Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/10 Esas – 2022/181
TÜRK MİLLETİ ADINA KARAR VERMEYE YETKİLİ
T.C.
ANKARA
3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2022/10
KARAR NO : 2022/181

DAVA : Faydalı Model Belgesi (Faydalı Model Hakkına Tecavüzden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 10/01/2022
KARAR TARİHİ : 09/06/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 09/06/2022
DAVA:
Davacı vekili 27/12/2021 harç tarihli dava dilekçesi ve duruşmadaki beyanlarında özetle; Müvekkilinin uzun yıllardır asansör imalatı sektöründe faaliyet gösterdiği, müvekkilinin 2015/15580, 2016/17069 ve 2017/04093 sayılı faydalı model belgelerinin sahibi olduğu, müvekkili şirketin, faydalı model belgesi konu ürünleri fiilen üretip, … … markasıyla ticaret mevkiine de koyduğu, müvekkil şirketin faydalı model belgelerinden doğan hakları, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) ile ilgili diğer mevzuat gereği koruma altında olduğu, karşı yanda bulunan davalı … ASANSÖR İTHALAT İHRACAT SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ ve tek yetkilisi olan Müdür …’nın sahibi oldukları “…Konya” adresindeki “…” adlı işletmede, müvekkilin faydalı model belgeleri tescilinden doğan haklarına ihlal teşkil ettiği, davalının satışını yaptığı üründen bir koli temin edildiği ve Ankara 4. FSHHM’nin … D.iş sayılı dosyasında delil tespiti ve bilirkişi incelemesi yapıldığı ve ihlalin bilirkişilerce tespit edildiğini belirterek, davalı yanın fiziki ve elektronik ortamlarda gerçekleşen anılan eylemlerinin, müvekkilin 2015/15580, 2016/17069 ve … sayılı faydalı model tescilinden doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabet oluşturduğunun tespitine, bu fiillerin önlenmesi, durdurulması ve refine, ürünlere ve üretim araçlarına el konulmasına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara yüklenmesine karar verilmesi talep etmiştir.
CEVAP:
Davalılara usulüne uygun dava dilekçesi ve duruşma gününü bildiren tebligat yapıldığı halde davaya cevap vermemiş, yargılamaya katılmamıştır.
GEREKÇE:
Dava, davacı adına tescilli 2015/15580, 2016/17069 ve … sayılı faydalı model haklarına tecavüz ve haksız rekabet oluşturan davalı eylemlerinin tespiti, durdurulması, önlenmesi, men ve ref’i ilişkin olup, 09/06/2022 tarihli duruşmada davacı vekilinin beyanı üzerine 2015/15580 ve 2016/17069 sayılı faydalı modellerle ilgili açılan davanın bu dosyadan tefriki ile ayrı bir esasa kaydına, bu faydalı modellerle ilgili açılan davanın HMK 150/1 maddesi uyarınca birinci kez işlemden kaldırılasına karar verilmiştir.
Faydalı Model Bakımından Değerlendirme:
Dava tarihi itibariyle yürülükteolan kanun 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunudur (SMK) 6769 sayılı SMK’ nın 142 inci maddesi hükmü uyarınca, bu kanunun 83. maddesi hükmüne göre yeni olan sanayiye uygulanabilen buluşlar, faydalı model belgesi verilerek korunmaktadır. Patentten doğan hakkın kapsamı ve sınırları 6769 Sayılı Kanunun 85 inci maddesinde;
(1) Patent sahibi, buluşun yeri, teknoloji alanı ve ürünlerin ithal veya yerli üretim olup olmadığı konusunda herhangi bir ayırım yapmaksızın patent hakkından yararlanır.
(2) Patent sahibinin, izinsiz olarak yapılması halinde aşağıda belirtilen fiillerin önlenmesini talep etme hakkı vardır:
a-Patent konusu ürünün üretilmesi, satılması, kullanılması veya ithal edilmesi veya bu amaçlar için kişisel ihtiyaçtan başka herhangi bir nedenle olursa olsun elde bulundurulması;
b-Patent konusu olan bir usulün kullanılması;
c-Kullanılmasının yasak olduğu bilinen veya bilinmesi gereken usul patentinin kullanılmasının başkalarına teklif edilmesi.
ç-Patent konusu usul ile doğrudan doğruya elde edilen ürünlerin satılması, kullanılması, ithal edilmesi veya bu amaçlar için kişisel ihtiyaçtan başka herhangi bir nedenle elde bulundurulması hükmü amirdir.”
Ayrıca anılan Kanunun 89 uncu maddesinde patent korumasının kapsamı belirlenmiştir. Buna göre;
(1) Patent başvurusu veya patentin sağladığı korumanın kapsamı istemler ile belirlenir. Bununla birlikte istemlerin yorumlanmasında tarifname ve resimler kullanılır.
(2) İstemler, kullanılan kelimelerin verdiği anlamla sınırlı olarak yorumlanamaz. Ancak istemler, koruma kapsamının tespitinde, buluşu yapan tarafından düşünülen fakat istemlerde talep edilmeyen, buna karşılık ilgili teknik alanda uzman bir kişi tarafından tarifname ve resimlerin yorumlanması ile ortaya çıkacak özellikleri kapsayacak şekilde genişletilemez.
(3) İstemler, başvuru veya patent sahibine hakkı olan korumayı sağlayacak ve üçüncü kişilere de korumanın kapsamı açısından makul bir düzeyde kesinlik ifade edilecek şekilde yorumlanır.
(4) Patent başvurusunun sağladığı korumanın kapsamı, patentin verilmesine kadar geçen süre için başvurunun yayınlanmış olan istemleri ile belirlenir. Ancak patentin verildiği hali veya itiraz veya hükümsüzlük işlemleri sonucunda değiştirilmiş hali, koruma alanının genişletilmemiş olması şartıyla başvurunun sağladığı korumayı geçmişe dönük olarak belirler.
(5) Patent başvurusu veya patentten doğan koruma kapsamının belirlenmesinde tecavüzün varlığının ileri sürüldüğü tarihte, istemlerde belirtilmiş unsurlara eşdeğer nitelikte olan unsurlar da dikkate alınır. Bir unsur, esas itibariyle istemlerde talep edilen unsur ile aynı işlevi görüyor, bu işlevi aynı şekilde gerçekleştiriyor ve aynı sonucu ortaya çıkarıyorsa, genel olarak istemlerde talep edilen unsurun eşdeğeri olarak kabul edilir.
(6) İstemlerin kapsamını belirlemek için patentin verilmesi ile ilgili işlemler sırasında veya patentin geçerliliği süresince, koruma kapsamının belirlenmesinde patent başvurusu veya patent sahibinin beyanları dikkate alınır
(7) Patent, buluşla ilgili örnekler içeriyorsa istemler bu örneklerle sınırlı olarak yorumlanmaz. Özellikle ürün veya usulün sahip olduğu ilave özelliklerin patentte açıklanan örneklerde bulunmaması, bu örneklerde bulunan özellikleri kapsamaması veya bu örneklerde belirtilen her amaç veya özelliği gerçekleştirememesi hallerinde, ürün veya usul istemlerle sağlanan koruma kapsamının dışında tutulmaz.
Anılan Kanunun 85 (2) maddesi uyarıncaysa patent sahibinin izinsiz olarak yapılması halinde aşağıda belirtilen fiillerin önlenmesini talep etme hakkı vardır.
a-Patent sahibinin izni olmaksızın buluş konusu ürünü kısmen veya tamamen üretme sonucu taklit etmek;
b-Patent konusu olan bir usulün kullanılması,
c-Kullanılmasının yasak olduğu bilinen veya bilinmesi gereken usul patentinin kullanılmasının başkalarına teklif edilmesi
ç-Patent konusu usul ile doğrudan doğruya elde edilen ürünlerin satılması, kullanılması, ithal edilmesi veya bu amaçlar için kişisel ihtiyaçtan başka herhangi bir nedenle elde bulundurulması
Bir faydalı model belgesinde buluş konusunun en geniş kapsamıyla tanımlandığı bir ya da daha fazla sayıda bağımsız (ana) istem ve bu bağımsız isteme bağlı olarak tanımlanmış bağımlı istem/istemler bulunabilir. Faydalı model belgesi ile korunan bir hakka tecavüz eyleminin gerçekleşmesi için, ana istemde (veya birden fazla ana istem varsa bu ana istemlerin herhangi birinde) bahsedilen unsurların tamamının veya eşdeğerinin, tecavüz ettiği iddiasında bulunulan üründe bulunması gerekmektedir.
2017/04093 Sayılı Faydalı Model Belgesi:
Davacıya ait, 17.03.2017 tarihinden itibaren 10 yıl süre ile geçerliliğe sahip olan faydalı modelin konusu buluş yandan ağırlıklı asansörlerin kullanıldığı yerlerde kuyu bölme aparatlarında, ağırlık raylarının birbirleri ile arasındaki mesafenin ve kabin rayı ile duvar arasındaki mesafenin istenilen şekilde ayarlanabilmesini aynı zamanda zorunlu hallerde kabin rayının merkezden kaçık olarak konumlandırılabilmesini sağlayan geliştirme ile ilgilidir. Toplamda 3 adet istemi bulunan faydalı modelin 1 no.lu istemi ana istem 2-3 no.lu istemleri ise bu isteme bağlı yazılmış bağımlı istemlerdir. İhlal değerlendirmesinde esas alınacak olan tespit konusu faydalı model ana istemi olan 1 no.lu istem ile istem konusu unsurların görülebileceği faydalı model 2-3-5 no.lu teknik çizimleri aşağıda sunulmaktadır.
Davacıya Ait Faydalı Modellerin İhlali Açısından Değerlendirme:
İhlal değerlendirmesine ilişkin karşılaştırmanın konusunu, buluşun korunmak istenen unsurlarını açıklayan istemler ile ihlal ettiği ileri sürülen üründeki teknik özellikler oluşturmaktadır. Faydalı modelden doğan hakların ihlalinden söz edilebilmesi için öncelikle iddia konusu ürünün faydalı modelin kapsamında kalıp kalmadığının belirlenmesi gerekmektedir. Faydalı model koruma kapsamında kalan bir üründen bahsedebilmek için değerlendirme konusu o üründe karşılaştırma konusu faydalı modelin ana istemindeki özelliklerin tamamının aynen veya eşdeğeriyle bulunması gerekir. Şayet istemde tanımlanan tüm unsurlar aynen veya eşdeğer yolla iddia konusu üründe mevcutsa ve ilgili ürünün kanunda tecavüz olarak tanımlanan fiillere konu edilmesi halinde ihlalden söz edilecektir. Bir istemdeki unsurların yalnızca bir kısmının iddia/karşılaştırma konusu üründe/usulde bulunması ve buna karşılık diğer unsurların yerine farklı teknik özelliklerin kullanılmış olması halinde ise ihlal söz konusu olmaz. Uyuşmazlık kapsamında söz konusu değerlendirmeler Ankara 4. FSHHM’nin … D.iş sayılı dosyasında toplanan deliller üzerinden yapılmıştır.
2017/04093 sayılı Faydalı Model İhlali:
Dava konusu 2017/04093 sayılı faydalı model kapsamında kalan bir asansör kuyu bölme aparatının iç yüzeyinde hareket çıkıntısı bulunan kabin rayı profili üzerinde hareket çıkıntısının gireceği şekilde olan hareket yuvası bulunan L şeklindeki ağırlık rayı profili özelliklerine sahip olması gerekmektedir.
Ankara 4. FSHHM’nin … D.iş sayılı dosyasında yer alan rapordan alınmış, ürün fotoğrafı incelendiğinde; ana istemde yer alan özelliklerin tamamı davalı ürününde bulunmaktadır. Bu nedenle davalı ürünü davacıya ait 2017/04093 sayılı faydalı modelin koruma kapsamında kalan bir üründür.
Davacının https://….com.tr/tr/urun/mekanik-aksamlar/konsollar/ayarli-…-set adresine ilişkin iddialarının da anılan tespit dosyasında incelendiği anlaşılmaktadır. Aşağıda yer alan işaretlemelerden de görüleceği üzere söz konusu üründe 2017/04093 sayılı faydalı model belgesi ana isteminde belirtilen unsurlar bulunmaktadır. Bu nedenle internet sitesinde tanıtılan ve böylelikle ticaret alanına çıkartılan … … (SET) ürünü anılan faydalı modelin koruma kapsamında kalmaktadır.
Haksız Rekabet Açısından Değerlendirme:
Bilindiği gibi hukukumuzda haksız rekabetin tanımı yapılmamış olmakla birlikte, TTK m.54’de “Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır.” biçiminde haksız rekabet oluşturan fiiller genel olarak belirtilmiştir.
TTK m.55’de ise başlıca haksız rekabet halleri örnekseme metodu ile belirtilmiştir. Düzenlemede belirtilen başlıca haksız rekabet halleri; dürüstlük kurallarına aykırı reklamlar ve satış yöntemleri ile diğer hukuka aykırı davranışlar (kötüleme, avantaj sağlama, hakkı olmayan unvanları, meslek, derece ve sembolleri kullanma, karıştırılmaya neden olma, karşılaştırma ya da üçüncü kişiyi benzer yollarla öne geçirme, tedarik fiyatının altında fiyatla satışa sunma yoluyla aldatma, gerçek değer hakkında yanıltma, karar verme özgürlüğünü sınırlama, nicelik ve nitelikte yanıltma, hukuki işlemlere ilişkin kamuya yapılan ilanın açık olmaması, tüketici kredilerine ilişkin açık beyanda bulunmamak, yanıltıcı sözleşme formüllerini kullanmak), sözleşmeyi ihlale veya sona erdirmeye yöneltmek, başkalarının iş ürünlerinden yetkisiz yararlanmak, üretim ve iş sırlarını hukuka aykırı olarak ifşa etmek, iş şartlarına uymamak, dürüstlük kurallarına aykırı işlem şartlarını kullanmak olarak belirtilmiştir. Uyuşmazlık ile ilgili olan filler ise maddede “Başkasının malları, iş ürünleri, faaliyetleri veya işleri ile karıştırılmaya yol açan önlemler almak” biçiminde, haksız rekabet hali olarak düzenlenmiştir.
Somut olayın yukarıda belirtilen düzenlemeler ve ilkeler kapsamında incelenmesi neticesinde faydalı model bölümünde ayrıntılı olarak belirtilen nedenlerle davalı ürününün ve davalıya ait https://….com.tr internet adresinde teşhir edilen … … (SET) ibareli ürününün davacıya ait 2017/04093 sayılı faydalı model belgelerinin koruma kapsamında kaldığı, bu nedenle davalı ürünü ile web sitesindeki ürünün davacıya ait 2017/04093 sayılı faydalı model belgesi ile karıştırılmaya yol açtığı sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle, davanın Kabulüne, davalıların fiziki ve elektronik ortamlarda gerçekleşen eylemlerinin, davacının … sayılı faydalı model tescilinden doğan haklarının ihlali ve haksız rekabet teşkil ettiğinin tespitine, davalıların, davacının … sayılı faydalı model belgesi tescilinden doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabet oluşturan tüm fiillerinin durdurulmasına, önlenmesine ve refine, davalıların işletmesinde bulunan ve satışa arz edilen, davacının … sayılı faydalı model belgesi tescilinden doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabet oluşturan, “… asansör ith. İhr. San. Tic. Ltd. şti” markalı “asansör ağırlık ray bağlama konsolu ile kuyu bölme aparatı“ ürünlerine ve bunların üretim araçlarına el konulmasına, davalının ihlal konusu ürünlerle ilgili tanıtım ile iş evrakına, bu meyanda sabit veya taşınır tabela, kartvizit, fatura, irsaliye, afiş, broşür, tanıtım dergilerine ve tüm iş tanıtım evrakı ile tanıtıcı tüm materyallere el konulmasına, davalının ait https://….com.tr/tr/…ayarlikonsol-set alan adlı internet sitesine erişimin engellenmesine, anılan internet sitesinden ihlal konusu ürünlerin tanıtım görsellerinin çıkarılmasına, hükmün ulusal çapta yayımlanan gazetelerden birinde bir defa ilanına, karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
1-Davanın Kabulüne,
2-a) Davalıların fiziki ve elektronik ortamlarda gerçekleşen eylemlerinin, davacının … sayılı faydalı model tescilinden doğan haklarının ihlali ve haksız rekabet teşkil ettiğinin tespitine,
b) Davalıların, davacının … sayılı faydalı model belgesi tescilinden doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabet oluşturan tüm fiillerinin durdurulmasına, önlenmesine ve refine,
c) Davalıların işletmesinde bulunan ve satışa arz edilen, davacının … sayılı faydalı model belgesi tescilinden doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabet oluşturan, “… asansör ith. İhr. San. Tic. Ltd. şti.” markalı “asansör ağırlık ray bağlama konsolu ile kuyu bölme aparatı“ ürünlerine ve bunların üretim araçlarına el konulmasına,
d) Davalının ihlal konusu ürünlerle ilgili tanıtım ile iş evrakına, bu meyanda sabit veya taşınır tabela, kartvizit, fatura, irsaliye, afiş, broşür, tanıtım dergilerine ve tüm iş tanıtım evrakı ile tanıtıcı tüm materyallere el konulmasına,
e) Davalının ait https://….com.tr/tr/urun/…alan adlı internet sitesine erişimin engellenmesine, anılan internet sitesinden ihlal konusu ürünlerin tanıtım görsellerinin çıkarılmasına,
3- Hükmün ulusal çapta yayımlanan gazetelerden birinde bir defa ilanına,
4-Alınması gereken 80,70 TL harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
5-Davacı vekili için 7.375,00-TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
6- Davacı tarafından yapılan aşağıda dökümü gösterilen 2.600,60 TL yargılama giderlerinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
7-Tarafların yatırdıkları gider avanslarından kalan tutarın HMK 333/1 uyarınca karar kesinleştiğinde iade işlemi yapılmak üzere tebliğden itibaren 15 gün içinde, banka hesap numarası bildirildiğinde hesaba aktarılmasına, aksi halde PTT aracılığı ile adreste ödemeli olarak gönderilmesine,
Dair verilen karar, taraf vekillerinin yüzüne karşı 6100 sayılı HMK’nun 341. ile 345. Maddelerine göre tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun Yoluna dilekçe ile başvurulabileceğine yönelik karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.09/06/2022