Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. ANKARA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2018/444 Esas – 2021/527
TÜRK MİLLETİ ADINA
YARGILAMA YETKİSİNİ KULLANAN
T.C.
ANKARA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2018/444 Esas
KARAR NO : 2021/527
HAKİM :…. ….
KATİP : …
DAVACI :….
VEKİLLERİ : Av. ….
Av. ….
Av. …..
DAVALI : 1-….
VEKİLİ : Av…..
DAVALILAR : 2-….
3-….
4-….
5-….
DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/06/2018
KARAR TARİHİ : 14/09/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 16/09/2021
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili idare ile davalılar arasında imzalanan sözleşmeler ile Seyitömer Termik Santrali’ndeki Santral Sahasının Genel Temizlik işi davalılara verildiği, davalıların işçilerinden … davalı şirketlerde iş akdiyle çalıştığını, dava dışı …’ın iş akdinin feshedilmesi nedeniyle Kütahya … .İş Mahkemesinde açtığı davanın, aynı Mahkemenin 25.06.2015 tarih, 2014/380 E. 2015/475 K. Sayılı kararı (Ayrıca birleşen dosya Kütahya … . İş Mahkemesinin 2015/1156 Esas 2015/493 Karar sayılı kararı) ile hükme bağlandığını ve müvekkili İdareden tahsiline karar verildiğini, Mahkeme kararının Yargıtay 2… Hukuk Dairesinin 2015/25709 Esas 2018/3830 Karar sayılı kararı ile onandığını ve kesinleştiğini, Kütahya … . İş Mahkemesinin kesinleşen kararı … vekili tarafımdan … İcra Müdürlüğünün 2018/1266 Esas sayılı icra dosyası ile takibe konulması üzerine müvekkil İdarece icra dosyasına, 17.04.2018 tarihinde 28.588,45.-TL ödeme yapmış olduğu, Kütahya … . İş Mahkemesinde kararında alacağın müvekkil idareden tahsiline karar verildiğini ve ödemeye esas olan işçinin de davalı firmanın işçisi olarak çalışmış olduğunu ve davalılarla yapılan sözleşmede de bu şirketlerin (Davalılarını çalıştırdığı bütün isçilerin ücret ve her türlü alacaklarından kendilerinin sorumlu olacağı hükmü yazılı olduğundan) müvekkili idarenin ödemiş olduğu miktarı rücuan davalılardan tahsili amacıyla dava açma zarureti doğduğunu, davalılar ile akdedilen Hizmet Alım Sözleşmeleri ve eki teknik şartnameler, (Kütahya … . İş Mahkemesinin 2014/380 Esas ve 2015/475 Karar sayılı dosyasında mevcuttur) Kütahya … . İş Mahkemesinin 2014/380 E., 2015/475 K. sayılı kararı ve dava dosyasının, Yargıtay … . H.D.nin onama ilamı, … İcra Dairesinin 2018/1266 sayılı icra dosyası, Ödeme belgeleri, bilirkişi incelemesi, v.s. ikamesi kabil her tür delillere göre, 28.588,45 -TL’nin ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan tahsiline, her türlü yargılama gideri ile vekâlet ücretinin davalılara yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı …’in 12.07.2018 tarihli cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafından ödenen işçilik alacaklarının rücu için dava açılmış olduğunu, kendisine ödeme yapılan …’nın bünyesinde EÜAŞ’ın sahasında 2009-2010 yıllarında fasılalı olarak 356 gün çalıştığını, dava dışı işçinin çok kısa süreli olarak tazminat gerektirmeyecek şekilde çalıştığını, işin ihale süresinin kendisi açısından sona erdiği için iş akdinin sona erdiğini, yani ortada haksız fesih bulunmadığını, dava dışı işçinin firmalarında olan çalışma sürelerinden anlaşılacağı üzere çalıştığı dönemlere ait hiçbir tazminatın oluşmayacağını, işçinin ihaleyi alan yeni taşeron firma bünyesinde aynı işyerinde işine ara vermeden devam ettiğini, işyeri devirleri ile ilgili düşünülse bile İş Kanununun madde 6’da; “İşyeri veya işyerinin bir bölümü hukukî bir işleme davalı olarak başka birine devredildiğinde, devir tarihinde işyerinde veya bir bölümünde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçer. Devralan işveren, işçinin hizmet süresinin esas alındığı haklarda, işçinin devreden işveren yamnda işe başladığı tarihe göre işlem yapmakla yükümlüdür. Yukarıdaki hükümlere göre devir halinde, devirden önce dıoğmıış olan ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devreden ve devralan işveren birlikte sorumludurlar. Ancak bu yükümlülüklerden devreden işverenin sorumluluğu devir tarihinden itibaren iki yıl ile sınırlıdır, “ denildiğinden, Firmasına herhangi bir sorumluluğun yüklenmemesini, ayrıca yerleşik Yargıtay içtihatları gereğince her alt işveren asıl işverene ve diğer alt işverenlere rücu davalarında tekrar tekrar dava açılmasına sebep olunmaması için kendi dönemiyle sorumlu, eğer mahkemece sorumlu olduğu kanısına varılacak olursa her davalının sorumlu olduğu dönemin ve bu dönemlere göre miktarlarının belirlenmesini talep ettiğini belirterek, öncelikle dava dışı işçinin işten çıkmasına sebep olmadığını, ayrıca rücu şartlarının da oluşmamış ve zaman aşımına da uğramış olması nedenleriyle davanın reddi gerekmektiğini, eğer mahkeme aksi kanaatteyse dava dışı işçinin kendi firmasında çalıştığı dönemin bilirkişi marifetiyle tespiti ile o dönem miktarınca sorumlu tutulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Dava dilekçesinde davalı olarak gösterilen … İnş. Nak. Mad. Gıda Tem. İletişim Hiz. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin 06.07.2018 tarihli cevap dilekçesinde özetle; dava dışı işçi…’nın müvekkilinin firmasında hiçbir zaman çalışmadığını, Kütahya 1. İş Mahkemesinin 2014/380 esas, 2015/475 karar sayılı dosyasına sunulan 17.05.2015 tarihli Bilirkişi Raporunda da müvekkili firmanın bulunmadığını, raporda işçinin … Tem. İnş. Nak. Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti. Yazdığını, müvekkili firmanın davada taraf sıfatı bulunmadığını, davanın esasa girilmeden müvekkil firma açısından husumet nedeni ile reddi gerektiği, mahkeme aksi kanaatte olur ise esasa ilişkin beyan haklarının saklı tutulmasını talep etmiştir.
Davacı vekili 20.05.2019 tarihli ön inceleme duruşmasında ise; ” Her ne kadar dava dilekçesinde davalı olarak ” … İnş. Madde Gıd. Temz. Hiz. San. Ve Tic. Ltd. Şti.” olarak gösterilmiş ise de bu husus maddi hatadan kaynaklanmıştır. Esasen söz konusu şirketi davalı olarak göstermiyoruz, bu şirkete yönelik olarak açmış olduğumuz davadan feragat ediyoruz, maddi hatanın düzeltilmesini talep ediyoruz, ve doğru davalının ” … Temizlik İnş. Nakl. Teks. San. Ve Tic. Ltd. Şti.”dir. Bu şirketin davalı konumun getirilmesini ve yargılamanın söz konusu şirkete yönelik olarak devam edilmesrini talep ediyorum” şeklinde beyanda bulunmuş olup, Mahkememizce davacı vekilinin talebi 6100 sayılı HMK’nın 124.maddesine göre kabul edilmiş olup, ” … İnş. Madde Gıd. Temz. Hiz. San. Ve Tic. Ltd. Şti.” yerine davalı olarak ” … Temizlik İnş. Nakl. Teks. San. Ve Tic. Ltd. Şti.” kabul edilmiş ve yargılamaya bu şekilde devam edilmiştir.
Diğer davalılar cevap dilekçesi sunmamıştır.
DELİLLER:
İşyeri sicil kayıtları, SGK kayıtları, hizmet sözleşmeleri, Hizmet İşleri Genel Şartnamesi, Kütahya … . İş Mahkemesi’nin 2014/380 E., Kütahya … . İş Mahkemesinin 2015/1156 E., … İcra Müdürlüğünün 2018/1266 E. sayılı dosyası, bilirkişi raporu ve ek raporu ile tüm dosya kapsamı.
GEREKÇE:
Dava, dava dışı işçiye ödenen işçilik alacaklarının, taraflar arasındaki hizmet alım sözleşmelerine dayalı olarak rücuen tahsili istemine ilişkindir.
Bilindiği üzere, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2/6. maddesinde, “Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur.” hükmü bulunmaktadır.
Dava konusu olayda da, anılan madde hükmü uyarınca davacı ile davalı şirketler arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi mevcut olup, davacı asıl (üst) işveren, davalı (alt) işverenlerin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak İş Kanunu’ndan kaynaklanan yükümlülükler nedeniyle müteselsilen sorumludur. Burada Kanundan kaynaklanan bir teselsül hali söz konusu olup, asıl ve alt işverenler, dış ilişki itibariyle (dava dışı işçiye karşı) müseselsilen sorumludurlar.
İç ilişkide (alacaklıya karşı müteselsilen sorumlu olan borçlular arasındaki ilişkide) ise, bu husustaki nihai sorumluluğun hangi tarafa ait olduğu konusunda taraflar kendi aralarında sözleşme yapabilirler. Nitekim, TBK’nın 167. maddesinde “Aksi karşılaştırılmadıkça veya borçlular arasındaki hukuki ilişkinin niteliğinden anlaşılmadıkça, borçlulardan her biri, alacaklıya yapılan ifadan, birbirlerine karşı eşit paylarla sorumludurlar. Kendisine düşen paydan fazla ifada bulunan borçlunun, ödediği fazla miktarı diğer borçlulardan isteme hakkı vardır. Bu durumda borçlu, her bir borçluya ancak payı oranında rücu edebilir.” hükmüne yer verilmiştir. Yani, müteselsil sorumlulardan her birinin alacaklıya yapılan ifadan birbirlerine karşı genel olarak eşit paylarla sorumlu oldukları, ancak bunun aksinin kararlaştırılabileceği de açıkça belirtilmiştir.
Müteselsilen sorumlu olan borçlular arasındaki iç ilişkide, bu konudaki sorumluluğun tamamen borçlulardan birine ait olacağı yönünde bir sözleşme yapılmış ise, tarafların serbest iradeleri ile düzenlemiş oldukları sözleşme hükümleri kendilerini bağlayacağından, dış ilişkide kanundan doğan teselsül gereğince borcu ödemiş olan müteselsil borçlunun, ödediği miktarın iç ilişkide borcun nihai yükümlüsü olan borçludan rücuen tahsilini talep edebileceği kabul edilmelidir. Yargıtay …. HD’nin 28.01.2014 tarih ve 2013/22286 E., 2014/2147 K; 25.02.2014 tarih ve 2013/23685 E., 2014/5067 K., sayılı ilamları ile Dairemizin 23.06.2014 tarih ve 3992 E., 4794 K.; 13.11.2014 tarih ve 9000 E., 7235 K; 30.10.2014 tarih ve 1137 E., 677 K; 26.10.2015 tarih ve 5859 E., 6854 K. sayılı ilamları da bu yöndedir.
Ayrıca, Anayasa Mahkamesi’nin 15/10/2019 tarihli resmi gazetede yayınlanan 19/09/2019 tarih ve 2019/42 E., 2019/73 K.sayılı kararı ile 4857 sayılı yasanın 112/6 fıkra, geçici m.9,1.cümlesini iptal etmiştir.
Buna göre, taraflar arasında düzenlenen sözleşme hükümleri kendilerini bağlayacağından, kanundan doğan teselsül gereğince dış ilişkide, borcu ödemiş olan müteselsil borçlunun, ödediği miktarın, iç ilişkide borcun nihai yükümlüsü olan borçludan rücuen tahsilini talep edebileceği kabul edilmelidir.
Kaldı ki, davacı ile davalı ……Ltd.Şti., … …Ltd.Şti., … Grup…Ltd.Şti. arasında yapılan hizmet alım sözleşmesinin 23. Maddesinde, davalı …Ticaret (…) arasında yapılan sözleşmesinin 22.maddesinde; “Yüklenicinin sözleşme konusu iş ile ilgili çalıştıracağı personele ilişkin sorumlulukları, ilgili mevzuatın bu konuyu düzenleyen emredici hükümleri ve genel şartnamenin 6. Bölümünde belirlenmiş olup, yüklenici bunları aynen uygulamakla yükümlüdür” şeklinde hüküm bulunmaktadır.
Yine hizmet işleri genel şartnamesinin 6. Bölümünde ise; “Yüklenici çalıştırdığı işçilerin, işin yapılmakta olduğu bir işkolu veya meslekte aynı tipteki bu iş için mevzuatla kabul edilenlerden daha az elverişli olmayan şartlarda çalışmalarını ve ücret almalarını sağlayacaktır. Ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarının toplu sözleşme veya mevzuatla tespit edilmemiş olması halinde yüklenici, en yakın ve uygun bir bölgedeki işkolu veya meslekteki aynı tip bir iş için mevzuatla tespit edilenlerden daha az elverişli olmayan ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarını sağlayacaktır. Yüklenici, varsa alt yüklenicilerinin bu çalışma şartlarına uymalarını sağlamak için gerekli tedbirleri alacaktır.
Kontrol teşkilatı işyerinde çalışanlar arasında yüklenici veya alt yüklenicilerce ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığını, vasıflı personel çalıştırılması ihale dokümanında öngörülen işlerde bu personele asgari ücretin üzerinde bir ödeme yapılması istenmişse, belirlenen asgari ödeme tutarının ilgili personele ödenip ödenmediğini kontrol ederek veya bu konuda kendisine gelen talep ve ihbarları değerlendirerek, yükleniciden ve alt yüklenicilerden istenecek bordrolara göre bu ücretlerin yüklenicinin hakedişinden ödenmesini sağlar…
Personel alacakları, hakediş raporunun düzenlendiği tarihten önceki (işçi ücretleri ödeme günü öncesindeki) günler için belirlenmiş sayılır. Bu tür alacakların üç (3) aylık tutarından fazlası hakkında idareye herhansi bir sorumluluk düşmez. ” hükmü yer almaktadır.
Bu açıklamalar ışığında somut olay incelendiğinde; davacı ile davalı şirketler arasında Seyit Ömer Termik Santralindeki santral sahasının genel temizlik işi için hizmet alım sözleşmeleri imzalandığı, bu kapsamda dava dışı işçi …’ın yüklenici davalı firmalar bünyesinde işçi olarak çalıştığı, dava dışı işçinin, davalılardan;
1- … Tem. İnş. Nak. Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti.’de: 01.11.2008-10.11.2009 tarihleri arasındaki dönemde 370 gün,
2- … Sosyal Hiz. Tem. Taş. İnş. Bilgi İşl. Gıda San. Ve Tic. Ltd. Şt.’nde: 16.01.2008-14.04.2008 tarihleri arasındaki dönemde 90 gün, 22.08.2008-31.10.2008 tarihleri arasındaki dönemde ise 71 gün olmak üzere toplam 161 gün,
3- … Grup Tem. İlaç Bilgi Mak. Med. Yem. San. Tic. Ltd. Şti.’nde; 16.01.2007-15.01.2008 tarihleri arasındaki dönemde 376 gün,
4- … Tic. İnş. Paz. Ltd. Şti.’nde: 15.04.2008-21.08.2008 tarihleri arasındaki dönemde 128 gün,
5- …Ticaret (…) işyerinde; 11.11.2009-12.12.2010 tarihleri arasındaki dönemde 386 gün, hizmetinin bulunduğu SGK kayıtlarından belirlenmiştir.
Dava dışı işçinin, davalılara karşı fazla mesai, yıllık izin ve kıdem tazminatı alacağı istemiyle Kütahya 1. İş Mahkemesi’nin 2014/380 E. Sayılı dosyası ile dava açtığı, davanın kabulüne karar verildiği, verilen kararın kesinleşmesi üzerine davacı tarafça dava dışı işçiye … İcra Müdürlüğünün 2018/1266 E. Sayılı dosyası ile 17/04/2018 tarihinde toplam 28.588,45-TL ödeme yaptığı, buna göre davacı tarafça işçilik alacakları ve yargılama giderleri için yapılan bu ödemenin rücuen davalı taraftan tahsilinin istendiği anlaşılmaktadır.
Buna göre, dava dışı işçiye ait SGK kayıtları, Kütahya 1. İş Mahkemesi’nin 2014/380 E. sayılı dosyası ve … İcra Müdürlüğünün 2018/1266 E. Sayılı dosyası ve diğer tüm deliller ile alınan bilirkişi raporu ve ek raporu incelendiğinde; davalı yüklenicilerin kayden işçisi olduğu anlaşılan dava dışı işçinin kıdem tazminatı ve fazla mesai ücretine ilişkin işçilik hak ve alacakları ve bunlara ilişkin yargılama giderleri nedeniyle; taraflar arasındaki hizmet alım sözleşmelerinde yer alan hükümler ve genel şartname hükümleri ile yukarıda belirtilen açıklamalara göre, belirlenen işçilik alacaklarının tamamından davalı alt işverenlerin çalışma süreleri bakımından sorumlu oldukları, alınan bilirkişi raporu ile dava dışı işçinin davalılar nezdindeki çalışma süreleri esas alınarak yapılan hesaplama ile davalıların sorumlu oldukları miktarların belirlendiği, yıllık izin ücreti alacağı bakımından iş bu davada davalı olarak gösterilmeyen son işverenin sorumlu olduğu ve davalıların sorumluluğunun bulunmadığı, bilirkişi raporu ile belirlenen ve hüküm kısmında ayrıntılı olarak gösterilen miktarlar ve davacının dava dilekçesi göz önüne alınarak davanın kısmen kabulüne, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilip, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçeler uyarınca;
1-Davanın kısmen KABULÜNE,
-5.093,42-TL’nin davalı … İnşaat… Ltd. Şti.nden,
-978,72-TL’nin davalı … Sosyal Hizmet… Ltd. Şti.nden,
-2.285,70-TL’nin davalı … Grup Temizlik… Ltd. Şti.nden,
-778,12-TL’nin davalı … Ticaret İnşaat… Ltd. Şti.nden,
-6.029,54-TL’nin davalı …Ticaret (…)’den,
Olmak üzere toplam 15.165,50-TL’nin ödeme tarihi olan 17/04/2018 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte alınarak davacı tarafa VERİLMESİNE,
2-Fazlaya ilişkin istemin REDDİNE,
3-Alınması gereken 1.035,96-TL harçtan dava açılırken peşin olarak alınan 488,22-TL harcın mahsubu ile bakiye 547,74-TL harcın;
a-183,96-TL’sinin davalı … İnşaat… Ltd. Şti.den,
b-35,35-TL’sinin davalı … Sosyal Hizmet… Ltd. Şti.nden,
c-82,55-TL’sinin davalı … Grup Temizlik… Ltd. Şti.nden,
d-28,10-TL’sinin davalı … Ticaret İnşaat… Ltd. Şti.nden,
e-217,77-TL’sinin davalı …Ticaret (…)’den, alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
4-Davacı tarafça dava açılırken yatırılan ve mahsup edilen 488,22-TL harcın;
a-163,99-TL’sinin davalı … İnşaat… Ltd. Şti.den,
b-31,49-TL’sinin davalı … Sosyal Hizmet… Ltd. Şti.nden,
c-73,57-TL’sinin davalı … Grup Temizlik… Ltd. Şti.nden,
d-25,05-TL’sinin davalı … Ticaret İnşaat… Ltd. Şti.nden,
e-194,12-TL’sinin davalı …Ticaret (…)’den, alınarak davacı tarafa VERİLMESİNE,
5-Davacı tarafça yapılan 1.045,65-TL yargılama giderinin davanın kabul ve ret oranına göre belirlenen 554,69-TL’sinin;
a-186,32-TL’sinin davalı … İnşaat… Ltd. Şti.den,
b-35,78-TL’sinin davalı … Sosyal Hizmet… Ltd. Şti.nden,
c-83,59-TL’sinin davalı … Grup Temizlik… Ltd. Şti.nden,
d-28,46-TL’sinin davalı … Ticaret İnşaat… Ltd. Şti.nden,
e-220,54-TL’sinin davalı …Ticaret (…)’den, alınarak davacı tarafa VERİLMESİNE,
Bakiyenin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
6-Davacı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT hükümlerine göre belirlenn 4.080,00-TL vekalet ücretinin;
a-1.370,47-TL’sinin davalı … İnşaat… Ltd. Şti.den,
b-263,16-TL’sinin davalı … Sosyal Hizmet… Ltd. Şti.nden,
c-614,86-TL’sinin davalı … Grup Temizlik… Ltd. Şti.nden,
d-209,30-TL’sinin davalı … Ticaret İnşaat… Ltd. Şti.nden,
e-1.622,21-TL’sinin davalı …Ticaret (…)’den, alınarak davacı tarafa VERİLMESİNE,
7-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde HMK 333. Maddesine uygun şekilde İADESİNE,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda, davalı Abdulkadir …yönünden kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere, diğer davalılar yönünden dava konusu miktar itibariyle kesin olarak verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 14/09/2021
Katip …
E-imzalıdır
Hakim ….
E-imzalıdır