Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
T.C.
ANKARA
2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2021/50
KARAR NO : 2022/94

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : … – … …
DAVALI : 1….
DAVA : Tasarım YİDK Kararının İptali ile Hükümsüzlük
DAVA TARİHİ : 18/02/2021
KARAR TARİHİ : 17/03/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 22/03/2022
Davacı vekili tarafından davalılar aleyhine açılan Tasarım YİDK Kararının İptali ile Hükümsüzlük istemli davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA :
Davacı vekili dilekçeleriyle özetle, dava konusu olan dezenfektan standlarının bir süredir dünyanın her yerinde kullanılan ve hiç bir kimsenin tekeline verilemeyecek bir ürün doluğunu, dava konusu tasarımın özellikle 2020 11 Mart’da Türkiye’de ilk COVİD-19 vakasının görülmesiyle beraber alınan tedbirlerde bulunan el yıkama ve eli dezenfekte etme ihtiyacıyla üretimi ve kullanımının artmaya başladığını, Türkiye de aktif kullanımından önce dünyadaki çeşitli ülkelerde üretim ve kullanımının uzun süredir görülmekte olduğunu, yurtdışında başlayan COVİD-19 salgınında bu ürünlerin kullanılmaya başlandığını, davacı tarafın … tescil numaralı hijyen standları tasarımlarının yenilik vasfından uzak olduğunu, Türk Patent ve Marka Kurumunun yenilik vasfından uzak dünyanın her yerinde kullanılan bu tasarımı neden tescillediği ve yenilediğinin anlaşılamadığını, müvekkilinin dava konusu dezenfektan standlarını, … Mağazacılık A.Ş. ve … Perakende ve Tekstil Yatırımları A.Ş. ile 28.04.2020 tarihinde başlayan sipariş talepleri ve yazışmalara binaen pandemi sürecinde İstanbul Valiliğinden özel izin alarak söz konusu tasarım başvurusundan 1 ay önce işleme aldığını ve ürettiğini, Türk Patent Kurumundan güncel yapılan sorguya göre davalının tasarım başvurusunun 29.05.2020 tarihinde gerçekleştiğini, 23.01.2021 tarihinde hukuka aykırı bir şekilde tescil edildiğini, müvekkilinin bu tarihten önce ürünlerin siparişini tasarımlarını sipariş veren firmalardan aldığını, üretime başladığını, teslim ettiğini, kamuya sunulmuş olan müşteri siparişini müvekkilinin geri çevirmediğini, siparişe ilişkin mail yazışmalarının yayına itiraz dosyasında yer aldığını, … nolu tasarım başvurusunun yenilik karakterinden uzak, kamuya sunulmuş ve kötüniyetli bir başvuru olduğunu, ilgili tasarım başvurusu ile yüksek derecede benzerlik taşıyan pek çok hijyen standının satışta bulunduğunu, bu doğrultuda da ilgili tasarım başvurusunun yenilik vasfı taşımadığını, … A/S firmasının yurdışında pandeminin gündeme gelmesiyle beraber 2019 yılının son aylarında bir çok ülkede bu tasarımı üretmeye ve satmaya başladığını, ekte bu firmanın web sitesinden alınan ürün görsellerinin yer aldığını, bunun gibi bir çok yerel ve global firmaların bu tasarımı çok daha öncesinde üretip piyasaya sunduğunu, … Metal şirketinin de uzun zamandır bu ürünleri üretip sattığını davacı firmanın hukuka aykırı bir şekilde tasarımları tescillemeleri sebebiyle müşterilerine satış yapamadıklarını, şirketlerinin maddi olarak büyük kayıplara uğradığını iddia ile Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu’nun 29822383-120-…/Sayılı, …YİDK Karar sayılı Kararı’nın iptali ve davalı taraf … Reklam San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin … başvuru numaralı tasarımının hükümsüzlüğüne ve tescilinin terkinine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı Türk Patent vekili cevap dilekçesine özetle; söz konusu kararla Kurulun davaya konu …/1 sıra numaralı tasarıma yapılan itiraza gerekçe olarak sunulan bilgisayar kayıtları, yazışmalar, faturalar ve tarih içermeyen görsellerin ispatlayıcı nitelikte olmadığı ve itiraz ekinde sunulan belgelerin ise hak sahipliğini ispatlayıcı niteliğinin bulunmadığı kanaatine ulaştığını, bu nedenle davaya konu tasarımının tescil işlemlerinin devamına karar verdiğini, söz konusu tespitler ve kanaatin bu gün için de geçerliliğini sürdürdüğünü, davacı tarafından sunulan belgelerin hak sahipliğini kanıtlamaya yetmediğini ifade ederek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı şirket vekili cevap dilekçesinde özetle;müvekkilinin bu fikrini sadece üretime sokmakla ve tasarım tescili almakla kalmayıp, iş yaşamında gösterdiği hassasiyet ve titizliği fikri ve sınai haklar konusunda da gösterdiğini, müvekkiline ait AYAKLI MÜŞTERİ/AYAKLI PERSONEL/KASA TİPİ HİJYEN STANDI adlı ürüne, müvekkili tarafından yapılmış başvuru üzerine, Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü tarafından 12.04.2020 üretim tarihli, 25.04.2020 aleniyet tarihli ve 2020/3172 Kayıt Tescil No’lu tescil belgesinin verildiğini, anılan sebeple müvekkilinin, bu anlamda eser sahipliğinden doğan her türlü hakkın da yegâne sahibi konumunda olduğunu, davalı müvekkili firmanın bütün faaliyetlerini, adına usulünce tescilli bulunan tasarımları ile sürdürdüğünü, doktrinde yer alan görüşlere göre de, davalı müvekkiline ait tasarımların, yenilik niteliğine haiz olduğunun tartışmasız olduğunu, davacı tarafın davalı müvekkiline ait tasarımların yeni olmadığını ispatlamak adına, birtakım tasarımları delil olarak gösterdiğini, mesnet olarak gösterilen tasarımlar ile davalı müvekkiline ait tasarımın genel görünüm bakımından birbirinden bütünü ile farklı olduğunu, bahse konu ürün görselleri incelendiğinde, davacı tarafça sunulan görsellerin hepsinin dizayn özellikleri itibariyle davalı müvekkiline ait tasarımlardan oldukça farklı olduğunu, söz konusu görseller karşılaştırıldığında; davalı müvekkiline ait tasarım ile davacı tarafça dosyaya delil olarak sunulan görsellerin tek ortak özelliğinin her birinin hijyen sektörüne ilişkin olması olduğunu, bunun dışında hiçbir ortak özellik barındırmadıklarını, tasarım hukukunda, tasarımın hangi amaçla kullanıldığı, maliyeti, faydası, işlevsel özellikleri, teknik yararları gibi getirdiği artı değerleri dikkate alınmadığını, yalnızca tasarımın bütünsel ve nihai görünümünün kullanıcılar nezdinde ne gibi algı yarattığı, yaratılan bu algının tasarımların birbirinden ayırt edilmelerini saplayıp sağlamadığı hususlarının dikkate alınmak zorunda olduğunu, karşılaştırılacak tasarımlar arasında belirgin farklılıkların olduğunu, bu farklılıkların gerek ilk bakışta gerekse ayrıntılı inceleme yapıldığında bir bütün olarak, tasarımları birbirlerinden tefrike ve farklı kılmaya kafi olduğunu, tasarım ve markalar arasındaki benzerliklerin tamamen ayrıntıda olduğunu, davalı müvekkiline ait tasarımların hem yenilik hem de ayırt edicilik vasfına haiz olduğunu, davalı müvekkiline ait tasarımda kullanılan dizayn özelliklerinin müvekkilinin tasarımını bir bütün olarak farklılaştırdığını, davaya konu edilen YİDK kararının yukarıda yer alan hükme ve tasarım tanımlamasına bütünüyle uygun olarak tesis edildiğini, davacının sunmuş olduğu ürün tasarımlarının müvekkiline ait tasarıma hiçbir surette benzemediğini, davacının sunmuş olduğu bu görsellerin delil niteliğinde olmadığını, davacı tarafından başka firmalar ait ürün görsellerinin geriye dönük olarak herhangi bir tarihte basılabilir veya çoğaltılabilir nitelikte olduğunu, belgelerin delil niteliğinde olması için, bahse konu firmalar tarafından ürün satışını ve hangi yılda satıldığını gösteren belge ve faturalarının asıllarının dosyaya sunulmasının gerektiğini, doktrinde de baskın olarak kabul edilen görüşe göre; Tasarım Hukukumuzda “esinlenme serbestisi”nin mevcut olduğunu, tescil ile sağlanmakta olan korumanın söz konusu ürünün kendisine değil, yeni ve ayırt edici olması halinde ürünün görünümüne sağlandığını, bir tasarımın başka bir tasarımla benzer özellikler taşıyabileceği gibi, farklı özelliklere de sahip olabileceğini, müvekkilinin müşterisi … Mağazacılık ile uzun süren yazışmaları sonucunda bahse konu dezenfektan standı tasarımlarını yarattığını,
bu kapsamda müvekkilinin … Mağazacılık ile olan yazışmalarını ekte sunduklarını, müvekkili şirket ve … Mağazacılık arasındaki yazışmaların 12.04.2020 tarihinde başladığını, müvekkilinin tasarıma konu faaliyetinin davalı taraftan daha önce başladığını, davacının … Mağazacılık ile yazışmalarının 28.04.2020 hatta tam olarak 30.04.2020 tarihinde başladığını, müvekkilinin tasarıma konu faaliyetinin davacı taraftan daha önce başladığını ifade ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davanın açılmasını müteakip yargılamaya katılan tarafların dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, sundukları deliller alınmış, marka tescil ve başvuru dosyaları ile alâkalı kayıtları getirtilmiş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, taraflar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, bilirkişi raporu alınmış, tahkikat icra olunmasını müteakip, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yazı İşleri Yönetmeliği’nin 41/2. maddesi hükmü de gözetilerek taraf vekillerine tahkikat ve yargılamının geneliyle ilgili son sözleri de sorulmuş; sözlü iddia ve savunmada bulunma olanağı tanınmıştır.
GEREKÇE :
Davacı ve davalılar arasındaki uyuşmazlık, davacı iddiaları karşısında YİDK kararının yerinde olup olmadığı, davalı tasarımının hükümsüzlüğünün gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır.
DEĞERLENDİRME
SEÇENEK ÖZGÜRLÜĞÜ
Kasa üzeri stant (dezenfektan ünitesi) tasarımını şekillendiren kriterler, üzerine takılacak dispenserin ergonomik olarak yerleştirilmesi ve masa/kasa üzerinde yer alırken kullanıcı ile ilişkisinin gerektirdiği yükseklik, kolay üretim, maliyet, kolay taşınma şeklindedir.
Davacının davaya konu tasarımlara benzer olduğunu iddia ettiği tasarımların sayısı bile dava konusu dezenfektan dağıtım ünitesi tasarımında geniş bir seçenek özgürlüğü olduğunu göstermektedir.
BİLGİLENMİŞ KULLANICI
Bilgilenmiş kullanıcı, söz konusu tasarımı havı ürünün doğası ve görünümü hakkında bilgi sahibi olan ve daha önce o ürünü belli bir süre kullanmış, başka bir deyişle ürün hakkında deneyimi olan kişidir. Bu kişi bir tasarım uzmanı olmayıp, bilgilenmiş bir kullanıcıdır. Ürünün türüne göre bilgilenmiş kullanıcı, nihai tüketici olabileceği gibi ara tüketici de olabilir. Örneğin, bir mobilya takımı için ev hanımı, nihai tüketici olarak bilgilenmiş kullanıcı olabileceği gibi, otomobil yağını değiştirmeye yarayan bir huni için oto tamircisi de ara tüketici sıfatıyla bilgilenmiş kullanıcı kategorisine girecektir.
Somut uyuşmazlığa baktığımızda ise dava konusu tasarım kasa üzeri stant (dezenfektan ünitesi) olup, işletmelerde bu ürünün satın alımında yetkili olan çalışanların ve ürünü kullanan kişilerin bilgilenmiş kullanıcı olduğu,
HOŞGÖRÜ SÜRESİ
6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu 57/2. maddesi şu şekildedir: Koruma talep edilen bir tasarım, başvuru tarihinden veya rüçhan talebi varsa rüçhan tarihinden önceki on iki ay içinde tasarımcı veya halefi ya da bu kişilerin izni ile üçüncü bir kişi tarafından veya tasarımcı ya da halefleri ile olan ilişkinin kötüye kullanımı sonucu kamuya sunulması hâlinde bu açıklama tasarımın yeniliğini ve ayırt edici niteliğini etkilemez.
Ancak, kötü niyetin aşikar olmadığı durumlarda aynı veya benzer tasarımlar, başvuru veya rüçhan tarihinden önceki on iki aylık süre içinde, üçüncü kişiler tarafından kamuya sunulmuşsa, yapılan açıklamalar tasarım başvurusunun yeniliğini etkiler.
Karşılaştırmalar
Davacı tarafından sunulan tasarımların bir çoğunun formu … sıra numaralı tasarımın ince uzun dikdörtgen olan formuna benzemediği, bu tasarımların bir çoğunun kasa üzeri kullanım için tasarlanmadığı, yerden yükseklikleri ayakta kullanıma uygun olduğu, ayakta kullanıma uygun olan tasarımlar yanında kendi taşıyıcı parçası üzerine konumlanmış ürünlerin de söz konusu olduğu, … sıra numaralı tasarımda kullanım esnasındaki görünümünde dispenser ön planda olup, dispenserin altında kısa düz bir yüzey ve alt kısımda bir bazanın görüldüğü, dispenserlerden kabuk yapı içeren örneklerin tümü benzer bir geometri üzerine tasarlanmış olduğu, ancak dava konusu üründe özellikle baza özelliğindeki taşıyıcı parça kalınlık ve ters yönde yerleşmiş T yapısı ile örneklerden farklıdır. Dolayısıyla, dava konusu tasarımın mesnet tasarımlar karşısında yenilik ve ayırt edici nitelik koşullarını sağladığı, mesnet tasarımlar karşısında davalı tasarımının hükümsüzlük ve YİDK kararının iptali koşullarının oluşmadığı,
Davacıya ait landersdisplay instagram hesabından 02.05.2020 tarihinde yapılan paylaşımda yer alan tasarım ile 29.05.2020 başvuru tarihli … sıra numaralı tasarımın karşılaştırıldığında,
Mesnet tasarım tek başına stand ürününe ait iken dava konusu tasarım stand ve dispenser bileşenlerine sahip bütünleşik bir tasarım olduğu, dava konusu tasarım stand bileşeni açısından mesnet tasarım ile benzerlikler gösteriyor olsa da, dava konusu tasarım tescilinde yer alan dispenser bileşeni ve bu bileşenin de yer aldığı bütünden oluşan tasarım mesnet tasarım karşısında farklılaştığı,
Dolayısıyla, tasarımların bütünü ele alınarak yapılan değerlendirme sonucunda dava konusu tasarımın mesnet tasarım karısında yeni ve bilgilenmiş kullanıcı gözünde ayırt edici olduğu, davalı tasarımının hükümsüzlük koşullarının oluşmadığı sonuç ve kanaatlerine varılmış davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurullmuştur.
H Ü K Ü M :
Davanın Reddine,
Alınması gereken 80,70.-TL harçtan peşin alınan 59,30.-TL harcın mahsubu ile eksik kalan 21,40.-TL maktu ilam harcının davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
Davalılar kendilerini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap edilen takdiren 7.375,00.-TL maktu ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
Davacının yapmış olduğu giderlerin kendi üzerinde bırakılmasına,
Davalı Türk Patent’in yapmış olduğu bir gider olmadığından bu konuda bir karar verilmesine yer olmadığına,
Davalı şirketin yapmış olduğu bir gider olmadığından bu konuda bir karar verilmesine yer olmadığına,
Yatırılan ve kullanılmayan gider avansının, hükmün kesinleşmesini müteakip re’sen davacıya iadesine (HMK m.333),
Dair, davacı ve davalı Türk Patent ile diğer davalı şirket vekillerinin yüzlerine karşı, tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesi’nde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.17.03.2022

Kâtip Hâkim … ✍e-imzalıdır ✍e-imzalıdır