Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA KARAR VERMEYE YETKİLİ
T.C.
ANKARA
3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2022/58
KARAR NO : 2022/239

DAVA : Marka (Marka İle İlgili Kurum Kararlarının İptali, Marka Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 08/06/2012
KARAR TARİHİ : 07/07/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 07/07/2022
DAVA:
Davacı vekili 08.06.2012 harç tarihli dava dilekçesi ve duruşmadaki beyanlarında özetle; müvekkili şirketin 1995 yılında kurulduğunu, “her çeşit ticari malların toptan ve perakende satıcılığı, büyük satış mağazalarının açılması ve işletilmesi” konusunda faaliyet gösterdiğini, TPE tarafından özel/01577 sayı ile BİM markasının tanınmış marka olarak tescil edildiğini, ayrıca ….” ibareli markaların sahibi olduğunu, davalının, bu markalar ile karıştırma ihtimali bulunacak derecede benzer nitelikteki “…” ibaresini 29, 30 ve 32. sınıflarda marka olarak tescil ettirmek üzere davalı TPE’ne başvuruda bulunduğunu, 2010/21408 kod numarasını alan başvurunun, Resmi Marka Bülteninde ilanı üzerine müvekkili tarafından Markalar Dairesi Başkanlığına itirazda bulunulduğunu, ancak itirazın yerinde görülmeyerek reddedildiğini, bu kararın yeniden incelenmesi talebinin de nihai olarak YİDK tarafından reddedildiğini, oysa söz konusu markanın görsel ve işitsel bakımdan müvekkili şirket markaları ile ayırt edilemeyecek kadar benzer olduğunu, iki marka arasında bağlantı kurulacağını, söz konusu markaların aynı emtialar üzerinde kullanılacağını ve aynı tüketici kitlesine hitap edeceğini, seri marka olarak algılanacağını, bu nedenle davaya konu kararın hukuka aykırı olduğunu belirterek, … sayılı YİDK kararının iptaline, tescili halinde markanın hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı TÜRKPATENT vekili yanıtında özetle; davalı başvuru ile davacı markaları arasında benzerlik bulunmadığını, karıştırılma ihtimalinden de söz edilemeyeceğini, zira işaretlerin bir bütün olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı şirkete usulune uygun dava dilekçesi ve duruşma gününü bildirir tebligat yapıldığı halde davaya cevap vermemiş ve yargılamaya katılmamıştır.
YARGILAMA VE DELİLLER:
Mahkememizce tarafların sav ve savunmaları dinlenmiş, delilleri toplanmış, TÜRKPATENT’den davalı şirkete ait 2006/43777 sayılı marka başvurusu işlem dosyası ile itiraza dayanak 2000/11816, 2003/10151, 2006/11606, 2007/24123 sayılı marka tescil belgeleri getirtilmiş, getirtilen belgeler ve sunulan deliller incelenmiş, çözümü teknik ve özel bilgiyi gerektirdiği düşünülen konularda bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
YARGITAY BOZMASI:
Mahkememizce 02.04.2013 gün ve 2012/125 esas 2013/62 karar sayılı davanın kısmen kabulüne dair verilen karar taraf vekillerince temyiz edilmiş, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 10.06.2014 tarih ve 2014/4468 esas, 2014/10995 karar sayılı ilamıyla ve özetle;
“Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı TPE vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacı vekilinin temyiz itirazlarına gelince, mahkemece davalı markası kapsamında kalan 29, 30 ve 32. sınıfa dahil emtiadan yanlızca bitki yapraklarından elde edilen çaylar, buzlu çaylar, ada çayı, ıhlamur ve kekik çayı yönünden davacının markaları kapsamındaki 5. ve 30. sınıfa dahil emtiaların benzer olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Ancak, Dairemizin yerleşik kararları uyarınca markaların kapsadıkları ürünlerin benzer tür ürünler olarak nitelendirilebilmesi için piyasanın anlayışı, benzer alıcı çevresine hitap edip etmediği, benzer ihtiyaçları giderip gidermediği, birbirleri yerine ikame edilebilme ve rekabet olanaklarının olup olmadığı, dağıtım kanalları, kullanım yöntem ve amaçları ile hedeflenen halk kesimleri gibi hususların dikkate alınması gerekmektedir. Mahkemece verilen kararda yazılı gerekçelerle bir kısım ürünlerin benzer tür oldukları benimsenmekle birlikte, davalı marka başvurusunun kapsadığı özellikle içecek grubuna dahil diğer ürünler bakımından yukarıda açıklanan şekilde değerlendirme yapılmadığı gibi, uyuşmazlığın niteliği itibarıyla ürünlerin benzer olup olmadıkları hususunda değerlendirme yapılmasının özel ve teknik bilgiyi gerektirdiği de dikkate alınarak, bu konuda uzman gıda mühendisinin görüşü alınmaksızın yazılı şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, kararın davacı yararına bozulması gerekmiştir” gerekçesiyle bozulmuş; mahkememizin 2014/411 esas, 2014/240 sayılı kararı ile bozma ilamına uyulmayarak direnilmesine karar verilmiş; bu karar davacı ve davalı TÜRKPATENT vekillerince temyiz edilmiş;
YARGITAY HUKUK GENEL KURULU
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 11/11/2021 tarih ve 2018/11-84 E, ve 2021/1401 karar sayılı ilamıyla ve özetle;
Taraf markalarının “bitki yapraklarından elde edilen çaylar; buzlu çaylar; ada çayı; ıhlamur; kekik çayı” emtiaları yönünden karıştırılma ihtimalinin bulunduğu kabul edildiğine göre davalı marka başvurusunun kapsadığı özellikle içecek grubuna dahil diğer ürünler bakımından yukarıda açıklanan şekilde değerlendirme yapılması özel ve teknik bilgiyi gerektirmektedir. Zira 556 sayılı KHK’nin 8/1-b maddesi kapsamında markalara ait mal ve hizmet listelerinde yer alan mal ve hizmetlerin “aynı veya benzer” olup olmadığının değerlendirmesinde, hammadde-mamul ilişkisi, pazarlama koşulları, amaçları, satış sonrası servis ve onarım süreçlerinde ortaya çıkan müşteri çevresindeki ayniyet, piyasanın anlayışı, benzer alıcı çevresine hitap edip etmediği, benzer ihtiyaçları giderip gidermediği, birbirleri yerine ikame edilebilme ve rekabet olanaklarının olup olmadığı, dağıtım kanalları, kullanım yöntem ve amaçları ile hedeflenen halk kesimleri gibi hususların dikkate alınması gerekmektedir. Bu hususların değerlendirmesi ise hâkimin hukuk bilgisi dışında kalan ve niteliği gereği teknik veya özel bilgiyi gerektiren alanında uzman gıda mühendisinin görüşü alınmak suretiyle yapılmalıdır.
O hâlde mahkeme ihtisas mahkemesi olsa dahi, somut uyuşmazlığın hâkimin hukukî bilgisi ile çözümünün mümkün olmadığı, özel ve teknik bilgiyi gerektirdiği gözetilerek alanında uzman gıda mühendisinden görüş alınmak suretiyle davalı marka başvurusunun kapsadığı özellikle içecek grubuna dahil diğer ürünler bakımından da davalı başvurusu ile davacı markası arasında karıştırılma ihtimalinin (iltibas tehlikesinin) bulunup bulunmadığı belirlenmelidir.
Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında; somut olayda çekişmeli mal/hizmetlerin teknik bilgiyi gerektirecek şekilde emtiaları barındırmadığı için benzerlik incelemesinin hâkimin hukukî bilgisiyle yapılabileceği ve bu yönde bilirkişi incelemesinin doğru olmadığı, davalı başvurusunda kalan emtialar yönünden; ürünlerin doğası, kullanılış biçimleri, karşıladığı ihtiyaçlar, ikame olasılığı itibariyle bir benzerlik ve karıştırma ihtimalinin olmadığı, zira ortalama tüketicinin yeterince özenli makul derecede bilgili olduğu gözetildiğinde davacının “…” ibaresi markaları ile davalının “…” ibareli başvurusunun örtüşmeyen mallar açısından yeterince farklı ve iltibas tehlikesini ortadan kaldıracak seviyede davacı markalarından uzaklaştığı, bu itibarla direnme kararının onanması gerektiği görüşü ileri sürülmüş ise de; bu görüş yukarıda açıklanan nedenlerle Kurul çoğunluğunca benimsenmemiştir.
Hâl böyle olunca Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uymak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.” gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiş, usul ve yasaya uygun görülen özetlenen bozma ilamına mahkememizce uyulmuş bozma kararı uyarınca aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
Mahkememizce Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun bozma kararı uyarınca rapor tanzim edilmesi için dosya bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, 15/06/2022 havale tarihli bilirkişi raporunda özetle; “…Dava konusu 2010 21408 tescil numaralı markanın tesciline karar verilen 30. Sınıftaki “Kahve, kakao, suni kahve, kahve yerine geçen maddeler, kahve veya kakao esaslı içecekler.” malları bakımından da davacının 100158, 2006 07433, 2006 16583, 2001 14095, 2004 25785, 2004 38231, 2001 14094, 2004 25784, 2004 38223, 2008 02714, 2003 05996, 2006 16582, 2006 65345 tescil numaralı markaları arasında karıştırılma ihtimali bulunduğu…” belirtilmiştir.
Dava konusu başvurunun mal kapsamında, KHK’nin 7/1-b ile yapılan kısmi ret sonrası 29, 30 ve 32. sınıfa dahil “29 Et, balık, kümes ve av hayvanlarının etleri, et mamulleri, et hülasaları, et suları, bulyonlar; işlenmiş su ürünleri (yumuşakçalar ve kabuklu hayvanlar); et, balık, meyve ve sebze konserveler; kurutulmuş, pişirilmiş, konservelenmiş, dondurulmuş sebzeler, hazır çorbalar, hurmalar. Zeytinler, salamuralar, turşular. Süt ve süt ürünleri: süt, peynir, yoğurt, ayran, kaymak, krema, süttozu, kefir, süt oranı fazla sütlü içecekler. Tereyağlar, margarinler, yenilebilir sıvı ve katı yağlar. Reçeller, marmelatlar. Yumurta. Jöleler, jelatinler. Kuruyemişler. Patates cipsleri, patates kızartmaları. Pestil, tahin, kreş şanti. 30 Kahve, kakao, suni kahve, kahve yerine geçen maddeler, kahve veya kakao esaslı içecekler. Tapyoka, sago. Bal, arı sütü, polen, propolis. Yemek için tatlandırıcı/lezzet vericiler: ketçaplar, mayonezler, hardallar, soslar, salata sosları, salçalar, sirkeler. Yiyecekler ve içecekler için koku vericiler (aromalar), vanilyalar, baharatlar. Mayalar, kabartma tozları. Bitki yapraklarından elde edilen çaylar, buzlu çaylar, ada çayı, ıhlamur, kekik çayı. Sakızlar. Dondurmalar, buz kremler, buz. Tuz. Hububat (tahıl) ve undan mamul çerezler, gevrekler, mısır gevrekleri (corn flakez), yulaf ezmeleri, kahvaltılık hububat. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Pekmez. 32 Biralar; bira yapımında kullanılan preparatlar. Maden suları, kaynak suları, sofra suları, sodalar, tonikler. Sebze ve meyve suları, bunların konsantreleri ve özleri, meşrubatlar. ” emtialarının yer görülmektedir.
Davacının markaları ise 05 ve 30. sınıfa dahil “05 Tıbbi amaçlı bitkiler ve bitkisel içecekler; bitki karışımları ve konsantreleri; şifalı bitki çayları, zayıflatıcı çaylar, ginseng çayı … 30 Çay, Çaylar, buzlu çaylar…” emtiaları için tescillidir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun Sayın Mahkemece uyulan “bozma” kararı ve tüm dosya kapsamı dikkate alındığında; davacıya ait 100158, 2006/07433, 2006/16583, 2001/14095, 2004/25785, 2004/38231, 2001/14094, 2004/25784, 2004/38223, 2008/02714, 2003/05996, 2006/16582, 2006/65345 tescil numaralı markalar ile davalı şirkete ait 2010/21408 tescil numaralı markanın (tesciline karar verilen mallar bakımından) kapsamları karşılaştırılması gerekmektedir.
Dava konusu markanın tescil edildiği 29 ve 32. Sınıftaki mallar ile davacı markaları kapsamında aynı veya benzer bir mal bulunmadığı kanaatine varılmıştır.
Karşılaştırılacak mal/hizmetlerin geniş bir kategorinin aynı genel işaretine girmesi (örneğin gıda maddeleri olması) veya bir grup/sınıf başlığına girmesi (örneğin içecek emtiası olması), her durumda aynı nitelikte oldukları anlamına gelmez. Şöyle ki; davacı yan markasının 05. sınıfında yer alan “Tıbbi amaçlı bitkiler ve bitkisel içecekler; bitki karışımları ve konsantreleri; şifalı bitki çayları, zayıflatıcı çaylar, ginseng çayı…” ürünleri, davalının 32. sınıflar dahil olan “Biralar; bira yapımında kullanılan preparatlar. Maden suları, kaynak suları, sofra suları, sodalar, tonikler. Sebze ve meyve suları, bunların konsantreleri ve özleri, meşrubatlar.” ve sınıf 32’deki içecek yapımında kullanılan diğer müstahzarların kullanımı için vazgeçilmez veya önemli değildir. Bunların içeriğini oluşturan girdilerin davalı yanın 32. sınıf ürün gruplarında kullanılıyor/kullanılabilir olmaları, bu ürünlerin, ürün üretiminde sadece yardımcı olduklarını gösterir. Bu nedenle, bu mallar tamamlayıcı değildir. Ayrıca amaçları, dağıtım kanalları farklı olduğundan ve rekabet halinde olmadıklarından bu mallar benzer değildir. Yine, dava konusu marka kapsamında yer alan “süt, ayran, süt oranı yüksek içecekler” emtiaları temelde içecek niteliğinde olsa da hayvansal kökenli üründür ve doğası, davacı yan markaları kapsamındaki bitkisel kökenli içecek emtialarından farklıdır. Ayrıca, bu ürünlerin üreticileri farklıdır, kullanım amaçlarında farklılık olduğu gibi, birbirleri ile rekabet halinde değildir.
Davalı şirket markasının tescil edildiği 30. Sınıftaki mallardan “Kahve, kakao, suni kahve, kahve yerine geçen maddeler, kahve veya kakao esaslı içecekler.”, davacı markalarının tescil kapsamında bulunan “çay(lar), buzlu çaylar” malları ile benzer olarak değerlendirilmiştir. Bunun nedeni, söz konusu malların ikame edilebilmeleri, aynı veya benzer yollarla veya reyonlarda satışa sunulmaları, hitap ettiği müşteri çevresinin aynı olması, sıcak veya soğuk içecekler olarak benzer ihtiyaçları karşılamaları, birbirleriyle rekabet edebilir durumda olmaları, kullanım yöntem ve amaçları ile hedeflenen tüketici kitlesinin aynı, yakın veya bağlantılı olması gibi sebeplere dayanmaktadır. Söz gelimi ülkemizde kahvaltı sırasında yaygın olarak tüketilen çay ürününün bulunmaması halinde yerine kahve içilmesinin tercih edilmesi, cafe-restoran gibi bir işletmede içecek tercihine ilişkin sıralamada çay, kahve, … şeklinde yapılan sayma sıralaması, çay evi veya kahve evi gibi isimlendirmelerle faaliyet gösteren işletmelerde bu içecek türlerinin bir arada tüketiciye arz edilmesi gibi hususlar, az önce sıralanan nedenlerin örneklerini oluşturmaktadır.
Açıklanan nedenler karşısında taraf markaları arasında (işaret benzerliği bakımından gelinen aşamada bir çelişkinin bulunmaması da dikkate alındığında) dava konusu markanın tesciline karar verilen 30. Sınıftaki “Kahve, kakao, suni kahve, kahve yerine geçen maddeler, kahve veya kakao esaslı içecekler.” malları bakımından da karıştırılma ihtimali bulunduğu kanaatine ulaşılmıştır.
10.01.2017 gün ve 29994 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 22.12.2016 gün ve 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun Geçici Madde 1/(1) hükmü uyarınca anılan kanunun yayımı tarihinden önce yapılmış marka tescil başvurularına, başvuru tarihinde yürürlükte bilinen 556 sayılı KHK hükümlerinin uygulanmasının zorunlu bulunması, YİDK kararının iptali ve buna bağlı tescil istemli davaların başvuru tarihindeki hukuki durum nazara alınarak sonuca bağlanmalarının gerekli olması karşısında 556 sayılı KHK hükümlerinin uygulanarak sonuca bağlanmalarının icap etmesi nedeniyle yeni SMK’nın yargılamanın yukarıdaki biçimde sonuçlandırılmasını engellemediği düşünülmüştür.
Usul ve yasaya uygun bulunan Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 11/11/2021 tarih ve 2018/11-84 esas, 2021/14011 K.sayılı bozma ilamına uyularak yargılamaya devam olunmuş, bozma ilamında belirtilen ve uyulan gerekçelerle, Davanın Kısmen Kabulüne, Türkpatent YİDK nın … sayılı kararının 30.sınıftaki “Kahve, kakao, suni kahve, kahve yerine geçen maddeler, kahve veya kakao esaslı içecekler.” emtialar yönünden kısmen İPTALİNE, 30. Sınıf “Bitki yapraklarından elde edilen çaylar, buzlu çaylar, ada çayı, ıhlamur, kekik çayı.” Emtialar yönünden Türkpatent YİDK nın … sayılı kararının iptali kesinleşmiş olduğundan yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığına, 2010/21408 sayılı 30.sınıftaki “Kahve, kakao, suni kahve, kahve yerine geçen maddeler, kahve veya kakao esaslı içecekler.” emtialar yönünden kısmen hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, 30. Sınıf “Bitki yapraklarından elde edilen çaylar, buzlu çaylar, ada çayı, ıhlamur, kekik çayı.” Emtialar yönünden 2010/21408 sayılı markanın hükümsüzlüğü kararı kesinleşmiş olduğundan yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığına, fazlaya ilişkin talebin reddine, karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
1-Davanın Kısmen Kabulüne,
2-Türkpatent YİDK nın … sayılı kararının 30.sınıftaki “Kahve, kakao, suni kahve, kahve yerine geçen maddeler, kahve veya kakao esaslı içecekler.” emtialar yönünden kısmen İPTALİNE,
30. Sınıf “Bitki yapraklarından elde edilen çaylar, buzlu çaylar, ada çayı, ıhlamur, kekik çayı.” Emtialar yönünden Türkpatent YİDK nın … sayılı kararının iptali kesinleşmiş olduğundan yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığına,
3-… sayılı 30.sınıftaki “Kahve, kakao, suni kahve, kahve yerine geçen maddeler, kahve veya kakao esaslı içecekler.” emtialar yönünden kısmen HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE VE SİCİLDEN TERKİNİNE,
30. Sınıf “Bitki yapraklarından elde edilen çaylar, buzlu çaylar, ada çayı, ıhlamur, kekik çayı.” Emtialar yönünden 2010/21408 sayılı markanın hükümsüzlüğü kararı kesinleşmiş olduğundan yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığına,
4-Fazlaya ilişkin talebin reddine,,
5-Alınması gereken 80,70 TL harçtan peşin alınan 14,00 TL’nin düşümü ile bakiye 66,70 TL karar harcının davalılardan alınarak Hazineye gelir kaydına,
6-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiği için AAÜT uyarınca 7.375,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
7-Reddedilen kısım yönünden davalı kurum kendisini vekille temsil ettirdiği için AAÜT uyarınca 7.375,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile bu davalıya verilmesine,

8-Kabul ret oranı 1/2 kabul edilerek, davacı tarafından yapılan ve aşağıda dökümü gösterilen 2.656,78 TL yargılama giderinden payına düşen 1.328,39 TL’nin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, kalanının davacı üzerinde bırakılmasına,
9-Davalı TÜRKPATENT tarafından yapılan temyiz karar harcı toplam 53,50 TL, temyiz yoluna başvuru harcı toplam 262,50 TL, posta masrafı 190,00 TL olmak üzere toplam 506,00 TL yargılama giderinden payına düşen 253,00 TL’nin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine, kalanının bu davalı üzerinde bırakılmasına,
10-Tarafların yatırdıkları gider avanslarından kalan tutarın HMK 333/1 uyarınca karar kesinleştiğinde iade işlemi yapılmak üzere tebliğden itibaren 15 gün içinde, banka hesap numarası bildirildiğinde hasaba aktarılmasına, aksi halde PTT aracılığı ile adreste ödemeli olarak gönderilmesine,
Dair verilen karar, davacı vekili ile davalı kurum vekilinin yüzüne karşı diğer davalının yokluğunda 6100 sayılı HMK’nun 361. Maddesi uyarınca tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süre içinde Yargıtay’da temyiz yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 07/07/2022

Katip …
¸

Hakim …
¸

¸Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu gereğince
DYS üzerinden E-İmza ile imzalanmış olup,
Ayrıca fiziki olarak imzalanmayacaktır.

Davacı Masraf Dökümü:
İlk Masraf 45,60.-TL
Posta Masrafı 718,88.-TL
Bilirkişi Masrafı 1.600,00.-TL
Temyiz Karar Harcı 25,20 TL
Temyiz Y.Başv. H. 123,60 TL
Temyiz Y. Başvuru Harcı 143,50.-TL
Toplam 2.656,78.-TL