Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. ANKARA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
ANKARA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2022/616
KARAR NO : 2022/691
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 22/09/2022
KARAR TARİHİ : 23/09/2022
K.YAZIM TARİHİ : 23/09/2022
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; … İş Güvenliği Ekipmanları Tic. Ltd. Şti. Tarafından keşide edilen … Yeni Vilayet Adana Şubesine ait 0007396 seri numaralı 250.000,00 TL bedelli çekin müvekkilinin mal ve hizmet karşılığı düzenlendiği fatura bedelinin ödenmesi karşılığı olarak müvekkiline verildiğini, işbu çekin müvekkilinin uhdesindeyken kaybolduğunu, çekin müvekkilinin uhdesindeyken kaybolduğundan bu durum müvekkilinin mağduriyetine neden olduğunu, ayrıca kaybolan çeki keşide eden … İş Güvenliği Ekipmanları Tic. Ltd. Şti. piyasada ticari itibari yüksek olan firma olduğundan çekin üçüncü şahısların eline geçmesi halinde çek karşılığının bankadan tahsil edilebilmesi ihtimali bulunduğunu, dava konusu çekin kötüniyetli üçüncü şahısların eline geçmesi ve vadesi geldiğinde muhatap banka tarafından karşılığının ödenmesi müvekkilinin mağduriyetine neden olacağını, kötü niyetli üçüncü kişiler tarafından haksız şekilde çekin bankadan tahsil edilmesinin önüne geçilmesi, müvekkilinin ve çeki keşide eden müşterisinin zarar görmemesi için ihtiyati tedbir kararı verilerek ödeme yasağı konulmasına (çek teminat bedeli vs) çekin 3. Kişilere ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilerek ilgili bankaya müzekkere yazılmasına, tensiple Ticaret Sicil Gazetesinde ilanına akabinde söz konusu çekin kayıp nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP;
Dava hasımsız olarak açılmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Dava; TTK.nun 818/1-s maddesinin atfı ile aynı kanunun 757 md. vd. maddeleri gereğince açılmış zayi nedeniyle çek iptali davasıdır.
6102 sayılı TTK 757 madde hükmünde kıymetli evrakın iptali ve önleyici önlemler konusunda düzenleme yapılmıştır. Yapılan düzenlemede iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesi’nden muhatabın poliçeyi ödemekten men edilmesini isteyebilir. Mahkeme, ödemeyi men eden kararında ayrıca muhataba vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdii etmeye izin verir ve tevdii yerini gösterir. TTK. 758 madde hükmünde yapılan düzenleme uyarınca poliçeyi eline geçiren kişinin bilinmesi durumunda mahkeme dilekçe sahibine halinde iade davası için uygun bir süre verir. Verilen süre içinde dava açılmazsa mahkeme muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır. TTK 759 madde hükmünde yapılan düzenleme uyarınca poliçeyi eline geçiren kişinin bilinmemesi halinde poliçenin iptaline karar verilmesi istenebilir.
Kıymetli evrakın iptali isteminde bulunan kişi poliçe elindeyken ziyaa uğradığını inandırıcı delillerle ispatlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür. Poliçe ile ilgili yapılan bu düzenlemeler TTK 818/1.fıkra (s) bendinde yapılan düzenleme uyarınca çek hakkında da uygulanır.
Kıymetli evrak iptali veya çekin zayii edilmesi nedeniyle iptalini talep etme hakkı TTK 757 madde hükmünde yapılan açık düzenleme uyarınca kıymetli evrak (bono, poliçe, çek) elinden çıkan kişi yani yetkili hamil bu davayı açma hakkına sahiptir. Ödemeyi yapması nedeniyle çek eline geçen keşideci yetkili hamil olarak kabul edilemez. Bu nedenle haricen yaptığı ödeme nedeniyle verdiği çeki geri alan ve bu sırada çeki zayii eden keşideci kaybettiği çekin iptali için zayii nedeniyle iptal davası açamaz.eşidecinin ödeme nedeniyle çeki geri alması durumunda alacaklı ve borçlu sıfatı birleşir ve çekten kaynaklanan hak sona erer. Yargıtay yerleşik uygulaması da bu yöndedir (Yargıtay 11. H.D.23/06/2014, 2014/6252 E, 2014/11909 K; 11 H.D.14/01/2015, 2014/14490 E, 2015/283 K. 01/06/2016, 2015/11491 E, 2016/6040 K; 20/04/2016, 2016/9918 E, 2016/4430 K; 25/04/2018 tarih 2016/9861 E, 2018/3112 K; Ankara BAM 22. HD, 25/10/2019, 2019/1645 E, 2019/1674 K)).
6100 sayılı HMK’nun 114. maddesinde ise, aktif dava ehliyeti dava şartı olarak öngörülmüş olup, 115/1. maddeye göre ise dava şartının yargılamanın her aşamasında mahkemece resen göz önünde bulundurulacağı hususu düzenlenmiştir.
Davacı kendisine verilen ve keşide tarihini belirtmediği çeki kaybettiğini ileri sürerek iptaline karar verilmesini istemiştir.
TTK m. 780’de çekin zorunlu unsurları belirtilmiştir. Ödeme yeri, düzenleme tarihi ve yeri çekin zorunlu unsurlarıdır. TTK.nun 818/1-c maddesinin yollaması ile 680 maddesi uyarınca, bir çekin kısmen doldurulmuş yada sadece imzalanmış olması halinde, tedavüle çıkarılması mümkündür.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 16/01/2018 tarih, 2016/6885 Esas, 2018/317 Karar sayılı kararında belirtildiği üzere “keşide tarihi çekin asli unsurudur. Keşide tarihi bulunmayan çek, çek vasfı taşımaz”. Tüm dosya kapsamında göre dava konusu çek, çek vasfında olmadığından zayi nedeniyle iptal davası açılamaz. Bu çeki ele geçirenler tarafından imzalanıp doldurulması sonrasında, çeke dayanarak hak iddia edene karşı menfi tesbit davası açılabilir. Dava çekişmesiz yargı işi olup HMK 385 md gereği basit yargılama usulünün uygulanacağı resen araştırma ilkesinin geçerli olduğu, HMK 321 md gereği basit yargılamada mahkeme mümkün olan hallerde tarafları duruşmaya davet etmeden dosya üzerinden karar verilebileceği davanın reddine karar verilmesi gerekmiş, HMK m. 390/3 gereğince tedbir talep eden taraf, dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır.” Davacı ödeme yasağı talebine konu çek keşide tarihini açıkça belirtmediği anlaşılmakla bu yöndeki talebin de reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
Davanın REDDİNE,
İhtiyati tedbir talebinin reddine,
Alınması gereken 80,70 TL harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
Karar kesinleştiğinde artan gider avansının yatırana iadesine,
Dair, davacı tarafın yokluğunda gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 23/09/2022
Katip …
¸[e-imzalıdır]
Hakim …
¸[e-imzalıdır]