Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
ANKARA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/298
KARAR NO : 2022/684

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 11/05/2021
KARAR TARİHİ : 21/09/2022
K.YAZIM TARİHİ : 23/09/2022

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesi özetle; Müvekkili firma (… A.Ş.) 213 sayılı VUK ile yayınlanan 1 sıra nolu Elektronik Defter Genel Tebliğ uyarınca Ocak 2016 dönemi itibariyle E-defter uygulamasına geçtiğini, elektronik ortamda tutulması mümkün olan ticari kayıtları elektronik ortam üzerinden tuttuğunu, müvekkili şirkete (… A.Ş.) ait bilgisayar kayıtlarına yapılan siber saldırı sonucu müvekkili firmaya ilişkin 2016 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran dönemlerinde oluşturulan defter beratlarının bulaşan virüs nedeni ile silindiğinin tespit edildiğini, yapılan bütün müdahalelere rağmen söz konusu döneme ilişkin kayıtların kurtarılamadığını,10.05.2021 tarihli yazılım firmasınca düzenlenen rapor düzenlendiğini, akabinde yeminli mali mali müşavir … tarafından 10.05.2021 tarihinde “E- Defter Beratı Tespitine İlişkin Özel Amaçlı Yeminli Mali Müşavirlik Tespit Raporu tanzim edildiğini, söz konusu raporun sonuç kısmında “e-beratların silinmesi ve e-beratların yeniden yüklenmesi sonucunda yapılacak işlemlerin vergisel anlamda bir kayba neden olmayacağı taahhüt edilmiştir.” hususunda raporu olduğunu, bilindiği üzere elektronik ortamda tutulan kayıtların siber saldırı vb. durumlarda silinmesi halinde geri dönüşü olmayacak şekilde zayii söz konusu olmayıp, söz konusu belgelerin Gelir İdaresi Başkanlığınca yeniden oluşturulmasının mümkün olduğunu, ancak Gelir İdaresi Başkanlığına yapılan başvuru üzerine e defter beratlarının ikincil örneklerinin şu aşamada verilemeyeceğini, e- defter beratlarının yeniden oluşturulması amacıyla başvuruda bulunabilmeleri için 19.10.2019 tarihli resmi gazete yayımlanarak yürürlüğe giren 3 Sıra Nolu VUK Genel Tebliğinin 7.1. Maddesine istinaden zayi belgesi getirilmesi gerektiğini, zayi olan e-defter beratlarının gelirler idaresinden temin edilerek yeniden oluşturulması için zayi belgesi gelirler idaresine sunmak üzere zayi belgesi düzenlenmesi gerektiğini, 2016 Ocak-Haziran arasındaki dönemlere ait ticari defterler beratlarının tebliğin ilgili maddesi uyarınca yeniden oluşturulması için Gelir İdari Başkanlığına sunulmak üzere 2016 Ocak-Haziran arasındaki dönemlere ait müvekkili firmaya ait ticari defterlerin(elektronik ortamda tutulan) zayi olduğuna ilişkin belgenin taraflarına verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Dava hasımsız olarak açılmıştır.

Dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmıştır.
Bilirkişiden alınan 28/03/2022 tarihli raporda;Gelirler idaresinin tebliğlerine ve Gelirler idaresince Sayın mahkemeye yazılan yazıları içeriğinden anlaşıldığına göre davacı firmanın e defter tutma zorunluğu kapsamındaki Tacirlerden olduğunu, ilgili tebliğler gereği e defter tutan firmaların ilgili elektronik kayıtları belli aralıklarla(aylık-yıllık) Gelirler idaresi e defter sistemine yüklemesi gerektiğini, davacı firmanın bu bilgileri e defter sistemine yüklemiş olduğunu, Gelirler idaresinin 29.06.2021 tarihli yazısı ile e defter beratlarının mahkemeye yazılan yazı ekinde mahkemeye sunulmuş olduğunu, davacı firma bünyesinde muhasebe kayıtlarının tutmak üzere … isimli yazılımın kullanılmış olduğunu, bu yazılımın e defter standartların uygun veri üreten yazılımlar içerisinde olduğunu, ilgili muhasebe programının davacı firma bilgisayarında veri saklamak için “C:\…” dizinini kullanmış olduğunu, Veri Merkezi Durum Tespit Raporunda belirtildiği üzere …. isimli virüs programının “C:\…” altından bulunan bu muhasebe dosyalarına zarar verdiği, gerekli veri kurtarma adımlarının standartlara uygun şekilde denendiği ancak verilerin kurtarılamadığı, bu verilere yasal yollarla ulaşılamayacağını, kaybolan muhasebe yazılımlarına ait beratların Gelirler idaresi e defter sisteminde kaydının bulunduğu, bu veriler ile tekrar ilgili muhasebe kayıtlarının oluşturulabileceğini, bunun için e devlet berat kayıtlarının Gelirler idaresince davacı firma ile paylaşılmasının zorunluluk olduğunu, davacı uhdesindeki bilgisayarlarda bulunan 2016 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran aylarına ait muhasebe kayıtlarının tutulduğu dosyaların geri dönüşümünün mümkün olmadığını, bilişim tekniği açısından e berat kayıtlarının Gelirler idaresinde davacı ile paylaşılmasında bir sakınca bulunmadığını, davacıya ait muhasebe kayıtlarının tutulduğu dosyaların Zayi olduğu takdiri ve değerlendirmesinin mahkemeye ait olduğu bildirilmiştir.
Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğünden şirket bilgileri, Vergi Dairesinde borcuna ilişkin cevabi yazılar incelenmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi’nin 02/03/2022 tarih,2021/1021 Esas, 2022/684 Karar sayılı kararında belirtildiği şekilde Mahkememizin 01/06/2022 tarihli duruşmasında bilirkişiye E defter şirketinin ne şekilde oluşturulduğu, maliyece verilen beratların yedekleme işlemi sonucu verilip verilmediği, siber saldırı sonucu şifreleme işleminin e defterlerin ulaşılmasına engelleyip engellemediği, dava konusu dönem ilişkin kayıtların hangi tarihte sisteme yüklendiği, sisteme yükleme olmuşsa, yüklemenin usulüne uygun yapılıp yapılmadığı, ve yükleme işleminin ne şekilde ve ne zaman tamamlandığı hususlarına ilişkin ek rapor düzenlenilmesinin istenilmesine ve ayrıca HMK 278/4 mdsi gereğince bilirkişiye yerinde inceleme yetkisi verilmesine karar verilmiştir.
Bilirkişiden alınan 11/06/2022 tarihli ek raporda; Mahkemenin kararı ile davacı vekil ile dosya içinde bulunan iletişim bilgileri ile irtibat sağlandığını, ve 11.06.2022 günü davacı firmanın dosyada kayıtlı adresine, sistem odasına inceleme yapılmak üzere varıldığını, davacı teknik personeli ile şirket sunucu ana bilgisayarlarının bulunduğu sistem odasının incelendiğini, davacı tarafından beyanı ile 2021 yılı 9. ayında sunucu bilgisayarların değişmiş olduğunu, yenilerinin kurulmuş olduğunun anlaşıldığını, teyit amaçlı sunucu bilgisayardaki muhasebe programı kurulum tarihi kontrol edildiğini, eski bilgisayarların sistem odasında atıl durumda olduğunun gözlendiğini, ekran görüntüleri alındığını, kök raporda da belirtildiği üzere şirketin … isimli muhasebe programını kullandığını, 2020 yılında tekrar kurulum işlemi yapıldığını, eski muhasebe kayıtlarının bu kuruluma yedekten aktarılması yapıldığının anlaşıldığını, zayi olan döneme ait defter kayıtları şirket bünyesinde tutulduğunu, E-berat tabir edilen ve maliyece verilen xml dosyası ile defterlerin özet halinin maliye sistemine yüklenmesinin gerektiğini, bu yükleme sırasında maliyece verilen berat dosyası firmanın adını, ünvanını, ilgili defterin dönemini, mali müşavirin bilgilerini… Barındırdığını, Maliye sistemine bu bilgileri ve ilgili olduğu defterin özet verileri yüklenebildiğini, E-berat kaydı virüs sebebi ile bozulduğu sebebi ile tekrar orjinal e-berat kaydının şirkete verilmesi ve defterle ilişkilendirilip mali bilgilerin sisteme yüklenmesi gerektiğini, muhasebe kayıtlarının tutulduğu sunucu bilgisayarların yerine yeni bilgisayarların kurulması, eski sunucuların atıl hale gelmesi ve içindeki mali işlem içeren liste ve kayıtların veritabanı yedeklerinden dönüşüm yapılarak yeni sunucular içine dahil edildiğinin anlaşıldığını, incelemeye konu eski virüs bulaşmış olan dosyalara, bilgisayarlara ulaşılamadığı bildirilmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Talep, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu ticari defter ve kayıtların (e-defter kayıtları ve beratlarının) zayi olduğunun tespitine ve zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir,
Davacı şirkete ilişkin 2016 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran dönemlerinde oluşturulan defter beratlarının bulaşan virüs nedeni ile silindiğinin tespit edildiği, söz konusu döneme ilişkin kayıtların kurtarılamadığı,10.05.2021 tarihli yazılım firmasınca düzenlenen rapor düzenlendiği anlaşılmıştır.
6102 sayılı TTK’nın 82/7. maddesinde; “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” şeklinde düzenleme yapılmakla tacirlere ticari defter ve kayıtlarını saklama ve ibraz hususunda zorunluluk getirilmiştir.
30923 Sayılı Elektronik Genel Defter Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 7.1. maddesinde de “E-defter tutanlar, Vergi Usul Kanununda belirtilen “mücbir sebep” halleri nedeniyle e-defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlardan veya başkanlıktan ikincil örneklerinin temin edilemediği hallerde söz konusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve belgeleri ile birlikte 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yetkili mahkemesine başvurarak kendisine bir zayi belgesi verilmesini istemelidir. Mahkemeden zayi belgesinin temin edilmesini müteakip, zayi belgesi ile birlikte durumun başkanlığa yazılı olarak bildirilmesi ve başkanlık tarafından istenilen bilgi ve belgelerin (talep edilecek bilgi ve belgeler e-defter uygulama kılavuzunda açıklanır) ibraz edilmesi halinde mükelleflerin zayi olan e-defter kayıtlarının yeniden oluşturulması ve bunlara ait yeni oluşturulan e-defter ve berat dosyalarının e-defter uygulaması aracılığıyla başkanlık sistemine yeniden yüklenmesi için başkanlık tarafından yazılı izin verilir.” hükmünü içermektedir.
Aynı Tebliğin “e-Defter Dosyaları, Berat Dosyaları ve Muhasebe Fişlerinin Muhafaza ve İbrazı” başlıklı 4.4. Maddesinin 1-e bendinde ise” e-Defter dosyaları ile bunlara ilişkin berat dosyalarının ikincil kopyalarının, gizliliği ve güvenliği sağlanacak şekilde e-Defter saklama hizmeti yönünden teknik yeterliliğe sahip ve Başkanlıktan bu hususta izin alan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde ya da Başkanlığın bilgi işlem sistemlerinde 1/1/2020 tarihinden itibaren asgari 10 yıl süre ile muhafaza edilmesi zorunludur. e-Defter ve beratların teknik yeterliğe sahip ve Başkanlıktan bu hususta saklama izni verilen özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde muhafaza usulü ile muhafaza edilmesi sürecinde e-Defter uygulamasına dâhil olan mükellefler ve özel entegratörler tarafından uyulması gereken genel, gizlilik ve güvenliğe ilişkin usul ve esaslar, Başkanlık tarafından hazırlanarak edefter.gov.tr adresinde yayımlanan “e-Defter Saklama Kılavuzu”nda açıklanır. e-Defter ve berat dosyalarına ait ikincil kopyalarının bu fıkra uyarınca muhafazası için gerekli yükleme işlemlerinde bu Tebliğin (4.3.4) numaralı fıkrasında belirtilen süreler dikkate alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Davacı tacir saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgeleri saklama hususunda gerekli dikkat ve özeni göstermekle ve basiretli tacir gibi davranmakla yükümlüdür.
Davacı tarafça, 2016 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran dönemlerinde oluşturulan defter beratlarının bulaşan virüs nedeni ile silindiğinin tespit edildiği, söz konusu döneme ilişkin kayıtların e kurtarılmasının mümkün olmadığı, b bu nedenle davacı şirkete ait 2016 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran aylarına ait e-defter kayıtlarının zayi olduğu iddia edilerek zayi belgesi verilmesi talebiyle eldeki dava açılmıştır.
Bu konuda emsal olan Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi’nin 08/07/2021 tarih, 2021/705 Esas, 2021/942 Karar sayılı kararında da belirtildiği üzere davacının dava konusu e defterlerin ikincil kopyalarının bakanlık sistemine yüklenmesi hususunda gerekli işlemleri yapmadığı, hal böyle olunca, davacı şirketin defterlerin saklanması konusunda basiretli bir tacirden beklenen özenin göstermediği, kayıtların özenle korunması ve saklanması gerekmesine rağmen, 3 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 4.4.1-e maddesinde öngörülen yükümlülüğü yerine getirmediği, e-Defter dosyalarının ikincil kopyalarının muhafazası hususunda özel entegratör bir firmadan destek almadığı anlaşılmakla davanın reddine karar vermek ve aşağıdaki gibi hüküm kurmak gerekmiştir
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
DAVANIN REDDİNE,
Alınması gereken 80,70 TL harçtan peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile fazla alınan 21,40 TL harcın talep halinde ve karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
Davacının yaptığı yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
HMK 333. maddesi uyarınca taraflarca yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair; davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık sürede verilecek dilekçe ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 21/09/2022
Katip …
¸[e-imzalıdır]

Hakim …
¸[e-imzalıdır]