Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. ANKARA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
ANKARA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/99
KARAR NO : 2022/277
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 10/02/2021
KARAR TARİHİ : 11/04/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 12/04/2022
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; keşidecisi müvekkili davacı Kooperatif, Lehtarı davalı …, düzenleme tarihi 28.04.2017, bedeli 82.219,16 TL, vadesi 17.05.2017 tarihi olan ve nakden kaydını içeren Bono keşide edilmek suretiyle müvekkili davacı Kooperatifin borçlandırıldığını, bono üzerinde, keşideci Kooperatifi temsilen Yönetim Kurulu 2. Başkanı … ve Yönetim Kurulu Üyesi … imzalarının görüldüğünü, bononun keşide edildiği 28.04.2017 tarihinde Kooperatifin Yönetim Kurulu Başkanının …, Yönetim Kurulu 2. Başkanının ise kardeşi … olduğuna dair 07.04.2017 tarih ve 9301 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinin 12. Sayfasının da sunulduğunu, sunulan 07.04.2017 tarihli Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanan ve Yönetim Kurulunun 31.,03.2017 tarihli kararında, bir çok konuda Kooperatifi temsil ve ilzama yetkili oldukları belirlenmesine karşın bu yetkilendirmede yönetim kurulu üyelerinin bono düzenleme yetkisi bulunmadığını, hem Kooperatif adına bono keşide eden hem de bono lehdarı Kooperatif Yönetim Kurulu 2. Başkanı davalı … olduğunu, yani, davalı …’un 2. Başkanı olduğu davacı Kooperatif adına keşide ettiği bono ile Kooperatifi kendi lehine borçlandırdığını, Kooperatifin olağan genel kurul toplantısının 29.04.2017 tarihinde (Bono keşidesinden bir gün önce) yapılmış olup Kooperatif Yönetim Kurulu Üyelerinin değiştiğini ve … …, … yeni üye seçildiklerini, tüm Bunlara ilaveten; fiilen ne zaman düzenlendiği belli olmayan ve Kooperatif Kayıtlarında yer almayan Bononun, lehdar … tarafından … Gayrimenkul İnş. Eml. Oto. Org. San. Ve Tic. Ltd. Şti ve ciro edildiğini, … Gayrimenkul İnş. Eml. Oto. Org. San. Ve Tic. Ltd. Şti nin kurucusu ve ortağının ise, davacı müvekkili Kooperatifin (Bononun düzenlendiği 28.04.2017 tarihindeki) Yönetim Kurulu Başkanı … olduğunu, yani, …’un, hem Kooperatif Yönetim Kurulu Başkanı hem de … Gayrimenkul İnş. Eml. Oto. Org. San. Ve Tic. Ltd. Şti nin kurucusu ve ortağı olduğunu, senet altında Şirket adına atılan imzanın … ve …’e ait olduğu 31.03.2017 tarihli Yönetim Kurulu Karar defterindeki kendisine ait imzadan anlaşılmakta ise de Kooperatif kayıtlarına alınmayan (imza tarihinde imzalayanlar görevde olmasına rağmen) işbu bononun Kooperatifi temsile yetkili Yönetim Kurulu Üyelerinin eli ürünü olup olmadığı da Mahkeme tarafından araştırılması gerektiğini, Hamil … Gayrimenkul İnş. Eml. Oto. Org. San. ve Tic. Ltd. Şti, … sayılı dosyası ile müvekkili Kooperatif aleyhine Kambiyo Senetlerine Özgü Haciz Yoluyla icra takibi başlattığını, İcranın kaldırılmasına ilişkin itirazen ikame ettikleri Ankara …İcra Hukuk Mahkemesinin 2019/609 E. 2020/223 K. Sayılı itirazın kaldırılması davasında Mahkemece, “taraflar arasındaki borç alacak ilişkisi alacağın varlığı genel mahkemelerde yargılamayı gerektirdiğinden” davanın reddedildiğini ve kararın istinaf incelemesinde olduğunu, Kooperatifin, Kooperatif Yönetim Kurulu üyesi … ile her hangi bir borç alacak ilişkisi olmamasına karşın (ki yönetim kurulu üyesinin Kooperatifle işlem yapma yasağı kapsamında yasa hükümlerine göre de olması mümkün değildir.), …’un hem Kooperatif adına keşidecisi olduğu hem de lehdarı olduğu belgenin bono olarak nitelendirilemeyeceğini, bononun keşideci yönetim kurulu üyelerinin görevlerinin sona ermesinden bir gün önce üstelik kendi lehine düzenlenmiş olmasının bononun eski yönetimce görevleri sona erdikten sonra, sonradan doldurulması suretiyle tanzim edilmiş olabileceğini, kooperatif eski yönetim kurulu başkanı olan ve bonoda imzası bulunan …’un bononun ciro edildiği Hesapltevin Ltd.Şti. nin kurucu ortağı olduğunu, bu nedenle … Ltd. Şti.nin iyi niyetli olarak kabul edilmesinin mümkün olamayacağını, belirterek; Müvekkili davacı Kooperatifin, davalılara borçlu olmadığının tespiti ile Ankara … müdürlüğünün … sayılı kambiyo senetlerine mahsus icra takibinin iptaline, haksız ve niyetli takip nedeniyle dava değeri iniyet tazminatının davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı tarafa usulüne uygun olarak tebligat çıkarılmasına rağmen davaya cevap vermedikleri gibi duruşmalara da katılmamışlardır.
DELİLLER:
-Ankara … Müdürlüğünün … E sayılı icra dosyası,
-Davacı Kooperatife ait ana sözleşme, ticari defter ve bağlı kâğıtları,
-Davacı Kooperatif ve davalı şirketin Ticaret Sicil Kayıtları,
-Davalılara ait Nüfus Sicil Kayıtları,
-02/12/2021 günlü bilirkişi raporu,
MAHKEMENİN GEREKÇESİ:
Dava; İcra takibine konu bono senedi nedeni ile borçlu olmadığının tespiti ve tazminat istemine ilişkindir. (İİY 72 md)
Ankara … Müdürlüğünün … E sayılı takip dosyası incelendiğinde; alacaklısının … Gayrimenkul İnş.Eml.Oto.Org.San.Tic.Ltd.Şti, borçlusunun SS.Bak-kent Konut Yapı Koopetarifi olduğu, 01/08/2019 tarihli takip talebinde 82.219,16-TL asıl alacak, 26.355,19-TL İşlemiş faiz, 246,66-TL %0,3 komisyon olmak üzere toplam 108.821,01-TL tutarındaki toplam alacağın asıl alacağa yıllık %19,50 avans faiziyle tahsilinin talep edildiği, dayanak senet olarak; 28.04.2017 tanzim ve 17.05.2017 vade tarihli 82.219,16.TL miktarlı bono” olarak gösterildiği, kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla yapılacak takipte ödeme emrinin tebliğ şerhinin bulunmadığı, ancak borçlu kooperatife ait taşınmaz üzerine haciz şerhi işlendiği, dosya içerisinde bulunmamakla birlikte açılan taleplerden kıymet takdirinin yapıldığı anlaşılmıştır.
Takibe dayanak bono incelendiğinde; 28.04.2017 keşide ve 17.05.2017 vade tarihli, 82.219,16-TL bedelli ve “bedeli nakden ahzolunmuş” ibaresinin bulunduğu, düzenleme yerinin olmadığı ancak keşideci kooperatifin kaşesi mevcut olup adresi Ankara olduğu, Keşidecisinin davacı kooperatif (çift imzalı) Lehdarının davalılardan … olduğu, hamilinin … Gayrimenkul İnşaat Eml. Otom.Org. San. ve Tic. Ltd. Şti olduğu anlaşılmakla bono vasfında bulunduğu anlaşılmıştır.
Kooperatif ticari defter ve bağlı kâğıtları üzerinde yapılan inceleme sonucu alınan bilirkişi raporunda; “… Kooperatife borç alınmasına yönelik genel kurul kararına veya yönetim kurulu kararına rastlanmadığı, davacı kooperatifin 2017 ve 2018 yılı yevmiye defterlerinde anılan bononun kaydına rastlanmadığı, bono lehdarı …’un kooperatif kasasına / bankaya bir nakit giriş kaydına rastlanmadığı, davacı kooperatifin bono lehdarı (yönetim kurulu üyesi) …’a borçlu bulunduğuna dair bir kayda rastlanmadığı, davacı kooperatifin hamil … gayrimenkul İnşaat Emi. Otom.Org. San. ve Tic. Ltd. Şti.ne karşı bonoda yazılı bedelden dolayı borçlu olup olmadığı hususunun hukuki yorum gerektirmesi nedeniyle bu hususun Mahkemenin takdirinde bulunduğu…” bildirilmiştir.
Toplanan bu delillerden; Dava, icra takibine konu bono nedeniyle borçlu bulunulmadığının tespiti ile icra takibinin iptali istemine ilişkindir. Davacı Kooperatifin, davalılara borçlu olmadığının tespiti ile Ankara … Müdürlüğünün … sayılı kambiyo senetlerine mahsus icra takibinin iptaline, haksız ve kötü niyetli takip nedeniyle dava değeri üzerinden %20 kötü niyet tazminatının davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Davalılar davaya cevap vermemiştir.
Yapılan bilirkişi incelemesi neticesinde, 2018 yılı yevmiye defterinde de anılan bono kaydına rastlanılmadığı, 2017 yılında bono lehdarı … (ve hamilin) tarafından kooperatif kasasına veya bankaya yapılmış bir borç ödemesine veya nakit girişine rastlanmadığı, bono lehdarı …’un kooperatif yönetim kurulu üyesi olması hasebiyle yapılan incelemede, herhangi bir huzur hakkı alacağına da rastlanmadığı, kooperatifin 31.03.2017 tarihli olağanüstü genel kurulu tutanağı ve 29.04.2017 tarihli 2016 yılı hesap yılı olağan genel kurul tutanaklarının incelenmesinden ; 3. Kişilerden borç alınmasına ilişkin bir genel kurul kararına rastlanmadığı, yine yönetim kurulunun 2016 ve 2017 yılı alınan kararlarının incelenmesinden, 3. Kişilerden borç alınmasına dair bir karara rastlanmadığı, sonuç olarak kooperatifin genel kurul ve yönetim kurulu kararlarında 3. Kişilerden borç alınmasına yönelik bir karara tesadüf edilmediği gibi, dava konusu bononun kaydına ve bono bedeli kadar nakit girişine ve lehdar … lehine bir alacak kaydına rastlanmadığı yapılan bilirkişi incelemesi ile anlaşılmıştır.
Kooperatif Anasözleşmenin 46. Maddesinde; “Kooperatif adına düzenlenecek evrakın muteber olması veya kooperatifi ilzamı için, kooperatif unvanı altında temsile yetkili olanlardan ikisinin imzası gereklidir.
Yönetim kurulu, kooperatifi temsil ve kooperatif adına imza atmaya yetkili şahısları kararla tespit eder ve bu kararın noterlikçe onaylanmış bir sureti, imzalarla birlikte tescil edilmek üzere Ticaret Sicili Memurluğuna verilir.
Gerektiğinde, yukarıdaki fıkra hükmüne göre hareket edilerek imza yetkisine sahip kimseler değiştirilebilir.” hükmü düzenlenmiştir.
Kooperatifin 31.03.2017 tarihli olağanüstü genel kurulunda yönetim kuruluna …, … ve … seçilmiştir. Nüfus Kayıtlarına göre Burhan ve … kardeştir. Ayrıca davalı … Gayrimenkul İnş.Eml.Oto.Org.San.Tic.Ltd.Şti, …’a ait tek ortaklı bir şirkettir.
Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin 07.04.2017 tarih ve 9301 sayılı nüshasının 12. Sayfasında yayınlanan 31.03.2017 tarih ve 2017/02 nolu yönetim kurulu kararı ile; Kooperatifi borç altına sokmaya ve ilzam edecek her türlü sözleşme senet, makbuz, çek ve belgeyi imzalamaya ….vs. yetkiler kullanmaya Kooperatif başkanı …’un imzasının yanında 2. Başkan … veya muhasip üye …’in kooperatif ünvanı üzerine atacakları üç imzadan iki imza ile 1 yıl temsil ve ilzam edilmesine karar verilmiştir.
Ayrıca 29.04.2017 tarihli olağan genel kurul toplantısında ise yeni yönetim kurulu üyeleri seçilmiştir. Dolayısıyla anılan yönetim kurulu üyelerinin görevleri 29.04.2017 tarihinde sona ermiştir.
Dava konusu bono 28.04.2017 keşide, 17.05.2017 vade tarihli, lehdarı kooperatif yönetim kurulu üyesi … olup çift imzalıdır.
Belirtmek gerekirse ticaret sicil ilanına göre kooperatif adına düzenlenen bononun kooperatifi ilzam edebilmesi için kooperatif başkanı …’un imzası yanında yönetim kurulu üyelerinden birinin imzası bulunması zorunludur. Her halükarda çift imzadan birinin kooperatif başkanına ait olması gerekmektedir. Ancak imzaların hangi yönetim kuruluna ait olduğu tespit edilememiştir.
Yönetim kurulu, kooperatif işlerinin yönetimi için gereken titizliği gösterir ve kooperatifin başarısı ve gelişmesi yolunda bütün gayretini sarf eder.
Anasözleşmenin 48/IV maddesinde, “Yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif memurları ortaklık işlemleri dışında kendisi veya başkası namına, bizzat veya dolaylı olarak kooperatifle kooperatif konusuna giren bir ticari muamele yapamaz.” hükmü düzenlenmiş olup buna göre yönetim kurulunun ortaklık işlemleri dışında kooperatifle ticari iş yapması yasaklanmıştır.
Yine anasözleşmenin 6/5 maddesinde, “Kooperatifin kredi ihtiyacının karşılanması amacı ile ilgili finansman kuruluşlarına başvurur, borçlanır, açılan kredinin zamanında ve amacına uygun kullanılmasını sağlayıcı tedbirleri alır.” hükmü düzenlenmiştir. Dolayısıyla ortakların konut ihtiyacını karşılamak amacıyla finansman kuruluşlarından borç alabilecektir.
Ancak kooperatifin ihtiyacı olması halinde genel kuruldan karar alınmak veya genel kurul yapılması zaman alacağından acil durumlarda yönetim kurulu kararı ile yönetim kurulu üyesinin kooperatife faizsiz borç vermesinde de bir beis bulunmamaktadır.
Yukarıda belirttiğimiz gibi borç alınmasına yönelik herhangi bir genel kurulu kararı ve yönetim kurulu kararına rastlanmamıştır.
Sonuç olarak; davacı kooperatifin bono lehdarı olan yönetim kurulu üyesi …’a borçlu olduğuna dair bir kayda rastlanmamıştır. Davalı … tarafından davacı kooperatife verilen bir nakit para kooperatif kayıtlarında mevcut değildir.
Dava konusu bononun ciro edildiği hamil … Gayrimenkul İnşaat Eml. Otom.Org. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin tek ortaklık olduğu ve ortağının … olduğu Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin 16.05.2017 tarih ve 9327 sayılı nüshasının 36. Sayfasında şirket ilanından anlaşılmıştır.
Bu arada bono hamili şirketin ortağı …, bono keşide tarihi itibarıyla da kooperatif yönetim kurulu başkanı …’dur. Ticaret Sicil Kayıtlarından gelen belgelerden aynı kişi olduğu anlaşılmıştır.
Bono üzerinde bulunan çift imzalar yönünden imza incelemesi yaptırılmasına mahkememizce gerek duyulmamıştır. Keşideci imzalarından bir tanesinin “Kooperatif başkanı …’un olduğu bu kişinin aynı zamanda lehtar … ile kardeş oldukları, Keşidecilerden (çift imza) Kooperatif başkanı …’un aynı zamanda hamil alacaklı …’ninde tek yetkilisi ve sahibi olduğu dosya içindeki ticaret sicil ve nüfus kayıtlarından anlaşılmıştır.
Davacı kooperatifin, hamil … Gayrimenkul İnşaat Eml. Otom.Org. San. Ve Tic. Ltd. Şti.ne ( …’a) ve davalı Lehtar …’a karşı bonoda yazılı bedelden dolayı borçlu bulunmadığı bilirkişi incelemesi ile anlaşıldığından davanın kabulüne karar vermek gerekmiş ayrıca davacı borçlunun kötü niyet tazminatı talep ettiği, borçluyu menfi tespit davası açmaya zorlayan senedin bedelsiz olduğunu bilerek düzenlendiği ve lehtar … tarafından ciro edilerek, (aynı zamanda keşideci …’un sahibi olduğu davalı … Gayrimenkul İnşaat…Ltd.Şti’ye verildiği davalıların da kötü niyetli olduğunun anlaşıldığı, İİY 72/5 mdsi gereği; takip konusu alacağın %20’si oranında tazminata hükmedilmesinin gerektiği anlaşılmakla aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelerle,
Davanın Kabulü ile, Ankara … Dairesi’nin … esas sayılı dosyasına dayanak olan 28/04/2017 düzenleme,17/05/2017 vade tarihli, davacının keşideci borçlu, davalı, …’un Lehtar Ciranta, davalı … Gayrimenkul İnşaat Emlak Oto. Org. San. Tic. Ltd. Şti’nin alacaklı hamil olduğu, 82.219,16-TL bedelli senet nedeni ile davacının davalılara borçlu olmadığının tespitine,
İ.İ.K. 72/5 maddesi gereği davacı borçluyu menfi tespit davası açmaya zorlayan takip haksız ve kötü niyetli kabul edilerek kötü niyetli olmakla kabul edilen miktarın %20’si oranında 16.443,83-TL’nin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
Harçlar Kanununa göre alınması gereken 5.616,39 TL harçtan peşin alınan 1.404,10 TL harcın mahsubu ile eksik 4.212,29 TL harcın davalılardan alınarak hazineye gelir kaydına,
Davacı taraf vekil ile temsil edildiğinden Karar Tarihindeki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 11.488,49 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
Davacının yapmış olduğu peşin ve başvuru harçları dahil UYAP sistemi üzerinde görülen ve aşağıda dökümü de yapılan toplam 2.644,00 TL yargılama giderlerinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
HMK 333. Maddesi uyarınca Taraflarca yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair; Davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesi’ne başvurmak suretiyle istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 11.04.2022
Katip … Hakim …
¸[e-imzalıdır] ¸[e-imzalıdır]
DAVACI YARGILAMA GİDERLERİ
Peşin Harç 1.404,10 TL
Başvurma Harcı 59,30 TL
Vekalet Harcı 8,50 TL
Posta giderleri 172,10 TL
Bilirkişi ücreti 1.000,00 TL
TOPLAM 2.644,00 TL