Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. ANKARA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/407 Esas – 2023/801
T.C.
ANKARA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2022/407
KARAR NO : 2023/801
HAKİM : …
KATİP : …
DAVACI : …
VEKİLLERİ : Av. ….
Av. …
DAVALI : ….
VEKİLİ : Av. …
DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 13/06/2022
KARAR TARİHİ : 13/11/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 15/11/2023
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı … İşl. Ltd Şti tarafından ihale edilen ”2017 Yılı … işini” %11,08 kırım karşılığında en uygun fiyatı veren müvekkil nezdinde kaldığını, ihalenin kesinleşmesinin akabinde taraflar arasında ihaleye bağlı olarak 16.10.2017 tarihinde mal alım sözleşmesi imzalandığını, müvekkilinin sözleşme kapsamında davalının her talebine cevap vermiş ve sözleşme konusu işi sözleşmeye uygun olarak süresinde tamamlandığını, müvekkili tarafından eksiksiz olarak tamamlanan bu hizmet davalı tarafından herhangi bir itiraza konu edilmeksizin kabul edilip kullanıldığını, ihale kapsamında yer alam işlerden toprak temini ve serilmesi işine ilişkin olarak müvekkiline ödenmesi gereken hak ediş ödemeleri eksik ve kasıtlı olarak başkaca bir poz üzerinden yapıldığını … tarafından yükleniciye ödenecek tutar olarak metreküp başı 19,00-TL birim fiyat belirlemesi yapılmış ve işin adından da anlaşılacağı üzere müvekkilden hem toprağı temin etmesi hem de temin edilen bu toprağın belirlenen yerlere serilmesi beklenildiğini, davalı tarafından müvekkiline yapılan ilk hak ediş ödemelerinde ödeme birim poz fiyatı olarak 19,00-TL üzerinden yapıldığını, belirlenen bu birim fiyat davalı … tarafından müvekkilin bilgisi hilafında metreküp başı 6,00-TL olarak değiştirildiğini, davalı tarafından keyfi düzenlemeler yapılarak müvekkiline eksik ödemede bulunulması hukuka aykırı olduğunu, tüm bu nedenlerle müvekkiline yapılan eksik ödemenin davalıdan faizi ile birlikte tahsiline, yargılama giderlerinin karşı yana tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, yargılama sırasında 04/10/2023 tarihli dilekçesiyle talebini 658.190,34-TL olarak ıslah etmiştir.
CEVAP: Davalı tarafa usulüne uygun olarak tebligat çıkarılmasına rağmen davaya cevap vermediği gibi duruşmalara katılmamış, ancak yargılamanın devamı sırasında 23.10.2023 tarihli beyan dilekçesinde, davacının dava değerinin arttırılması talebine ilişkin beyan ve itiraz dilekçesinde, bilirkişi raporlarına karşı itirazları içeren dilekçelerinin içeriğini yineleyerek, hatalı hesaplamalar içeren, denetime elverişsiz raporun hükme esas alınmamasını müvekkili aleyhine açılan haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:
-01/06/2022 tarihli Hukuk Uyuşmazlıklarında Dava Şartı Arabuluculuk Sonu tutanağı,
-Taraflar arasında imzalanan 16/10/2017 tarihli sözleşme,
-…. İşl.Ltd.Şti’ne yazılan müzekkere cevapları,
-Davacı ve davalı ticari defter ve bağlı kâğıtları,
-05/05//2023 günlü bilirkişi heyet raporu
MAHKEMENİN GEREKÇESİ:
Dava, hizmet alım sözleşmesinden kaynaklanan bakiye hakediş alacağının tahsili istemine ilişkindir.
Dava, hak ediş bedelinin eksik ödendiği iddiasıyla açılmış olan alacak davası olup, davacı yan ihale sonucunda davalı yan ile yaptığı sözleşme gereğince işi eksiksiz şekilde süresinde teslim ettiğini, ancak davalı yanın son hak edişte kendilerine eksik ödeme yaptığını, bu nedenle hak edişin ihtirazi kayıtla imzalandığını, eksik ödenen bedelin tahsilini talep etmektedir.
Dosya kapsamında yapılan incelemede davalı … Ltd. Şti. Tarafından “…. sınırları içerisinde bulunan parklar, refüjler, yan bantların yeşil alanları, piknik alanları, mezarlıklar, havuzlar ve göletler ile Belediyemize ait tesislerin bitkisel, inşaat, tesisat, elektrik bakım ve onarım işi bünyesinde bulunan 2017 yılı …. ” için ihale süreci başlatıldığı,
İdari ve Teknik Şartnamenin “İmalat Kalemleri İle İlgili Hususlar” başlıklı maddesinde “… sınırları içerisinde bulunan parklar, refüjler, yan bantların yeşil alanları, piknik alanları, mezarlıklar, havuzlar ve göletler ile Belediyemize ait tesislerin bitkisel, inşaat, tesisat, elektrik bakım ve onarım işi bünyesinde bulunan 2017 yılı …’nın …’ne vermiş olduğu teklifteki pozların birim fiyatları üzerinden kırım karşılığında yapılacaktır. Mevcut keşifte imalatı yapılmasına ihtiyaç duyulan pozların birim fiyatları üzerinden kırım karşılığında yapılacaktır. Mevcut keşifte imalatı yapılmasına ihtiyaç duyulmayan pozların bulunmaması durumunda, Yüklenici ile anlaşmak sureti ile …’nın diğer birim fiyat teklif cetvelinde bulunan pozlardan kullanılabilecektir. …’nın pozları içerisinde bulunmayan imalat kalemleri için … onayı alındıktan sonra Yüklenicinin kırımı uygulanarak ödeme yapılabilecektir.
Yüklenici tarafından taahhüdü altında bulunan alanlarda yapılacak olan çiçek, bitki vb imalatlar, sözleşmenin eki kabul edilen teknik şartnamesinde belirtilen özellikte olması gerekmektedir. Uygun olmaması halinde imalatlar bedelleri ödenmeyecek ve sözleşmenin ilgili maddesi gereğince cezai işlem uygulanacaktır.” Hükmünün yer aldığı görülmüştür.
Bu kapsamda davacı firmanın ihaleyi kazandığı ve taraflar arasında 16.10.2017 tarihli sözleşmenin imzalandığına ilişkin taraflar arasında herhangi bir husumet bulunmamaktadır.
Uyuşmazlık, davacı yüklenicinin sözleşme hükümlerinde belirtilen işleri süresinde, eksiksiz ve ayıpsız olarak yerine getirip getirmediği, eser sözleşmesinden kaynaklı olarak ödenmeyen bakiye imalat bedelleri, haksız kesintiler nedeniyle yapılmayan ödeme olup olmadığı, davacının alacağının olup olmadığı hususlarında toplanmaktadır.
Taraflar arasında imzalanan 16.10.2017 tarihli sözleşmenin “Sözleşmenin Türü ve Bedeli” başlıklı 3. Maddesinde “Yüklenici …. sınırları içerisinde bulunan parklar, refüjler, yan bantların yeşil alanları, piknik alanları, rekreasyon alanları, mezarlıklar, havuzlar ve göletler ile belediyemize ait tesislerin bitkisel, inşaat, tesisat, elektrik bakım onarım işi bünyesinde bulunan 5.003.413,00-TL keşif bedelli, 2017 yılı …’nın …. vermiş olduğu teklifteki pozların birim fiyatları üzerinden %11,08 kırım karşılığında yapmayı kabul ve taahhüt eder.
İşin sözleşme bedeli KDV hariç 4.449.034,84-TL’dir.” Hükmünün yer aldığı, görülmüştür.
Davacı yan, dava dilekçesinde üstlenilen işin hem toprak temini, hem de toprak serimi işini içerdiğini, toprak temini ve serimi işi için m3 başına 19-TL fiyat verildiğini, ancak davalı yanın ilk hak edişlerde hem toprak temini hem de toprak serimi işi için m3 başına 19,00-TL ödemişken, son hak edişte bu tutarı m3 başına 6-TL’ye indirdiğini beyan etmektedir.
Taraflar arasında imzalanan sözleşmenin “İşin Adı ve Konusu” başlıklı 2. Maddesinde işin bakım, onarım ve hizmet alım işi olduğunun belirtildiği, teknik ayrıntılara yer verilmediği, yine idari ve teknik şartnamede de bu hususta bir açıklama olmadığı görülmüştür.
Dosya kapsamında davalıya ait herhangi bir cevap veya beyan dilekçesi bulunmamaktadır. Ancak … … İşl. Ltd. Şti. …’nün, Hukuk Müşavirliği’ne hitaben yazmış olduğu 23.11.2022 Tarihli ve …. Sayılı yazıda özetle; “Yüklenici sıfatıyla taahhütleri altında tamamlanan 1.722.220.502,79 TL sözleşme bedelli “… Sınırları İçerisinde Bulunan Parklar, Refüjler, Yan Bantların Yeşil Alanları, Piknik Alanları, Rekreasyon Alanları, Mezarlıklar, Havuzlar ve Göletler ile Belediyeye Ait Tesislerin Bitkisel, İnşaat, Tesisat, Elektrik Bakım ve Onarım” işinin 25.01.2016 tarihinde başladığını ve üç aylık süre uzatımı ile birlikte 02.04.2018 tarihinde sona erdiğini, Davacı firmanın söz konusu iş kapsamındaki “2017 Yılı …. ” İşinin alt yüklenicisi olduğunu, …’nın … olan …. teklif etmiş olduğu birim fiyatlar üzerinden %11,08 (onbir virgül sekiz) tenzilat yapmak suretiyle 4.449 034,84 TL sözleşme bedeli üzerinden, 16.10.2017 tarihinde sözleşmenin imzalandığını, 18.10.2017 tarihinde işe başlandığını ve süre uzatımı ile birlikte 02.04.2018 tarihinde işin sona erdiğini, Davacı firmaya bu süre içerisinde yapmış olduğu imalatların bedeli olan toplam 3 (üç) hakediş düzenlendiğini, ilk iki hakedişte davacının alacağına karşılık …’ya fatura kestiğini, fakat son hakedişte firma borçlu olduğu için itiraz kaydı ile hakedişi imzaladığını,
Davacı firmanın hakedişlerinin … olan … tarafından onaylanan hakedişler üzerinden düzenlenmekte olduğunu, sözleşmenin 5(b). Maddesinde … tarafından yapılacak herhangi bir kesintinin alt yüklenicinin hakedişinden kesileceğinin açıkça belirtilmiş olduğunu,
Ayrıca hizmet işleri genel şartnamesinin “Hakedişlerin düzeltilmesi” başlıklı 43. Maddesinde “Kontrol teşkilâtı, herhangi bir ara hakedişte, daha önce kendisi tarafından çıkarılmış eski bîr hakedişe yönelik değişiklikler veya düzeltmeler yapabilir ve herhangi bir işi yetersiz görürse, bu işin değerini bir ara hakedişin düşürmeye veya tamamen çıkarmaya yetkilidir” düzenlemesinin yer aldığını, alt yüklenici sözleşmesinin 5(b) maddesi ve hizmet işleri genel şartnamesine göre idarenin …’ dan kesmiş olduğu bedelin davacının hakedişine yansıtılmış olduğunu,
… olan … ile yapılan ….. Nolu son hakedişte … Hücresel Dolgu Malzemesi Serilmesi (H. 10 cm) pozunda kesinti yapıldığı için davacının hakedişinden, keşiften dolayı bir önceki hakedişinde ödenemeyen miktar dikkate alınarak 1,021, 823 m3 hücresel dolgu kesintisi yapıldığını, ayrıca idarenin … Toprak Temini ve Serilmesi pozunda …. Nolu son hakedişte geriye dönük tüm poz miktarını sıfırlayarak, … Bitkisel toprak serilmesi pozu üzerinden ödeme yaptığını,
Aynı şekilde davacı firmanın ilk iki hakedişinde ödemesi yapılan 44.824,405 m3 bitkisel toprak bedelinin … Bitkisel toprak serilmesi pozu üzerinden hesaplandığını ve davacı firmanın 3(üç) Nolu son hakedişinden kesinti yapılmış olduğunu” beyan ettiği görülmüştür.
Bu doğrultuda davalı yanca poz numarasının değiştirildiği, son hak edişte geriye dönük bütün poz numaralarının sıfırlandığı ve yalnızca toprak serilmesi için ödeme yapıldığının beyan edildiği görülmüştür. Bu nedenle davalının ilk iki hakedişte davacı firmaya ödediği … poz nolu imalatı, 3 nolu ve son hakedişte tamamen kaldırarak, bunun yerine farklı bir imalat olan, daha ucuz ve daha önce hiçbir hakedişe girmemiş olan … poz nolu imalatı koyduğu, yani imalatın nevini değiştirdiği anlaşılmıştır.
Mevcut ticari ilişkiden dolayı davacının davalıdan olan alacağının tayin ve tespiti bakımından taraflara ait ticari defterler üzerinde inceleme yapılarak 05/05/2023 tarihli bilirkişi raporu alınmıştır.
Alınan bilirkişi raporu diğer delillerle birlikte değerlendirilerek yapılan inceleme sonucunda;”… kurulumuzca davacının yüklendiği işi eksiksiz ve ayıpsız olarak teslim edip etmediğinin belirlenmesi istenilmiş olup, yapılan incelemede, davacı firmanın; sözleşme konusu işin 3(üç) nolu hakedişe göre eksiksiz olarak tamamlamış olduğu, davalının dava konusu işe ait herhangi bir eksiklikten bahsetmediği, dosya kapsamında bu yönde yapılmış bir eksiklik veya ayıba ilişkin bildirim veya benzeri bir belgenin yer almadığı görülmüştür. Bu nedenle takdir mahkemeye ait olmak üzere, davacının sözleşme konusu işi eksiksiz ve ayıpsız olarak gerçekleştirdiği değerlendirilmiştir.
Bununla birlikte davacı yanca dosyaya toprak teminine ilişkin çeşitli belgeler sunulmuş olup, yapılan incelemede şu hususlar tespit edilmiştir:
a-) Dava dosyasında yer alan, dava dışı … Ltd. Şti’ye ait, 29.12.2017 ve … sıra numaralı faturada 28.240,00 m3 toprağın 1412 kez kamyon seferi ile nakledildiği belirtilmiştir. Ancak yapılan mali incelemede söz konusu faturanın, davacının ticari defterlerinde kayıtlı olmadığı görüldüğü için, fatura konusu toprağın dava konusu işte kullanılıp kullanılmadığı, davacının ticari defter kayıtlarından anlaşılamamıştır.
b-) Mali incelemeler sonucunda, tespit edilen üç adet faturada davacı firma adına yapılmış toprak nakilleri ise şöyledir:
-23.11.2017 tarih ve … seri nolu faturada toplam : 664,00m3
-05.11.2017 tarih ve … seri nolu fatura da toplam : 560,00m3
-15.11.2017 tarih ve … seri nolu fatura da toplam : 540,00m3 (Toplam 1764 m3)
Her ne kadar davalı tarafından poz numaralarının değiştirilerek toprağın yalnızca serimi işi için ödeme yapıldığı anlaşılmış ise de, dosya kapsamında serilecek toprağın davalı tarafından temin edildiğine ilişkin herhangi bir evraka rastlanmamıştır. Bu doğrultuda mahkemece hak edişteki pozların sonradan değiştirilmesi nedeniyle davacının yapmış olduğu işin … poz numaralı imalatta belirtilen toplam 44.824,405 m3 toprak temini ve serimi işinin eksiksiz olarak yapıldığının kabul edilmesi durumunda, davalı firmanın, bu poz değişimleri sonunda, davacı firmaya KDV hariç 851.663,70 TL-299.875,27 TL = 557.788,43 TL eksik ödeme yapmış olduğu, davacının talep edebileceği alacak tutarının KDV Dahil 658.190,34-TL olduğu hesaplandığı ..” bildirilmiştir.
Mahkememizce alınan bilirkişi raporu usul ve yasa ile dosya kapsamına uygun, yeterli, gerekçeli olduğu görülmüş ve hükme esas alınmıştır.
Toplanan delillere göre; dosyada yer alan hak ediş raporlarının incelenmesinde davacının “…” poz nolu Toprak temini ve serimi işini yaptığı, söz konusu işin birim fiyatının m3 başına 19,00-TL olarak belirlendiği, davalının davacıya daha önce bu şekilde ödeme yaptığı, bununla birlikte işin bitmesinden sonra gerçekleştirilen son hak edişte söz konusu poz numarasının davalı tarafından değiştirildiği, poz numarasının “…”olarak değiştirildiği, bu poz numarasının ise yalnızca toprak serimi işini kapsadığı, toprak teminini kapsamadığı, birim fiyatının ise m3 başına 6,69-TL olarak belirlendiği, davalı tarafından davacı firmaya son olarak 2 nolu hakedişte … poz numaralı imalat adı altında toplam 44.824,405 m3 imalat miktarı karşılığında, KDV hariç 851.663,70 TL tutarında imalat bedeli ödendiği, ancak 3 nolu hak edişte ise … poz numaralı imalatın 2 nolu hakedişte ödenen hak ediş tutarı olan 851.663,70 TL’nin hakedişte sıfırlanarak, … pozlu numaralı imalatın yerine, … poz numaralı imalat adı altında toplam 44.824,405 m3 imalat miktarı karşılığında KDV hariç 299.875,27 TL ödendiği anlaşılmıştır.
Bu durumda; davalı firmanın, bu poz değişimleri sonunda, davacı firmaya Kdv hariç 851.663,70 TL-299.875,27 TL = 557.788,43 TL eksik ödeme yapmış olduğu, davacının talep edebileceği alacak tutarının KDV Dahil 658.190,34-TL olduğu hükme esas alınan bilirkişi raporu ile hesaplandığı davacının davalıdan bu miktar alacaklı olduğu değerlendirildiğinden davanın kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelerle,
1-Davanın kabulü ile; 658.190,34-TL’sı alacağın dava tarihi olan 13/06/2022 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
2-Harçlar Kanununa göre alınması gereken 44.960,98 TL harçtan peşin alınan 170,78 TL harç ile tamamlanan 11.069,47 TL harçların mahsubu ile eksik 33.720,73 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
3-Davacı taraf vekil ile temsil edildiğinden Karar Tarihindeki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 98.146,65-TLvekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından peşin yatırılan harçlar dahil ayrıntısı UYAP sistemi üzerinde gösterilen ve aşağıda dökümü yapılan 17.502,45-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-14. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca …. bütçesinden ödenen 1.560,00-TL arabuluculuk ücretinin (yargılama gideri) davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
6-HMK 333. Maddesi uyarınca Taraflarca yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair; Davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde …. Bölge Adliye Mahkemesi’ne başvurmak suretiyle istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 13.11.2023
Katip …. Hakim ….
¸[e-imzalıdır] ¸[e-imzalıdır]
DAVACI YARGILAMA GİDERLERİ
Vekalet Harcı 11,50 TL
Başvurma Harcı 80,70 TL
Peşin Harç 170,78 TL
Tamamlama Harcı 11.069,47 TL
Müzekkere ve tebligat 170,00 TL
Bilirkişi Ücreti 6.000,00 TL
TOPLAM 17.502,45 TL