Emsal Mahkeme Kararı Ankara 3. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2021/193 E. 2021/403 K. 16.12.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA KARAR VERMEYE YETKİLİ
T.C.
ANKARA
3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2021/193
KARAR NO : 2021/403

DAVA : Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımla İlgili Kurum Kararlarının İptali, Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğü)
DAVA TARİHİ : 21/06/2021
KARAR TARİHİ : 16/12/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 16/12/2021
DAVA:
Davacı vekilli 21/06/2021 harç tarihli dava dilekçesi ve beyanlarında özetle; … Kozmetik tarafından“Ambalaj Deseni” ürün başlığı altında tescile konu edilen … ve 10 numaralı “+ şekil” tasarımlarda yer alan “+ şekil” şeklinin İsviçre bayrağı ve arması ile neredeyse aynı olduğunu SMK 58/4(ç) maddesi uyarınca itiraz edildiğini, YİDK’ nın … sayılı kararında “ İtiraza konu … sıra nolu tasarımlarda yer alan “artı” şeklinin zemin rengi ile itiraza mesnet İsviçre arması ve İsviçre bayrağının zemininin farklı olduğu ve artı şeklinin tıbbi servis sembollü olarak yaygın kullanımda bulunduğu” gerekçeleri ile itirazlarının reddedildiğini, ihtilaflı işaretler yönünden kısmen hükümsüzlük talepli iş bu davayı açmak zorunda kaldıklarını, SMK madde 58/4(ç) hükmünün aynı markalar gibi SMK madde 5/1(g) hükmü gibi Paris Sözleşmesi’nin 2. Mükerrer 6. Maddesine atıfta bulunduğunu, İsviçre Bayrağı’nın hem kırmızı- beyaz hem de gri-beyaz renkleriyle WWIPO nezdinde korunacak işaretler arasında kayıtlı olduğunu, bu işaretlerin taklitlerinin tasarımda da kullanılamayacağını SMK ‘nın 67/2 maddesine atıfla madde 58/(ç) maddesi ile sabit olduğunu, bu durumun tasarımlar yönünden resen ret sebebi olduğunu, buna rağmen bugüne kadar YİDK kararında markalar için verilen kararlardan farklı olarak bu tasarımın tesciline izin verildiğini belirtmiş, devamında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından verilen benzer kararlardan örnekler sunmuş, Ayrıca “artı “ şeklinin “Tıbbi Servis Sembolü” olarak yaygın kullanımının bulunduğu yönündeki kararın ise tamamen hatalı olduğunu, Tıbbi Servis Sembolü olarak kullanılan işaretin dava konusu işaretin tersi renklerden oluşan Kızılhaç aj sembolü olduğunu, davalı ürününde yer alan işaretin tüketicide ürünün İsviçre menşeli olduğuna dair etki yaratacağını, özellikle ilaç, kozmetik, kişisel bakım ürünleri bakımından İsviçre menşeli ürünlerin rağbet gördüğünü belirterek, Türk Patent ve Marka Kurumu YİDK’nın 20/04/2021 tarih ve … sayılı kararının iptali ile davalı tarafa ait … sıra numaralı tasarımların tescilinin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı TÜRKPATENT vekili cevap dilekçesinde, işlem safahatını açıklamış, müvekkili kurum tarafından verilen kararın usul ve yasaya uygun olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı … Kozmetik Sayın vekili cevap dilekçesinde ve sair beyanlarında özetle; davaya konu ambalaj desen tasarımlarının medikal ürünlerden “dezenfektan” için tasarlandığını, gerek yerli piyasada gerekse uluslararası piyasada medikal ürünlerin sağlık ile ilgili olması sebebiyle kırmızı zeminli artı işaretinin kullanılmakta olduğunu, esasen kızıl haç figüründen türetilen bu işaretin harcıalem olduğunu, dava konusu şekillerin benzerlerinin İnternet’te satıldığını, müvekkilini … firmasından satın aldığı” çapraz kırmızı hastane tıbbi vektör işareti “ olduğunu, logonun hala anılan sitede satıldığını, İnternet üzerinden uluslararası satışı yapılan logolar ile ilgili bir ihlal varsa bu logoları satın alan tüketiciler değil logoları satan firmalara karşı yasal girişimde bulunulması gerektiği, dava dilekçesinin 17 no lu bendinden sonra gelen örneklerde sadece logodan değil swiss yada benzeri ifadeler sebebiyle ürünün İsviçre ile karıştırılma sebebiyle için iptal kararlarının bulunduğunu, kırmızı ile davaya benzer logolarla karşılaşıldığını, “+” işaretinin İngiltere, Gürcistan ve diğer ülke bayraklarında da yer aldığını, müvekkili tasarımlarında ürünün İsviçre malı olduğuna dair algı oluşturabilecek tek bir figürün bulunmadığını, bu iddiaların mesnetsiz olduğunu, farklılıkları YİDK kararında belirtildiğini, beyan ederek davanın reddini istemiştir.
YARGILAMA VE DELİLLER :
Mahkememizce davacı ve davalı delilleri toplanmış, bu kapsamda davaya konu … sayılı tasarım işlem dosyası getirtilmiş, taraflarca sunulan belgeler ile toplanan deliller incelenmiş, çözümü teknik ve özel bilgiyi gerektirdiği düşünülen hususlarda bilirkişi incelemesi yaptırılmış, alınan rapor denetim ve hüküm kurmaya elverişli kabul edilmiş; mahkememizin aşağıdaki kabulü çerçevesinde yararlanılmıştır.
GEREKÇE:
Uyuşmazlığın Tespiti ve Uygulanacak Hükümler, Delillerin Tartışılması ve Kabul
Dava, TÜRKPATENT YİDK’nun … sayılı kararının iptali ile … sayılı tasarımın hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine karar verilmesi istemine ilişkindir. YİDK kararının davacı vekiline 21/04/2021 tarihinde tebliğ edildiği, 21/06/2021 tarihinde açılan davanın 5000 sayılı kanunun 15/c maddesinde belirlenen iki aylık hak düşürücü süre içerisinde olduğu anlaşılmış ve işin esasına geçilmiştir.
Uyuşmazlığın özü, davalı şirkete ait … sıra sayılı tasarımın, davacı şirkete ait tasarım ve faydalı modeller karşısında 6769 sayılı SMK’nun 2 vd. maddelerinde yazılı koruma koşullarına sahip bir tasarım olup olmadığı ile 6769 sayılı SMK’nun 77/1-(a) ve (c) bentlerinde yazılı hükümsüzlük hallerinin olup olmadığından ibarettir. Bu çerçevede özellikle anılan tasarımın yenilik ve ayırt edicilik niteliklerini haiz bulunup bulunmadığının tartışılması gerekmektedir.
6769 sayılı SMK’nun MADDE 55;
(1) Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür.
(2) Ürün, bilgisayar programları hariç olmak üzere, endüstriyel yolla veya elle üretilen herhangi bir nesnenin yanı sıra birleşik bir ürün veya bu ürünü oluşturan parçaları, ambalaj gibi nesneleri, birden çok nesnenin bir arada algılanan sunumlarını, grafik sembolleri ve tipografik karakterleri ifade eder.
(3) Birleşik ürün, sökülüp takılma yoluyla değiştirilebilen veya yenilenebilen parçalardan oluşan üründür.
(4) Tasarım; bu Kanun hükümleri uyarınca tescil edilmiş olması hâlinde tescilli tasarım, ilk kez Türkiye’de kamuya sunulmuş olması hâlinde ise tescilsiz tasarım olarak korunur.
MADDE 56- (1) Tasarım yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olması şartıyla bu Kanunla sağlanan haklar kapsamında korunur.
(2) Birleşik ürünün parçasının tasarımı, aşağıdaki şartları taşıyorsa yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir:
a) Parça birleşik ürüne takıldığında, birleşik ürünün normal kullanımında görünür durumda olmalıdır.
b) Parçanın görünür durumda olan özellikleri, yenilik ve ayırt edici nitelik şartlarını karşılamalıdır.
(3) Bu maddede yer alan normal kullanım; bakım, servis veya onarım işleri hariç olmak üzere, son kullanıcı tarafından kullanımı ifade eder.
(4) Bir tasarımın aynısı;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir.
Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.
Görüldüğü üzere SMK, yenilik bakımından mutlak yenilik kriterini benimsemiştir. Ancak tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorlarsa aynı kabul edilir.
Ayırt edicilik ise 6769 sayılı SMK’nun 56/5. maddesinde tanımlanmıştır.
(5) Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.
(6) Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır.

Tasarımın hükümsüzlüğü 6769 sayılı SMK’nun 77.vd.maddelerinde düzenlenmiştir. Hükümsüzlük halleri (nedenleri) SMK 77. maddesinde yer alır. Buna göre;
“a) 55 inci maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan tanımlara uygun olmadığı, 56 ncı ve 57 nci maddelerde belirtilen şartları taşımadığı, 58 inci maddenin dördüncü fıkrası ve 64 üncü maddenin altıncı fıkrasının (c) bendi kapsamında olduğu, başvurunun kötüniyetle yapıldığı ve bir fikri mülkiyet hakkının yetkisiz kullanımını içerdiği ispat edilmişse.
b) Hak sahipliğinin başka kişiye veya kişilere ait olduğu ispat edilmişse.
c) Sonradan kamuya açıklanan aynı veya benzer nitelikteki bir tasarımın başvuru tarihi, tescilli bir tasarımın başvuru tarihinden önce ise.”;tasarımın hükümsüzlüğüne yetkili mahkeme tarafından karar verilir.
(2) 64 üncü maddenin altıncı fıkrasının (b) ve (ç) bentleri ile fikri mülkiyet haklarının yetkisiz kullanımı gerekçesiyle tasarımın bir kısmına ilişkin hükümsüzlük talebinin kabul edilmesi hâlinde, o kısmın tescili hükümsüz kılınır. Kısmi hükümsüzlük sonucunda tescilin devamı için, kalan kısmın koruma şartlarını sağlaması ve tasarım kimliğini muhafaza etmesi şarttır.
6769 sayılı SMK’nun 78-(1) Tasarımın hükümsüzlüğü, ikinci fıkrada sayılan hâller dışında menfaati olanlar tarafından istenebilir.
(2) Tasarımın hükümsüzlüğü, 77 nci maddenin birinci fıkrasının (c) bendine göre sadece önceki hak sahibi; 70 inci ve 73 üncü maddelere göre ise ancak tasarım hakkına sahip kişiler tarafından ileri sürülebilir.
(3) Tasarımın hükümsüzlüğüne ilişkin olarak koruma süresince veya tasarım hakkının sona ermesini izleyen beş yıl içinde dava açılabilir.
(4) Hükümsüzlük davası, dava tarihinde sicilde tasarım sahibi olarak kayıtlı kişiye karşı açılır. Tasarım üzerinde sicilde hak sahibi olarak görülen kişilerin davaya katılabilmelerini sağlamak için ayrıca bu kişilere bildirim yapılır.
(5) Tescilsiz tasarımlarda hükümsüzlük davası, hak sahibi olduğunu iddia eden kişiye karşı açılır.
Bu genel açıklamalar ışığında uyuşmazlık konusu somut olaya dönülecek olursa, davalı şirkete ait sayılı tasarım başvurusunun 21/08/2020 tarihinde gerçekleştiği, 24/09/2020 tarih ve 349 sayılı Resmi Endüstriyel Tasanmlar Bülteninde ilan edildiği; … kod numaralı tasarımlara altı aylık yasal itiraz süresi içinde, davacı tarafından itiraz edildiği, itiraza gerekçe olarak İsviçre bayrağı ve İsviçre arması gösterildiği, itiraz üzerine TÜRKPATENT YİDK tarafından yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda … sayılı kararıyla nihai olarak reddine karar verildiği; davacı vekilinin YİDK kararının iptali ile … sayılı tasarımların hükümsüzlüğü talebiyle bu davayı açtığı anlaşılmaktadır.
Dosya kapsamındaki deliller, tarafların iddia ve savunması ile konunun uzmanlarından oluşturulan kurul tarafından hazırlanan bilirkişi raporu çerçevesinde değerlendirilmiş, buna göre;
Dava Konusu Tasarım ile İtiraza Mesnet İsviçre bayrağı/ arması Karşılaştırılması:
Bir tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olabilmesi için bu tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim ile diğer bir tasarımın, böyle bir kullanıcıda bıraktığı genel izlenim arasında farklılık olması gerekir. Önemli olan tasarımın bıraktığı genel izlenimdir. Genel izlenim kriteri, akıllı taklide karşı iyi bir mücadele aracıdır. Bilgilenmiş kullanıcı, burada kıyaslama yaparken ayrıntılarda boğulmayacak, iki tasarımın kendisinde uyandırdığı genel intibaya dikkat edecektir. Bilgilenmiş kullanıcının bu incelemeyi yaparken farklı unsurları tek tek listelemesine gerek olmayıp, önceki tasarımlarla aynı çizgide ve genel görünümde olup olmadığına bakıldığında;
Somut olayda kırmızı zemin üzerine beyaz köşeli haç şeklinden ibaret İsviçre bayrağının farklı ürünlerde (rozet, küre, tişört vb.) kullanılmaktadır. Toplumda gerek kımızı yuvarlak zemin gerekse kırmızı kare zemin üzerindeki beyaz köşeli haç İsviçre ile bağlantılı imajı yaratmaktadır.
Davalı tasarımında yer alan ve YİDK kararında belirtilen “İtiraza konu … sıra numaralı tasarımlarda yer alan artı şeklinin zemininin rengi ile itiraza mesnet İsviçre arması ve İsviçre bayrağının zemininin renginin farklı olduğu, başvuruda yer alan artı şekli ile itiraza mesnet İsviçre arması ve İsviçre bayrağında yer alan artı şeklinin köşelerinin farklı olduğu” tespiti kabul görmekle beraber dava konusu şekillerin genel izleniminin aynı olduğu düşünülmektedir. Akıllı taklit olarak adlandırılan durumun huzurdaki davada gerçekleştiği kanaatine varılmıştır.
Ayrıca “artı şeklinin tıbbi servis sembollü olarak yaygın kullanımının bulunduğu”na dair herhangi bir kanaat oluşmamıştır. Zira Google arama motorunda “tıbbi servis sembollü” anahtar kelimesi ile yapılan araştırmada anılan sembolün “+” işaretinin kırmızı zemininin ise beyaz renk içerdiği (Davalı renk kullanımın tersi bir durum söz konusudur) görülmüştür. Davalı kullanımının yaygın kullanım olduğunu kabul etmenin gerçekçi bir yaklaşım olmayacağına kanaat getirilmiştir.

Tüm bu tespit ve değerlendirmeler neticesinde, davaya konu … sıra numaralı tasarım ile davacı itirazına mesnet İsviçre bayrağı/ arması tasarımları karşısında yenilik ve ayırt edicilik niteliklerini taşımadığı, TÜRKPATENT YİDK … sayılı kararının davacının itirazının reddine dair kısmının yerinde olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle, davanın kabulüne, TÜRK PATENT YİDK’nun … sayılı kararının iptaline, davalı adına tescilli … sayılı tasarımın hükümsüzlüğü ile sicilden terkinine, karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
1-Davanın KABULÜNE,
2-TÜRKPATENT YİDK’nun … sayılı kararının iptaline,
3-Davalı adına tescilli … sayılı tasarımların hükümsüzlüğü ile sicilden terkinine,
4-Alınması gereken 59,30 TL harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
5-Davacı vekili için AAÜT uyarınca 7.375,00-TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
6-Aşağıda dökümü gösterilen ve davacı tarafından yapılan 2.351,10-TL yargılama giderlerinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalıların yapmış olduğu yargılama giderlerinin üzerlerinde bırakılmasına,
8-Tarafların yatırdıkları gider avanslarından kalan tutarın HMK 333/1 uyarınca karar kesinleştiğinde iade işlemi yapılmak üzere tebliğden itibaren 15 gün içinde, banka hesap numarası bildirildiğinde hesaba aktarılmasına, aksi halde PTT aracılığı ile adreste ödemeli olarak gönderilmesine,
Dair verilen karar, davacı vekili ile davalı kurum vekilinin yüzüne karşı diğer davalının yokluğunda 6100 sayılı HMK’nun 341. ile 345. Maddelerine göre tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun Yoluna dilekçe ile başvurulabileceğine yönelik karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 16/12/2021

Katip …
¸

Hakim …
¸

¸Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu gereğince
DYS üzerinden E-İmza ile imzalanmış olup,
Ayrıca fiziki olarak imzalanmayacaktır.

Davacı Masraf Dökümü:
İlk Masraf 127,10.-TL
Posta Masrafı 124,00.-TL
Bilirkişi Masrafı 2.100,00.-TL
Toplam 2.351,10.-TL