Emsal Mahkeme Kararı Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2004/273 E. 2021/800 K. 03.12.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
ANKARA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2004/273 Esas
KARAR NO : 2021/800

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : … –
VEKİLİ : Av. … -….
DAVALI : … –
VEKİLİ : Av. … -…

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 27/04/2004
KARAR TARİHİ : 03/12/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 31/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili, davacı ile davalı arasında yapılan 16/04/1998 tarihli sözleşme uyarınca Kazakistanda bulunan … türbesi restarosyonu kapsamındaki çatı izolosyonu işinin davacı tarafından üstlenildiğini işin bitim tarihi 15/10/1998 olarak kararlaştırıldığını davalının olayı ile iş bitim tarihinin 01/04/2000 tarihine kadar uzatıldığını, sözleşmenin imzalanması aşamasında davalı şirketin talebi ile davalıdan danışmanlık hizmeti alınacağına dair davacı tarafından taahhüt vermek zorunda kaldığını bunun için davalıya danışmanlık hizmeti alarak 300.000,00 USD ödeneceğinin taahhüt edildiğini ancak taahhüdün sözleşme imzalanması aşamasında verilmek zorunda kalması nedeniyle davalıya yapılan başvuruya rağmen iptal edilmediğini ve davalı tarafından danışmanlık hizmeti ücreti adı altında davacının hakediş alacağından kesinti yapıldığını bu nedenle işin davacı tarafından durdurulduğunu ayrıca Kazakistandaki mevsim koşulları da dikkate alınarak iş süresinin uzadığını asıl iş sahibi … tarafından davacının hakedişinden kesilen 106.000,00 USD’nin davacıya ödendiğini , davalı şirketin danışmanlık hizmeti ücret alacağı talebi ısrarının 08/03/2000 tarihine kadar sürdüğünü, 23/02/2000 tarihli yönetim kurulu toplantısında davalı tarafça danışmanlık hizmeti verilmediği gerekçesiyle davacıdan alınan taahhütnamenin iptal edildiğini sözlü olarak belirttiğini ve iş bitim süresinin davalının uyguladığı haksız uygulamadan vazgeçildiği 08/03/2000 tarihinden sonraki işe başlanacak ilk tarih olan 01/04/2000 tarihinden itibaren uygulanması gerektiğini, mevsim koşuları imalata izin vermediğinden bu süre de dikkate alınarak 12/06/2000 tarihinde işin geçici kabule hazır hale getirildiğini, davalı tarafa bildirildiğini, davalı tarafça 26/08/2000 tarihli tutanakla eksik imalatın geçici kabule engel teşkil ettiğinin bildirildiği oysa davalı tarafça 20/07/2000 tarihinde …’ya geçici kabul dilekçesi verdiğini, eksik yapıldığı ileri sürülen işin toplam imalat tutarının %0,5’inden bile az olduğunu bu nedenle davalının haksız yere uygulanan cezalardan dolayı davacının hakediş alacağından 102.197,00 USD kesinti yapıldığını ayrıca ataşmana bağlanmış olmasına rağmen imalatlardan yapılan haksız kesinti tutarının 64.728,00 USD olduğunu toplam 166.925,00 USD haksız kesintiden davalının üçüncü firmaya yaptığı 16.000,00 USD tutarlı ödeme ile işçi alacakları vb ödemeler nedeniyle yapılan 1.322,00 USD tutarlı kesinti haklı olduğundan davacının bakiye alacağının 149.603,00 USD olduğunu ileri sürerek bu tutarı işleyecek faiz ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili, yetki itirazında bulunarak taraflar arasındaki sözleşmeye göre davalının taahhüdünü 15/10/1998 tarihinde geçici kabule hazır hale getirmeye mecbur olduğunu, Kazakistanda çalışılmayan günlerin 1 Aralık-31 Mart tarihleri arasında olduğunu, davacının isteği üzerine yönetim kurulu kararı ile 01/12/1999 tarihine kadar süre uzatım verildiğini, davacının sözleşme ile davalı şirketten alacağı danışmanlık hizmeti karşılığında 300.000,00 USD ödemeyi taahhüt ettiğini, davacının hakedişinden Aralık 1998 tarihinde danışmanlık ücreti alacağı için 106.000,00 USD kesinti yapıldığını, … tarafından 106.000,00 USD’nin davacı taşerona iade edildiğini, buna ilişkin tarafların alacak ve borç ilişkisi kalmadığını buna karşılık son süre uzatım kararına göre davacı şirketin iş bitim tarihini 01/12/1999 olduğunu, Kazakistan’da çalışılmayan günlerin çıkarıldığında işin 01/04/2000 tarihinde geçici kabul itibar tarihi olan 29/09/2000 tarihine kadar davacının 181 gün gecikmesinin bulunduğunu, sözleşmenin 3. Maddesine göre gecikilen her gün için on binde beş tutarında gecikme cezası kesileceğini, geçici kabulde belirlenen noksan işlerin tamamlanması için 30/11/2000 tarihine kadar süre verildiğini işin kesin kabulünün davalının işinin kesin kabulü ile birlikte 22/10/2001-23/10/2001 tarihleri arasında yapıldığını, davacının ataşmana bağlandığını ileri sürdüğü 64.728,00 USD’nin asıl iş sahibi … tarafından onaylanmadığını ve itirazların reddedildiğini bu nedenle talebinde haksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
DELİLLER:
-Sözleşme
-Ticari Defterler
-Hakediş belgeleri
-Bilirkişi Raporu
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan iş bedeli alacağı istemine ilişkindir.
Taraflar arasında imzalanan 16/04/1998 tarihli sözleşme uyarınca davacı tarafından Kazakistan Türkistan’da yapılacak çatı izalasyonu işi 1.978.000,00 USD teklif birim fiyat esası üzerinden davacı tarafından yapılması kararlaştırılmıştır. Sözleşmenin 2. maddesinde “idare ile … Arasında imzalanan sözleşme ve ekleri ” ile “Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi” sözleşmenin ekleri arasında sayılmıştır.
Sözleşmenin yargılamada uyuşmazlık konusu noktalarda özellikle uygulanması gereken maddeleri;
Sözleşmenin 3. maddesinde taşerona sözleşmenin imzalanması tarihinden itibaren 5 gün içinde yer teslimi yapılacağı ve taşeron tarafından işin 15/10/1998 tarihine kadar işi tamamlayarak geçici kabule hazır hale getireceği, işin süre uzatımı hariç zamanında bitiremediği takdirde her takvim günü için taşeron hakedişinden on binde beş tutarında gecikme cezası kesileceği, çalışmaya uygun olmayan günler 1 Aralık-31 Mart tarihleri arası olarak belirtilmiştir.
Sözleşmenin 9. maddesinde hakediş raporları şirket tarafından onaylandıktan sonra ödeneceği, idare tarafından onaylanmadan ödenmeyeceği kararlaştırılmıştır.
Sözleşmenin 15. maddesinde taşeronun kusurundan kaynaklanmayan mücbir sebebin vukuundan itibaren 10 takvim günü içinde şirkete yazılı olarak haber vermek suretiyle mücbir sebebin kanıtlanması gerektiği bu halde sözleşme süresinin uzatılabileceği düzenlenmiştir.
Sözleşmenin 22 ve 26. maddelerinde geçici kabulün ve kesin kabulün şirketin geçici kabul ve kesin kabul ile birlikte yapılacağı kararlaştırılmıştır.
Sözleşmenin 36. maddesinde taşeronun işi sözleşme ve şartname hükümlerine uygun biçimde yerine getirdiği anlaşıldıktan ve bu işten dolayı şirkete ve idareye herhangi bir borcu olmadığı tespit edildikten sonra SSK’dan ilişiksizlik belgesinin getirilmesi halinde kesin kabul işlemleri tamamlandıktan ve kesin hesaplar idarece onandıktan sonra taşerona verileceği belirtilmiştir.
Davacı alt yüklenici şirketin dava konusu hakediş alacağı kesintileri temel olarak davalı yüklenici şirketten almayı taahhüt ettiği, ancak almadığı danışmanlık hizmeti nedeniyle talep edilen danışmanlık ücretinin ödenmemesine bağlı işin devam ettirilemediği ve süre uzatımlarına bağlı hakediş kesintileri nedeniyle iş bitirilmesine rağmen haksız kesinti yapıldığı iddialarına dayanmaktadır.
16/04/1998 tarihli taahhütnamede davacı tarafından davalıdan danışmanlık hizmeti almayı ve karşılığı olarak 300.000,00 USD’yi hakediş tutarından % 15’i kesilmek suretiyle ödemeyi taahhüt ettiği anlaşılmaktadır.
Davalı tarafından davacı adına düzenlenen 09/09/1998 tarihli danışmanlık hizmet tutarı faturası 56.677.449.620,00 TL olduğu görülmüştür.
Davalı şirketin proje müdürlüğü tarafından davacı firmaya yazılan yazıda davacı şirkete danışmanlık hizmeti yapılmadığı belirtilmiştir.
Davacı tarafından … Başkanlığına yazılan 21/04/1999 tarihli yazıda 1998 yılı Ekim ayından itibaren sözleşme gereği yapılması gereken ödemelerin taahhütname gerekçe gösterilerek yapılmadığı, taahhütnameye dayalı olarak düzenlenen faturanın davacı tarafından reddedildiği bu nedenle hakedişlerden danışmanlık hizmeti karşılığı kesildiği iddia olunan miktarı yüklenici …’den kesilerek taraflarına ödenmesi hususu bildirilmiştir. … tarafından davalı şirkete yazılan yazıda, danışmanlık ücreti olarak kesilen 106.558,00 USD’nin firmaya ödenerek alt yüklenicinin işine devam etmesine imkan yaratılması istenmiştir.
04/10/1999 tarihinde davalı tarafından davacıya gönderilen ihtarnamede, tuğlaların şantiyeye getirilerek imalata başlanılması, imalatın gecikmesi sebebiyle izolasyonun zarar görmesinden oluşacak zararın davacının sorumluluğunda olduğu belirtilmiştir.
08/03/2000 tarihinde davalı tarafından davacıya gönderilen yazıda; daha önce 01/04/1999 tarihine kadar süre uzatımı verilmiş olduğu, verilen süre uzatımı dilekçelerinin incelenerek 01/12/1999’a kadar süre uzatım verildiği bildirilmiştir.
12/06/2000 tarihinde davacı tarafından davalıya gönderilen yazıda; çatı izolasyonu işinin geçici kabule hazır hale getirildiği belirtilerek gereğinin yapılması istenilmiştir.
15/06/2000 tarihinde davacı tarafından davalıya gönderilen yazıda; dilimli kubbe çini montajı bölümündeki imalatların iş iskelesi bulunduğundan yapılamadığı, iş iskelesinin sökümünde imalatların tamamlanacağı belirtilerek gerekli sürenin verilmesi talep edilmiştir.
07/08/2000 tarihli yer teslim tutanağında iş iskelesinin 07/08/2000 tarihinde söküldüğü ve yapılamayan kubbe çevresi tuğla döşeme işi için 07/08/2000 tarihinde yer teslimi yapıldığı belirtilmiştir.
26/08/2000 tarihli tutanakta işin geçici kabule hazır olup olmadığı incelendiği, yapılan inceleme sonucunda hava bacası fenerlerinin ve üstü açık merdiven üst kapaklarının yapılmadığının tespit edildiği, imalatların yapılmasında zaruret olduğu belirtilmiştir.
19/10/2000 onay tarihli … kabul tutanağında davalı yüklenicinin taahhüdünde bulunan tüm işlerin geçici kabul heyeti incelemesi sonrası on sayfa eksik ve kusurlu işler listesi düzenlendiği, telafisi mümkün olmayan işler için 13.210,00 USD nefaset bedeli belirlendiği, diğer işlerin yapılması için süre verildiği, tutanakta “bu kabul tutanağı … Yapı İnşaat San. Tic. Ltd. Şti.’nin geçici kabulünü de içermektedir.” şeklinde ifade edildiği, tutanağın yüklenici yerine …. tarafından “süre uzatımına hakedişlerdeki gereksiz kesintilere kabul itibar tarihine itiraz kaydıyla” denilmek suretiyle imzalandığı görülmüştür.
17/01/2001 tarihinde davalı tarafından davacıya gönderilen yazıda; işin bitim süresinin 01/12/1999 olduğu, Kazakistan için çalışılmayan günler çıkıldığında 01/04/2000 tarihinden geçici kabul itibar tarihi 29/09/2000’e kadar 181 günlük gecikme cezaları olduğu belirtilmiştir.
27/06/2001 tarihli davacı tarafından davalı şirkete gönderilen yazıda; işin kesin hesabı üzerinde …’ca yapılan değişikliklerin incelenerek ve ekteki bulguların tespit edildiği belirtilmiştir. Yazının ve yazı ekindeki bulguların ve metrajların … İnşaat ve …Yapı şirketleri tarafından imzalandığı görülmüştür.
02/07/2001 tarihli davacı tarafından davalı firmaya gönderilen yazı ile işin kesin kabulünün yapılması talep edilmiş, davalı tarafından gönderilen yazıda; çatı izolasyon işinin kesin kabulünün asıl iş ile birlikte kesin kabulünün yapılacağı belirtilmiştir.
02/11/2001 onay tarihli … tarafından düzenlenen kabul tutanağında yapılan incelemelerde eksik ve kusurlu iş olmadığı belirtilmiştir.
29/11/2001 tarihli davalı tarafından …’ya yazılan yazıda kesin hesapta kabul etmedikleri kesintilerin yapıldığı, çatı izolasyonu işlerine ait alt yüklenici …Yapı şirketinin kesin hakedişi ile ilgili olarak idare tarafından kesin hakedişin kapağında 64.728,25 USD’lik kesinti yapıldığı, taşeron kesin hakedişindeki sıra noları esas alınarak yapılan düzeltmeye göre 44.566,54 USD’lik fazla kesinti yapıldığının görüldüğü buna yönelik hakedişin yeniden düzenlenmesi talep edilmiştir.
27/12/2001 tarihli … tarafından yazılan cevabi yazıda; itirazların incelendiği kesin hakediş raporunda düzeltilmesi gereken herhangi bir hususa rastlanmadığı belirtilmiştir.
12/08/2002 tarihinde davacı tarafından davalı şirkete gönderilen yazıda; işle ilgili süre verilerek kesin hesabın yapılması ve teminat mektuplarının iadesi talep edilmiştir.
Davalı ile asıl iş sahibi idare … arasındaki Ankara … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/407 esas sayılı dosyasında, çatı izolasyon işinde …’nın 48.028,51 USD kesilmesi gerektiği talebi kabul edilmiş,… A.Ş.’nin açtığı karşı davada 51 nolu hakedişten kesilen 50.000,00 USD gecikme cezası bedelini istemekte haklı olduğuna karar verilmiş, Yargıtay … Hukuk Dairesi tarafından 50.000,00 USD gecikme cezasının kesildiği 51 nolu hakedişe BİGŞ’nin 39. Maddesine uygun şekilde itiraz edilmemesi nedeniyle karşı davadaki 50.000,00 USD’lik gecikme cezası ile ilgili istemin reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle karar bozulmuştur. Bozma ilamına uyularak mahkemece verilen kararda 50.000,00 USD gecikme cezası kesilen hakedişe itirazın usulüne uygun olmadığı kabul edilerek 50.000,00 USD’nin mahsubundan sonra bakiyenin karşı davalıdan tahsiline karar verilmiş, karar bu kez … tarafından temyiz edilmiştir. Mahkemece verilen ilk karardan sonra … yönünden hakediş tutanakları itirazları Yargıtay incelemesinden geçtiğinden dosyamız yönünden usuli kazanılmış dikkate alınarak dosya bekletici mesele yapılmamıştır.
Taraflarca düzenlenen hakedişler, kesin hesap, yeşil defter, ticari defter üzerinde inceleme yapılarak bilirkişi raporu alınmıştır. 09/05/2013 tarihli bilirkişi heyet raporunda davalı tarafından davacının ara hakedişlerde kesilen 30.989,00 USD gecikme cezasının fazla kesildiği, iadesinin gerekeceği kesin hakedişte kesilen davaya konu 64.728,25 USD’nin önemli kısmının gecikme cezasından kaynaklandığı sonuç olarak belirlenen haksız kesintinin 11.562,36 USD olduğu sonucuna varılmıştır. Ek raporda da kök rapordaki gibi belirleme yapılmıştır. İtiraz üzerine başka bir bilirkişi heyetinden alınan 12/11/2014 tarihli raporda; davacı alt yüklenicinin 13 ve 14 nolu hakedişlerde yapılan 102.197,00 USD tutarında gecikme cezası iadesi talebinde hakedişlere itirazının BİGŞ’nin 39. Maddesine uygun bir itiraz bulunmaması nedeniyle haklı olmadığı buna karşılık kesin hakedişte kesilen 64.728,00 USD tutarında gecikme cezası iadesi talebinde haklı olduğu, itiraz üzerine alınan ek raporda kesin hakedişe yönelik itirazların değerlendirilmesinde taraflar arasında kesin hakedişin yapılmadığı ilk raporda esas alınan kesin hakedişin … ile davalı arasındaki kesin hesaba dayalı olarak çıkarıldığı, taraflar arasında hesap kesim değerlendirilmesinin mahkemenin takdirinde olduğu belirtilmiştir.
İlk iki rapor arasında çelişki bulunması nedeniyle üçüncü bir bilirkişi heyetinden rapor alınmış, 23/06/2016 tarihinde düzenlenen raporda dava konusu işin kesin hesabına göre davacı yüklenicinin davalıdan kesin hesaba göre 91.424,37 USD ve mükerrer haksız kesilen 30.989,00 USD olmak üzere toplam 122.413,37 USD alacağı olduğu kesin teminatın iadesi gerektiği kanaati belirtilmiştir. Bilirkişi raporu taraflar arasında yapılan kesin hesap değil davalı ile … arasında hesabı dikkate alınarak düzenlenmiş olması ve hatalı veriler ile denetime elverişli olmaması dikkate alınarak hükme esas alınmamıştır.
Bu nedenle yeni bir bilirkişi heyetinden rapor alınmış, bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen 09/03/2018 tarihli raporda farklı bir hesap yöntemine gidilerek davacı tarafından gerçekleştirilen toplam imalat tutarı, davacıya imalat bedeli olarak yapılan toplam ödeme (14 nolu hakediş), davacıya yapılan diğer ödemeler, gecikme cezası toplamı, davacı adına yapılan işçilik ödemesi tutarı, davacı adına üçüncü şirkete yapılan ödeme dikkate alınarak davacıya 99.972,46 USD fazla ödeme yapıldığı belirtilmiştir. Bilirkişi ek raporunda kök rapordan maddi hata dışında farklı bir görüşleri olmadığı ifade edilmiş, bilirkişi raporu sadece ödeme ve imalat bazında inceleme yapmış olup, dava konusunun gecikme cezalarının haksızlığına dayalı hakediş kesintisi olması nedeniyle dava konusunu aydınlatmaya yeterli olmaması ve önceki raporlar ile çelişki yaratacak biçimde farklı sonuca ulaşması nedeniyle hükme esas alınmamıştır.
06/01/2021 tarihinde düzenlenen bilirkişi heyetinden alınan raporda; davacı tarafından üstlenilen işin 1.978.000,00 USD teklif birim fiyat esas alınarak üstlenildiği , dosya kapsamında 12 nolu istihkak raporuna ait birbirinden farklı iki adet belgeye rastlandığı bedellerinin 31/03/2000 tarihine kadar bitmiş inşaat ve ihzarat tutarı 1.459.829,00 USD diğer belgede ise 1.349.441,65 USD olarak yer aldığı, 13 nolu hakedişte önceki istihkak bedeli olarak 1.349.441,65 USD’nin düşüldüğü, buna göre ödenmiş olması gereken imalat tutarının 1.741.637,00 USD olduğu görüldüğü, … tarafından düzenlenen kesin hesapta da çatı izolasyonu işi ile ilgili toplam ödenen tutarın 1.741.630,00 USD olduğu, davalı yanın defterlerinde yapılan hesaplarda da hakediş ödemeleri toplamının 1.630.017,21 USD olarak hesaplandığı davacı vekilinin 20/11/2018 tarihli rapora itiraz dilekçesinde ödeme toplamının 1.639.019,75 USD olarak belirtildiğine yer verilmiştir. Bilirkişi heyeti tarafından kesin hesaba göre toplam imalat tutarını Ankara 10. ATM dosyasındaki bilirkişi raporunda yer alan metraj farklılıklarından kaynaklanan ilave imalat tutarıyla birlikte 1.770.514,36 USD olarak bulunmuştur. Gecikme cezası ile ilgili olarak yapılan değerlendirmede; 13 nolu hakedişte 30.000,00 USD gecikme cezası kesildiği, davacı şirketin 13 nolu hakedişte herhangi bir itirazının olmadığı, 14 nolu hakedişte 01/04/2000-12/06/2000 arası 73 günlük gecikme cezası olarak toplam 72.197,00 USD kesinti yapıldığı, hakedişte … tarafından “dilimli kubbede çini montajı nedeniyle iş iskelesi bulunduğundan ve çini montajı sırasında aşağıya işçi sağlığını tehlikeye sokacak parçalar düştüğünden kubbe çevresinde tuğla kaplama işleri yapılamamaktadır. Bu nedenle ve başka nedenlerle süre hakkımız doğduğundan cezalı çalışma doğmayacağından bu hakediş itiraz kaydıyla imzalanmıştır.” kaydı ile hakedişin imzalandığı, Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesinin geçici hakediş raporları başlıklı 39. maddesinde “müteahhidin geçici hakedişlere itirazı olduğu takdirde karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerekçeleri, idareye vereceği ve bir örneğini de hakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunu idareye verilen … tarihli dilekçemde yazılı ihtirazi kayıtla cümlesini yazarak imzalaması gereklidir. ” ibaresinin bulunduğunu davacının 14 nolu hakedişi itirazı kayıtla imzaladığı ancak itirazını içerir dilekçe tarihinden bahsedilmediği buna karşılık itiraz kaydı metninin ayrıntılı olarak yazıldığı belirtilmiştir. Gecikme süresine ilişkin yapıla değerlendirmede; davalı tarafından davacıya gönderilen 08/03/2000 tarihli yazı ile 01/12/1999 tarihine kadar süre uzatımı verildiği, davacının 12/06/2000 tarihli davalı şirkete gönderdiği yazıda işin geçici kabule hazır hale getirildiğinin bildirildiği, dilimli kubbe çini montajı bölümündeki imalatların iş iskelesi bulunduğundan yapılamadığı, buna yönelik iş iskelesinin 07/08/2000 tarihinde söküldüğü ve yer teslimi yapıldığı, dava konusu işin geçici kabulünü 26/09/2000 itibar tarihi ile 19/10/2000 tarihinde yapıldığı buna göre Ankara …. ATM’nin 2002/621 esas sayılı dosyasına sunulan davalı … şirketinin beyanında da eksik işin toplam işin % 5’ini geçmediği işin bitirildiği belirtilmekle davacı tarafından sözleşmede üstlendiği işi 12/06/2000 tarihinde tamamladığı değerlendirilmiş, buna göre 01 Aralık-31 Mart tarihleri arası çalışılamadığından işin 01/04/2000 ile 12/06/2000 tarihi arasında 72 gün geciktirildiği, sözleşme hükmüne göre hesaplanan gecikme cezası tutarının 71.208,00 USD olduğu, fazla kesilen ceza tutarının 102.197-71.208=30.989 USD olduğu belirtilmiştir.
Ayrıca davacının kesin hakedişten kesilen 64.728,00 USD’nin iadesi ile ilgili yapılan değerlendirmede; bu tutarın davalı yüklenicinin …’ya karşı yaptığı hesaplamalarda alt yüklenicinin 179 günlük gecikme cezasının 177.031,00 USD, ara hakedişlerde kesilen 102.197,00 USD’nin düşülmesi ile 74.834,00 USD ve bu tutardan taşeron şirketin hakediş alacağı 12.184,65 USD ile şantiyede telefon ve işçi ücreti olarak ödenen 2.078,25 USD’nin düşülmesi sonucunda bulunduğu, gecikme süresinin 72 günlük kesilmesi gerektiği buna göre gecikme cezası tutarının 71.208,00 USD olarak hesaplandığı belirtilmiştir.
Danışmanlık hizmet tutarına mahsuben açıklamasıyla davalı tarafından davacı hesabına borç kaydedilen 106.108,20 USD danışmanlık hizmeti alınmadığından ve davalı tarafça bu husus kabul edildiğinden anılan tutarın hesaplamada dahil edilmediği, mali yönden davalı ödemelerine ilişkin yapılan tespitlerde davalı defterlerine göre 1.868.322,41 USD miktarında ödeme kaydının yapıldığı, yer alan miktarlar arasında “Mehmet …C/H virman” açıklamasıyla yer alan 30.000,00 USD’nin …İnşaat Ltd. Şti.’nin virman talimat belgesinin dosyada mevcut olmamasından dolayı hesaplamalara dahil edilmediği, ortak gider açıklamasıyla yer alan 16.054,60 USD ile 21.350,00 USD ortak gider açıklamasının aynı miktarlarda dahil edileceği, danışmanlık hizmet tutarının hesaplamalara dahil edilmediği, yukarıda açıklanan gecikme cezası hesapları dikkate alınarak 71.208,00 USD gecikme cezasının hesaplamalara dahil edileceği buna göre yapılan hesaplamalar sonucunda davacı alacağının 51.967,15 USD olarak hesaplandığı belirtilmiştir.
Taraf vekillerince bilirkişi raporuna itiraz edilmiş olması nedeniyle düzenlenen 25/06/2021 tarihli ek raporda; önceki rapordan farklı olarak davalı itirazında yer alan 30.000,00 USD virman makbuzu dosyaya sunulduğundan ödemelere dahil edilmiş buna göre ayrıntıları kök raporda da belirtildiği üzere davacının 14 nolu hakedişi yaptığı itirazın usulüne uygun görülmesi halinde davacı alacak tutarının 21.967,15 USD olarak hesaplandığı hakedişe yapılan itirazın usulüne uygun görülmemesi halinde davalı şirket alacağının 9.021,85 USD olacağı belirtilmiştir.
Alınan son bilirkişi raporu ayrıntılı inceleme, taraflarca sunulan kanıtların değerlendirilmesi, taraf defterlerinin incelenmesi ve davalı yüklenici ile idare arasındaki kesin hesabın da yer aldığı teknik değerlendirme ile düzenlenmiş olduğundan hükme esas alınmıştır. Buna göre yukarıda açıklanan nedenler ile birlikte davacı alt yüklenicinin hakedişlerden gecikme cezası kesilme süresinin işin geçici kabule hazır olduğu bildirilen 12/06/2000 tarihi ile Kazakistanda çalışılmayan sürelerin dikkate alınması ile bulunan 72 gün sürenin esas alınmasının taraflarca düzenlenen sözleşmeye ve taraflar arasındaki yazışmalar dikkate alındığında hukuka uygun bulunduğu, bir diğer çekişme konusu olan 14 nolu hakedişteki ihtirazı kaydın ayrıntılı itiraz içermesi nedeniyle sözleşme ve BİGŞ’nin 39. maddesine uygun olduğunun kabulü ve davalı tarafından yapılan 30.000,00 USD ödemenin makbuz kaydı sunulmuş olduğundan ödeme olarak kabulünün gerektiği, bütün bunlar dikkate alındığından son alınan bilirkişi raporundaki hesaplamalar doğrultusunda davacı alacağının 21.967,15 USD olarak kabulü gerekmiş, davanın kısmen kabulüne karar verilerek aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur. Davacı vekili tarafından yargılama sırasında teminatın iadesi talep edilmiş ise de bu husus dava konusu olmadığından buna ilişkin hüküm kurulmamıştır.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
1-Davanın KISMEN KABULÜNE,
21.967,15 USD’nin dava tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi uyarınca devlet bankalarına Amerikan Dolarıyla açılmış 1 yıl vaadeli mevduat hesabına uygulanacak en yüksek faiz oranı ile davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
Fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Alınması gereken 2.070, 79 TL harcın peşin alınan 2.766,00 TL nispi harçtan düşümü ile fazla alınan 695,21 TL harcın istek halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafça sarf edilen 10,00 TL başvurma harcı, 2.766,00 TL peşin harç, 1,80 TL vekalet harcı toplamı 2.777,80 TL’nin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
4-Davacının 241,00 TL posta-davetiye gideri ve 13.350,00 TL bilirkişi masrafı olarak sarf ettiği toplam 13.591,00 TL yargılama giderinin haklılık oranına göre 1.996,56 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kalan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde gideri içerisinden karşılanarak davacıya iadesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. uyarınca kabul edilen dava değeri üzerinden dava tarihindeki kur karşılığı TL dikkate alınarak belirlenen 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. uyarınca reddedilen dava değeri üzerinden dava tarihindeki kur karşılığı TL dikkate alınarak belirlenen 20.683,06 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde verilecek dilekçe ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 03/12/2021

Katip …
e-imza

Hakim …
e-imza