Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. ANKARA 3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA KARAR VERMEYE YETKİLİ
T.C.
ANKARA
3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2020/91
KARAR NO : 2021/49
DAVA : Tasarım Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 09/03/2020
KARAR TARİHİ : 02/02/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 12/02/2021
İDDİA:
Davacı vekilli 09/03/2020 harç tarihli dava dilekçesi ve beyanlarında özetle; müvekkili şirketin kurulduğu 2010 yılından bu yana üretim ve ticaret işi ile iştigal etmekte olan büyük bir şirket olduklarını, davalıların TÜRKPATENT’e … başvuru numarası ile müracaat edilerek başvuruya konu çoklu tasarımları kayıt ve tescil ettirdikleri, davalılar adına tescilli olduğu belirtilen ürünlerin daha önce başka kişiler adına tescil edilmiş olduğu bunlara ilişkin koruma süresinin sona ermesinden yararlanan davalı tarafın bu ürünleri kendi adına tescil ettirdiğinin anlaşıldığı, davalı adına …-29 tescil no ile kayıtlı masa tasarımının daha önce … İç ve Dış Tic.Şti’nin … nolu masası ile; …-12 nolu kesonun daha önce … Mob.San.ve Tic.A.Ş adına kayıtlı … nolu tasarım ile iltibas oluşturacak derecede benzer olduğunu, davalılara ait tasarımların herhangi bir yenilik ve ayırt edici nitelik taşımadığı, TMK m.2 kapsamında kötü niyetli bir şekilde hareket ederek koruma süresi dolan veya herhangi bir yenilik ve ayırt edicilik taşımayan tasarımları kendi adına kayıt ve tescil ettirmelerinin usul ve yasaya aykırı olduğu ve hukuki korumadan yararlanamayacağı ileri sürülerek davalılara ait … sayılı tasarımın hükümsüzlüğü ile sicilden terkinine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA:
Davalı … yönünden davanın SMK78/4 hükmüne göre husumetten reddine karar verilmesi gerektiğini; davacı yanın dilekçesindeki iddia ettiği vakıaları somutlaştırmasının gerektiğini; dilekçenin soyut ve genel anlatımlar içerdiğini, davacının her ne kadar koruma süresi dolan ve yenilenmediği için bu ürünleri müvekkillerinin kendi tasarımı gibi tescil ettirdiğini belirtmiş ise de dilekçede örnek olarak vermiş olduğu tasarım tescilli ürünlerin yenileme başvurularının yapıldığı ve bu başvuruların kabul edildiğinin kurum kayıtlarında görüldüğünü, … İç ve Dış Tic.Şti’nin … no’lu tasarımı ve … Mob.San.ve Tic. A.Ş adına kayıtlı … no’lu tasarım ile müvekkiline ait tasarımlar arasında benzerlik bulunmadığı ve dava dışı şirketlerin tasarımları ile müvekkiline ait tasarımlar arasında benzerlik bulunmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
YARGILAMA VE DELİLLER :
Mahkememizce deliller toplanmış, bu kapsamda davaya konu … sayılı tasarım işlem dosyası getirilmiş, taraflarca sunulan belgeler ile toplanan deliller incelenmiş, çözümü teknik ve özel bilgiyi gerektirdiği düşünülen konularda bilirkişi incelemesi yaptırılmış, alınan rapor dosyadaki kanıtlarla tutarlı, delillerin değerlendirilmesi aracı olarak denetim ve hüküm kurmaya elverişli kabul edilmiştir.
GEREKÇE:
Dava, davalılardan … Mobilya A.Ş adına tescilli … sıra sayılı endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğü ve sicilden terkini isteminden ibarettir.
Davalı şirkete ait … sayılı çoklu dolap tasarım başvurusunun 21.01.2019 tarihinde gerçekleştiği, 25.02.2019 tarih ve 311 sayılı Resmi Endüstriyel Tasanmlar Bülteninde ilan edildiği ve 21.01.2019 tarihinde tescil edildiği anlaşılmıştır.
Dava Konusu Tasarımın Yenilik ve Ayırt Edicilik Kriterlerini Taşıyıp Taşımadığının Belirlenmesi:
Değerlendirmelerin sınır olarak belirtilen düzenlemeler kapsamında bir tasarımın yeni kabul edilebilmesi için (tescilli tasarım için) başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış olması gerekir. Bu ana kuralın istisnası ise; başvuru veya rüçhan tarihinden önceki on iki ay içinde tasarımcı veya halefi ya da bu kişilerin izni ile üçüncü bir kişi tarafından koruma talep edilen tasarımın kamuya sunulması halinde tasarımın yeniliğinin ve ayırt edici niteliğinin etkilenmeyeceğidir.
Yenilik ve ayırt edici nitelik hakkındaki değerlendirmenin yapılabilmesi için öncelikle bilgilenmiş kullanıcı profilinin ve dava konusu tasarım açısından seçenek özgürlüğünün belirlenmesi önemlidir.
Bilgilenmiş Kullanıcı Profilinin Belirlenmesi:
Yeni ve ayırt edici tasarımların korunacağı hüküm altına alınmıştır. Bir tasarımın korunması için zorunlu unsurlardan olan ayırt edicilik ile ilgili olarak;
“Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.” düzenlemesi yapılmıştır.
Belirtilen nedenlerle öncelikli olarak bilgilenmiş kullanıcı profilinin belirlenmesi gerekmektedir. Bilgilenmiş kullanıcı, tasarımın uygulandığı ürün hakkında belli bir bilgi birikimi olan, ancak bilgi birikimi bir uzmanın bilgi birikimi seviyesinde olmadığı gibi ürünü hiç tanımayan bir kişininki kadar da düşük seviyede olmayan kişidir. Bilgilenmiş kullanıcı kavramı ile bir uzman ifade edilmediği gibi ortalama bir tüketiciden daha üst düzeydeki bir ara veya nihai tüketicinin algılanması gerekmektedir. Bilgilenmiş kullanıcı, dikkatli bir kullanıcıdır. Bilgilenmiş kullanıcının ürünün doğası ve görünümü hakkında bilgi sahibi olması, ürünü daha önce belli bir süre kullanmış olması gerekir.
Somut uyuşmazlığa konu tasarımlar ofis mobilyası grubunda yer alan yönetici masaları (Tescil başlığında masa olarak isimlendirilmiş olsalar da bu tür ürünlerin genellikle yönetici masası olarak isimlendirildiği göz önüne alınarak ilgili tasarımlardan yönetici masaları olarak bahsedilecektir) ve keson/komodinlere ilişkindir. Şu halde dikkate alınması gereken bilgilenmiş kullanıcı, ofis mobilyası satın almaya niyeti olan veya satın alımı gerçekleştirmiş deneyimli ve bilgi sahibi tüketicilerdir.
Uyuşmazlık Konusu Ürünler İçin Seçenek Özgürlüğünün Belirlenmesi;
“Seçenek özgürlüğü” kavramı ile ilgili olarak, “Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır.” düzenlemesi yapılmıştır.
Uyuşmazlık kapsamına konu edilen yönetici masaları ve keson/komodinler ile ilgili olarak seçenek özgürlüğünün ayrı ayrı ele alınması gerekmektedir.
Kesonlar/komodinler açısından bakıldığında ana form (dikdörtgenler prizması), çekmeceli yapı, çekmece boyutu kısıtı (ofiste kullanılan kırtasiye malzemeleri, kağıt tipleri, klasör gibi ürünlerin standart ölçülerinin olmasından kaynaklanan), tekerlek kullanımı, kulp kullanımı gibi tasarımcının hareket alanını kısıtlayıcı yani seçenek özgürlüğünü kısıtlayıcı unsurların olduğu açıktır.
Bu doğrultuda seçenek özgürlüğüne ilişkin olarak aşağıda dava dışı komodinlere ait örnekler incelendiğinde; her ne kadar çeşitli kısıtlardan da bahsediliyor olsa, tasarımcı için seçenek özgürlüğünün olduğu açıktır. Bu noktada dikkat edilmesi gereken kısıt bulunmayan noktalarda tasarımcının seçenek özgürlüğünü ne kadar kullandığıdır.
Yönetici masaları açısından bakıldığında kısıt olarak masa yüksekliği ve sektörde kabul gören masa tablası boyutları haricinde tasarımcının seçenek özgürlüğünü kısıtlayan herhangi bir unsurdan bahsetmek mümkün değildir.
Bu doğrultuda seçenek özgürlüğüne ilişkin olarak aşağıda masalara ait dava dışı örnekler incelendiğinde; konu yönetici masaları olduğunda tasarımcının seçenek özgürlüğü geniştir.
Dava Konusu Yapılan Tasarım ile Davalı Tarafından Dayanak Yapılan Tasarımların Karşılaştırılması:
Hükümsüzlüğü istenen dava konusu …-12 sıra numaralı davalı tasarımı ile Mesnet gösterilen …-1 sıra numaralı dava dışı firma ürünü karşılaştırıldığında;
Benzerlikler
• İki tasarımda da tekerlek yer almaktadır.
• İki tasarımda da çekmeceler vardır.
• İki tasarımın da alt parçaları yana yuvarlatılmış olarak dönmektedir.
• İki tasarımın da kupları çekmece klapalarının üstündedir.
Farklılıklar
• Davalı tasarımının yanları üste yuvarlatılmış olarak dönmektedir.
• İki tasarımının kulpları birbirinden farklıdır.
• Mesnet gösterilen tasarım 3 eşit çekmeceli, davalı tasarımı 3 eşit 1 küçük olmak üzere 4 çekmecelidir.
• Davalı tasarımı ön yüz alt kısmında ahşap kapama vardır bu şekli ile ön yüz 5 parçadan oluşmuş görüntüsü vermektedir.
• Mesnet gösterilen tasarımın üst yüzeyinde içe doğru bir girinti vardır.
• İki tasarımın en boy ve derinlik oranları farklıdır.
Yapılan karşılaştırma sonucunda tespit edilmiş olan benzerlikler ve farklılıklar ele alındığında davalı tasarımının yeni olduğu ve bilgilenmiş kullanıcı gözünde ayırt edici nitelik taşıdığı görüşü oluşmuştur.
Hükümsüzlüğü istenen dava konusu …-29 sıra numaralı davalı tasarımı ile Mesnet gösterilen …-2 sıra numaralı dava dışı firma ürünü karşılaştırıldığında;
Benzerlikler
• İki tasarımında bir tarafında ayak bir tarafında etajer yer almaktadır.
• İki tasarımda da ön pano vardır.
• İki tasarımda da ayaklar aşağıya doğru kıvrılarak inen yüzeylerin tabanda yer alan düz yüzeye basması ile oluşturulmuştur.
Farklılıklar
• Masa tablaları birbirinden farklıdır.
• Etajer formları birbirinden farklıdır.
• Davalı ayağı oransal olarak mesnet gösterilen tasarım ayağından geniştir.
• Ön pano formları farklıdır.
Yapılan karşılaştırma sonucunda tespit edilmiş olan benzerlikler ve farklılıklar ele alındığında davalı tasarımının mesnet tasarımdan esinlenerek oluşmuş olabileceği ancak bu esinlenme seviyesinin mevcut farklılıklar da ele alındığında esinlenme serbestisi sınırları içerisinde olduğu; bu açıdan davalı tasarımının yeni olduğu ve bilgilenmiş kullanıcı gözünde ayırt edici nitelik taşıdığı görüşü oluşmuştur.
Tüm bu tespit ve değerlendirmeler neticesinde, dava konusu …-12 sıra numaralı davalı tasarımının mesnet gösterilen tasarım karşısında yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olduğu, dava konusu …-29 sıra numaralı davalı tasarımının mesnet gösterilen tasarım karşısında yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Dava konusu hükümsüzlüğü istenen tasarımda tescil belgesi sahibi olmayan davalı …’un davada hasım sıfatı bulunmadığı anlaşılmıştır.,
Taraflarca sunulan belgeler ile tüm deliller incelenmiş, alınan rapor ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilmiş olup yukarıda açıklanan gerekçelerle, hükümsüzlüğü istenen tasarımda tescil belgesi sahibi olmayan davalı … yönünden davanın husumetten reddine, diğer davalı yönünden davanın esastan reddine, karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
1-Hükümsüzlüğü istenen tasarımda tescil belgesi sahibi olmayan davalı … yönünden davanın husumetten REDDİNE,
2-Diğer davalı yönünden davanın esastan REDDİNE,
3-Alınması gereken 59,30 TL harcın peşin alınan 54,40 TL harçtan düşümü ile 4,90 TL bakiye harcın davacıdan tahsili ile Hazine’ye gelir kaydına,
4-Davalılar için 5.900,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
5- Davacın yapmış olduğu yargılama giderlerinin üzerlerinde bırakılmasına,
6-Tarafların yatırdıkları gider avanslarından kalan tutarın HMK 333/1 uyarınca karar kesinleştiğinde iade işlemi yapılmak üzere tebliğden itibaren 15 gün içinde, banka hesap numarası bildirildiğinde hesaba aktarılmasına, aksi halde PTT aracılığı ile adreste ödemeli olarak gönderilmesine,
Dair verilen karar, davacı vekili ile davalı bionas vekilinin yüzüne karşı diğer davalının yokluğunda 6100 sayılı HMK’nun 341. ile 345. Maddelerine göre tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun Yoluna dilekçe ile başvurulabileceğine yönelik karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 02/02/2021
Katip …
¸
Hakim …
¸
¸Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu gereğince
DYS üzerinden E-İmza ile imzalanmış olup,
Ayrıca fiziki olarak imzalanmayacaktır.