Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. … 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2020/495 Esas – 2022/632
TÜRK MİLLETİ ADINA
YARGILAMA YETKİSİNİ KULLANAN

T.C.
…
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2020/495 Esas
KARAR NO : 2022/632

HAKİM : …
KATİP :….

DAVACI ….
DAVALI :….

DAVA : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 09/10/2020
KARAR TARİHİ : 11/10/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 21/10/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; davalı tarafından 13.06.2014 tarihinde ihale edilen 2014/31967 İKN’lı “ Kırka Sanayi Suyu Kapasite Artırımı ve Su Depo Yenilenmesi Yapım İşi” ihalesi neticesinde, davalı ile davacı şirket arasında 17.07.2014 tarihli ve 4.320,000,00-TL anahtar teslimi götürü bedelli sözleşme akdedildiğini, söz konusu inşaata ait zemin özelliklerini içeren statik projeler, teknik şartname ve ödemeye esas pursantaj cetvellerinin ihaleden evvel davalı …MADEN tarafından ihale dokümanı kapsamında müvekkil yükleniciye CD içerisinde teslim edildiğini, zemine ilişkin parametreleri içeren verilerin ve bu verilere uygun olarak hazırlanan şartnamelerin müvekkil şirket de dahil olmak üzere tüm istekliler tarafından ihale aşamasında dikkate alındığını ve kendileri tarafından verilen teklifin oluşmasında etkili olduğunu, idarece hazırlanmış olan kazı paftaları ve açıklamalarına göre; kazı öncesi münhani çizgiler üzerine işlenmiş su depoları temel kazı planına göre; su depoları temel kazısından önce arazi kotunun 1160 kotuna düşürülmesi ve ondan sonra su depolarının temel kazılan yapılması gerektiğinin belirtildiğini, Özel Teknik Şartnamenin eklerinde yer alan Statik Projelerde; zemin emniyet gerilmesinin ( q ): 2,00 kg / cm2 şeklinde belirtildiğini ve kazı sonucunda zeminin, zemin etüt raporunda belirtilen nitelikte olmadığının görüldüğü takdirde ilgililere bilgi verileceği hususunun düzenlendiğini, 20000 m3 ve 500 m3 gömme su deposu, açık drenaj kanalı ve genel inşaat işleri pursantaj tablolarında kazı işleri Y. 15.001 / 2B poz numarası ile “Makine ile her derinlik ve her genişlikte yumuşak ve sert toprak kazılması (derin kazı)” yapılması şeklinde belirtildiğini, zemin emniyet gerilmesinin (q): 2,00 kg/cm2 olduğu zeminler resmi yayınlarda kohezyonsuz zeminlerde tane çapı 1 mm. den küçük ince ve orta kum, kohezy onlu zeminlerde ise yan sert sıkı kil ve sıkı zeminlere karşılık geldiğini, kazı imalatına başlanıldığında ise zeminin yukarıda tarif edildiği şekilde olmadığını, aksine 22 metrelik kazı derinliğinin l metresinin toprak, geri kalanının ise kaya zemin olduğunu, bunun da zemin emniyet gerilmesinin (q ) : 10,00 – 15,00 kg/cm2 değerine tekabül ettiğinin görüldüğünü, müvekkil şirketin 08.12.2014 tarihli yazısı ile davalı …MADEN’e söz konusu iş kapsamında yapılan kazının % 70 – 80 oranında kaya çıktığını, ödemeye esas pursantaj cetvelinde kazı zemininin yumuşak ve sert toprak olarak nitelendiği ve de statik projelerde zemin emniyet gerilmesinin ( q ) ; 2,00 kg / cm2 olarak belirtildiği, bu emniyet gerilmesinin ise yan sert sıkıştırılmış kaba kum ve çakıl zeminleri ifade ettiği husus larmın ve bu duruma göre maddi ve manevi zarara uğradıklarının belirtildiğini, ayrıca söz konusu kazı fiyatlarının revize edilerek Y. 15*001 / 2B makine ile yumuşak ve sert toprak kazılması oranı % 20-30 arası , Y. 15.014 / 4A makine İle patlayıcı madde kullanmadan sert kaya kazılması oranının % 70 – 80 olarak ödenmesinin talep edildiğini, ihale konusu iş ile aynı yerde yapılan ilave kazı için davalı …MADEN tarafından tespit edilen birim fiyatlara tekabül eden zemin emniyet gerilmesi değerleri ve kazı zemin klaslan statik projelerde belirlenenden ve ihale dokümanındaki ödemeye esas pursantaj cetvelindeki kazı iş kalemlerinin ise ilave iş için belirlenen kazı iş kalemlerinden farklı olduğunu, ihaledeki pursantaj oranları ile yapılan ödeme kapsamında kazının birim fiyatı 2,51 TL/ m3 olarak belirlenmişken, ilave iş olarak yapılan aym kazı bölgedeki Palyelendirme Kazısının birim fiyatı 9,51 TL/ m3 olarak belirlendiğini, sözleşme kapsamında ise yaklaşık 250.000,00 m3 kazı yapıldığını, müvekkil şirketin zarara uğratıldığını, sözleşme dışı imalatların bedelinin ödenmesi için hakedişlere ihtirazı kayıt koyulmasını zorunlu kılan bir mevzuat hükmü olmadığını, sözleşme dışı imalatların idare tarafından ödeneceği düşüncesi ile imalatın yarım kalmaması için ara hakedişe ihtirazı kayıt koyarak tüm imalatları teknik şartnameye ve projeye uygun olarak tamamladıklarını, ancak şirket tarafından ara hakedişe koyulan ihtirazi kaydın davalı idare tarafından silindiğini, davalı idare tarafından düzenlenen hakedişler incelendiğinde “makine ile patlayıcı madde kullanmadan seri kaya kazıtmasın ve umakine ile patlayıcı madde kutlanmadan yumuşak kaya kazılması” imalatları nedeniyle herhangi bir ödeme yapılmadığının görüleceğini, davalı idarenin sözleşme öncesi döneme ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmediğini, zemin ve kazı klası bilgilerinin esaslı unsur olduğunu ancak davalı tarafından verilen zemin etüd bilgilerinin hatalı olduğunu, 4734 sayılı Kanunun 4. ve 62. Maddesi ile Yapım İşleri Genel Şartnamesinin ilgili hükümleri gereğince, idarelerin, anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak üzere ihaleye çıkarılan yapım işlerinde, zemin etüt raporlarını hazırlamak, temin etüt raporlarına göre uygulama projeleri hazırlamak zorunda olduğunu, anılan raporların ihale dokümanının içinde olduğunu, ihaleye katılacak olanların işin yapılacağı yeri görmek gibi bir zorunluluğunun olmadığını, yargı içtihatlarında vurgulandığı üzere ihale konusu iş kalemleri arasında yer almayan kazı işleri kalemleri sözleşme kapsamında sayılmayan iş olduğundan hakedişlere ihtirazı kayıt koyulmasına gerek olmadığını, ilave imalatların bedelinin yükleniciye ödenmesi gerektiğini, yapılan proje değişikliğinin Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 12/4 ve 21/1 maddelerinde yer verilen zorunlu değişikliklerden olduğunu, bu değişikliklerin iş artışına sebebiyet verdiğinin açık olduğunu, ayrıca Borçlar Kanunu hükümlerinin ilave imalatların bedelinin ödenmesini zorunlu kıldığını, davalı tarafından emsal gösterilen Yüksek Fen Kurulu Kararının somut olayda uygulanmasının olanaklı olmadığını, zira anılan karara bakıldığında ihale öncesi verilen herhangi bir parametrenin olmadığının ve idare tarafından hatalı bir tespit yapılmadığını ve söz konusu zemin değerlerinin yüklenici tarafından açıklattırılması gerektiğinin belirtildiğinin görüleceğini beyanla sözleşme haricinde yaptırılan ancak bedeli ödenmeyen ilave kazı imalatları nedeniyle doğan, fazlaya ilişkin talep ve dava haklan saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 50.000,00-TL alacağın avans faizi oranındaki temerrüt faizi ile birlikte davalıdan tahsilini dava ve talep etmiş, aynca 11.12.2020 tarihli celsede; müvekkil şirkete yaptırılan ilave işlerin ihale dokümanında yer almadığını, cevap dilekçesi ekinde yer aldığı söylenen geoteknik raporların ve deko yerlerine ait sondaj çalışmalarının ihale dokümanı ekinde yer verilmediğini beyan etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili, cevap dilekçesinde özetle; söz konusu yapım işinin proje aşamasında proje müellifi … Mühendislik ve Müs. A,Ş. ‘den alınan, 20.000 m3, 10.000 m3 ve 500 m3 olmak üzere üç adet su deposuna ait geoteknik rapor, mimari, statik ve betonarme, mekanik ve elektrik projeleri ile yapı yaklaşık maliyet çalışmalarının idareye sunulduğunu ve onaylandığını, geoteknik raporda, depo yerlerine ait yapılan sondaj çalışmaları litoloji tanımlamalarının detaylı olarak verildiğini, kural olarak istekli firmaların kendilerine verilen proje ve raporları inceleyerek teklif fiyatlarını kendilerinin hazırladığını, ihale dokümanı ekinde projeler ve geoteknik raporun firmalara verildiğini, geoteknik rapor incelendiğinde açılmış olan 6 adet sondaj kuyusunda geçilen birimlerin ayrıntılı olarak görüldüğünü, bu birimlerin çoğunlukla kireç taşlarından oluştuğunun saptandığını, kireç taşında yapılacak kazıların yöntem ve şekillerinin işin uzmanı olan davacı müteahhit tarafından ayrıntıları ile bilindiğini kabul etmek gerektiğini, kireç taşında yapacağı kazıların fiyatını hesaplayarak fiyatına yansıtmış olması gerektiğini, yüklenicinin alanında uzman bir firma olduğu kabulünden yola çıkılarak, kendi hatası ve mesleğine yeterince hakim olmaması nedeniyle uğradığı zarardan müvekkili idareyi sorumlu tutmasının kabulünün mümkün olmadığını, davacı firma tarafından sıklıkla Zemin Emniyet Gerilmesinin “2.00 kg/cm” olduğu ve bu değerin İnşaat Mühendisleri Odasının yayınlarına göre “kohezyonsuz zeminlerde tane çapı 1 mm’den küçük ince ve orta kum, kohezyordu zeminlerde yan sert sıkı kil ve sıkı kum zeminlere karşılık gelmektedir” ifadesinin zikredildiğini, ancak İnşaat Mühendisleri Odasının söz konusu yayınlarının genel literatür bilgilerini verdiğini, ayrıntılı geoteknik etüdü yapılmamış işlerde bir ilk yaklaşım değeri olarak kullanılmak üzere verildiğini, bu değerlerle projelendirme ve uygulama yapılamayacağını, oysa söz konusu işte ayrıntılı arazi ve laboratuar etütleri yapılarak Zemin Emniyet Gerilmesinin tespit edildiğini, davacının iddia ettiğinin aksine proje kapsamında 22 metre yarmanın bulunduğu kısımlarda projelendirilen şev açılan zemin koşullan da dikkate alındığında can ve mal emniyetini sağlamaya yeterli olduğunun anlaşılacağını, davacı tarafından iletilen 08/12/2014 tarihli yazıyla; ihale dokümanında verilen zemin bilgileri ile zemin karakterinin uyuşmadığını, bu sebeplerle maddi ve manevi zarara uğradıklarını, söz konusu kazı fiyatları revize edilerek kendilerine ek ödeme yapılmasının talep edildiğini, davacı tarafından ihale dokümanına, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkındaki Tebliğin 3 ve 4. maddesine göre herhangi bir itirazın yapılmadığını, ihaleye katılan istekliler tarafından depoların yapılacağı yerin 10 gün önceden yerinde incelendiğini, ihale dokümanı ile ilgili telefon ile sorulan soruların ihale tarihine kadar cevaplandığını, idarenin sözleşme öncesi ve sonrası tüm dönemlerde üzerine düşen sorumluluğu yerine getirdiğini, Yapım İşleri Genel Şartnamesinde ilave iş ile ilgili hususların belirtilmiş olup kazı klasındaki değişiklikler nedeni ile oluşabilecek fiyat farkı bulunmadığını ve bu nedenle davacıya ek ödeme yapılmasının mümkün olmadığını, Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 40. maddesinde; “Kesin hakediş raporu ve hesap kesilmesi” nin düzenlendiğini, Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 40.4. maddesinde de belirtildiği üzere, ZA Yapı İnş. Turz. ve Tic. Ltd. Şti.’nin herhangi bîr itiraz veya ihtar olmaksızın kabul ettiği (13) No’lu Kesin Hakediş Raporuna göre, müvekkili idareden herhangi bir alacağı bulunmadığını, nitekim bu durumun Yargıtay içtihatlarıyla da sabit olduğunu, Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 39. Maddesinde açıkça “Yüklenicinin geçici hakedişiere itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerçekleri, idareye vereceği ve bir örneğini de hakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunun idareye verilen tarihli dilekçemde yazılı ihtirazı kayıtla” cümlesini yazarak imzalaması gereklidir denildiğini, ancak davacı tarafından idareye bu şekilde verilmiş bir dilekçe bulunmadığını, beyanla davanın reddi gerektiğini beyan etmiştir.
DELİLLER:
Eser sözleşmesi, tarafların ticari defter ve belgeleri, keşif, bilirkişi raporu ve ek raporu, …Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü kayıtları ve tüm dosya kapsamı.
GEREKÇE:
Davanın, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinde, kural olarak yapılan işin miktar ve değerini ispat yükü yüklenicide, iş bedelinin ödendiğini ispat yükü ise iş sahibindedir. Bir başka deyişle yüklenici yaptığı işin tutarını, iş sahibi de iş bedelini ödediğini kanıtlamak zorundadır.
Taraflar arasında düzenlenen 17/04/2014 tarihli Eskişehir Kırka Sanayi Suyu Kapasite Arttırımı ve Su Depo Yenilenmesi Yapım İşi Sözleşmesinden kaynaklandığı, davacı tarafça anahtar teslimi ve götürü bedel usulüne göre işin yapımının kararlaştırıldığı, sözleşme ve teknik şartnamenin eki statik projelerde zemin emniyet gerilmesi değerinin belirlendiği, ancak zemin özellikleri ile idarenin belirtmiş olduğu değerler arasında farklılıklar bulunması nedeniyle davacı yüklenicinin ihale ve sözleşme aşamasında bilinmeyen ve bilinmesine imkan olmayan çalışmalara başlanması ile ortaya çıkan durum sebebiyle ilave kazı imalatları yapıldığını, bunlar için gerekli bedelin ödenmediğinin belirtilerek, iş bu davanın açıldığı, taraflar arasındaki uyuşmazlığın; söz konusu eser sözleşmesine istinaden yüklenici davacının ve iş sahibi davalının sözleşme kapsamındaki edimlerini yerine getirip getirmediği, davalı tarafın sözleşme dışı ilave kazı imalatı yapıp yapmadığı, bu hususa idarenin onayı olup olmadığı, ilave kazı imalatı yapılmış ise bu hususta ödeme olup olmadığı, sözleşme konusu işin geçici ve kesin kabullerinin yapılıp yapılmadığı, buna ilişkin davacı tarafın ihtirazı kaydının olup olmadığı, işin tamamlanıp tamamlanmadığı hususlarına ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.
Davacı yüklenici; Sanayi Suyu Kapasite Artırımı ve Su Deposu Yenileme İşi kapsamında yapılan kazı zemininin %70 – %80 oranında kaya çıktığını, ancak ödemeye esas pursantaj tablosunda kazı zemininin yumuşak ve sert toprak olarak nitelendirildiğini, ayrıca ilgili imalatların statik projelerinde de zemin emniyet gerilmesi 2,00 kg/cm olarak verildiğini, bu emniyet gerilmesinin de kohezyonsuz zeminlerde tane çapı 1 mm den küçük orta sıkı kum, kohezyonlu zeminlerde ise yarı sert sıkıştırılmış kaba kum ve çakıl zeminleri ifade ettiğini, ihale dokümanında verilen zemin bilgileri ile kazı yapılan zemin karakterlerinin uyuşmadığını, ihale öncesi kazı zemininin taraflarca yerinde incelendiğini, zeminde heyelan olduğunu, görülen kayaların da yer yer parçalı kayalar olduğunun gözlemlendiğini, bu durumun yüzeyde kaya da olsa bu kayaların parçalanabilir yumuşak kaya olduğu izlenimini verdiğini, bu durumun ihale dokümanındaki projelerde verilen zemin emniyet gerilmesini desteklediğini, ihale kapsamında yapılacak olan kazı derinliğinin ortalama 13-14 metre olduğu göz önüne alındığında bu derinlikte çıkan sert kaya tabakaların sadece zemin etüdü ile tespit edilebileceğinin aşikâr olduğunu, kazı yeri ne kadar incelenirse incelensin göz ile çıkan sert kayaların tespit edilme imkânının olmadığını, kazı yapılmaya başladıktan sonra heyelanla gelen zemin tabakalan kazıldıkça ve kazı derinliği artıkça zeminin sert kayalardan oluştuğunun tespit edildiğini, yüklenici firma olarak maddi ve manevi mağduriyetlerinin olduğunu, mağduriyetlerinin giderilmesi için yapılan kazı miktarının tespit edilip yaklaşık % 30 – % 20′ sinin pursantaj oranında belirtilen Y.15.001/2B Makine ile her derinlik ve her genişlikte yumuşak ve sert toprak kazılması (Derin Kazı) pozu kapsamında, geri kalan % 70 – %80′ lik kısmın da, birim fiyat kitabında yer alan Y.l 5.010/2A – Makine ile patlayıcı madde kullanmadan her derinlik ve her genişlikte Yumuşak Kaya kazılması (Serbest Kazı) pozu ile Y.15.014/4A – Makine ile patlayıcı madde kullanmadan her derinlik ve her genişlikte sert kaya kazılması (serbest kazı) pozları dikkate alınarak belirlenecek yeni birim fiyattan ödenmesini beyan ve talep ettiği,
Davalı taraf ise; yüklenicinin taleplerinin incelendiğini, söz konusu işin ihalesine anahtar teslim götürü bedel usulü ile 13.06.2014 tarihinde çıkıldığını, 28.01.2009 tarih ve 27124 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 07.06.2014 tarih ve 29023 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklik ile nihai şeklini alan İhalelere Yönelik Başvurular Hakkındaki Tebliğlerin Şikayet Başvurusunda Bulunabilecekler başlıklı 3. Maddesinin 6. Bendinde, “(6) İlan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvuruları, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilmekte ise de bu tarihten önce ön yeterlik/ yeterlik başvurusunda bulunulması veya teklif verilmesi halinde, Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca “Teklif mektubunda ihale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, zorunludur.” hükmü uyarınca, ihaleye teklif veren isteklilerin teklif mektuplarında, ihale dokümanı içeriğini tamamen okuyup kabul ettiklerine dair beyanda bulunmaları ve tekliflerini buna göre vermiş olmaları nedeniyle, bu aşamadan sonra ihale ilamı veya ihale dokümanının içeriğine yönelik şikayet başvurusunda bulunulamayacağını, aynı tebliğin Şikayet Başvuru Süresi başlıklı 4. Maddesinin 5. Bendinde; “(5) Tatil günleri sürelere dahil olup, sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde süre, tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur” denildiğini, ihale dokümanına ihale sürecinde firma tarafından yapılan bir itiraz olmadığını, ihaleye katılan 15 adet istekli arasında depoların yapılacağı yeri, idare eşliğinde ihaleden yaklaşık 10 gün önce firmaları yetkililerinin yerinde incelediğini, ihale dökümanı ile firmaları tarafından telefon ile sorulan soruların ihale tarihine kadar cevaplandığını, Yapım İşleri Genel Şartnamesinde ilave iş ile ilgili hususlar belirtilmiş olup, değişiklikler nedeni ile oluşabilecek fiyat artışının bulunmadığını beyanla, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yüksek Fen Kurulu Başkanlığı tarafından benzer durum nedeni ile verilen emsal kararın yazıları ekinde sunulduğunu, 79 gün cezasız, 120 gün cezalı olmak üzere süre uzatımı dahil işin bitirilmesi gereken tarihin 13.03.2016 olduğunu, işin bitirilme tarihinin ve geçici kabul itibar tarihinin 02.02.2016 ve kesin kabul tarihinin ise 07.04.2017 olduğunu, sözleşmenin 11. Maddesi gereği aylık hakedişler şeklinde yapılan ödemeler incelendiğinde 13 adet hakediş raporunun düzenlendiğini, dosyaya sunulan ve taraflarca imzalanmış 13 no’lu Kesin Hak ediş doğrultusunda; işin sözleşme fiyatlarına göre 4.721.372,00 / 4+320.000,00 = 1,0929 olarak yani % 09,29 oranında artış ile tamamlandığını ileri sürmüştür.
Taraflar arasında düzenlenen 17/07/2014 tarihli Sanayi Suyu Kapasite Arttırımı ve Su Depo Yenilenmesi Yapım İşi sözleşmesine göre, … Kırka Bor İşletme Müdürlüğü’ne 1 adet 20.000 m3 ve 1 adet 500 m3 Betonarme Depo yapılması işine ilişkin sözleşmenin anahtar teslimi götürü bedel sözleşme olduğu, ihale dokümanında yer alan uygulama projeleri ve bunlara ilişkin mahal üstelerine dayalı olarak, işin tamamı için yüklenici tarafından teklif edilen 4.320.000,00-TL toplam bedel üzerinden akdedildiği, yapılan işlerin bedellerinin ödenmesinde, yüklenicinin teklif ettiği toplam bedelin esas alınacağı anlaşılmaktadır.
Hizmet Alım ihalelerine Ait Tip Sözleşmelerin ve uyuşmazlık konusu ihaleye ilişkin sözleşme tasarısının “Sözleşmenin Ekleri” başlıklı 8.2.1 maddesinde sözleşmenin ekinde yer alan İhale dokümanı ve diğer belgelerin bir bütün olduğu, ancak sözleşme hükümleri ile ihale dokümanını oluşturan belgelerdeki hükümler arasında bir çelişki veya farklılık olması halinde ihale dokümanındaki hükümlerin esas alınacağı hüküm altına alınmıştır.
İhale dokümanını oluşturan belgeler arasındaki öncelik sıralaması ise; Yapım işleri Genel Şartnamesi, idari Şartname, Sözleşme Tasarısı, Uygulama Projesi, Mahal Listesi, Özel Teknik Şartname, Genel Teknik Şartname, Açıklamalar (Varsa) ve Diğer Ekler şeklinde olup, ihale dokümanında yer alan bu belgelerden hiçbirisi üzerinde yer alan belgelere aykırılık taşıyamayacağı düzenlenmiştir.
Yine sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 10 gün içinde Y.İ.G.Ş. hükümlerine göre yer teslimi yapılarak işe başlanacağı, işyeri teslim tarihinden itibaren 400 gün (takvim gününe göre) içinde tamamlayarak geçici kabule hazır hale getirmek zorunda olduğu (Madde 9) , bu iş için sözleşme bedeli üzerinden iş programı ödenek dilimlerinin ise 2014 yılı için % 70 ve 2015 yılı için % 30 ödenek tespit olunduğu, yüklenicinin yapım işi için sözleşmede belirtilen ödenekleri iş programına uygun şekilde imalat ve ihzarat olarak sarf etmek zorunda olduğu, aynca idarenin talebi olmaksızın yüklenici iş programına nazaran daha fazla iş yaparsa, idarenin bu fazla işin bedelini imkan bulduğu takdirde ödeyeceği düzenlenmiştir. Ayrıca, anahtar teslimi götürü bedelin; uygulama projeleri ve bunlara ilişkin mahal listelerine dayalı olarak, işin tamamı için ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif edilen ve idarece uygun görülerek sözleşmeye bağlanan ödemeye esas toplam bedel olduğu, ihale dokümanında gösterilen sabit katsayıların, sözleşmenin uygulanması sırasında hiçbir gerekçe ile değiştirilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Mahkememizce dava konusu yerde keşif yapılmak suretiyle, İnşaat Yüksek Mühendisi Fahrettin Başar, Jeoloji Yüksek Mühendisi Turgay Eser, Mali Müşavir Zeki Karabulut ve Kamu İhale Mevzuatı Hesap Bilirkişisi Hatice Tatlı Kaya’dan oluşan heyetten 19/10/2021 tarihli rapor alınmış olup, söz konusu raporda; Söz konusu eser sözleşmesine istinaden tarafların edimlerini yerine getirdiği; davacının sözleşme kapsamındaki tüm işleri gerçekleştirdiği, sözleşme dışı ilave kazı imalatı yapmadığı, ancak 20,000 m3 depo kazısı sırasında kazı şevlerinde heyelan oluşması nedeniyle idarenin onayıyla keşif artışına labi (YlGŞ Madde 21 kapsamında) ilave iş yaptığı, anılan ilave iş için 4 ve 5. Hakedişlerde toplam 434.235,50 TL ödeme yapıldığı, davacı tarafın söz konusu eser sözleşmesi kapsamında ilave kazı imalatı bedeli talep hakkı bulunmadığı, Sözleşme konusu işin geçici kabulünün 06.04.2016 tarihinde ve kesin kabulünün 11.04.2017 tarihlerinde yapılmış olup, hakedişierdeki meblağlara ve ödemelere sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesinin yukarıda yer verilen maddelere uygun şekilde itiraz etmediği anlaşıldığından hakedişleri olduğu gibi kabul ettiği kanaatine varıldığının bildirildiği görülmüş, rapora yönelik itiraz üzerine, itiraz nedenleri ve tüm deliller değerlendirilmek suretiyle aynı bilirkişi heyetinden 05/07/2022 tarihli ek rapor alınmıştır.
Alınan ek raporda özetle; 1. Sözleşme ve eki idari şartnameye göre ihale dokümanını oluşturan belgeler arasında sayılmayan geoteknik rapor ihale dokümanı arasında yer almamakla birlikte, yukarıda ayrıntılı olarak belirtilen maddelerde Geoteknik rapora ihale dokümanı içeriğinde defaten atıf yapıldığı, raporun Geoteknik raporda tespit edilen unsurlar ile ihale öncesi isteklilere verilen ihale dokümanı arasında çelişki olmadığı, ihale dokümanının proje aşamasında … Mühendislik ve Müş. A.Ş. ‘den alınan, 20.000 m3, 10.000 m3 ve 500 m3 olmak üzere üç adet su deposuna ait geoteknik rapor, mimari, statik ve betonarme, mekanik ve elektrik projeleri ile yapı yaklaşık maliyet çalışmalarına uygun olarak hazırlandığı, ihale dokümanı eklerinde geoteknik raporun yer alacağına dair bir ibare yer almadığı, söz konusu eser sözleşmesine istinaden tarafların edimlerini yerine getirdiği, davacının sözleşme kapsamındaki tüm işleri gerçekleştirdiği, sözleşme dışı kazı imalatı yapmadığı, davacı tarafın söz konusu eser sözleşmesi kapsamında ilave kazı imalatı bedeli talep hakkı bulunmadığı, sözleşme konusu işin 02.02.2016 tarihinde bitirildiği, geçici kabulünün 06.04.2016 tarihinde ve kesin kabulünün ise 07.04.2017 tarihlerinde yapılmış olup, hakedişlerdeki meblağlara ve ödemelere sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesinin yukarıda yer verilen maddelere uygun şekilde itiraz etmediği anlaşıldığından, hak edişleri olduğu gibi kabul ettiği kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Bilirkişi raporu ile ek raporunun bilimsel verileri içermesi, dosya kapsamı ve deliller ile uyumlu olması ve denetime elverişli olması nedeniyle hükme esas alınmıştır.
Buna göre somut olay değerlendirildiğinde; uyuşmazlığın taraflar arasında anahtar teslimi ve götürü bedel usulüne göre düzenlenen 17/04/2014 tarihli “Eskişehir Kırka Sanayi Suyu Kapasite Arttırımı ve Su Depo Yenilenmesi Yapım İşi Sözleşmesi”nden kaynaklandığı, sözleşme ve teknik şartnamenin eki statik projelerde zemin emniyet gerilmesi değerinin belirlendiği, ancak zemin özellikleri ile idarenin belirtmiş olduğu değerler arasında farklılıklar bulunması nedeniyle davacı yüklenicinin ihale ve sözleşme aşamasında bilinmeyen ve bilinmesine imkan olmayan ve ancak çalışmalara başlanması ile ortaya çıkan durum sebebiyle ilave kazı imalatları yapılmak zorunda kalındığı, ancak bunlar için gerekli bedelin ödenmediği belirtilerek iş bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Dosya kapsamına sunulan ihale evrakları ve diğer tüm deliller ile birlikte Mahkememizce belirlenen bilirkişi heyeti tarafından talimat Mahkemesince mahallinde yapılan keşif ve sonrasında alınan rapor ve ek rapor ile de belirlendiği üzere; Sözleşme ve eki idari şartnameye göre ihale dokümanını oluşturan belgeler arasında sayılmayan geoteknik rapor ihale dokümanı arasında yer almamakla birlikte, Geoteknik rapora ihale dokümanı içeriğinde defaten atıf yapıldığı, raporun Geoteknik raporda tespit edilen unsurlar ile ihale öncesi isteklilere verilen ihale dokümanı arasında çelişki olmadığı, ihale dokümanının proje aşamasında … Mühendislik ve Müş. A.Ş. ‘den alınan, 20.000 m3, 10.000 m3 ve 500 m3 olmak üzere üç adet su deposuna ait geoteknik rapor, mimari, statik ve betonarme, mekanik ve elektrik projeleri ile yapı yaklaşık maliyet çalışmalarına uygun olarak hazırlandığı, ihale dokümanı eklerinde geoteknik raporun yer alacağına dair bir ibare yer almadığı, söz konusu eser sözleşmesine istinaden tarafların edimlerini yerine getirdiği, sözleşme konusu işin 02.02.2016 tarihinde bitirildiği, geçici kabulünün 06.04.2016 tarihinde ve kesin kabulünün ise 07.04.2017 tarihlerinde yapıldığı, davacının hakedişlerdeki meblağlara ve ödemelere sözleşmenin eki olan Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine uygun şekilde itiraz etmediği anlaşıldığından, hak edişleri olduğu gibi kabul ettiği, sonuç olarak davacının sözleşme dışı kazı imalat yaptığına ilişkin bir delil olmadığı, bu nedenle davacı tarafın söz konusu eser sözleşmesi kapsamında ilave kazı imalatı bedeli tale hakkı bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılarak ispatlanamayan davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçeler uyarınca;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 80,70-TL harçtan dava açılırken peşin olarak yatırılan 853,88-TL harcın mahsubu ile fazladan yatan 773,18-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa İADESİNE,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA,
4-Davalı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT hükümlerine göre belirlenen 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
5-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde HMK 333. Maddesine uygun şekilde İADESİNE,
6-Arabuluculuk Son Tutanağı, iş bu davada verilen karar ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilmek suretiyle; 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 7 ve 18/A-13 maddeleri ile bu Kanuna göre hazırlanan ve 02/06/2018 tarih ve 30439 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Yönetmeliğin 26. maddesi hükümlerine göre; Bakanlık bütçesinden karşılanan/karşılanması gereken ve iki taraf ve iki saat üzerinden yapılan hesaba göre belirlenen toplam 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin (yargılama giderinin davanın REDDİNE karar verilmiş olması nedeniyle DAVACIDAN alınarak 6183 sayılı AATUHK hükümlerine göre tahsili ile hazineye gelir kaydına, bu amaçla işbu karar eklenmek suretiyle ilgili vergi dairesine yazı yazılmasına,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde … Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.11/10/2022

Katip…
E-imzalıdır

Hakim …