Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/394 Esas – 2022/357
TÜRK MİLLETİ ADINA KARAR VERMEYE YETKİLİ
T.C.
ANKARA
3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2021/394
KARAR NO : 2022/357

DAVA : Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımla İlgili Kurum Kararlarının İptali, Tasarım Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 28/12/2021
KARAR TARİHİ : 20/10/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 20/10/2022
DAVA:
Davacı vekili 28/12/2021 harç tarihli dava dilekçesiyle özetle, Davalı … Pamuk Plastik Kozmetik Temizlik San ve Tic. A.Ş.’nin 29.01.2021 tarihinde 2021/00914 numarası ile yapmış olduğu tasarım başvurusu sonrasında, müvekkili tarafından bu başvuruya 2013/05911 numaralı tasarım gerekçe gösterilerek TÜRKPATENT nezdinde itiraz edildiğini ve bahsi geçen tasarım tescilinin iptaline karar verilmesinin talep edildiğini; Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu’nun 27.10.2021 tarihli ve … sayılı kararına göre ise, müvekkili tasarımı ile davalıya ait tasarımın genel izlenim itibariyle farklı olduğu ve itiraza konu tasarımın yenilik ve ayırt edicilik niteliğine sahip olduğu, hükümsüz kılınan markaya ilişkin kararın ise henüz kesinleşmediği değerlendirmesi yapılarak, itirazın reddine ve 2021 00914/1 numaralı tasarımların tescilinin devamına karar verildiğini; anılan bu kararın hukuka uygun olmadığını; bu nedenle davalının tasarım tescilinin sicilden terkinine karar verilmesi gerektiğini; Müvekkil şirketin, TÜRKPATENT nezdinde 2013 05911 sayı ile tescilli tasarımların sahibi olduğunu; Müvekkiline ait 2013 05911 tescil sayılı ve 1-2-3-4-5-6-7 ve 8. sıralarda yer alan ambalaj tasarımları ile davalıya ait ambalaj deseni tasarımının ayniyete varacak derecede benzer olduğunu; Davalıya ait tasarımın, yenilik koşuluna sahip olmadığını; bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim ile müvekkile ait tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim arasında hiçbir farklılık olmadığının rahatlıkla görülebildiğini; dava konusu tasarımın, tasarım tescili için ayırt edicilik şartını taşımamakta olduğunu; Davalıya ait başvurunun kötü niyetli yapıldığını; müvekkil tarafından yapılan itirazda, kötüniyet iddiasında bulunulmuş ise de, dava konusu YİDK kararında somut delillerin sunulmadığı düşüncesi ile bu talebin değerlendirilmemesinde hukuka uyarlılık bulunmadığını; taraflar aynı sektörde faaliyet göstermekte olup, kulak temizleme pamuğunun şeklinin gerektirdiği durum gereği benzer ambalajlarda ürünleri piyasaya sürmeleri söz konusudur, bu haliyle de davalıya ait tasarım ile müvekkile ait tasarımın birbirinden ayırt edilemeyecek derecede benzerlik içerdiğinin görülmekte olduğunu; ancak bu durumun seçenek özgürlüğünü kısıtlamadığını; bu durumun sadece ambalaj için geçerli olduğunu; 6102 sayılı TTK 18/2 gereği tacirlere basiretli bir iş adamı gibi davranma yükümlülüğü yüklediğinden, kendisine anılan tasarımının başvuru tarihinden önce hükümsüzlüğü talep edilen davalıya ait markayı birebir içeren tasarım tescil başvurusunda bulunmasının basiretli bir iş adamı gibi davranma yükümlülüğünün ihlali niteliğinde bir davranış olduğunu söylemek ve kötü niyetin mevcudiyetinden bahsetmenin mümkün olduğunu; başvuru sahibinin, hükümsüzlük kararı verilen markasını kullanarak yeni bir tasarım başvurusunda bulunmuş olup, yargılama sonunda kullanmama ihtimali olan markayı bu yolla meşru hale getirmeye çalıştığını; Dava konusu tasarımın tescil edilmesi ve davalının bu tasarımı ürünlerinde kullanması halinde bu durumun, Türk Ticaret Kanunun 54 ve devamı maddelerinde yer alan, özellikle 55/4 bendinde açıklanan kapsamda haksız rekabet oluşturacağını; Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu’nun bunları hiçe sayarak itirazlarını reddetmesinin doğru olmadığını; müvekkilinin tasarımı ile neredeyse birebir aynı olan dava konusu tasarımın tescil kararının iptaline karar verilmesi gerektiğini belirterek, TÜRKPATENT … sayılı YİDK kararının iptaline, davalı şirket adına TÜRKPATENT nezdinde … sayılı tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı TÜRKPATENT vekili cevap dilekçesinde; işlem aşamalarını özetlemiş, … sayılı YİDK kararına konu 2021 00914/1 sıra numaralı “Ambalaj Deseni” tasarımını içeren tekli tasarımın tescili için 29/01/2021 tarihinde diğer davalı … PAMUK PLASTİK KOZMETİK TEMİZLİK SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ tarafından tasarım tescil talebinde bulunulduğunu; söz konusu başvurunun 09/03/2021 tarih ve 360 sayılı Resmi Tasarımlar Bülteni’nde yayınlandığını; başvurunun yayınına davacı … İDROFİL PAMUK SANAYİ VE TİC. A. Ş. vekili tarafından 10/04/2021 tarihinde itiraz edildiğini; Yapılan itirazın 20/10/2021 tarih ve … sayılı Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu kararında değerlendirilmiştir. Bu itirazla ilgili olarak Kurul: “2021 00914/1 sıra numaralı tasarımın itiraza gerekçe olarak gösterilen 2013 05911/1, 2013 05911/2, 2013 05911/3, 2013 05911/4, 2013 05911/5, 2013 05911/6, 2013 05911/7, 2013 05911/8 sıra numaralı tasarımlar ile kötüniyet gerekçesine dayanılarak reddedilmesi talebiyle yapılan itirazın incelendiğini; – YİDK kararında, huzurdaki tasarım başvuru sahibine ait önceki tarihli 2020 08250/1 sıra numaralı tasarımdan farklı olduğundan, Kurulun 2020 08250/1 sıra numaralı tasarım hakkında verdiği kararın, 2020 08250/1 sıra numaralı tasarımın kullanılması nedeniyle açılan hukuk davası ve savcılık soruşturması işbu başvuru için emsal nitelikte kabul edilmediği gibi başvuru sahibi adına 2020 02197 sayı ile tescilli … markasının da halen Kurum kayıtlarında hüküm ifade eden geçerli bir marka olduğunun tespit edildiğini; yapılan incelemede itiraza konu 2021 00914/1 sıra numaralı tasarım ile itiraza gerekçe olarak gösterilen 2013 05911/1, 2013 05911/2, 2013 05911/3, 2013 05911/4, 2013 05911/5, 2013 05911/6, 2013 05911/7, 2013 05911/8 sıra numaralı tasarımların, bilgilenmiş kullanıcı nezdinde genel izlenim itibariyle farklı olduğu kanaatine ulaşıldığını; bu nedenle başvurunun itiraza gerekçe tasarımlar karşısında yeni ve ayırt edici olduğu kanaatine ulaşıldığını ve sayılan nedenlerle itirazın reddinin gerektiğinin belirtildiğini; bu gerekçeyle itirazın reddine ve 2020 08604/1 sıra numaralı tasarımın tescilinin devamına, oybirliği ile karar verildiğini; dava dilekçesinde özetle, başvuru konusu tasarımın davacı tasarımlarla benzer olduğu, yeni ve ayırt edici olmadığı, diğer davalının kötüniyetli olduğu iddia edilmekte ise de bu iddiaların haksız ve mesnetsiz olduğunu; – Başvuru konusu ambalaj deseni tasarım ile itiraza mesnet gösterilen tasarımlar arasında sadece renk farklılığı değil küçük ayrıntılardan daha çok farklılıklar bulunduğunu; başvuru konusu tasarımların bütünüyle yapılan inceleme de genel izlenimlerinin itiraza mesnet markalardan farklı olduğunun görüldüğünü; dolayısıyla genel izlenimi itiraza mesnet tasarımlardan farklı olan başvuruya konu tasarımların tescilinin devamına karar verilmesine dair kurum kararının hukuka uygun olduğunu; tasarım başvurusunun kötüniyetli olduğu iddia edildiğini ancak iddiayı ispat edebilecek herhangi bir delilin sunulmadığını; bu nedenle iddiasını ispat edememiş olan davacının bu iddiası da mesnetsiz olup kurum YİDK kararının hukuka uygun olduğunu; Ayrıca dilekçede belirtilen mahkeme kararının farklı tasarım örneğine ilişkin olduğunu; kurum tarafından, kesinleşen mahkeme kararları esas alınarak işlem yapılabildiğini beyan ederek, davanın reddini istemiştir.
Davalı şirkete usulüne uygun dava dilekçesi ve duruşma gününü bildiren tebligat yapıldığı halde davaya cevap vermemiş ve yargılamaya katılmamıştır.
YARGILAMA VE DELİLLER :
Mahkememizce davacı ve davalı delilleri toplanmış, bu kapsamda davaya konu … sayılı tasarım işlem dosyası, itiraza dayanak gösterilen marka ve tasarım tescil belgeleri getirtilmiş, taraflarca sunulan belgeler ile toplanan deliller incelenmiş, çözümü teknik ve özel bilgiyi gerektirdiği düşünülen hususlarda bilirkişi incelemesi yaptırılmış, alınan rapor dosyadaki kanıtlarla tutarlı, denetim ve hüküm kurmaya elverişli kabul edilmiştir.
GEREKÇE:
Uyuşmazlığın Tespiti ve Uygulanacak Hükümler, Delillerin Tartışılması ve Kabul
Dava, davalı başvurusu olan 2021/00914 sayılı endüstriyel tasarım başvurusu ile ilgili olarak TÜRKPATENT tarafından alınan … sayılı kararın iptali ve hükümsüzlük istemlerine ilişkindir. YİDK kararının davacı vekiline 31/10/2021 tarihinde tebliğ edildiği, 28/12/2021 günü açılan davanın 5000 sayılı kanunun 15/c maddesinde belirlenen iki aylık hak düşürücü süre içerisinde olduğu anlaşılmış ve işin esasına geçilmiştir.
Uyuşmazlığın özü, davalı şirkete ait … sıra sayılı tasarımın, davacı şirkete ait 2013/05911-1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 ve tasarımlar karşısında 6769 sayılı SMK’nun 2 vd. maddelerinde yazılı koruma koşullarına sahip bir tasarım olup olmadığı ile 6769 sayılı SMK’nun 77/1-(a) ve (c) bentlerinde yazılı hükümsüzlük hallerinin olup olmadığından ibarettir. Bu çerçevede özellikle anılan tasarımın yenilik ve ayırt edicilik niteliklerini haiz bulunup bulunmadığının tartışılması gerekmektedir.
6769 sayılı SMK’nun MADDE 55;
(1) Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür.
(2) Ürün, bilgisayar programları hariç olmak üzere, endüstriyel yolla veya elle üretilen herhangi bir nesnenin yanı sıra birleşik bir ürün veya bu ürünü oluşturan parçaları, ambalaj gibi nesneleri, birden çok nesnenin bir arada algılanan sunumlarını, grafik sembolleri ve tipografik karakterleri ifade eder.
(3) Birleşik ürün, sökülüp takılma yoluyla değiştirilebilen veya yenilenebilen parçalardan oluşan üründür.
(4) Tasarım; bu Kanun hükümleri uyarınca tescil edilmiş olması hâlinde tescilli tasarım, ilk kez Türkiye’de kamuya sunulmuş olması hâlinde ise tescilsiz tasarım olarak korunur.
MADDE 56- (1) Tasarım yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olması şartıyla bu Kanunla sağlanan haklar kapsamında korunur.
(2) Birleşik ürünün parçasının tasarımı, aşağıdaki şartları taşıyorsa yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir:
a) Parça birleşik ürüne takıldığında, birleşik ürünün normal kullanımında görünür durumda olmalıdır.
b) Parçanın görünür durumda olan özellikleri, yenilik ve ayırt edici nitelik şartlarını karşılamalıdır.
(3) Bu maddede yer alan normal kullanım; bakım, servis veya onarım işleri hariç olmak üzere, son kullanıcı tarafından kullanımı ifade eder.
(4) Bir tasarımın aynısı;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir.
Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.
Görüldüğü üzere SMK, yenilik bakımından mutlak yenilik kriterini benimsemiştir. Ancak tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorlarsa aynı kabul edilir.
Ayırt edicilik ise 6769 sayılı SMK’nun 56/5. maddesinde tanımlanmıştır.
(5) Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.
(6) Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır.

Tasarımın hükümsüzlüğü 6769 sayılı SMK’nun 77.vd.maddelerinde düzenlenmiştir. Hükümsüzlük halleri (nedenleri) SMK 77. maddesinde yer alır. Buna göre;
“a) 55 inci maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan tanımlara uygun olmadığı, 56 ncı ve 57 nci maddelerde belirtilen şartları taşımadığı, 58 inci maddenin dördüncü fıkrası ve 64 üncü maddenin altıncı fıkrasının (c) bendi kapsamında olduğu, başvurunun kötüniyetle yapıldığı ve bir fikri mülkiyet hakkının yetkisiz kullanımını içerdiği ispat edilmişse.
b) Hak sahipliğinin başka kişiye veya kişilere ait olduğu ispat edilmişse.
c) Sonradan kamuya açıklanan aynı veya benzer nitelikteki bir tasarımın başvuru tarihi, tescilli bir tasarımın başvuru tarihinden önce ise.”;tasarımın hükümsüzlüğüne yetkili mahkeme tarafından karar verilir.
(2) 64 üncü maddenin altıncı fıkrasının (b) ve (ç) bentleri ile fikri mülkiyet haklarının yetkisiz kullanımı gerekçesiyle tasarımın bir kısmına ilişkin hükümsüzlük talebinin kabul edilmesi hâlinde, o kısmın tescili hükümsüz kılınır. Kısmi hükümsüzlük sonucunda tescilin devamı için, kalan kısmın koruma şartlarını sağlaması ve tasarım kimliğini muhafaza etmesi şarttır.
6769 sayılı SMK’nun 78-(1) Tasarımın hükümsüzlüğü, ikinci fıkrada sayılan hâller dışında menfaati olanlar tarafından istenebilir.
(2) Tasarımın hükümsüzlüğü, 77 nci maddenin birinci fıkrasının (c) bendine göre sadece önceki hak sahibi; 70 inci ve 73 üncü maddelere göre ise ancak tasarım hakkına sahip kişiler tarafından ileri sürülebilir.
(3) Tasarımın hükümsüzlüğüne ilişkin olarak koruma süresince veya tasarım hakkının sona ermesini izleyen beş yıl içinde dava açılabilir.
(4) Hükümsüzlük davası, dava tarihinde sicilde tasarım sahibi olarak kayıtlı kişiye karşı açılır. Tasarım üzerinde sicilde hak sahibi olarak görülen kişilerin davaya katılabilmelerini sağlamak için ayrıca bu kişilere bildirim yapılır.
(5) Tescilsiz tasarımlarda hükümsüzlük davası, hak sahibi olduğunu iddia eden kişiye karşı açılır.
Bu genel açıklamalar ışığında uyuşmazlık konusu somut olaya dönülecek olursa, davalı şirkete ait … sayılı tasarım başvurusunun 29/01/2021 tarihinde gerçekleştiği, 09/03/2021 tarih ve 360 sayılı Resmi Endüstriyel Tasanmlar Bülteninde ilan edildiği; … kod numaralı tasarıma altı aylık yasal itiraz süresi içinde, davacı tarafından itiraz edildiği, itiraza gerekçe olarak 2013/05911-1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 sıra sayılı tasarımlar ile markaların gösterildiği, itiraz üzerine TÜRKPATENT YİDK tarafından yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda … sayılı kararıyla nihai olarak reddine karar verildiği; davacı vekilinin YİDK kararının iptali talebiyle bu davayı açtığı anlaşılmaktadır.
Dosya kapsamındaki deliller, tarafların iddia ve savunması ile konunun uzmanlarından oluşturulan kurul tarafından hazırlanan bilirkişi raporu çerçevesinde değerlendirilmiş, buna göre;
Dava konusu tasarım ile itiraza mesnet tasarımlar karşılaştırıldığında, her iki taraf tasarımlarının da ambalaj tasarımına, hatta aynı/benzer kategori ürünlere yönelik tasarımlara ait oldukları görülmüştür. Tasarım korumasında, iki koşul bulunmaktadır; yenilik ve ayırt edici nitelik. Bununla beraber, tasarım korumasında markasal unsurların koruma dışında kaldığı bilinmekle birlikte, ambalajın tamamı değerlendirmeye alındığında, tasarımın genel izlenimine olan etkisi de önemli hale gelebilmektedir.
Dava konusu tasarımlarda, özellikle “…” ve “…” sözcüklerinin oluşturduğu grafik ifadeler, önemli etkiye sahip durumdadır. Arka plana bakıldığında ise, davacıya ait 2013/05911-1, 2 ve 3 numaralı tasarımlarda yer alan açık yeşil fonun, çizgilerle oluşturulmuş halde olsa da davalıya ait tasarımda da yer aldığı görülmektedir. Davacıya ait 1, 2 ve 3 numaralı tasarımlarda yer alan floral formların ise davalıya ait tasarımda yer almadığı görülmektedir. Davalıya ait tasarımda bir yüzey bölümlendirmesi de bulunmamaktadır.
Davaya konu tasarım, davacıya ait 2013/05911-4, 5, 6, 7 ve 8 numaralı tasarımlar ile karşılaştırıldığında ise arka plan renklerinin, kullanılan desenlerin ve yüzey bölümlendirmesinin tamamen farklı olduğu görülmektedir.
Söz konusu markanın, tasarım üzerinde kullanılması durumunda değerlendirme yapıldığında; bu grafik ifadenin, tasarımlar arasındaki benzerliğe büyük etki yaptığı görüşüne varılmaktadır. Bu markasal unsurun değerlendirme dışında tutulması durumunda ise diğer unsurların da davacıya ait 2013/05911-1, 2 ve 3 numaralı tasarımlar ile belirgin bir yakınlık teşkil ettiği görüşü ortaya çıkmaktadır. Tespit edilen farklılık ve benzerlikler değerlendirildiğinde, davalıya ait tasarımın, bu tasarımlar karşısında yenilik koşulunu sağlamadığı; farklılıkların, bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yaratılan genel izlenimler arasında bir farklılık yaratmaya yetmediği ve dolayısıyla dava konusu tasarımın bu tasarımlar karşısında ayırt edici nitelik koşulunu da sağlamadığı görüşüne varılmaktadır.
Zira bilgilenmiş kullanıcı, söz konusu tasarımlar açısından, tasarımların uygulandığı ürünleri yani kulak pamuğu/hidrofil pamuk ürünlerini ve dolayısıyla ambalajlarını, çeşitlerini, bu piyasayı bilen, tanıyan deneyimli bir kullanıcı olarak kabul edilmiştir. İlgili ve deneyimli bir nihai kullanıcı veyahut kozmetik ürünler satan bir mağazanın reyon görevlisi olabilecektir.
Davalıya ait tasarımın, davacıya ait 2013/05911-4, 5, 6, 7 ve 8 numaralı tasarımlar ile karşılaştırılmasında ise tespit edilen farklılıkların, küçük ayrıntıyı aştığı ve bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yaratılan genel izlenimleri farklılaştıracağı görüşüne varılmıştır. Dolayısıyla davalıya ait tasarımın, bu tasarımlar karşısında yenilik ve ayırt edici nitelik koşullarını sağladığı görüşüne varılmaktadır.
Tüm bu tespit ve değerlendirmeler neticesinde, davaya konu … sıra numaralı tasarım ile davacı itirazına mesnet 2013/05911-1, 2 ve 3 sıra numaralı tasarım karşısında yenilik ve ayırt edicilik niteliklerini taşımadığı, TÜRKPATENT YİDK … sayılı kararının yerinde olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle, davanın kabulüne, TÜRKPATENT YİDK’nun … sayılı kararının iptaline, davalı adına tescilli … sayılı tasarımın hükümsüzlüğü ile sicilden terkinine, karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
1-Davanın KABULÜNE
2-TÜRKPATENT YİDK’nun … sayılı kararının iptaline,
3-Davalı adına tescilli … sayılı tasarımın hükümsüzlüğü ile sicilden terkinine,
4-Alınması gereken 80,70 TL harcın peşin alınan 59,30 TL harçtan düşümü ile 21,40 TL bakiye karar harcın davalılardan tahsili ile Hazine’ye gelir kaydına,
5-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiği için AAÜT uyarınca 15.000,00-TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
6-Aşağıda dökümü gösterilen ve davacı tarafından yapılan 2.352,58-TL yargılama giderlerinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalıların yapmış olduğu yargılama giderlerinin üzerlerinde bırakılmasına,
8-Tarafların yatırdıkları gider avanslarından kalan tutarın HMK 333/1 uyarınca karar kesinleştiğinde iade işlemi yapılmak üzere tebliğden itibaren 15 gün içinde, banka hesap numarası bildirildiğinde hesaba aktarılmasına, aksi halde PTT aracılığı ile adreste ödemeli olarak gönderilmesine,
Dair verilen karar, davacı vekili ile davalı kurum vekilinin yüzüne karşı, diğer davalının yokluğunda 6100 sayılı HMK’nun 341. ile 345. Maddelerine göre tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun Yoluna dilekçe ile başvurulabileceğine yönelik karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 20/10/2022