Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. ANKARA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
ANKARA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/586
KARAR NO : 2023/563
DAVA : İtirazın İptali (Kooperatif Aidat Borcundan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/10/202
KARAR TARİHİ : 12/07/2023
K.YAZIM TARİHİ : 21/07/2023
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Kooperatif Aidat Borcundan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA: davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili … davalı Kooperatife üye olduğunu, aidatlarını düzenli olarak ödediğini, davacı müvekkili sonrasında kooperatifin kötü gidişatını görmüş ve istifa dilekçesini vererek kooperatiften ayrıldığını, ayrıldıktan sonra davacı müvekkili davalı kooperatiften yatırmış olduğu aidatların iadesini talep ettiğini, davalı tarafından müvekkiline ödeme takvimi çıkarıldığını, davalı taraf, davacı müvekkiline iki defa ödeme planı çıkarmışsa da herhangi bir ödeme gerçekleştirmediğini, yaşanan bu süreç üzerine davacı müvekkili adına taraflarınca …. E. Sayılı dosya ile icra takibine girişildiğini, ve davalı tarafça yapmış oldukları icra takibine haksız ve kötü niyetli bir şekilde itiraz edildiğini, taraflarınca yapılan itiraz üzerine dava şartı olarak arabuluculuk başvurusu ve görüşmeleri yapıldığını, fakat yapılan görüşmeler sonucu anlaşma sağlanamadığını, davacı müvekkilinin alacağına kavuşması adına haksız ve kötü niyetli yapılan itirazın kaldırılması için huzurdaki davanın açılması zaruretinin hasıl olduğunu, arz ve izah olunan nedenlerle ve sayın mahkemece resen göz önünde bulundurulan nedenlerle davalının yapmış olduğu haksız ve kötü niyetli itirazın iptaline, %20 den aşağı olmayacak şekilde kötü niyet tazminatına, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin karşı yan üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: davalı tarafa usulüne uygun dava dilekçesi ekli duruşma gün ve saatini bildirir ihtaratlı davetiye tebliğ edilmiş, taraf teşkili sağlanmış, davalı süresinde cevap vermemiş, duruşmalara katılmamıştır.
DELİLLER;
… Esas sayılı dosyası
Kooperatif Kayıtları, Davacıya verilen ödeme planları
… Esas sayılı icra dosyasının incelenmesinde; alacaklının …, borçlunun … olduğu; 15.629,58TL alacak için 02/09/2021 tarihinde icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin davalıya 09/09/2021 tarihinde tebliğ edildiği, davalı borçlunun 09/09/2021 tarihli dilekçesi ile icra takibine, borcun tamamına, faize ve tüm ferilerine itirazı sonucu icra takibinin durduğu anlaşılmıştır.
Dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmıştır.
Bilirkişiden alınan 22/08/2022 tarihli raporda: Davacının 29.06.2018 tarihli dilekçesi ile ortaklıktan ayrılma talebinde bulunduğu, davacının ayrılma talebinin davalı kooperatif yönetim kurulunun 30.06.2018 tarih ve 0411 sayılı kararıyla (1. Bendinde alınan kararla) kabul edildiği anlaşılmakla davacının ortaklık sıfatının 30.06.2018 tarihinde sona erdiğini, kooperatifçe taraflarına gönderilen belgelere göre davacının toplam aidat ödemesinin 15.600,00.TL olduğunu, genel gider payının tenzili sonrasında çıkma payı alacağının 12.397,83.TL.’dan ibaret olduğunu, buna göre davacının çıkma payı alacağına ilişkin olarak davalı kooperatiften …. . Sayılı takip dosyası çerçevesinde 02.09.2021 takip tarihi itibarıyla; 12.397,83.TL Asıl alacak (Çıkma payı), 2.259,80.TL. İşlemiş yasal faiz olmak üzere 14.657,63.TL toplam alacağının bulunduğunu, davalı kooperatifin 30.06.2019 tarihli genel kurulu gündeminin 7. Maddesinde çıkan ve çıkarılan ortakların ödemelerinin 3 yıl ertelenmesine karar verilmiş olduğundan, alınan erteleme kararının yerinde olup olmadığı hususunda mali müşavir bir bilirkişiden rapor alınması gerekmekle birlikte bu hususun mahkemenin takdirinde bulunduğu bildirilmiştir.
Bilirkişiden alınan 18/01/2023 tarihli ek raporda: Sahibi lehine delil olma vasfını taşıyan davalı kooperatifin ticari defterlerinde yer alan kayıt ve işlemler ile 2018 tarihli bilançosunda kayıtlı aktif ve pasif kalemlerinde; Davalı kooperatifin ortaklardan alacaklar ile diğer alacaklar hesabınındaki toplam alacak miktarlarının, ortaklara borçlar hesabını karşılayabilecek düzeyde olduğu, kooperatifin ortaklarından alacaklarında tahsilat sorunu yaşadığı görülmüş ise de, faaliyetleri esnasında finansman ihtiyacı duyması halinde ihtiyaçlarını ortaklarından ve iç kaynaklarından (mevcut stok miktarı ve devreden KDV alacağı) sağlayabileceği değerlendirildiğinden, davalı kooperatifin ticari defter ve kayıtlarında davacıya olan 12.855,00.-TL borç miktarını ödeyebilecek durumda olduğunu, kooperatifin mali kayıtları üzerinden yapılan incelemeler sonucunda, kooperatif ortaklarından alacakların tahsil edilmesi halinde 30.06.2019 tarihli genel kurulu gündeminin 7. Maddesi gereği çıkan ve çıkarılan ortaklara ödemelerin 3 yıl ertelenmesi yönünde kararın alınmasına sebebiyet verecek herhangi bir mali durumun oluşmayacağı bildirilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava çıkma payı alacağının tahsili için başlatılan takibe karşı davalının itirazın iptali istemine ilişkin olup uyuşmazlık davacının kooperatif üyeliğinden istifa ettiği ve ayrıldığından ve üyelik aidatının iade edilmediğinden bahisle alacak bakımından başlatılan icra takibine itiraz ve icra inkar tazminatı ile davacının kooperatif üyeliğinden istifa edip etmediği ve üyelikten ayrılma koşullarının oluşup oluşmadığı, davacının varsa ödenen ve ödenmeyen aidatların miktarı ile iade koşullarının yerine getirilip getirilmediği, icra takibinde olması gereken alacak miktarının tespiti, faizin başlangıcı ve niteliğine ilişkin varsa alacak ve işlemiş faizin tutarının ne olduğu noktalarında toplanmaktadır.
Davacının 29/06/2018 tarihli dilekçesi ile ortaklıktan ayrılma talebinde bulunduğu ve davalını kooperatif yönetim kurulunca 30/06/2018 tarih ve 0411 sayılı kararı ile davacının istifasın kabul edildiği anlaşılmıştır.
… sayılı kararında da Kooperatifler Kanunu’nın 23. maddesinde tüm ortakların hak ve vecibelerde eşit olacağı emredici bir hüküm olarak düzenlenmiştir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun Kooperatiften çıkan veya çıkarılan ortaklarla hesaplaşma süresi ve yükümlülük başlıklı 17. maddesinde Kooperatiften çıkan veya çıkarılan ortakların kendilerinin yahut mirasçılarının kooperatif varlığı üzerinde hakları olup olmadığı ve bu hakların nelerden ibaret bulunduğu anasözleşmede gösterilir. Bu haklar, yedek akçeler hariç olmak üzere, ortağın ayrıldığı yıl bilançosuna göre hesaplanır. Kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürecek nitelikteki iade ve ödemeler, anasözleşmede daha kısa bir süre tespit edilmiş olsa bile genel kurulca üç yılı aşmamak üzere geciktirilebilir. Bu durumda kooperatifin muhik bir tazminat isteme hakkı saklıdır. Çıkan veya çıkarılan ortaklar ile mirasçılarının alacak ve hakları bunları istiyebilecekleri günden başlıyarak beş yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
Kuruluşta en az 7 kurucu ortak tarafından kooperatifin kuruluşunun gerçekleşmesiyle aslen (anasözleşme m. 1.) Ortaklık şartlarını taşıması halinde yönetim kurulunun ortaklığa kabul kararıyla (anasözleşme m. 11.) Ortaklığı Sona Erenlerle Hesaplaşma (m. 15), Ortağın ölümü üzerine mirasçılarının kendi aralarından temsilci tayin ederek ortaklığa devam etmek istemeleri halinde (anasözleşme m. 16.) Ortaklık hissesi devri suretiyle yönetim kurulunca ortaklığa kabul edilmesi halinde (anasözleşme m. 17) Ortaklığı sona erenlerin, ayrılma nedenlerinin ortadan kalkması halinde yeniden ortaklığa kabul edilmeleri (anasözleşme m. 18.) hallerinde ortaklık sıfatı kazanılmaktadır.
Tip Anasözleşmenin Ortaklığı Sona Erenlerle Hesaplaşma başlıklı 15. maddesinde; “Devir dışında bir nedenle ortaklığı sona erenlerin sermaye ve diğer alacakları, o yılın bilançosuna göre hesaplanarak, bilanço tarihinden itibaren bir ay içinde geri verilir. Ancak ortaklığı sona erenlerin yerine yeni ortak alınması halinde eski ortağın 21’inci madde uyarınca ödediği gider taksitleri derhal geri verilir. Ayrılan ortaklar kooperatifin yedek akçeleri üzerinde bir hak iddia edemezler. Ortaklığı sona erenlerin alacak ve hakları, bunları isteyebilecekleri günden itibaren beş yıl geçmekle zaman aşımına uğrar.r.” hükmü düzenlenmiştir.
Dava, kooperatif üyeliğinden kaynaklanan dava konusu alacakta hukukî ilişkilerde temerrüt durumunda, uygulanması öngörülen temerrüt faiz oranı, Türk Borçlar Kanunu madde 120 uyarınca, yıllık yasal faiz oranının (yasal faiz oranı %9’dur) yüzde yüzünü (%18 aylık olarak %1,5) aşamaz. Bu hükme uygun davranmak suretiyle taraflar temerrüt faiz oranını serbestçe belirleyebilir.
Genel kurul kararları iptal edilmediği müddetçe tüm ortakları bağlamaktadır.
Davacının 29.06.2018 tarihli dilekçesi ile ortaklıktan ayrılma talebinde bulunduğu, davacının ayrılma talebinin davalı kooperatif yönetim kurulunun 30.06.2018 tarih ve 0411 sayılı kararıyla (1. Bendinde alınan kararla) kabul edildiği anlaşılmakla davacının ortaklık sıfatının 30.06.2018 tarihinde sona erdiği, Davacının ortaklık sıfatı, 2018 yılı içerisinde sona erdiğine ve Kooperatifler Kanunu’nun 17. ve Anasözleşmenin 15. maddesi hükümleri uyarınca da ortaklığı sona eren ortağın geri ödemelerinin, ortaklığın sona erdiği yıl bilançosu çerçevesinde hesaplanarak – bilanço tarihinden itibaren 1 ay içinde yapılacağı belirtildiğinden kooperatiften olan çıkma payı alacağı, 2018 yılı (31.12.2018 tarihli) bilançosunun kabul edildiği 30.06.2019 tarihli genel kuruldan 1 ay sonra yani 01.08.2019 tarihinde muaccel olduğu, Kooperatifler Kanunu m. 17 kapsamında Kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürecek nitelikteki iade ve ödemeler, anasözleşmede daha kısa bir süre tespit edilmiş olsa bile genel kurulca üç yılı aşmamak üzere geciktirilebilir hükmü karşısında 30.06.2019 tarihli genel kurulu gündeminin 7. maddesi gereği çıkan ve çıkarılan ortaklara ödemelerin 3 yıl ertelenmesi yönünde kararın alındığı ve sürenin dolmadığı ancak kooperatif ortaklarından alacakların tahsil edilmesi halinde kooperatifin mali kayıtları üzerinden yapılan incelemeler sonucunda bu kararın alaınmasına sebebiyet verece herhangi bir mali durumun oluşmayacağı br davalı kooperatifin ticari defter ve kayıtlarında davacıya olan 12.855,00.-TL borç miktarını ödeyebilecek durumda olduğu anlaşılmakla davanın talebe göre kısmen kabulü ile …. Esas sayılı takip dosyasında davalının asıl alacak 12.397,83 TL ve işlemiş faiz olan 2.259,80 TL olmak üzere toplam 14.657,63 TL alacağa yönelik yönelik itirazın iptaline, takibin devamına, fazlaya ilişkin istemin reddine, alacak miktarı belirlenebilir ve alacak likit olduğu anlaşılmakla İİK’nun 67/2. maddesi gereğince asıl alacağın %20’si oranında 2.479,56 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermek ve aşağıdaki gibi hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan gerekçelerle,
Davanın Kısmen KABULÜ İLE;
1-… Esas sayılı takip dosyasında davalının asıl alacak 12.397,83 TL ve işlemiş faiz olan 2.259,80 TL olmak üzere toplam 14.657,63 TL alacağa yönelik yönelik İTİRAZININ İPTALİNE, takibin devamına, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Asıl alacak olan 12.855,00-TL’ye icra takip tarihi olan 02/09/2021 tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmasına ve takibin bu koşullarla devamına.
3-İİK’nun 67/2. maddesi gereğince asıl alacağın %20’si oranında 2.479,56 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4- Fazlaya İlişkin İstemin reddine,
5-Alınması gereken 1.001,26TL harçtan peşin alınan 188,77TL’nin düşümü ile eksik alınan 812,49TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
6-6102 sayılı TTK 5/A maddesi ve 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-11, 13, 14. maddleri ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife Hükümleri Uyarınca Hesaplanan Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00 TL zorunlu arabuluculuk giderinin davanın kısmen kabul oranına göre hesaplanan 1.227,60TL’nin davalıdan, reddolunan kısım üzerinden hesaplanan 92,40TL’nin ise davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
7-Davacı tarafından yatırılan toplam 256,57TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Davacı taraf vekil ile temsil edildiğinden karar tarihindeki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi Uyarınca kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan ve takdir olanan 9.200,00TL nisbi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
9-Davalı taraf vekil ile temsil edildiğinden karar tarihindeki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi Uyarınca red edilen miktar üzerinden hesaplanan ve takdir olanan 971,95TL nisbi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
10-Davacı tarafından yapılan bilirkişi ücreti:3.000,00 TL, davetiye ve müzekkere tebligat gideri:193,00TL olmak üzere toplam 3.193,00TL yargılama giderinin kabul oranına göre hesaplanan 2.969,49TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
11-Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde yatırına iadesine,
Dair, Davacı vekilinin (e duruşma yoluyla) yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık sürede verilecek dilekçe ile … Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.12/07/2023
Katip …
¸[e-imzalıdır]
Hakim …
¸[e-imzalıdır]