminat mektubunun nakde çevrilmesi sonrasında kendisine eksilen teminat mektubu bedelini tamamlaması için ihtaren yapılan bildirime rağmen kiralayan şirkete 2010 yılına ilişkin olarak vermesi gereken teminatı teslim etmediği toplanan deliller ile sabittir. Devre konu kira sözleşmesinin “X-kesin teminat” başlıklı maddesinin B bendi ve XI-cezai şart başlıklı maddesinin C bendi dikkate alındığında; Banka Teminat Mektubunun kısmen nakde çevrilmesi nedeniyle meydana gelebilecek eksilme kiralayan kurumun talebine rağmen kiracı şirket tarafından giderilmediği gibi kira sözleşmesi kapsamına kiracının feshine dayanak bir mücbir sebebin varlığı olgusu da kiracı tarafından iddia ve usulen kanıtlanamamıştır. Buna rağmen, kiracı şirket tarafından hasılat kira sözleşmesinin haksız yere feshedildiği kanaatine varılmıştır.
Bu itibarla, karşı dava konusu cezai şart isteminin kiracının haksız feshi gözetilerek ve taleple bağlı kalınarak kira sözleşmesine konu kira bedelinin 1 yıllık tutarının 2 katı olan 342.493,00-TL yönünden kısmen kabulü gerekmiştir.
Mahkememizin karşı dava dosyasından karşı davalılar … ve … yönünden tefriki ile 2020/620 E. Sayılı dava dosyası yönünden ise; her ne kadar anılan karşı davalılar yönünden kira devir sözleşmesinde yer alan taahhütlerinin müteselsil kefalet geçerlilik koşullarını taşımadığı ileri sürülmüş ise de söz konusu iddaya itibar edilememiştir. Zira, anılan davalıların kira devir sözleşmesine dayalı olarak ileri sürülen hukuki sorumluluklarının somut uyuşmazlıkta uygulanması gereken mülga 818 sayılı Borçlar Kanununun 486 v.d.m. gereğince kefalet hükümleri kapsamında değil; 110.m. gereğince (TBK 128 m.) 3. şahsın fiilini taahhüt (garanti) kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, hukuken geçersizliği yönünde bir delil de sunulmamakla; davalıların değinilen taahhütlerinin ve buna bağlı olarak kira sözleşmesinden doğan hukuki sorumluluklarının mevcut ve geçerli olduğu tartışmasızdır. Bu itibarla, davalıların hukuki konumları ve sorumlulukları ile sorumluluklarının dayanağı olan kira sözleşmesi kapsamında karşı davalı kiracı şirket ile aynı derecede kiralayan…’e karşı sorumlu oldukları kabul edilerek davanın kısmen kabulü ile tahsilde tekerrür olamamak kaydıyla dava konusu 201.681,00-TL 2010 yılına ait kira bedeli alacağının söz konusu davalılardan davacı kurum lehine karşı dava yönünden yukarıda belirtilen temerrüd tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsili gerektiği sonucuna varılmıştır. Aynı dava konusu cezai şart talebi yönünden ise 342.493,00-TL yönünden cezai şart alacağı ile sınırlı olarak talebin kısmen kabulü ile anılan davalılardan davacı … lehine dava tarihinden önce temerrüd olgusu gerçekleşmemekle dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsili gerekmiştir.
Diğer taraftan, Ankara 5. ATM’nin 2011/50 E. Sayılı birleşen dava dosyasında her ne kadar davacı … tarafından kiracı davalı… Hayvancılık San.Tic. Ltd.Şirketi tarafından devralınan kira sözleşmesinin tek taraflı olarak feshi sonrasında kurum tarafından yeniden yapılan ihale üzerine kira konusu işletmenin dava dışı 3. Kişiye feshedilen kira sözleşmesindeki bedelin altında bir bedel ile kiraya verilerek kurum zararının oluştuğundan bahisle 2 ihale bedeli arasındaki farkın tazminen davalıdan tahsili talep edilmiş ise de; söz konusu talebin hukuki dayanaktan yoksun olduğu değerlendirilmiştir. Zira, 2 ihale bedeli arasındaki farkın tazminine ilişkin zarar kalemi, sözleşmenin ifa edilmemesine değil, geçerliliğine duyulan güvenin boşa çıkmasından kaynaklanan ve hukuki niteliği itibariyle menfi zarar kalemi olarak değerlendirilmesi gereken bir zarar kalemidir. Karşı davada ve bu davadan tefrik edilen Mahkememizin 2010/620 E. sayılı dosyasında ise; kiralayan davacı … davalı şirket ve diğer davalı garantör gerçek kişilerden ifaya eklenen cezai şart alacağı ile kira sözleşmesi gereğince kiralayana ödenmesi gereken 2010 yılına ait kira bedelinin ödenmemesi sebebiyle kira bedeli alacağı taleplerinde bulunmuş olup söz konusu talep kalemlerinin hukuki nitelikleri itibariyle müspet zarar niteliğindedir. Bilindiği üzere; 6098 sayılı TBK 125 maddesinde (mülga 818 sayılı BK 106/2 m) borçlunun temerrüdü halinde alacaklının seçimlik hakları düzenlenmiş olup sözkonusu seçimlik hakların kapsamı ve niteliği ile asıl ve karşı dava konusu menfi ve müspet zarar kalemlerinin hukuki nitelikleri birlikte dikkate alındığında; aynı anda ve birlikte talep edilmeleri mümkün olmadığından, birleşen davacının birleşen dava konusu menfi zarar talebinin ve birleşen davanın reddi gerekmiştir.
Açıklanan gerekçelerle; asıl ve karşı dava ile birleşen dava dosyası yönünden aşağıdaki şekilde ayrı ayrı hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklanan nedenlerle;
A-ASIL DAVA YÖNÜNDEN:
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli karar ve ilam harcı maktu 80,70-TL olup davacı tarafından peşin yatırılan 4.826,25-TL’den mahsubu ile bakiye 4.745,55-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde asıl davacı-karşı davalıya İADESİNE,
3-Asıl davacı-karşı davalı tarafından yapılan giderlerin kendisi üzerinde bırakılmasına,

4-Asıl davalı-karşı davacı … kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükteki AAÜT gereğince nispi 31.200,00-TL vekalet ücretinin asıl davacı-karşı davalıdan alınarak asıl davalı-karşı davacıya verilmesine,
5-HMK 333 m.gereğince artan gider avansının karar kesinleştiğinde asıl davacı-karşı davalıya İADESİNE,
B-KARŞI DAVA YÖNÜNDEN:
1-Davanın talep ile bağlı kalınarak KISMEN KABULÜ İLE; dava konusu 2010 yılına ait 201.681,00-TL hasılat kira bedeli alacağının davalının temerrüt tarihi olan 15/01/2010 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı… Hay.San. ve Tic. Ltd. Şirketinden alınarak davacıya verilmesine,
2-Dava konusu 342.493,00-TL cezai şart alacağının dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı… Hay.San. ve Tic. Ltd. Şirketinden alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
3-Alınması gerekli karar ve ilam harcı nispi 37.172,53-TL olup davacı tarafından peşin yatırılan 3.145,00-TL ile 5.686,80-TL ıslah harcı olmak üzere toplam 8.831,80-TL harcın mahsubu ile bakiye 28.340,73-TL harcın davalı… Hay.San.ve Tic.Ltd.Şti.’den alınarak Maliye Hazinesine gelir kaydına,
4-Davacı … tarafından yatırılan 3.145,00-TL peşin harç, 5.686,80-TL tamamlama harcı ve 17,15-TL başvurma harcı olmak üzere toplam 8.848,95-TL harcın davalı… Hay.San.ve Tic.Ltd.Şti’den alınarak davacı …’e a verilmesine,
5-(Kabul edilen miktar üzerinden) Davacı … kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükteki AAÜT gereğince nispi 44.258,70-TL vekalet ücretinin davalı… Hay.San.ve Tic.Ltd.Şti’den alınarak davacı …’e verilmesine,
6-(Reddedilen miktar üzerinden) Davalı… Hay.San.ve Tic.Ltd.Şti. kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükteki AAÜT gereğince nispi 507,00-TL vekalet ücretinin davacı …’den alınarak davalı… Hay.San. Ve Tic.Ltd.Şti.’ye verilmesine,
7-Bu dava kapsamında davacı tarafından yatırılan gider avasından karşılanan 1.031,30-TL tebligat ve posta gideri ile 20.150,00-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 21.181,30-TL yargılama giderinin HMK 326/2 m.gereğince red-kabul oranı (0,99 )gözetilerek 21.161,58-TL’sinin davalı… Hay. San. Ve Tic.Ltd. Şirketinden alınarak davacı …’e verilmesine, bakiye giderin davacı … üzerinde bırakılmasına,
8- HMK 333 m.gereğince artan gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya İADESİNE,
C-MAHKEMEMİZİN 2010/620E. SAYILI DAVA DOSYASI YÖNÜNDEN:
1-(Tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla) Davanın talep ile bağlı kalınarak KISMEN KABULÜ İLE; dava konusu 2010 yılına ait 201.681,00-TL hasılat kira bedeli alacağının davalının temerrüt tarihi olan 15/01/2010 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılar … ve …’ten alınarak davacıya verilmesine,
2-Dava konusu 342.493,00-TL cezai şart alacağının dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı… Hay.San. ve Tic. Ltd. Şirketinden alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
3-Alınması gerekli karar ve ilam harcı 37.172,53-TL olup davacı tarafından peşin yatırılmadığı dikkate alınarak davalılar … ve …’ten alınarak Maliye Hazinesine gelir kaydına,
5-(Kabul edilen miktar üzerinden) Davacı … kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükteki AAÜT gereğince nispi 44.258,70-TL vekalet ücretinin davalılar … ve …’ten alınarak davacı …’e verilmesine,
6-(Reddedilen miktar üzerinden) Davalılar kendilerini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükteki AAÜT gereğince nispi 507,00-TL vekalet ücretinin davacı …’den alınarak davalılara verilmesine,
7-Bu dava kapsamında davacı tarafından yatırılan gider avasından tebligat ve posta gideri 15,00-TL yargılama giderinin HMK 326/2 m.gereğince red-kabul oranı (0,99) gözetilerek 14,85-TL’sinin davalılar … ve …’ten alınarak davacıya verilmesine, bakiye giderin davacı üzerinde bırakılmasına,
9-HMK 333 m.gereğince artan gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya İADESİNE,
D-ANKARA 5.ATM’NİN 2011/50E. SAYILI DAVA DOSYASI YÖNÜNDEN:
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli karar ve ilam harcı maktu 80,70-TL olup davacı tarafından peşin yatırılan 1.485,00-TL’den mahsubu ile bakiye 1.404,30-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya İADESİNE,
3-Davacı tarafından yapılan gider bulunmamakla bu konuda karar verilmesine YER OLMADIĞINA,

4-Davalılar kendilerini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükteki AAÜT gereğince nispi 13.450,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,

5-HMK 333 m.gereğince artan gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya İADESİNE,
Dair; asıl davacı-karşı davalı vekilinin yokluğunda, Asıl davalı … Vekili, karşı ve birleşen davacı … vekili ile ihbar olunan… İnşaat şirketi vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde verilecek dilekçe ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 26/01/2022

Başkan …
e-imza

Üye …
e-imza

Üye …
e-imza

Katip …
e-imza

YARGILAMA GİDERİ DÖKÜMÜ:

(KARŞI DAVA YÖNÜNDEN) (BİRLEŞEN 2010/620E. SAYILI DOSYA YÖNÜNDEN
1-Posta ve davetiye gideri: 1.031,30-TL 1-Posta ve davetiye gideri:15,00-TL
2-Bilirkişi ücreti :20.150,00-TL
TOPLAM :+21.181,30-TL