Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/316 Esas – 2023/4
TÜRK MİLLETİ ADINA KARAR VERMEYE YETKİLİ
T.C.
ANKARA
3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2022/316
KARAR NO : 2023/4

DAVA : Marka (Marka İle İlgili Kurum Kararlarının İptali), Marka (Marka Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/08/2022
KARAR TARİHİ : 12/01/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 12/01/2023
DAVA:
Davacı vekili 05/08/2022 harç tarihli dava dilekçesi ve duruşmadaki beyanlarında özetle; müvekkili şirketin …” ibareli tanınmış markalarının sahibi olduğunu, davalının, bu markalar ile karıştırma ihtimali bulunacak derecede benzer nitelikteki “…” ibaresini marka olarak tescil ettirmek üzere davalı TÜRKPATENT’e başvuruda bulunduğunu, … kod numarasını alan başvurunun, Resmi Marka Bülteninde ilanı üzerine müvekkili tarafından Markalar Dairesi Başkanlığına itirazda bulunulduğunu, ancak itiraz yerinde görülmeyerek reddedildiğini, bu kararın yeniden incelenmesi talebinin de nihai olarak YİDK tarafından reddedildiğini, oysa davacının 1961 yılından bugüne kadar özellikle bisküviler, krakerler, gofretler, pastalar, tartlar, kekler ve sair ürünlerin imali, ithali, ihracı ve ticareti alanında faaliyet gösterdiğini, sektöründe kalitenin simgesi haline geldiğini, “…” markasının TÜRKPATENT nezdinde tanınmış marka olarak tescilli bulunduğunu ve WIPO nezdinde de 23.02.2000 tarih ve 738 993 no ile tescil olduğunu, davacının … ibaresini ilk kez 2007 yılında tescil ettirdiğini, markasına büyük yatırımlar yaparak marka sayısını artırdığını, … seri markalarının sahibi olduğunu, yerleşik yüksek mahkeme içtihatları çerçevesinde “…” markalarının zayıf/tanımlayıcı olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığını, hükümsüzlük davalarında markanın davacı markasının tescilinin olanaklı olup olmadığının tartışılamayacağını, diğer yandan “…” ibaresinin doğrudan davacıyı işaret ettiğine ilişkin pek çok onanmış ve kesinleşmiş yargı kararı bulunduğunu, davacının “…” markasının çok uzun süreden beri piyasada olması sebebiyle ayırt edici niteliğinin yükseldiğini ve yüksek ayırt edici marka statüsüne ulaştığını, bu yönde de kesinleşmiş mahkeme kararlarının sunulduğunu, global/bütünsel inceleme yapıldığında davalı kurumca ikame edilen inceleme biçiminin baskın doktrin görüşü ve Yüksek Mahkeme kararlarına aykırılık taşıdığının tespit edileceğini, dava konusu markaları aynı sınıfta yer alan mal ve hizmetleri kapsadığını, ortalama gıda tüketicisinin dava konusu markaları benzer olarak algılayacağını, gıda ürünlerindeki karar süresinin iltibası artırdığını, bu ürünlerin tüketicilerinin çok büyük kısmını da çocukların oluşturduğunu belirterek, TÜRKPATENT YİDK’nun … sayılı kararın iptali ile dava konusu … başvuru numaralı “…” ibareli markanın 05. sınıfta bulunan “tıbbi ve veterinerlik amaçlı kullanıma uygun diyetetik maddeler; insan ve hayvanlar için diyet takviyeleri, gıda (besin) takviyeleri; zayıflama amaçlı tıbbi müstahzarlar; bebek mamaları ile 30. sınıfın tamamı ile 35. sınıfın ilgili alt sınıfında bulunan “tıbbi veterinerlik amaçlı kullanıma uygun diyetetik maddeler; insan ve hayvanlar için diyet takviyeleri, gıda (besin) takviyeleri; zayıflama amaçlı tıbbi müstahzarlar; bebek mamaları ile 35. sınıfın ilgili alt sınıfında bulunan 30. sınıfın tamamı yönünden hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı TÜRKPATENT vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu markada “… …” ibaresinin bütünsel olarak ye aldığını, T harfinin farklı bir renkte kaleme alındığını, diğer bütün harflerin aynı yazı stiliyle, aynı boyda ve aynı renkte olduğunu, markada … tamlamasına yer verildiğini, ibarenin “ZİNDE/SAĞLIKLI VE CANLI/HAYAT DOLU” anlamlarına geldiğini, kullanım şekli göz önüne alındığında markada tanımlama yapmak için tercih edildiklerinin görüleceğini, zira ibarelerin gerek genel olarak gerekse çekişme konusu sınıf yönünden tasviri anlama sahip genel adlandırmalar olduğunu, bu markada da ibarelerin çekişme konusu sınıflar yönünden tasviri şekilde gerçek anlamlarıyla kullanıldığını, bu kapsamda markaya ayırt edicilik katan baskın/esas unsurun … ibaresi olduğunu, dava konusu markalarda kullanılan esas unsurlarının, tertip tarzlarının farklı olduğunu, ayrıca … kelimesinin hem genel olarak hem de 05, 29, 30. ve 32. sınıfta yer alan mallar ve bunların satış hizmetleri yönünden tasviri anlamı olup, ayırt ediciliği niteliğinin düşük olduğunu, bu ibarenin bir markada gerçek anlamıyla kullanılmasının dürüst kullanım kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini, bir bütün olarak okunup algılanacak davalı markası ile davacı markası arasında, ilgili tüketicilerin ilişki kurmayacağını, ortalama tüketici kitlesinin, bunu davacı markalarıyla karıştırmayacağını, yüksek mahkeme incelemesinden geçerek kesinleşmiş kararların sunulduğunu beyan ederek, davanın reddini istemiştir.
Davalı şirket cevap dilekçesinde özetle; Davalı tarafından başvurusu yapılan markanın davacı markası ile iltibasa yol açacak derecede benzer olduğu iddiasının yerinde olmadığını, markada “… …” bütünsel kullanımına yer verildiğini, T harfinin farklı bir renkte kaleme alınarak vurgulandığını, diğer bütün harfler ise aynı yazı stiliyle, aynı boyda ve aynı renkte kaleme alındığını, markada … tamlamasına yer verildiğini, markaya ayırt edicilik katan baskın unsurunun … ibaresi olduğunu, markalarda kullanılan esas unsurların, tertip tarzlarının farklı olduğunu, bu durum markaları sadece görsel olarak değil, işitsel ve anlamsal düzeyde de birbirinden ayırdığını, … kelimesinin hem genel olarak hem de 5, 29, 30. ve 32. sınıfta yer alan mallar ve bunların satış hizmetleri yönünden tasviri anlamı olup, ayırt ediciliği niteliğinin düşük olduğunu, çekişme konusu 5 ve 30. Sınıf ile bunların satışı hizmetleri yönünden de ibarenin düşük ayırt olduğunu, bu ibarenin bir markada gerçek anlamıyla kullanılmasının dürüst kullanım kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini, somut olayda SMK 6/1 maddesinin uygulanma koşullarının gerçekleşmediğini, davalının “… & …” ismiyle tescilli birçok markası bulunduğunu beyan ederek, davanın reddini talep etmiştir.
GEREKÇE:
Uyuşmazlıgın Tespiti ve Uygulanacak Hükümler,Delillerin Tartışılması ve Kabul
Dava, davalı başvurusu olan … sayılı marka başvurusu ile ilgili olarak TÜRKPATENT tarafından alınan … sayılı kararın iptali ve hükümsüzlük istemlerine ilişkindir. İptali istenen YİDK kararının davacıya 14/06/2022 tarihinde tebliğ edildiği, 05/08/2022 tarihinde açılan davanın, 5000 sayılı kanunun 15/c maddesinde belirlenen iki aylık hak düşürücü süre içerisinde olduğu anlaşılmış ve işin esasına geçilmiştir.
Mahkememize uzman bilirkişi heyetinden alınan 08/12/2022 havale tarihli raporda konu ayrıntılı irdelenmiş olup özetle; “…Dava konusu markalar arasında davalı markasının tescilli olduğu 05.02. sınıf: “Tıbbi ve veterinerlik amaçlı kullanıma uygun diyetetik maddeler; insan ve hayvanlar için diyet takviyeleri, gıda (besin) takviyeleri; zayıflama amaçlı tıbbi müstahzarlar; bebek mamalar; 30. sınıf: “Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler. Makarnalar, mantılar, erişteler. Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar: Ekmek, simit, poğaça, pide, sandviç, katmer, börek, yaş pasta, baklava, kadayıf, şerbetli tatlılar, puding, muhallebi, kazandibi, sütlaç, keşkül. Bal, arı sütü, propolis. Yiyecekler için çeşni/lezzet vericiler, vanilya, baharatlar, domates sosları dahil olmak üzere soslar. Mayalar, kabartma tozları. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, çikolatalar, bisküviler, krakerler, gofretler. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir buzlar. Tuz. Hububattan (tahıl) imal edilmiş çerezler, patlamış mısır, yulaf ezmeleri, mısır cipsleri, kahvaltılık hububat ürünleri, işlemden geçirilmiş buğday, arpa, yulaf, çavdar, pirinç. Pekmez”; 35.05. sınıf “Müşterilerin malları elverişli bir şekilde görmesi ve satın alması için (05.02) Tıbbi ve veterinerlik amaçlı kullanıma uygun diyetetik maddeler;insan ve hayvanlar için diyet takviyeleri, gıda (besin) takviyeleri; zayıflama amaçlı tıbbi müstahzarlar; bebek mamaları; (30) Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler. Makarnalar, mantılar, erişteler. Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar: Ekmek, simit, poğaça, pide, sandviç, katmer, börek, yaş pasta, baklava, kadayıf, şerbetli tatlılar, puding, muhallebi, kazandibi, sütlaç, keşkül. Bal, arı sütü, propolis. Yiyecekler için çeşni/lezzet vericiler, vanilya, baharatlar, domates sosları dahil olmak üzere soslar. Mayalar, kabartma tozları. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, çikolatalar, bisküviler, krakerler, gofretler. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir buzlar. Tuz. Hububattan (tahıl) imal edilmiş çerezler, patlamış mısır, yulaf ezmeleri, mısır cipsleri, kahvaltılık hububat ürünleri, işlemden geçirilmiş buğday, arpa, yulaf, çavdar, pirinç. Pekmez mallarının bir araya getirilmesi hizmetleri; (belirtilen hizmetler perakende, toptan satış mağazaları, elektronik ortamlar, katalog ve benzeri diğer yöntemler ile sağlanabilir.)” bakımından 6769 sayılı SMK m. 6/1 koşullarının oluştuğu, 6769 sayılı SMK m. 6/5 koşullarının oluşmadığı…” ifade edilmiştir.
6769 sayılı SMK m.6/1 hükmü kısaca, bir marka başvurusunun daha önce yapılmış başvuru veya tescilli bir marka ile “karıştırılma ihtimali” bulunması ve önceki marka ya da başvuru sahibinin itiraz etmesi koşuluyla başvurunun reddini öngörmektedir. Şu halde, iltibas ya da karıştırma riskinin varlığı için, tescil kapsamındaki mal/hizmetlerin ve aynı zamanda başvuru ve markanın (işaretlerin) karıştırma ihtimali bulunacak derecede aynı yada benzer olması gerekir; karıştırma ihtimalinin değerlendirilmesinde somut olayın tüm özellikleri dikkate alınarak bütüncül bir yaklaşımla değerlendirilmelidir. İlke olarak mal ve hizmet benzerliği ile değerlendirmeye başlanır. Mal ve hizmetlerin benzerliği değerlendirilirken de çekişme konusu mal ve hizmetlerin ortalama tüketici kitlesi, doğal yapısı, kullanım amacı, fiyatı, alım sıklığı, üretim dağıtım ve satış kanalları ile yerleri, rekabet, ikame veya tamamlama ilişkisi olup olmadığı gibi bütün faktörler dikkate alınmalıdır.
Buna göre dava konusu başvurunun … başvuru numaralı “…” ibaresinden oluştuğu, kapsamında 05, 30, 35.sınıftaki “05 İnsan ve hayvan sağlığı için ilaçlar, tıbbi ve veterinerlik amaçlı kimyasal ürünler, tıbbi ve veterinerlik amaçlı kimyasal radyoaktif maddeler, ilaç ihtiva eden kozmetikler. Tıbbi ve veterinerlik amaçlı kullanıma uygun diyetetik maddeler;insan ve hayvanlar için diyet takviyeleri, gıda (besin) takviyeleri; zayıflama amaçlı tıbbi müstahzarlar; bebek mamaları; tıbbi amaçlı bitkiler ve tıbbi amaçlı bitkisel içecekler. Diş hekimliği için ürünler (aletler/cihazlar hariç) : diş dolgu maddeleri, diş kalıbı alma maddeleri, protez ve yapay diş yapıştırma ve tamir maddeleri. Hijyen sağlayıcı ürünler: pedler, tamponlar, tıbbi amaçlı yakılar, pansuman malzemeleri, kağıt ve tekstilden mamul çocuklar, yetişkinler ve evcil hayvanlar için bezler. Zararlı böcek, zararlı bitki, zararlı mantar ve kemirgenleri yok edici maddeler. İnsan ve hayvanlar için olanlar hariç deodorantlar, havayı temizleyici ve kötü kokuları giderici maddeler. Dezenfektanlar, antiseptikler (mikrop öldürücüler), tıbbi amaçlı deterjanlar, ilaçlı sabunlar, dezenfekte edici sabunlar, antibakteriyel el losyonları. 30 Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler. Makarnalar, mantılar, erişteler. Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar: Ekmek, simit, poğaça, pide, sandviç, katmer, börek, yaş pasta, baklava, kadayıf, şerbetli tatlılar, puding, muhallebi, kazandibi, sütlaç, keşkül. Bal, arı sütü, propolis. Yiyecekler için çeşni/lezzet vericiler, vanilya, baharatlar, domates sosları dahil olmak üzere soslar. Mayalar, kabartma tozları. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, çikolatalar, bisküviler, krakerler, gofretler. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir buzlar. Tuz. Hububattan (tahıl) imal edilmiş çerezler, patlamış mısır, yulaf ezmeleri, mısır cipsleri, kahvaltılık hububat ürünleri, işlemden geçirilmiş buğday, arpa, yulaf, çavdar, pirinç. Pekmez. 35 Reklamcılık, pazarlama ve halkla ilişkiler ile ilgili hizmetler, ticari ve reklam amaçlı sergi ve fuarların organizasyonu hizmetleri, reklam amaçlı tasarım hizmetleri; alıcı ve satıcılar için online pazaryeri (internet sitesi) sağlama hizmetleri. Büro hizmetleri; sekreterlik hizmetleri, gazete aboneliği düzenleme hizmetleri, istatistiklerin derlenmesi, büro makinelerinin kiralanması hizmetleri, bilgisayar veri tabanlarındaki bilginin sistematik hale getirilmesi, telefon cevaplama hizmetleri. İş yönetimi, idaresi ve bu konular ile ilgili danışmanlık, muhasebe ve mali müşavirlik hizmetleri, personel işe yerleştirme, işe alma, personel seçimi, personel temini hizmetleri, ithalat-ihracat acente hizmetleri, geçici personel görevlendirme ( başkası adına fatura yatırma, vergi yatırma, trafik işlemleri gibi iş takibi) hizmetleri. Açık artırmaların düzenlenmesi ve gerçekleştirilmesi hizmetleri. Müşterilerin malları elverişli bir şekilde görmesi ve satın alması için İnsan ve hayvan sağlığı için ilaçlar, tıbbi ve veterinerlik amaçlı kimyasal ürünler, tıbbi ve veterinerlik amaçlı kimyasal radyoaktif maddeler, ilaç ihtiva eden kozmetikler. Tıbbi ve veterinerlik amaçlı kullanıma uygun diyetetik maddeler;insan ve hayvanlar için diyet takviyeleri, gıda (besin) takviyeleri; zayıflama amaçlı tıbbi müstahzarlar; bebek mamaları; tıbbi amaçlı bitkiler ve tıbbi amaçlı bitkisel içecekler. Diş hekimliği için ürünler (aletler/cihazlar hariç): diş dolgu maddeleri, diş kalıbı alma maddeleri, protez ve yapay diş yapıştırma ve tamir maddeleri. Hijyen sağlayıcı ürünler: pedler, tamponlar, tıbbi amaçlı yakılar, pansuman malzemeleri, kağıt ve tekstilden mamul çocuklar, yetişkinler ve evcil hayvanlar için bezler. Zararlı böcek, zararlı bitki, zararlı mantar ve kemirgenleri yok edici maddeler. İnsan ve hayvanlar için olanlar hariç deodorantlar, havayı temizleyici ve kötü kokuları giderici maddeler. Dezenfektanlar, antiseptikler (mikrop öldürücüler), tıbbi amaçlı deterjanlar, ilaçlı sabunlar, dezenfekte edici sabunlar, antibakteriyel el losyonları. Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler. Makarnalar, mantılar, erişteler. Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar: Ekmek, simit, poğaça, pide, sandviç, katmer, börek, yaş pasta, baklava, kadayıf, şerbetli tatlılar, puding, muhallebi, kazandibi, sütlaç, keşkül. Bal, arı sütü, propolis. Yiyecekler için çeşni/lezzet vericiler, vanilya, baharatlar, domates sosları dahil olmak üzere soslar. Mayalar, kabartma tozları. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, çikolatalar, bisküviler, krakerler, gofretler. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir buzlar. Tuz. Hububattan (tahıl) imal edilmiş çerezler, patlamış mısır, yulaf ezmeleri, mısır cipsleri, kahvaltılık hububat ürünleri, işlemden geçirilmiş buğday, arpa, yulaf, çavdar, pirinç. Pekmez mallarının bir araya getirilmesi hizmetleri; (belirtilen hizmetler perakende, toptan satış mağazaları, elektronik ortamlar, katalog ve benzeri diğer yöntemler ile sağlanabilir.)” mal ve hizmetlerin bulunduğu, YİDK ve hükümsüzlük aşamasında ileri sürülen markaların ise …. sayılı “…”, “…”, “… x”, “… …”, “… …”, “…”, “… …”, “… …”, “… X” ibarelerinden meydana geldiği ve koruma kapsamında 29, 30, 32, 35.sınıftaki mal ve hizmetlerin yer aldığı, gözlenmektedir.
Buna göre, açıklanan kriterler çerçevesinde yapılan değerlendirmede, dava konusu markada yer alan, davacının dava dilekçesindeki talebine bağlı kalınarak, yukarıda koyu renkle işaretlenen mal ve hizmetlerin itiraza ve hükümsüzlüğe mesnet markaların kapsamında yer alan emtialar ile aynı/aynı tür/benzer olduğu tespit ve kabul edilmiştir.
İşaretlerin benzerliğine gelince, bu değerlendirmede, önceki markanın ayırt edicilik düzeyi, tescil kapsamındaki mal/hizmetler yönünden tanımlayıcılığı ve bu nedenle zayıflığı ya da kullanımla sonradan yüksek ayırt edicilik veya tanınmışlık kazanıp kazanmadığı önemli bir faktördür. İşaretler de parçalara ayrılmadan ve bütüncül olarak değerlendirmeli, ancak markayı oluşturan dominant yada ayırt edici unsurlar akılda tutulmalıdır. Görsel, sescil ve kavramsal benzerlik ya da farkların, markanın genel izleniminde bıraktığı etki esas alınmalıdır.
Somut olayda çekişmeli başvuru standart karekterle yazılmış … başvuru numaralı “…” ibaresinden oluşurken; itiraza dayanak markanın standart karekterle yazılı 2013/60855, 2018/18599, 2018/18606, 2018/18610, 2018/18616, 2007/32835, 2013/29479, 2013/29468, 2013/32392 sayılı “…”, “…”, “… x”, “… …”, “… …”, “…”, “… …”, “… …”, “… X” ibarelerinden oluştuğu görülmektedir.
Davalı markası renkli zemin üzerinde … … kelimelerinden ibarettir. İşaretin üst kısmında … ve alt kısmında … ibaresi bulunmaktadır ve rengi farklı olan tek harf … sözcüğündeki “T”dir. Davacı markaları ise …, … X, … … ve … … ibarelerini haiz markalardır. Buna göre davacı … ve … esas unsurlu markaların sahibidir. Buna göre somut uyuşmazlık dava konusu markalarda ortak olarak yer alan … ibaresinden kaynaklanmaktadır.
… kelimesinin TDK Sözlüğünde “(I) Birini başkasına karşı kışkırtma. (II) a. argo 1. Ödeşme. 2. Razı olma. III) ç. a. 30,5 santimetrelik İngiliz uzunluk ölçüsü birimi” olarak tanımlandığı görülmüştür. Ayrıca İngilizce kökenli … kelimesi herhangi bir eyleme, amaca veya olguya uyumlu veya uygun olma eylemini veya durumunu göstermektedir. Yine “Google Çeviri” de “…” kelimesi aratıldığında “uygun, formda, zinde” anlamlarına ulaşılmaktadır. Dolayısıyla kelime anlamı itibariyle … sözcüğünün dava konusu malları doğrudan tanımladığını söylemek mümkün değildir. Yine davacı tarafından sunulan ve çeşitli Yüksek Mahkeme kararlarında da … kelimesinin 29, 30, 32. sınıf mallar bakımından tanımlayıcı olmadığı ifade edilmektedir. Bununla birlikte günümüzde sağlıklı ve sportif bir vücuda sahip olmanın öneminin artması, beslenme ve spor alışkanlıklarına gösterilen yüksek dikkat seviyesi ile birlikte … sözcüğünün kullanımının yaygınlaştığı ve bu kelimenin günümüzde daha çok bir kıyafetin yakışması, bir iş için hazır veya uygun olunması veya vücudun zindeliği manalarında da yaygın olarak kullanıldığı sonucuna varılmıştır
Google arama motoru üzerinden … kelimesi için yapılan basit bir aramada da bu yönde sonuçlara ulaşmak mümkündür. Örneğin “Google …” “daha sağlıklı olmanıza yardımcı olabilecek bir aktivite hedefi olan Kardiyo Puanı’nı sağlamak için Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Amerikan Kalp Derneği (AHA) ile ortak çalıştı” açıklaması ile bir aktivite izleme uygulaması sunmaktadır. Bunun yanında pek çok spor salonunun da markasını … kelimesi ile kullandığı hususu kelimenin toplumdaki algısı/ kabulü bakımından örnek olarak sunulabilir. Ayrıca TÜRKPATENT sayfasında … kelimesi için 29 ve 30. sınıflarda yapılan aramada 1037 sonuca, sınıfsız yapılan aramada ise 5807 kayıt olduğu görülmüştür. Dolayısıyla pek çok farklı sektörde sıklıkla tercih edilen ve gıda sektöründe sağlıklı ve formda bir vücut anlamı ile yaygın şekilde kullanılan, fiziki uyum ve zindelik belirten manasıyla “…” kelimesinin gıda tüketicisi tarafından insan vücudunun fiziksel özelliklerini bozmayan veya enerji verici ürünleri çağrıştırdığı, vücut yapısına ve gıda ürünlerinden temin ettiği içerik ve kaloriye dikkat eden tüketici kitlelerinin “…” kelimesiyle, emsallerine göre veya kendi özelliğinden daha düşük kalorili veya daha yoğun proteinli veya daha az yağlı, az şekerli ürünlere işaret edildiğini algılayacağı böylece … sözcüğünün günümüzde sağlık, spor, gıda gibi pek çok alanda ayırt edici niteliğinin zayıfladığı sonucuna varılmıştır.
… kelimesi gıda ürünlerini tanımlayan, bu emtialar bakımından vasıf veya cins bildiren ve doğrudan bu emtiaları işaret eden bir anlamı haiz olmamakla birlikte; günümüzde yaygın ve yoğun piyasa kullanımı neticesinde söz konusu emtialar bakımından ayırt ediciliği zayıflamış ve telmih edici bir işaret haline gelmiştir. Vücut yapısına ve gıda ürünlerinden temin ettiği içerik ve kaloriye dikkat eden tüketiciler, ambalajı üzerinde “…” yazan bir ürün satın aldığında, bu ürünün diyet bir ürün olduğu, kalorisinin eşlenik ürünlere göre (üzerinde “…” yazmayan) daha düşük olduğu, daha az yağlı veya daha yüksek proteinli ve tüketildiği takdirde tüketicinin dış şeklinin (bedeninin) istenen görünüşe daha yakın olacağı beklentisi yarattığı sonucuna varılmıştır. Elbette markanın “FITNESS” kelimesinden yola çıkarak “… görünme”yi yani zayıf olmayı ve bedenin biçimli hale gelmesini çağrıştırması ya da çağrıştırma olasılığı taşıması tek başına bu işaretin gıda emtiaları yönünden herkesçe kullanılabilecek bir kelime olduğu sonucunu doğurmaz. Markanın, üzerinde kullanılacağı emtiaya dair bir mesaj vermesi, o emtianın niteliğine ilişkin dolaylı telkinde bulunması mümkündür. Burada ayrım noktası söz konusu telkinin, tüketiciler nezdinde ürünü doğrudan tanımlayan bir ibare yoluyla yaratılmadığıdır.
Bu açıklamalar ışığında davalı markasının davacı markalarından yeteri derece uzaklaşıp uzaklaşmadığı ve tek başına ayırt edici niteliği haiz olup olmadığı incelenmelidir. Dosya kapsamından anlaşıldığı üzere, davacı şirket … kelimesini, gıda emtiası üzerinde tescil ettirmeden önce hiçbir gıda maddesi “…” sıfatı ile tanımlanmamıştır. Bu sebeple de markanın 2000 yılından itibaren tescili mümkün olmuştur. Ancak, günümüzde sağlık ve diyet beslenme kültürünün yaygınlaşması sonucu “… ÜRÜN” olarak tanımlanan bir gıda grubu raflarda yerini almıştır. İnternette “… ÜRÜN” ibaresi ile yapılan aramada, onlarca ürün seçeneğine rastlanmak ve “…” ibaresinin bu ürünlerin niteliğini tanımlayacak şekilde kullanılmaya başladığı görülmektedir. Dolayısıyla davacının … markası da mevcut haliyle tüketiciye ürüne dair bir mesaj vermekte ve olumlu bir vaatte bulunmaktadır. Gelinen noktada … kelimesini, tanımlayıcılık içeren haliyle farklı marka konseptleri dahilinde üçüncü kişilerin de kullanabileceği, önemli olanın vurgu ve ayırt ediciliğin asıl olarak … ibaresine yüklenmemesi olduğu değerlendirilmektedir. Zira marka, zayıf dahi olsa tescilli olduğu sürece asgari korumayı haizdir. Buna göre yukarıda da ifade edildiği gibi davacı … seri markalarının sahibi olup davacı markalarındaki X harfi ve (fihrist/alfabetik liste anlamındaki) …/… ibareleri tali/yardımcı unsurlar olduğu sonucuna varılmıştır.
Davalının … … markasında ise işaretin üst kısmında yer alan “…” ve “…” kelimelerinin arasına “and” olarak okunan “&” şeklindeki “ve” bağlayıcı getirilerek iki ayrı kelimenin varlığının ve anlamının korunduğu, “…” kelimesinin Türkçe karşılığının “diri, canlı, sağ, hayatta, yaşam dolu vs.” olduğu buna göre “…&…” kelime grubunun “zinde/formda ve yaşam dolu” olarak çevrilebileceği düşünülmektedir. Marka işaretinin altında yer alan … ibaresinin bütün olarak bir anlamı bulunmamaktaysa da “T” harfinin zemin rengine daha yakın bir renk ile yazılmış olması “…. yani “anne” sözcüğünün seçilmesini, dikkatinin “mommy” kelimesine yoğunlaşmasını kolaylaştırmakta ve böylece … … markası ile “formda ve yaşam dolu anne” anlamına gelen bir marka yaratımı algılanmaktadır. Buna göre dava konusu markaların başlangıç kısımlarında ortak olarak … sözcüğünün yer aldığı, davacı markalarının esas unsuru olan … sözcüğünün davalı markasında diğer kelimelerle birlikte kullanılmasına karşın … ibaresinin bağımsız şekilde algılanmasının devam ettiği dolayısıyla davacı markalarının baskın unsurunun bir bütün olarak davalı markasında diğer unsurlarla birlikte yer almasının tüketiciler nazarında benzerlik ilişkisi kurulmasına sebebiyet verebileceği sonucuna varılmıştır. Bu noktada “soldan sağa okuma” prensibi gereğince “…” sesin ilk anda duyulması da göz önünde bulundurulduğunda işaretsel benzerlik ilişkisinin kurulmasının mümkün olmadığı kanaatine varılmıştır.
Dava konusu markalar işitsel, görsel ve anlamsal ögeleri ile bir bütün olarak değerlendirildiğinde bıraktıkları intibaın benzerlik arz ettiği ve markaların aynı/aynı tür hizmetlerde kullanılmasının iltibası artıran bir unsur olduğu dikkate alındığında davalı markasını aynı/aynı tür hizmetlerde gören ortalama tüketici kesiminin bu markayı davacı markalarının bir serisi gibi algılayabileceği ya da işletmeler arasında idari-ekonomik bir bağ olduğunu düşüneceği kanaatine varılmıştır.
Netice itibariyle “taleple bağlılık ilkesi de dikkate alınmak üzere” dava konusu markalar arasında davalı markasının tescilli olduğu 05.02. Sınıf mallar, 30. sınıf malların tamamı ile 35.05. sınıf perakendecilik hizmetlerinden 30. sınıf ile 05.02. sınıf mallara özgülenen hizmetler bakımından 6769 sayılı SMK m. 6/1 koşullarının oluştuğu kanaatine varılmıştır.
Tanınmışlık Hususunda Yapılan Değerlendirme
Tescil edilmiş veya tescil için başvurusu yapılmış markanın, toplumda ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle haksız bir yararın sağlanabileceği, markanın itibarına zarar verebileceği veya tescil için başvurusu yapılmış markanın ayırt edici karakterini zedeleyici sonuçlar doğurabileceği durumda, tescil edilmiş veya tescil için başvurusu daha önce yapılmış bir marka sahibinin itirazı üzerine, farklı mal veya hizmetlerde kullanılacak olsa bile, sonraki markanın tescil başvurusu reddedilir denilmektedir. Bu anlamda tanınmışlık için; yukarıda sayılan koşullara ek olarak ulusal tescil şartı, niteliksel tanınmışlık ve markanın ününden haksız yararlanma olguları da aranır.
Bir markanın tanınmışlıktan yararlanması için yukarıda sayılan şartların gerçekleşmiş olması gerektiği, somut olay açısından davacının münhasıran “…” markalarının m. 6/5 kapsamında tanınmış marka olduğu yönünde bir kanaate ulaşılmamıştır.
Taraflarca sunulan belgeler ile tüm deliller incelenmiş, alınan rapor ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilmiş olup yukarıda açıklanan gerekçelerle, davanın kabulüne karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
1-Davanın KABULÜNE,
2-TÜRKPATENT YİDK’nun … sayılı kararının taleple bağlı kalınarak 05.02. sınıf: “Tıbbi ve veterinerlik amaçlı kullanıma uygun diyetetik maddeler; insan ve hayvanlar için diyet takviyeleri, gıda (besin) takviyeleri; zayıflama amaçlı tıbbi müstahzarlar; bebek mamaları; 30. sınıf: “Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler. Makarnalar, mantılar, erişteler. Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar: Ekmek, simit, poğaça, pide, sandviç, katmer, börek, yaş pasta, baklava, kadayıf, şerbetli tatlılar, puding, muhallebi, kazandibi, sütlaç, keşkül. Bal, arı sütü, propolis. Yiyecekler için çeşni/lezzet vericiler, vanilya, baharatlar, domates sosları dahil olmak üzere soslar. Mayalar, kabartma tozları. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, çikolatalar, bisküviler, krakerler, gofretler. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir buzlar. Tuz. Hububattan (tahıl) imal edilmiş çerezler, patlamış mısır, yulaf ezmeleri, mısır cipsleri, kahvaltılık hububat ürünleri, işlemden geçirilmiş buğday, arpa, yulaf, çavdar, pirinç. Pekmez”; 35.05. sınıf “Müşterilerin malları elverişli bir şekilde görmesi ve satın alması için (05.02) Tıbbi ve veterinerlik amaçlı kullanıma uygun diyetetik maddeler; insan ve hayvanlar için diyet takviyeleri, gıda (besin) takviyeleri; zayıflama amaçlı tıbbi müstahzarlar; bebek mamaları; (30) Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler. Makarnalar, mantılar, erişteler. Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar: Ekmek, simit, poğaça, pide, sandviç, katmer, börek, yaş pasta, baklava, kadayıf, şerbetli tatlılar, puding, muhallebi, kazandibi, sütlaç, keşkül. Bal, arı sütü, propolis. Yiyecekler için çeşni/lezzet vericiler, vanilya, baharatlar, domates sosları dahil olmak üzere soslar. Mayalar, kabartma tozları. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, çikolatalar, bisküviler, krakerler, gofretler. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir buzlar. Tuz. Hububattan (tahıl) imal edilmiş çerezler, patlamış mısır, yulaf ezmeleri, mısır cipsleri, kahvaltılık hububat ürünleri, işlemden geçirilmiş buğday, arpa, yulaf, çavdar, pirinç. Pekmez mallarının bir araya getirilmesi hizmetleri; (belirtilen hizmetler perakende, toptan satış mağazaları, elektronik ortamlar, katalog ve benzeri diğer yöntemler ile sağlanabilir.)” emtiaları ile sınırlı olarak iptaline,
3-… sayılı markanın taleple bağlı kalınarak 05.02. sınıf: “Tıbbi ve veterinerlik amaçlı kullanıma uygun diyetetik maddeler; insan ve hayvanlar için diyet takviyeleri, gıda (besin) takviyeleri; zayıflama amaçlı tıbbi müstahzarlar; bebek mamaları; 30. sınıf: “Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler. Makarnalar, mantılar, erişteler. Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar: Ekmek, simit, poğaça, pide, sandviç, katmer, börek, yaş pasta, baklava, kadayıf, şerbetli tatlılar, puding, muhallebi, kazandibi, sütlaç, keşkül. Bal, arı sütü, propolis. Yiyecekler için çeşni/lezzet vericiler, vanilya, baharatlar, domates sosları dahil olmak üzere soslar. Mayalar, kabartma tozları. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, çikolatalar, bisküviler, krakerler, gofretler. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir buzlar. Tuz. Hububattan (tahıl) imal edilmiş çerezler, patlamış mısır, yulaf ezmeleri, mısır cipsleri, kahvaltılık hububat ürünleri, işlemden geçirilmiş buğday, arpa, yulaf, çavdar, pirinç. Pekmez”; 35.05. sınıf “Müşterilerin malları elverişli bir şekilde görmesi ve satın alması için (05.02) Tıbbi ve veterinerlik amaçlı kullanıma uygun diyetetik maddeler; insan ve hayvanlar için diyet takviyeleri, gıda (besin) takviyeleri; zayıflama amaçlı tıbbi müstahzarlar; bebek mamaları; (30) Kahve, kakao; kahve veya kakao esaslı içecekler, çikolata esaslı içecekler. Makarnalar, mantılar, erişteler. Pastacılık ve fırıncılık mamulleri, tatlılar: Ekmek, simit, poğaça, pide, sandviç, katmer, börek, yaş pasta, baklava, kadayıf, şerbetli tatlılar, puding, muhallebi, kazandibi, sütlaç, keşkül. Bal, arı sütü, propolis. Yiyecekler için çeşni/lezzet vericiler, vanilya, baharatlar, domates sosları dahil olmak üzere soslar. Mayalar, kabartma tozları. Her türlü un, irmikler, nişastalar. Toz şeker, kesme şeker, pudra şekeri. Çaylar, buzlu çaylar. Şekerlemeler, çikolatalar, bisküviler, krakerler, gofretler. Sakızlar. Dondurmalar, yenilebilir buzlar. Tuz. Hububattan (tahıl) imal edilmiş çerezler, patlamış mısır, yulaf ezmeleri, mısır cipsleri, kahvaltılık hububat ürünleri, işlemden geçirilmiş buğday, arpa, yulaf, çavdar, pirinç. Pekmez mallarının bir araya getirilmesi hizmetleri; (belirtilen hizmetler perakende, toptan satış mağazaları, elektronik ortamlar, katalog ve benzeri diğer yöntemler ile sağlanabilir.)” emtiaları ile sınırlı olarak hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine,
4-Alınması gereken 179,90 TL harçtan peşin alınan 80,70 TL harcın düşümü ile 99,20 TL bakiye karar harcın davalılardan tahsili ile Hazine’ye gelir kaydına,
5-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiği için AAÜT uyarınca 15.000,00-TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan aşağıda dökümü gösterilen 2.970,90 TL yargılama giderlerinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
7-Tarafların yatırdıkları gider avanslarından kalan tutarın HMK 333/1 uyarınca karar kesinleştiğinde iade işlemi yapılmak üzere tebliğden itibaren 15 gün içinde, banka hesap numarası bildirildiğinde hesaba aktarılmasına, aksi halde PTT aracılığı ile adreste ödemeli olarak gönderilmesine,
Dair verilen karar, taraf vekillerinin yüzüne karşı 6100 sayılı HMK’nun 341. ile 345. Maddelerine göre tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun Yoluna dilekçe ile başvurulabileceğine yönelik karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.12/01/2023