Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/836 Esas – 2023/655
T.C.
ANKARA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2022/836
KARAR NO : 2023/655

HAKİM : …..
KATİP : ….

DAVACI : ….
VEKİLİ : Av. ….
DAVALI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVA : Tazminat (Sigorta Ödemesine Dayanan Rücuen), İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle)
DAVA TARİHİ : 16/12/2022

BİRLEŞEN …. KARAR SAYILI DOSYASINDA;

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVA : İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle)
DAVA TARİHİ : 21/12/2022

KARAR TARİHİ : 27/09/2023
K.YAZIM TARİHİ : 29/09/2023

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sigorta Ödemesine Dayanan Rücuen), İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
ASIL DAVADA;
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 20.10.2021 tarihinde davalı… yerleşkesi içerisindeki ısı merkezinde patlama neticesinde alevli yangın meydana geldiği ve yerleşke içindeki dava dışı sigortalı… A.Ş.’ye ait … kodlu doğalgaz istasyonu patlamanın ve alevlerin etkisi ile hasar gördüğünü, bunun üzerine sigortalının zararı müvekkili şirket tarafından tazmin edilmiş olup söz konusu tazminatın sorumluluğu bulunan davalıdan rücuen tazmini için öncelikle arabuluculuk başvurusunda bulunulduğunu, anlaşma sağlanamadığını, bu sebeple iş bu alacak davasını açma zaruretinin doğduğunu, … Dağıtım G.Y.O. A.Ş.’nin müvekkili şirket nezdinde … poliçe no ile 05.06.2021 – 05.06.2022 tarihleri arasında “…” ile sigortalı olduğunu, 20.10.2021 tarihinde… yerleşkesi içerisindeki ısı merkezinde patlama neticesinde alevli yangın meydana geldiğini, patlama sebebiyle yerleşke içindeki sigortalıya ait … kodlu doğalgaz istasyonunun zarar gördüğünün tespit edildiğini, meydana gelen hasar neticesinde ortaya çıkan nihai tazminat tutarının toplamda 15.464,08 USD olup akdedilen sigorta sözleşmesi ile sigorta şirketleri tarafından teminat altına alınan menfaatin koasüarans şeklinde sigorta edildiğini, hisse oranlarının belirtildiğini, bu nedenle müvekkili şirket … A.Ş. tarafından poliçe kapsamında teminat altına alınan rizikonun gerçekleşmesi üzerine, bağımsız ve tarafsız eksperler tarafından tespit edilen hasar bedelinden müvekkili şirket hissesine düşen %25,00 oranına karşılık gelen 3.866,02 USD tutarında ödeme 18.03.2022 tarihinde yapıldığını, ekspertiz raporları kesin delil olmamakla birlikte, ekspertiz raporlarının hukuki niteliği hususunda … sayılı 11.5.2011 tarihli kararı eksper raporlarının yargılamada hükme esas alınabilecek kuvvetli delil niteliğinde olduğunun mahkemenin de takdirinde olduğunu, bu durumda ekspertiz raporu objektif, tarafsız ve bağımsız bir şekilde tazminat yükümlüğünü ortaya koyduğundan müvekkili sigorta şirketince aynı tutar üzerinden ödenen sigorta tazminatını davalı yana rücu hakkınının haiz olduğunun tartışmasız olduğunu, davalının zararın doğmasını engelleyecek dikkat ve özeni göstermediğini, basiretli tacir gibi davranmadığı, asli ve tam olarak kusurlu olduğunu, aynı zamanda kusursuz sorumluluğu bulunduğu açık olduğundan sigortalı şirketin uğradığını ve müvekkili sigorta şirketi tarafından ödenen hasar bedelinden sorumlu olduğunun her türlü izahtan vareste olduğunu, açıklanan ve mahkemece re’sen dikkate alınacak nedenlerle, fazlaya ve munzam zarara ilişkin her türlü talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla; Haklı davalarının kabulü ile; dava dışı sigortalıya ödenen 3.866,02-USD’nin 18.03.2022 tarihinden itibaren kamu bankalarının USD döviz cinsine uyguladığı bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı üzerinden (değişen oranlarda faizi ile) aynen veya fiili ödeme tarihindeki …döviz satış kuru üzerindeki TL karşılığı işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Kurumlarınca 25.12.2022 tarihinde tebliğ olan dava dilekçesi ile; dava dışı sigortalı… A.Ş.’ye ödedikleri 3.866,02-USD’nin 18.03.2022 tarihinden itibaren işleyecek kamu bankalarının USD döviz cinsine uyguladığı bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı üzerinden (değişen oranlarda faizi ile) aynen veya fiili ödeme tarihindeki …düviz satış kuru üzerindeki TL karşılığı üzerinden müvekkili idareden tahsilinin talep edildiğini, işbu dava haksız ve mesnetsiz olup reddi gerektiğini, kurumları yerleşkesinde 20.10.2021 tarihi saat 09:55 civarında davalıya ait … kod numaralı doğalgaz iletim istasyonunda patlama meydana geldiğini ve sonrasında yangın başladığını, ilk patlamadan yaklaşık 10 dakika sonra kuvvetli bir ikinci patlama meydana geldiğini, bu patlamanın da civardaki işyerlerinden alınan görüntüler neticesinde yine aymı kod numaralı istasyonun bulunduğu yerde olduğunun anlaşıldığını, … İtfaiyesi yangına saat 10:10 sularında müdahalede bulunarak büyük ölçüde kontrol altına aldığını, saat 10:40 civarında ise gazın kesilmesiyle birlikte yangının tamamen kontrol altına alınarak söndürüldüğünü, … Polis Olay Yeri İnceleme ekipleri gerekli incelemelerde bulunduğunu, patlamaya ilişkin tutanak ve rapor tanzim ettiklerini, … firması tarafından tirbünmetre sayaca takılı olan Otomatik Hacim Düzeltici (….) üzerinden geriye dönük tüketim miktarlarının kontrol edilmesi sonucu geçmişe dönük tüketim miktarlarının, sayacın ölçebileceği minimum debi değerinin altında olduğunun anlaşılması üzerine, sayacın rotary sayaç ve bu sayaca uygun retro kit ile değişiminin gerektiği ve ilgili malzemelerin temin edilmesi sonrasında montajının ücretsiz olarak kendilerince yapılacağının anılan firma tarafından kurumlarına bildirildiğinin görüldüğünü, 25.08.2021 tarihinde sayacın demontaj ve montaj işlemleri… yetkililerince gerçekleştirilip, kazanların 5-10 dk süre ile çalıştırıldığını, 04.10.2021 tarihinde mevcut durumun kontrolünün sağlanarak rapor düzenlendiğini, buna göre gaz sızdırmazlık testinin olumsuz olması nedeniyle doğalgaz ana vanasının… firması yetkililerince kapatıldığını, söz konusu eksikliklerin 15.10.2021 tarihinde giderilmesi üzerine yetkililerin Kurumumuza tekrar gelerek kontrolleri sağladıktan sonra doğalgaz ana vanasını açtıklarının anlaşıldığını, … tarafından 15.10.2021 tarihinde yapılan kontroller neticesinde ana vana açıldıktan sonraki süreçte anılan firma tarafından kazanların çalıştırılmaması ile ilgili kurumlarına sözlü ya da yazılı bir uyarıda bulunulmadığını, 20.10.2021 tarihinde havaların soğuması sebebiyle ısı santralinin faaliyete geçirilmesi gerektiğinden, görevli personelin kazan dairesine giderek panelde ya alan start tuşuna basması ile aynı dakikalar içerisinde binanın dışında yer alan … kod numaralı istasyonda patlama ve akabinde de yangın meydana geldiğini, patlamadan sonra yoğun bir gaz akışı olmuş ve yaklaşık 5-10 dakika sonrasında ikinci bir patlama yaşandığını, yaşanan hadiseden takriben 45 dakika sonra… firması yetkililerinin gazı kesmesi ve … İtfaiye ekiplerinin müdahalesi ile yangın kontrol altına alındığını, yangın sonrasında itfaiye ekipleri ve Emniyet Olay Yeri İnceleme ekiplerince hazırlama raporda yangının doğalgaz istasyonundan kaynaklandığı kanaatine varıldığını, ayrıca müfettişlikleri marifetiyle kurulan uzman komisyon görüşünün de aynı yönde olduğunun görüldüğünü, patlama sonrasında ısı santralindeki mevcat durumun tespiti yapılarak kazan dairesinden veya ekipmanlarından kaynaklı herhangi bir sorun olmadığının, kurumları sistemlerinin bakımını yapan yetki belgeli … A.Ş. Firması tarafından belirlenmesi üzerine, söz konusu kazanlar sıvı yakıt sistemine geçirilerek çalıştırıldığını, sonrasında aylarca kurum binalarının bu şekilde ısındığını, yaşanan patlama ve yangın hadisesinin kurumlarının kazan dairesindeki ekipmanlardan kaynaklanmadığının anlaşıldığını, müvekkili … tarafından düzenlenen 29.11.2021 tarihli rapor ve eklerinde de yer aldığı üzere kaza meydana gelmeden önceki süreçte; 21.04.2020 tarihinde, kurum yerleşkesi içerisinde kazan dairesini de kapsayacak şekilde 26.02.2020 tarihli patlamadan korunma dokümanı hazırlandığını, bu dokümanda ısı santralinin “… başlıklı 10-1. Bölümündeki Patlayıcı Gaz Ortamları Standardı” çerçevesinde yapılan hesaplamalar sonucu patlayıcı ortamın oluşmadığı yönünde değerlendirme yapıldığını, olay günü Vardiya Amiri olarak görev yapan personele 2007 yılında yetkili doğalgaz kalorifer ateşçi eğitimi, yetkili kalorifer ateşçi eğitimi verildiği, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ikincil mevzuatlarda belirtilen hususların yerine getirildiğini, görevli personellerin gerekli uzmanlığa sahip olduğu ve özen yükümlülüğüne riayet ettiklerinin anlaşıldığını, sunulan nedenlerle; Cevap ve delillerinin kabulü ile haksız ve mesnetsiz davanın reddine; yargılama harç ve giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
BİRLEŞEN… MAHKEMESİ’NİN … SAYILI DOSYASINDA:
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 20.10.2021 tarihinde davalı… yerleşkesi içerisindeki ısı merkezinde patlama neticesinde alevli yangın meydana geldiğini, yerleşke içindeki dava dışı sigortalı… A.Ş.’ye ait … kodlu doğalgaz istasyonu patlamanın ve alevlerin etkisi ile hasar gördüğünü, bunun neticesinde müvekkili şirket tarafından sigortalısına ödenen 3.479,42 USD tutarında tazminatın hasara sebebiyet veren davalıdan rücuen tahsili amacıyla icra takibi başlatıldığını, davalıların haksız itirazı üzerine takibin durduğunu, akabinde taraflarınca bu uyuşmazlığın sulh yoluyla çözülebilmesi amacıyla arabuluculuk başvurusunda bulunulduğunu, bu süreçte de anlaşma sağlanamadığını, bunun üzerine müvekkili şirketin alacağının tahsili amacıyla huzurdaki davanın ikame edilmesi gerekliliğinin hasıl olduğunu, ilgili sigorta poliçesinin klasik yangın poliçesi olduğunu, olayın 20.10.2021 tarihinde meydana geldiğini, meydana gelen hasar neticesinde ortaya çıkan nihai tazminat tutarının toplamda 15.464,08 USD olup akdedilen sigorta sözleşmesi ile sigorta şirketleri tarafından teminat altına alınan menfaatin koasüarans şeklinde sigorta edildiği ve hisse oranlarının belirtildiğini, bu nedenle müvekkili şirket … A.Ş. tarafından poliçe kapsamında teminat altına alınan rizikonun gerçekleşmesi üzerine, bağımsız ve tarafsız eksperler tarafından tespit edilen hasar bedelinden müvekkili şirket hissesine düşen %22,50 oranına karşılık gelen 3.479,42 USD tutarında ödeme 11.03.2022 tarihinde yapıldığını, ekspertiz raporları kesin delil olmamakla birlikte, ekspertiz raporlarının hukuki niteliği hususunda ….sayılı 11.5.2011 tarihli kararıeksper raporlarının yargılamada hükme esas alınabilecek kuvvetli delil niteliğinde olduğunun mahkemenin de takdirinde olduğunu, bu durumda ekspertiz raporu objektif, tarafsız ve bağımsız bir şekilde tazminat yükümlüğünü ortaya koyduğundan müvekkili sigorta şirketince aynı tutar üzerinden ödenen sigorta tazminatını davalı yana rücu hakkınının haiz olduğunun tartışmasız olduğunu, davalının zararın doğmasını engelleyecek dikkat ve özeni göstermediğini, basiretli tacir gibi davranmadığı, asli ve tam olarak kusurlu olduğunu, aynı zamanda kusursuz sorumluluğu bulunduğu açık olduğundan sigortalı şirketin uğradığını ve müvekkili sigorta şirketi tarafından ödenen hasar bedelinden sorumlu olduğunun her türlü izahtan vareste olduğunu, açıklanan ve mahkemece re’sen dikkate alınacak nedenler birlikte değerlendirek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakları saklı kalmak ve tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla; haklı davalarının kabulü ile, …. E. sayılı dosyasında vaki itirazların iptaline, takibin 3.479,42-USD asıl alacak, 37.37 USD işlemiş faiz (kamu bankalarının USD döviz cinsine uyguladığı bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı üzerinden (değişen oranlarda faizi ile) aynen veya fiili ödeme tarihindeki …döviz satış kuru üzerindeki TL karşılığı) olmak üzere toplam 3.516,79 USD üzerinden devamına, borçlu/davalı aleyhine %20’den az olmamak üzere icra inkar tazminatının hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı taraflara yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili kurum merkez yerleşkesinde yer alan … istasyonundan kaynaklı olarak 20.10.2021 tarihinde saat 09:55 sularında patlama yaşandığını, iki adet büyük ölçekli patlama ve akabinde başlayan yangın neticesinde müvekkili kurum ısı santralinde, otoparkta park halinde bulunan araçlarda ve yerleşke dışında yer alan üçüncü kişilere ait reklam panolarında maddi hasar meydana geldiğini, maddi hasarın tazminini teminen davalı şirket ile yazışmalar yapıldığını ancak herhangi bir ödeme yapılmadığından işbu davanın açılması zorunluluğu hasıl olduğunu kurumları yerleşkesinde 20.10.2021 tarihi saat 09:55 civarında davalıya ait … kod numaralı doğalgaz iletim istasyonunda patlama meydana geldiğini, sonrasında yangın başladığını, ilk patlamadan yaklaşık 10 dakika sonra kuvvetli bir ikinci patlama meydana geldiğini, olay günü kazanları çalıştırmak amacıyla start tuşuna basılmasından sonra kazanların ön süpürme işlemini gerçekleştirip akabinde gaz talebi ihtiyacı ile gaz akışı transferi gerçekleşmeye başladığı esnada patlama meydana geldiğini, regülatör öncesi gaz filtrelerinin 6 bar basınca kadar dayanıklı olması, olay esnasında bu filtrelerin de patlamış olması, selenoid vanaya bağlı boruların gelen basınç yönünde dönmesi, basıncı düzenlemek için istasyonda herhangi bir regülatörün de bulunmaması sebebiyle patlamaya gaz talebi ile birlikte gelen kontrolsüz ve yüksek basınçlı doğalgazın neden olduğunu, kazan dairesindeki ekipmanlarda patlamaya neden olabilecek herhangi bir bulgunun bulunmadığını, tüm ekipmanların çalışır vaziyette olduğunu, ayrıca …. Bomba İmha Uzmanlarının düzenlediği rapor ve tutanaklarda da Kurumumuza sorumluluk doğurabilecek herhangi bir ifadenin bulunmadığı görüldüğünden Kurum ve çalışanlarının meydana gelen olayda sorumluluklarının olmadığının net olarak anlaşıldığını, söz konusu ifadenin gerçeği yansıtmadığını, kazan ve tesisatın bakım ve onarımına patlamadan birkaç ay önce başlanıldığını, 20.10.2021 tarihinde gerçekleşen patlamadan 6 gün önce nihai olarak çalışmaların doğalgaz lisanslı/yetki belgeli … firması tarafından tamamlandığı ve 15.10.2021 tarihinde… Dağıtım A.Ş. yetkilileri tarafından onaylandığının görüldüğünü, gerçekleşen patlama bahsedildiği gibi bakım ve onarım çalışmaları esnasında değil havaların soğuması nedeniyle sistemin devreye alınması sırasında meydana geldiğini, bu bağlamda uzmanlık gerektiren bu faaliyetin yürütülmesi esnasında yüksek derecede özen yükümlülüğünün olduğu ve bu doğrultuda faaliyet esnasında ezbere hareket etmekten ziyade bakım çalışmalarının yapıldığı sırada karşılaşılabilecek her türlü durumun göz önünde bulundurulması gerektiğinin tartışmasız olduğu ifadesinin yer aldığını, müvekkili … tarafından düzenlenen 29.11.2021 tarihli rapor ve eklerinde de yer aldığı üzere kaza meydana gelmeden önceki süreçte; 21.04.2020 tarihinde, kurum yerleşkesi içerisinde kazan dairesini de kapsayacak şekilde 26.02.2020 tarihli patlamadan korunma dokümanı hazırlandığını, bu dokümanda ısı santralinin “…. başlıklı 10-1. Bölümündeki Patlayıcı Gaz Ortamları Standardı” çerçevesinde yapılan hesaplamalar sonucu patlayıcı ortamın oluşmadığı yönünde değerlendirme yapıldığını, olay günü Vardiya Amiri olarak görev yapan personele 2007 yılında yetkili doğalgaz kalorifer ateşçi eğitimi, yetkili kalorifer ateşçi eğitimi verildiği, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ikincil mevzuatlarda belirtilen hususların yerine getirildiğini, görevli personellerin gerekli uzmanlığa sahip olduğu ve özen yükümlülüğüne riayet ettiklerinin anlaşıldığını, arz ve izah edilen sebeplerle; dilekçe ekinde sunmuş oldukları tüm rapor ve delillerden anlaşıldığı üzere dava konusu maddi zarara sebebiyet veren patlamaların dava dışı… A.Ş.’nin kusuruyla meydana geldiği açık olduğundan olayda kusuru bulunmayan müvekkili idareye yöneltilen işbu itirazın iptali/rücu davasının reddini talep ettiklerini, sunulan nedenlerle; cevap ve delillerinin kabulü ile haksız ve mesnetsiz davanın reddine; yargılama harç ve giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:
Sigorta poliçeleri
Ödeme belgeleri, Muvafakatname
Olay tutanakları
Ekspertiz Raporu
Rücu mektubu
…. nolu Hasar dosyası
Dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmıştır.
Bilirkişi kurulundan alınan 08/08/2023 tarihli raporda: Dosya kapsamındaki itfaiye ve mesleki odalardaki raporlarda; 20/10/2021 tarihindeki dava konusu patlamanın önce davalı… ısı merkezinde meydana geldiği anlaşıldığını, … ısı merkezinin bakımları ve devreye alma sürecinde meydana geldiğini, Kusur Yönünden: Dosya kapsamındaki rapor ve tutaklardan anlaşılacağı üzere, ilk yangının davalı… Isı Merkezinde meydana geldiğini, meydana gelen yangının davacı gaz istasyonuna ulaşması ile davacının istasyonunda patlamaların oluşmasına sebebiyet verdiğini, bu hali ile … A.Ş’ye ait … İstasyonundaki hasarın oluşumunda; Davalı … kurum olarak asli kusurlu olduğu ve kusur oranın % 55 olduğunu, davalı kurumun ısı merkezinde meydana gelen patlama sonucu gazdaki basınç düşümü ile davacı sorumluğundaki basınç düşürme ve kontrol vanalarının otomatik olarak devreye girip, patlamadaki alevli gazın dağıtım merkezine girişini engelleyip, bu gaz istasyonunda patlamayı önlemesi gerekirken , koruyucu ekipman ve vanaların çalışmaması nedeniyle doğalgaz istasyonunda yangın ve patlamanın oluşmasın da etkin olduğunun anlaşıldığını, bu hali ile Bu hali ile … A.Ş’ye ait … İstasyonundaki hasarın oluşumunda … kurumunun tali kusurlu olduğunu, kusur oranın %45 olduğunun anlaşıldığını, Hasar Bedeli Yönünden; Davalı …, … A.ş’ye ait … İstasyonunda oluşan hasardan kusur oranında sorumlu olacağını, … A.Ş nin uğramış olduğu zararın; Kaçak gaz bedeli: = 12.457,64TL Hasarlı Yedek Parça ve ekipmanların: 14.074,70 + 116.350 = 130.424,70 Toplam hasar bedelinin: 142.882,34 –TL olabileceğinin hesap edildiğini, davalı kurumun kusur oranı %55 olduğundan, 142.882,34 x 0,55= 78.585,287-TL olarak hasar kaza tarihi (20/10/2021) itibariyle hasar bedeli oluştuğunu, davacı Sigorta firmalarının sigorta poliçe şartlarındaki her kaza başı %10 tenzili gerektiğinden ve bu oranda hesaba dahil edildiğinde; davacı … A.Ş’nin sigorta müşterek oranının %25 olduğunu, buna göre (78.585,287x 0,90 x 0,25= 17.681,68-TL olduğunu, davacı … A.Ş’nin sigorta müşterek oranının %22,5 olduğunu, buna göre (78.585,287x 0,90 x 0,225= 15.913,520-TL olduğu hesap ve takdir edildiği bildirilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Uyuşmazlık asıl davada; 20/10/2021 tarihinde davalının yerleşkesi içerisindeki ısı merkezinde patlama olduğu ve alevli yangın olduğu yerleşke içinde dava dışı sigortalı… A.Ş.’ye kodlu istasyonun patladığı ve alevlerin etkisiyle zarar gördüğünden bahisle dava dışı sigortalıya ödenen 18.03.2022 tarihinden itibaren işleyecek kamu bankalarının USD döviz cinsine uyguladığı bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı üzerinden (değişen oranlarda faizi ile) aynen veya fiili ödeme tarihindeki …döviz satış kuru üzerindeki TL karşılığı üzerinden davalıdan tahsili talebi ile, kusur durumu, zararın doğup doğmadığı, doğmuşsa doğmasında veya artmasında müterafik kusurunun olup olmadığı noktalarında toplanmaktadır.
Birleşen davada 20/10/2021 tarihinde davalının yerleşkesi içerisindeki ısı merkezinde patlama olduğu ve alevli yangın olduğu yerleşke içinde dava dışı sigortalı… A.Ş.’ye kodlu istasyonun patladığı ve alevlerin etkisiyle zarar gördüğünden bahisle dava dışı sigortalıya 3.516,79 USD’nin ödendiği ileri sürülerek … saylı dosyasında davalıya yönelik başlatılan icra takibine itirazın iptali ve icra inkar tazminatı istemine ilişkindir.
Mahkemelerin görevi kanunla belirlenir. Görev konusu dava şartı olup, mahkeme tarafından yargılamanın her aşamasında, talep halinde veya resen incelenebilir. Taraflar arasındaki uyuşmazlığın ticaret mahkemesinin bu davada görevli olup olmadığının açıklığa kavuşturulması zorunludur.
6102 sayılı TTK m. 5/1. fıkra hükmünde yapılan düzenleme uyarınca, kanunda aksine hüküm bulunmadıkça, dava olunan şeyin değerine veya tutarına bakılmaksızın Asliye Ticaret Mahkemesi tüm ticari davalar ile ticari nitelikteki çekişmesiz yargı işlerine bakmakla görevlidir. Bu hükme göre ticaret mahkemelerinin görev alanı ticari davalar ile ticari nitelikteki çekişmesiz yargı işleridir. Ticari faaliyetleri ilgilendiren bütün davalar ticari dava değildir.
Ticari davalar; mutlak ticari davalar, nisbi ticari davalar ve yalnızca bir ticari işletme ile ilgili olmasına rağmen ticari nitelikte kabul edilen davalar olmak üzere üç grupta toplanmaktadır. Doktrindeki yerleşik uygulama bu yöndedir.
Mutlak ticari davalar, tarafların tacir olup olmadığına ve işin bir ticari işletmeyi ilgilendirip ilgilendirmediğine bakılmaksızın ticari sayılan davalardır. Mutlak ticari davalar, 6102 sayılı TTK’nın 4/1. maddesinde bentler halinde sayılmıştır. Bunların yanında Kooperatifler Kanunu (m.99), İcra İflas Kanunu (m.154), Finansal Kiralama Kanunu (m.31), Ticari İşletme Rehni Kanunu (m.22) gibi bazı özel kanunlarda belirlenmiş ticari davalar da bulunmaktadır. Bu guruptaki davaların ticari dava sayılabilmesi için taraflarının tacir olması veya ticari işletmeleriyle ilgili olması gibi şartlar aranmaz. TTK’nın 4/1. bendinde sınırlı olarak sayılan davalar arasında yer alması veya özel kanunlarda ticari dava olarak nitelendirilmesi yeterlidir. Bu davalar kanun gereği ticari dava sayılan davalardır.
Nispi ticari davalar, her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili olması halinde ticari nitelikte sayılan davalardır. 6102 sayılı TTK 4/1. maddesinde yapılan düzenlemeye göre, her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan ve iki tarafı da tacir olan hukuk davaları ticari dava sayılır. 6102 sayılı m. TTK 19/2 fıkrası uyarınca, taraflardan biri için ticari iş sayılan bir işin diğeri için de ticari iş sayılması, davanın niteliğini ticari hale getirmez.
Taraflardan sadece birinin ticari işletmesi ile ilgili olması durumunda ticari dava kabul edilen davalar kanunda açıkça düzenlenmiştir. Üçüncü grup ticari davalar, yalnızca bir tarafın ticari işletmesini ilgilendiren havale, vedia ve fikri haklara ilişkin davalardır.
Yukarıda açıklandığı üzere bir davanın ticari dava sayılması için kural olarak ya mutlak ticari davalar arasında yer alması ya da her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili bulunması gerekirken havale, vedia ve fikri haklara ilişkin davaların ticari nitelikte sayılması için yalnızca bir yanın ticari işletmesiyle ilgili olması TTK’da yeterli görülmüştür.
… İçtihadı Birleştirme Genel Kurulunun 22.03.1944 tarihli ve …. Kararına göre de “Sigortacının sigorta poliçesinden münbais olmayıp kanundan aldığı bir salâhiyete istinaden ve haksız fiil sebebiyle alacaklı yerine kaim olarak hareket ettiği dâvada hukuk mahkemesine başvurması gerekir.”
Halefiyete dayalı olarak açılan davalarla ilgili olarak; … 28/12/2022 tarih,…. sayılı kararında ” Dava 6102 sayılı TTK’nın 1472.maddesi uyarınca sigorta şirketi tarafından sigortalısına ödenen tazminatın rücuen tahsili amacıyla zarardan sorumlu olduğu iddiası ile davalıya karşı başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkin olup….davalı gerçek kişi ve davalıya ait araç hususi nitelikte araçtır. Bu durum karşısında, davacının (sigorta şirketinin) iddia ettiği olayın haksız fiil niteliğinde olduğu, davacıya sigortalı araç ticari nitelikli otobüs olmakla birlikte davalı araç malikinin gerçek kişi, aracın da hususi nitelikte olduğu anlaşılmakla davacının halefiyete dayalı olarak açtığı haksız fiil hükümlerine göre tacir olmayan davalıya karşı açmış olduğu işbu davada HMK’nın 2. maddesi gereği genel mahkeme olan asliye hukuk mahkemesinin görevli olması…” içtihatında bulunulmuştur.
… 30/06/2020 tarih, … sayılı kararında “davacı sigorta şirketinin sigortalısının tacir olmadığı, sigortalanan evin konut olduğu, sigortalının halefi olan davacı sigorta şirketi, davalının kusuru nedeniyle oluşan zararın rücuen tahsilini talep etmekte olup, uyuşmazlığın haksız fiil hükümlere göre asliye hukuk mahkemesinde görülerek sonuçlandırılması gerekmektedir”. içtihatında bulunulmuştur.
Asıl ve birleşen davada, davalı… de, idari bir birimdir. Belirtilen durumlar karşısında, dvacının halefiyete dayalı olarak açtığı bu davada uyuşmazlığın haksız fiil hükümlere göre asliye hukuk mahkemesinde görülerek sonuçlandırılması gerektiğinden HMK’nun 114/c ve 115/2.maddeleri gereğince göreve yönelik dava şartı yokluğu nedeniyle asıl davanın ve birleşen davanın ayrı ayrı usulden reddine ve görevli mahkemenin … Asliye Hukuk Mahkemesi olduğuna karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
A-1-MAHKEMEMİZİN … ESAS SAYILI ANA DOSYASINDA HMK’nun 114/c ve 115/2.maddeleri gereğince göreve yönelik dava şartı yokluğu nedeniyle DAVANIN USULDEN REDDİNE,
2.Görevli mahkemenin … Asliye Hukuk Mahkemesi olduğuna,
3. HMK’nun 20/1.maddesi gereğince istek halinde ve karar kesinleştiği tarihten itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde Mahkememize başvurulması halinde dosyanın görevli ve yetkili … Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine, iki haftalık süre içerisinde başvurulmaması halinde Mahkememizce davanın açılmamış sayılmasına karar verileceği hususunun ihtarına, (ihtarat yapıldı),
4.HMK’nun 331/2.maddesi gereğince harç ve yargılama giderlerinin davaya görevli mahkemede devam edilmesi halinde görevli mahkemesince değerlendirilmesine,
5.Kararın kesinleşmesinden itibaren HMK’nun 20/1-son cümle ve HMK’nun 331/1 maddeleri gereği dosyanın iki haftalık süre içerisinde görevli ve yetkili mahkemeye gönderilmesinin istenilmemesi halinde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi ve yargılama giderleri yönünden değerlendirme yapılması için dosyanın yeniden ele alınmasına,
B-1-MAHKEMEMİZİN BİRLEŞEN … ESAS (tensip zaptında sehven … Esas sayılı yazıldığı anlaşılmakla,) … KARAR SAYILI DOSYASINDA HMK’nun 114/c ve 115/2.maddeleri gereğince göreve yönelik dava şartı yokluğu nedeniyle DAVANIN USULDEN REDDİNE,
2.Görevli mahkemenin …. Asliye Hukuk Mahkemesi olduğuna,
3. HMK’nun 20/1.maddesi gereğince istek halinde ve karar kesinleştiği tarihten itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde Mahkememize başvurulması halinde dosyanın görevli ve yetkili … Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine, iki haftalık süre içerisinde başvurulmaması halinde Mahkememizce davanın açılmamış sayılmasına karar verileceği hususunun ihtarına, (ihtarat yapıldı),
4.HMK’nun 331/2.maddesi gereğince harç ve yargılama giderlerinin davaya görevli mahkemede devam edilmesi halinde görevli mahkemesince değerlendirilmesine,
5.Kararın kesinleşmesinden itibaren HMK’nun 20/1-son cümle ve HMK’nun 331/1 maddeleri gereği dosyanın iki haftalık süre içerisinde görevli ve yetkili mahkemeye gönderilmesinin istenilmemesi halinde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi ve yargılama giderleri yönünden değerlendirme yapılması için dosyanın yeniden ele alınmasına,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık sürede verilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.27/09/2023
Katip …
¸[e-imzalıdır]

Hakim …
¸[e-imzalıdır]