Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2020/462 Esas – 2022/846
T.C.
ANKARA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2020/462
KARAR NO : 2022/846

DAVA : Alacak (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan Sebepsiz İktisab Nedeniyle)
DAVA TARİHİ : 01/10/2020
KARAR TARİHİ : 07/11/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 10/11/2022
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan Sebepsiz İktisab Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı bankanın … Ticari Şubesi ile dava dışı … Pet. Kim. A.Ş arasında imzalanan kredi genel sözleşmesi uyarınca borçlu şirkete kredi açıldığını ve kullandırıldığını, kredi borcunun ödenmemesi üzerine kredi hesabı kesilerek borçluya ihtarname gönderilip borcun ferileri ile birlikte ödenmesinin ihbar edildiğini, ihtarnameye rağmen borçlunun ödememesi üzerine dava dışı borçlu firma ve kefilleri hakkında İstanbul …İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosya ile ilamsız icra takibi ve borçlu firma hakkında İstanbul …İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosyasından ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile icra takibi başlatıldığını, Keşideci … Sağlık Ürün. San. Tic. LTD ŞTİ’ye ait olan AKBAK A.Ş Yenişehir/Ankara şubesi tarafından düzenlenen: Z-9095035 çek nolu 15.02.2017 keşide tarihli 75.000,00-TL bedellli, Z-9095036 çek nolu 08.02.2017 keşide tarihli 75.000,00-TL bedelli, Z-9095037 çek nolu 22.02.2017 keşide tarihli 75.000,00-TL bedelli 3 adet çek … Pet. Kim. A.Ş tarafından borçlarına karşılık davacı bankaya ciro edilerek verildiğini, davacı vekili, … Pet. Kim . A.Ş’nin davacı bankaya borcunun devam ettiğini, çek bedellerinin tahsil edilip borçtan düşülmesi gerekirken söz konusu çekin süresinde takasa sunulmasına rağmen muhatap banka tarafından keşideci imzalarının tutmadığı iddiası ile takastan iade edildiğini, söz konusu çekler yasal süresi içerisinde ibraz edilemediği için çeklerin bedelinin tahsil edilemediğini bu nedenle davacı bankanın zarara uğradığını, çeklerin keşidecisi olan davalı şirketin davacı banka aleyhine sebepsiz zenginleştiğini iddia eden davacı taraf, Türk Ticaret Kanunu 732.maddesi kapsamında sebepsiz zenginleşme hükümlerine istinaden dava açmış olup 3 adet çek bedeli olan 225.000,00-TL’nin keşide tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalı şirketten alınarak davacı bankaya ödenmesine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı şirkete bırakılmasına karar verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı yan üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı tarafa usulüne uygun tebligat çıkarılmasına rağmen davaya cevap vermediği gibi duruşmalara da katılmamıştır.
DELİLLER:
– Davacı ile dava dışı … Pet. Kim. A.Ş. arasında akdedilen Genel Kredi Sözleşmesi’nin ilgili
sayfaları,
– Z-9095035 çek nolu 15.02.2017 keşide tarihli 75.000,00-TL bedellli, Z-9095036 çek nolu
08.02.2017 keşide tarihli 75.000,00-TL bedelli, Z-9095037 çek nolu 22.02.2017 keşide tarihli
75.000,00-TL bedelli 3 adet çek görüntüsü,
– İstanbul 27.İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosyası
– İstanbul …İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosyası
– İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesi … Talimat dosyasından alınan bilirkişi raporu
-Mahkememizce alınan 26/06/2022 Tarihli bilirkişi raporu,
MAHKEMENİN GEREKÇESİ:
Dava; TTK 732. Maddesi uyarınca açılmış bir sebepsiz zenginleşme davasıdır.
TTK’nun 732- (1) Zamanaşımı sebebiyle veya poliçeden doğan hakların korunması için gerekli olan işlemlerin yapılmasının ihmal edilmiş olması dolayısıyla, düzenleyenin veya kabul edenin poliçeden doğan yükümlülükleri düşmüş bile olsa, bunlar poliçenin hamiline karşı, onun zararına zenginleşmiş olabilecekleri kadar borçlu kalırlar.
(2) Sebepsiz zenginleşmeden doğan istem, muhataba, yerleşim yerli bir poliçeyi ödeyecek olan kimseye ve düzenleyen, poliçeyi başka bir kişi veya ticari işletme hesabına düzenlemiş olduğu takdirde o kişiye veya ticari işletmeye karşı da ileri sürülebilir.
(3) Poliçeden doğan borcu düşmüş olan cirantaya karşı böyle bir istem ileri sürülemez.
(4) Zamanaşımı süresi, poliçenin zamanaşımına uğradığı tarihi takip eden tarihten itibaren bir yıldır; ispat yükü, sebepsiz zenginleşmediğini iddia edene aittir.
TTK’nın 732. Maddesi poliçeye ilişkin bir düzenleme olmakla birlikte; TTK 818. maddesinin atfıyla çekler hakkında da tatbik edilmektedir.
Sebepsiz zenginleşme talebi, poliçeden doğan hakkın, bunun korunması ve/veya kullanılması için gereken işlemlerin yapılmaması nedeniyle düştüğü veya zamanaşımına uğradığı hallerde, senet borçlusu nezdinde oluşan sebepsiz zenginleşmeye yönelik olarak, poliçe alacağını elde edemeyen ve bu nedenle malvarlığında hakkaniyete aykırı bir değer kaybı oluşan hamile, yine poliçe hukuku tarafından tanınmış olan bir haktır. Poliçeden kaynaklı olan sebepsiz zenginleşme davası, genel hükümlerdeki sebepsiz zenginleşme hükümlerinden farklı olup; bu dava türünde 3 şart aranmaktadır. Bunlar:
1- Müracaat Hakkının Düşmesi veya Zamanaşımına Uğraması
2- Hamilin Zarara Uğraması
3- Poliçe Borçlularının Sebepsiz Zenginleşmesi
Huzurdaki davada, müracaat hakkının düşmesi ile hamil olan davacının zarara uğradığı hususları davacı tarafından ibraz edilen deliller ve İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesi … Talimat dosyasından alınan bilirkişi raporu ile ortaya konulmuştur.
Davalının sebepsiz zenginleşmesi konusunda ispat külfeti ise yerleşik içtihatlar uyarınca davalı taraftadır. Dosyada ise davalı tarafından bu yönde bir savunma yapılmadığı ve delil ibraz edilmediği tespit edilmiştir.
Emsal yargıtay kararlarında;“…TTK 732. maddesine göre açılan işbu davada; sebepsiz zenginleşmediğini ispat külfeti davalıda olup, davalı, davacı aleyhine sebepsiz zenginleşmediğini ispat etmelidir. Ancak, davalının çek bedelini ödediğine ilişkin ibraz ettiği dekontlara göre ödemeler, dava dışı … Ltd. Şti.’ne yapılmış olup, sözkonusu ödemeler, lehdar dahi olmayan dava dışı bir şirkete ve davacı bankanın çekleri ciro ile devaraldığı tarihten sonra yapılmıştır. Ayrıca, davalı tarafça sunulan dekontlarda, ödemelerin dava konusu çeklere ilişkin olarak yapıldığına dair hiçbir açıklama da bulunmamaktadır. Davacı banka, tüm aşamalarda bu çekler nedeniyle davalının kendisine borçlu olduğunu iddia etmiş olduğundan, davacı bankanın bu ödemeleri kabul ettiği veyahut karşı çıkmadığı kabul edilemez…” (Yargıtay 11. HD., E. 2019/5329 K. 2020/3385 T. 1.7.2020)
“…İlk derece mahkemesince, TTK 732. maddesi kapsamında davacının bu davayı açmakta haklı olduğu, keşideci davalının sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlayamadığı, davacının da dava konusu çeki halen elinde bulundurduğu ve gerek lehtardan gerekse de keşideciden tahsilat yapamadığı gerekçesiyle davacının davasının kabulü ile 55.000,00 TL alacağın 11.12.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir. Bu karara karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur. Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi’nce, davacının yetkili hamil olduğu, davanın süresinde açıldığı, dava dışı lehtar ile keşideci arasındaki ticari ilişkinden kaynaklı def’ilerin çeki iyi niyetle iktisap eden hamile karşı ileri sürülemeyeceği, davalının sebepsiz zenginleşmediğini ispat edemediği gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. Kararı davalı vekili temyiz etmiştir. Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından…Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir…” (Yargıtay 11. HD., E. 2019/490 K. 2019/7417 T. 25.11.2019)
“…Kıymetli evrak niteliğinde olan çek bankaya ibraz edilmediği zaman son hamil, kambiyo hukukundan doğan haklarını yitirmiş ise de TTK. ‘nun 732. maddesine dayalı olarak alacağını keşideciden talep hakkına sahiptir…” (Yargıtay 19. HD 2016/15157 K. 2018/1171 T. 13.3.2018) şeklinde kararları mevcuttur.
İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesi … Talimat dosyasından alınan bilirkişi raporunda her ne kadar faiz başlangıç tarihi olarak Beşiktaş 26. Noterliğinin 24….2018 tarihli 70087 yevmiye numaralı ihtarnamesinin tebliğ Tarihi 02.11.2018 ve bu ihtarnamedeki 7 günlük sürenin ilavesiyle 09.11.2018 tarihi olacağı belirtilmişse de; söz konusu ihtarnamenin davalı ile bir ilgisinin bulunmaması ve davalının davacıya karşı yükümlülüğünün kaynağının farklı olması nedeniyle, talimat dosyasında alınan bilirkişi raporundaki görüşe iştirak edilmemektedir.
Davacının faiz başlangıç tarihine ilişkin talebinin çeklerin keşide tarihlerine ilişkin olduğu görülmekle birlikte; söz konusu çeklerin kambiyo senedi vasfını yitirdikleri izahtan varestedir. Bu doğrultuda, davacının, davalıyı bu konuda temerrüde düşürmesi gerekeceği yerleşik içtihatlar gereğidir. Nitekim bu hususta Yargıtay İçtihadı Birleştirme Hukuk Genel Kurulu 25.12.2019 T. E: 1, K: 8 kararı da bu doğrultudadır.
İstanbul …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında 01.06.2021 tarihi itibariyle dosyaya yatan bir paranın olmadığı ve alacağın tahsil edilemediği, İstanbul …İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosyasında, alacaklı tarafından 14/12/2018 tarihinde satış talebinde bulunulduğu, ancak İİK madde 59 gereği satış avansının depo edilmediği görüldüğünden bahisle İİK madde 150/e gereği takibin düşürülmesine karar verildiği, Söz Konusu şikayet incelemesinin İstanbul …İcra Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası üzerinden yürütüldüğü tespit edilmiş olmakla birlikte, mahkeme kararına dosya kapsamında rastlanmadığı, Huzurdaki davada, müracaat hakkının düşmesi ile hamil olan davacının zarara uğradığı hususları davacı tarafından ibraz edilen deliller ve İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesi … Talimat dosyasından alınan bilirkişi raporu ile ortaya konulduğu, Davalının sebepsiz zenginleşmesi konusunda ispat külfetinin ise yerleşik içtihatlar uyarınca davalı tarafta olmasına rağmen dosyada ise davalı tarafından bu yönde bir savunma yapılmadığı ve delil ibraz edilmediği, dolayısıyla dava şartlarının somut olayda mevcut olduğu, İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesi … Talimat dosyasından alınan bilirkişi raporunda her ne kadar faiz başlangıç tarihi olarak …. yevmiye numaralı ihtarnamesinin tebliğ Tarihi 02.11.2018 ve bu ihtarnamedeki 7 günlük sürenin ilavesiyle 09.11.2018 tarihi olacağı belirtilmişse de; sözkonusu ihtarnamenin davalı ile bir ilgisinin bulunmaması ve davalının davacıya karşı yükümlülüğünün kaynağının farklı olması nedeniyle, talimat dosyasında alınan bilirkişi raporundaki görüşe iştirak edilmediği, davacının faiz başlangıç tarihine ilişkin talebinin çeklerin keşide tarihlerine ilişkin olduğu görülmekle birlikte; söz konusu çeklerin kambiyo senedi vasfını yitirdikleri, bu doğrultuda, davacının, davalıyı bu konuda temerrüde düşürmesi gerekmekle birlikte, dosyada temerrüde ilişkin bir bilgi ve belgenin mevcut olmadığı değerlendirildiğinden davacının dava açmakta haklı değerlendirilmiştir.
Yargılama esnasında davacı vekili 01/07/2022 tarihli beyan dilekçesi sunmuş özetle;…” Huzurdaki dava davalı Keşideci … Sağlık Ürün. San. Tic. LTD ŞTİ’ye ait olan …. A.Ş Yenişehir/Ankara şubesi tarafından düzenlenen:Z-9095035 çek nolu 15.02.2017 keşide tarihli 75.000,00-TL bedelli,Z-9095036 çek nolu 08.02.2017 keşide tarihli 75.000,00-TL bedelli, Z-9095037 çek nolu 22.02.2017 keşide tarihli 75.000,00-TL bedelli 3 adet çekin … Pet. Kim. A.Ş tarafından borçlarına karşılık müvekkil Bankaya ciro edilerek verilmesi ve söz konusu çek bedellerinin keşideci imzalarının tutmadığı iddiası ile takastan iade edilmesi nedeniyle müvekkil Bankanın zarara uğradığı iddiası ile açılmıştır. Buna göre; Dava dışı … Pet. Kim. A.Ş’nin müvekkil Bankaya olan borçlarının teminatında olan dava konusu çeklerin teminatta bulunduğu tüm borçlar 26/05/2022 tarihinde kapanmıştır. Müvekkil Banka alacağı kalmadığından, dava konusu çeklerin Bankamız nezdinde teminat niteliği kalmamış olup, Bankamız zararı ortadan kalktığından dava konusuz kalmıştır. İş bu nedenle davanın söz konusu beyanımız doğrultusunda karara çıkarılmasını..” talep ettiği görülmüştür.
Yukarıda açıklanan yasal ve hukuksal olgu gözönüne alınarak konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmiştir.
Ancak 6100 sayılı HMK’nun 331. maddesine göre;”Davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hâllerde, hâkim, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerini takdir ve hükmeder. ” denilmekle; Dava “Konusuz” kalmakla, davanın açıldığı tarihteki haklılık durumu dikkate alınarak yargılama gideri ve vekalet ücretinin takdiri gerekmektedir; davacının dava açmakta haklı olduğu alınan bilirkişi raporundan anlaşıldığından yargılama giderlerinden de davalı sorumlu olduğu değerlendirilmiş ve açıklanan nedenlerle aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelerle,
Konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına,
Harçlar Kanununa göre alınması gereken 80,70 TL peşin harcın davalıdan alınarak alınarak hazineye gelir kaydına,
Davacı tarafından yargılama gideri ve vekalet ücreti talebi olmadığından karar verilmesine yer olmadığına,
6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-14. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin (yargılama gideri) davalından alınarak hazineye gelir kaydına,
HMK 333. Maddesi uyarınca Taraflarca yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda kararın tebliğinden itibaren İİK 164/2. Maddesi gereğince 10 gün içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 07.11.2022