Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. ANKARA 3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA KARAR VERMEYE YETKİLİ
T.C.
ANKARA
3. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2020/192
KARAR NO : 2021/118
DAVA : TÜRKPATENT YİDK Marka Kararı İptali,Hükümsüzlük
DAVA TARİHİ : 30/06/2020
KARAR TARİHİ : 11/03/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 12/03/2021
İDDİA:
Davacı vekili 30.06.2020 harç tarihli dava dilekçesi ve duruşmadaki beyanlarında özetle; müvekkili şirketin … sayılı ve “Beyaz”, “beyazım”, “beyazım”, “… beyaz”, “… beyaz”, “… beyaz şekil”, “… beyaz”, “… beyaz”, “… beyaz”, “… beyaz”, “… beyaz”, “… beyaz ezineli”, “… beyaz ezineli şekil”, “çocuklara kahvaltıyı sevdiren beyaz”, “çocuklara kahvaltıyı sevdiren beyaz”, “çeşnili beyaz”, “… BEYAZ” ibareli tanınmış markaların sahibi olduğunu, davalı şirketin, bu marka ile karıştırma ihtimali bulunacak derecede benzer nitelikteki “…” ibaresini 29.sınıftaki bir kısım mal ve hizmetlerde marka olarak tescil ettirmek üzere davalı …’E başvuruda bulunduğunu, … kod numarasını alan başvurunun, Markalar Dairesi tarafından incelenerek 5/1-ç hükümleri gereğince başvuru kapsamından 29/08.sınıftaki “kuru yemişler” yönünden kısmen reddine karar verilerek kalan mal ve hizmetler yönünden Resmi Marka Bülteninde ilanına karar verildiğini, bunun üzerine müvekkili şirketler ile dava dışı … Adana Yem Yağ Biodizel Tarım ve San.Tic.A.Ş tarafından Markalar Dairesi Başkanlığına itirazda bulunulduğunu, Markalar Dairesi Başkanlığı tarafından müvekkili şirketlerin itirazlarının reddine; dava dışı şirketin itirazının ise kısmen kabul edilerek başvuru kapsamından 29/04.sınıftaki “Zeytin, zeytin ezmeleri. Kurutulmuş, konservelenmiş, dondurulmuş, pişirilmiş, tütsülenmiş, salamura edilmiş her türlü meyve ve sebzeler, salçalar” emtiasının çıkarılmasına, tescil işlemlerinin kalan mal ve hizmetler için devamına karar verildiğini, bu kez müvekkili şirket, dava dışı şirket ile başvuru sahibi davalı şirket bu kararın yeniden incelenmesi talebinde bulunmuş; müvekkili şirketlerin ve dava dışı şirketin yeniden incelenmesi talebinin nihai olarak YİDK tarafından reddedildiğini, başvuru sahibi davalı şirketin itirazlarının ise, kabul edilerek, başvurunun “29.sınıf: 29/01 Et, balık, kümes ve av hayvanlarının etleri ile her nevi işlenmiş et ürünleri. 29/02 Kuru bakliyat. 29/03 Hazır çorbalar, bulyonlar. 29/04 Zeytin, zeytin ezmeleri. 29/05 Hayvansal kaynaklı sütler; bitkisel kaynaklı sütler; süt ürünleri (tereyağı dahil). 29/06 Yenilebilir bitkisel yağlar. 29/07 Kurutulmuş, konservelenmiş, dondurulmuş, pişirilmiş, tütsülenmiş, salamura edilmiş her türlü meyve ve sebzeler, salçalar. 29/09 Fındık ve fıstık ezmeleri, tahin. 29/10 Yumurtalar, yumurta tozları. 29/11 Patates cipsleri.” malları için 23.09.2020 tarihinde davalı şirket adına tescil edildiğini; oysa müvekkillerinin Türkiye’nin önde gelen sanayi ve ticaret topluluklarından olduğunu, süt ve süt ürünleri ile et ve et ürünleri başta olma üzere çeşitli gıda maddelerinin üretim ve satış faaliyetleriyle iştigal eden sektörde öncü kuruluşlarından olduğunu, müvekkili şirketler adına tescilli “…” ve “… Beyaz” markalarının tanınmış marka olarak kabul edildiğini, dava konusu markanın tescili istenilen ürünler de dahil olmak üzere, çeşitli mal ve hizmet sınıflarında tescilli ve önceki tarihlerden beri kullanılmakta olan çok sayıda “BEYAZ” ibareli markalarının bulunduğunu, davalı yanın “…” ibareli markasının 29.sınıfa bağlı eşyalar ve hizmetler için tescil ettirmek istediğini, üçüncü kişileri yanıltmak amacı ile müvekkili şirketlere ait markaların tanınmışlık düzeyinden haksız ve kanunsuz bir şekilde yararlanma amacı taşıdığını, müvekkili şirketler üzerine tescilli olan “BEYAZ” ibaresini içeren markaların uluslararası 05., 29., 30., 32. ve 35. Sınıfa bağlı eşya ve hizmetler için (gıda ürünleri) itiraza konu markanın başvurusundan çok daha önce tescil edildiğini ve uzun yıllardır kullanıldığını, davalı yanın “…” ibaresi ile müvekkillerinin muhtelif “BEYAZ” ibareli markalarıyla ayırt edilemeyecek derecede birebir aynı olduğunu, markaların kapsadığı eşya sınıflarında yine birebir aynı ürünler için tescil edilmek istendiğini, davalının “…” ibaresinin esas unsurunun BEYAZ olduğunu ve bu ibareye eklenen ibarenin dava konusu markaya herhangi bir ayırt edicilik katmadığını, bu durumun iltibasa ve haksız rekabete yol açacağını, tüketici gruplarının aynı kişilerden oluştuğunu, görsel ve işitsel olarak kulakta kalan sesin BEYAZ olacağını, davalının bu markayı bilerek seçtiğini ve kötüniyetli olduğunu, haksız kazanç sağlamaya çalıştığını, bu şekildeki kullanımı ile müvekkili şirketlerin markasının ayırt edici niteliğini zedeleyeceğini, müvekkili şirketlerin markası ile ilgili olarak muhtelif haksız kullanımlar ve başvurular nedeniyle marka tecavüzü, haksız rekabet ve YİDK iptal davalarının daha önce açıldığını, söz konusu davalarda müvekkili şirket lehine verilen kararlar ile markanın esaslı unsurunun “BEYAZ” ibaresi olduğu ve markanın müvekkili şirketler tarafından ayırt edici unsur haline getirildiği, maruf ve meşhur hale getirildiğinin karara bağlandığını ve bu kararların kesinleştiğini, son olarak davalı şirket başvurusunun redde muhtaç iken TürkPatent YİDK tarafından tescil edilerek hukuka aykırı bir karar verildiğini de belirterek, … sayılı YİDK kararının iptaline, dava konusu marka tescil edilmiş ise hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA:
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; davalı markası ile davacı markaları arasında esas ve yardımcı unsurların, anlam, telaffuz ve şekil unsuru itibariyle bir benzerlik bulunmadığını, her birinin bütünü itibariyle bıraktığı etkinin (toplu intiba) de farklı bulunması sebebiyle ibareler arasında karıştırmaya sebebiyet verebilecek derecede bir yakınlığın da bulunmadığını, dava konusu markanın siyah, büyük harflerle yazılı ‘’beyaz’’ kelimesi ile ona bitişik şekilde yine büyük harflerle yazılı ‘’ay’’ kelimesinin birleştirilmesinden oluştuğunu, ‘’Beyaz’’ kelimesinin, ‘’ay’’ kelimesini nitelemekte olan bir sıfat görevinde kullanıldığını, ayırt edici unsurunun ‘’…’’ işaretinin bütünü olduğunu, beyaz’ın bir renk çeşidi olduğunu ve fantezi-orijinal olmayan, ayırım gücünün zayıf bir ibare olduğunu, özellikle ayırt edici ek/sözcüklerle kullanıldıklarında karıştırılma ihtimalinin ortadan kalkacağını, somut olay açısından markaların benzer olmamakla birlikte dava konusu başvurunun tescilinin 6769 sayılı SMK’nın 6/4 ve 6/5 maddesi hükmünde belirtilen koşulların oluşmasına yol açacağı yönünde de bir kanaat oluşmadığını, itiraz gerekçesi markaların önceki kullanımlarının markalar arasında karışıklığa ya da iltibas ihtimaline neden olmayacağından bu hususa da itibar edilemeyeceğini, YİDK kararının usule ve yasaya uygun olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı şirkete usulüne uygun dava dilekçesi ve duruşma gününü bildirir tebligat yapıldığı halde davaya cevap vermemiş ve yargılamaya katılmamıştır.
YARGILAMA VE DELİLLER :
Tarafların sav ve savunmaları dinlenmiş, TÜRKPATENT’den davalı şirkete ait … sayılı marka başvurusu işlem dosyası ile itiraza dayanak marka tescil belgesi getirtilmiş, sunulan deliller incelenmiş, çözümü teknik ve özel bilgiyi gerektirdiği düşünülen konularda bilirkişi incelemesi yaptırılmış, alınan rapor dosyadaki kanıtlarla tutarlı, delillerin değerlendirilmesi aracı olarak denetim ve hüküm kurmaya elverişli kabul edilmiştir.
GEREKÇE:
Uyuşmazlıgın Tespiti ve Uygulanacak Hükümler,Delillerin Tartışılması ve Kabul
Dava TÜRKPATENT YİDK’nun … sayılı kararının iptali ve tescili halinde davalı şirkete ait … sayılı, “…” ibareli markanın hükümsüzlüğü ve sicilden terkini istemlerine ilişkindir. İptali istenen YİDK kararının davacıya 14.05.2020 tarihinde tebliğ edildiği, 30.06.2020 tarihinde açılan davanın, 5000 sayılı kanunun 15/c maddesinde belirlenen iki aylık hak düşürücü süre içerisinde olduğu anlaşılmış ve işin esasına geçilmiştir.
Davada uyuşmazlığın özü, davacıya ait … sayılı ve “Beyaz”, “beyazım”, “beyazım”, “… beyaz”, “… beyaz”, “… beyaz şekil”, “… beyaz”, “… beyaz”, “… beyaz”, “… beyaz”, “… beyaz”, “… beyaz ezineli”, “… beyaz ezineli şekil”, “çocuklara kahvaltıyı sevdiren beyaz”, “çocuklara kahvaltıyı sevdiren beyaz”, “çeşnili beyaz”, “… BEYAZ” ibareli markaların, davalının … sayılı ve “…” ibareli başvurusu yönünden SMK’nin 6/1, 6/5, 6/9 hükümleri çerçevesinde tescil engeli olup olmadığı ve sonucuna göre … sayılı YİDK kararının hukuka uygun bulunup bulunmadığına ilişkindir
TÜRKPATENT’den getirtilen … sayılı marka başvuru işlem dosyası incelendiğinde, davalı şirketin 26/12/2018 tarihinde “…” ibaresinin marka olarak tescili istemiyle davalı …’e başvuruda bulunduğu, tescil kapsamında 29.sınıftaki bir kısım emtiaların yer aldığı,
başvurunun, Markalar Dairesi tarafından incelenerek 5/1-ç hükümleri gereğince başvuru kapsamından 29/08.sınıftaki “kuru yemişler” yönünden kısmen reddine karar verilerek kalan mal ve hizmetler yönünden Resmi Marka Bülteninde ilanına karar verildiğini, bunun üzerine müvekkili şirketler ile dava dışı … Adana Yem Yağ Biodizel Tarım ve San.Tic.A.Ş tarafından Markalar Dairesi Başkanlığına itirazda bulunulduğunu, Markalar Dairesi Başkanlığı tarafından müvekkili şirketlerin itirazlarının reddine; dava dışı şirketin itirazının ise kısmen kabul edilerek başvuru kapsamından 29/04.sınıftaki “Zeytin, zeytin ezmeleri. Kurutulmuş, konservelenmiş, dondurulmuş, pişirilmiş, tütsülenmiş, salamura edilmiş her türlü meyve ve sebzeler, salçalar” emtiasının çıkarılmasına, tescil işlemlerinin kalan mal ve hizmetler için devamına karar verildiğini, bu kez müvekkili şirket, dava dışı şirket ile başvuru sahibi davalı şirket bu kararın yeniden incelenmesi talebinde bulunmuş; müvekkili şirketlerin ve dava dışı şirketin yeniden incelenmesi talebinin nihai olarak YİDK’nun … sayılı kararı ile nihai olarak reddedildiğini, başvuru sahibi davalı şirketin itirazlarının ise, kabul edilerek, başvurunun “29.sınıf: 29/01 Et, balık, kümes ve av hayvanlarının etleri ile her nevi işlenmiş et ürünleri. 29/02 Kuru bakliyat. 29/03 Hazır çorbalar, bulyonlar. 29/04 Zeytin, zeytin ezmeleri. 29/05 Hayvansal kaynaklı sütler; bitkisel kaynaklı sütler; süt ürünleri (tereyağı dahil). 29/06 Yenilebilir bitkisel yağlar. 29/07 Kurutulmuş, konservelenmiş, dondurulmuş, pişirilmiş, tütsülenmiş, salamura edilmiş her türlü meyve ve sebzeler, salçalar. 29/09 Fındık ve fıstık ezmeleri, tahin. 29/10 Yumurtalar, yumurta tozları. 29/11 Patates cipsleri.” malları için 23.09.2020 tarihinde davalı şirket adına tescil edildiğini; bu kararın iptali istemiyle mahkememiz önündeki davanın yasal süresinde açıldığı anlaşılmaktadır.
Mahkememize uzman bilirkişi heyetinden alınan 07.12.2020 havale tarihli raporda konu ayrıntılı irdelenmiş olup özetle; “I. DAVACI … SÜT SÜT MAMÜLLERİ SAN. A.Ş. YÖNÜNDEN A) YİDK KARAR İPTALİ İSTEMİ BAKIMINDAN: 1- Davacının TÜRKPATENT nezdinde kullanım ispatı sunduğu ve sunma zorunluluğu bulunmadığı markaları esas alınarak yapılan değerlendirme neticesinde; davalının “…” ibareli marka başvurusu ile … BEYAZ ve ÇEŞNİLİ BEYAZ ibareli markalarının benzer olduğu, davalı başvurusunun kapsadığı 29. sınıf itibariyle emtia listelerinin aynı/aynı tür ve benzer olduğu; bu sebeple de taraf markaları arasında 6769 sayılı SMK’nın 6/1 maddesi anlamında “karıştırılma ihtimali” ve tescil engeli bulunduğu,
2- … BEYAZ ibareli davacı markasının tanınmışlığının, davalı başvurusunun tescili bakımından 6769 sayılı SMK m. 6/5 anlamında tescil engeli yarattığı, 3- Davalının … ibareli marka başvurusunun SMK m. 6/9 kapsamında kötüniyetle yapıldığı iddiasının ispatlanamadığı, B) HÜKÜMSÜZLÜK İSTEMİ BAKIMINDAN: 1- Davacının hükümsüzlüğe dayanak gösterilen tüm markaları esas alınarak yapılan değerlendirme neticesinde; davalının “…” ibareli marka başvurusu ile … BEYAZ, BEYAZIM, ÇOCUKLARA KAHVALTIYI SEVDİREN BEYAZ ve ÇEŞNİLİ BEYAZ ibareli markalarının benzer olduğu, davalı başvurusunun kapsadığı 29. sınıf itibariyle emtia listelerinin aynı/aynı tür ve benzer olduğu; bu sebeple de taraf markaları arasında 6769 sayılı SMK’nın 6/1 maddesi anlamında “karıştırılma ihtimali” ve hükümsüzlük nedeni bulunduğu, 2- … BEYAZ ibareli davacı markasının tanınmışlığının, davalının … ibareli marka tescili bakımından 6769 sayılı SMK m. 6/5 anlamında hükümsüzlük nedeni teşkil ettiği, 3- Davalının … ibareli markasının SMK m. 6/9 kapsamında kötüniyetle tescil edildiği iddiasının ispatlanamadığı, II. DAVACI … ENTEGRE ET VE UN SAN. A.Ş.YÖNÜNDEN: A) Dava konusu marka başvurusunun yapıldığı tarih itibariyle, … Entegre Et ve Un San. A.Ş.’nin 97/012756 sayılı “… BEYAZHİNDİ”markası üzerindeki hakları sona erdiğinden, bir başka ifade ile marka hükümden düşmüş olduğundan, davacının SMK 6/1 ve 6/5 maddeleri kapsamında itiraz ve talep hakkı bulunmadığı; B) Davacının SMK 6/9 kapsamında “kötüniyetli” tescil iddiası bakımından ise, gerek marka işlem gerekse de dava dosyasında herhangi bir delil bulunmadığından, kötüniyetli tescil iddiasının ispatlanamadığı” ifade edilmiştir.
6769 sayılı SMK m.6/1 hükmü kısaca, bir marka başvurusunun daha önce yapılmış başvuru veya tescilli bir marka ile “karıştırılma ihtimali” bulunması ve önceki marka ya da başvuru sahibinin itiraz etmesi koşuluyla başvurunun reddini öngörmektedir. Şu halde, iltibas ya da karıştırma riskinin varlığı için, tescil kapsamındaki mal/hizmetlerin ve aynı zamanda başvuru ve markanın (işaretlerin) karıştırma ihtimali bulunacak derecede aynı yada benzer olması gerekir; karıştırma ihtimalinin değerlendirilmesinde somut olayın tüm özellikleri dikkate alınarak bütüncül bir yaklaşımla değerlendirilmelidir. İlke olarak mal ve hizmet benzerliği ile değerlendirmeye başlanır. Mal ve hizmetlerin benzerliği değerlendirilirken de çekişme konusu mal ve hizmetlerin ortalama tüketici kitlesi, doğal yapısı, kullanım amacı, fiyatı, alım sıklığı, üretim dağıtım ve satış kanalları ile yerleri, rekabet, ikame veya tamamlama ilişkisi olup olmadığı gibi bütün faktörler dikkate alınmalıdır.
Buna göre dava konusu başvuru’nun “…” ibaresinden oluştuğu, kapsamında 29.sınıftaki “29.sınıf: 29/01 Et, balık, kümes ve av hayvanlarının etleri ile her nevi işlenmiş et ürünleri. 29/02 Kuru bakliyat. 29/03 Hazır çorbalar, bulyonlar. 29/04 Zeytin, zeytin ezmeleri. 29/05 Hayvansal kaynaklı sütler; bitkisel kaynaklı sütler; süt ürünleri (tereyağı dahil). 29/06 Yenilebilir bitkisel yağlar. 29/07 Kurutulmuş, konservelenmiş, dondurulmuş, pişirilmiş, tütsülenmiş, salamura edilmiş her türlü meyve ve sebzeler, salçalar. 29/09 Fındık ve fıstık ezmeleri, tahin. 29/10 Yumurtalar, yumurta tozları. 29/11 Patates cipsleri.” mallarının bulunduğu, itiraza dayanak markalarının ise “Beyaz”, “beyazım”, “beyazım”, “… beyaz”, “… beyaz”, “… beyaz şekil”, “… beyaz”, “… beyaz”, “… beyaz”, “… beyaz”, “… beyaz”, “… beyaz ezineli”, “… beyaz ezineli şekil”, “çocuklara kahvaltıyı sevdiren beyaz”, “çocuklara kahvaltıyı sevdiren beyaz”, “çeşnili beyaz”, “… BEYAZ” ibarelerinden meydana geldiği ve koruma kapsamlarında 05, 29, 30, 31, 32, 35. sınıflardaki mal ve hizmetlerin yer aldığı gözlenmektedir.
Buna göre, açıklanan kriterler çerçevesinde yapılan değerlendirmede, başvuru kapsamındaki çekişmeli 29.sınıftaki malların itiraza dayanak markaların kapsamındaki mal ve hizmetlerle aynı/aynı tür/benzer oldukları tespit ve kabul edilmiştir.
İşaretlerin benzerliğine gelince, bu değerlendirmede, önceki markanın ayırt edicilik düzeyi, tescil kapsamındaki mal/hizmetler yönünden tanımlayıcılığı ve bu nedenle zayıflığı ya da kullanımla sonradan yüksek ayırt edicilik veya tanınmışlık kazanıp kazanmadığı önemli bir faktördür. İşaretler de parçalara ayrılmadan ve bütüncül olarak değerlendirmeli, ancak markayı oluşturan dominant yada ayırt edici unsurlar akılda tutulmalıdır. Görsel, sescil ve kavramsal benzerlik ya da farkların, markanın genel izleniminde bıraktığı etki esas alınmalıdır.
Taraf markalarında BEYAZ ibaresi ortak esaslı unsur konumundadır. Davacı markaları … BEYAZ ve ÇEŞNİLİ BEYAZ ibarelerinden oluşmaktadır. Davacı markalarında yer alan … ibaresi marka sahibi işletmeyi işaret eden lider/çatı marka konumundadır. Lider/çatı marka, bir markanın üst kimliğini, ürünün firma aidiyetini vurgulayan işarettir. Bu işareti muhtelif ürünlerde gören tüketiciler ürünün kalitesi ve standardı konusunda bir garanti mesajı alırlar ve yeni gördükleri markalara karşı bile olumlu bir imaj aktarımı ile yaklaşabilirler. Dolayısıyla marka işaretinde ayırt ediciliği üzerinde toplayan bu lider/çatı markalar değil, bu markanın yanında kullanılan ve asıl olarak ürünü başka ürünlerden ayırma fonksiyonunu yerine getiren kelimeler/işaretlerdir. Bu bağlamda lider/çatı markanın marka sahibini ve ürün aidiyetini ortaya koymaya, bu markanın yanında kullanılan ayırt edici işaretin ise ürünü diğer ürünlerden ayırt etmeye yaradığını söyleyebiliriz. Bu bağlamda … kelimesi lider/çatı marka, BEYAZ kelimesi marka bütünü içinde ayırt ediciliği üzerinde toplayan esaslı unsur konumundadır. ÇEŞNİLİ BEYAZ markasında ise “çeşnili” ibaresi “kendine özgü bir tadı, çeşnisi olan” anlamına gelen bir sıfat olup, BEYAZ ibaresini betimlemektedir. Davacı markaları içinde gerek ibarelerin konumlandırılışı, gerekse de bütünsel imajları marka sahibinin ürünlerini BEYAZ ibaresi ile tanıtma gayretini ortaya koymaktadır. Bu sebeple davacı markalarında vurgu ve ayırt edicilik BEYAZ ibaresi üzerinde toplanmaktadır. Davacı markalarının ön plana çıkan ve ürüne ayırt edicilik sağlayan kısmı BEYAZ ibaresidir. Davacı markalarının esas ve ayırt edici unsuru olan BEYAZ ibaresi aynen davalı markasında da bulunmaktadır. Davalı markası … şeklindedir. Bu markada yer alan gerek BEYAZ gerekse de AY kelimesi esaslı unsur konumundadır. Taraf markalarının ayırt edici esaslı unsurlarının BEYAZ kelimesi itibariyle aynı olması, markalar arasında bağlantı kurulma ihtimalini içerecek şekilde bir benzerlik yaratmaktadır.
Görsel açıdan: Davalı … başvurusunda herhangi bir şekil unsurunun kullanılmamış olması, özellikle ÇEŞNİLİ BEYAZ markası ile … arasında aynı sözcüğün yazım stilinden kaynaklı kısmi görsel benzerlik yaratmaktadır.
İşitsel Açıdan: Davalı markası …, davacı markaları ise …. şeklinde okunmaktadır. Markalar arasında BEYAZ kelimesinin aynen telaffuzundan kaynaklı kısmi işitsel benzerlik mevcuttur.
Anlamsal Açıdan: “Ak” anlamına gelen BEYAZ sözcüğünün her iki taraf markasında da anlam kaybına uğramadığı ve beyaz rengi akla getirecek şekilde kullanıldığı dikkate alındığında; taraf markaları arasında anlamsal/kavramsal açıdan da benzerlik olduğu sonucuna varılmaktadır.
Yukarıda incelendiği üzere … ibareli davalı markası ile … BEYAZ ve ÇEŞNİLİ BEYAZ ibareli davacı markaları görsel, işitsel ve anlamsal açıdan benzerdirler. Bu durum markaların bütünsel imaj bakımından ilişkilendirilmesi ihtimalini gündeme getirmektedir. Somut olayda taraf markalarını, aynı/aynı tür veya benzer mal ve hizmetler üzerinde aynı anda ya da ayrı ayrı gören ortalama bir tüketicinin bu markaların ilişkili markalar olduğunu sanması kuvvetle muhtemeldir. Markanın hitap ettiği tüketici kesimi bu iki markanın farklı markalar olduğunu anlasa bile seri markalar olduğunu düşünebilecek yahut davalı markasını kullanma yönünde davalıya bir lisans hakkı tanındığı yanılgısına kapılabilecektir. Davalının BEYAZ ibaresini markasal unsur olarak kullanması, davacının bu marka altında ürettiği ürünlerin ayırt ediciliğini ortadan kaldıracağından; arada karıştırılma ihtimali bulunduğu değerlendirilmektedir. Açıklanan nedenlerle; davalının … markası ile karşılaşan bir tüketici muhtemeldir ki; bu markayı, davacının … BEYAZ veya ÇEŞNİLİ BEYAZ markasının türevi yahut alt/yan markası sanacaktır.
Öte yandan, yukarıda izah edildiği üzere, taraf markalarının ilişkili oldukları emtiaların aynı veya aynı tür olması iltibası arttırmaktadır. Şöyle ki, marka işaretleri arasındaki ortak esas unsurdan kaynaklanan benzerlik, kapsadıkları emtialar aynı veya aynı tür olduğunda, markalar arasında iltibas oluşturmaktadır. Zira karşılaştırma konusu mal veya hizmetlerin aynı veya aynı türden olması halinde, markalar arasındaki küçük bir benzerliğe rağmen, markalar arasında kural olarak iltibas oluşmaktadır (bkz. Karasu, Rauf; Üç Boyutlu Biçim ve Hareket Markaları, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi (Batider), Haziran 2008 Cilt XXIV sayı: 3, s. 345 vd.;EuGH, WRP 1998, s. 1165 Tz 19; Seibt, s. 111).
Ayrıca, aşağıda açıklanacağı üzere, davacının … BEYAZ markasının tanınmış olması da iltibası arttıran bir unsurdur. Bu hususta Dr. Hanife Dirikkan “Tanınmış Markaların Korunması” isimli eserinde “… güçlü markanın, yaratıcı ve uzun süreli çalışmanın sonucu olarak daha geniş bir benzerlik alanı için korunmayı hak ettiği, diğer yandan güçlü markalarla benzerlik kurma konusunda yaygın bir uygulama olduğundan daha kapsamlı bir korumanın haklı görünmesidir. Bir işaret ile karşılaşılan tüketici bu işaretin tanınmış markanın sadece bir unsurunu içermesi halinde dahi aralarında düşünsel bir bağlantı kurmaktadır.” demek suretiyle, markalar arasındaki benzerlik incelemesinde, tanınmış marka olma durumunun dikkate alınması gerektiğini ve tanınmış markalara bu yönde daha geniş bir koruma sağlanması gerekliliğini ortaya koymaktadır. “Her ne kadar ortalama tüketici markayı bütün olarak algılar ve detaylarına girerek analiz etmezse de (Lloyd Schuhfabrik Meyer), o kişinin bir kelime işaretini algılarken, kendisi için somut anlamı aklına getiren veya bildiği anlamlara gelen kelimeleri andıran unsurlarına ayırdığı gerçeğini değiştirmez.” (T-356/02 Vitakraft-Werke Wührmann v OHIM–Krafft (VITAKRAFT) [2004]). Orta düzey bir tüketici, “… BEYAZ”ı öğrendikten ve belleğine kaydettikten sonra, “seçici tutmayla” davalı markasındaki diğer unsurları görme ve ayırt etme algısı azalabilir. Çünkü “BEYAZ” ibaresi tanınmış markanın temel çağrışımıdır.
Tüm bunların yanı sıra, çekişme konusu olan 29. Sınıftaki gıda emtiasının tüketicileri toplumun her kesim ve katmanından kişilerdir. Dolayısıyla, eğitim, bilgi, kültür farkına karşın pek çok kişi, dava konusu markaların tüketicileri konumundadır. Bu sebeple bu markaları taşıyan malların ortalama tüketicisinin her zaman markayı detaylı şekilde incelemeden hareket edebileceği ve davalının mallarını tercih ederken davacı markalarından edindiği olumlu imajı davalı markasına kolaylıkla aktarabileceği ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır. Başvurunun kapsadığı gıda ürünleri bakımından iltibas eşiği oldukça düşük olup, söz konusu markalar arasındaki imaj transferi ihtimali sebebiyle, tüketicilerin bu markaları/marka sahiplerini söz konusu mallar bağlamında ilişkilendirebilecekleri düşünülmektedir.
Sonuç itibariyle; davalının “…” ibareli marka başvurusu ile davacının … BEYAZ ve ÇEŞNİLİ BEYAZ ibareli markalarının benzer olduğu, davalı başvurusunun kapsadığı 29. sınıf itibariyle emtia listelerinin aynı/aynı tür ve benzer olduğu; bu sebeple de taraf markaları arasında 6769 sayılı SMK’nın 6/1 maddesi anlamında “karıştırılma ihtimali” bulunduğu kanaatine varılmıştır.
Bir hizmet ya da ticaret markasının tanınmışlığından söz edilebilmesi için; toplumun ilgili sektöründe tanınmış olması, başka bir anlatımla o marka telaffuz edildiğinde ilgili sektördekilerin hiç düşünmeden refleks halinde hatırlamaları gerekmektedir. Tescil edilmiş veya tescil için başvurusu yapılmış markanın, toplumda ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle haksız bir yararın sağlanabileceği, markanın itibarına zarar verebileceği veya tescil için başvurusu yapılmış markanın ayırt edici karakterini zedeleyici sonuçlar doğurabileceği durumda, tescil edilmiş veya tescil için başvurusu daha önce yapılmış bir marka sahibinin itirazı üzerine, farklı mal veya hizmetlerde kullanılacak olsa bile, sonraki markanın tescil başvurusu reddedilir denilmektedir. Bu anlamda tanınmışlık için; yukarıda sayılan koşullara ek olarak ulusal tescil şartı, niteliksel tanınmışlık ve markanın ününden haksız yararlanma olguları da aranır.
Bir markanın tanınmışlıktan yararlanması için yukarıda sayılan şartların gerçekleşmiş olması gerektiği, somut davada; YİDK karar iptali bakımından, TÜRKPATENT nezdinde sunulan deliller incelendiğinde; davacının … BEYAZ markasının kullanımına ilişkin faturaların, ürün reyonu görsellerinin ve marka tanınmışlığı kararının; markanın yoğun, yaygın ve eylemli kullanımı ile bu kullanımın yarattığı bilinirliği tevsik ettiği ve bu bağlamda … BEYAZ markasının, dava konusu marka başvuru tarihi itibariyle, tanınmışlığının ispatlandığı kanaatine ulaşılmıştır.
Davacının … BEYAZ markasının gıda sektöründeki tanınmışlığı dikkate alındığında; … markasının 29. Sınıfta tescili halinde; davacının tanınmış … BEYAZ markasının toplumda ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle haksız bir yararın sağlanması, markanın itibarına zarar verilmesi veya markanın ayırt edici karakterini zedeleyici sonuçlar doğması muhtemeldir.
Bilindiği üzere, markanın itibarından haksız yararlanmadan bahsedilebilmesi için, her şeyden önce imaj transferinin gerçekleşmesi gerekir. (Bkz. Berlit, W., GRUR 2002, s. 577; Şenocak, K.; Batider, 2009 Sa. 2, s. 149). İmaj transferi, tanınmış markanın özdeş veya benzerinin, farklı mal ve hizmetlerde kullanılması suretiyle, tüketicinin markanın imajı ile ilgili olumlu düşüncelerinin, ikinci markanın kullanılacağı ürünlere aktarılması ve bu suretle satışların arttırılması stratejisidir. (Schaeffer, M;GRUR 1988, s. 513; Şenocak, K., Batider, 2009 Sa. 2, s. 150) Tanınmış markanın tüketici zihninde oluşan olumlu çağrışımlar, bu markanın özdeşi veya benzerinin kullanılması suretiyle sonradan oluşturulmuş markanın ilgili olduğu ürünlere aktarılabilir olmalı ki, tanınmış markanın itibarının istismarından söz edilebilsin. Ancak bu tür durumlarda tanınmış markaya ait imaj, istismar eden tarafından ekonomik açıdan kendi lehine haksız yere değerlendirilmiş ve ekonomik menfaat sağlanmış olur. Dava konusu olayda, imaj transferi şartının gerçekleşmesi bu denli ilişkili mallar bakımından mümkündür. Tüketiciler “peynir” üzerinde bilip tanıdıkları … BEYAZ markasının benzeri olan … markasını 29. Sınıftaki aynı/aynı tür mallar üzerinde gördüklerinde, taraf markalarını büyük olasılıkla ilişkilendirecekler ve tanınmış … BEYAZ markasından edindikleri izlenimi kanaatimizce davalı markasına nakledeceklerdir. Zira markalar arasında bu şekilde imaj transferine uygun düzeyde benzerlik vardır. Bu koşullarda, davalı markasının tanınmışlığının 29. Sınıftaki mal mallar bakımından SMK m. 6/5 anlamında haksız yarar sağlanmasına, imaj zedelenmesine, itibar kaybına ve markanın ayırt ediciliğinin zayıflamasına yol açabileceği sonucuna varılmıştır. Açıklanan nedenlerle; somut olayda, davacı markasının tanınmışlığı kanaatimizce, davalı başvurusunun tescili bakımından 6769 sayılı SMK m. 6/5 anlamında tescil engeli yaratmak sonucuna ulaşılmıştır.
Somut olayda, davalı şirket tarafından yapılan marka başvurusunun kötü niyetli olduğuna ilişkin somut veriler dosya kapsamında bulunmamakla ve markanın kullanılış amacı ve fonksiyonlarına aykırı bir şekilde, davacı veya iyiniyetli üçüncü kişileri baskı altında tutma, onlara şantaj yapma veya engelleme amacına ilişkin herhangi bir olgu ve olay söz konusu olmadığından, davalı şirketin kötü niyetli olmadığı kanaatine varılmıştır.
Davacı … ENTEGRE ET VE UN SAN. A.Ş.Yönünden değerlendirme:
Davalı … ENTEGRE ET VE UN SAN. A.Ş., dava konusu … ibareli marka başvurusunun ilanına, 97/012756 sayılı … BEYAZ HİNDİ ibareli markaya dayanarak itiraz etmiş ve huzurdaki davada da bu markaya dayalı hükümsüzlük isteminde bulunmuştur. Ancak, dava konusu YİDK kararında da ifade edildiği üzere, 97/012756 sayılı … BEYAZ HİNDİ ibareli marka hükümden düşmüş bir markadır.
TÜRKPATENT sicil kayıtları incelendiğinde davacı … Entegre Et ve Un San. A.Ş. tarafından 97/012756 sayılı markasının, 29 ve 30. Sınıflarda yer alan “Hindi eti ve ürünlerinden: salam, sosis, sucuk, füme, jambon, dondurulmuş hindi, köfte, pane, şinitzel, şiş, döner, baget, bud, kanat, göğüs, sote, kroket, yaprak döner, burger, kordon blue, dilimli göğüs, kuşbaşı, kıyma, hindi beyti, sakadat, hindi etiyle yapılmış mantı, hindi etiyle hazırlanmış pizza.” mallarını kapsayacak şekilde adına tescili için 29.08.1997 tarihinde başvuruda bulunduğu, markanın başvuru tarihinden geçerli olmak üzere on yıl müddetle 19.10.2001 tarihinde tescil edildiği anlaşılmıştır.
TÜRKPATENT web sayfasında yer alan sicil bilgileri uyarınca, 97/012756 sayılı markası 10 yıllık sürenin dolduğu 29.08.2007 tarihinde yenilenmeyerek hükümden düşmüştür. Yani dava konusu … marka başvurusunun yapıldığı 26.12.2018 tarihi itibariyle, davacı … Entegre Et ve Un San. A.Ş. adına tescilli ve hüküm ifade eden ibareli bir marka yoktur. Bu bağlamda davacının iltibas ve tanınmışlık gerekçeli itirazları mesnetsizdir. Zira yukarıda da incelendiği üzere; bu itirazlarda bulunabilmenin ön koşulu “tescil edilmiş veya tescil başvurusu daha önceki tarihte yapılmış bir marka” sahibi olmaktır. Bu markanın sahibine hak ise SMK’nın 7/1 maddesi uyarınca tescil yoluyla elde edilir. Aynı yasanın 28/1-a bendi uyarınca ise “koruma süresinin dolması ve markanın süresi içinde yenilenmemesi” halinde marka hakkı sona erer.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; dava konusu marka başvurusunun yapıldığı tarih itibariyle, … Entegre Et ve Un San. A.Ş.’nin 97/012756 sayılı markası üzerindeki hakları sona erdiğinden, bir başka ifade ile marka hükümden düşmüş olduğundan, davacının SMK 6/1 ve 6/5 maddeleri kapsamında itiraz ve talep hakkı bulunmadığı; davacının SMK 6/9 kapsamında “kötüniyetli” tescil iddiası bakımından ise, gerek marka işlem gerekse de dava dosyasında herhangi bir delil bulunmadığından, kötüniyetli tescil iddiasının ispatlanamadığı kanaatine varılmıştır.
Taraflarca sunulan belgeler ile tüm deliller incelenmiş, alınan rapor ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilmiş olup yukarıda açıklanan gerekçelerle, davacı … Entegre Et ve Un San.A.Ş.’nin açtığı davanın reddine, davacı … Süt Mamülleri San.A.Ş.’nin açtığı davanın kabulüne, TÜRKPATENT YİDK’nin … sayılı kararının iptaline, … sayılı markanın hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
A-Davacı … Entegre Et ve Un San.A.Ş’nin açtığı davanın REDDİNE,
1-Davalılar için AAÜT uyarınca 5.900,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
2-Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
B-1- Diğer davacı … Süt Mamülleri San.A.Ş.’nin açtığı davanın KABULÜNE,
2-TÜRKPATENT YİDK’nun … sayılı kararının iptaline,
3-… sayılı markanın hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine,
4-Alınması gereken 59,30 TL harcın peşin alınan 54,40 TL harçtan düşümü ile 4,90 TL bakiye harcın davalılardan alınarak Hazine’ye gelir kaydına,
5-Davacı vekili için 5.900,00-TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
6- Aşağıda dökümü gösterilen ve davacı tarafından yapılan 2.078,60-TL yargılama giderlerinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
7- Davalıların yapmış olduğu yargılama giderlerinin üzerlerinde bırakılmasına,
8-Tarafların yatırdıkları gider avanslarından kalan tutarın HMK 333/1 uyarınca karar kesinleştiğinde iade işlemi yapılmak üzere tebliğden itibaren 15 gün içinde, banka hesap numarası bildirildiğinde hesaba aktarılmasına, aksi halde PTT aracılığı ile adreste ödemeli olarak gönderilmesine,
Dair verilen karar, davacı vekili ile davalı kurum vekilinin yüzüne karşı diğer davalının yokluğunda 6100 sayılı HMK’nun 341. ile 345. Maddelerine göre tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf Kanun Yoluna dilekçe ile başvurulabileceğine yönelik karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.11/03/2020
Katip …
¸
Hakim …
¸
¸Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu gereğince
DYS üzerinden E-İmza ile imzalanmış olup,
Ayrıca fiziki olarak imzalanmayacaktır.
Davacı Masraf Dökümü:
İlk Masraf 116,60.-TL
Bilirkişi Masrafı 1.800,00.-TL
Posta Masrafı 162,00.TL
Toplam 2.078,60.-TL