Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/848 Esas – 2023/681
T.C.
ANKARA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2022/848
KARAR NO : 2023/681

HAKİM : …
KATİP : ….
DAVACI : ….
VEKİLLERİ : Av. ….
Av. ….
DAVALI : ….

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 21/12/2022
KARAR TARİHİ : 04/10/2023
K.YAZIM TARİHİ : 06/10/2023

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili … Mad. Taah. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. 01/01/2016 tarihinden bu yana ticari defterlerini elektronik ortamda tuttuğunu, ticari defterlerin tutulduğu bilgisayarın hard diskinden kaynaklanan sorun sebebi ile yevmiye defterleri ve defter-i kebirlerin zayi olduğunu, bu kapsamda …. belgeli …’ndan alınan 20/12/2022 tarihli raporun ibraz edildiğini, anılan raporda; e defterlerin ve yedeklerinin tutulduğu ve … adresi bilgileri verilen bilgisayardaki Sandisk 120 GB SSD harddiskin kontrolcü ve data chiplerinin arızalı olduğunu, laboratuvarda yapılan tüm teknik müdahale ve veri kurtarma çalışmasına rağmen verilerin kurtarılmasının mümkün olmadığının belirtildiğini, belirtilen defterlerin kaybolduğunun müvekkili şirket tarafından 07/12/2022 tarihinde öğrenildiğini ve …’na konu ile ilgili mail atıldığını, müvekkil şirketin belirtilen elektronik defterleri iradesi dışında elinden çıktığından, defterlerin …’ndan yeniden temini için gerekli olan zayi belgesinin verilmesini talep etme zaruretlerinin hasıl olduğunu, arz ve izah edilen ve re’sen dikkate alınacak nedenlerle; müvekkili … Mad. Taah. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ye ait Ekim, Kasım, Aralık 2020 ve Ocak, Şubat Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül Ekim Kasım 2021 yılı yevmiye defterleri ve aynı dönem defter-i kebirler için zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Dava hasımsız olarak açılmıştır.
DELİLLER
07/12/2022 tarihli mail çıktısı
Defterlerin tutulduğu bilgisayar/harddisk
… belgeli …’ndan alınan 20/12/2022 tarihli rapor
…. cevabi yazıları,
…’nün cevabi yazısında, ekli ticaret sicil nizamname örneğinde şirketin ilk tescil tarihinin 27/03/2006 olduğu belirtilmiştir.
…’nin 21/03/2023 tarihli cevabi yazısında, 20/03/2023 tarihi itibari ile davacı şirketin vergi borcunun bulunmadığı bildirilmiştir.
…’nin 30/01/2023 tarihli cevabi yazısında şirketin 01/02/2013 tarihinde 5510 sayılı Yasa kapsamına alındığı ve şirket hakkında 01/02/2022 tarihli denetim raporu olduğu bildirilmiştir.
…. ‘nın 27/01/2023 tarihli yazısı… dönemlere ilişkin bir kısım e defter ve berat dosyalarının ikicil kopyalarının yüklendiği tarih ve yasal süreleri gösterilmiştir.
Bilgisayar Mühendisi bilirkişi 10/08/2023 tarihli raporunda; davacı şirketin adresine bilgisayar ve muhasebe kayıtları üzerinde inceleme yapmak için 09.08.2023 tarihinde saat: 13:30 ulaşılarak bilgisayar ve muhasebe kayıtları üzerinde inceleme yapıldığını, davacının muhasebe programı ve bilgilerinin bulunduğu bilgisayarın harddisk’in arızalandığını, bilgisayarda bulunan muhasebe programına, içerisindeki muhasebesel verilere ve dolayısıyla e-defter ve defter beraat bilgilere ulaşılamadığını, Profesyonel data kurtarma hizmeti ile de kurtarma hizmeti alındığı, ancak başarılı olunamadığını, Yapılan İnceleme sonucu tarafımca yapılan değerlendirmede de harddisk’in arızalı olduğu içindeki verilere ulaşılamadığı tespit edildiğini, davacı şirketin 2020 — 2021 yılı yukarıda belirtilen dönemine ait E-Defterlerin (Yevmiye Defteri ve Defter-i Kebir) zayi olduğuna dair belge verilmesinin mümkün olduğunu belirtimiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Talep, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu ticari defter ve kayıtların zayi olduğunun tespitine ve zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
TTK’nun 82/7. maddesinde, ” Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün (01/07/2022 tarihli 7417 sayılı Kanunun 55. maddesi ile “otuz gün” şeklinde değiştirilmiştir) içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” düzenlemesi mevcuttur.
TTK’nun 82/7. maddesinde, ” Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün (01/07/2022 tarihli 7417 sayılı Kanunun 55. maddesi ile “otuz gün” şeklinde değiştirilmiştir) içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” düzenlemesi mevcuttur.
Anılan TTK’nun 82/7. maddesinde zayi belgesi istenebilmesi için tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin ziyaa uğraması halleri tahdidi olarak sayılmamış ise de, yapılan tadadi sayımdan defterlerin tacirin elinde olmayan sebepler ile ziyaa uğraması gerektiği anlaşılmıştır. Bir başka anlatımla, tacir saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin saklanması ve korunmasına yönelik gerekli özeni göstermekle yükümlü olup, bu özene rağmen defter ve belgelerin ziyaa uğraması halinde zayi belgesi verilmesini talep edebilecektir. TTK anlamında zayi belgesi verilebilmesi için tacirin defter ve belgelerin korunması anlamında gereken özeni göstermesi, ziyaa uğramanın onun iradesi dışında gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu hususta ispat külfeti de davacının üzerinde bulunmaktadır. Tacir saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin saklanması ve korunmasına yönelik gerekli özeni göstermekle yükümlü olup, bu özene rağmen defter ve belgelerin ziyaa uğraması halinde zayi belgesi verilmesini talep edebilecektir. (…’nin 15/10/2007 tarih …., …. sayılı emsal içtihatları, …’nin 13/04/2023 tarih, …. sayılı kararı)
…. sayılı kararında da ifade edildiği üzere mahkememizin 15/03/2023 tarihli duruşmasında 6-Tüm kayıtlar tekemmül ctliğinde. uyuşmazlık konusunda belirtilen hususlarda resen seçilecek bir bilgisayar mühendisi bilirkişt maritetiyle dosya Üzerinde İnceleme vapılmasına, defter şirketinin ne şekilde oluşturulduğu. maliyece verilen beratların yedekleme işlemi sonucu – verilip verilmediği. siber saldırı sonucu şifreleme işleminin e defterlerin ulaşılmasına engelleyip engellemediği. dava konusu dönem ilişkin kayınların hangi tarihte sisteme yüklendiği. sisteme yükleme olmuşsu, yüklemenin usulüne uygun yapılıp yapılmadığı. ve vükleme işleminin ne şekilde ve ne zaman tamamlandığı hususlarına ilişkin düzenlenilmesinin istenilmesine, HMK 278/4 mdsi gereğince bilirkişi yerinde inceleme yetkisi verilmesine. bu işlemin icrası sırasında davacının da hazır bulunabileceğine ilişkin ara karar ve 5-… yazı yazılarak Eylül 2021 ve Kasım 2021 yılına ait yevmiye defterleri ve detteri kebir yönünden e detter sisleminin ne şekilde oluşturulduğu, söz konusu e defterler yönünden verilen beratların yedekleme işlemi sonucunda verilip verilmediği. söz konusu e defterlere teknik yönünden kurum kayıtlarında erişimin ve defter içeriklerinin tespilinin mümkün olup olmadığı. aynı ticari defter kayıtlarının hangsi tarihte sisleme yüktendiği. yükleme olmuşsa yüklemenin usulüne uygun yapılıp yapılmadığı hususlarının sorulmasına karar verilmiştir.
…, …’nın 27/01/2023 tarihli yazısında …. dönem e defter ve bunlara ilişkin berat dosyalarının yüklenmediği belirtilmiştir.
30923 Sayılı Elektronik Genel Defter Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 7.1. maddesinde de “E-defter tutanlar, Vergi Usul Kanununda belirtilen “mücbir sebep” halleri nedeniyle e-defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlardan veya … ikincil örneklerinin temin edilemediği hallerde söz konusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve belgeleri ile birlikte 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yetkili mahkemesine başvurarak kendisine bir zayi belgesi verilmesini istemelidir. Mahkemeden zayi belgesinin temin edilmesini müteakip, zayi belgesi ile birlikte durumun başkanlığa yazılı olarak bildirilmesi ve … tarafından istenilen bilgi ve belgelerin (talep edilecek bilgi ve belgeler e-defter uygulama kılavuzunda açıklanır) ibraz edilmesi halinde mükelleflerin zayi olan e-defter kayıtlarının yeniden oluşturulması ve bunlara ait yeni oluşturulan e-defter ve berat dosyalarının e-defter uygulaması aracılığıyla … sistemine yeniden yüklenmesi için … tarafından yazılı izin verilir.” hükmünü içermektedir.
Aynı Tebliğin “e-Defter Dosyaları, Berat Dosyaları ve Muhasebe Fişlerinin Muhafaza ve İbrazı” başlıklı 4.4. Maddesinin 1-e bendinde ise” e-Defter dosyaları ile bunlara ilişkin berat dosyalarının ikincil kopyalarının, gizliliği ve güvenliği sağlanacak şekilde e-Defter saklama hizmeti yönünden teknik yeterliliğe sahip ve … bu hususta izin alan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde ya da … bilgi işlem sistemlerinde 1/1/2020 tarihinden itibaren asgari 10 yıl süre ile muhafaza edilmesi zorunludur. e-Defter ve beratların teknik yeterliğe sahip ve … bu hususta saklama izni verilen özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde muhafaza usulü ile muhafaza edilmesi sürecinde e-Defter uygulamasına dâhil olan mükellefler ve özel entegratörler tarafından uyulması gereken genel, gizlilik ve güvenliğe ilişkin usul ve esaslar, … tarafından hazırlanarak edefter.gov.tr adresinde yayımlanan “e-Defter Saklama Kılavuzu”nda açıklanır. e-Defter ve berat dosyalarına ait ikincil kopyalarının bu fıkra uyarınca muhafazası için gerekli yükleme işlemlerinde bu Tebliğin (4.3.4) numaralı fıkrasında belirtilen süreler dikkate alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
…. sayılı kararında da belirtildiği üzere, Davacı tarafça, 2021 Ocak ila Kasım, 2020 Ekim ila Aralık aylarına ait yevmiye defterleri ve aynı dönem defteri kebilerin zayi olduğu iddia edilerek zayi belgesi verilmesi talebiyle eldeki dava açılmış ise de, dosya kapsamından davacının zayi belgesi verilmesini talep ettiği belgeler yönünden … başvuruda bulunduğu, labaratuvar tarafından 20/12/2022 tarihli rapor ile dava konusu e-defter ve berat dosyalarının onarımının ve kurtarılmasının mümkün olmadığının tespit edildiği, davacının dava konusu…. dönem e defterlere ilişkin gerekli işlemleri yapmadığı ve davacı şirketin defterlerin saklanması konusunda basiretli bir tacirden beklenen özenin göstermediği, kayıtların özenle korunması ve saklanması gerekmesine rağmen, 3 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 4.4.1-e maddesinde öngörülen yükümlülüğü yerine getirmediği, e-Defter dosyaları ile bunlara ilişkin berat dosyalarının ikincil kopyalarının muhafazası hususunda özel entegratör bir firmadan destek almadığı anlaşılmakla davanın reddine karar vermek ve aşağıdaki gibi hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davanın REDDİNE,
Alınması gereken 269,85 TL harçtan peşin alınan 80,70TL harcın mahsubu ile eksik alınan 189,15TL harcın davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
Davacının yaptığı yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
HMK 333. maddesi uyarınca yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair, Davacı vekilinin yüzün karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık sürede verilecek dilekçe ile …. Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 04/10/2023
Katip …
¸[e-imzalıdır]

Hakim ….
¸[e-imzalıdır]