Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2023/396 Esas – 2023/678
T.C.
ANKARA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2023/396
KARAR NO : 2023/678

HAKİM : …..
KATİP : ….

DAVACI : ….
VEKİLLERİ : Av. …
Av. ….
DAVALI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/06/2023
KARAR TARİHİ : 04/10/2023
K.YAZIM TARİHİ : 06/10/2023

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Dava konusu ihale karar pulunun vergi niteliği taşıması nedeniyle iadesi talebinin ödeme yapılan … ve … talep edilmesi gerektiği bu nedenle idari yargının görevi olduğu izlenimi yaratabilir ise de ihale karar pulu bedelimin sözleşme yapıldığı tarihte müvekkili tarafından davalıya ödenmiş olması ve müvekkilin beyanname üzerinden tahakkuk ettirilen … dotayısıyla, ne tahakkuk işleminin, ne de vergi dairesinin muhatabı olmaması nedenleriyle yerleşik içtihatlar doğrultusunda bu hususun özel hukuk hükümlerine tabi olduğu dolayısıyla davanın adli yargıda görülmesi gerektiğinin kuşkusuz olduğunu, müvekkili şirket, davalı şirketin açık ihale usulü ile düzenlemiş okduğu … İhale Kayıt numaralı “… ihtiyacı olan 3000000 litre motorinin nakliye dahil satın alınması ve ilgili … teslim edilmesi mal alımı işi” ihalesine istekli olarak katıldığını, bahse konu maf alımı sözleşmesi 06.05.2021 tarihinde imzalanmış olup, İhale Kararı … aynı tarihte … A.Ş.’nin banka hesabına müvekkili tarafından yatırıldığını, esasen dava konusu ihale karar pulundan …’ın sorumlu olması nedeniyle müvekkilce ödenen bedelin iadesine ilişkin …’a başvuru yapıldığını, … tarafından ilgili bedelin mükellef sıfatıyla ilgili dönem … Beyannamesi ile beyan edilerek …’ne yatırıldığını, bu nedenle iade yapılamayacağının bildirildiğini, ancak davalının ihale karar pulu bedelinden tek başına sorumlu olması ve müvekkilinin sorumlu olması nedeniyle ilgili bedelin iadesine karar verilmesi gerektiğini, davalı tarafından müvekkilinden haksız şekilde tahsil edilen ihale karar pulu bedelinden, davalının tek başına sorumlu olması nedeniyle müvekkili aleyhine sebepsiz zenginleştiği gözetilerek müvekkilce davalıya ödenmek zorunda kalınan ihale karar pulu bedeli olan 82.278TL’nin davalıya yapılan ödeme tarihi olan 06.05.2021 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte iadesine karar verilmesini, … tarafından 06.05.2021 tarihinde yapılan … İhale Kayıt Numaralı … ihtiyacı olan 3000000 litre motorinin nakliye dahil satın alınması ve ilgili … teslim edilmesi mal alımı işine ait haksız ve yersiz ödenen ihale kararı … tutarı olan 82.278,00TL’nin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre ödeme tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini, yargılama gider ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasını talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; İşbu davanın hukuki temelden yoksun, usul ve yasaya aykırı olup davanın reddi gerektiğini, görülmekte olan işbu davanın öncelikle usulden reddini talep ettiklerini, … ihale kayıt numaralı … ihtiyacı olan 3000000 litre motorinin nakliye dahil satın alınması ve ilgili … teslim edilmesi mal alımı işine ilişkin mal alımına ait sözleşmenin 42’inci maddesinde anlaşmazlıkların çözümüne ilişkin düzenleme mevcuttur. buna göre, “4686 sayılı milletlerarası tahkim kanunun 2’nci maddesinin 1’inci fıkrasının 1 nolu bendinde sayılan hallerin dışındaki tüm durumlarda; sözleşme ve eklerinin uygulanmasından doğabilecek her türlü uyuşmazlık (sözleşme hükümlerine göre idarenin resen hareket etme ve karar verme yetkisine haiz olduğu haller hariç … uyarınca nihai olarak tahkim yoluyla çözümlenecektir. ..4686 sayılı milletlerarası tahkim kanunun 2’nci maddesinin 1’inci fıkrasının 1 nolu bendinde sayılan hallerin varlığı halinde; sözleşme ve eklerinin uygulanmasından doğabilecek her türlü uyuşmazlık (sözleşme hükümlerine göre idarenin resen hareket etme ve karar verme yetkisine haiz olduğu haller hariç) … uyarınca nihai olarak tahkim yoluyla çözümlenecektir.” mahkemeninde de malumları olduğu üzere 6100 sayılı hmk madde 413’e göre “tahkim sözleşmesinin konusunu oluşturan bir uyuşmazlığın çözümü için mahkemede dava açılmışsa, karşı taraf tahkim ilk itirazında bulunabilir. bu durumda tahkim sözleşmesi hükümsüz, tesirsiz veya uygulanması imkânsız değil ise mahkeme tahkim itirazını kabul eder ve davayı usulden reddeder.” huzurdaki davaya ilişkin sözleşmede anlaşmazlıkların çözümüne ilişkin tahkim şartı belirlendiğini, davacı tarafından bu şart yerine getirilmeden dava açılmasının usule aykırı olduğunu, bu sebeple, davanın usulden reddine karar verilmesini, sözleşme ve ekleri gereği firma yalnızca sözleşme damga vergisinden değil ihale karar damga vergisinden de sorumlu olduğunu, davacı teklif fiyata dahil olan giderlerin tamamından sorumlu olduğunu, davanın kabul edilmesi durumunda davaya, teklif fiyata dahil olduğu için ödenmiş olan damga vergilerini teşekküllerinden tekrar alarak haksız kazanç sağlayarak sebepsiz zenginleşmiş olacağını, davacının vergi mevzuatı yönünden öne sürdüğü iddiları ile … ve … kararları konuyu yalnızca vergi hukuku yönünden incelemekte olduğunu, ancak davacı tarafından yatırılan ihale karar pulu bedeli sözleşme hükümlerine göre yapılmakta olduğunu, … kararlarına göre de iç ilişkinin konusu olduğunu, teşekküllerince firmaların açmış olduğu … neticesinde ödenmek zorunda kalınan … için firmalara sözleşmeden kaynaklı alacak davası açılmakta ve söz konusu davalar kabul ile neticelendiğini, … genelinde … tarafından 4734 ve 4735 sayılı kanunlara dayalı olarak gerçekleştirilen ihalelerde süregelen bir uygulama olarak gerek ihale karar … gerek sözleşme … ihaleyi alan firmalar tarafından ya doğrudan … ya da … yatırmak üzere Kurum hesaplarına yatırıldığını, ticari örf/adet ve teamüllerin bu yönde olduğunu, ihale karar … ticari teamüller gereği tüm …’de firmalar tarafından yatırılmakta olup firmalar tarafından vergi mahkemelerinde açılmış sayısız dava ve arkasından … tarafından firmalar aleyhine yahut firmalar tarafından … aleyhine açılmış sayısız hukuk davası olduğunu, huzurdaki dava sözleşmenin yorumlanmasına ve ihale karar … sözleşmenin/teklif fiyatın bir parçası olup olmadığına yönelik olup sözleşmenin ticari teamüller de göz önüne alınarak yorumlanması, hukuka ve hakkaniyete uygun olan olduğunu, açıklanan tüm bu hususlar nazara alındığında, usul ve yasaya aykırı olan bu davanın öncelikle öncelikle usulden reddini ancak mahkeme aksi kanaate olması halinde ise esastan reddini talep etme gereğinin hasıl olacağını, arz ve izah edilen ve re’sen gözetilecek sebeplerle, davanın öncelikle usulden reddine karar verilmesini, mahkeme aksi kanaatte olması halinde ise davanın esastan reddi ile yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Davadaki uyuşmazlık; Davalı tarafça mal alımına ilişkin işe ait ihale kararı … davacı tarafça haksız ve yersiz ödendiği ileri sürülerek alacak istemine ilişkin olduğu, muacceliyet ve temerrüdün gerçekleşip gerçekleşmediği, hangi tarihte gerçekleştiği, akdi ve temerrüt faiz oranlarınnı sözleşmeye uygun olup olmadığı, asıl alacak ve işlemiş faizin gerçeği yansıtıp yansıtmadığı hususlarında toplanmaktadır.
Uyuşmazlığın tahkim yoluyla çösülebilmesi için iki temel şart vardır. Bunlardan ilki uyuşmazlığın tahkime elverişli olması, ikincisi yanların uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözülmesi konusunda anlaşmış olmalarıdır. Uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözümleneceği yolunda tahkim sözleşmesi ya da tahkim şartı yoksa tahkim yoluna başvurmak mümkün değildir. Bu da asıl sözleşmeye konulan tahkim şartı ya da ayrı bir tahkim sözleşmesi ile kararlaştırılabilir. Tahkim şartı bulunan veya tahkim sözleşmesi yapılan hallerde, asıl sözleşme feshedilse dahi feshedilen sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlıklar tahkim şartı ya da sözleşmesi gereği hakemde görülebilecektir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus uyuşmazlığın tahkim şartı bulunan sözleşmeden doğmuş olmasıdır. Feshedilen sözleşmeden doğmayan uyuşmazlıklar feshedilen sözleşmedeki tahkim şartı ya da o sözleşme ile ilgili yapılan tahkim sözleşmesi nedeniyle hakemde görülemez. (… sayılı kararı)
HMK m. 408 uyarınca, tahkim iradesi tahkim sözleşmesinin kurucu unsuru olup, tahkim iradesinin bulunmadığı uyuşmazlıkların tahkime elverişli olduğunu kabul edebilmek mümkün değildir. Dairemizin yerleşik uygulamalarında da “tahkim iradesinin mutlak ve kesin olması ve hiçbir duraksamaya yer vermemesi” gerektiği, özellikle tahkim şartından sonra bazı ihtilafların çözümü hakkında mahkemelerin yetkisi konusunda anlaşma yapılması, tahkim iradesinin mutlak ve kesin olmadığı şeklinde yorumlanmaktadır. (…)
Somut olayda taraflar arasında akdolunan 06/05/2021 tarihli Mal Alımına Ait Sözleşme’nin 2. 2. Maddesine göre idare davalı, yüklenici davacı şirkettir. Aynı Sözleşmenin 5.1 maddesinde, ”Sözleşmenin konusunun idarenin ihtiyacı olan ve aşağıda belirtilen ve teknik özellikleri teknik şartnamede düzenlenen …’nün ihtiyacı olan 3.000.000.00 litre motorinin nakliye dahil satın alınması ve ilgili … teslim edilmesi işi, ihale dökümanı ile bu sözleşmede belirlenen şartlar dahilinde Yüklenici taraından temini ve İdareye teslimi işi” olduğu belirtilmiştir.
6100 sayılı HMK’nın Dava Şartları başlıklı 114/2 maddesinde, Diğer kanunlarda yer alan dava şartlarına ilişkin hükümler saklıdır, hükümünü haizdir.
Taraflar arasında Mal Alımına Ait Sözleşmenin 28.1 maddesinde taraflar arasında her tülü işlemin yazılı olarak yapılacağı belirtilmiştir.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunun ek 2. Maddesi (Ek:14/2/2020-7221/31 md.) Yüklenici veya idareler, sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanan anlaşmazlıklar nedeniyle yargılama veya …incelemesine konu edilmemiş olmak şartıyla anlaşmazlığın çözümü için … başvurabilirler. Yüklenici itirazları, sözleşmeyi düzenleyen idarelere, kesin kabul aşaması tamamlanıncaya kadar yazılı olarak yapılır. Bu itirazlar, ilgili idareler tarafından en geç otuz gün içinde … gönderilir. …, itirazları en geç altmış gün içinde bu Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine göre inceleyerek karara bağlar ve bu kararlar ilgili idarece uygulanır.
Davacı tarafça anlaşmazlık için idareye başvuru ve itiraza yönelik usullerin de tamamlanmadığı anlaşılmıştır.
Taraflar arasında Mal Alımına Ait Sözleşme’nin 42.1. maddesinde, 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanununun 2. maddesinin 1’inci fıkrasının 1 nolu bendinde sayılan hallerin dışında tüm durumlarda; 42.1.1. Sözleşme ve eklerinin uygulanmasından doğabilecek her türlü uyuşmazlık (sözleşme hükümlerine göre idarenin re’sen hareket etme ve karar verme yetkisine haiz olduğu haller hariç) … uyarınca nihai olarak tahkim yoluyla çözümlenecektir. Tahkim yeri: … ‘dır. Tahkim dili …. Tahkim heyeti 3 hakemden oluşur. Uyuşmazlığın esasına Türk Hukuku uygulanır. 42.2. Maddesinde ise 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanununun 2. maddesinin 1’inci fıkrasının 1 nolu bendinde sayılan hallerin varlığı halinde 42.2.1. Sözleşme ve eklerinin uygulanmasından doğabilecek her türlü uyuşmazlık (sözleşme hükümlerine göre idarenin re’sen hareket etme ve karar verme yetkisine haiz olduğu haller hariç) … uyarınca nihai olarak tahkim yoluyla çözümlenecektir. Tahkim yeri: … ‘dır. Tahkim dili …. Tahkim heyeti 3 hakemden oluşur. Uyuşmazlığın esasına Türk Hukuku uygulanır. hükmünü haizdir.
4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanununun yabancılık unsuru başlıklı 2. Maddesinin ilk fıkrasının Aşağıdaki hâllerden herhangi birinin varlığı, uyuşmazlığın yabancılık unsuru taşıdığını gösterir ve bu durumda tahkim, milletlerarası nitelik kazanır hükmünü haizdir.
HMK’nin 116.maddesinde ilk itiraz olarak ileri sürülebilecek hususlar belirtilmiş olup buna göre; “a) Kesin yetki kuralının bulunmadığı hâllerde yetki itirazı. b) Uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözümlenmesi gerektiği itirazı.c) (….)” olarak belirtilmiş olup tahkim şartı ilk itirazlardandır.
İleri sürülmesi ve incelenmesinin hangi usulle olduğu da HMK’nin 117.maddesinde belirtilmiş olup, ilk itirazların hepsi cevap dilekçesinde ileri sürülmek zorundadır, aksi hâlde dinlenemez. İlk itirazlar, dava şartlarından sonra incelenir. İlk itirazlar, ön sorunlar gibi incelenir ve karara bağlanır.
Davalı cevap dilekçesinde Uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözümlenmesi gerektiği itirazı ilk itirazında bulunmuştur.
47325 sayılı Kanun ile taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 42. maddesinde bir tahkim yolunun kararlaştırıldığı, …yerleşik içtihatları gereğince, tahkim şartının açık ve kesin olma özelliğinin bulunması ve HMK’nin 407 vd. maddelerinde düzenlenen hakem seçimi gibi tahkim koşullarına uygun olması nazara alındığında tahkim şartının yerine getirilmemesi ve kesin kabul öncesi idareye başvuru (itiraz) usulüne ilişkin şartın yerine getirilmemesi nedenleriyle davanın usulden ayrı ayrı reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
HMK’nun 115/1-2, 116/1-2 ve 117 maddeleri gereğince başvuruya ve tahkime ilişkin dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden ve tahkim itirazından dolayı ayrı ayrı REDDİNE,
Alınması gereken 269,85TLharçtan peşin alınan 1.405,10TL harcın mahsubu ile fazla alınan 1.135,25TL harcın davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-14. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca… bütçesinden ödenen 1.560,00-TL arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydına,
Davalı taraf vekil ile temsil edildiğinden Karar Tarihindeki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi Uyarınca Hesaplanan ve takdir olanan 17.900,00TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafın yapmış olduğu yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
HMK 333. maddesi uyarınca Taraflarca yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair, Davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık sürede verilecek dilekçe ile … Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 04/10/2023
Katip ….
¸[e-imzalıdır]

Hakim …
¸[e-imzalıdır]