Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/474 Esas – 2023/465
T.C.
ANKARA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/474
KARAR NO : 2023/465

DAVA : Bankacılık işlemlerinden kaynaklanan tazminat istemi
DAVA TARİHİ : 11/08/2021
KARAR TARİHİ : 14/06/2023
K.YAZIM TARİHİ : 10/07/2023

Mahkememizde görülmekte olan Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (Alacak) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Dava dışı borçlu … Limited Şirketi tarafından keşide edilerek davacı tarafından tahsile konulan 31/01/2015 keşide tarihli 33.000,00 TL bedelli … seri nolu çekin karşılığının çıkmadığını, bu çekle ilgili yapılan takipte semeresiz kaldığını, davalı bankanın … kapsamında çek hesabı açarken göstermesi gereken özeni ve dikkati göstermediğini, çek hesabı açılmaması gereken şirket adına çek hesabı açarak davacının zarara uğramasına neden olduğunu, davalı bankanın sorumluluğunun 5941 sayılı çek Kanuna dayandığını, davadışı borçlu şirketin mali durumunun çek karnesi almaya yeterli olmadığı halde davalı bankanın çek hesabı açarken gerekli özeni göstermediğini, çekin bir ödeme vasıtası olduğu, bir gerçek veya tüzel kişiye çekle işleyen bir hesabın açılabilmesi için çek hesabı açılan kişinin çek yasaklısı (5941 sayılı kanun m.2) olmaması gerektiğini, bankaların çek hesabı açarken bir güven kurumu olmasının gerektirdiği basireti ve özeni gözetmesi de gerektiği, davaya konu çekin verildiği tarihte yürürlükte olan 6762 sayılı TTK’nın 20. maddesinin 2.fıkrasında “Her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir … adamı gibi hareket etmesi lazımdır.” hükmüne göre tüzel kişiliğe haiz bir tacir olan bankaların çek hesabı açarken ve çek defteri verirken bütün diğer bankacılık işlemlerinde olduğu gibi basiret ve özenle davranmaları gerektiğini, çek hesabı açılmasında aranan yasal şartlar yanında bankacılık teamülleri ve yerleşik uygulamaları gereğince diğer bütün kredi tahsis aşamalarında olduğu gibi Bankanın, makul bir süre ile müşterinin bankaya tevdi ettiği mevduatın miktarını ve hesap hareketlerini takip etmesi gerektiğini, ayrıca müşterinin işyerini ziyaret ederek iştigal konusunu, … hacmini, borçlarını ödeme düzenini ve müşterinin … ilişkisi içinde olduğu tacirleri tanıyıp analiz etmesi gerektiğini, davalı bankanın, dava dışı borçlu şirket ve ortakları hakkında gerekli araştırmayı yapmayarak özen yükümlülüğünü ihlal ettiği, davalı bankanın dava dışı borçlu şirkete çek karnesi verirken henüz vadesi gelmemiş ödenmeyen çok sayıda çeki olduğu halde çek karnesi verdiğini, şirket ortaklarının …. dan karşılıksız çek kaydı bulunup bulunmadığının araştırılmadığını, şirket ve ortakları hakkında icra takipleri olup olmadığının araştırılmadığı, şirketin ve ortaklarının …ve …borçlarının araştırılmadığını, … Beyannameleri ve ekleri ile bilançoların gereği gibi incelenmediğini, bu beyanname ve bilançolara göre Şirket likit değerleri (Hazır Değerler) çek karnesi alma (kredi) yeterliliğinde olmadığını, şirket ve ortakları adına Müşteri İstihbarat Sorgulama Ekranından karşılıksız çek, protestolu senet ve kanuni takip işlemi olup olmadığının sorgulanmadığını, şirketin nakit akışı ve mevduat hesabının incelenmediğini, işbu davanın belirsiz alacak davası olarak ikame edilebileceği beyan edilerek, fazlaya ilişkin hak ve alacakları saklı kalmak kaydıyla alacak değerinin tam ve kesin olarak belirlendiği aşamada HMK m. 107 hükmü gereğince arttırılmak üzere şimdilik 1.000,00 TL‟nin öncelikle çekin karşılıksız çıktığı (zararın doğduğu) tarihten itibaren, bu talepleri mahkemece kabul görmez ise dava tarihinden itibaren 3095 sk m.2/2’ye göre işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Dava dışı borçlu firma … …İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. ile davalı Bankanın 13/10/2000 yılında mevduat ilişkisine girdiğini, firma adına … no.lu hesabın açıldığı, firma ile davalı Banka arasında uzun bir süre mevduat ilişkisi devam ettikten sonra 2010 yılında kredi ilişkisine girildiği ve yapılan istihbarat araştırmasında herhangi bir olumsuzluğa rastlanılmadığı için 13/06/2014 tarihinde firmaya çek karnesi tahsis edildiğini, düzenlenen çek karnesinde yer alan çeklerden 31/01/2015 keşide tarihli, 33.000,00 TL bedelli, … seri nolu çek hakkında davacı tarafça çekin karşılıksız olduğu gerekçesi ile huzurdaki davanın açıldığını, öncelikle açılan davanın süresi içerisinde açılmadığı ve zaman aşımına uğradığını, huzurda görülen davaya konu 31/01/2015 keşide tarihli, 33.000,00 TL bedelli, … seri nolu çekin; keşidecisi ….Ltd. Şti., … davacı … … Ltd. Şti. ve muhattabının davalı Bankanın … Şubesi olduğunu, anılan Çekin 31/01/2015 tarihinde keşide edildiği, 02/02/2015 tarihinde bankaya ibraz edildiği ve borçlu hesabında çek karşılığı bulunmadığından “karşılıksız” olarak belgelendirildiğini, zamanaşımı nedeniyle davanın reddine karar verilmesini talep ettiklerini, alacağın belirlenebilir durumda olduğu halde belirsiz alacak davası açılamayacağını, eksik harcı tamamlanması için davacıya kesin süre verilmesi, tamamlanmaması halinde davanın reddine karar verilmesini talep ettiklerini, davaya dayanak yapılan söz konusu çekin keşidecisinin davalı Bankanın 2010 yılından itibaren müşterisi olup, uzun süren ilişki sonrasında gerek davalı banka gerekse piyasa istihbaratında olumsuz sonuç olmaması nedeniyle davalı Banka müşterisine 2014 yılında (müşterisi ilişkisinin başlamasından 4 yıl sonra) çek karnesi verildiğini, davalı bankanın bu konuda kendisine düşen özeni gösterdiği, çek karnesi verilmeden önce keşidecinin çek yasaklısı olup olmadığının … kayıtlarıyla da tespit edilidiğini, Çek karnesi verildiği dönemdeki kayıtlarının mahkemece ilgili kurumdan temin edilmesi ile bu durumun tespit edilebileceğini, davalı bankanın sorumluluğunun çek hesabı açılması ve çek defteri verilmesi anı için geçerli olduğunu, hesabın açılmasından yahut çek defteri verilmesinden sonra düzenleyenin ekonomik sosyal durumu yahut yasaklılık halinde değişiklik olduğu takdirde davalı bankanın sorumluluğunun ortadan kalkacağı, bu nedenle, dava dışı borçlu firma adına çek karnesi tahsis edildiği tarih itibari ile gerekli araştırma yapılarak verildiğini, Çek karnesinin tahsisinden sonra keşidecinin sosyal durumu ya da yasaklılık halindeki değişiklikten davalı bankanın sorumlu tutulamayacağını, çek bedelinin çek borçlularından tahsil edilmesi için başlatıldığı iddia edilen icra dosyasının incelenmesi ve çek keşidecisi hakkında karşılıksız çek keşide etmek suçundan şikayette bulunulup bulunulmadığının ve sonucunun öğrenilmesi gerektiği beyan edilerek, mahkemece yetkisizlik kararı verilmesine, yasal süresi içinde açılmayan davanın zamanaşımı nedeniyle reddine, davacının dava dilekçesi ile ileri sürdüğü iddiaların hukuki dayanağı bulunmadığından davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinden davacının sorumlu tutulmasına karar verilmesini talep etmiştir.

DELİLLER:
…. E sayılı dosyası
Çek sureti
…. E, sayılı icra dosyasının incelenmesinde; alacaklının … Limited Şirketi, borçlunun … Limited Şirketi ile … olduğu; 58.641,96 TL alacak için icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin borçlu …’e 03/06/2015 tarihinde tebliğ edildiği anlaşılmıştır.
Dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmıştır.
Bilirkişiden alınan 30/03/2023 tarihli raporda;Davalı banka açısından ; dava dışı … Limited Şirketinin, davalı banka tarafından huzurdaki davaya konu çek yaprağının da yer aldığı çek karnesi teslim tarihi 16/07/2014 tarihi itibariyle arkası yazılan çeki bulunmadığını, ibrazında ödenen ilk çek tarihinin 17/01/2007 olduğunu, bu zaman aralığında çok yüksek adette ve tutarlarda çek kullanımı ve ibrazında ödenen çeki bulunduğunu, davalı … Bankası dışında 8 bankada daha çek kredisi/hesabı bulunduğunu, davalı banka tarafından Çek Kredisi Hesabı/Çek Karnesi verilmeden önce dava dışı firma ve ortaklarının finansal geçmişlerinin, bilanço ve gelir tablolarının, istihbaratlarının, memzuç kayıtları ile sektörel incelemelerin, vergi, …borçlarının, karşılıksız çek/protestolu senet kayıtlarının firma geçmişi ve ortakların moralitelerinin yer aldığı detaylı bir Kredi Teklif çalışması yapıldığını, yine çek karnesi verilmeden önce dava dışı firma ile yaklaşık 4 yıl kredili çalışıldığını, bu esnada ödeme performansı ve alışkanlıklarının takip edilerek 2014 yılında gayrinakdi çek kredisi çalışması yapılmaya karar verildiği tespitiyle davalı bankanın bu aşamada çek karnesi verirken gerekli basiret ve özeni gösterdiğini, davacı … İnş.Turz.Tic.Ltd.Şti. açısından ; Davacı … İnş.Turz.Tic.Ltd.Şti.’nin tacir olduğunu, tacir sıfatıyla ticari ilişkide bulunduğu, çek karşılığı … yaptığı ve/veya cirolanmak suretiyle alacakları karşılığı kabul ettiği çekler için çek keşidecisi ve çekin cirantaları hakkında istihbarat ve inceleme, piyasa sorgulaması yapmak suretiyle ticari ilişki kurması gerektiğini, dava dosyası muhteviyatına sunulan belgeler üzerinde yapılan incelemede, davacı firmanın ticari ilişki kurduğunu, alacaklarına karşılık aldığı çek keşidecisi hakkında istihbarat, inceleme ve/veya piyasa sorgulaması yapıldığı hususunda herhangi bir bilgi/belge bulunmadığı/varsa sunulmadığı ve davacı şirketçe gereken özen gösterilmediği bildirilmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Dava, dava dışı şirketin keşide ettiği çekin karşılıksız çıktığından bahisle davalı bankanın gerekli araştırmayı yapmadığı ve özen yükümlülüğünü ihlal ettiği ileri sürülerek tazminat istemine ve Bankacılık işlemlerinden kaynaklanan zararın bankadan tahsili istemine ilişkindir.
… 49. maddesinde; “Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiil ile başkasına zarar veren, bu zararı gidermek ile yükümlüdür.” düzenlemesi mevcut olup, aynı Kanunun 50. maddesinde “Zarar gören, zararını ve zarar verenin kusurunu ispat yükü altındadır.” demek suretiyle zarar görenin, zararın miktarını, zarar verenin kusurunu ve zarar vereni ispat yükü altında olduğu hüküm altına alınmıştır. Yasal düzenlemeden de anlaşıldığı üzere, haksız bir eylemin tazminat borcu doğurabilmesi için kusurlu ve hukuka aykırı bir fiil sonucunda zarar doğması, zarar ile fiil arasında da uygun illiyet (nedensellik) bağı bulunması gereklidir.
Dava dışı … Limited Şirketinin, davalı banka tarafından huzurdaki davaya konu çek yaprağının da yer aldığı çek karnesi teslim tarihi 16/07/2014 tarihi itibariyle arkası yazılan çeki bulunmadığını, ibrazında ödenen ilk çek tarihinin 17/01/2007 olduğunu, bu zaman aralığında çok yüksek adette ve tutarlarda çek kullanımı ve ibrazında ödenen çeki bulunduğunu, davalı … Bankası dışında 8 bankada daha çek kredisi/hesabı bulunduğunu, davalı banka tarafından Çek Kredisi Hesabı/Çek Karnesi verilmeden önce dava dışı firma ve ortaklarının finansal geçmişlerinin, bilanço ve gelir tablolarının, istihbaratlarının kayıtları ile sektörel incelemelerin, vergi, …borçlarının, karşılıksız çek/protestolu senet kayıtlarının firma geçmişi ve ortakların moralitelerinin yer aldığı detaylı bir Kredi Teklif çalışması yapıldığı, yine çek karnesi verilmeden önce dava dışı firma ile yaklaşık 4 yıl kredili çalışıldığı, ödeme performansı ve alışkanlıklarının takip edilerek 2014 yılında gayrinakdi çek kredisi çalışması yapılmaya karar verildiğnin teknik bilirkişi raporunda belirtildiği; bu bağlamda davalı bankanın söz konusu çekle ilgili yapmış olduğu işlemlerin usulüne uygun olduğu, davacıların zarara uğramasına sebebiyet verecek herhangi bir kusurlu eyleminin bulunmadığı, davacıların oluştuğunu iddia ettikleri zararlarını giderme yükümlülüğü ve sorumluluğu altında bulunmadığı ve somut olayda davacı lehine tazminat koşulları oluşmadığı, davalı bankanın dava dışı söz konusu firmaya çek karnesi verirken gerekli basiret ve özeni gösterdiği anlaşılmakla davanın reddine karar vermek ve aşağıdaki gibi hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davanın REDDİNE,
Alınması gereken 179,90 TL harçtan peşin alınan 59,30TL harcın mahsubu ile eksik alınan 120,60 TL’nin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
6102 sayılı TTK 5/A mdsi ve 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-11, 13, 14.md ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife Hükümleri Uyarınca Hesaplanan … bütçesinden ödenen 1.320,00 TL’nin davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
Davalı taraf vekil ile temsil edildiğinden Karar Tarihindeki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi Uyarınca Hesaplanan ve takdir olanan 1.000,00 TL nisbi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde yatırına iadesine,
Dair, Davacı vekilinin (e duruşma yoluyla) yüzüne karşı ile davalı … Bankası vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık sürede verilecek dilekçe ile … Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.14/06/2023

Katip ….
¸[e-imzalıdır]

Hakim …
¸[e-imzalıdır]