Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2022/401 Esas – 2022/433
T.C.
ANKARA
2. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
KARAR TÜRK MİLLETİ ADINA
Esas No : 2022/401
Karar No : 2022/433

Hakim …
Katip ….

Davacı …
..
Vekili ..
Davalı ….
Vekili : Av. …
Dava : Fikir ve Sanat Sanat Eseri Sahipliğinden Kaynaklanan Haklara Tecavüzün Ref’i,
Önlenmesi ve Tazmini, Haksız Rekabet, Kişilik Haklarına Saldırının Önlenmesi
Dava Tarihi : 09/11/2021
Karar Tarihi : 29/12/2022
Gerekçeli Kararın
Yazıldığı Tarih : 29/12/2022
Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan Marka İle İlgili …. Kararının İptali istemli davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA :
Davacı vekili dilekçeleriyle özetle; davalının İstanbul Milletvekili olduğunu, “Hukuksuzluğun Sıradanlaşması: …. Üyeliği Yargılamaları” isimli kitapçığı çıkarttığını, kitapçığın bir üst yazıyla ….. Başkanlığı’na ve Milletvekillerine gönderildiğini, söz konusu kitapçığın davalının kişisel internet sitesi üzerinden de yayınlanmakta olduğunu,…..com/category/raporlar) kitapçığın …’nin yayını olup olmadığı yönünde soruların, bu çalışma ile … yayınları arasında iltibas olduğu yönünde ihbarların iletildiğini, bu sebeple davalıya, … İdare Amiri ve…. tarafından 01/10/2021 T. ve….sayılı yazı ile kitapçığın …’nin kurumsal bir yayımı izlenimi uyandırdığından … logosunun ve görselinin kitapçıktan kaldırılmasına uygun olacağının bildirildiğini, davalının 06/10/2021 T.’li dilekçe ile konuya ilişkin…. Kararı ile diğer dokümanları talep ettiğini, … İdare Amiri ve Gaziantep Milletvekili ….’in 13/10/2021 T. ve…. sayılı yazısıyla, talep edilen belgelerin birer örneğini göndererek, tekraren … logosunun ve görselinin iltibasa neden olacak şekilde kullanımına son verilmesini talep ettiğini, kitapçığın halen davalının kişisel internet sitesinde yayınlanmakta olduğunu, … Divanının 04/03/2004 T.’li 33 sayılı kararıyla gerçekleştirilen çalışması sonucunda …’nin tüm yazılı ve görsel materyallerinin bir konsept içerisinde toplandığını ve bir sisteme göre dizayn edildiğini, Kurumsal kimliğin, …’nin görsel kimliği ya da yüzü anlamına gelmekte olduğunu, Kurumsal Kimlik çalışması kapsamındaki işaret ve logoların, 6769 sayılı Sınaî Mülkiyet Kanunu’nun 5/1-(ğ) ve 5/1-(ı) maddeleri uyarınca Türk Patent ve Marka Kurumu’na yapılan başvuru ile “…” olarak koruma altına alındığını, gerçek kişilerde olduğu gibi tüzel kişilerde de adın kişilik değerini oluşturan değerlerden olduğunu… sayılı kararında …’nin Medeni Kanun’da düzenlenen kişilik haklarına tanınan korumalardan yararlanabileceğinin ifade edildiğini; diğer yandan, doktrin ve uygulamada ad olmamakla birlikte gerçek kişiyi/tüzel kişiyi ayırt etmeye yarayan işaretlerin de korunacağının belirtilmekte olduğunu, söz konusu kitapçığın kapağında ve birinci sayfasında sayfanın üst tarafına gelecek şekilde … amblemi ve sayfanın altına gelecek şekilde … çizimi, çizimin altında “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ibaresinin kullanıldığını, kitabın ismi olan “Hukuksuzluğun Sıradanlaşması:…. Yargılamaları”,….yazılarının bulunduğunu, kitapçığın arka sayfasında … amblemi ve …. ve İstanbul Milletvekili yazılarının bulunduğunu, kitapçığın içeriğinde ise ….yargılamalarına yönelik eleştirilerin yer almakta olduğunu, … amblemi, … çizimi, çizimin altında “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ibaresi kullanılmak suretiyle kitapçığın …’nin kurumsal yayınıymış gibi yansıtıldığını, kitapçıkta davalının adının ve seçildiği ilin isminin bulunmasının kitapçığın …’nin yayını olduğu izlenimini tereddütsüz bir şekilde ortadan kaldırmaya yetmemekte olduğunu, kitapçığın …’nin kurumsal yayınlarına önemli ölçüde benzemekte olduğunu, bu kapsamda … Başkanlığı’na …’nin yayımı olup olmadığı yönünde soruların veya bu çalışma ile … yayınları arasında iltibas olduğu yönünde ihbarların iletilmekte olduğunu, Nitekim, …. sayılı yazısıyla da … Başkanlığı Genel Sekreterliği’nden, tarafınızca basılıp yayınlanan kitapçık hakkında “… Matbaasında basılıp basılmadığı, basılmamış ise Meclis Matbaasında belirtilen şekilde kitap, kitapçık, broşür gibi sair emtianın basılıp basılamayacağı, Meclis logosunun ve bina siluetinin kullanımının mümkün olup olmadığı” hususlarında bilgi verilmesinin istenildiğini, yine, konuyla ilgili geçmiş uygulamalarda, milletvekilleri veya …’de grubu bulunan bazı siyasi partilerin … Grup Müdürlükleri’nce bastırılan kitap, kitapçık veya broşürlerde … logosunun ilgili siyasi partinin logosu ile birlikte olmak kaydıyla kullanıldığını, bu bağlamda ilgili siyasi partilerle olan bağlantısı görünür kılınan bu çalışmaların …’nin kurumsal yayını olup olmadığı yönünde herhangi bir tereddüt uyandırmadığını, karışıklığa sebep olmadığını, “Hukuksuzluğun Sıradanlaşması: … Yargılamaları” adlı kitapçığın kapağında, geçmiş örneklerde olduğu gibi ilgili siyasi parti adı, amblemi yer alsaydı karışıklığa sebep olmayacağını (Davalının…. Partisi Milletvekili) olduğunu, sonuç olarak davalının çıkarttığı kitapçığın …’nin yayını olduğu izlenimi uyandırdığını, …’nin kişilik haklarını ihlâl etmekte olduğunu, … Başkanlık Divanının 04/03/2004 T.’li 33 sayılı kararıyla gerçekleştirilen kurumsal kimlik çalışması sonucunda, …’nin tüm yazılı ve görsel materyallerinin bir konsept içerisinde toplanmış olduğunu, bir sisteme göre dizayn edildiğini, keza bu tasarımların tüm haklarının …’nde olduğunu, maksadı dışında kullanılamayacağını, kurumsal kimlik kapsamındaki …’ye ait yazılı ve görsel ibare ve şekillerin …Meclis’in kurumsal adının kullanımı olup, sadece … tarafından kullanılabileceğini, karışıklığa yol açacak şekilde kullanılamayacağını ifade ederek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla davalıya ait olan ve davalı tarafından yayınlanan ‘Hukuksuzluğun Sıradanlaşması: …. Yargılamaları’ isimli kitapçığın ön ve arka kapağı ile ilk sahifesinde kullanılan … amblemi, … çizimi, …’nin kurumsal yayını intiba ve iltibas oluşturduğundan bu haliyle kullanılamayacağının tespiti ile kitapçığın (basılı/elektronik yayın) kapağındaki … amblemi, … çiziminin kullanımdan men edilmesine, kararın masrafı davalıdan alınmak üzere gazetede yayımlanmasına, gecikme sebebiyle sakıncanın doğacak olması nedeniyle evvelemirde ihtiyati tedbir kararı verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili cevabında özetle; mevcut davanın sadece kişilik haklarının korunması çerçevesinde açılmış bir dava olduğunu, FSHHM’lerin görev alanı dışında kaldığını, görevsizlik itirazlarının bulunduğunu, koruma markasının 3. kişilerin tescil talebinde bulunmasına karşı koruma sağladığını, ilgililerin kullanmasını engelleyemeyeceğini, markanın, ticarete ilişkin mal ve/veya hizmetler üzerinde kullanılan bir işaret olduğunu, …’nin ticari bir kurum olmadığını, ticari faaliyetlerinin de bulunmamakta olduğunu, yani bedel karşılığında mal ve/veya hizmet sunan bir kurum olmadığını, bir markanın başkaları tarafından kullanımının … kapsamında engellenmesi için o markanın … kapsamında tescil edilmiş olması gerektiğini, … kapsamında tescilli olmayan markaların başkaları tarafından engellenmesinin ise … kapsamında mümkün olmayıp sadece 6102 Sayılı … Kanunu çerçevesinde mümkün olabileceğini, davaya konu matbu ve yasama sorumsuzluğu kapsamında olan raporda yer alan işaretlerden hiçbirinin … kapsamında tescil edilmiş bir marka olmadığını, dava dilekçesinde de böyle bir tescilden bahsedilmediğini, dolayısıyla … kapsamında tescil edilmemiş olan bu işaretlerin başkaları tarafından kullanımını engellemenin … kapsamında mümkün olmayacağını, tescilsiz olan bu işaretlerin başkaları tarafından kullanımını önlemek için başvurulacak tek kanunun TTK olduğunu, TTK çerçevesinde açılacak davaların ise FSHHM’lerin görev alanları dışında kaldığını, bir kamu kurumunun “…” almasının, kamu kurumuna ait logonun başkaları tarafından marka olarak tescil edilmesini önleyeceğini, davalı müvekkilinin herhangi bir logoyu marka olarak tescil ettirmemekte olduğunu, milletvekilinin, kendisinin olduğunun anlaşılması için raporunun kapağında ismi ve unvanının yanı sıra … üyesi olduğunu açıkça ortaya koymak üzere logo kullanılmış olduğunu, “…” diye bir marka türünün …’da düzenlenmemiş olduğunu, diğer tüm kanunlarda da durumun farklı olmadığını, “…” ibaresinin… tarafından herhangi bir yasal yetki ve/veya alt yapıya dayanmadan sadece kendi iç kullanımı için (marka olarak tescil edilemeyecek işaretler listesi oluşturarak marka başvurularında referans almak) oluşturulmuş işaretlere verilen bir isim olduğunu, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 5/1-(ğ) ve 5/1-(ı) bendinin yalnızca “mutlak tescil reddi” sebebi olarak öngörüldüğünü, başkaca bir hukuki sonuç doğuramayacağını, davalı müvekkilinin … logosunu kendi adına veya ticari bir şirket için tescil etmiş veya bu yönde talepte bulunmuş olmadığını, davalı müvekkilinin kullanımının bir milletvekili olarak … üyesi olduğu için yayınladığı raporun kapağında … üyesi ve milletin temsilcisi olduğunu göstermek üzere kullanımdan ibaret olduğunu, buna ilişkin … Başkanlığı’nın engel olma yetkisi veya hakkının bulunmadığını, …“…” altında böyle belgeler düzenlemesinin hukuka aykırı olduğunun hatırlatılması üzerine ….in, “Koruma markalarına İlişkin Başkanlık Makamı Olur Özeti” adıyla bir karar yayınlayarak “…” uygulamasının yasal alt yapısının bulunmadığını, “…” adıyla belge düzenlenmeye son verileceğini, ve … uygulamasının sadece Türk Patent’in iç işleyişi ile ilgili olduğu gerçeklerini kabul ve ilan ettiğini, (özellikle kararın 4. maddesi). T….. linkiyle ulaşılabilecek sayfada halen bulunmakta olduğunu, netice olarak; …’da ve herhangi diğer bir kanunda “…” adıyla koruma kapsamına alınan bir markanın bulunmadığını, dava dilekçesinde bahsedilen ve dilekçe ekinde sunulan … adlı belgelerin bu dava açısından yok hükmünde olduğunu, bunlara herhangi bir hukuki değer yüklenemeyeceğini, dava dilekçesinde … veya FSHHM görevine giren herhangi bir talebin bulunmadığını, zaten … kapsamında bir işaretin başkaları tarafından kullanılmasını önlemek için o işaretin … kapsamında marka olarak tescil edilmiş olmasının gerekmekte olduğunu, aksi taktirde talebin TTK kapsamında yapılmasının gerekeceğini, ki bunun da FSHHM görev alanı dışına çıkmakta olduğunu, Milletvekillerinin halihazırda zaten … logolu evrakları kullanabilmekte olduğunu ve bu hizmeti de … Başkanlığı’nın sağlamakta olduğunu, Milletvekillerinin …’nin milletvekillerine yönelik dışarıya kapalı internet sistemi üzerinden …’den kendileri için logolu matbu evrak basımını isteyebilmekte olduğunu, … Başkanlığı’nın, milletvekillerinin talebi üzerine onlara … logolu zarf, dosya, talep formu, amblemli karton, not kağıdı, tebrik kartı, farklı boyutlarda kapaklar, kartvizit, bloknot, not kartı hizmeti sunmakta olduğunu, davaya konu raporun … Başkanlığı’nın bir yayını olarak görüldüğü, benzerlik oluşturduğu iddiasının tamamen yersiz olduğunu, davaya konu raporun ilk sayfasında ve diğer sayfalarında ismi ve unvanı yazan davalı müvekkilinin, … çatısı altında faaliyet göstermek için Türk halkı tarafından doğrudan seçilmiş bir milletvekili olduğunu, bir milletvekilinin kartvizitinde, ofisinde, siyasi faaliyetlerinde, meclis çalışmalarında …’ye ait işaretleri kullanmasının yaygın bir uygulama olduğu gibi zaten olması gereken doğal bir durum olduğunu, rapora link veren tweette: “‘Hukuksuzluğun Sıradanlaşması: Silahlı Terör Örgütü Üyeliği Yargılamaları’ adıyla çıkan raporumun pdf hali web sitemde yayınlanmıştır.” denilmekte olduğunu, paylaşım yapılan tweette ‘raporum’ ve ‘web sitem’ ifadelerinin oldukça açık olduğunu, bu raporun davalının şahsi fikir ve değerlendirmelerini içeren bir rapor olduğunu, paylaşımların hiçbir yerinde; değil …’nin bu raporun yayıncısı olduğu veya benzer görüşleri taşıdığı imasının; …’nin adının bile geçmemekte olduğunu, söz konusu rapora yalnızca davalı müvekkili İstanbul Milletvekili …’nun kişisel web sitesi üzerinden erişilebilmekte olduğunu (….), davaya konu raporun ilk sayfasında ve diğer sayfalarında belgeyi hazırlayan davalının ismi ve unvanının açıkça yer almakta olduğunu, dava dilekçesinde bahsedilen ve ekinde sunulan benzer kullanımların, davacı iddiaları ile çelişmekte olduğunu, dava dilekçesinde logo kullanımı dışında “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ifadesinin kullanılmasının da davaya konu edilmekte olduğunu ve kullanımının durdurulmasının talep edilmekte olduğunu, belirtilen ibarenin Gazi Mustafa Kemal’e ait bir ibare olduğunu, unvanına bakılmaksızın her Türk vatandaşının istediği şekilde istediği yerde istediği zamanda kullanma hakkının olduğu bir ibare olduğunu, dolayısıyla bu ibarenin …’nin münhasır kullanımına tabir bir ibare olmadığı gibi …’nin başkalarının ve özellikle milletin vekillerinin kullanmasını yasaklayabileceği bir ibare de olmadığını, davacının ihtiyati tedbir talebinin de haksız olduğunu, müvekkilinin kişisel web-sitesine erişim engeli konulması talepli ihtiyati tedbir talebinin haksız olduğunu, dava dilekçesinde (dilekçenin 3 üncü paragrafı) davaya konu yayın/broşürün davalıya ait internet sitesinde https://www.mustafayeneroglu.com/category/raporlar/ linkli sayfada da yayınlandığının belirtilerek dilekçenin devam eden bölümlerinde siteye erişim engeli talep edilmekte olduğunu, bahse konu internet sayfasına girildiğinde ise (ki dava dilekçesi ekinde sunulan sayfa çıktısında da görüleceği üzere) davaya konu logoların bulunmadığının görüleceğini, Anayasa Mahkemesi’nin, tedbir kararı olarak internet sitesine kalıcı nitelikte erişim engeli kararı verilmesi halini temel hak ihlâli gördüğünü, davalı müvekkilinin milletvekili olduğu göz önüne alındığında, web sitesinde ileri sürdüğü görüşlerin milletvekillerinin yasama dokunulmazlığı kapsamında olduğunu, dava konusu edilen raporun …ile ilişkilendirilmesi ve savcılığın … Başkanlığı’na konuyu sormasının işbu davanın konusunun … logosu olmadığını dava açma amacının bir milletvekilinin yasama çalışmalarını engelleme çabası taşıdığını açıkça göstermekte olduğunu, bu davanın, davaya konu rapor/belge/broşürün içeriği ile ilgili olmadığını, sadece belge üzerinde …’nin de kullandığı iki ayrı logonun kullanılmasına ilişkin olduğunu, dolayısı ile diğer içeriklerin dava dışı olduğunu ifade ederek, davanın görev yönünden ve esas yönünden reddine karar verilmesini istemiştir.
Davanın açılmasını müteakip yargılamaya katılımı olan tarafların dava, cevap, cevaba cevap, ikinci cevap dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, sundukları deliller alınmış, marka tescil ve başvuru dosyaları ile alâkalı kayıtları getirtilmiş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, taraflar sulhe teşvik olunmuş, arabulucuya gitme hakları hatırlatılmış, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, tahkikat icra olunmasını müteakip, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yazı İşleri Yönetmeliği’nin 41/2. maddesi hükmü de gözetilerek taraf vekillerine tahkikat ve yargılamanın geneliyle ilgili son sözleri de sorulmuş; sözlü iddia ve savunmada bulunma olanağı tanınmıştır.
GEREKÇE :
Dosya uyuşmazlık konuları hakkında rapor tanzimi için bilirkişi heyetine tevdi edilmiş ve rapor tanzim ettirilmiştir.
Davacı ve davalı arasındaki uyuşmazlık, davalıya ait olan ve tarafından yayınlanan ‘Hukuksuzluğun Sıradanlaşması: Silahlı Terör Örgütü Üyeliği Yargılamaları’ isimli kitapçığın ön ve arka kapağı ile ilk sahifesinde kullanılan … amblemi, … çizimi, …’nin kurumsal yayını intiba ve iltibas oluşturup oluşturmadığı, bu haliyle kullanılıp kullanılmayacağı, kitapçığın (basılı/elektronik yayın) kapağındaki … ambleminin ve … çiziminin kullanımdan men edilmesi taleplerinin yerinde olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
… sayılı kararıyla, dava dilekçesinin görev nedeniyle usulden reddine karar verildiği ve dosyanın mahkememizin 2021/364 esasına kaydının yapıldığı;
Mahkememizin 28/04/2022 tarih …. sayılı kararıyla, dava dilekçesinin görev yönünden usulden reddine karar verildiği;
Kararın davacı vekilince istinaf edildiği;
…. Mahkemesinin 15/09/2022 tarih ….karar sayılı ilamıyla; “Somut uyuşmazlıkta da dava konusu logo ve işaretlerin …’nın 5/1-ğ ve 5/1-ı maddesi anlamında … olup olmadığının, 6769 sayılı … kapsamında korunup korunmayacaklarının, yine … anlamında eser olarak kabul edilip edilemeyeceğinin ve …’in 83 ve 84. maddeleri kapsamında da korunup korunmayacaklarının incelenip değerlendirilmesi görevinin, diğer bir deyişle somut uyuşmazlığa konu delillerin takdirinin ihtisas mahkemesine ait olacağı kuşkusuzdur. Bu itibarla somut uyuşmazlıkta görevli mahkeme, …’nın 156/1. maddesi uyarınca fikri ve sınai haklar hukuk mahkemesi sıfatıyla…. hudutları dahilinde görev yapmak üzere HSK’nın 24.03.2005 T. ve 188 sayılı kararı ile kurulan…. Mahkemesidir.
Bu durum karşısında mahkemece işin esasının incelenip değerlendirilmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde görevsizlik kararı verilmesi doğru görülmemiş, Dairemizce 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-3. maddesi uyarınca, işin esası incelenmeden ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı vere……. Haklar Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.” şeklinde karar verdiği anlaşılmıştır.
Bölge Adliye Mahkemesinin kararı üzerine dosya yeniden esasa kaydedilmiştir.
Toplanan delillere, bilirkişi raporunun aksine ve tüm dosya kapsamına göre;
Kapak Sayfası ve Ön Sayfasının Her İkisinde:
Sayfanın üst kısmında…..logosunun yer aldığı, Logonun altında “Hukuksuzluğun Sıradanlaşması: Silahlı Terör Örgütü Üyeliği Yargılamaları” kitap isminin bulunduğu, sayfanın orta alt kısmında….İstanbul Milletvekili” ifadesine yer verildiği, Altında “Eylül 2021” tarihinin yazılı olduğu, sayfanın alt kısmında … görseli ile “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ifadesinin bulunduğu;
Arka Arka Sayfası:
Sayfanın alt kısmında Türkiye Büyük Millet Meclisi logosunun yer aldığı, Logonun altında…. ifadesine yer verildiği;
Davacı Delilleri Ek-2: Davalının Kişisel İnternet Sitesi Görseli:
(…..
….stanbul Milletvekili” adlı sayfanın “Raporlar” başlığını taşıyan bölümünde “Hukusuzluğun Sıradanlaşması: Silahlı Terör Örgütü Üyeliği Yargılamaları” Raporu” başlığı altında, “Hukusuzluğun Sıradanlaşması: Silahlı Terör Örgütü Üyeliği Yargılamaları” raporunun PDF haline buradan ulaşabilirsiniz.” ifadesine yer verildiği; ilgili link tıklandığında, davaya konu kitapçığın PDF haline erişim sağlandığı;(Erişim Tarihi: 13/02/2022)
Davacı Delilleri Ek-3: …… Tarafından Davalı Yana Gönderilen 01/10/2021 T. ve 887225 Sayılı Yazı:
Davacı yan tarafından sunulan Ek-3/1 ve Ek-3/2:
… İdare Amiri Gaziantep Milletvekili Sn. …. tarafından, 01/10/2021 T.’inde İstanbul Milletvekili Sn. …’na gönderilen, “…’nin Logo ve Görsel Materyalinin Kullanımı” konulu yazı içeriğinde özetle; dava konusu kitapçıkta …’nin Kurumsal Kimliği kapsamındaki logo ve diğer materyalin izinsiz kullanılması nedeniyle söz konusu kitapçığın bu haliyle … Başkanlığı’nın bir yayını olduğu algısına yol açacağı, …’nin Kurumsal Kimlik esaslarına aykırılık oluşturacağı gerekçesiyle … logosunun ve görselinin söz konusu kitapçıktan kaldırılmasının uygun olacağı değerlendirilmekle, iltibasa sebebiyet verebilecek bu türden kullanımlara mahal verilmemesi hususunun ifade edildiği;
Davacı Delilleri Ek-4: ….Tarafından Davalı Yana Gönderilen 13/10/2021 T. ve…. Sayılı Yazı:
Davacı yan tarafından sunulan Ek-4:
… İdare Amiri Gaziantep Milletvekili Sn. …. tarafından, 13/10/2021 T.’inde…. gönderilen, “…’nin logo ve görsel materyalinin kullanımı” konulu yazı içeriğinde özetle; Sn. …’na iletilen 01/10/2021 T.’li yazı ve Sn. …un 06/10/2021 T.’li dilekçesine ilişkin olarak, 04/03/2004 T.’li ve 33 sayılı Başkanlık Divanı kararının, … Kurumsal Kimlik Çalışmasının, …’nin Kurumsal Yayınlarından Örneklerin, Geçmişte milletvekilleri veya siyasi parti grupları tarafından yayınlanan benzer çalışmalardan kitap örneklerinin eklenerek, … logosu ve görselinin iltibasa neden olacak şekilde kullanımına son verilmesinin talep edildiği;
Davacı Delilleri Ek-5/1-4: ……
Davacı yan tarafından sunulan Ek-5:
04/03/2004 … Divanı kararının dosyaya sunulan 8. maddesinde: “Türkiye Büyük Millet Meclisinin yeni kurumsal kimliğinin oluşturulması amacıyla sunulan (1) ve (2) numaralı örnek çalışmalara, Başkanlık Divanı Üyelerinin görüşleri de dikkate alınarak son şeklinin verilmesi hususunda … Başkanlığı’na yetki verilmesine” düzenlemesine yer verildiği; 2004 T.’li …. Kurumsal Kimlik çalışmasında … ambleminin çember çapı ölçülerinin, amber çiziminin, renklerinin ölçü ve esaslarının, Türkiye Büyük Millet Meclisi çiziminin ve “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ibaresinin harf, çizgi kalınlığı, punto ve renk esasları ile belirlendiği;
Davacı Delilleri Ek-6/1-2: Türk Patent ve Marka Kurumu’na Yapılan … Başvurusu:
Davacı yan tarafından sunulan Ek-6/1 ve Ek 6/2:
Ek 6/1: … çiziminin ve “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ibaresinin…. nezdinde 6769 sayılı Sınaî Mülkiyet Kanunu’nun 5/1(ğ) ve (ı) maddeleri çerçevesinde koruma altına alındığı; Ek 6/2: Türkiye Büyük Millet Meclisi ambleminin …. nezdinde 6769 sayılı Sınaî Mülkiyet Kanunu’nun 5/1(ğ) ve (ı) maddeleri çerçevesinde koruma altına alındığı;
13/02/2022 T.’inde,…. Kurumu güncel sicil araştırması yapıldığında, … adına kayıtlı marka başvuruları:
… çiziminin ve “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ibaresinin T… nezdinde 08.10.2021 başvuru tarihi ve … başvuru numarası ile …. adına kayıtlı olduğu, …Meclisi ambleminin … nezdinde 08.10.2021 başvuru tarihi ve… başvuru numarası ile …. … …) adına kayıtlı olduğu;
Davacı Delilleri Ek-7…. Sayılı Kararı:
Davacı yan tarafından sunulan Ek-7:
Davacısı Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı, davalısı … Sitesi Yönetim Kurulu Başkanı Sn. …. kararına mesnet davanın, davacının “İsim Hakkının İhlâl Edilmesi Nedeniyle Tespit ve Tecavüzün Men’i” istemlerine dayandığı, yapılan yargılamada verilen:
İlk Derece Mahkemesi Kararında Özetle: “… Başkanlığı’nın kurumsal kimliği olan ‘…’ (kısa ve/veya açık) adı Gazi Meclisin kurumsal adının kullanımı olup sadece … tarafından kullanılabileceği, ….. Anayasası ile tespit edilmiş ismi üzerinde ‘kişilik hakkının’ mevcudiyeti ve TMK’nın 25’inci maddesine göre de ismin özel olarak korunması hususu dikkate alınarak, site ismi içerisinde ve site girişindeki ve mevcut her türlü yerindeki … kısa (ve/veya açık) adının davalı site ve yönetimince kullanılamayacağının tespiti ile site girişi, içi ve dışı her türlü kullanımdan ve site adından da men-i gerekeceği anlaşılmakla davanın kabulü ile davalının yönetim kurulu başkanı olduğu konut sitesinin T…. kısa adı olan ‘…’yi kullandığı ve isim hakkının ihlâl edildiğinin tespitine, ‘…’ kısa adının site adında kullanılmasının men’ine” karar verildiği;
Anılan karara karşı, davalı vekili tarafından yapılan istinaf kanun yolu başvurusu üzerine …. tarafından verilen ….’li kararda özetle: “… Tüzel kişilerin kişilik hakkının kabulü, bu haklara yöneltilebilecek saldırılara karşı korunabilecek ve kişilik hakkına tanınan korumalardan yararlanabilecektir. (Gören, Doruk, Tüzel Kişilerde Kişilik Hakkı ve Koruması adlı Doktora Tezi, s.44.) Tüzel kişilerde kişilik haklarının içeriğini oluşturabilecek değerler tüzel kişilerin adı, ekonomik kişiliği, onur ve saygınlığı ile tüzel kişilerin gizli ve özel hayat alanı olduğundan gerçek kişilerde adın korunmasına ilişkin TMK’nın 26. Maddesinin kıyas yoluyla kamu tüzel kişisi niteliğindeki Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı tarafından açılan bu davada da uygulanabileceği kanaatine varıldığından tarafın bu yöndeki istinaf isteminin yerinde olmadığı görülmüştür. …” ifadelerine yer verilmek suretiyle, davalı tarafın istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği;
Davacı Delilleri Ek-8/1-12: … Yayınlarının Kapakları:
Davacı yan tarafından sunulan Ek-8/1-12’de yer alan … yayınları:
Ek-8.1: İncelemeye Konu Kitapçığın:
i. Kapak Sayfası:
Sayfanın üst kısmında…. logosunun yer aldığı, Logonun altınd…. Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu” ibaresinin yer aldığı, Sayfanın orta kısmında “İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Çözüm Önerileri Komisyon Raporu” ifadesine yer verildiği, Altında “Nisan 2011” tarihinin yazılı olduğu, Sayfanın alt kısmında … görseli ile “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ifadesinin bulunduğu;
Arka Sayfası:
Sayfanın alt kısmında … BASIMEVİ/2013 ifadesine yer verildiği, başkaca bir şekil/yazı unsurunun bulunmadığı;
Ek-8.2: İncelemeye Konu Kitapçığın:
Kapak Sayfası:
Sayfanın üst kısmında…. logosunun yer aldığı, Logonun altında…. ibaresinin yer aldığı, Sayfanın orta kısmında “20-Dilekçe Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Üyelerinden Oluşan Karma Komisyon Çalışma Rehberi (Hizmete Özel)” ifadesine yer verildiği, Altında “Kanunlar ve Kararlar Başkanlığı Ekim 2019” tarihinin yazılı olduğu, Sayfanın alt kısmında … görseli ile “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ifadesinin bulunduğu;
Arka Sayfası: Sayfa görseline yer verilmediği;
Ek-8.3: İncelemeye Konu Kitapçığın Ek-8.1 ile Aynı Kitapçık Olduğu:
Kapak Sayfası:
Sayfanın üst kısmında Türkiye Büyük Millet Meclisi logosunun yer aldığı, Logonun altında “Türkiye Büyük Millet Meclisi Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu” ibaresinin yer aldığı, Sayfanın orta kısmında “İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Çözüm Önerileri Komisyon Raporu” ifadesine yer verildiği, Altında “Nisan 2011” tarihinin yazılı olduğu, Sayfanın alt kısmında … görseli ile “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ifadesinin bulunduğu;
Arka Sayfası: Sayfa görseline yer verilmediği;
Ek-8.4: İncelemeye Konu Kitapçığın:
Kapak Sayfası:
Sayfanın üst kısmında …. ibaresinin yer aldığı, Sayfanın orta kısmında “23- Genel Görüşme ve Meclis Araştırması Önergesi İşlemleri Rehberi (Hizmete Özel)” ifadesine yer verildiği, Altında “Kanunlar ve Kararlar Başkanlığı Ekim 2019” tarihinin yazılı olduğu, Sayfanın alt kısmında … görseli ile “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ifadesinin bulunduğu:
Arka Sayfası: Sayfa görseline yer verilmediği;
Ek-8.5: İncelemeye Konu Kitapçığın:
Kapak Sayfası:
Sayfanın üst kısmında Türkiye Büyük Millet Meclisi logosunun yer aldığı, Logonun altında “Türkiye Büyük Millet Meclisi” ibaresinin yer aldığı, Sayfanın orta kısmında “Kanunların Hazırlanması Rehberi” ifadesine yer verildiği, Altında “Kanunlar ve Kararlar Başkanlığı Ekim 2016” tarihinin yazılı olduğu, Sayfanın alt kısmında … görseli ile “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ifadesinin bulunduğu;
Arka Sayfası: Sayfa görseline yer verilmediği;
Ek-8.6: İncelemeye Konu Kitapçığın:
Kapak Sayfası:
Sayfanın üst kısmında…. logosunun yer aldığı, Logonun altında “….” ibaresinin yer aldığı, Sayfanın orta üst kısmında “27. Yasama Dönemi Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu” ifadesine yer verildiği, Sayfanın alt kısmında … görseli ile “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ifadesinin bulunduğu;
Arka Sayfası: Sayfa görseline yer verilmediği;
Ek-8.7: İncelemeye Konu Kitapçığın:
Kapak Sayfası:
Sayfanın üst kısmında….. logosunun yer aldığı, Logonun altında “Türkiye Büyük Millet Meclisi Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu” ibaresinin yer aldığı, Sayfanın orta kısmında “Kırsal Alanda Kadının Güçlendirilmesi ve Kırsalda Kadın Girişimciliğinin Desteklenmesi Konulu Komisyon Raporu” ifadesine yer verildiği, Sayfanın alt kısmında “Ankara 2018” tarihinin yazılı olduğu, Sayfanın en alt kısmında … görseli ile “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ifadesinin bulunduğu;
Arka Sayfası: Sayfa görseline yer verilmediği;
Ek-8.8: İncelemeye Konu Kitapçığın:
Kapak Sayfası:
Sayfanın üst kısmında….logosunun yer aldığı, Logonun altında “….” ibaresinin yer aldığı, Sayfanın orta kısmında “…. (KPK) 24. Dönem 1. ve 2. Yasama Yılı Faaliyet Raporu” ifadesine yer verildiği, Altında “12 Haziran 2011 – 4 Temmuz 2012” tarihinin yazılı olduğu, Sayfanın alt kısmında … görseli ile “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ifadesinin bulunduğu;
Arka Sayfası: Sayfa görseline yer verilmediği;
Ek-8.9: İncelemeye Konu Kitapçığın:
Kapak Sayfası:
Sayfanın üst kısmında ….. 2013” tarihinin yazılı olduğu, Sayfanın alt kısmında … görseli ile “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ifadesinin bulunduğu;
Arka Sayfası: Sayfa görseline yer verilmediği;
Ek-8.10: İncelemeye Konu Kitapçığın:
Kapak Sayfası:
Sayfanın üst kısmında …. logosunun yer aldığı, Logonun altında “Türkiye Büyük Millet Meclisi Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu” ibaresinin yer aldığı, Sayfanın orta kısmında “Yurdışında Yaşayan Türk Vatandaşı Olan ve Vatandaşlıktan İzinle Çıkmış Kadınların ve Ailelerin Sorunları ve Çözüm Önerileri Komisyon Raporu” ifadesine yer verildiği, Altında “….2018” tarihinin yazılı olduğu, Sayfanın alt kısmında … görseli ile “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ifadesinin bulunduğu;
Arka Sayfası: Sayfa görseline yer verilmediği;
Ek-8.11: İncelemeye Konu Kitapçığın:
Kapak Sayfası:
Sayfanın üst kısmında …. logosunun yer aldığı, Logonun altında “…. ibaresinin yer aldığı, Sayfanın orta kısmında “2017 Yılı Bütçe Sunumu” ifadesine yer verildiği, Altında “3 Kasım 2016” tarihinin yazılı olduğu, Sayfanın alt kısmında … görseli ile “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ifadesinin bulunduğu;
Arka Sayfası: Sayfa görseline yer verilmediği;
Ek-8.12: İncelemeye Konu Kitapçığın:
Kapak Sayfası:
Sayfanın üst kısmında …. Millet Meclisi logosunun yer aldığı, Logonun altında …. Eşitliği Komisyonu” ibaresinin yer aldığı, Sayfanın orta kısmında “Faaliyet Raporu 24. Dönem 1. ve 2. Yasama Yılları” ifadesine yer verildiği, Altında “Eylül 2012” tarihinin yazılı olduğu, Sayfanın alt kısmında … görseli ile “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ifadesinin bulunduğu;
Arka Sayfası: Sayfa görseline yer verilmediği;
Davacı Delilleri Ek-9/1-15: Konuyla İlgili Geçmiş Uygulamalarda Milletvekilleri veya …’de Grubu Bulunan Bazı Siyasi Partilerin … Grup Müdürlükleri’nce Bastırıla Kitap, Kitapçık veya Broşür Görselleri:
Davacı yan tarafından sunulan Ek-9/1-15’te yer alan milletvekilleri veya …’de grubu bulunan bazı siyasi partilerin … Grup Müdürlükleri’nce bastırılan kitap, kitapçık veya broşürleri:
Davacı yan tarafından sunulan kitap, kitapçık ve broşürlerde: … logosu yanında ilgili siyasi parti logosunun birlikte kullanıldığı, kitap/kitapçık/broşür ismi, tarihi, yasama yılı, dönemi, konuya ilişkin görseline yer verildiği; anılan kitap/kitapçık/broşürlerin çoğunun kapağında yazarının adının belirtilmediği, Ek-9-1’de yer alan kitapçık görselinde Sn. Prof. Dr…. adına yer verildiği, … logosu ile birlikte siyasi parti logosunun da kullanılmış olduğu, sayfa görselinin altında … görseli ve “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ifadesinin yer aldığı anlaşılmıştır.
Davalı Delilleri:
Davalı Delilleri Ek-1: ….Kurumu’nun “Koruma Markalarına İlişkin Başkanlık Makamı Olur Özeti”:
Türk Patent ve Marka Kurumu’nun, Koruma Markalarına İlişkin Başkanlık Makamı Olur Özeti ile koruma markalarına ilişkin esaslara yer verilmiş; kamu kurum ve kuruluşlarına ait olduğu için koruma kapsamına alınmış işaret ve adlandırmaların belirli bir süre ile koruma altına alınmasına imkân tanınmıştır.
Davalı Delilleri Ek-2: … Başkanlığı Tarafından Milletvekillerine Sunulan Logolu Matbu Ürün Hizmetleri, Davalı …. Adına Düzenlenmiş … Başkanlığı Hizmeti Olarak Sunulan Matbu Ürünler:
Davalı yan tarafından sunulan Ek-2:
… Başkanlığı tarafından milletvekillerine sunulan logolu matbu ürün hizmetlerinde; … logosunun, … görselinin ve “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ifadesinin yer aldığı, davalı Sn…. adına düzenlenmiş … Başkanlığı hizmeti olarak sunulan matbu ürünlerde; üzerinde … logosunun, … görselinin ve “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” ifadesinin yer aldığı, ayrıca “… İstanbul Milletvekili, Deva Partisi Genel Başkan Yardımcısı / Hukuk ve Adalet Politikaları Başkanı” ifadelerinin bulunduğu;
Davalı Delilleri Ek-3: Davalı Yana Ait Tweet Görseli:
Davalı yan tarafından sunulan Ek-3:
Sn……’na ait @myeneroglu adlı Twitter hesabı üzerinden 23/09/2021 T.’inde atılan tweette “Hukuksuzluğun Sıradanlaşması:
Silahlı Terör Örgütü Üyeliği Yargılamaları” adıyla çıkan raporumun PDF hali web sitemde yayınlandığı; rapora erişebilmek için” ifadelerine yer verildiği ve ilgili kitapçığa ilişkin….” kısa url linkinin sunulduğu;
Davalı Delilleri Ek-4: Davalı Yana Ait Kişisel Web Sitesi Görseli:
Davalı yan tarafından sunulan Ek-4:
“… İstanbul Milletvekili” adlı sayfanın “Raporlar” başlığını taşıyan bölümünde “Hukusuzluğun Sıradanlaşması: Silahlı Terör Örgütü Üyeliği Yargılamaları Raporu” başlığı altında, ““Hukusuzluğun Sıradanlaşması: Silahlı Terör Örgütü Üyeliği Yargılamaları” raporunun PDF haline buradan ulaşabilirsiniz.” ifadesine yer verildiği; ilgili link tıklandığında, davaya konu kitapçığın …. haline erişim sağlandığı;(Erişim Tarihi: 13/02/2022)
Davalı Delilleri Ek-5: Anayasa Mahkemesi’nin….Başvuru Numaralı Bireysel Başvuru Kararı:
Davalı yan tarafından sunulan Ek-5’te;… başvuru, 27/10/2021 T.’li, ….. ve Diğerleri” Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Kararı’nda özetle:“5651 sayılı kanun uyarınca inceleme konusu haber sitelerine erişim engeli kararı verilmesinin, ifade ve basın özgürlüğü haklarının ihlâli niteliğinde olduğunun” ifade edildiği;
Mahkemece Tespiti Talep Olunan Hususlar:
Davacı yanın somut davaya konu taleplerinin: “Davalıya ait olan ve tarafından yayınlanan ‘Hukuksuzluğun Sıradanlaşması: Silahlı Terör Örgütü Üyeliği Yargılamaları’ isimli kitapçığın ön ve arka kapağı ile ilk sahifesinde kullanılan … amblemi, … çizimi, …’nin kurumsal yayını intiba ve iltibas oluşturduğundan bu haliyle kullanılamayacağının tespiti ile kitapçığın (basılı/elektronik yayın) kapağındaki … amblemi, … çiziminin kullanımdan men edilmesi, kararın masrafı davalıdan alınmak üzere gazetede yayımlanması, gecikme sebebiyle sakıncanın doğacak olması nedeniyle evvelemirde ihtiyati tedbir kararı verilmesi” istemlerine dayandığı;
Dava Konusu Kitapçık Üzerinde Bulunan Logo ve Amblemlerin Eser Niteliğinde Olup Olmadığı:
Eser, kendi yaratıcısının bilimsel ve sanatsal özelliğini, hususiyetini yansıtan fikri bir emeğin ürünüdür.
5846 Sayılı …’nun 1/B maddesinin (a) bendinde eser kavramı düzenlenmiş olup, ilgili hüküm uyarınca “Sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulleri” eser olarak nitelendirilebilecektir. Görüldüğü üzere kanun koyucu madde metninde eser olarak korunmaya değer bir fikri ürünün taşıması gereken unsurları genel hatlarıyla açıklamış; ancak uyuşmazlık halinde eser niteliğinin tayinini yargı organlarının takdirine bırakmıştır.
Kanuni düzenlemeden yola çıkılarak, doktrinde bir fikri ürünün eser olarak koruma altına alınabilmesi için üç temel şartın varlığından söz edilir. Bunlar;
1- Eserin kanunda sayılan türlerinden birine giriyor olması (Şekli şart)
2- Eserin sahibinin hususiyetini taşıyor olması (Subjektif şart)
3- Eserin tasarrufa elverişli ve üçüncü kişilerce algılanabilir nitelikte olması (Objektif şart)” tır.
Yukarıda belirttilen kriterlerden ilkini taşıyan şekli şart, numerus clausus (sınırlı sayı) ilkesine dayanılarak inceleme konusu ürünün eser niteliğinin tespitinde kanunda belirtilen eser türlerinden birine ait olup olmama koşulunu karşılar. Bu türler kanunda da belirtildiği üzere, 1-ilim ve edebiyat eserleri, 2-musiki eserler, 3-güzel sanat eserleri, 4-sinema eserleri olarak sıralanabilir.
Eser niteliğinde subjektif şartı oluşturan hususiyet kavramı ise, doktrinde Telif Hukuku’nda yenilik unsuruyla ifade olunmaktadır. Bu unsurun bir eserden söz edilebilmesi için ortada bir insan faaliyetinin bulunmasını, bu faaliyetin fikri bir faaliyet olmasını ve bu fikri faaliyetin insan zihniyle algılanabilecek şekilde iletilebilir nitelikte olmasını gerektirdiği belirtilmektedir. …, hususiyet kavramının önemi, “Herkes tarafından vücuda getirilemeyen, yani bir hususiyeti haiz bulunan mahsuller himayeye layıktır ve ancak bunlara eser vasfı izafe edilebilir.” tespitleriyle vurgulamıştır.
Eser nitelendirmesinde üçüncü koşulu oluşturan objektif şart ise, “Eserin tasarrufa elverişli ve üçüncü kişilerce algılanabilir nitelikte olması”; bir başka deyişle, aleniyet kavramıyla açıklanabilir. Nitekim, fikri bir düşüncenin eser niteliğine erişebilmesi için her şeyden önce insan fikri ve yaratıcılığının somut bir ürüne dönüşmesi gerekir. Bu nedenle, aklımızdan geçirdiğimiz; gerçek hayatta somutlaşmayan, üçüncü kişilerce tasavvur edilemeyen; yahut hiçbir zaman gün yüzüne çıkmamış, bize ait olduğu kimse tarafından bilinmeyen ya da algılanamayan eserler fikri hak korumasından yararlanamayacaktır.
Krokiler, resimler, maketler, tasarımlar ve benzeri eserlerin endüstriyel model ve resim olarak kullanılması, düşünce ve sanat eserleri olmak sıfatlarını etkilemez.” hükmünü havidir.
Yukarıda sunulan tüm bu bilgi ve belgeler ışığında; taraflar arasındaki uyuşmazlığın temelini oluşturan …. MİLLET MECLİSİ” ve “EGEMENLİK KAYITSIZ ŞARTSIZ MİLLETİNDİR” logo/çizimlerinin eser niteliği, anılan logo/çizimlerin … Bayrağı Sembolü” ve “EGEMENLİK KAYITSIZ ŞARTSIZ MİLLETİNDİR” cümlesi gibi Türk halkına mal olmuş; tarihi ve milli değerlerimizi içeren şekil ve ibarelerin yanında Türkiye Büyük Millet Meclisi Binası’nın illüstrasyonundan oluşan görsel unsur içerdiği, anılan logo/çizimler bir bütün olarak değerlendirildiğinde yukarıda detaylı olarak açıklanan …’in tanımladığı biçimde bir “hususiyet” ve “estetik değer/sanatsal değer” şartının sağlanmadığı ve bu nedenle “grafik eser” yahut …’te sayılan sair eser türlerinden birisi kapsamında değerlendirilemeyeceği kanaatine varılmıştır.
Dava Konusu Kitapçık Üzerinde Bulunan Logo ve Amblemlerin … Anlamında Haksız Rekabet Niteliğinde Olup Olmadığı:
Kanun’un 83. ve 84. maddelerinde sayılan şartların varlığı halinde, “haksız rekabet” hükümlerine dayalı koruma gündeme gelebilecektir. …’in “Haksız Rekabet” başlıklı anılan maddeleri:
“I –Ad ve alametler:
Madde 83 – Bir eserin ad ve alametleri ile çoğaltılmış nüshaların şekilleri, iltibasa meydan verebilecek surette diğer bir eserde veya çoğaltılmış nüshalarında kullanılamaz. 1 inci fıkra hükmü umumen kullanılan ve ayırt edici bir vasfı bulunmıyan ad, alamet ve dış şekiller hakkında uygulanmaz. Bu maddenin uygulanması kanunun 1 inci, 2 nci ve 3 üncü bölümlerindeki şartların tahakkukuna bağlı değildir. Basın Kanununun 14 üncü maddesinin mevkute adları hakkındaki hükmü mahfuzdur. Tecavüz eden tacir olmasa bile, birinci fıkra hükmüne aykırı hareket edenler hakkında haksız rekabete mütaallik hükümler uygulanır.
II – İşaret, resim ve ses:
Madde 84 – Bir işareti, resim veya sesi, bunları nakle yarıyan bir alet üzerine tesbit eden veya ticari maksatlarla haklı olarak çoğaltan yahut yayan kimse, aynı işaretin, resmin veya sesin 3 üncü bir kişi tarafından aynı vasıtadan faydalanılmak suretiyle çoğaltılmasını veya yayımlanmasını menedebilir. Tecavüz eden tacir olmasa bile birinci fıkra hükmüne aykırı hareket edenler hakkında haksız rekabete mütaallik hükümler uygulanır. Eser mahiyetinde olmıyan her nevi fotoğraflar, benzer usullerle tesbit edilen resimler ve sinema mahsulleri hakkında da bu madde hükmü uygulanır.” hükmünü amirdir.
İlk olarak …’in 83. maddesinde düzenlenen haksız rekabet haline ilişkin değerlendirme:
İlgili maddenin lafzına bakıldığında; “bir eserin adı, alâmetleri ve çoğaltılmış nüshalarının şekillerinin”, iltibasa meydan verebilecek tarzda, başka eserlerde ve çoğaltılmış nüshalarda kullanılamayacağının ifade edildiği görülmektedir. Ne var ki kanun koyucu, bir eserin “alâmetleri” ifadesiyle neyin kastedildiğini tam olarak açıklamış değildir. Bununla birlikte doktrinde Sn. Tekinalp, “alâmet” sözcüğünden, yayınevinin veya yapımcının markasını veya logosunu ya da yayıncının birbirinden ayıran tasarımlarını anlamak olanağı olmadığını; “eseri simgeleyen bir resim veya ismin” kastedildiği ifade etmiştir. Önemle belirtilmelidir ki, ad, alamet ve çoğaltılmış nüshaların şekilleri, ancak bir esere ilişkin olmaları halinde hükümdeki korumadan yararlanabilirler. Şayet ad, esere ait değilse, başkalarının bunun aynısını veya benzerini iltibasa sebebiyet verecek biçimde kendi ürünlerinde, işletmesinde ve benzeri ortamlarda kullanmaları halinde koruma …’in 83. maddesine göre değil, genel hükümlere tabidir. Aynı biçimde bir eserde kullanılan ad, başkasının önceki tarihte vücut bulmuş vakıf, dernek veya işletme adı yahut ticaret unvanı ise yine bu maddeye göre koruma istenemeyecektir.
Somut uyuşmazlıkta işbu madde kapsamında bir “eser” ve “eser alameti”nin bulunmaması karşısında … 83. madde uygulama şartlarının oluşmadığı kanaatine varılmıştır.
…’in 84. Maddesinde, korunan kişi, “bir işareti, resmi veya sesi nakle yarayan araç üzerinde tesbit eden” kimse, aynı işaretin resmin veya sesin 3. Bir kişi tarafından aynı vasıtadan faydalanmak suretiyle çoğaltılmasını veya yayınlanmasını men edebilir. Koruma ise, bir işareti, resim veya sesi, bunları nakle yarayan bir alet üzerine tespit edenler ile bunları ticari maksatlarla haklı olarak çoğaltan yahut yayan kimselere tanınmıştır.
… 84/3 maddesinde ise eser mahiyetinde olmayan her türlü fotoğraflar, benzer usullerle tespit edilen resimler,… Hakkında da bu madde hükümleri uygulanır hükmü amirdir. Bu hükme göre davaya konu amblemin/ işaretin davalı tarafından davacının istemi dışında sanki … nin yayını intibasını verecek şekilde kullanmasının haksız rekabet teşkil ettiği;
… 84. madde anlamında haksız rekabet şartlarının oluştuğu kanaatine varılmıştır.
Koruma Markasına İlişkin Değerlendirme:
6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 4. maddesi; “Marka, bir işletmenin mal ve/veya hizmetlerini bir başka işletmenin mal ve/veya hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlaması koşuluyla, kişi adları dahil, özellikle sözcükler, şekiller, harfler, sayılar, malların biçimi veya ambalajları gibi çizimle görüntülenebilen veya benzer biçimde ifade edilebilen, baskı yoluyla yayımlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işarettir.” hükmünü havidir. Kanun koyucu, her ne kadar marka türlerini doğrudan tanımlamamış olsa da madde metnindeki tanımdan hareketle, bir firmanın üretimini veya ticaretini yaptığı mallarını, diğer firmanın mallarından ayırt etmeye yarayan markalar için “ticaret markası”; hizmet sektöründe var olan işletmelerin kendilerini tanıtmak ve diğer işletmelerden ayrı olmak amacıyla kullandıkları isim veya işaretlerden oluşan markalar için ise “hizmet markası” tanımlaması yapmak mümkündür.
Hâkeza, Kanun’un 31. maddesinde, marka sahibinin kontrolü altında birçok işletme tarafından o işletmelerin ortak özelliklerini, üretim usullerini, coğrafi menşelerini ve kalitesini garanti etmeye yarayan işaretler için “garanti markası”; üretim veya ticaret ya da hizmet işletmelerinden oluşan bir grup tarafından kullanılan işaretler için ise “ortak marka” tanımlaması yapılmıştır.
Türk Patent Kurumu, Kanun’da tanımlanmamış olsa da, kamu kurum ve kuruluşlarına ait olduğu için koruma kapsamına alınmış işaret ve adlandırmalarının korunması ile ilgili olarak “Koruma Markalarına İlişkin Başkanlık Makamı Olur Özeti” başlıklı bir karar yayınlamıştır. Anılan kararda şu açıklamalara yer verilmektedir:
“551 Sayılı Kanun zamanında başlayıp 556 Sayılı KHK’nın yürürlüğe girmesiyle de devam eden, kamu kurum ve kuruluşlarına ait olduğu için koruma kapsamına alınmış işaret ve adlandırmaların, bu kuruluşların özelleştirilmesi ile amacına aykırı olarak koruma kapsamında kalmaya devam etmesi, ayrıca korunmasında herhangi bir kamu yararı bulunmayıp ticaret veya hizmet markası olarak tescil edilebilecek nitelikteki işaret ve adlandırmaların koruma kapsamında tutulması haksız rekabete yol açmaktadır. Bu çerçevede bu tür korumaların, koruma sahipleri açısından hak kaybına neden olmayacak şekilde, belirli bir süre verilerek marka müracaatında bulunulmasına imkân tanınması ve süre sonunda koruma kapsamından çıkartılmasına karar verilmiştir.
Halihazırda Enstitümüzde başvuru aşamasında olan ve bundan sonra yapılacak koruma başvurularında ise koruma ancak;
a) 7/1(g) kapsamında:….Devleti’nin hükümranlığı ile ilgili işaretlere ve Devlet tarafından resmi kontrol ve garanti işareti olarak kabul edilmiş işaret ve adlandırmalara sağlanacaktır.
b) 7/1(h-k) bentleri kapsamında: Devlete, mahalli idarelere ve diğer kamu tüzel kişilerine ait iktisadi nitelik arz etmeyen işaret ve adlandırmalara; ticaret ve hizmet markası olarak tescil edilemeyecek nitelikteki kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına, Bakanlar Kurulu kararı ile kamu yararına çalışır durumda bulunan derneklere ait işaret ve adlandırmalara; kamu yararı açısından korunması gereken diğer işaretlere (siyasi parti amblemleri gibi) sağlanacaktır.
Ayrıca gerek 7/1 (g), gerekse 7/1 (h) ve (k) kapsamında koruma altına alınan işaret ve adlandırmalar; Paris Sözleşmesinin Mükerrer 6 ncı maddesi ve 556 Sayılı KHK hükümleri çerçevesinde sadece durumun gerektirdiği ölçüde ve sadece karışma ihtimali doğuran ibareler ve mal veya hizmetlerle sınırlı olmak kaydı ile korunacaktır.
Koruma altına alınan işaret ve adlandırmalar ilgili kişiye sadece bir yazı ile bildirilecek olup, 556 Sayılı KHK hükümlerinde yer almaması nedeniyle herhangi bir Koruma Belgesi verilmeyecektir.”
Türk Patent ve Marka Kurumu’nun anılan kararı ile sağlandığı belirtilen koruma, yalnızca, hak sahibine belirli bir süre başvuru hakkı tanınması ve bu süreçte gelebilecek muhtemel başvuruların önlenebilmesine yönelik olup 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında “marka” hakkı tanımamaktadır. Nitekim 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 1/2. maddesi, Kanunun sağladığı korumanın çerçevesini “Bu Kanun; marka, coğrafi işaret, tasarım, patent, faydalı model ile geleneksel ürün adlarına ilişkin başvuruları, tescil ve tescil sonrası işlemleri ve bu hakların ihlaline dair hukuki ve cezai yaptırımları kapsar.” şeklinde çizmiştir.
Yukarıda sunulan tüm bilgi ve açıklamalar ışığında neticeten; “…” kavramının, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında “sınai mülkiyet hakkı” olarak tanımlanmamış olması, Kanun’un kapsamının, marka, coğrafi işaret, tasarım, patent, faydalı model ile geleneksel ürün adları ile sınırlı olması; her ne kadar davacı yan tarafından dosyaya sunulan koruma markalarına ilişkin tescil belgeleri incelenmişse de, anılan belgelerin niteliğinin kamu kurum ve kuruluşlarına ait olduğu için koruma kapsamına alınmış işaret ve adlandırmaların belirli bir süre ile koruma altına alınmasına ilişkin olduğu; bu suretle 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu hükümlerinin somut uyuşmazlığa uygulama imkânının bulunmadığı kanaatine varılmıştır.
Kişilik Haklarına İlişkin Değerlendirme:
Kişilerin adları asıl ad ya da takma ad olarak kişilik hakkını oluşturan kişisel değerlerden birisidir. Kişi kavramı ile kastedilen, gerçek kişileri kapsadığı gibi tüzel kişileri de kapsamaktadır. Nitekim, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 47. maddesi; “Başlı başına bir varlığı olmak üzere örgütlenmiş kişi toplulukları ve belli bir amaca özgülenmiş olan bağımsız mal toplulukları, kendileri ile ilgili özel hükümler uyarınca tüzel kişilik kazanırlar.” hükmü ile tüzel kişiliğin tanımını yapmıştır.
Kişilik hakkına ilişkin koruma genel olarak TMK’nın 24 ve 25. maddelerinde hükme bağlanmış olup, Kanun koyucu adın korunması ile ilgili olarak TMK’nın 26 ve 27. maddelerinde özel düzenlemeler yapmıştır. Bu maddelerdeki koruma hem gerçek, hem de tüzel kişileri kapsamaktadır. Buna göre bir gerçek veya tüzel kişinin adı bir başkası tarafından ad, ticaret unvanı ya da marka olarak kullanıldığında TMK’nın 26. madde hükmü uygulanabilecektir.
Davaya konu işaret/logoda bulunan “….” kelime unsurunun davacının adı/unvanı olması, davacı tarafından, dosyada delil olarak sunulan dava konusu haricindeki kitapçıklarda söz konusu işaretin ilgili milletvekilinin üyesi olduğu siyasi parti logosu ile birlikte kullanılarak benzerlerinden ve özellikle davacı tarafından yayınlanan kurumsal dokümanlardan ayırt edilmesinin sağlandığının beyan edilmesi; dikkate alındığında davalının parti logosunu kullanmadan söz konusu işareti/amblemi kullandığı ve bu kullanımların sanki … yayınıymış gibi izlenim doğurduğu, …Başkanlığı’nın kurumsal kimliği olan ‘…’ (kısa ve/veya açık) adı Gazi Meclisin kurumsal adının kullanımı olup sadece … tarafından kullanılabileceğ…. ile tespit edilmiş ismi üzerinde ‘kişilik hakkının’ mevcudiyeti ve TMK’nın 25’inci maddesine göre de ismin özel olarak korunması hususu dikkate alınarak, davalının parti amblemi koymadan yaptığı kullanımların karışıklığa yol açtığı ve kaldırılması gerektiği
Neticede; dosya incelendiğinde ve tüm dosya kapsamından;
Davaya konu işaretlerin … anlamında eser olarak kabul edilemeyeceği, davacı yanın …’in 83. maddesi kapsamında değerlendirilebilecek bir “eser” ve “eser alameti”nin bulunmaması karşısında …’in 83. maddesinin uygulama şartlarının somut uyuşmazlıkta vücut bulmadığı, davacı yanın, … 84/3 maddesi gereğince eser mahiyetinde olmayan her türlü fotoğraflar, benzer usullerle tespit edilen resimler ,… Hakkında da bu madde hükümleri uygulanır hükmü gereğince davaya konu amblemin davalı tarafından davacının istemi dışında sanki … nin yayını intibasını verecek şekilde kullanmasının haksız rekabet teşkil ettiği,
Dolayısıyla … 84. madde anlamında haksız rekabet şartlarının oluştuğu,

“…” kavramının, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında “sınai mülkiyet hakkı” olarak tanımlanmamış olması nedeniyle … niteliğindeki davaya konu işaretlerin bu kapsamda değerlendirilemeyecek olması karşısında 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu hükümlerinin somut uyuşmazlığa uygulama imkânının bulunmadığı, vaki eylemin davacının kişilik haklarına ihlâl niteliğinde olduğu anlaşıldığından, davanın kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M :
D a v a n ı n K a b u l ü n e,
Davalıya ait “Hukuksuzluğun sıradanlaşması, silahlı terör örgütü üyeliği yargılamaları” isimli kitapçığı ön ve arka kapağı ile ilk sayfasında kullanılan ve wwwmustafayeneroğlu.com/category/raporlar internet adresindeki … amblemi, … çizimi, …’nin kurumsal yayını intiba ile intibas oluşturduğundan bu hali ile kullanılamayacağının tespiti ile kitapçığın kapağındaki ve internet adresindeki kullanımlardan davalının men edilmesine,
Kararın masrafı davalıdan alınmak üzere ülke çapında yayın yapan trajı en yüksek 3 gazetede ilanına,
Davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin kabulü ile; “Hukuksuzluğun sıradanlaşması, silahlı terör örgütü üyeliği yargılamaları” isimli kitapçığı ön ve arka kapağı ile ilk sayfasında kullanılan ve,,,,raporlar internet adresindeki … amblemi, …nin kurumsal yayını intiba ile intibas oluşturduğundan bu hali ile kullanılamayacağının tespiti ile kitapçığın kapağındaki ve internet adresindeki kullanımların çıkartılmasına,
Alınması gereken başvuru ve peşin harçtan ibaret toplam 161,40.-TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
Davacının kendisini vekil ile temsil ettirmesi sebebiyle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap olunan takdiren 15.000,00.-TL maktu ücreti vekâletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davacının yapmış olduğu ve aşağıda dökümü yazılı 1.502,40.-TL yargılama giderlerinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davalının yapmış olduğu bir gider olmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Yatırılan ve kullanılmayan gider avansının, hükmün kesinleşmesini müteakip re’sen taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde… Mahkemesine İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.29/12/2022

Kâtip Hâkim …
✍e-imzalıdır ✍e-imzalıdır

MASRAF DÖKÜMÜ
Bilirkişi ücreti : 750,00.-TL
P.P : 752,40.-TL
TOPLAM : 1.502,40.-TL