Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2020/326 Esas – 2021/906
T.C.
ANKARA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2020/326
KARAR NO : 2021/906
DAVA : Tazminat
DAVA TARİHİ : 23/07/2020
KARAR TARİHİ : 23/12/2021
K. YAZIM TARİHİ : 27/12/2021
Mahkememizde görülen Tazminat davasının dosya üzerinde yapılan incelemesi sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile; Davacı müvekkili ile … … Ltd. Şti. arasında 29.07.2018 tarihinde akdedilen ‘Satış Vaadi Sözleşmesi’yle …te yer alan ve alanı 51 dekar olan Maliye Hazinesi’ne ait taşınmaz üzerinde EPDK tarafından 19.04.2018 tarih ve ÖN/7798-5/03898 Ön lisans Numaralı 3,210 MWm (3,120 MWe) Akyurt BES (Biyogaza Dayalı Elektrik Üretim Santralı) Kompost ve Organik Gübre Tesisine sahip … Enerji Yatırım A.Ş.’nin tek hissedarı olan … … Ltd. Şti. hisselerinin %50’sinin müvekkil tarafından öz kaynak ve teminat sorumluluğunun alınması taahhüdüyle devredilmesi hususunda yine bu sözleşmenin eki niteliğinde olan 09.04.2019 tarihli zeyilname ile müvekkilin yapmış olduğu ödemelerin kayıt altına alındığını ve anılan zeyilnamenin 2.maddesiyle de bakiye kalan 998.000,00 USD’nin 12.04.2019 tarihinde ödenmesine karar verildiğini, ne var ki taraflar arasındaki satış vaadi sözleşmesi imza aşamasında mutabık kalınan hususlar davalılar tarafından yerine getirilmediğinden karşı tarafça da kabul edilen 617.500,00 EUR ödemenin mezkur proje kapsamında kullanılıp kullanılmadığı yönünden tereddütler bulunması ve bunlara ek olarak müvekkilin hiçbir sorumluluğu olmamasına rağmen davalılar tarafından müvekkilden maddi destek talep edilmesi ve bu desteğin yerine getirilmemesi durumunda müvekkille devrin gerçekleştirilmeyeceği yönünde beyanlarda bulunulması ve müvekkilin yapmış olduğu ödemelerin projeye ilişkin hangi iş ve işlemlerde kullanıldığının davalı yanca bildirilmemesi sonucunda …yevmiye numaralı ihtarnamesinin keşide edildiğini, mezkur ihtarname ile davalı … tarafından talep olunan 998.000,00 USD’nin ödenmesi için davalıdan bir takım taleplerde bulunulduğunu, müvekkil tarafından keşide edilen 12.04.2020 tarihli ihtarname sonrasında tarafların bir araya gelmek suretiyle süreci müzakere ettiklerini ve taraflar arasında 22.05.2019 tarihli Hisse Devir Sözleşmesi imzalandığını, 22.05.2019 tarihli sözleşme ve …’a ait hisselerin %50’sinin müvekkilin devrine ilişkin hükümleri havi sözleşme kapsamında davalı …’ın sözleşme akdedilmeden önce sözleşme hükümlerine aykırılık teşkil edecek şekilde devre konu hisselerin 07.05.2019 tarihli Yönetim Kurulu Kararına istinaden …yevmiye numaralı işlem marifetiyle Türkiye … Bankası T.A.O. lehine rehin tesis edildiğini öğrenen müvekkilin Ankara 2.Noterliği 04.07.2019 tarih ve… yevmiye numaralı ihtarnamesini keşide ettiğini, müvekkil tarafından davalıların akdedilen sözleşmeye aykırı şekilde hareket etmek suretiyle sözleşmeyi ihlal etmek şeklinde yürüttükleri eylemleri neticesinde tarafların son kez bir araya gelerek akdedilen tüm sözleşme hükümlerini bir tarafa bırakıp işbu davaya konu ve dayanak oluşturan 19.09.2019 tarihli Hisse Devir Sözleşmesinin akdedildiğini, tarafların mutabık kalmaları üzerine anılan sözleşmenin 15.1 maddesiyle taraflar arasında daha önceden imzalanmış olan 29.07.2018 tarihli sözleşme ve eki 09.04.2019 tarihli zeyilname ile 12.05.2019 tarihli sözleşme ve 23.05.2019 tarihli bu sözleşmeye bağlı teminat senediyle taraflar arasında hisse devrine ilişkin önceki tarihli tüm anlaşma ve sözleşmelerin iptal edilerek iradelerini ortaya koyan 19.09.2019 tarihli hisse devir sözleşmesinin imzalanarak yürürlük kazandığını, uyuşmazlığa konu 19.09.2019 tarihli sözleşme incelendiğinde tarafların belli bir bedel karşılığında …’a ait şirket hisselerinin %50 oranındaki payını müvekkile devretme konusunda anlaştıklarını, bu kapsamda müvekkil tarafından belli bir bedel ödenmesi karşılığında …’ın şirket hisselerinin %50’sine tekabül eden hisse paylarına sahip olma salikiyle 19.09.2019 tarihine kadar toplam 1.192.000,00 USD ödediğini, müvekkil tarafından sözleşme uyarınca ödemesi gereken bakiye 500.000,00 USD’yi havale yoluyla ödeyerek bedele ilişkin yükümlülüklerini yerine getirdiğini, açıklanan nedenler kapsamında müvekkilin işbu sözleşmeden kaynaklı edimlerini eksiksiz yerine getirdiğini, müvekkilin 20.09.2019 tarihinde sözleşmenin 3.3. maddesinden kaynaklı bakiye bedeli ödeme borcunu yerine getirmiş olduğuna dair banka dekontu ile açıkça ortada olup davalının bu noktadan sonra kendisine yüklenen edimleri yerine getirmesi gerekirken getirmeyerek sözleşmeyi ihlal ettiğini, bu şekilde de müvekkili ve ortağı olacağı şirketi zarara uğrattığını ve müvekkile şirket hisselerinin %50’sini devretmeyerek ve yönetim kuruluna atamayarak ileride telafisi imkansız zararlara sebebiyet verebileceğinin izahtan vareste olduğunu, bu nedenlerle şirket hisselerinin 3. kişilere devrine engel olmak ve şirketi borçlandırıcı işlemlere maruz bırakmamak adına gerekli hukuki tedbirlerin alınması yönündeki taleplerinin kabul edilmesini, taraflar arasında akdedilen 19.09.2019 tarihli devir sözleşmesinin 6.3.maddesinde ‘…alıcı, 4.maddede belirtilen usule uygun olarak yapılacak ödemeden sonra 30 gün içinde şirketin yönetim kuruluna atanacak olup bu durum ticaret sicilinde tescil edilecektir. Bu atama tarihten itibaren şirketin (…) işlemlerinin yapılmasında satıcının yetkili temsilcisinin ve alıcının her ikisinin de imzasının varlığı aranacaktır…’ hususlarına yer verilmiş olup müvekkilinin 3.3. maddede belirtilen bakiye bedelin ödenmiş olmasına rağmen havale tarihinden sonra 30 gün bir yana bugüne kadar yönetim kuruluna atanmadığı gibi ticaret sicile tescil işlemi gerçekleşmemiş ve …’ın işlemlerinin hiçbirisinde de müvekkilin imzasının aranmadığını, fakat davalı şirket tarafından müvekkilin şahsi kefaletinin bulunduğu proje finansmanı için genel kredi sözleşmesi imzalayarak halihazırda bir takım borçlandırıcı işlemler gerçekleştirdiğini, bu sebeplerle müvekkil tarafından keşide edilen …yevmiye numaralı ihtarname ile hisse devri işleminin tamamlanmasını teminen gerekli tüm belge ve bilgilerin kendisine teslim edilmesinin davalı …’a ihtar edildiğini, davalı … tarafından … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile verilen cevabi ihtarda proje finansmanı için Türkiye … Bankası ile imzalanan genel Kredi Sözleşmesi kapsamında müvekkilin üzerine düşen edimleri yerine getirmediği gerekçe gösterilerek bu edimleri yerine getirmesi, sözleşme gereği 500.000,00 USD’nin ödenmesi, 517.700,00 TL nakdi borcun …’a ödenmesi ve 2 adet 1.700.000,00 USD tutarındaki teminat senetlerinin iade edilmesi hususlarının ihtar olunduğunu, müvekkilin tekrar Ankara …..Noterliği 24.02.2020 tarihinde davalı …’a keşide ettiği …yevmiye numaralı ihtarnamesi ile ne yönetim kurulu üyesi olan ne de şirkette hisse sahibi olan müvekkili gecikmelerden ve ödemelerden sorumlu tutma ve bu nedenle … A.Ş’nin finansal yapısını bozmakla itham etmenin hiçbir hukuki dayanağı olmadığı ifade edilerek müvekkilin hisse devir ve yönetim kurulu üyesi olarak atanmasına dair işlemlerin tamamlanması ve müvekkilin imzaya davet edilmesi için 27.02.2020 tarihine kadar süre verildiğini, davalı …’ın cevabi ihtarnamesinde talep ettiği 500.000,00 USD’nin müvekkil tarafından Euro karşılığı olarak … hesabına ödendiği, 517.700,00 TL’nin dayanağı ve 19.09.2019 tarihli sözleşme ile yürürlükten kalkan ve iptal edilen sözleşmelere ait teminat senetlerinin müvekkilin ihtarnamesine cevabı olamayacağının açıkça ortada olduğunu, davalı …’ın sözleşmenin 10.maddesini ihlal ederek beyan ve taahhütlerini yerine getirmediğini ve bu nedenle yine sözleşmenin 16.maddesi uyarınca davalıların, sözleşmenin ifasıyla birlikte 1.700.000,00 USD cezai şart ödemekle mükellef olduğunu, ayrıca işbu dava dilekçesinde belirtilen ve müvekkilin 2018/Temmuz ayından 2019/Eylül ayına kadar …’a ortak olmak ve yönetim kuruluna atanma gayreti ile yapmış olduğu ödemeler bir yana …’ın tüm hisselerinin sahibi konumundaki davalı …’ın Akyurt BES Kompost ve Organik Gübre Tesisi finansmanı için Türkiye … Bankası T.A.O. Mustafa Kemal Şubesi nezdinde 23.05.2019 tarih ve G0105169 numaralı müvekkilin de şahsi kefaletinin bulunduğu Genel Kredi Sözleşmesi imzaladığını, müvekkilin söz konusu kredi sözleşmesine şahsi kefaletini sunmasının tek nedeninin kredi sözleşmesi ile sağlanacak tesisin sahibi …’ın %50 hissesine sahip olmak ve yönetim kuruluna atanmak olduğunu, buna istinaden müvekkil tarafından ivedilikle … Bankasına …yevmiye numaralı ihtarnamesinin keşide edildiğini, bu ihtarname ile tamamı … Ltd. Şti’ye ait olan … A.Ş. hisselerinin %50 sinin müvekkile devredildiğinin tespiti ve bu durumun pay defterine kaydına, taraflar arasında akdedilen sözleşmenin ilgili hükmü kapsamında şartların yerine getirilerek müvekkilin yönetim kuruluna atanması ve bu durumun ticaret sicilinde tescil ve ilanına, davalıların, taraflar arasında akdedilen sözleşmeden kaynaklı beyan ve taahhütlerini ihlal etmesinden dolayı sözleşmenin 16. maddesinde belirtilen cezai şartın fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla şimdilik 100.000,00 TL’nin davalılardan tahsiline, müvekkilin sözleşmeden kaynaklı tüm yükümlülüklerini yerine getirdiği hususu göz önüne alındığında müvekkilin hak kaybına uğramamasının ve ileride telafisi mümkün olmayan durumlara sebebiyet verilmesinin önüne geçmek amacıyla … A.Ş.’nin hisselerinin üçüncü kişiler adına devir ve temlikinin önlenmesi için HMK. 389. vd. maddeleri kapsamında şirket hisseleri üzerine tedbir konulmasına, … A.Ş.’nin proje finansmanı için ve özellikle müvekkilin de … Şirketi lehine kefaletini ortaya koyduğu Türkiye … Bankası T.A.O. ile yapılan Genel Kredi Sözleşmesine göre şirketin borçlandırıcı işlem yapmasının önüne geçilebilmesi için HMK. 389. vd. maddeleri kapsamında gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili cevap ve karşı dava dilekçesi ile; Taraflar arasındaki hukuki ilişkinin 2018 yılından beri devam ettiğini ve halihazırda işletmeye alınmak üzere olan Akyurt BES projesini geliştiren onlarca makam ve merciden izin, onay alan, ilgili kurum ve kuruluşlarla sözleşmeler yapan müvekkilin tüm prosedür işlemlerini tek başına tamamladığını, proje sebebiyle de ortaya çıkan finansal ihtiyaçlardan dolayı davacı ile ortak olmak istediğini ve taraflar arasındaki ilk mutabakata göre davacının şirketin %50 ortağı olarak bunun karşılığında şirkete öz sermaye koyup davalı şirketlerin tek ortağı …’ya hisse bedeli ödeyerek proje için alınacak banka kredileri için teminatlar sunacağı hususlarında anlaşıldığını, taraflar arasında yapılan sözleşme ve protokollere bakıldığında davacının sürekli şekilde anlaşma şartlarını değiştirdiği, kesin vade ile belirlenen edimlerinin kısmen veya tamamen yerine getirmediği, müvekkilin projesini bir an önce bitirip … kapsamına almaya çalışma gayretini sekteye uğrattığının görüleceğini, müvekkil şirketin bir taraftan projenin geliştirilmesi ve bitirilmesi için elinde olan tüm imkanları kullanırken diğer taraftan davacının sürekli değişen sözleşme şartları ile mücadele etmek zorunda kaldığını, esasen TBK m. 28’de tarif edilen gabin müessesesinin şartlarının somut olayda oluştuğunu ve müvekkilin tecrübesizliğinden ziyade projesini …’e yetiştirebilmek için gerekli olan finansal sıkıntılardan dolayı ortaya çıkan zor durumundan yararlanarak sürekli sözleşme şartlarının davacı lehine değiştirildiğini, ancak gelinen son noktada proje finansmanını sağlayan … Bankası ile imzalanan Genel Kredi Sözleşmesine kefil sıfatıyla imza koyup akabinde kredinin ödenebilmesi için bankanın istediği ödeme tablolarının imzalanmaması ve son hisse devir sözleşmesinde kesin vade ile vaat edilen bakiye ödemenin yapılmaması sebebiyle müvekkil şirketin sözleşmeyi haklı nedene dayanarak feshetmek zorunda kaldığını, zira davacının uzlaşmaz tutumu ve sürekli yeni koşullar ileriye sürmesi, her bir sözleşmede söz vermesine rağmen edimlerini kısmen ya da tamamen yerine getirmemesi sebebiyle taraflar arasındaki güven ilişkisinin de ortadan kalkmasına neden olduğunu, enerji projelerinde, projenin verimliliği dikkate alınarak kredi kuruluşlarının küçük bir öz sermaye katkısına karşılık büyük oranda destek vererek projenin hayata geçirilmesini sağladığı finans piyasalarında son derece açık olan bir durum olduğunu, dava konusu BES projesinin diğer yenilenebilir enerji kaynaklarından (su, rüzgâr, güneş) farklı olarak bir taraftan enerji üretirken diğer taraftan çevre kirliliğinin giderilmesine yönelik katkı sunması sebebiyle … sisteminde de en yüksek desteğe sahip projeler arasında olduğunu, kredi kuruluşlarının da bu tür verimli projeleri …’e dahil edilmesi kaydıyla mesela %20’lik öz sermaye katkısına karşılık %80 kredi temin etmek suretiyle projenin hayata geçirilmesine önemli bir destek sunduğunu, müvekkilin proje lisansı sahibi … Enerji AŞ’nin %50 hissesini davacıya devretme ve davacıyı şirket yönetim kuruluna seçme ana yükümlülüklerine karşılık davacı tarafın hisse bedeli ödeme, şirkete öz sermaye koyma ve banka kredilerine teminat sağlama şeklinde ana yükümlülükleri bulunduğunu, davacının hem çektiği ihtarlarında hem de dava dilekçesinde müvekkilin edimlerini yerine getirmediğini belirterek cezai şart talebinde bulunduğunu, oysaki TBK m. 97’de karşılık bulan ve öğretide ödemezlik defi olarak isimlendirilen düzenlemeye göre karşılıklı borç yükleyen sözleşmenin ifasını isteyen tarafın sözleşmeye göre daha sonra ifa etme hakkı olmadıkça kendi borcunu ifa etmiş ya da ifasını önermiş olması gerektiğini, dava dosyasından anlaşılacağı üzere davacının her bir sözleşmede ayrı ayrı söz vermesine rağmen kendi edimlerini ifa etmekten kısmen ya da tamamen kaçınarak müvekkilin edimini yerine getirmesini talep ettiğini, kendi bakiye ödemesini gerçekleştirmeden ödemeden sonra yönetim kuruluna seçilme ediminin yerine getirilmesini istediğini, …’ın talep ettiği kredi geri ödeme tablolarına imza koymadan hisselerin devredilmesini talep ettiğini, oysa müvekkil şirketin iyiniyetli bir şekilde dava dosyasında da yer aldığı üzere EPDK’ye başvurarak … Enerjinin hisselerinin %50’sinin davacıya devredilmesi için izin aldığını, tüm bu iyiniyetli davranışlara rağmen davacı taraf kendi edimlerini yerine getirmediği için müvekkil de ödemezlik define dayanarak kendi edimlerini yerine getirmekten kaçınmış ve nihayetinde davacı tarafın edimlerini ısrarlı bir şekilde ifa etmemesi sebebiyle sözleşmeyi feshetmek zorunda kaldığını, Karşı Dava; davacının açık sözleşme hükümlerine binaen ödemesi gereken ve zamanında ödemediği için müvekkilin karşılamak zorunda olduğu miktarlarının, müvekkilin davacı ile yürütülen sürece duyduğu ahde vefa sebebiyle daha düşük maliyetli ortaklık taleplerini kaçırması sebebiyle ortaya çıkan zararların karşılanmasını, müvekkil şirketlerin bu zararlarına karşılık olarak fazlaya dair tüm talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 USD’nin dava tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanun gereği devlet bankalarının USD cinsinden 1 yıllık mevduata uygulayacağı en yüksek faiz oranıyla birlikte fiili ödeme tarihindeki karşılığı üzerinden davacıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar-karşı davacılar vekili dilekçesi ve Mahkememizin 23/12/2021 tarihli duruşmasında alınan imzalı beyanı ile; Davayı kabul ettiklerini, yargılama gideri ve vekalet ücreti taleplerinin bulunmadığını, karşı davadan feragat ettiklerini belirtmiştir.
Davacı-karşı davalı vekili dilekçesi ve Mahkememizin 23/12/2021 tarihli duruşmasında alınan imzalı beyanı ile; Davalı tarafın asıl davayı kabul ettiğini, asıl davada yargılama gideri ve vekalet ücreti taleplerinin bulunmadığını, davanın kabulünü talep ettiklerini, karşı dava yönünden yargılama gideri ve vekalet ücreti taleplerinin bulunduğunu belirtmiştir.
Asıl dava yönünden; Dava dilekçesi, taraf vekillerinin beyan ve dilekçeleri ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Dava, hisse devrinin tespiti, tescili, sözleşmeye dayalı cezai şart alacağının tahsili; karşı dava ise, uğranılan zararın tazminine yönelik tazminat davasıdır.
HMK’ nun 308. maddesi gereğince davalı davayı kabul ettiğinden sair yönler incelenmeksizin, davanın kabulü ile; Tamamı … … Varlık Ltd. Şti’ye ait olan … Enerji Yatırım A.Ş. hisselerinin %50 sinin davacıya devredildiğinin tespitine ve bu durumun pay defterine kaydına; Taraflar arasında akdedilen sözleşmenin ilgili hükmü kapsamında şartların yerine gelmiş olması nedeniyle davacının yönetim kuruluna atanmasına ve bu durumun ticaret sicilinde tescil ve ilanına; Sözleşmenin 16. maddesinde belirtilen cezai şartın -fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla- 100.000,00 TL ‘nin davalılardan alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiştir.
Karşı dava yönünden; H.M.K.’nun 307. maddesi uyarınca davadan feragat; davacının, talep sonucundan kısmen ve tamamen vazgeçmesi olup aynı yasanın 311. maddesi gereği kesin hüküm gibi hukuki sonuç doğurur. Bu nedenlerle, H.M.K. 307 ve devamı maddeleri gereğince karşı davanın feragat nedeniyle reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelerle,
1-Asıl davanın KABULÜ İLE; Tamamı … … Varlık Ltd. Şti’ye ait olan … Enerji Yatırım A.Ş. hisselerinin %50 sinin davacıya devredildiğinin tespitine ve bu durumun pay defterine kaydına,
Taraflar arasında akdedilen sözleşmenin ilgili hükmü kapsamında şartların yerine gelmiş olması nedeniyle davacının yönetim kuruluna atanmasına ve bu durumun ticaret sicilinde tescil ve ilanına,
Sözleşmenin 16. maddesinde belirtilen cezai şartın -fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla- 100.000,00 TL ‘nin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
Alınması gereken 11.702.720,80 TL harçtan peşin alınan 1.707,75 TL harç ile 198.145,46 TL harç toplamı olan 199.853,21 TL harcın mahsubu ile eksik 599.559,65 TL harcın davalılardan alınarak hazineye gelir kaydına,
Davacı tarafından yatırılan gider avansının sarf edilmeyen kısmının karar kesinleştiğinde hesap numarası bildirmiş ise iadenin elektronik ortamda hesaba aktarılmasına, hesap numarası bildirilmemiş ise masrafın avanstan karşılanmak üzere PTT merkez ve işyerleri vasıtasıyla adreste ödemeli olarak gönderilmesine,
Tarafların yargılama gideri ve vekalet ücreti talepleri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
2-Karşı davanın FERAGAT NEDENİ İLE REDDİNE,
Alınması gereken 59,30 TL harçtan peşin alınan 500,00 TL harcın mahsubu ile eksik 440,70 TL harcın karşı davacılardan alınarak hazineye gelir kaydına,
Karşı davacılar tarafından yatırılan gider avansının sarf edilmeyen kısmının karar kesinleştiğinde hesap numarası bildirmiş ise iadenin elektronik ortamda hesaba aktarılmasına, hesap numarası bildirilmemiş ise masrafın avanstan karşılanmak üzere PTT merkez ve işyerleri vasıtasıyla adreste ödemeli olarak gönderilmesine,
Karşı davacılar tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
Karşı davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 5.100,00 TL vekalet ücretinin karşı davacılardan alınarak karşı davalıya verilmesine,
Dair; Taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesi’ne başvurmak suretiyle istinaf yolu açık olmak üzere oybirliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 23/12/2021