Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA KARAR VERMEYE YETKİLİ
T.C.
ANKARA
3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2021/83
KARAR NO : 2022/329

DAVA : Endüstriyel Tasarım (Maddi Tazminat İstemli)
DAVA TARİHİ : 24/10/2018
KARAR TARİHİ : 06/10/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 11/09/2019
ASIL VE BİRLEŞEN DAVA:
Davacı vekili 24/10/2018 harç tarihli dava dilekçesi ve duruşmadaki beyanlarında özetle; müvekkil firma tarafından dekoratif metal dekorasyon ürünlerinin tasarlandığı, üretildiği ve satışının … markası adı altında yapıldığını, WİPO nezdinde 21.06.2018 tarih ve WIPO73402 referans numaralı tescile sahip olduğunu, ürünleri olan … için TPMK nezdinde 2017/00909 başvuru numarası ile 09.02.2017 tarihinde tescil başvurusunda bulunulduğu, tasarımların SMK md. 56(1) uyarınca yeni tasarım olmadıkları gerekçesi ile tescil edilmediği ancak SMK md. 56(2) uyarınca korunmaya tabi olduğunu, davalı … şirketin internet sitesi üzerinden müvekkilin satış bedeli altında birebirlerinin satıldığını, bu durumun müvekkil satışlarını etkileyeceğini ve haksız rekabete yol açtığını, Dosya kapsamında sunulan müvekkile ait tasarım ürünleri (Ek1 ve 2) davalıya ait tasarımları (EK 3,4,5,6 ve 7) ile karşılaştırıldığında tasarımların birebir aynı olduğunu, dekorasyon ürünlerinin birebir taklit edilmesi ile haksız rekabetin mevcut olduğunu, ihtiyati tedbir kararının verilmesi gerektiğini belirterek, müvekkili şirketin tasarımına tecavüzün men’i ve ref’ine, dava tarihinden itibaren uygulanacak ticari faiziyle birlikte; davalıya ait ticari defterlerin incelenip davalı tarafından tasarımı müvekkiline ait ürünlerden kaç adet satıldıysa bilirkişi raporu düzenlenerek hesaplanması suretiyle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL’nin davalılardan alınarak davacıya ödenmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı … DEKORATİF YAPI ELEMANLARI SAN. TİC. LTD. ŞTİ. yetkilisi cevap dilekçesinde özetle; Davacının kendine ait olduğunu iddia ettikleri ürünleri 21.06.2018 tarihinden önce kendi internet sitelerinde satışa sunduklarını, şirket adreslerinin Sorgun/YOZGAT olduğunu davacının TPMK’y tescil için başvurduğunu ve müraacatin yeni tasarım olmaması nedeni ile red olunduğunu, tasarımların koruma sürelerinin sona erdiğini, davacının bahse konu ürünleri ilk olarak kendileri tarafından tasarlandığını ispat edemediğini, böyle bir izlenim yaratmaya çalıştığını, 3 yıllık süre baz alındığında ihlalin hangi tarihten başladığının belirlenmesi gerektiğini beyan ederek, davanın reddini istemiştir.
Davalı … … MAKİNA İNŞ. SAN. İML. TİC. LTD. ŞTİ vekili cevap dilekçesinde özetle; … firmasının Sorgun/YOZGAT’ta faaliyet gösterdiğini, … firmasının İvedik/ANKARA’da faaliyet gösterdiğini, davacının iddialarının asılsız ve mesnetsiz olduğunu, tescilli … markasının ısı yalıyım levjaları üretimi için alınmış 17. Sınıf ta bir marka olduğunu, … firmasının makine üretimi ve ısı yalıtım lehvhaları işi ile iştigal ettiğini belriterek davacının taleplerinin reddini talep etmiştir.
YARGILAMA VE DELİLLER:
Mahkememizce tarafların sav ve savunmaları dinlenmiş, delilleri toplanmış; konunun teknik yönlerine ilişkin bilirkişi raporu alınmış; asıl ve ek raporlarda ortaya konulan görüşlerin teknik yönünden mahkememizin aşağıda açıklanacak kısmen kabulü doğrultusunda yararlanılmıştır.
GEREKÇE:
Uyuşmazlığın Tespiti ve Uygulanacak Hükümler, Delillerin Değerlendirilmesi ve Kabul
Ankara 11. Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyasının görevsizlik kararı ile mahkememize gönderilmiştir.
Dava, endüstriyel tasarım olan “…” metal tablo yönünden tasarıma tecavüzün tespiti, tecavüzün men ve ref’i ile maddi tazminat istemlerine ilişkindir.
Dosya kapsamı, toplanan deliler ve bilirkişi raporu çerçevesinde incelenmiş, buna göre;
6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 55/1 fıkrasına göre; tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür. Ürün ise; “bilgisayar programları hariç olmak üzere, endüstriyel yolla veya elle üretilen herhangi bir nesnenin yanı sıra birleşik bir ürün veya bu ürünü oluşturan parçaları, ambalaj gibi nesneleri, birden çok nesnenin bir arada algılanan sunumlarını, grafik sembolleri ve tipografik karakterleri” ifade etmektedir. Bir başka deyişle basit ürünler, bileşik ürünler, basit ürün parçaları, bileşik ürün parçaları ve ilgili yasada kabul edilen diğer ürünlerin görünümleri tasarım korumasından faydalanabilir.
Bu tanımlar kapsamında, SMK 64/4 fıkrası uyarınca Türk Patent ve Marka Kurumu;
“a) Tasarım veya ürün tanımına uygun olmayan,
b) Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı,
c) 3 üncü madde kapsamına girmeyen gerçek veya tüzel kişilerce yapılan,
ç) Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamında yer alan hükümranlık alametleri ile bu kapsam dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, dinî, tarihî ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş ve ilgili mercilerin tescil izni vermediği işaretlerin, armaların, nişanların veya adlandırmaların uygunsuz kullanımını içeren,
d) Yeni olmadığı tespit edilen, tasarım tescil taleplerini reddeder.” 65/1 fıkrası gereği ise “Kesinleşen ve 64 üncü madde hükmüne göre reddedilmemiş başvuru, tescilli tasarım olarak sicile kaydedilir ve Bültende yayımlanır.” Tescilin ilanı üzerine yasal süre içerisinde itirazda bulunulmadığı takdirde; başvuruya konu tasarımın koruma şartlarını haiz olup olmadığı konusunda TÜRKPATENT’in herhangi bir inceleme ve takdir yetkisi bulunmamaktadır.
SMK’nun 56/1 fıkrasında; belge verilerek korunacak tasarımların yeni ve ayırt edici niteliğe sahip tasarımlar olduğu hükme bağlanmıştır. Aynı kanunun 56/4 fıkrası uyarınca;
“Bir tasarımın aynısı;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım YENİ kabul edilir…”
“Bir tasarımın aynısı” kavramından ne anlaşılması gerektiği 56. Maddenin 4 üncü fıkrasının ikinci cümlesinde açıklanmış bulunmaktadır. Buna göre; sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteren tasarımlar “aynı” kabul edilir. Ancak bilindiği üzere SMK’nın 56. maddesi, tasarımların tescil ile korunabilmesini mutlak yenilik şartına bağlamıştır. Bu husustaki Yüksek Yargıtay kararlarında; 6769 sayılı SMK ile tasarımların korunabilmesi için mutlak yenilik kriteri getirilmiş olduğundan, sadece itiraza dayanak gösterilen delillerle ve/veya sadece taraflarca bildirilen delillerle bağlı kalınmaksızın, konusunda uzman bilirkişiler tarafından SMK’nun 55 ila 59. maddeleri çerçevesinde inceleme yapılması gerektiği kabul edilmektedir. Mutlak yenilik kriteri, tasarımın aynısının gerek Türkiye’de gerekse dünyanın herhangi bir yerinde, hem daha önce tescil edilmemiş olmasını hem de herhangi bir şekilde kamuya sunulmamış olmasını gerektirmektedir. Hâlihazırda yeryüzünde gelmiş geçmiş tüm tasarımların kayıt altına alınmış olmaması, alınmış olsa idi dahi; birçok ürün bakımından bu kayıtlarda yapılacak bir araştırmanın son derece uzun bir zaman sürecinde gerçekleşebileceği nedenleriyle bilirkişi incelemesi ile mutlak yenilik olgusunun tespiti fiilen mümkün olamayabilecektir. Ancak uygulamada; özellikle kamuya mal olmuş, harcıâlem tasarımlar söz konusu olduğunda veya tasarımın ilgili olduğu alandaki yeniliklerin o konudaki herhangi bir uzman tarafından takibinin mümkün olması ya da yapılabilecek makul bir araştırma ile tespitinin fiilen mümkün olması halinde, taraflarca yeterli delil sunulmasa dahi çekişmeli tasarımın 6769 sayılı SMK’da aranan yenilik kriterini karşılayıp karşılamadığı konusunda bilirkişi vasıtasıyla mutlak yenilik kriteri çerçevesinde araştırma yapılabilmektedir. Bu bağlamda, TPE, Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO) ve Avrupa Birliği İç Pazarda Uyumlaştırma Ofisi (OHIM) veri tabanlarında tescil başvuruları açısından ve İnternet üzerinde de ürünün kendisi ile ilgili araştırma yapılabilmektedir.
SMK’nun 69/2 fıkrası uyarınca tescilsiz tasarımların koruma süresi, koruma talep edilen tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten itibaren üç yıldır.
24.10.2018 tarihli dava dilekçesi incelendiğinde davacının “…” tasarımının davalı tarafından taklit edilerek üretimi ve satışı yapıldığı iddia olunmaktadır.
“…” isimli tasarımın ilk satışa sunulduğu tarih 08/06/2017 tarihi olup dava tarihi 24/10/2018 olan, dava tarihi itibariyle 3 yıllık koruma süresinin geçmediği görüldüğünden, bu tasarımlar yönünden tecavüz iddiasının 6769 sayılı SMK nın 54/2 ve 69/2 maddeleri uyarınca çözümlenmesi gerekmektedir.
“…” adlı tasarımlar ile davalı ürünleri karşılıklı değerlendirilmesinde yenilik ve ayırt edici nitelik hakkındaki değerlendirme’nin yapılabilmesi için öncelikle bilgilenmiş kullanıcı profilinin ve dava konusu tasarım açısından seçenek özgürlüğünün belirlenmesi önemlidir.
Bilgilenmiş Kullanıcı Profilinin Belirlenmesi:
Yeni ve ayırt edici tasarımların korunacağı hüküm altına alınmıştır. Bir tasarımın korunması için zorunlu unsurlardan olan ayırt edicilik ile ilgili olarak;
“Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce,
kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.” düzenlemesi yapılmıştır. Belirtilen nedenlerle öncelikli olarak bilgilenmiş kullanıcı profilinin belirlenmesi gerekmektedir.
Bilgilenmiş kullanıcı, tasarımın uygulandığı ürün hakkında belli bir bilgi birikimi olan, ancak bilgi birikimi bir uzmanın bilgi birikimi seviyesinde olmadığı gibi ürünü hiç tanımayan birininki kadar da düşük seviyede olmayan kişidir. Bilgilenmiş kullanıcı kavramı ile bir uzman ifade edilmediği gibi ortalama bir tüketiciden daha üst düzeydeki bir ara veya nihai tüketicinin algılanması gerekmektedir. Bilgilenmiş kullanıcı, dikkatli bir kullanıcıdır. Bilgilenmiş kullanıcının ürünün doğası ve görünümü hakkında bilgi sahibi olması, ürünü daha önce belli bir süre kullanmış olması gerekir.
Somut uyuşmazlığa konu tasarımlar “dekorasyon” ürününe ilişkindir. Bu ürünler metal plakalardan belirlenen desen uyarınca kesilen, boyanan ve duvara asmaya uygun hale getirilen ev ofis dekorasyon ürünleridir. Bu tür ürünlerin kullanıcıları herkes olabilir. Bununla beraber somut olaya ilişkin bilgilenmiş kullanıcılar ev dekorasyon ürünleri satan ihtisas mağazaları veya mobilyalar ile beraber dekorasyonu ürünü satışı yapan mağazaların satış elemanları olarak belirlenmiştir.
Uyuşmazlık Konusu Ürünler İçin Seçenek Özgürlüğünün Belirlenmesi:
“Seçenek özgürlüğü” kavramı ile ilgili olarak, “Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır” düzenlemesi yapılmıştır. Somut olaya konu olan ürünler desen temelli dekorasyon ürünleri olması münasebeti ile her türlü desen uygulanabilir niteliktedir. Bu açıdan bakıldığında neredeyse sınırsız bir seçenek özgürlüğünden bahsetmek mümkündür. Hayvan, bitki, harita, yazı ve yazı karakterleri, kişi portreleri, ünlü desenler veya tablo soyutlamaları genelde kullanılan desenler arasında olup seçenek özgürlüğünü genişletmektedir. “…” adlı tasarımlar ile davalı ürünleri karşılıklı değerlendirildiğinde, davacı ürünleri ile davalı ürünleri bilgilenmiş kullanıcı gözünden dahi birebir aynı olduğu kanaatine varılmıştır.
Aşağıdaki tabloda davacı defterleri üzerinde yapılan inceleme sonucunda yoksun kalınan kazanç hesaplanmıştır:
Tasarım Adı
Yukarıdaki tablo davacı defterleri üzerinde yapılan inceleme sonucu ulaşılan hesaplamaları göstermektedir. Davacı seçimlik hak olarak 151/2-a yı seçmiştir. Bu seçimlik hakka göre yapılması gereken davalının haksız eylem ve rekabet nedeniyle davacının ürün satışlarında ne düzeyde bir azalma olduğunun tespitidir.
Yukarıda yapılan hesaplama davacının bu üründen elde ettiği yaklaşık karı göstermektedir. Zararın tespitinde davacı karının ne düzeyde düştüğü, davacının, davalının rekabeti olmasa idi ne kadar kar elde edeceğine bakılmalıdır. Davalının rekabeti nedeniyle ürünlerin fiyatlarında düşmeler yaşanabilir. Ancak satış fiyatlarındaki düşmelerin bir çok nedeni olabilir. Kurdaki artış TL üzerinden yapılan satıştaki dolar tutarını etkileyebilir. Ürün bedeli dolar bazında düşse de TL bazında sabit kalabilir. Piyasadaki daralma, rekabet, pazarın durumu, yeni firmaların piyasaya girişi, firma bazında iskonto oranları, ekonomik kriz, pazarlama faaliyetleri vb. pek çok etken ürünün fiyatını düşürebilir.
Davacının tecavüz dönemi içerisinde tecavüze konu ürün “…” tasarımı üzerinden 37,17 TL kazanç elde ettiğinden yoksun kılınan kazancın toplam 37,17 TL olduğu kanaatine varılmıştır.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle, asıl davada davalı … DEKORATİF YAPI ELAMANLARI UYG. SAN. TİC. LTD. ŞTİ yönünden davanın kısmen kabulüne, davalı tarafından piyasaya sürülen metal tabloların davacıya ait “…” isimli tasarıma tecavüz teşkil ettiğinin tespitine, taklit ürünlerin üretim ve satışının durdurularak tecavüzün men ve ref’ine, Tecavüz olduğu tespit edilen davalıya ait stokta bulunan taklit ürünlerin imhasına, 37.17 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair istemlerin reddine, Birleşen Davada davalı … yönünden davanın kısmen kabulüne, davalı tarafından piyasaya sürülen metal tabloların davacıya ait “…” isimli tasarıma tecavüz teşkil ettiğinin tespitine, taklit ürünlerin üretim ve satışının durdurularak tecavüzün men ve ref’ine, tecavüz olduğu tespit edilen davalıya ait stokta bulunan taklit ürünlerin imhasına, 37.17 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair istemlerin reddine, karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
A-1-Asıl Davada davalı … DEKORATİF YAPI ELAMANLARI UYG. SAN. TİC. LTD. ŞTİ yönünden davanın KISMEN KABULÜNE,
2-Davalı tarafından piyasaya sürülen metal tabloların davacıya ait “…” isimli tasarıma tecavüz teşkil ettiğinin tespitine,
3-Taklit ürünlerin üretim ve satışının durdurularak tecavüzün men ve ref’ine,
4-Tecavüz olduğu tespit edilen davalıya ait stokta bulunan taklit ürünlerin imhasına,
5-37.17 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Fazlaya dair istemlerin reddine,
7-Asıl davada alınması gereken 80,70 TL harcın peşin alınan 170,78 TL harçtan mahsubu ile 90,08 TL fazla harcın karar kesinleştiğinde ve istek halinde davacıya iadesine,
8-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiği için AAÜT uyarınca maddi tazminat yönünden 37,17 TL, tasarım hakkına tecavüz yönünden 15.000,00 TL olmak üzere toplam 15.037,17 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

B-1-Birleşen Davada davalı … yönünden davanın KISMEN KABULÜNE,
2-Davalı tarafından piyasaya sürülen metal tabloların davacıya ait “…” isimli tasarıma tecavüz teşkil ettiğinin tespitine,
3-Taklit ürünlerin üretim ve satışının durdurularak tecavüzün men ve ref’ine,
4-Tecavüz olduğu tespit edilen davalıya ait stokta bulunan taklit ürünlerin imhasına,
5-37.17 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Fazlaya dair istemlerin reddine,
7-Birleşen davada alınması gereken 80,70 TL harcın peşin alınan 170,78 TL harçtan mahsubu ile 90,08 TL fazla harcın karar kesinleştiğinde ve istek halinde davacıya iadesine,
8-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiği için AAÜT uyarınca maddi tazminat yönünden 37,17 TL, tasarım hakkına tecavüz yönünden 15.000,00 TL olmak üzere toplam 15.037,17 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
9-Birleşen davada davalı kendisini vekille temsil ettirdiği için AAÜT uyarınca reddedilen maddi tazminat yönünden 9.962,83 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
10-Kabul ret oranının takdiren davacı lehine 1/100 olarak belirlenmesine, davacı tarafından yapılan ve aşağıda dökümü gösterilen 4.340,74 TL yargılama giderinden payına düşen 43,41 TL’nin asıl ve birleşen davada davalılardan alınarak davacıya verilmesine, kalanının davacı üzerinde bırakılmasına,
11-Tarafların yatırdıkları gider avanslarından kalan tutarın HMK 333/1 uyarınca karar kesinleştiğinde iade işlemi yapılmak üzere tebliğden itibaren 15 gün içinde, banka hesap numarası bildirildiğinde hesaba aktarılmasına, aksi halde PTT aracılığı ile adreste ödemeli olarak gönderilmesine,
Dair verilen karar, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalıların yokluğunda 6100 sayılı HMK’nun 341. ile 345. Maddelerine göre tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun Yoluna dilekçe ile başvurulabileceğine yönelik karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 06/10/2022

Katip …
¸

Hakim …
¸
¸Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu gereğince
DYS üzerinden E-İmza ile imzalanmış olup,
Ayrıca fiziki olarak imzalanmayacaktır.

Davacı Masraf Dökümü:
İlk Masraf 423,76-TL
Posta Masrafı 466,98- TL
Bilirkişi Masrafı 3.450,00- TL
Toplam 4.340,74 TL