Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
ANKARA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2022/449
KARAR NO : 2023/714

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : … – …
VEKİLİ : Av. … – …
DAVALI : ….

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 28/06/2022
KARAR TARİHİ : 16/10/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 18/10/2023
Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;
13.06.2022 tarihinde yaşanan sel felaketi nedeniyle müvekkili şirketin …. adresindeki işletmesi tamamen sular altında kaldığını, söz konusu felaket nedeniyle işbu adreste bulunan ve müvekkili şirkete ait 01.01.2006-31.03.2022 tarihleri arasındaki tüm ticari defterler, evraklar, fişler, faturalar, vergiye esas belgeler ve sair her türlü belge ve evraklar zayi olduğunu, olay tarihinde müvekkili şirket tarafından derhal itfaiye çağrılmış ve … tarafından da sel baskınına ilişkin rapor hazırlandığını, ilgili belgelerin zayi olduğu bahse konu rapordan da açıkça anlaşılacağını bu nedenlerle 01.01.2006-31.03.2022 tarihleri arasındaki tüm ticari defterler, evraklar, fişler, faturalar, vergiye esas belgeler ve sair her türlü belge ve evrakların zayi olduğuna dair müvekkili şirkete zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
Dava niteliği gereği hasımsız olarak açılmıştır.
DELİLLER:
-Zayi olan defterlere ilişkin Noter tasdikine ilişkin evrak örnekleri,
-… yazılan müzekkere cevabi yazıları, Vergi İnceleme Raporları,
-…. yazılan müzekkere cevapları,
-…. yazılan müzekkere cevabı,
-… ‘nın Diğer Hizmetler Rapor örneği,
-…. yazılan müzekkere cevabı,
-21/08/2023 tarihli SMMM bilirkişisi tarafından hazırlanan rapor,
MAHKEMENİN GEREKÇESİ:
Talep, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu ticari defter ve kayıtların zayi olduğunun tespitine ve zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Davacı şirket 01.01.2006-31.03.2022 tarihleri arasındaki tüm ticari defterler, evraklar, fişler, faturalar, vergiye esas belgeler ve sair her türlü belge ve evrakların saklanmakta olduğu adresten su baskını sebebiyel ıslanıp zarar görmesine dayalı olarak zayi belgesi verilmesi talebiyle işbu dava açılmıştır.
TTK’nun 82/7. maddesinde, ” Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün (01/07/2022 tarihli 7417 sayılı Kanunun 55. maddesi ile “otuz gün” şeklinde değiştirilmiştir) içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” düzenlemesi mevcuttur.
Anılan TTK’nun 82/7. maddesinde zayi belgesi istenebilmesi için tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin ziyaa uğraması halleri tahdidi olarak sayılmamış ise de, yapılan tadadi sayımdan defterlerin tacirin elinde olmayan sebepler ile ziyaa uğraması gerektiği anlaşılmıştır. Bir başka anlatımla, tacir saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin saklanması ve korunmasına yönelik gerekli özeni göstermekle yükümlü olup, bu özene rağmen defter ve belgelerin ziyaa uğraması halinde zayi belgesi verilmesini talep edebilecektir. TTK anlamında zayi belgesi verilebilmesi için tacirin defter ve belgelerin korunması anlamında gereken özeni göstermesi, ziyaa uğramanın onun iradesi dışında gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu hususta ispat külfeti de davacının üzerinde bulunmaktadır. Tacir saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin saklanması ve korunmasına yönelik gerekli özeni göstermekle yükümlü olup, bu özene rağmen defter ve belgelerin ziyaa uğraması halinde zayi belgesi verilmesini talep edebilecektir. (…’nin 15/10/2007 tarih …. , …’nin 03/12/2014 tarih …. sayılı emsal içtihatları).
Davacı şirket kayıtları üzerinde SMMM bilirkişi tarafından yapılan inceleme sonucu alınan 01/08/2023 tarihli bilirkişi raporunda; “… 13.10.2022 tarih saat 9:45 … … Pet. Tic. San. Ltd. Şti. … tarafından tutulan tutanakta davacının zayi belgesi talep ettiği 2006-2022 yılları arasında ticari defter ve belgeler ile ibarenin bulunmadığı,
Davacı şirketin 01.01.2006-31.12.2015 tarihleri arasında kağıt ortamında, 2016-2022 yılları arasında ise e defter tutuğu, e defter … firması tarafından yedeklenmesi ve saklanması yapıldığı anlaşıldığı 2016-2022 yılları arası zayi belgesinin talep edilmesi uygun olmadığı, 01.01.2006-31.12.2015 tarihleri arasında tutulan kağıt ortamında ticari defterlerin yangın, sel, vb. olaylara karşı korunduğu muhafaza alındığına ilişkin ispatlayan bir belgenin olmadığı, ( davacı şirketin ticari defter ve belgelerini arşiv odası gibi bir yerde çelik dolap içinde sel yangın, vb. olaylara karşı önlemi alınmış ve buraya girişin sadece yetkilerce girebileceğine ilişkin arşiv odası bulunmadığı,
13.10.2022 tarih saat 9:45 … Pet. Tic. San. Ltd. Şti. …. tarafından tutulan tutanakta davacının zayi belgesi talep ettiği 2006-2022 yılları arasında ticari defter ve belgelerin sel dolasıyla zayi olduğuna ilişkin bir ibarenin bulunmadığı, ticari defterlerin şirket dışından Mali müşavir tarafından tutulduğu anlaşıldığı TK. 18/2 maddesine göre her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli tacir işini takip etmesi gerektiği zayi olduğunu iddia ettiği defterlerin ve belgelerin korunması amacıyla gerekli önlemi aldığına ilişkin herhangi bir belgenin bulunmadığı, ( örneğin ticari defterlerin olduğu arşiv odanın bulunması burada ticari defterlerin muhafaza altına alınması sel yangın vb. gibi durumlarda zarar görmeyecek şeklinde çelik dolap vb içerisinde saklanması gerektiği buna rağmen zarar görmesi halinde zayi belgesinin verilmesi uygun olabileceği.) bu tür önlemlerin bulunmadığı…” bildirmiştir. Rapor karar vermeye yeterli bulunmakla mahkememizce itibar edilmiştir.
Somut olayda; davacı vekili tarafından 13.06.2022 tarihinde yaşanan sel felaketi nedeniyle müvekkili şirketin adresindeki işletmesi tamamen sular altında kaldığı, … tarafından da sel baskınına ilişkin rapor hazırlandığını, 01.01.2006-31.03.2022 tarihleri arasındaki tüm ticari defterler, evraklar, fişler, faturalar, vergiye esas belgeler ve sair her türlü belge ve evrakların zayi olduğu zayi belgesi verilmesini amacıyla eldeki davayı açtığı uyuşmazlıkta;
…’nin 21/12/2022 tarih, … , 07/12/2022 tarih, …. sayılı kararlarında da belirtildiği üzere; su baskını öncesi döneme ilişkin davacı şirket hakkında … 2006-2007-2011 takvim yılı kurumlar vergisi yönünden vergi incelemesi raporları düzenlendiği, inceleme yapıldığı usulsüzlük cezaları olduğunun belirtildiği, su baskının gerçekleştiği 13.10.2022 tarihinde … tarafından tutulan tutanakta davacının zayi belgesi talep ettiği 2006-2022 yılları arasında ticari defter ve belgelerin sel dolasıyla zayi olduğuna ilişkin bir ibarenin bulunmadığı, davacı şirketin 01.01.2006-31.12.2015 tarihleri arasında kağıt ortamında, 2016-2022 yılları arasında ise e defter tutuğu, e defter … firması tarafından yedeklenmesi ve saklanması yapıldığı, 2016-2022 yılları arası zayi belgesi talep edilmesinin zaten uygun olmadığı, 01.01.2006-31.12.2015 tarihleri arasında tutulan kağıt ortamında ticari defterlerin yangın, sel, vb. olaylara karşı korunduğu muhafaza alındığına ilişkin ispatlayan bir belgenin olmadığı, ( davacı şirketin ticari defter ve belgelerini arşiv odası gibi bir yerde çelik dolap içinde sel yangın, vb. olaylara karşı önlemi alınmış ve buraya girişin sadece yetkilerce girebileceğine ilişkin arşiv odası bulunmadığı, davacı şirketin defterlerinin şirketin deposunda bulundurulmasının ve söz konusu mahalde de korunaklı bir şekilde bulundurulmamasının TTK m. 18/2’de belirtilen basiretli tacir ilkesine aykırı olduğu, tacir saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin saklanması ve korunmasına yönelik gerekli özeni göstermekle yükümlü olup, bu özene rağmen defter ve belgelerin zıyaa uğraması halinde zayi belgesi verilmesini talep edebileceği bu duruma göre ticari defter ve belgelerinin muhafazası için gerekli olan tedbir ve özenin gösterilmediği anlaşıldığından davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelerle,
1-Davanın reddine,
2-Harçlar Kanununa göre alınması gereken 269,85 TL harçtan peşin alınan 80,70 TL harcın mahsubu ile eksik 189,15 TL harcın davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
3-Davacının yapmış olduğu yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-HMK 333. Maddesi uyarınca Taraflarca yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,

Dair; davacı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde … Bölge Adliye Mahkemesi’ne başvurmak suretiyle istinaf yolu yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.16.10.2023

Katip … Hakim …
¸[e-imzalıdır] ¸[e-imzalıdır]