Emsal Mahkeme Kararı Ankara 2. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/367 E. 2022/809 K. 28.11.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. …2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2020/367 Esas – 2022/809
TÜRK MİLLETİ ADINA
YARGILAMA YETKİSİNİ KULLANAN

T.C.
ANKARA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2020/367 Esas
KARAR NO : 2022/809

HAKİM :…
KATİP : ….

DAVACI : ….

DAVALI : ……

DAVA : Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 11/08/2020
KARAR TARİHİ : 28/11/2022
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin, Manisa 1. Komando Eğitim Tugay Komutanlığı projesinde 2018/201433 ihale kayıt numaralı, 30.05.2018 tarihli sözleşme uyarınca 12.06.2018 tarihi itibari ile 1 yıl süre ile hazır yemek hizmeti verdiğini, bu süreçte, idare bünyesinde yemek hizmeti yerine getiren tüm şirketlere, yemek hizmetinde kullanılacak olan etlerin yalnızca … Kurumu’nda satın alınması hususunda teknik şartname ile zorunluluk getirildiğini, bu kapsamda müvekkili şirketin yemek hizmeti yerine getirirken kullandığı etleri 9 ay kadar bir süre boyunca yalnızca … Kurumu’ndan temin ederek, kurumdan tonlarca et satın almak zorunda kaldığını, idare tarafından hangi etin hangi markadan alınacağına dair sözleşme ekinde bildirilen çizelgede; koyun eti ve sığır etinin yalnızca … Kurumu’ ndan alınacağının belirtildiğini, akabinde ise davalı … Kurumunun, müvekkili şirketin bu zorunluluk hali karşısında tüm ihale sürecinde eti müvekkili şirkete serbest piyasa fiyatlarının ve kar amacı güden başkaca şirketlere vermiş olduğu fiyatın da üzerinde, oldukça pahalı fiyattan sattığını, davalının bu davranışının gerek TBK uyarınca haksız fiil teşkil ettiğini gerekse de TTK uyarınca rekabet hükümlerine aykırılık teşkil ettiğini, açıklanan nedenlerle; davalının söz konusu hukuka ve hakkaniyete aykırı davranışı sebebiyle müvekkili şirketin uğradığı zararın bilirkişi marifetiyle hesaplanmasını ve ilgili zararın davalıdan tahsilini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; MSB’lığının, et ve et ürünlerinin sadece … Kurumundan temin edilmesi gerektiği ile fiyat ve diğer hususları ihale dokümanında yer verdiğini, davacı tarafın, ihale sürecinde bahsi geçen tüm şartları bilerek ihaleye katıldığını, davacı vekilinin dava dilekçesinde de ikrar ettiği üzere, Manisa 1. Komanda Eğitim Tugay Komutanlığının hazır yemek hizmeti için yapmış olduğu ihale dokümanında belirtilen hükümler gereğince kullanılacak etlerin sadece … Kurumundan temin edilmesi gerektiği hususunun davacı tarafça bilindiğini, müvekkili kuruma yöneltilen iddiaların haksız ve kötü niyetli olduğunu, müvekkil kurumun gerek haksız fiil gerekse de haksız rekabete yönelik herhangi bir eylemi, işlemi bulunmadığını, davanın reddine karar verilmesini talep ettiklerini talep ve beyan etmiştir.
Davacı tarafın ticari defterlerinin incelenmesi suretiyle rapor tanzimi için mahal mahkemesine talimat yazılmış olup, İstanbul 16.ATM’si aracılığıyla dosya içerisine alınan 08/12/2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle; davacı tarafın 2018-2019 dönemlerinde davalı taraftan, 282.193 kg et aldığı ve karşılığı 9.594.562,00 TL maliyetin olduğu, davacı tarafın ilgili dönemde aldığı 282.193 kg etin …tarafından bildirilen verilere göre, karşılığının 8.450.723,80 TL olduğu, davacı tarafın ilgili dönemde aldığı 282.193 kg etin …Ticaret Borsası verilerine göre karşılığının 8.136.884,05 TL olduğu, davacı tarafın …verilerine göre 1.143.838,20 TL, …Ticaret Borsası verilerine göre 1.457.677,95 TL fazla maliyete katlanmış olduğu, davalı tarafın beyan ettiği, MSB ile yapılan protokolde talep edilen ürünler ile ilgili yapılması gereken test/analizler, teslimlerin miktar ve zaman planlaması, teslim şekli ve hammaliye işlerine ait birim/kg. başına maliyet çalışmasının dava dosyası için gerekli olduğu sonucuna varıldığı bildirilmiştir.
Davalı tarafın ticari defterlerinin incelenmesi suretiyle rapor tanzimi için, dosya re’sen seçilen mali müşavir ve nitelikli hesap bilirkişisinden oluşan heyete tevdi edilmiş olup, 24/03/2022 tarihli bilirkişi heyet raporunda özetle; davalı Kurumun 2018 ve 2019 yılına ait Ticari Defterlerinin açılış ve kapanış onaylarının yapıldığı, defterlerin 6102 sayılı TTK’nun 64.ve HMK 222.maddelerinde ifade edilen kanuni şartlara uygun olarak tutulduğu, davalı kurumun ticari defterlerinde 31/12/2019 tarihi itibariyle taraflar arasında oluşan borç alacak bakiyesine ilişkin bir tutarın mevcut olmadığı, davanın, davacı şirketin davalı kurumdan temin ettiği et ve et ürünlerinin davacı şirkete serbest piyasa fiyatlarının üzerinde satışı yapılmak suretiyle oluştuğu iddia olunan maddi zararın tazmini istemine ilişkin olduğu, davacı ile dava dışı Milli Savunma Bakanlığı …Tedarik Bölge Başkanlığı arasında 2018/201433 Ekap Kayıt numaralı 30/06/2018 tarihli, 365 gün süreli sözleşme ile Manisa 1. P.Eğt.Tug.K.Lığında mevcut personelin 1 yıllın, 3 öğün hazır yemek hizmeti hususunda imzalanan sözleşmenin 36.2.a.18 maddesinde, yüklenicinin sadece…Genel Müdürlüğünden temin etmek ve belgelemek şartıyla ithal et getirebileceği hususunun düzenlendiği, bu suretle davacı şirketin sadece … Kurumundan et ürünlerini temin şartını kabul ederek 30/06/2018 tarihli ihale sözleşmesini imzaladığı, davalı Kurum ile dava dışı Milli Savunma Bakanlığı arasında 01/01/2018-31/12/2018 tarihleri arasında geçerli olarak imzalanan protokolün 6. maddesinde Sığır Gövde eti (karkas) fiyatının 34,00.-TL+ KDV olduğu belirtilerek dava konusu et ürünün fiyatının belirlendiği, protokolün 20/c maddesinde ise, protokolün yürürlüğe girmesinden sonra önceden öngörülmeyen durumlar meydana gelmesi halinde dahi protokol fiyatlarında değişiklik yapılamayacağının kararlaştırıldığı, dava dışı Milli Savunma Bakanlığı Tedarik Hizmetleri Genel Müdürlüğünce Mahkemeye sunulan 29/09/2021 tarihli bilgi talebi hakkındaki ve dava konusu sözleşmenin yapıldığı dönemde gerçekleştirilen bütün hazır yemek hizmeti sözleşmelerinde … Kurumundan et tedarik etme zorunluluğunun bulunduğu ve Hazır Yemek hizmeti sözleşmeleri yapılırken, firmalardan yemek üretiminde kullanılan malzemeler dahil fiyat alınarak sözleşmenin imzalandığı şeklindeki cevabi yazıya göre, dava dışı Milli Savunma Bakanlığı ile…arasında yapılan protokolde belirlenen et ürün fiyatlarına göre ihale sözleşme bedelinin belirlendiğinin anlaşıldığı, Rekabet Kurumu Başkanlığı’nın taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanmasına ilişkin 16/03/2021 tarihli görüş talep ve cevap yazı örnekleri ve eki belgeler, adı geçen Kurumun talebi üzerine Mahkeme kasasında saklandığı ve dosya kapsamında bulunmadığından ilgili yazı hakkında inceleme yapılamadığı, davalı kurumun davacı şirkete dava konusu et ürünlerinin satış fiyatından kaynaklı kusurlu ve hukuka aykırı bir eyleminin bulunup bulunmadığı hususunda nihai takdir ve değerlendirmenin Sayın Mahkemeye ait olduğu, sayın Mahkemece davacı şirketin davalı kurumdan temin ettiği et ürünlerinden kaynaklı maddi zararının oluştuğu yönünde karar verilmesi halinde, dosya kapsamında bulunan verilere göre fark maliyetlerinin aşağıda gösterildiği olabileceği, …verilerine göre, (9.594.562,00-8.450.723,80) 1.143.838,20.-TL, … Kurumunun 2017-2019 yılları arasında… ile imzaladığı sözleşmelere göre, (9.594.562,00- 6.490.439,00-TL ) 3.104.123,00.-TL, … Kurumunun 2018-2019 yıllarında askeri birlikler ile sözleşme imzalayan (davacı Yemekhane Yiyecek ve İçecek Hiz. San. ve Tic. A.Ş..’nin de dahil olduğu) 5 ayrı hazır yemek firmasına sözleşme süresi sonuna kadar uyguladığı fiyata göre ise, fark maliyetinin bulunmadığının tespit edildiği bildirilmiştir.
22/06/2022 tarihli bilirkişi heyetine ait ek raporda özetle; T.C. Rekabet Kurulu Başkanlığı Hukuk Müşavirliği’nin 16/03/2021 tarihli ve E-36320193-641.04-22416 sayılı yazısı ve ekinde yer alan başvuru ve cevabi yazı incelediğinde, sözleşme gereği ifası gereken ürünün markası konusunda da taraf iradelerinin geçerli olacağı, bu nitelikteki sözleşmelerin yukarıda alıntılanan 4054 Sayılı Kanun kapsamında rekabeti engelleyici, bozucu ve kısıtlayıcı bir yönün bulunmadığı yönünde değerlendirilme yapıldığı, tarafların kök rapora karşı itirazlarının kök raporda değerlendirilen hususlar kapsamında olduğu, kök raporda davalı kurumun davacı şirkete dava konusu et ürünlerinin satış fiyatından kaynaklı kusurlu ve hukuka aykırı bir eyleminin bulunup bulunmadığı hususunda nihai takdir ve değerlendirmenin Sayın Mahkemeye ait olduğu, kök raporda değerlendirmeleri değiştirecek bir hususun bulunmadığı bildirilmiştir.
Davacı vekili ıslah dilekçesinde özetle; fazlaya ilişkin daha sonrasında talepte bulunma ve dava açma hakkı saklı kalmak kaydı ile, dava dilekçesinde yer alan taleplerine ek olarak toplam 4.000,00 TL artırım talep etme gereği hasıl olduğunu, bu doğrultuda, toplamda 10.000,00 TL zararın davalıdan alınarak müvekkiline verilmesine, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin karşı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
Dava, davalı…Genel Müdürlüğü’nden temin edilen etin davacı şirkete serbest piyasa fiyatlarının üzerinde satışı yapılmak suretiyle oluştuğu iddia olunan maddi zararın tazmini istemine ilişkin olup, taraflar arasındaki uyuşmazlığın, davalı kurumun TBK’unun 49.maddesi anlamında kusurlu ve hukuka aykırı bir eylemi bulunup bulunmadığı, bulunuyor ise davacı yanın bu suretle zarara uğrayıp uğramadığı ve zarar tutarı hususlarından kaynaklandığı anlaşılmıştır.
Yapılan yargılama ve toplanan deliller ışığında; davacı ile dava dışı Milli Savunma Bakanlığı …Tedarik Bölge Başkanlığı arasında, 30/06/2018 tarihli, askeri personele yemek hizmeti verilmesi hususunda imzalanan sözleşmenin 36.2.a.18 maddesinde, yüklenicinin sadece…Genel Müdürlüğünden temin etmek ve belgelemek şartıyla ithal et getirebileceği hususunun düzenlendiği, davalı kurum ile dava dışı Milli Savunma Bakanlığı arasında 01/01/2018-31/12/2018 tarihleri arasında geçerli olarak imzalanan protokolün 6. maddesinde Sığır Gövde eti (karkas) fiyatının 34,00.-TL+ KDV olduğu belirtilerek dava konusu et ürününün fiyatının belirlendiği, protokolün 20/c maddesinde ise, protokolün yürürlüğe girmesinden sonra önceden öngörülmeyen durumlar meydana gelmesi halinde dahi protokol fiyatlarında değişiklik yapılamayacağının kararlaştırıldığı görülmüştür.
Türk Borçlar Hukuku kural olarak “sözleşme serbestîsi” ilkesini benimsemiştir. Kişiler serbest iradeleri ile meydana getirdikleri akitlere aynen uymak zorundadırlar. Bu akitlerin taraflardan yalnız birinin isteğiyle değiştirilebilmesi veya ortadan kaldırılabilmesi mümkün değildir. Davanın açıldığı tarihte yürürlükte bulunan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (BK) 26. ve 27. maddelerinde sözleşme serbestîsi ilkesinin sınırları çizilmiş ve 26. maddede; “Taraflar, bir sözleşmenin içeriğini kanunda öngörülen sınırlar içinde serbestçe belirleyebilirler” şeklinde düzenleme yapılmış ; 27. maddede ise; “Kanunun emredici hükümlerine, ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı veya konusu imkânsız olan sözleşmeler kesin olarak hükümsüzdür. Sözleşmenin içerdiği hükümlerden bir kısmının hükümsüz olması, diğerlerinin geçerliliğini etkilemez. Ancak, bu hükümler olmaksızın sözleşmenin yapılmayacağı açıkça anlaşılırsa, sözleşmenin tamamı kesin olarak hükümsüz olur.” hükmüne yer verilmiştir.
Türk Borçlar Hukukunda sözleşmeye bağlılık ( Ahde Vefa-Pacta Sund Servanda ) ve sözleşme serbestliği ilkeleri kabul edilmiştir. Bu ilkelere göre, sözleşme yapıldığı andaki gibi aynen uygulanmalıdır. Diğer bir ifade ile sözleşme koşulları borçlu için sonradan ağırlaşmış, edimler dengesi sonradan çıkan olaylar nedeni ile değişmiş olsa bile, borçlu sözleşmedeki edimini aynen ifa etmelidir. Gerçekte de, sözleşmeye bağlılık ilkesi, hukuki güvenlik, doğruluk, dürüstlük kuralının bir gereği olarak sözleşme hukukunun temel ilkesini oluşturmaktadır.
Yine, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 20/02/2020 tarih ve 2017/11-410 Esas 2020/189 Karar sayılı içtihatında; “(…) 6762 sayılı TTK’nin 20/2. (6102 sayılı TTK’nin 18/2.) maddesi gereğince her tacirin ticaretine ait faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerekir. Basiretli bir iş adamı gibi davranma yükümü aslında objektif bir özen ölçüsü getirmekte ve tacirin ticari işletmesiyle ilgili faaliyetlerinde, kendi yetenek ve imkânlarına göre ondan beklenebilecek özeni değil, aynı ticaret dalında faaliyet gösteren tedbirli, öngörülü bir tacirden beklenen özeni göstermesinin gerekli olduğu kabul edilmektedir (Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 07.05.2003 tarihli ve 2003/13-332 E. 2003/340 K. sayılı kararı).
Somut olayda, basiretli bir tacir gibi davranma yükümlülüğü altında bulunan davacı şirketin, sözleşme akdedilmeden önce piyasa araştırması yaparak, tedbirli, öngörülü bir tacirden beklenen özeni göstermesi gerektiği, davacı tarafın, sadece…Genel Müdürlüğünden temin etmek ve belgelemek şartıyla ithal et getirebileceğini bilerek 30/06/2018 tarihli sözleşme altına imza attığı ve taahhütte bulunduğu, bu suretle ortada hukuka aykırı bir sözleşme hükmünden bahsetmek mümkün olmadığı gibi, davalı kurumun dava dışı Milli Savunma Bakanlığı arasında 01/01/2018-31/12/2018 tarihleri arasında geçerli olarak imzalanan protokolün 6. maddesi kapsamında belirlenen fiyatlar üzerinden et ürünlerinin satışını yapmasında hukuka ya da rekabet kurallarına aykırılıktan söz edilemeyeceği kanaatine varılmakla, davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 80,70-TL harçtan peşin ve ıslah harcı olarak alınan toplam 183,17 TL’den mahsubu ile fazla alınan 102,47 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA,
4-Davalı tarafça yapılan ve aşağıda dökümü gösterilen 25,30 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak, davalıya verilmesine,
5-Davalı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT hükümlerine göre belirlenen 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
6-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde HMK 333. Maddesine uygun şekilde İADESİNE,
7-Arabuluculuk Son Tutanağı, iş bu davada verilen karar ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilmek suretiyle; 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 7 ve 18/A-13 maddeleri ile bu Kanuna göre hazırlanan ve 02/06/2018 tarih ve 30439 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Yönetmeliğin 26. maddesi hükümlerine göre; Bakanlık bütçesinden karşılanan/karşılanması gereken ve iki taraf ve iki saat üzerinden yapılan hesaba göre belirlenen toplam 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin (yargılama giderinin) davanın REDDİNE karar verilmiş olması nedeniyle DAVACIDAN alınarak 6183 sayılı AATUHK hükümlerine göre tahsili ile hazineye gelir kaydına, bu amaçla işbu karar eklenmek suretiyle ilgili vergi dairesine yazı yazılmasına,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde …Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.28/11/2022

Katip…
¸

Hakim…
¸

YARGILAMA GİDERİ DÖKÜMÜ:
DAVACI
Bilirkişi Ücreti : 2.400,00 TL
Posta Masrafı : 250,00 TL
Başvurma Harcı : 54,40 TL
Vekalet Harcı : 7,80 TL
DAVALI
Posta Masrafı : 25,30 TL