Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
ANKARA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2019/180
KARAR NO : 2021/377
DAVA : İtirazın İptali
DAVA TARİHİ : 11/04/2019
KARAR TARİHİ : 29/04/2021
K. YAZIM TARİHİ : 07/05/2021
Mahkememizde görülen İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesi ile özetle; Müvekkilinin … Müdürlüğü … Esas sayılı icra dosyasından alacağı için takip başlattığını, ancak davalının itirazı ile takibin durdurulduğunu, itirazdan sonra arabulucuya başvurulduğunu fakat bu süreçten anlaşma sağlanamayınca dava açıldığını, Müvekkilinin 02.10.2013 tarihli ve 28783 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik” uyarınca güneş enerjisi santrali kurup işletmekte olduğunu elde ettiği elektrik enerjisini satarak buradan gelir elde ettiğini, bu işletmenin faaliyete geçirilirken yasal mevzuat gereği uyulması gereken hususlar bulunduğunu, süresinde ve gereği gibi yapılmayan santrallerin işletme haklarının iptal edilmekte olduğu ve işletme için yetki verilmediğini, (faaliyetin nasıl ilerlediği anlatılmış), müvekkilinin “…. Parsel sayılı taşınmaz üzerinde 990 kW gücünde” üretim tesisi kurmak amacıyla ilgili dağıtım şirketi olan “… Elektrik Dağıtım A.Ş.’ye başvuru yaparak 05.11.2015 tarih ve 32043 sayılı bağlantı görüşü ve çağrı mektubu aldığını, çağrı mektubunu aldıktan sonra müvekkilinin gerekli tüm şartları sağlayarak ilgili dağıtım şirketi ile 19.04.2016 tarihli Lisanssız Elektrik Üreticileri için Dağıtım Sistemine Bağlantı Anlaşması’nın imzalandığını, bu anlaşmanın imza tarihinden itibaren müvekkilinin hak düşürücü süresinin başladığını, bağlantı anlaşması imzalandıktan sonra Ekonomi Bakanlığına Yatırım Teşvik Belgesi alınması için başvuru yapıldığını, Ekonomi Bakanlığı’nın 24.08.2016 tarih ve 125451 sayılı A nüshası ile ithal ve yerli makine teçhizatı için 790.600 USD(2.725,408 TL)+633,000 TL yatırım teşvik belgesi alındığını, müvekkilinin bağlantı anlaşmasının imzasından ve yatırım teşvik belgesinin alınmasından sonra … Genel Müdürlüğünün 01.02.2017 tarihli onayı ile YG/AG tek hat şeması projesi ve Ges Santral Yerleşim Projesini onaylattığını, müvekkilinin tüm onayları aldıktan sonra saha kurulumuna başlamak için yüklenici ve tedarikçiler ile görüşmeye başladığını, bu bağlamda güneş panellerini taşıyacak olan çelik konstrüksiyonların temini ve sahaya çakılma işi için 01.06.2017 tarihinde … Enerji Teknolojileri ve Yatırım A.Ş. ile 138.750 USD karşılığında altmış gün içinde sahanın teslimi üzerine anlaştıklarını, konstrüksiyon anlaşmasını tamamlayan müvekkilinin güneş panellerinin temini için davalı firma ile görüştüğünü, davalı firma ile 08.06.2017 tarihli 2017-5/019 Ref. Numaralı proforma fatura üzerinde mutabık kalarak anlaştıklarını, (bu faturaya göre anlaşma noktaları), müvekkilinin platformada ödeme maddesine uygun olarak %10 oranında hatta daha fazlası olan 51.948,00 USD peşin ödemeyi kendi adına açılmış olan hesaba 08.06.2017 tarihinde gönderdiğini, peşin ödeme yapıldıktan sonra davalı ile görüşen müvekkile sürekli sorun olmadığını ve ithal işlemi için sipariş verildiğinin söylendiğini, fakat zaman geçmesine rağmen davalı tarafından herhangi bir konişmento veya ithalat belgesinin müvekkile ibraz edilmediğini, Kurulacak GES-üretim tesisi kurulumu için … Bankası …. Antalya Şubesinden 18.05.2017 tarihinde 790.000 USD kredi kullanan ve parayı hazır hale getiren müvekkili teminat mektubu vermek yerine kalan 450.000 USD parayı nakit olarak ödemeyi ve davalının ödenen para karşılığında kendilerine panel sevkiyatlarını yapana kadar geçerli teminat mektubunu vermelerini söylediğini ancak davalının teminat mektubunu vermediğini, bunu üzerine görüşmeler sonucunda panelleri en geç teslim taahhüt tarihi olan 17.08.2017 tarihine kadar 45 gün aktif olan akreditifli davalıya yapılacak bakiye ödeme için 30.06.2017 tarihinde davalının … Bankası A.Ş hesaplarına ödenmek üzerine tanımlı nakit ithalat akreditif dosyasının açıldığın, ancak davalının bu akreditif süresinde dahi panelleri hazır edemediğini ve dolayısıyla davalının kusuru ile akreditif hesabının süresinin dolduğundan davalının buradan tahsil yapamadığını, müvekkilin Yasin Uca ile birlikte Mersin limanının Gümrük Müdürlüğü’ne gittiklerini, yaptıkları görüşmede davalı adına panel geldiğini, kendilerine verilecek panel miktarından da fazla olduğunu öğrendiklerini, bunun üzerine davalı firma aransa da müvekkiline panel teslimi yapılmadığını, davalı ile yapılan görüşmelerde kurulum için sürenin daraldığı taşıyıcı ayaklar olan çelik konstrüksiyon işleminin 17.08.2017 tarihinde bittiği ve panellerin montajının beklendiğinin ifade edildiğini ancak davalının müvekkilini sürekli oyaladığını, davalının bu aşamada akreditif hesabını istemediğini bu hesabı kullanamayacağını, paranın tamamının kendisine nakit olarak gönderilmesini talep ettiğini, müvekkilinin bunun üzerine 450.000 USD bakiye bedeli 06.10.2017 tarihinde gönderdiğini, buna rağmen yine panelleri teslim alamadığını, bunun üzerine davalının üretim tesisinde kullanabileceği aynı marka ve modelde bir başkasında panel bulunduğunu ancak bu nedenle 25.000 USD gerektiğini fakat kendiside olmadığını müvekkilin kendisine borç verip senet imzalayacağını söylemiş müvekkili ise zor durumda kalmasından dolayı denileni yapmak durumunda kaldığını, bunun üzerine davalı ve müvekkili arasında ek protokol düzenlendiğini, davalının panelleri 2018 yılından önce getiremeyeceğinin ikrar edildiğini, 8760 adet panelin ödünç verileceğini, ödünç alma bedeli olarak üçüncü taraf firmaya ödenecek hizmet bedelinin satıcı tarafından nakden ödendiği ve davalıya eşit taksitlerle ödeneceği, bunun için davalıdan senet alınacağının ifade edildiğini, müvekkilinin içerisinde bulunduğu zor durumdan ve müzayakadan yararlanan davalıın müvekkili ve tanık Yasin’in imzası bulunan beheri 07.11.2017 düzenleme tarihli, 5.000USD bedelli olan ve 15.01.2018, 15.02.2018, 15.03.2018,15.04.2018,15.05.2018 veda tarihlerine havi 5 adet senet teslim alındığını ve müvekkiline 25.00 USD gönderdiğini, müvekkili davalı tarafından gönderilen bu parayı davalının yönlendirmiş olduğu …’e 09.11.2017 tarihinde ödemiş olduğunu ve davalıya bu parayı senet vadelerinde haksız şekilde ödemek mecburiyetinde kaldığını, bu işlemden sonra davalı tarafından ek protokole konu olan 8760 adet panelin 12.11.2017 tarihinde …’in yerinden ve sahsından değil de davalının anlaşmalı olduğu İzmir/Ödemiş’te teslim edildiğini,bu hususun da panelleri müvekkil yerine başkaca kendi ihtiyacı için aktar-döner yaptığını gösterdiğini,müvekkilinin çok geç bir tarihte aldığı panelleri hemen montaj işine koyulduğunu ve kısa sürede montaj işini bitirerek 17.11.2017 tarihinde dilekçe ile dağıtım şirketine geçici kabule hazırdır tutanağının verilmesi ve geçici kabul işlemlerinin yapılması için başvuruda bulunduğunu, bu işlem ardından 23.12.2017 tarihinde … Genel Müdürlüğü tarafından üretim tesisinin geçici kabulünün yapıldığını, onaylanmasının ardından ilgili dağıtım şirketi ile 16.01.2018 tarihinde “Lisanssız Elektrik Üreticileri İçin Dağıtım Sistemine Kullanım Anlaşması” imzalanarak üretim tesisinin tüm yasal ve kurulum işlemlerinin tamamlandığını ve Üretim Tesisinin 2018 yılı Ocak ayından itibaren elektrik üretimine başladığını, davalı tarafından panellere ilişkin olarak 09.01.2018 tarihli 051844 seri numaralı 810 adet 46.413 USD+8.354,34 USD KDV olmak üzere 54.767,34 USD’lik, 22.01.2018 tarihli 63251 seri numaralı 7950 adet 455.535 USD(KDVsiz) olmak üzere 2 adet fatura kesildiğini, davalının kesmiş olduğu 22.01.2018 tarihli fatura devir faturası-ticari emtianın gümrükte devri için düzenlendiğinden ve de yatırım teşvik belgesine işlenebildiğinden KDV ödenmediğini ancak 09.01.2018 tarihli fatura zamanında ve gereği gibi düzenlendiğinden davalının gümrük işlemlerinden geçirmediği için yatırım teşvik belgesi olmasına rağmen KDV ödenmek zorunda kalındığını, müvekkili yatırımını tamamladığı için Ekonomi Bakanlığı’na 12.03.2018 tarihinde başvuru yaparak yatırım teşvik belgesinin tamamlama vizesini yaptırmış ve bakanlığın 13.11.2018 tarihli tamamlamanın yapıldığı belirtilerek B nüshasının müvekkiline teslim edildiğini, bu belgelerden anlaşılacağı üzere davalının kusurlu ve hatalı eylemi sebebiyle sadece 22.01.2018 tarihli faturaya konu 7950 adet panelin teşviğinden faydalanabildiğini, 09.01.2018 tarihli faturaya konu panellerin ise vergileri gümrük işlemine tabi tutulmadığından ve KDV li şekilde fatura edildiğinden ödenmek zorunda kalındığını, müvekkilinin sahibi olduğu üretim tesisinin 2018 yılının 1. ayından itibaren 11. ayı dahil üretim değerleri ve bu değerlere ilişkin dağıtım şirketi tarafından gönderilen 1 sayılı cetveller ve buna göre kesilen faturaların dilekçe ekinde sunulduğunu, Davalının yükümlülüğü olan panelleri zamanında ve gereği gibi teslim etmediğini, edimini ifade geciktirdiği için üretim gelir kayıplarının olduğunu, davalının dava konusu panelleri proforma ve peşin ödemeden sonra en geç 10 hafta içerisinde temin etmesi ve her halükarda en geç 2017 yılının eylül ayına kadar teslim etmesi gerekirken temin etmediğini ve proformaya aykırı davrandığını, basiretli tacir olan davalının zamanında ve gereği gibi yerine getirmediği panel temin ve teslim ediminden dolayı müvekkilinin üretim kaybına uğradığını, panellerin montaj yapılabilmesi için gerekli olan çelik konstrüksiyonların sahaya çakılması işlemlerinin 17.08.2017 tarihinde bittiğini ve sahanın panel montajına hazır halde beklediğini, davalının panelleri 12.11.2017 edip yaklaşık 75 günlük gecikmesi olduğunu, davalının panelleri tesliminden sonra montajının bir hafta bile sürmemiş olup bitirerek komisyona başvuru yaptığını, davalı edimini zamanında ve gereği gibi yerine getirmiş olsaydı müvekkilinin Ağustos ayı içerisinde montajı bitirerek geçici kabulünü yaptırıp üretim geliri elde etmeye başlayacağını, müvekkilin üretim kaybının 2018 verilerine göre yaklaşık 373529 kwh olup 43.000 USD olduğunu, davalının edimini gereği gibi ve zamanında yerine getirmemesinden dolayı müvekkilinin uğramış olduğu üretim kaybının son üretim kayıp tarihi olan 13.11.2018 tarihinden itibaren işleyecek reeskont avans faizi ile birlikte 43.000USD ‘nin tahsilinin istendiği icra dosyasına yapılan itirazın haksız ve kötü niyetli olup iptalinin gerektiğini, davalının müvekkilinin zor durumundan aşırı faydalandığını, davalının kusuru-kastı sebebiyle yersiz ödenmek zorunda kalınan bedelin iadesinin gerektiğini, müvekkilin peşinatı fazlasıyla yatırmış olmasına rağmen davalının edimini yerine getirmediğini, sonrasında davalı lehine akreditif hesabı açılmış davalı yine edimini yerine getirmemiş son olarak da tüm paranın peşin ödenmesine rağmen yine de panelleri teslim etmemiş olduğunu, mevzuata göre belirlenen hak düşürücü sürenin müvekkili aleyhine işlediğini bilen davalının bir türlü proforma faturada yer alan malları müvekkiline teslim etmediğini, sonrasında başka birinden 25.000 USD fark ödemek suretiyle panel alımına mecbur bıraktığını, müvekkilinden bu miktarda senet alıp senetleri bankaya tahsile koyduğunu, ödenen bedellerin ödenme tarihinden itibaren işleyecek reeskont avans faizi ile tahsilinin istendiği icra dosyasına yapılan itirazın haksız ve kötü niyetli olup iptalinin gerektiğini, davalının gereği gibi ve zamanında teslim etmediği panellerden dolayı gümrük işlemine sokmadığı ve KDV’li kestiği yatırım teşvikinden yararlanılamayan ve ödenmek durumunda kalınan vergilerin tahsilinin gerektiğini, davalının itirazının haksız ve kötü niyetli olup takibi sürüncemede bırakmak olduğundan kötüniyet tazminatına hükmedilmesi gerektiğini, davalının itirazları üzerine konunun sulh yolu ile çözümlenmesi için arabulucuya başvurulmuş 21.03.2019 tarihinde görüşme yapılmış ancak olumlu bir sonuç alınamamış olduğunu belirterek davalının … Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına yaptığı itirazın iptaline, asıl alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalıya usulüne uygun dava dilekçesi ekli duruşma gün ve saatini bildirir ihtaratlı davetiye tebliğ edilmiş, taraf teşkili sağlanmış, davalı vekili cevap dilekçesi ile özetle; Davacı yanın 08.06.2017 tarihinde müvekkili şirket hesabına 51.948 USD ön ödemeyi yaptığını, proformada mutabık kalınan hususlar dikkate alındığında en geç 22.06.2017 tarihine kadar %90 teminat mektubunun müvekkili şirkete sunulması gerekirken sunulmadığını, üstelik davacı yanın teminat mektubuna karşılık ticari hayatın olağan akışına aykırı olarak müvekkilinden teminat mektubu istediğini, bu husus üzerine davacı yanın akreditif açılmasını talep ettiğini müvekkilinin bu talebi kabul ettiğini, örnek akreditifin davacı yana gönderildiğini, ancak davacının açtığını iddia ettiği akreditifin müvekkiline ulaşmadığını, davacı yanın örnek akreditife aykırı geçersiz bir akreditif açtığını, bu nedenle davacının zamanında ödeme yaptığı ve yükümlülüklerini yerine getirdiği iddiasının hukuka aykırı olduğunu, davacı yanın panelleri Mersin limanından aldığı beyanının doğru olup limana gelen panellerin müvekkilinin zamanında ödeme alabildiği diğer müşterilerine ilişkin paneller olduğunu, davacının proformada mutabık kalınan hususları yerine getirmediği için müvekkilce davacıya ait panellerin siparişinin verilemediğini, davacı yanın ödemesi gereken bakiye 450.000 USD’yi ancak 06.10.2017 tarihinde müvekkili şirket hesabına nakit olarak yatırdığını, davacının panellerine ilişkin siparişin bu tarihten sonra verildiğini, müvekkilinin tüm bunlara rağmen 06.11.2017 tarihinde davacı yan ile ek protokol imzalayarak 2018 öncesinde uhdesinde bulunan başka panellerin teslimini sağladığını, ek protokolün amacının alıcının daha fazla zarara uğramaması olduğunu, bu ödünç panellerin alıcı-davacı tarafından karşılanacağı, panellerin ithal yatırım teşvik belgesi kapsamında gümrükleme ve millileştirme yükümlülüğü masraflarının alıcıya ait olduğunu, panellerin herhangi bir nedenle millileştirilememesi söz konusu olursa, teslim edilmemekten kaynaklanan ve ödünç alınan panellerin bedeli ve gümrük yönetmeliklerinde belirtilen KDV bedelinin alıcı tarafından ödeneceğinin hükme bağlandığını, müvekkili şirketin 5.000 USD değerinde 5 adet senet ile davacı tarafa borç verdiğini bu bedelin davacı tarafından ödenmesi üzerine tarafar arasındaki alacak-borç ilişkisinin sona erdiğini, Ek Protokol gereği ödünç verilecek panelleri müvekkili şirketin 11.11.2017 tarihinde … Enerji Elektrik Üretim A.Ş’den teslim aldığını ve davacı yana teslim ettiğini, …’in kim olduğunun bilinmediğini, 06.10.2017 tarihinde davacı tarafından şirkete gönderilen ödemeden yaklaşık 5 hafta sonra 12.11.2017 tarihinde davalı yana proforma konusu panellerin teslim edildiğini, ancak bu panellerin tarafların anlaşmaları üzerine davacı yanın mağdur olmaması asına verilen ödünç paneller olduğu için, davacının asıl siparişlerinin müvekkili şirkete tesliminden sonra davacı yana 09.01.2018 ve 15.01.2018 tarihli faturalar kesildiğini, davacı yanın faturaların zamanında kesilmemesi dolayı teşvikten yararlanamama ve KDV ödemek zorunda kalmış olma iddialarının asılsız olduğunu, taraflar arasındaki sözleşmeyi oluştura proforma ve protokol incelendiği zaman anlaşılacağı üzerine en geç 2017 yılının eylül ayında panellerin teslim edileceğine ilişkin bir taahhüt bulunmadığını, müvekkili şirketin davacı yana sadece ödemeden sonra 1 hafta içerisinde panelleri teslim etme yükümlülüğünün bulunduğunu, Ödemenin zamanında yapılamamış olmasından dolayı panel teslimlerinin davacının istediği zamanda olmaması hususunda tek kusurlu tarafın davacı olduğunu, bu nedenle 2017 Eylül, Ekim, Kasım aylarında üretim kaybının nedeni olarak müvekkili şirketin sorumlu tutulmasının kabul edilemeyeceğini, farazi bir hesaplama ile kayıp olduğu iddia edilen dayanaksız 43.000USD’nin müvekkili şirketten talep edilemeyeceğini, zira davacının lisans döneminin 10 yıl olup bu 10 yıllık sürenin üretime başlaması ile başlayacağını bu kapsamda davacının herhangi bir zararı olmadığı gibi olası bir zararın sorumlusunun da müvekkili değil zamanında teminat mektubu vermeyen davacı olduğunu, davacının iddia ve talep etmiş olduğu tüm alacakların yabancı para olup faiz olarak reeskont avans faizi talep edilemeyeceğini, talep edilen alacağın likit alacak olmadığını bu nedenle %20’den az olmamak üzere talep edilen icra inkar tazminatının hukuka uygun icra inkar tazminatı talap edilemeyeceğini belirterek davanın reddi ile davacı aleyhine kötüniyet tazminatına hükmedilmesini istemiştir.
ÖN İNCELEME: Mahkememizde yapılan ön inceleme duruşmasında yargı hakkı, görev ve yetki hususları, dava ve taraf ehliyetleri, dava şartları ve ilk itirazlar değerlendirilmiş, bu yönlerde bir iddia ve itirazda bulunulmadığı gibi Mahkememizin de görevli ve yetkili olduğu ve dava şartlarının tamam olduğu anlaşılmış; tarafların anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususlar tespit edilmiş; taraflar sulhe ve arabuluculuğa teşvik edilmiş, ön inceleme duruşmasında hazır bulunan taraf vekilleri sulh olmalarının mümkün olmadığını, yeniden arabuluculuğa başvurmak istemediklerini belirtmişlerdir.
DELİLLER: Davacı vekili tarafından bağlantı anlaşması ve ekleri, teşvik belgesi, proje, faturalar, ödeme belgeleri, banka kayıtları, tutanaklar, ek protokol, arabuluculuk son tutanağı ibraz edilmiştir.
Getirtilen … Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; Alacaklının …, borçlunun …. En. Tek. Elek. Elekt. Yaz. Mak. San. ve Taah. Tic. A.Ş olduğu, alacaklının sözleşmeden kaynaklanan zararına ilişkin 76.354,34 USD asıl alacak, 6.132,11 USD işlemiş faiz olmak üzere toplam 82.486,45 USD alacağın takip tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile tahsili yönünde ilamsız icra takibi yaptığı, borçlu vekilinin süresinde verdiği dilekçesi ile borcun bulunmadığını belirterek borca ve fer’ilerine itiraz ettiği, icra müdürlüğü tarafından ise süresinde yapılan itiraz nedeniyle 18/02/2019 tarihinde takibin durdurulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce SMMM, sözleşme uzmanı, hesap uzmanı ve elektrik-elektronik mühendisi bilirkişiden oluşturulan bilirkişi heyetinden rapor alınmış, düzenlenen raporda sonuç olarak; Davalıya ait yasal ticari defterler incelendiğinde, davalıya ait ticari defterlerin usulüne uygun tutulduğu ve davacı ile olan ticari ilişkisine ait tüm ödeme ve ilgili kayıtları taşıdığı, davacıya ait ticari defterlerin ise dava dosyasında yer almadığı, tarafların edimlerini tamamen ve süresinde yerine getirdikleri, tarafların yaptıkları ek ve yeni sözleşme kapsamında davalının sözleşme konusu panelleri süresinde teslim ettiği, davacının üretim gelir kaybı olup olmadığı, 3. kişiye ödenen senetler nedeniyle davalının kusurunun ve ödenen senet bedellerinden sorumluluğunun bulunmadığı, davacının davalıdan talep edebileceği bir alacağı bulunmadığı belirtilmiştir.
Bilirkişi heyeti ek raporunda sonuç olarak; Davacının 2017 ve 2018 yılı ticari defterleri incelendiğinde, davalı taraf ile olan ödeme ve faturalara ait muhasebe kayıtlarının bir kısmının hiç yapılmadığı, bir kısmının ise ilgili tarihlerinde yapılmamış olması nedenleriyle, davacı ticari defterlerinin iki taraf arasındaki ticari ilişkiyi göstermekte yetersiz kaldığı, kök raporda belirtilen görüşlerinde bir değişiklik olmadığı belirtilmiştir.
Her ne kadar davacı vekili bilirkişilerin reddi talebinde bulunmuş ise de; Bilirkişinin reddi HMK’nun 272.maddesinde düzenlenmiş olup, maddenin yaptığı atıf gereği yasanın 36.maddesinde red sebepleri yer almıştır. Davacı taraf red sebebi olarak bilirkişinin hukuki görüş belirtmesi sebebine dayanmış olup, bu husus red sebepleri arasında yer almadığı gibi, Mahkememizce de bilirkişinin reddini gerektirecek bir husus dosya kapsamından tespit edilmemiştir. Bu nedenlerle mahkememizin 29/04/2021 tarihli duruşmada verilen ara karar ile bilirkişinin reddi talebinin reddine karar verilmiştir.
MAHKEMENİN GEREKÇESİ: Dava, taraflar arasında imzalanan sözleşmeye dayalı müspet zararın tahsiline yönelik yapılan ilamsız icra takibine itiraz üzerine, İ.İ.K.nun 67.maddesine göre açılan itirazın iptali davasıdır. Davanın yasal bir yıllık süresi içinde açıldığı anlaşılmıştır.
Dava dilekçesi, cevap dilekçesi, sözleşme ve ekleri, ödeme belgeleri, ibraz edilen bilgi ve belgeler, icra dosyası, taraflara ait ticari defterler, bilirkişi raporu-ek raporu ile tüm dosya kapsamı dikkate alındığında; Taraflar arasında 01.06.2017 tarihli sözleşmeye göre davalı şirketin çeşitli cins ve miktarda güneş paneli davacı şirkete sattığı ve teslimi-montajı karşılığında davacının ücret ödeme yükümlülüğü altına girdiği, davacı şirketin davalı firmanın sözleşme gereğince panelleri gereği gibi ve süresinde teslim etmediği iddiasıyla meydana gelen müspet zararının tahsili için … Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile davalı firma aleyhine ilamsız icra takibi yaptığı, davalı borçlunun borcunun bulunmadığını belirterek borca ve fer’ilerine itiraz etmek suretiyle takibin durmasına sebebiyet verdiği, davacı alacaklının ise davalı borçlunun itirazının iptali yönünde eldeki davayı açtığı anlaşılmaktadır.
Davalı şirket sözleşme gereğinin yerine getirildiğini, davalıya yüklenebilecek bir kusur bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Somut olayda, taraflar arasında; enerji paneli satımı ile ilgili sözleşme imzalandığı ve panellerin teslim edilip montajının yapıldığı ve ücretin ödendiği hususları uyuşmazlık konusu değildir. Taraflar arasındaki anlaşmazlık; sözleşmeye konu panellerin gereği gibi ve zamanında teslim edilip edilmediği, edilmemişse davacı firmanın müspet zararının olup olmadığı ve varsa miktarı noktalarında toplanmaktadır.
Mahkememizce alınan taraf ticari defter, kayıt ve belgeleri üzerinde inceleme sonucunda düzenlenen SMMM, sözleşme uzmanı, hesap uzmanı ve elektrik-elektronik mühendisi bilirkişilerden oluşturulan bilirkişi heyeti raporu-ek raporunun usul ve yasa ile dosya kapsamına uygun, yeterli ve gerekçeli olduğu görülerek hükme esas alınmıştır.
Alınan bilirkişi raporu-ek raporu diğer delillerle birlikte değerlendirildiğinde; Davacı şirket ile davalı şirket arasında 01.06.2017 tarihinde sözleşme imzalanmış, sonrasında ek protokol düzenlenmiştir. Dava konusu icra takibinde talep edilen alacağın kaynağı ise, taraflar arasındaki satış akdi hükümlerine göre süresinde ve gereği gibi yapılmayan teslim nedeni ile uğranılan müspet zarardır. Kural olarak sözleşme ile aksi kararlaştırılmadıkça veya aksine bir âdet bulunmadıkça, satıcı ve alıcı borçlarını aynı anda ifa etmekle yükümlüdürler. Bu bağlamda somut olayda, öncelikle satıcının sözleşmeye göre panellerin teslimini süresinde yapıp yapmadığının belirlenmesi gerekir.
Taraflar arasındaki 01.06.2017 tarihli satış sözleşmesine göre satış bedeli “Sözleşme Bedelini Ödenme Şekli” maddesinde, siparişle birlikte: %50 peşin olarak öngörülmüştür. Ancak taraflar 08.06.2017 tarihinde, yeni bir ödeme programı oluşturulmuşlardır. Satıcı tarafından 2017-5/019 ref. numaralı proforma fatura düzenlenerek oluşturulan yeni ödeme planına göre: Siparişte alıcıdan satıcıya %10 ödeme, siparişten itibaren 2 hafta içerisinde alıcıdan satıcıya %90 teminat mektubu, ürünlerin Mersin Limanına indirilmesini müteakip 7 gün içerisinde %90 teminat mektubuna karşılık gelen nakit ödeme ve KDV ödemesinin satıcıya yapılması, ödemelerin tamamlanmasını müteakip teminat mektubunun alıcıya iadesi; Teslimat Planı ve Tipi, ödemenin yapılmasını müteakip 10 hafta, CIF Incoterms 2010, Mersin Limanı- olarak taraflar arasında kararlaştırılmıştır.
Yeni ödeme planına göre, davacının siparişle birlikte bedelin %10’unu ödediği konusunda taraflar arasında anlaşmazlık yoktur. Ancak yeni ödeme planına göre, davacı tarafça satıcıya siparişten itibaren 2 hafta içerisinde geri kalan satış bedeli olan %90’nına tekabül eden tutarda teminat mektubu teslim edildiğine dair belge olmadığı gibi davacının nakden ödeme teklif ettiğine ve kabul edilmediğine ilişkin bilgi ve belge de bulunmamaktadır. Davacı bakiye sipariş bedeli olarak 450.000,00 USD ödemeyi ise 06.10.2017 tarihinde yapmış, sonrasında 06.11.2017 tarihinde taraflar arasında yeni bir ek protokol yapılmıştır. Söz konusu ek protokolle satışa konu malların ithalatının gecikmesi nedeni ile başka panellerin ödünç olarak teslim edilmesinde ve ödünç mal bedeli olarak 501.948 USD ödeme mutabık kalmışlar ve 12.11.2017 tarihinde 876 adet ödünç olarak verilen güneş panelleri alıcıya teslim edilmiştir.
Davalıya ait ticari defterlerin usulüne uygun tutulduğ, noter açılış-kapanış tasdiklerinin yapıldığı ve davacı ile olan ticari ilişkisine ait tüm ödeme ve ilgili kayıtları taşıdığı, davacının ticari defterlerinde ise, davalı taraf ile olan ödeme ve faturalara ait muhasebe kayıtlarının bir kısmının hiç yapılmadığı, bir kısmının ise ilgili tarihlerinde yapılmamış olması nedenleriyle, davacı ticari defterlerinin iki taraf arasındaki ticari ilişkiyi göstermekte yetersiz kaldığı anlaşılmıştır.
Böylece; Davalı satıcı ile alıcı ilk sözleşmede kararlaştırılan teslim ve ödeme şart ve hükümlerini değiştirmişler, ayrıca davacı alıcı ilk satışa konu mal yerine ödünç olarak verileceği belirtilen mallar için ek hizmet bedeli olarak ayrıca 25.000,00 USD ödemeyi kabul ederek bu borca karşılık bono keşide etmiştir. Dosya kapsamına göre, davacı alıcıya ödünç olarak teslim edildiği belirtilen panellerin bedellerinin satıcıya ödendiği anlaşıldığından ödünce konu malların satıldığı sonucuna varılmıştır. Söz konusu ödemeler davalı şirket ticari defterlerinde kayıtlı olduğu gibi davacı şirket tarafından da kabul edilmektedir. Ayrıca satışın tamamlandığı, davalı şirket defterinde satış bedeli olarak işlenen tutar ve fatura kayıtları, davacı şirket tarafından dava dilekçesinde belirtildiği gibi kabul edilmektedir.
Bu durumda; Taraflar arasında 06.11.2017 tarihinde ek protokol yapılarak, 08.06.2017 tarihinde yapılan ilk sözleşmenin değiştirildiği, yeni yapılan sözleşmede bir satış bedeli ve davalı tarafın 3. kişilerden temin edeceği paneller için hizmet bedeli adı altında ek ödeme yapılmasının kararlaştırıldığı, ek protokol ile ödünç verilen panellerin yeni ithal edilecek panellerle değiştirilmeyerek davalı şirketin ödünç verilen mal bedellerine karşılık toplam 501.948 USD ödeme yaptığı, davalının da ek protokolün yapılmasından yaklaşık 6 gün sonra güneş panellerini davacıya teslim ettiği anlaşılmıştır. Bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde; Tarafların karşılıklı olarak 08.06.2017 tarihli sözleşme hükümlerini yeni bir sözleşme (ödünç olarak belirtilmiş ise de) satış sözleşmesi yaparak değiştirdikleri ve karşılıklı borçlarını yeni sözleşmeye göre ifa ettikleri, davacının iade talebine konu (25.000,00 USD toplam tutarlı 5 adet bono) senet bedellerinin davacı tarafça ödünç alınan fotovoltaik panelleri temin eden 3. kişi firmaya ödenecek hizmet bedeli olduğu, bu ek ödemenin davacı tarafça kabul edilerek davalıya rızaen nakden ödendiği görülmüştür.
Ayrıca, güneş enerjisi panellerinin geç teslim edilmesinden dolayı uğranılan gelir kaybına ilişkin talep edilen tazminat açısından; Davacının ilk sözleşmede taahhüt edilen teslim tarihi olan 17.08.2017 tarihi ile ödünç panellerin teslim tarihi olan 12.11.2017 tarihleri arasındaki döneme ait gelir kaynaklı tazminat talep ettiği, ancak ek sözleşmenin düzenlendiği tarih olan 06.11.2017 tarihli ek sözleşme ile yeni bir teslim tarihi kabul edildiği, aynı satış sözleşmesine konu mallar için yeni bir teslim tarihi kabul ederken geç teslim nedeni ile uğradığı zarar ilişkin tazminat hakkını saklı tutmadığı için ayrıca gelir kaybı nedeni ile tazminat talep edemeyeceği kanaatine varılmıştır.
KDV teşviğinden yararlanamama sebebi ile talep edilen tazminat açısından ise; Davacının 09.01.2018 tarih 51844 nolu fatura içeriği güneş panelinin (810-630=) 180 adeti için Yatırım Teşvik Belgesinde izin verilen ilgili teşvik kısmı dolmuş olduğundan zaten faydalanamayacağı gibi, millileştirilmiş ödünç panelleri kullanmayı kabul ederek teşvikten yaralanmaması nedeni ile ödeme zorunda kaldığını iddia ettiği KDV ödemesine ilişkin de ek protokolde bir talebi bulunmadığı anlaşılmıştır.
Böylece; Davacı şirketin takibe konu alacağı taraflar arasından zımmen de olsa feshedilmiş bir sözleşmeye dayanarak talep ettiği, ancak tarafların daha sonra 06.11.2017 tarihinde eski sözleşme yerine yeni bir satış sözleşmesi yaptığı, davalının da bu yeni sözleşme hükümlerine göre borcu ifa ettiği anlaşılmakla davacının davalıdan talep edebileceği herhangi bir alacağı olmadığı kanaatine varılmıştır.
Yukarıda belirtilen gerekçelerle; Tarafların edimlerini tamamen ve süresinde yerine getirdikleri, tarafların yaptıkları ek ve yeni sözleşme kapsamında davalının sözleşme konusu panelleri süresinde teslim ettiği, davacının üretim gelir kaybı olup olmadığı, üçüncü kişiye ödenen senetler nedeniyle davalının kusurunun ve ödenen senet bedellerinden sorumluluğunun bulunmadığı, böylece davacının davalıdan talep edebileceği bir alacağı bulunmadığı, davalının icra takibinde borca itirazının haklı olduğu anlaşıldığından davanın reddine; Alacaklının kötüniyeti ispat edilemediğinden şartları oluşmayan davalının tazminat talebinin reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçelerle,
Davanın REDDİNE,
Alacaklının kötüniyeti ispat edilemediğinden şartları oluşmayan davalının tazminat talebinin reddine,
Alınması gereken 59,30 TL harçtan peşin alınan 7.428,72 TL harcın mahsubu ile eksik 7.369,42 TL harcın davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
Davacı tarafından yatırılan gider avansının sarf edilmeyen kısmının karar kesinleştiğinde hesap numarası bildirmiş ise iadenin elektronik ortamda hesaba aktarılmasına, hesap numarası bildirilmemiş ise masrafın avanstan karşılanmak üzere PTT merkez ve işyerleri vasıtasıyla adreste ödemeli olarak gönderilmesine,
Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
6102 sayılı TTK’nun 5/A-1. maddesi, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-14. maddesi ile Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri gereğince hesaplanan ve Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00 TL zorunlu arabuluculuk giderinin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 38,800,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Dair; Taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesi’ne başvurmak suretiyle istinaf yolu açık olmak üzere oybirliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 29/04/2021
Başkan …
¸[e-imza]
Üye …
¸[e-imza]
Üye …
¸[e-imza]
Katip …
¸[e-imza]