Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/351 Esas – 2022/108
TÜRK MİLLETİ ADINA KARAR VERMEYE YETKİLİ
T.C.
ANKARA
3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2021/351
KARAR NO : 2022/108

DAVA : Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımla İlgili Kurum Kararlarının İptali)
DAVA TARİHİ : 29/11/2021
KARAR TARİHİ : 14/04/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 14/04/2022
DAVA:
Davacı vekilli 29/11/2021 harç tarihli dava dilekçesi ve beyanlarında özetle; müvekkilin davalı başvurusu …sayılı tasarım dosyasına tasarımların yenilik ve ayırt edicilik vasfına sahip olmamaları nedeni ile itirazda bulunduğunu ancak TÜRKPATENT YİDK tarafından alınan … sayılı karar ile itirazın reddine karar verdiğini, müvekkilin uzun yıllardır sabun ve yan mamulleri sektöründe faaliyet gösterdiğini, ürünlerinin hem yurtiçi hem de yurtdışı pazarda yer aldığını, söz konusu davalı tasarımlarının daha evvel bizzat davalı şirket tarafından kamuya sunulduğunu, çizgili sabun tasarımının dünyanın birçok ülkesinde kamuya sunulduğunu ve yeni olmadığını, davalının müvekkil markalarına benzer marka ve tasarım başvuruları ile haksız kazanç sağlamaya çalıştığını, birçok başka tasarım başvurusunun iptaline karar verildiğini, davalının başvurusunun sabun desen tasarımı olarak değil desen tasarımı olarak yapıldığını ve kötü niyet ile kanunu dolanmaya çalıştığını, tasarımların ayırt edicilik vasfına sahip olmadığını, ürünün üzerine çizgi yapılmasının tasarımı yeni yapmadığını, davalının çizgi bulunan tüm ürünler üzerinde hak sahibi olması gerektiğini, davalının haksız eylemlerinin önlenmesi bakımından ihtiyati tedbir kararı verilmesi gerektiğini belirterek, Türk Patent ve Marka Kurumu YİDK’nın 27/09/2021 tarih ve … sayılı kararının iptali ile davalı tarafa ait …. sıra numaralı tasarımların tescilinin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı TÜRKPATENT vekili cevap dilekçesinde, davacı tarafça tescile konu olan tasarım ile mesnet olduğu iddia edilen görseller bakımından büyük farklar olduğunu, davalı çoklu tasarımındaki sabun deseninin başındaki ve sonundaki daha belirgin ve sistematik olduğunu, mesnet üründeki desenlerin daha dağınık olduğunu, itiraz aşamasında sunulan bazı görsellerin tarih kaydı ihtiva etmediğini ve benzerlik incelemesinde dikkate alınamayacağını YİDK kararında yer alan kanaatin hukuka uygun olduğunu beyan ederek, davanın reddini istemiştir.
Davalı şirket vekili cevap dilekçesinde özetle, davacının bu davaya taraf olmadığını ve koruma altında bir tasarımı bulunmadığını davacının iddialarını kabul etmediklerini, müvekkilin saygın bir firma olduğunu, davacının dayanak yaptığı yurtdışı markaların hukuki durumu bilinmediğinden delil olamayacağını, müvekkil tasarımlarının yeni ayırt edici ve özgün olduğunu beyan ederek, davanın reddini istemiştir.
YARGILAMA VE DELİLLER :
Mahkememizce davacı ve davalı delilleri toplanmış, bu kapsamda davaya konu …sayılı tasarım işlem dosyası ile taraflarca sunulan belgeler ile toplanan deliller incelenmiş, çözümü teknik ve özel bilgiyi gerektirdiği düşünülen hususlarda bilirkişi incelemesi yaptırılmış, alınan rapor denetim ve hüküm kurmaya elverişli kabul edilmiş; mahkememizin aşağıdaki kabulü çerçevesinde yararlanılmıştır.
GEREKÇE:
Uyuşmazlığın Tespiti ve Uygulanacak Hükümler, Delillerin Tartışılması ve Kabul
Dava, TÜRKPATENT YİDK’nun … sayılı kararının iptali ile …sayılı tasarımın hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine karar verilmesi istemine ilişkindir. YİDK kararının davacı vekiline 27/09/2021 tarihinde tebliğ edildiği, son gün hafta sonuna geldiğinden 29/11/2021 tarihinde açılan davanın 5000 sayılı kanunun 15/c maddesinde belirlenen iki aylık hak düşürücü süre içerisinde olduğu anlaşılmış ve işin esasına geçilmiştir.
Uyuşmazlığın özü, davalı şirkete ait …sıra sayılı tasarımın, 6769 sayılı SMK’nun 2 vd. maddelerinde yazılı koruma koşullarına sahip bir tasarım olup olmadığı ile 6769 sayılı SMK’nun 77/1-(a) ve (c) bentlerinde yazılı hükümsüzlük hallerinin olup olmadığından ibarettir. Bu çerçevede özellikle anılan tasarımın yenilik ve ayırt edicilik niteliklerini haiz bulunup bulunmadığının tartışılması gerekmektedir.
6769 sayılı SMK’nun MADDE 55;
(1) Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür.
(2) Ürün, bilgisayar programları hariç olmak üzere, endüstriyel yolla veya elle üretilen herhangi bir nesnenin yanı sıra birleşik bir ürün veya bu ürünü oluşturan parçaları, ambalaj gibi nesneleri, birden çok nesnenin bir arada algılanan sunumlarını, grafik sembolleri ve tipografik karakterleri ifade eder.
(3) Birleşik ürün, sökülüp takılma yoluyla değiştirilebilen veya yenilenebilen parçalardan oluşan üründür.
(4) Tasarım; bu Kanun hükümleri uyarınca tescil edilmiş olması hâlinde tescilli tasarım, ilk kez Türkiye’de kamuya sunulmuş olması hâlinde ise tescilsiz tasarım olarak korunur.
MADDE 56- (1) Tasarım yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olması şartıyla bu Kanunla sağlanan haklar kapsamında korunur.
(2) Birleşik ürünün parçasının tasarımı, aşağıdaki şartları taşıyorsa yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir:
a) Parça birleşik ürüne takıldığında, birleşik ürünün normal kullanımında görünür durumda olmalıdır.
b) Parçanın görünür durumda olan özellikleri, yenilik ve ayırt edici nitelik şartlarını karşılamalıdır.
(3) Bu maddede yer alan normal kullanım; bakım, servis veya onarım işleri hariç olmak üzere, son kullanıcı tarafından kullanımı ifade eder.
(4) Bir tasarımın aynısı;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir.
Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.
Görüldüğü üzere SMK, yenilik bakımından mutlak yenilik kriterini benimsemiştir. Ancak tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorlarsa aynı kabul edilir.
Ayırt edicilik ise 6769 sayılı SMK’nun 56/5. maddesinde tanımlanmıştır.
(5) Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.
(6) Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır.

Tasarımın hükümsüzlüğü 6769 sayılı SMK’nun 77.vd.maddelerinde düzenlenmiştir. Hükümsüzlük halleri (nedenleri) SMK 77. maddesinde yer alır. Buna göre;
“a) 55 inci maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan tanımlara uygun olmadığı, 56 ncı ve 57 nci maddelerde belirtilen şartları taşımadığı, 58 inci maddenin dördüncü fıkrası ve 64 üncü maddenin altıncı fıkrasının (c) bendi kapsamında olduğu, başvurunun kötüniyetle yapıldığı ve bir fikri mülkiyet hakkının yetkisiz kullanımını içerdiği ispat edilmişse.
b) Hak sahipliğinin başka kişiye veya kişilere ait olduğu ispat edilmişse.
c) Sonradan kamuya açıklanan aynı veya benzer nitelikteki bir tasarımın başvuru tarihi, tescilli bir tasarımın başvuru tarihinden önce ise.”;tasarımın hükümsüzlüğüne yetkili mahkeme tarafından karar verilir.
(2) 64 üncü maddenin altıncı fıkrasının (b) ve (ç) bentleri ile fikri mülkiyet haklarının yetkisiz kullanımı gerekçesiyle tasarımın bir kısmına ilişkin hükümsüzlük talebinin kabul edilmesi hâlinde, o kısmın tescili hükümsüz kılınır. Kısmi hükümsüzlük sonucunda tescilin devamı için, kalan kısmın koruma şartlarını sağlaması ve tasarım kimliğini muhafaza etmesi şarttır.
6769 sayılı SMK’nun 78-(1) Tasarımın hükümsüzlüğü, ikinci fıkrada sayılan hâller dışında menfaati olanlar tarafından istenebilir.
(2) Tasarımın hükümsüzlüğü, 77 nci maddenin birinci fıkrasının (c) bendine göre sadece önceki hak sahibi; 70 inci ve 73 üncü maddelere göre ise ancak tasarım hakkına sahip kişiler tarafından ileri sürülebilir.
(3) Tasarımın hükümsüzlüğüne ilişkin olarak koruma süresince veya tasarım hakkının sona ermesini izleyen beş yıl içinde dava açılabilir.
(4) Hükümsüzlük davası, dava tarihinde sicilde tasarım sahibi olarak kayıtlı kişiye karşı açılır. Tasarım üzerinde sicilde hak sahibi olarak görülen kişilerin davaya katılabilmelerini sağlamak için ayrıca bu kişilere bildirim yapılır.
(5) Tescilsiz tasarımlarda hükümsüzlük davası, hak sahibi olduğunu iddia eden kişiye karşı açılır.
Bu genel açıklamalar ışığında uyuşmazlık konusu somut olaya dönülecek olursa, davalı şirkete ait …sayılı tasarım başvurusunun 25/12/2020 tarihinde gerçekleştiği, 25/01/2021 tarih ve 357 sayılı Resmi Endüstriyel Tasanmlar Bülteninde ilan edildiği; …kod numaralı tasarımlara altı aylık yasal itiraz süresi içinde, davacı tarafından söz konusu tasarımların yenilik ve ayırt edicilikten yoksun olduğu gerekçesi ile itiraz edildiği, itiraz üzerine TÜRKPATENT YİDK tarafından yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda … sayılı kararıyla nihai olarak itirazın reddedildiğini; davacı vekilinin YİDK kararının iptali talebiyle bu davayı açtığı anlaşılmaktadır.
Dosya kapsamındaki deliller, tarafların iddia ve savunması ile konunun uzmanlarından oluşturulan kurul tarafından hazırlanan bilirkişi raporu çerçevesinde değerlendirilmiş, buna göre tasarımlar arasında yapılan karşılaştırmada;
Davalı başvurusu olan 2020/09738 sayılı tasarım incelendiğinde, söz konusu desenin kalıp sabun üzerine uygulandığı, desenin kalıp sabunun boylaması boyunca eşit şekilde ve düz ilerler şekilde uygulandığı görülmüştür. Desende sabunun eğiminden dolayı kenar çizgilerde sabun geometrisine uygun şekilde eğrileşme olduğu görülmüştür.
Davacı tarafından mesnet olarak sunulan … Fresh&Care ürününde ise, desen yine kalıp sabun boyuna ancak lineer değil ortada diyagonal ve dalgalı, uçlara doğru ise azalan türdedir. Dolayısıyla zemin ve leke ilişkisi anlamda davalı tasarımının mesnet tasarımdan görsel anlamda farklılaştığı, sabunları yan yana değerlendirecek bilgilenmiş kullanıcının bu farklı kolayca tespit edeceği düşünülmektedir. Bu meyanda davalı tasarımının mesnet ürün karşısında bilgilenmiş kullanıcı gözünden yeni ve ayırt edici olarak değerlendirileceği düşünülmektedir.
Davacı yanda mesnet sunulan https://… görsellerinde yine diyagonal ve dalgalı ürünler görülmüş ancak boyuna lineer bir desenli ürün tespit edilememiştir. Lineer ürünlerin tamamı eninedir. Çizgiler yatayda değil dikinedir. Buna göre davalı tasarımının mesnet görseller karşısında bilgilenmiş kullanıcı gözünden yeni ve ayırt edici olarak değerlendirileceği düşünülmektedir.
Davacı yanca mesnet sunulan …makalesinde görsel sabun yine diyagonal desenli olup yatayda lineer değildir. Dolayısıyla zemin ve leke ilişkisi anlamda davalı tasarımının mesnet tasarımdan görsel anlamda farklılaştığı, sabunları yan yana değerlendirecek bilgilenmiş kullanıcının bu farklı kolayca tespit edeceği düşünülmektedir. Bu meyanda davalı tasarımının mesnet makale görseli karşısında bilgilenmiş kullanıcı gözünden yeni ve ayırt edici olarak değerlendirileceği düşünülmektedir.
Bununla beraber seçenek özgürlüğü ve mutlak yenilik kapsamında resen inceleme neticesinde kullanılan ve sunulan görselin yayın tarihinin davalı tescil başvurusunun öncesinde denk gelen 02.02.2018 olduğu görülmüştür.(https://www…..
Söz konusu ürünün davalı tasarımına benzer şekilde yatayda dört adet lineer çizgilere sahip olduğu desenin kalıp sabunun boylaması boyunca eşit şekilde ve düz ilerler şekilde uygulandığı görülmüştür. Desende sabunun eğiminden dolayı kenar çizgilerde sabun geometrisine uygun şekilde eğrileşme olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla zemin ve leke ilişkisi anlamda davalı tasarımının resen yapılan araştırma neticesinde tespit edilen sabun görselinden görsel anlamda farklılaşamadığı, sabunları yan yana değerlendirecek bilgilenmiş kullanıcının her iki sabunu benzer göreceği sonucuna varılmıştır. Bütün bunlara göre davalı tasarımının mezkûr sabun karşısında bilgilenmiş kullanıcı gözünden yeni ve ayırt edici olarak değerlendiremeyeceği kanaatine varılmıştır.
Tüm bu tespit ve değerlendirmeler neticesinde, davaya konu …sıra numaralı tasarımın yukarıda belirtilen sabun tasarımı karşısında mutlak yenilik niteliklerini taşımadığı, TÜRKPATENT YİDK … sayılı kararının yerinde olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle, davanın kabulüne, TÜRKPATENT YİDK’nun … sayılı kararının iptaline, davalı adına tescilli …sayılı tasarımın hükümsüzlüğü ile sicilden terkinine, karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
1-Davanın KABULÜNE
2-TÜRKPATENT YİDK’nun … sayılı kararının iptaline,
3-Davalı adına tescilli …ve 2 sayılı tasarımın hükümsüzlüğü ile sicilden terkinine,
4-Alınması gereken 80,70 TL harçtan peşin alınan 59,30 TL harcın düşümü ile 21,40 TL bakiye karar harcın davalılardan tahsili ile Hazine’ye gelir kaydına,
5-Davacı vekili için AAÜT uyarınca 7.375,00-TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
6-Aşağıda dökümü gösterilen ve davacı tarafından yapılan 2.530,10 TL yargılama giderlerinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalıların yapmış olduğu yargılama giderlerinin üzerlerinde bırakılmasına,
8-Tarafların yatırdıkları gider avanslarından kalan tutarın HMK 333/1 uyarınca karar kesinleştiğinde iade işlemi yapılmak üzere tebliğden itibaren 15 gün içinde, banka hesap numarası bildirildiğinde hesaba aktarılmasına, aksi halde PTT aracılığı ile adreste ödemeli olarak gönderilmesine,
Dair verilen karar, taraf vekillerinin yüzüne karşı 6100 sayılı HMK’nun 341. ile 345. Maddelerine göre tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun Yoluna dilekçe ile başvurulabileceğine yönelik karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 14/04/2022