Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. ANKARA 2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/271 Esas – 2022/121

T.C.
ANKARA
2. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
TÜRK MİLLETİ ADINA

ESAS NO : 2021/271
KARAR NO : 2022/121

HAKİM :…
KATİP :….

DAVACILAR :…
DAVALI :….
DAVA : Endüstriyel Tasarım YİDK Kararının İptali, Hükümsüzlük
DAVA TARİHİ : 06/10/2021
KARAR TARİHİ : 31/03/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 06/04/2022
Davacı vekili tarafından davalılar aleyhine açılan Endüstriyel Tasarım YİDK Kararının İptali, Hükümsüzlük davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA :
Davacı vekili dilekçesiyle özetle, davalının 2021/01179-2,3,4 sıra numaralı tasarımlarına TÜRKPATENT nezdinde itirazda bulunulduğunu, davalı başvurularında yer alan “fincan” tasarımlarının ayniyet derecesinde benzerlerinin davalı başvuru tarihinden önce müvekkilleri tarafından kamuya sunulduğunu, itirazlarının diğer davalı TPMK tarafından 2 ve 4 nolu tasarımlar açısından kısmi olarak kabul edildiğini fakat 3 numaralı tasarım açısından reddedildiğini, 3 numaralı tasarım açısından ret gerekçesinin mesnet gösterilen internet görsellerinde herhangi bir tarih kaydı bulunmaması ve sunulmuş olan proforma faturanın ise kamuya sunmayı ispat etmediğini, davalı başvurusunda yer alan 2 ve 4 nolu tasarımlara dair itirazları kurum tarafından kabul edildiği için dava konusu edilmediğini, dava konusunun 3 numaralı tasarım olduğunu, davalı tarafından başvurusu yapılan 3 numaralı tasarımın müvekkilleri tarafından başvuru tarihinden önce kamuya sunulduğunu, müvekkilleri tarafından ilgili ürünün davalı başvuru tarihinden önce kamuya sunulduğunun kuruma sundukları itiraz dilekçelerinde ekledikleri proforma faturalar (13.02.2020 tarihinde Çin’den ithal ettiklerini gösterir) ve ürünlerin yayınlandığı internet sayfalarının alan adlarından anlaşılacağını, ayrıca dava konusu tasarımın davalı başvurusundan önce müvekkili mağazalarında ve internet sitelerinde satıldığının ekte sunulan 10.10.2020 tarihli “acarhome.com” adlı internet görselinden de anlaşılacağını, bunların yanında dosyaya sunulan 3 adet faturadan ilgili ürünün davalı başvurusundan önce müşterilerine “ares porselen 6’lı kahve fincan takımı” adı altında satıldığının anlaşılacağını, tüm bu hususlar dikkate alındığında dava konusu tasarımın yeni ve ayırt edici olmadığını, anılan nedenlerden dolayı Türk Patent ve Marka Kurumu – YİDK’nın … karar sayılı kararının iptali, davalı yana ait … nolu tasarımın hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :
Davalı kurum vekili cevap dilekçesi ile özetle; dava konusu tasarımın yeni ve ayırt edici olmadığının itiraz sürecinde ispat edilemediğini, itiraz ekinde konulmuş belgelerden 2021 01179/3 nolu başvuruya karşı sunulanlarda tarih bilgisinin yer almadığını, davacı tarafça YİDK Kararının iptali talebi bakımından başvuruya itiraz aşamasında ileri sürülmemiş iddia ve delillerin ilgili iddiaları genişletecek mahiyette dava dilekçesinde ileri sürülemeyeceğini, ilgili YİDK Kararı’nın yerinde olduğunu belirtip, delil olarak tasarım işlem dosyası, YİDK kararları, bilirkişi incelemesini sunarak, anılan nedenlerden dolayı davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Diğer davalı vekili cevap dilekçesi ile özetle ; bir ürün üzerinde görsel olarak var olan her yeniliğin oluşturduğu bütünün tasarımın konusu olduğunu ve tescil ile korunabileceğini, müvekkili tasarımında ilgili yeniliklerin yer aldığını, dava konusu tasarım ile müvekkili adına tescil edilen tasarım karşılaştırıldığında farkların görülebileceğini, davacı yaklaşımı sergilenmiş olsa tüm fincanların benzer olarak kabul edilmesi gerektiğini, ayrıca davacının ürünü müvekkili başvurusundan önce kamuya sunduğuna dair herhangi ispatlanabilir bir delilin olmadığını, fincan tasarımının belirli şekli zorunluluklarda yapılmasının zorunlu olduğunu, değerlendirmenin bu unsurlar haricinde tutulmasını belirtip, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davanın açılmasını müteakip yargılamaya katılan tarafların dilekçeleri karşılıklı tebliğ olunmuş, sundukları deliller alınmış, tescil ve başvuru dosyaları ile alâkalı kayıtları getirtilmiş, dava şartları incelenmiş, ön inceleme duruşması yapılmış, taraflar sulhe teşvik olunmuş, sonuç alınamaması üzerine uyuşmazlık konuları tespit edilmiş, bilirkişi raporu alınmış, tahkikat icra olunmasını müteakip, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yazı İşleri Yönetmeliği’nin 41/2. maddesi hükmü de gözetilerek taraf vekillerine tahkikat ve yargılamının geneliyle ilgili son sözleri de sorulmuş; sözlü iddia ve savunmada bulunma olanağı tanınmıştır.
GEREKÇE :
Davacı ve davalılar arasındaki uyuşmazlık, davacı iddiaları karşısında YİDK kararının yerinde olup olmadığı, Hükümsüzlük şartlarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.
DEĞERLENDİRMELER
Tasarım, Yenilik ve Ayırt Edicilik
Tasarım hukuku 6769 sayılı Kanun ile düzenlenmiştir. İlgili Kanun çerçevesinde “Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür” şeklinde tanımlanmaktadır. Maddede bahsi geçen görünüm sadece gözle görülüp fark edilen görünüm olmayıp, insanın beş duyusu ile algılayıp farkına varabileceği ve maddede “her türlü bütün” olarak tanımlanan görsellerdir. Söz konusu davada olduğu gibi desene ait görünümün bıraktığı genel intibanın tamamı maddedeki “görünüm” ifadesi içinde değerlendirilmelidir.
Yine aynı Kanunun 56(1) maddesi gereğince, bir tasarımın tescil edilebilmesi için “yenilik” ve “ayırt edici nitelik” kriterlerini taşıması gerekmektedir. “Yenilik” kriteri madde 56(4)’de “Bir tasarımın aynısı, başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük ayrıntılarda farklılık gösteriyorlarsa aynı kabul edilir” şeklinde tanımlanmıştır.
“Ayırt edicilik kriteri” ise madde 56(5)’de “Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim; başvuru veya rüçhan tarihinden önce, kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.”
Ayırt ediciliğe ilişkin olarak değinilmesi gereken bir diğer husus, “bilgilenmiş kullanıcı” kavramıdır. Bilgilenmiş kullanıcı; tasarımı kullanarak bilgi sahibi olmuş, tasarımı tanıyan, deneyim sahibi kullanıcı olarak tanımlanmaktadır. Bilgilenmiş kullanıcı olarak tespit edilen kişilerin kesinlikle birer uzman olmadıkları, aksine daha önce ilgili tasarımla karşılaşmış olağan bir kullanıcı olması gerekmektedir. Gerçekten de bilgilenmiş kullanıcı, söz konusu ürünün doğası, görünümü ve teknik olarak sahip olduğu zorunlu özellikleri hakkında bilgi sahibi olan ve başka bir deyişle ürün hakkında uzman kadar olmasa da temel düzeyde bilgi sahibi olan kişidir. Bu bağlamda bilgilenmiş kullanıcının her somut olay için ayrı ayrı tespit edilmesi gerekir. Bilgilenmiş kullanıcılar birer uzman olmayacakları için tasarımın detaylarındaki küçük farklılıklara dikkat etmeyecek ancak alım tercihlerini etkileyecek hususlarda yapılan değişiklikleri fark edebilecek kişilerdir. Hipotetik bilgilenmiş kullanıcıyı emtianın geniş kitleler tarafından kullanıldığı varsayımından hareketle fincan almaya niyetli sıradan bir tüketici olarak belirlemiştir. Bu kişi desenli tekstil ürünleri konusunda uzman olmayan birisidir, ihtiyacı doğrultusunda farklı seçenekleri gözeten ve tercihte bulunacak birisidir.
Bir tasarımın yeni kabul edilebilmesi için, onu daha önceki tasarımlara nazaran özgün kılacak bazı farklılıkları haiz olması gerekmektedir. Tasarımlardaki benzerlik veya farklılık belirlenirken, küçük ayrıntılardaki farklılıklardan daha fazla bir farklılık aranır. Türk Hukukunda “nitelikli yenilik” kriteri benimsenmiş olup, bu da, tasarımcının tasarımın esasını (temelini) kendisi oluşturmasını gerektirmekte; bu bağlamda, koruma görecek tasarımın o alanda bir zenginleşme sağlaması gerektiği,
Yine aynı Kanunun 56(6) maddesinde “Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde, tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi dikkate alınır.” şeklinde tanımlanmıştır.
“Seçenek özgürlüğü” ibaresiyle kastedilen, tasarımcıya tasarımına ayırt edicilik vermesi için bir serbest hareket alanının bulunmasıdır. Bunun değerlendirilmesi nesnel olup, kişiden kişiye değişmez. Bir tasarım ne kadar seçenek özgürlüğü tanıyorsa, o kadar hukuki korumayı hak eder. Bir başka ifadeyle seçenek özgürlüğü, tasarımın uygulandığı ürünün işlevini yerine getirebilmesi için zorunlu olan tasarım unsurları dışında tasarım unsurlarının bulunması demektir. Seçenek özgürlüğü yoksa tasarımın korunması zaten mümkün değildir ki bu husus 6769 sayılı Kanunun 58/4-b-c maddelerinde, teknik fonksiyonunun gerçekleştirilmesi için zorunlu unsurların koruma kapsamı dışında olduğu,
Kamuya Sunma
6769 sayılı Kanun çerçevesinde tanımlanan ve yenilik kriterinde de bahsi geçen “kamuya sunma” da madde 57(1)’de “Kamuya sunma, sergileme, satış gibi yollarla piyasaya sürme, kullanma, tarif, yayım, tanıtım veya benzer amaçlı faaliyetleri kapsar” şeklinde ifade edilmiş, tasarımın gizlilik şartıyla üçüncü bir kişiye açıklanması kamuya sunma sayılmayacağı,
Seçenek Özgürlüğü İncelemesi
Dava konusu tasarımlar “fincan” tasarımına ilişkindir. Bu noktada alışılagelmiş kahve porsiyonlaması doğrultusunda sıvı ihtiva edecek haznenin hacmi, içim alışkanlıkları ve ergonomisi açısından bakıldığında ilgili üründe bir kulp olması haricinde tasarımcıyı kısıtlayacak herhangi bir husustan bahsetmek mümkün görülmemektedir.
Tasarımcı için hem desen hem de biçimlendirme açısından seçenek özgürlüğünün geniş olduğu,
Karşılaştırmalar
Her iki tasarım da fincan tasarımıdır. Her iki tasarımın gövde biçimleri, kulp biçimleri, gövde ile kulpun oransal ilişkileri, tabak biçimleri, fincanların tabaklarda konumlandırılışları, tabak ve fincanların oransal ilişkileri ayniyet derecesinde benzerdir.
Renkler açısından bakıldığında gövde ve kulpta farklı renk tercih edilmiş olması benzerdir, dava konusu tasarımda fincan üst kısmında kulp ile aynı renkte bir kontur bulunurken, mesnet tasarımda kulp rengi fincanın haznesinin tamamına uygulanmıştır. Renkler açısından diğer fark da fincandaki uygulamaya benzer şekilde tabaklarda da bulunmaktadır. Dava konusu tasarımda tabak üst kenarı kontur şeklinde kulp rengi ile geçilmişken, mesnet tasarımda tabak kenarının tamamı iç ve dış olmak üzere kulp rengi ile geçilmiştir. Bulunan farklar renk düzeyinde olup ayrıntı sayılabilecek seviyededir.
Bulunan benzerlik ve farklılıklar doğrultusunda davalı tasarımının mesnet tasarım karşısında yenilik niteliğini ve bilgilenmiş kullanıcı gözünde mesnet tasarım karşısında ayırt edicilik niteliğini taşımadığı,
Dava konusu davalı … sıra numaralı tasarımının mesnet tasarım karşısında yenilik ve ayırt edicilik niteliklerini taşımadığını, ilgili tasarım açısından hükümsüzlük koşullarının oluştuğunu, … sayılı YİDK kararının yerinde olmadığı sonuçlarına ulaşılmış aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
H Ü K Ü M :
Davanın kabulüne,
TÜRKPATENT YİDK nın 25.08.2021 tarih … sayılı kararının … nolu tasarım yönünden iptaline,
Davaya konu … nolu tasarımın hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine,
6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 51/4.maddesi uyarınca kararın kesinleşmesini müteakip resen Türk Patent’e gönderilmesine,
Alınması gereken 80,70.-TL harçtan, peşin alınan 59,30.-TL’nin mahsubu ile eksik kalan 21,40.-TL maktu ilâm harcının davalılardan alınarak hazineye irad kaydına,
Davacı kendisini vekille temsil ettirmesi sebebiyle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap olunan takdiren 7.375,00.-TL maktu ücreti vekâletin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
Davacının yapmış olduğu ve aşağıda dökümü yazılı 2.510,6‬0.-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Yatırılan ve kullanılmayan gider avansının, hükmün kesinleşmesini müteakip re’sen davacıya iadesine (HMK m.333),
Dair, davacı, davalı kurum ve davalı şirket vekillerinin yüzlerine karşı, tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemeleri’nde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.31.03.2022

Katip …
✍e-imzalıdır

Hakim…
✍e-imzalıdır

MASRAF DÖKÜMÜ
İlk Masraf : 127,10.-TL
Bilirkişi Ücreti :2.300,00.-TL
G.A : 83,5‬0.-TL-
TOPLAM :2.510,6‬0.-TL