Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. … 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
YARGILAMA YETKİSİNİ KULLANAN

T.C.
…
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2022/525 Esas
KARAR NO : 2022/935

BAŞKAN : … …
ÜYE : … …
ÜYE : … …
KATİP : …
DAVACI : … – …
VEKİLİ : Av. ……

DAVALI : … – …
VEKİLİ….
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 30/06/2022
KARAR TARİHİ : 28/12/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 20/01/2023

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili davacı ile davalı arasında düzenlenen 21.09.2021 tarihli emlak alım satım sözleşmesi ile müvekkili davacı adına kayıtlı … 13.000 m2 taşınmazın 6.200.000,00 (altımilyonikiyüzbin) TL bedel ile davalıya satışı konusunda anlaşma yapıldığını, taraflar arasında düzenlenen bu sözleşme gereğince: satıcının sözleşmeden vazgeçmesi halinde aldığı kaporayı iade edeceği ve güvence senedinde yer alan 500.000,00 TL meblağın karşı tarafa ödeneceği, aksi halde icra yolu ile tahsil edileceği kararlaştırıldığını, 21.09.2021 tarihli anlaşma gereğince 28.04.2022 tarihinde tapu devir işleminin yapılacağı kararlaştırılmış ise de, sözleşme yapıldıktan sonra piyasada yaşanan yüksek enflasyon ve Türk Lirası’nın aşırı değer kaybı sebebi ile müvekkili davacı tarafından bu şartlar altında devir yapılamayacağı, sözleşmenin yapıldığı sırada öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durumunun söz konusu olduğunu, anlaşmadaki bedel üzerinden taşınmazın devrini gerçekleştirmeyeceği ve sözleşmeden dönüldüğü davalıya gönderilen 14.04.2022 tarihli ihtarname ile bildirilmiş ve müvekkili tarafından, davalıdan sözleşmenin düzenlemesi safhasında alınan 200.000,00 TL hesabına iade edildiğini, akabinde davalı tarafça müvekkile gönderilen 25.04.2022 tarihli ihtarname ile tapunun devrinin gerçekleştirilmesi aksi tekdirde 500.000,00 TL miktarlı güvence senedinin ve 200.000,00 TL olarak ödenen teminatın iki katı talep edileceği ayrıca maruz kalınan zararların istenileceği ihtar edildiğini, müvekkili tarafından tapunun devrinin, davalıya yapılmaması üzerine, davalı tarafça … 24.İcra Müdürlüğünün 2022/8450 E.sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, müvekkili davacı tarafından bu dosyaya “dava haklarımız saklı kalmak kaydı ile ihtirazi kayıt ile ödemedir” açıklaması ile ödeme yapıldığını, davalarının konusu adi yazılı taşınmaz satım sözleşmesi kapsamında cezai şart olarak verilen güvence senedi nedeniyle borçlu olunmadığı ve icra dosyasına ödenen bedelin istirdatı istemine ilişkin olduğunu, taraflar arasında düzenlenen sözleşme gayrimenkul satışına/ vaadine ilişkin olduğunu, davacının … 24.İcra Müdürlüğünün 2022/8450 E.sayılı sayılı takip dosyası ve takibe konu 21.09.2021 düzenleme tarihli 07.05.2021 vadeli senet nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespiti ile istirdat davasının kabulüne, davacı tarafından icra dosyasına ihtirazi kayıt ile ödenen bedelin şimdilik 100.000,00 TL.sinin ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; öncelikle HMK 114 ve 116. maddeleri kapsamında husumet, derdestlik, yetki, ehliyet, görev, zamanaşımı, dava şartı yokluğu itirazlarının olduğunu, müvekkili ile davacı arasında … ili, Etimesgut ilçesi, 729 parselde yer alan, tarla vasıflı, 13.000m2 büyüklüğünde bulunan taşınmaza ilişkin 21.09.2021 tarihli emlak alım satım sözleşmesi akdedildiğini, söz konusu sözleşmede; satıcı sahibi bulunduğu gayrimenkulü 6.200.000,00-TL bedelle satmayı, alıcı ise 6.200.000,00-TL bedelle almayı, taşınmazın devrinin 200.000,00-TL (İkiyüzbintl) peşinat ile toplam 6.200.000,00-TL (altımilyonikiyüzbintl) karşılığında 28.04.2022 tarihinde yapılacağı, satıcının sözleşmeden dönmesi halinde aldığı kaporayı iade edeceği ve güvence senedinde yer alan 500.000,00- TL meblağı karşı tarafa ödeneceğini, aksi halde icra yolu ile tahsil edileceği kararlaştırıldığını, ancak, sözleşme ifa edilmeden davacı tarafından keşide edilen Etimesgut 3. Noterliğinin, 02.04.2022 tarih ve 04970 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile Türk Lirasının aşırı değer kaybetmesi nedeni ile sözleşmenin tek taraflı olarak feshedildiğinin bildirildiğini, öncelikle, davacı ile müvekkil arasında yapılan şifahi görüşmelerde döviz artışı nedeni ile müvekkil tarafından 2.000,000,00-TL daha ödenmesi talep edilmiş aksi halde satıştan vazgeçeceği bildirildiğini, akabinde yine davacı bahsi geçen taşınmazın döviz kurundaki artış sebebiyle değerinin 12.000.000,00-TL’ye yükseldiğini sözleşmede belirtilen satış bedelinin 11.000.000,00-TL olarak revize edilmesi halinde müvekkile tapu devrini gerçekleştirebileceğini bildirildiğini, 25/04/2022 tarihinde davacıya ihtar edilen … 69. Noterliği’nin 11371 yevmiye sayılı ihtarnamesinde ise … ili, Etimesgut ilçesi, 729 parselde yer alan, tarla vasıflı, 13.000m2 büyüklüğünde bulunan taşınmazın 28.04.2022 tarihinde tapu devrinin sağlanması amacıyla gerekli hazırlıkların yapılması, tapu sicil müdürlüğünde aynı güne randevu alınması, tapu devrinin gerçekleşmemesi halinde aleyhinize tapu iptal ve tescil, tazminat davası açma, ödenen kaparo ve alınan bononun icra takibine konu edileceği bildirildiğini, davacının hukuka ve usule uygun olarak yapılan sözleşmeden dönülmesine istinaden 500.000,-TL cezai şart olarak verilen güvence senedi … 24. İcra Müdürlüğü’nün 2022/8450 E. sayılı dosyasına konu edildiğini, davacı taraf her ne kadar adi yazılı taşınmaz satım sözleşmesi kapsamında cezai şart olarak verilen güvence senedi nedeniyle borçlu olmadığını belirtmişse de söz konusu sözleşme “EMLAK ALIM SATIM SÖZLEŞMESİ” olduğunu, kaldı ki davacı tarafın keşide ettiği ihtarname ile daha önceden bir tapu devri iradesi olduğunu ve bu yönde bir taahhüdü olduğunu ikrar ettiğini, tapu devrine ilişkin olarak tapu devrinden önce sözleşme öncesi hazırlık işlemlerinin yapıldığı görüldüğünü, buna istinaden davacı güven sorumluluğuna aykırı davrandığını, Uyuşmazlığa konu tapunun müvekkil adına tescil ve devri gerekmekte iken ihtarname ile sözleşmeden döndüğünü beyan ettiğini, ayrıca, dava konusu … 24. İcra Müdürlüğü’nün 2022/8450 E. sayılı dosyasına davalı tarafından yapılan ödeme miktarı 569.298,85-TL olup davacı 100.00,00-TL’lik kısmi dava açtığını, bu nedenle, dava konusu bakiye miktara ilişkin harcın tamamlatılmasını aksi halde davanın usulden reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
GEREKÇE:
Davanın, menfi tespit ve istirdat talebine ilişkin olduğu, taraflar arasındaki uyuşmazlığın, 21/09/2021 tarihli sözleşme kapsamında cezai şart olarak belirlenen miktar için verilen bono nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespiti ile yapılan 100.000,00 TL’nin istirdadı istemine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.
Davacı vekili, dava dilekçesi ve aşamalardaki beyanlarında özetle; taraflar arasında 21/09/2021 tarihli emlak alım- satım sözleşmesi düzenlendiğini, davacının satıcı, davalının ise alıcı olduğunu, ancak davacının sözleşmeden tek taraflı olarak döndüğünü, sözleşmenin ifa edilmediğini, sözleşme yapılırken verilen cezai şart maksatlı senedin davalı tarafından davacıya iade edilmediğini, davalı tarafın söz konusu senedi … 24. İcra Müdürlüğünün 2022/8450 Esas sayılı dosyası ile icra takibine konu ettiğini, davacının icra dosyasına ihtirazi kayıt ile 558.446,65 TL ödeme yaptığını, bu nedenle senedin güvence senedi olması nedeniyle söz konusu senet nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespiti ile davacı tarafından icra dosyasına yapılan söz konusu ödemenin şimdilik 100.000,00 TL’lik kısmının ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesini talep etmiştir.
Davalı tarafça sunulan cevap dilekçesinde ise; taraflar arasında 21/09/2021 tarihli emlak alım- satım sözleşmesi düzenlendiğini, davacı satıcının sözleşmeden dönmesi halinde aldığı kaporayı iade edeceği ve güvence senedinde yer alan 500.000,00 TL meblağı karşı tarafa ödeyeceği, aksi halde icra yolu ile tahsil edileceğinin kararlaştırıldığını, sözleşme ifa edilmeden davacı tarafından keşide edilen Etimesgut 3. Noterliğinin 12/04/2022 tarih ve 04970 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile Türk Lirasının aşırı değer kaybetmesi nedeniyle sözleşmenin tek taraflı olarak feshedildiğinin bildirildiğini, davacının hukuka ve usule uygun olarak yapılan sözleşmeden dönülmesine istinaden 500.000,00 TL cezai şart olarak verilen güvence senedini … 24. İcra Müdürlüğünün 2022/8450 Esas sayılı dosyası ile icra takibine konu edildiğini, davacı tarafından icra dosyasına yapılan ödeme miktarının 569.298,85 TL olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Davaya konu … 24. İcra Müdürlüğünün 2022/8450 Esas sayılı dosyası incelendiğinde; davalı/ alacaklı … tarafından davacı/ borçlu … aleyhine “500.000,00 TL miktarlı, 21/09/2021 tanzim tarihli, 07/05/2022 vade tarihli senet” dayanak gösterilerek 500.000,00 TL asıl alacak, 647,26 TL işlemiş faiz, 1.500,00 TL komisyon olmak üzere toplam 502.147,26 TL alacak için genel haciz yolu ile icra takibi başlatıldığı, davacı tarafça söz konusu icra dosyasına davalı tarafın cevap dilekçesi ile de kabul ettiği üzere toplam 569.298,85 TL ödeme yaptığı anlaşılmıştır.
Takibin dayanağını oluşturan bono incelendiğinde; keşidecisi …, lehtarı …, düzenleme tarihinin 21/09/2021, düzenleme yerinin …, ödeme gününün 07/05/2022, miktarının 500.000,00 TL, ihdas nedeninin “nakden” olarak belirtildiği anlaşılmıştır.
Dava dilekçesi ve cevap dilekçesi ekinde de birer örneği dosyaya sunulan ve tarafların kabulünde bulunan 21/09/2021 tarihli “emlak alım/ satım sözleşmesi” incelendiğinde; alıcının E. Tolga Dümen veya (Zafer Dümen, Emine Tuğçe Dümen) satıcının … veya kanuni temsilcileri, satışı yapılacak gayrimenkulün … ili, Etimesgut ilçesi, Aşağı Yurtçu Mahallesi, 729 parselde kayıtlı, 13.000,00 m2 yüzölçümlü olduğu, satış bedelinin 6.200.000,00 TL kararlaştırıldığı, satıcının herhangi bir sebeple gayrimenkulü satmaktan vazgeçmesi veya tapuda gayrimenkulün satışını engelleyecek durumlarda, haciz- ipotek – verasetten doğacak satışa engel durumlarda ve/ veya ortaklardan birinin vazgeçmesi halinde, mal sahibinin adına sözleşmeye imza attıktan sonra ve her ne sebeple olursa olsun satıcının vazgeçmesi halinde imzayı atan kişi vs. aldığı kaparoyı iade ederek alıcıya verilecek güvence senedinde yer alan 500.000.00 TL meblağı karşı tarafa hiçbir uyarıya gerek kalmadan bildirimi takip eden bir hafta içerisinde ödeyeceği, aksi halde bu bononun hiçbir ihtara yer kalmadan cebri icra yoluyla tahsile konu edileceği, bu halde 60.000TL komisyonu da emlakçıya ödeyeceği, resmi tapu işlemini taraflardan birisi hangi sebeple geciktirirse geciktirsin (Tapu dairesi hariç) tarafını ilgilendiren yukarıda yer alan paragrafta ifade edilen cezai müpyyideleri kabul etmiş sayılacağı kararlaştırılmıştır.
Etimesgut 3. Noterliğinin 12/04/2022 tarih ve 04970 yevmiye numaralı ihtarnamesi incelendiğinde; keşideci … tarafından muhatap E. Tolga Dümen’e gönderilen ihtarnamede; sözleşme yapıldıktan sonra piyasada yaşanan yüksek enflasyon ve Türk Lirasının aşırı değer kaybı sebebi ile edimin ifasının mümkün olmadığı, TBK 138.madde gereğince sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durumun borçludan kaynaklanmayan bir sebeple ortaya çıkar ve sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirirse, borçlu sözleşmeden dönme hakkına sahip olduğundan sözleşmeden dönüldüğünün ihtar edildiği anlaşılmıştır.
… 69. Noterliğinin 25/04/2022 tarih ve 11371 yevmiye numaralı ihtarnamesi incelendiğinde; keşideci E. Tolga Dümen tarafından muhatap …’a gönderilen ihtarnamede; … ili, Etimesgut İlçesi, 729 parselde yer alan tarla vasıflı 13.000 m2 büyüklüğünde bulunan taşınmazın 28/04/2022 tarihinde tapu devrinin sağlanması amacıyla gerekli hazırlıkların yapılması, tapu sicil müdürlüğünde aynı güne randevu alınarak saatin taraflarına bildirilmesi, tapu devrinin gerçekleşmemesi halinde ise aleyhlerine tapu iptali ve tescil, fiili zarar ve yoksun kalınan kar dahil olmak üzere tazminat davası açma, ödenen kapora ve alınan bononun tahsili için icra takibi başlatma yollarına başvurulacağı hususlarının ihtar edildiği anlaşılmıştır.
Tüm bu verilere göre somut olay incelendiğinde; taraflar arasında 21/09/2021 tarihli emlak alım/ satım sözleşmesinin düzenlendiği, davacının satıcı, davalının ise alıcı olduğu taşınmazın satış bedelinin 6.200.000,00 TL olarak kararlaştırıldığı, 200.000,00 TL kaporanın nakit olarak satıcıya elden ödendiği, geri kalan bedelin tapu işlemi bitiminde ödeneceği, tapu devir işleminin 28/04/2022 tarihinde yapılacağı, satıcının herhangi bir sebeple gayrimenkulü satmaktan vazgeçmesi durumunda mal sahibinin adına sözleşmeye imza attıktan sonra ve her ne sebeple olursa olsun satıcının vazgeçmesi halinde imzayı atan kişinin alıcıya verilecek güvence senedinde yer alan 500.000,00 TL meblağı karşı tarafa hiçbir uyarıca gerek kalmadan bildirimi takip eden bir hafta içerisinde ödeyeceği, aksi halde bu bononun hiçbir ihtara yer kalmadan cebri icra yoluyla tahsile konu edileceği, bu kapsamda 21/09/2021 düzenleme tarihli, takibe konu bononun düzenlendiği, davacı satıcı …’ın Etimesgut 3. Noterliğinin 12/04/2022 tarih ve 04970 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile piyasada yaşanan yüksek enflasyon ve Türk Lirası’nın aşırı değer kaybı nedeniyle TBK 138.madde hükümlerine göre sözleşmeden döndüğünü, alıcı davalı …’e bildirdiği, buna karşılık davalı alıcı … tarafından ise … 69. Noterliğinin 25/04/2022 tarih ve 11371 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile sözleşme konusu taşınmazın devrinin gerçekleştirilmesi, aksi takdirde satıcı aleyhine tapu iptali ve tescil, fiili zarar ve yoksun kalınan kar dahil olmak üzere tazminat davası açma, ödenen kapora ve alınan bononun tahsili için icra takibi başlatma yollarına başvurulacağının davacı satıcıya ihtar edildiği, daha sonra davalı alıcı tarafından söz konusu bonoya istinaden … 24. İcra Müdürlüğünün 2022/8450 Esas sayılı dosyası ile davacı satıcıya karşı 21/09/2022 tarihli bahse konu bono nedeniyle genel haciz yolu ile icra takibi başlatıldığı, söz konusu icra dosyasında davacı alıcı tarafından 558.246,45 TL ödeme yapıldığı, hususlarının taraflar arasında ihtilaflı olmadığı anlaşılmaktadır.
Görüldüğü üzere takibin dayanağını oluşturan 21/09/2022 düzenleme tarihli söz konusu bononun taraflar arasındaki yukarıda belirtilen 21/09/2021 tarihli emlak alım/ satım sözleşmesi gereğince güvence senedi olarak verildiği, sözleşmenin ifa edilmemesi üzerine davalı alıcı tarafından satıcı aleyhine söz konusu icra takip dosyası ile takibin başlatıldığı, davacı satıcı tarafından icra dosyasına ödeme yapıldığı, taşınmaz satışının resmi şekilde yapılması gerektiği, taraflar arasında yapılan 21/09/2021 tarihli Emlak Alım Satım Sözleşmesinin geçersiz olduğu, geçersiz sözleşme hükümlerine göre tarafların birbirlerinden hak talep edemeyecekleri, buna göre satıştan vazgeçilmesi halinde ödenmesi kararlaştırılan güvence senedine konu 500.000 TL ye ilişkin sözleşme hükmünün de geçersiz olduğu, bu nedenle takibe konu senede dayanılarak alacak talep edilemeyeceği, davacının senetten dolayı borçlu olmadığı, borçlu olmadığı halde yapılan ödeme nedeniyle davacının istirdat talebinde haklı olduğu kanaatine varılmakla taleple bağlı kalınarak davanın kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacının davasının kabulü ile, … 24. İcra Müdürlüğünün 2022/8450 esas sayılı dosyasından ve söz konusu dosyada takibe konulan 21/09/2021 düzenleme tarihli 07/05/2021 vadeli ve 500.000,00 TL bedelli senetten dolayı borçlu olmadığının tespitine,
2-100.000,00 TL alacağın 18/05/2022 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
3-Alınması gereken 40.986,00-TL harçtan dava açılırken peşin olarak alınan 1.707,75-TL peşin harç ile 6.868,00 TL tamamlama harcı olmak üzere toplam 8.575,75 TL harcın mahsubu ile bakiye 32.410,25-TL harcın davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
4-Davacı tarafça yatırılan ve mahsup edilen 8.575,75-TL harcın davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
5-Davacı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT hükümlerine göre belirlenen 84.000,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
6-Davacı tarafça yapılan 45,00 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
7-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde HMK 333. Maddesine uygun şekilde İADESİNE,
8-Arabuluculuk Son Tutanağı, iş bu davada verilen karar ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilmek suretiyle; 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 7 ve 18/A-13 maddeleri ile bu Kanuna göre hazırlanan ve 02/06/2018 tarih ve 30439 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Yönetmeliğin 26. maddesi hükümlerine göre; Bakanlık bütçesinden karşılanan/karşılanması gereken ve iki taraf ve iki saat üzerinden yapılan hesaba göre belirlenen toplam 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin (yargılama giderinin) davanın KABULÜNE karar verilmiş olması nedeniyle DAVALIDAN alınarak 6183 sayılı AATUHK hükümlerine göre tahsili ile hazineye gelir kaydına, bu amaçla işbu karar eklenmek suretiyle ilgili vergi dairesine yazı yazılmasına,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde … Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.28/12/2022

Başkan …
¸
Üye …
¸
Üye …
¸
Katip …
¸