Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
ANKARA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/702
KARAR NO : 2023/54

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : … – (T.C. No: …)
VEKİLİ : Av. … –
DAVALI : … – …
VEKİLLERİ : Av. … –
Av. … –
DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 22/11/2021
KARAR TARİHİ : 30/01/2023
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 30/01/2023
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; alacaklı görünenin, müvekkili hakkında 07.01.2011 tarihinde 7. İcra Müdürlüğünün 2011/414 – esas sayılı dosyasından ilamsız takip başlattığını, daha sonra takip bir kaç kez yenilendiğinive yeni dosya numarası 2021/ 9388 olduğunu, takip dayanağı olan belgenin bankaya ibraz edilmemiş çek olduğunu, alacaklı tarafın bu çeke dayalı olarak takip başlattığını, takip dayanağı çekin keşidecisinin … Peyzaj Ve Fidan A.Ş. (Yeni unvanı : …. ve fidancılık A.Ş ) olduğunu, Müvekkili …’ın çekin lehdarı ve ilk cirantası olduğunu, çekin üzerinde yazılı tarih olan 04.04.2008 tarihinde 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu yürürlükte olup bu kanun hükümlerinin uygulanması gerektiğini, takip konusu çekin 6762 sayılı TTK’nun 708. Maddesinde belirtilen sürede bankaya ibraz edilmediğini, TTK’nun 730. Maddesi gereğince hamilin başvuru hakkını yitirdiğini, ödeme emrinin müvekkiline 01.11.2012 tarihinde tebliğ edildiğini, yapılan bu icra takibinde 20.03.2013 tarihinde menkul haczi talep edildiğini ve hacze gidildiğini, aradan yıldan fazla süre geçtikten sonra 04.04.2014 tarihinde “Sermaye haczi” talep edildiğini, talepler arasında geçen 1 yıllık süre sebebiyle borcun zamanaşımına uğradığını, 04.04.2014 tarihinden sonra başkaca işlemi, alacaklının 04.12.2017 tarihinde takibi yenileyeceğini yapılmadığını ve dosya mahzene gönderildiğini, en son alacaklının 12.07.2021 tarihinde yenileme talep ettiğini ve dosyanın 03.08.2021 tarihinde yenilenerek 2021/ 9388 esasını aldığını, 04.04.2014 tarihindeki haciz talebinden 03.08.2021 tarihindeki yenileme işlemine kadar 7 yıl boyunca dosyada hiçbir işlem yapılmadığını, haciz istenmediğini, talepler arasında geçen 7 yıllık süre sebebiyle borcun zamanaşımına uğradığını, takip konusu ibraz edilmeyen çekin, aralarındaki sözleşme gereği keşideci … Peyzaj Ve Fidan A.Ş.’ (Yeni unvanı : … Peyzaj Ve Fidancılık A.Ş ) tarafından alacaklı görünen …’un yetkilisi olduğu … Elektrik Aydınlatma İnş.san.tic İtd.şti.’ne keşide edilerek verildiğini, taraflar arasındaki 08.04.2008 tarihli sözleşme ile keşidecinin taahhü altında bulunan Afyon Sandıklı Belediye parkı inşaatının elektrik tesisat işi … Elektrik Aydınlatma İnş.San.Tic Ltd.Şti. tarafından yapılacağını, bu sebeple de takip konusu çek verildiğini, ancak işin Sandıklı Belediyesi tarafından iptal edilmesi üzerine işin yapılamadığını, bu sebeple de … Elektrik Aydınlatma İnş.San.Tic Ltd.Şti. alacağı olmadığı sebebiyle çeki bankaya ibraz etmediğini, ancak … Elektrik Aydınlatma İnş.San.Tic Ltd.Şti yetkilisi kendi adına bu çekle ilgili olarak 17.01.2011 tarihinde icra takibi başlattığını, ödeme emri usulsüz tebliğ edildiğinden müvekkilinin bu takipten haberi olmadığını, … Elektrik Aydınlatma İnş.San.Tic Ltd.Şti. Yetkilisi …’un müvekkiline ve diğer ortağa ulaşarak yapılan sözleşme sebebiyle hesaplaşmak istediğini söylediğini, görüşmeler sonucunda 27.06.2016 tarihli bir protokol düzenlenerek borcun 15.000-TL olduğu konusunda tarafların anlaştığını, bu borca karşılık ise 7.500-TL bedelli toplam 15.000-TL’lık iki bono düzenlenerek borç itfa edildiğini, daha sonra bonoların ödendiğini, davalı tarafın bonoların ödenmediği iddiasında bulunacak olur ise bu bonoları ortaya çıkarması gerektiğini, borcun keşideci tarafından ödenmiş olması sebebiyle de müvekkilinin borcu bulunmadığını belirterek ; İlk ciranta olan müvekkili ile alacaklı görünen davalı arasında hiçbir temel ilişki bulunmadığı, bu nedenle davalının müvekkilinden talepte bulunmasının mümkün olma bankaya ibraz edilmeyen çekin ciranta bakımından yazılı delil başlangıç niteliği taşımaması sebebiyle de çek hamili davalının ciranta olan müvekkiline müracaat etmesinin mümkün olmadığını, alacaklı taraf, sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayandığını iddia edecek olursa alacağın zaman aşımına uğramış olması nedeniyle ,takip konusu çekle ilgili usulüne uygun yapılmış bir temlik işlemi de bulunmadığından davalı yetkili hamil olmadığı ve takip hakkı bulunmadığından müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine, bu iddiaları kabul görmeyecek olursa; borcun keşideci tarafından itfa edilmiş olması nedeniyle müvekkilinin Ankara 7. İcra Müdürlüğünün 2021/9388 sayılı dosyası sebebiyle borçlu olmadığının tespitine, %20 tazminatın davalıdan tahsiline, mahkeme masrafları ve vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle;Çek kambiyo senedi olarak takip yapılmadığını, çekin süresinde ibraz edilmediği, hukuken ya sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre keşideciye yönelik takip yapması yada aradaki temek ilişkiye dayanarak cirantaya karşı takip yapması veya dava açması gerektiği belirtildiğini, ancak takip dosyası incelendiğinde görüleceği üzere, davacının çekin müvekkilinden önceki cirantası olup, takip yolunda bir usule aykırılık bulunmadığını, davacının açıklamalarında belirtildiği üzere, keşideciye karşı sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre, davacı borçluya karşı ise temel ilişkiye dayalı alacak nedeniyle, çek de yazılı delil başlangıcı olmak üzere takip yapıldığını, taraflarınca davaya konu icra takibinin, kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla değil, ilamsız icra yoluyla takibe konu edildiğini, davacı ancak borcunu ödediğini ispatlaması halinde takip konusu borçtan kurtulacağını, davacının, 08.04.2008 tarihinde … Elk.Ayd.Ltd.Şti. ile akdettiği sözleşme ile Afyonkarahisar Sandıklı ilçesinde Sandıklı Belediye parkı inşaatının elektrik tesisat işlerini taşeron olarak yaptığını, müvekkilinin de bu işte gerekli olan malzemeleri tedarik ettiğini, müteahhidin işi bırakması üzerine ödemelerde sorunlar yaşandığını ve davacı ile ortağı ödeme taahhüdünde bulunduğunu, davacının, müvekkiline 27.06.2016 tarihli Protokol ile takibe konu, alacağa dayanak çeki ciroladığını, davacının müvekkiline hiçbir ödeme yapmadığını, çek konusu alacağın ödenmesinden sorumlu olduğunu, borcun ödendiğine ilişkin savunmanın, ispatlanması gereken bir iddia olduğundan, bu beyan ile davacının, borcu bulunduğunu ikrar etmekte ancak ödediğini de ispat etme külfetine girdiğini, borcun ödendiğinin yazılı belge niteliğindeki belge ile ispat edilebileceği nazara alındığında, davacının, dava dilekçesindeki beyanları ile borcun varlığını ikrar ettiğini, ancak çek bedelinin ödenmiş olduğunun iddia edildiğini, HMK ve Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarında belirtildiği gibi çek bedelinin ve aradaki hukuki ilişkiden kaynaklı borcun ödenmiş olduğunu iddia eden davalının bu iddiasını yazılı delil ile ispatlaması gerektiğini, ticari defterlerde yapılacak inceleme ile davaya ve icra takibine konu çek ve ilişki nedeniyle mevcut borcun davalı tarafından ödenmemiş olduğunun ortaya çıkacağını belirterek davanın reddi ile %20’den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatı ödemesine hükmedilmesine karar verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:
-Ankara 7.İcra Müdürlüğünün 2021/9388 esas sayılı takip dosyası,
-Dava dışı … Peyzaj ve Fidancılık A.Ş. ile … Ltd.Şti arasında yapılan 08.04.2008 tarihli sözleşme
-27/06/2016 tarihli Protokol,
-Türkiye Bankalar Birliğine, … … Bankasına yazılan müzekkere cevabı,
-… Optik..Ltd Şti’ye yazılan müzekkere cevapları,
-01/09/2022 tarihli kök ve 02/01/2023 tarihli ek bilirkişi raporu,
MAHKEMENİN GEREKÇESİ:
Dava, İİK’nun 72/3 maddesine dayalı olarak açılan menfi tespit davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, takibe dayanak çekin bankaya ibraz edilmemesi nedeniyle çek vasfında bulunmadığından bu çek nedeniyle çekte cirosu bulunan lehdar olan davacıya icra takibi yapılıp yapılamayacağı, çekte yazılı alacağın zamanaşımına uğrayıp uğramadığı, davacı ile çek hamili davalı arasında temel ilişki bulunup bulunmadığı, borcun ödenip ödenmediği noktalarında olduğu anlaşılmaktadır.
Ankara 7. İcra Müdürlüğü’nün 2021/9388 E. sayılı dosyası incelenmesinden; davalı … tarafından davacı … ve dava dışı … Peyzaj ve Fidancılık A.Ş. aleyhinde 17.01.2011 tarihinde ilamsız icra takibi başlatarak, 20.000,00-TL Asıl alacak +5.020,27-TL işlemiş faiz 25.020,27-TL alacağın asıl alacağa işleyecek %9 yasal faiziyle tahsilinin talep edildiği, borcun sebebi olarak “…. Bankası Topraklık Şubesine ait 04.04.2008 keşide tarihli 54.000,00-TL’lık çekten doğan alacak” olarak gösterildiği, Ödeme emrinin davacının babası imzasına 01.11.2012 tarihinde tebliğ edildiği, hacze gidildiği anlaşılmakla birlikte dosya kapsamında bir tahsilat kaydına rastlanmamıştır.
Takibin dayanağı çek incelendiğinde; … Bankasına ait keşidecisi … Peyzaj ve Fidan A.Ş., lehdarı … seracılık-…, 04.04.2008 keşide tarihli 54.000,00.TL. bedelli çek (Çekin arkasını dosyamız davacısı olan lehdar …’ın imzalayarak çeki davalıya ciro ettiği, ancak çekin ibraz kaydının bulunmadığı anlaşılmıştır.)
Takip aşamasında taraflarca düzenlenen 27.06.2016 tarihli protokol başlıklı belge incelendiğinde; “… Peyzaj ve Fidancılık adına … Elektrik Aydınlatma Ltd. Şti.ne verilen Sandıklı Belediyesi işine ait sözleşmeye istinaden verilen çek bedeli üzere 15.000 TL’ye anlaşmaya varılmış olup iki ortak adına ayrı ayrı 7.500.TL.lık senet düzenlenmiş olup iş bu senetler ödendikten sonra çekle alakalı ödeyen tarafın borçla ilişkisi kalmayacaktır.” denilerek belgenin alacaklı davalı …, dava dışı borçlu … ve borçlu davacı … tarafından imzalandığı anlaşılmıştır.
Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nin 23.04.2008 tarih ve 7047 sayılı nüshasının 14-15 sayfası (Yeni; … Peyzaj ve Fidancılık A.Ş.’nin anasözleşme tadili ve yönetim kurulu yetki dağılımının ilan edildiği, dosyamız davacısı …’ın şirketin yönetim kurulu üyesi olduğu anlaşılmıştır.)
Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nin 14.12.2006 tarih ve 6704 sayılı nüshasının 36 sayfası (… Elektrik Aydınlatma İnş. Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ortaklar kurulu kararının ilan edildiği, dosyamız davalısı …’un şirket ortağı ve müdürü olduğu anlaşılmıştır.)
Türkiye Bankalar Birliği ve … … Bankasına yazılan müzekkere cevaplarında; 92520994791 senet numaralı borçlusu davacı …’a 21/09/2016 tarihinde ödememe protestosunun gönderildiği, senedin müşteriye iade edildiği ve senet protestosunun 02/01/2017 tarihinde ödememe protestosunun kaldırıldığının bildirildiği görüldü,
Mevcut ticari ilişkiden dolayı davalının davacıdan olan alacağının tayin ve tespiti bakımından taraflara ait ticari defterler üzerinde inceleme yapılarak 01/09/2022 tarihli kök ve 02/01/2023 tarihli ek bilirkişi tarihli bilirkişi raporları alınmıştır.
Bilirkişiler dosyaya sundukları raporlarında özetle; “…Davacı taraf 21.11.2022 tarihli dilekçesinde ‘Bizde ticari defterleri bulamadığımız için ve de davanın çözümüne katkısı olmadığı için sunamıyoruz’ şeklinde beyanda bulunduğu,
..Tarafların ticari kayıtlarının incelenmesinde; Takip ve dava konusu edilen uyuşmazlıkla ilgili dava dışı … Ltd. Şti.‘nin ticari defterlerinde her hangi bir bilgi ya da kayıt görülememiş olduğu, Çek ve taraflar arasında imzalanan protokol gereğince imzalandığı iddia olunan bono ile ilgili dava dışı … Ltd. Şti.‘nin ticari defterlerinde kayıt görülememiş olduğu, Çek ve taraflar arasında imzalanan protokol gereğince imzalandığı iddia olunan bononun karşılığının ödenmiş olduğuna ilişkin dava dışı … Ltd. Şti.‘nin ticari defterlerinde kayıt görülememiş olduğu, Dava dışı … Ltd. Şti.‘nin taraflar arasında iş ilişkisini gösteren ticari defterlerinde kayıt görülememiş olduğu,
Tarafların ortağı bulundukları dava dışı … Peyzaj Fidancılık (müteahhit) ve İnşaat A.Ş. ile … Elektrik Aydınlatma İnş. San. Tic. Ltd. Şti. (Taşeron) arasında yapılan 08.04.2008 tarihli sözleşme uyarınca Sandıklı Belediye parkı inşaatının elektrik tesisat ve taahhüt malzemeli ve işçilikli olarak taşeron olarak üstlenen … Elektrik Aydınlatma İnş. San. Tic. Ltd. Şti.nin alacağı için takibe dayanak çekin davacı tarafından ciro edilerek taşeron şirketin yetkilisi olan davalıya verildiği hususunda taraflar arasında bir niza bulunmadığı,
Dava/takip konusu çekin bankaya ibraz edilmemesi nedeniyle çek vasfında bulunmadığından çeki davalıya ciro eden davacıya karşı ilamsız icra takibi yapılıp yapılamayacağı ve çekte yazılı alacağın zamanaşımına uğrayıp uğramadığı hususları hukuki nitelikte bulunduğundan bu hususunun mahkemenin takdirinde bulunduğu,
İspat hukukuna ilişkin olarak; anılan protokole göre 2 adet 7.500.TL.lık toplam 15.000.TLık bono düzenlendiği belirtildiğine göre protokol içeriğine göre bu bonoların davalıya teslim edilmiş sayılıp sayılmayacağı, verilen bonolar nedeniyle borcun tecdid edilip edilmediği, takibe konu çek bedelinin anlaşmayla ödenmiş sayılıp sayılmayacağı hususunun mahkemenin takdirinde bulunduğu..” bildirilmiş Raporlar karar vermeye yeterli bulunmakla mahkememizce itibar edilmiştir.
Toplanan delillere göre; davalı tarafından davacı aleyhine Ankara 7.İcra Müdürlüğünün 2021/9388 Esas sayılı takip dosyası ile zaman aşımına uğramış ve kambiyo senedi vasfını kaybetmiş olan çeke dayalı olarak ilamsız icra takibi başlattıldığı, TTK’nun 732.maddesine göre zaman aşımına uğramış çek ile ilgili çek hamilinin ancak sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre keşideciye müracaat edebileceği veya aralarındaki temel ilişkiye dayanarak cirantaya karşı dava açması ve takip başlatması gerektiği, ilk ciranta olan davacıya karşı alacaklı görünen davalı arasında temel ilişki bulunmadığı ve bankaya ibraz olunmayan çekin ciranta bakımından yazılı delil başlangıcı niteliği taşımaması sebebiyle de çek hamilinin cirantaya müracaat edemeyeceği ayrıca taraflar arasında icra takip aşamasında 27.06.2016 tarihli protokol düzenlendiği borcun 15.000,00-TL olduğu konusunda tarafların anlaştığı bu borca karşılık 7.500,00-TL bedelli iki bono düzenlenerek borcun itfa edildiği ve daha sonra ödendiği iddia edilerek Ankara 7. İcra Müdürlüğünün 2021/9388 sayılı dosyası sebebiyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespitinin talep edildiği somut uyuşmazlıkta; yargıtay uygulamaları uyarınca; zamanaşımına uğramış çekten dolayı kambiyo hukukuna göre müracaat hakkını kaybetmiş hamil (davalı-…) kendi cirantasına (davacı-…) karşı aralarındaki temel ilişki sebebiyle açacağı davasında genel hükümler çerçevesinde çeke yazılı delil başlangıcı olarak dayanıp alacağını her türlü delil ile kanıtlama hakkına sahiptir.
Tarafların ortağı bulundukları dava dışı … Peyzaj Fidancılık (müteahhit) ve İnşaat A.Ş. ile … Elektrik Aydınlatma İnş. San. Tic. Ltd. Şti. (Taşeron) arasında yapılan 08.04.2008 tarihli sözleşme uyarınca Sandıklı Belediye parkı inşaatının elektrik tesisat ve taahhüt malzemeli ve işçilikli olarak taşeron olarak üstlenen … Elektrik Aydınlatma İnş. San. Tic. Ltd. Şti.nin alacağı için takibe dayanak çekin davacı tarafından ciro edilerek taşeron şirketin yetkilisi olan davalıya verildiği hususunda taraflar arasında bir niza bulunmamaktadır.
Davalı alacaklının takibe konu çek sebebiyle davacıdan alacaklı olduğu, davacı borçlunun borcun ödendiği yönündeki iddiasını da yazılı delille ispatlayamadığı, icra takibine konu çekten dolayı davacının davalıya borçlu olduğu kanaatine varılmakla davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
Davalının kötü niyet tazminatı talebinin şartları oluşmadığı değerlendirildiğinden reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelerle,
1-Davanın reddine,
2-Davalının kötü niyet tazminatı talebinin reddine,
Harçlar Kanununa göre alınması gereken 179,90 TL harçtan peşin alınan 427,29 TL harcın mahsubu ile fazla alınan 247,39 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatırana iadesine,

Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
Davalının yapmış olduğu yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Davalı taraf vekil ile temsil edildiğinden Karar Tarihindeki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
HMK 333. Maddesi uyarınca Taraflarca yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,

Dair; Davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesi’ne başvurmak suretiyle istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.30.01.2023

Katip …
¸[e-imzalıdır]

Hakim …
¸[e-imzalıdır]