Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. ANKARA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/259 Esas – 2022/844
T.C.
ANKARA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/259
KARAR NO : 2022/844
DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 19/04/2021
KARAR TARİHİ : 07/11/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 10/11/2022
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili Kurum’un dava konusu olaylarla ilgili olarak güvenlik işlerinin dışarıdan hizmet satın alınması yoluyla yaptırılmasına ilişkin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında hizmet alımı ihalesi yaptığını ve bu ihalelere en uygun teklifi veren … Grup Kurumsal Hiz. Dan. Tem. İnş. Nak. Trz. Gıda Eğt. Taah. Ve Tic. Ltd. Şti. ile sözleşme imzalandığını, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu uyarınca yapılan ihalelerde ilgili mevzuatı uyarınca hazırlanmış olan standart şartname ve sözleşmeler ile ihaleye çıkıldığını, ihale dokümanının kapsamı idari şartname, teknik şartname, sözleşme tasarısı, hizmet işleri genel şartnamesi ve standart formlardan oluştuğunu, müvekkili Kurum ile … Grup Kurumsal Hiz. Dan. Tic. Ltd. Şti. arasında 2019/65179 ihale kayıt numaralı özel güvenlik hizmet alımına ilişkin 16/04/2019 tarihinde imzalanan sözleşme ve eki sayılan şartnamelerde;
Sözleşmenin ‘’Sözleşme bedeline dahil olan giderler’’ başlıklı 7.1 Maddesi ile idari şartnamenin 25.1 maddesinde ‘’Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri Yükleniciye aittir.’’
İdari şartnamenin 11. Maddesinde ‘’Tekliflerin hazırlanması ve sunulması ile ilgili bütün masraflar isteklilere aittir. İstekli, teklifini hazırlamak için yapmış olduğu hiçbir masrafı idareden isteyemez.’’
İdari şartnamenin 44.6 maddesinde ‘’Sözleşmenin imzalanmasına ilişkin her türlü vergi, resim ve harçlar ile diğer sözleşme giderleri yükleniciye aittir.’’
Şeklinde çeşitli hükümler yer aldığını,
Yine yükleniciden alınan teklif mektubunda; ‘’Yukarıda ihale kayıt numarası ve adı yer alan ihaleye ilişkin ihale dokümanını oluşturan tüm belgeler tarafımızdan okunmuş, anlaşılmış ve kabul edilmiştir. Teklif fiyata dahil olduğu belirtilen tüm masraflar ve teklif geçerlilik süresi de dahil olmak üzere ihale dokümanında yer alan tüm düzenlemeleri dikkate alarak teklif verdiğimizi, dokümanda yer alan yükümlülükleri yerine getirmememiz durumunda uygulanacak yaptırımları kabul ettiğimizi beyan ediyoruz.’’ Şeklinde beyanı bulunduğunu, davalı Şirket’in, müvekkil Kurum’dan ihale yoluyla almış olduğu işe ilişkin ihale kararına ait damga vergisi ödemeyi kabul ettiğini, müvekkilinin, firma ile arasındaki ihtilaf konusu olayla ilgili ihale kararına ait damga vergisinin 213 ve 488 sayılı Kanunlar uyarınca, firma ile yapılan şartnameler ve sözleşme gereği yasal süreleri içerisinde beyan edilip ödenmesini sağladığını, vergi kanunları uyarınca kendisine yüklenen sorumlulukları yerine getirdiğini, davalı Şirket’in sözleşmeyi imzalayabilmek için kendi iradesiyle damga vergisi beyannamesini vergi dairesine verdiğini; ancak 24/06/2020 tarihinde de Başkent Vergi Dairesi Müdürlüğü’ne ‘’ihale karar nedeniyle tahsil edilen damga vergisi tutarının tecil faiziyle iadesini’’ talep ettiğini, yapılan başvurunun Başkent Vergi Dairesi Müdürlüğü’nce reddedildiğini ve Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’na yapılan şikayet başvurusu neticesinde ise ’’…damga vergisinin adı geçen şirkete iade edilmesi, ihale kararına ait damga vergisinin, verginin mükellefi olan ve muafiyeti bulunmayan TMO Genel Müdürlüğü’nden alınması..’’ şeklinde belirtildiğini, buna istinaden müvekkil Kurum’un 22/01/2021 tarihinde Mithatpaşa Vergi Dairesi’ne 449.870,89 TL (447.313,60 vergi aslı ve 2.557,29 gecikme faizi) ödeme yaptığını, hizmet alım ihalelerinde ihale aşamasında ve sözleşme sırasında doğacak olan damga vergilerini kimin ödeyeceğini, Kamu İhale Genel Tebliğinin ‘’Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler’’ başlıklı 78’inci maddesinde belirtildiğini, Tebliğin 78.30 maddesinin (ç) bendinde; personelin işçilik maliyeti üzerinden , %4 oranında hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler içerisinde ihale ve sözleşmeye ilişkin damga vergilerinin teklif veren firmaya ait olduğu hüküm altına alındığını ve davalı firmanın da teklifini damga vergilerini de kapsayacak şekilde işçilik maliyetinden %4 daha fazla olarak teklif etmiş olduğunu, bu kapsamda söz konusu damga vergileri sözleşme bedeli içerisinde kuruluşlarınca firmaya ödendiğini,
Müvekkil Kurum’un, davalıya ‘’sözleşme bedeline dahil giderler’’ olarak ödemiş olduğu bu meblağı 2. Kez ve üstelik gecikme faizi ile birlikte ödemek zorunda kaldığını, davalının ise sözleşme bedeli dahilinde Kuruluşlarından tahsil ettiği tutarı mükerrer olarak Vergi Dairesi’nden tahsil edeceğini, ortada yükleniciler yönünden bir damga vergisi uyuşmazlığı değil, ihale makamı ile yüklenici arasında sözleşme ile kurulan özel hukuk ilişkisinin gereklerinden olan istihkak ödemesi taahhüdünün noksan yerine getirilmesinden kaynaklanan özel hukuk uyuşmazlığı olduğunu, müvekkil Kurum’un 4734 ve 4735 sayılı Kanun hükümlerine istinaden ilgili mevzuatına uygun şekilde hazırlanan şartname ve sözleşmeye dayalı olarak yapmış olduğu işle ilgili kanunlara aykırı bir tutum sergilemediğini aksine kanunun emrettiği şekilde Kamu İhale Kanununca uygulanan standart prosedür içerisinde yer alan şartname ve sözleşme taslakları ile ihaleyi gerçekleştirdiğini, … Grup Kurumsal Hiz. Dan. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. ise şartname ve sözleşmeyi kabul ederek imzaladığını, dolayısıyla ortada ne kanunlara ne de sözleşmeye aykırı bir husus yer almadığını, müvekkilinin, ihtilaf konusu olayla ilgili ihale kararlarına ait damga vergilerinin yasal süreleri içerisinde beyan edilip ödenmesini sağladığından, vergi kanunları uyarınca kendisine yüklenen sorumlulukları yerine getirdiğini, … Grup Kurumsal Hiz. Dan. Tem. İnş. Nak. Trz. Gıda Eğt. Taah. ve Tic. Ltd. Şti., ihale yoluyla almış olduğu işlere ilişkin ihale kararlarına ait damga vergilerini şartname, sözleşme ve ilgili Kamu İhale Genel Tebliği doğrultusunda ödemeyi kabul ettiğini, söz konusu ihale 4734 ve 4735 sayılı Kanunlar uyarınca yapıldığından ve belirtilen mevzuatta yer alan standart şartname ve sözleşmeler kullanıldığından herhangi bir Kanuna aykırı sözleşme düzenlenmediğini ve iş yapılmadığını, Kuruluşlarının sözleşmeye dayalı olarak yapmış olduğu iş 6098 sayılı Borçlar Kanununun 26. Maddesinde yer alan sözleşme serbestine ve Kamu İhale Kanunu Genel Tebliğinde yer alan şartlara uygun olarak yapıldığını, … Grup Kurumsal Hiz. Dan. Tem. İnş. Nak. Trz. Gıda Eğt. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından ödenen ihale kararı damga vergisi tutarı Kamu İhale Kanunu Tebliğinin 78.30 maddesinin ç bendi gereğince Firma tarafından personelin işçilik maliyeti üzerinden, %4 oranında hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler içerisinde gösterilerek müvekkili Kurum’dan hakkedişlerde tahsil edildiğini, firmanın teklif mektubundaki ‘’Yukarıdaki ihale kayıt numarası ve adı yer alan ihaleye ilişkin ihale dokümanını oluşturan tüm belgeler tarafımızdan okunmuş, anlaşılmış ve kabul edilmiştir. Teklif fiyata dahil olduğu belirtilen tüm masraflar ve teklif geçerlilik süresi de dahil olmak üzere ihale dokümanda yer alan yükümlülükleri yerine getirmememiz durumunda uygulanacak yaptırımları kabul ettiğimizi beyan ediyoruz.’’ Şeklindeki tüm düzenlemeleri kabul ettiğini bildirdiğini, tüm bu nedenlerle müvekkil Kurum tarafından 22/01/2021 ödenen 449.870,89 TL’nin davalıdan ödeme tarihinden itibaren uygulanacak sözleşme faiziyle (müvekkili Kurum ile davalı arasında imzalanan sözleşmenin 36. Maddesinde %23,15 oranı üzerinden faiz talep hakkı doğacağı belirtilmiştir.) birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı tarafa usulüne uygun olarak tebligat çıkarılmasına rağmen davaya cevap vermemiş ancak 20.09.2021 tarihli ön inceleme duruşmasında davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER:
-Arabuluculuk son tutanağı,
-Davalı ile davacı Kurum arasında imzalanan Sözleşme ve Eki (Teknik ve İdari Şartname),
-Vergi Ceza İhbarnamesi ve Eki,
-Birim Fiyat Teklif Mektubu,
-İhale Kararı,
-Alındı Makbuzu ve Ödeme Makbuzu,
-Davalının Başkent Vergi Dairesi Müd. başvuru yazısı ile şikayet talebi ve ilgili kurumun cevabi yazısı,
-05/07/2022 tarihli bilirkişi kurulu raporu,
MAHKEMENİN GEREKÇESİ:
Dava, iş sahibi tarafından ödenen damga vergisinin sözleşme gereği vergi ödemelerinden sorumlu bulunan yükleniciden rücu’en tahsili istemine ilişkindir.
Bilirkişi kurulu tarafından düzenlenen 05/07/2022 tarihli raporda bilirkişiler; “…Taraflar arasında akdedilen sözleşme uyarınca uyuşmazlık konusu olan damga vergisi mükellefinin davalı olduğu, davacının, davalı yerine ödemiş olduğu damga vergisine ilişkin olarak sözleşmesel (%23,15) faiz oranı üzerinden faiz talep etme hakkına sahip olup olmayacağının Mahkeme’nin takdirlerinde olduğu..” bildirmiştir. Rapor karar vermeye yeterli bulunmakla mahkememizce itibar edilmiştir.
Mahkememizce görevlendirilen bilirkişi kurulunun raporunda da belirtildiği üzere; taraflar arasında akdedilen sözleşme Damga Vergisi Kanunu’nun 1 sayılı tabloda yer alan sözleşmelerden olup; damga vergisine tabi olduğu hususunda taraflar arasında uyuşmazlık yoktur.
Uyuşmazlık konusu olan husus, Sözleşme damga vergisinin hangi tarafın sorumluluğunda olduğudur.
Birden fazla kişi tarafından imzalanan kağıtların damga vergisinin ödenmesinden, imza edenlerin tamamı müteselsilen sorumludur. Nitekim bu hususu Damga Vergisi Kanunu’nun 24. Maddesinde de açıkça belirtilmiştir. Vergi dairesi bir kâğıdın vergisinin ödenmediğini veya eksik ödendiğini tespit ederse, sözleşmeyi imzalayanların herhangi birisinden tahsil edebilir.
Somut uyuşmazlıkta, davalı tarafça damga vergisi ödemesi yapıldıktan sonra Vergi Dairesi’ne başvuru yapılarak, damga vergisinin mükellefinin davacı olduğu belirtilerek ödenen verginin iadesi talep edilmiştir. Bunun üzerine ilgili Kurum tarafından davalıya iade yapılarak, verginin davacıdan faiziyle tahsili yoluna gidilmiştir.
Esasen burada İdarenin işleminden kaynaklı bir uyuşmazlık doğmuş olsa da, huzurdaki davanın konusunu taraflar arasındaki sözleşme uyarınca damga vergisi mükellefinin belirlenmesi oluşturmaktadır.
Taraflar kendi aralarında verginin kim tarafından ödeneceğini belirleyebilirler, bunu da imzaladıkları sözleşmeye koyabilirler. Vergi dairesinin vergiyi tahsil ettiği taraf ise, sözleşmeye göre ödemeyi yapması gereken taraf değilse, diğer taraftan özel hukuk hükümlerine göre ödemeyi talep edebilir. Nitekim somut uyuşmazlık da davacının rücu talebine ilişkindir.
Tarafların aralarında vergi yükümlüsünü belirleyebileceği hususu, uyuşmazlık konusu sözleşmenin niteliği gereği aynı zamanda bir zorunluluktur. Nitekim Kanun maddelerinde de açıkça belirtilmiş olduğu üzere (4734 ve 4735 Sy. Kn.) verginin kimin tarafından ödeneceğinin Sözleşmede ve İdari Şartnamede belirtilmesi gerekmektedir bu bir zorunluluktur.
Taraflar arasındaki sözleşme bir hizmet alım sözleşmesidir. Sözleşmenin 7.1. maddesi ile İdari Şartnamenin 25.1. ve 44.6. maddelerinde, sözleşmeden doğacak vergilerin davalının sorumluluğunda olduğu açıkça belirtilmiştir. Dolayısıyla Vergi Dairesi nezdinde her ne kadar hem davacı, hem de davalı müteselsilen sorumlu olsa da; burada vergiyi ödeyen taraf yani davacı taraf, iç ilişkide gerçek yükümlü olan davalıya rücu hakkını elde edecektir. Davacı taraf dava dilekçesinde 447.313,60TL vergi aslı ve 2.557,29TL gecikme faizi olmak üzere toplam 449.870,89TL ödemek zorunda kaldığından bahsetmiş ve ödemiş olduğu tutarın davalıdan tahsilini; söz konusu alacak kalemine sözleşmenin 36. Maddesi uyarınca sözleşmesel faiz oranının uygulanmasını talep etmiştir. Taraflar arasında akdedilen sözleşme uyarınca uyuşmazlık konusu olan damga vergisi mükellefinin davalı olduğu, davacının, davalı yerine ödemiş olduğu damga vergisine ilişkin olarak sözleşmesel (%23,15) faiz oranı üzerinden faiz talep etme hakkına sahip bulunduğu dosya kapsamı ve aldırılan bilirkişi kurul raporu ile anlaşıldığından davanın kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelerle,
Davanın kabulü ile; 449.870,89-TL alacağın ödeme tarihi olan 22/01/2021 tarihinden itibaren işleyecek yıllık %23,15 faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
Harçlar Kanununa göre alınması gereken 30.730,68 TL harçtan peşin alınan 7.682,68 TL harcın mahsubu ile eksik 23.048,00 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
Davacı tarafından peşin yatırılan harçlar dahil ayrıntısı UYAP sistemi üzerinde gösterilen, aşağıda dökümü de yapılan 9.380,98 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davacı taraf vekil ile temsil edildiğinden Karar Tarihindeki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 65.981,92 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-14. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin (yargılama gideri) davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
HMK 333. Maddesi uyarınca Taraflarca yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair; Taraf vekillerinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesi’ne başvurmak suretiyle istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 07.11.2022