Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. … 14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

T.C.
… “TÜRK MİLLETİ ADINA “
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2023/66 Esas
KARAR NO : 2023/150

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI :…
DAVALI : … -…
VEKİLİ : Av. …
DAVA : Menfi Tespit
DAVA TARİHİ : 28/03/2016
KARAR TARİHİ : 08/03/2023
KARAR YAZMA TARİHİ : 10/03/2023
Mahkememiz tarafından verilen 15/09/2021 tarih, 2020/236 Esas, 2021/551 Karar sayılı kararın, Yargıtay, …Dairesinin 26/12/2022 tarih 2022/193 Esas, 2022/6052 Karar sayılı kararı ile BOZULMASINA karar verilmiş olmakla, dosya mahkememizin yukarıdaki esas sırasına kayıt edilmiş olup yapılan yargılaması sonucunda, dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ ;
DAVA DİLEKÇESİNDE ÖZETLE; Mahkememizin 2017/576 Esas 2018/95 Karar sayılı dosyasına sunulan dava dilekçesinde özetle; Davacı vekili, Tokat-Amasya İl sınırları içerisinde kurulacak olan “Karakeçili-I Reg ve Hidroelektrik Santrali Tesisinin” üretim faaliyetlerini yürütmek üzere, … Enerji Elektrik Üretim ve İnşaat AŞ’ye lisans verildiğini, … Enerji Elektrik Üretim ve İnşaat AŞ’nin adı geçen santralin inşasını 16.09.2014 tarihli sözleşeme gereğince müvekkili şirkete verdiğini, müvekkili şirketin ise 05.08.2015 tarihli sözleşeme ile projenin kazı ve hafriyat işlerini yürütmek üzere karşı taraf anlaştığını, taraflar arasında akdedilen sözleşmeye dayalı olarak müvekkili şirket tarafından keşidecisinin müvekkili şirket, lehtarının davalı taraf olduğu, 10.09.2015 keşide tarihli, AI-0205992 çek numaralı, 20.000 TL, yine keşidecisinin müvekkili şirket, lehtarının davalı taraf olduğu, 04.04.2016 keşide tarihli, 1023041 çek numaralı, 85.797 TL, yine keşidecisinin müvekkili şirket, lehtarının davalı taraf olduğu 10.05.2016 keşide tarihli, 1023260 çek numaralı, 75.000 TL bedelli üç adet çeki davalı tarafa elden teslim ettiğini, müvekkili şirket tarafından davalı tarafa teslim edilen çeklerden 20.000 TL bedelli çekin davalı tarafça tahsil edildiğini, davalının müvekkili şirket ile yapmış olduğu sözleşme koşullarına uygun davranmaması nedeniyle müvekkili şirket tarafından sözleşmenin fesih edildiğini, fesih ile birlikte yaptırılan tespit neticesinde karşı tarafın toplamda 250 m3 ‘lük bir imalatının (hafriyat çalışmasının) olduğunun ve parasal karşılığının ise 1.782 TL olduğunun tespit edildiğini, henüz süresi gelmediğinden ibraz ve tahsil edilmeyen keşidecisinin müvekkili şirket, lehtarının davalı taraf olduğu 85.797 TL ve 75.000 TL bedelli iki adet çekin bedelsiz kaldığını ileri sürerek bu çekler bakımından müvekkili şirketin borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalıya usulüne uygun olarak dava dilekçesi tebliğ edilerek taraf teşkili sağlanmıştır.
CEVAP DİLEKÇESİNDE ÖZETLE; Mahkememizin 2017/576 Esas 2018/95 Karar sayılı dosyasına sunulan cevap dilekçesinde özetle; Davalı vekili, yetki itirazında bulunmuş, esasa yönelik olarak da davanın reddini istemiş, 20/12/2017 tarihli celsede de dava konusu çekleri tahsil etmeden bankaya iade ettiklerini belirterek davanın konusuz kaldığını savunmuştur.
Mahkememiz olan … 14. Asliye Ticaret Mahkemesinin, 14.02.2018 tarihli, 2017/576 Esas, 2018/95 Karar sayılı kararı ile; ” Çeklerin dava açıldıktan sonra bankaya iade edilmesi nedeniyle bedelsiz olduğu, çeklerin bankaya kimin tarafından iade edildiğinin anlaşılamadığı, çeklerin iadesinin ispatının davacı tarafa ait olduğu, ayrıca çek bedellerinin davacı tarafından ödendiğinin kanıtlanamadığı gerekçesiyle dava konusunun kalmadığı anlaşıldığından davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına. ” karar verilmiştir.
Mahkememizce verilen kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine … Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi’nin 22.05.2019 tarih 2019/556 Esas, 2019/579 Karar sayılı ilamı ile istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiş, verilen karar taraf vekilleri tarafından yasal süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
Temyiz incelemesi sonucu Yargıtay 15.H.D. 2019/2551 Esas, 2020/1070 Karar sayılı bozma kararında; “1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle HMK 355. maddedeki kamu düzenine aykırılık halleri resen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp bir isabetsizlik bulunmaksızın karar verilmiş olmasına, dava şartları, delillerin toplanması ve hukukun uygulanması bakımından da hükmün bozulmasını gerektirir bir neden bulunmamasına göre davalı … vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davacı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde ise; dava konusu … …-Maltepe Şubesi’ne ait 1023041 Nolu 04.04.2016 tarihli 85.797,00 TL bedelli ve aynı bankaya ait 10.05.2016 tarih 1023260 Nolu 75.000,00 TL bedelli çeklerin taraflar arasındaki 05.08.2015 tarihli, Karakeçili Reg. ve Hes Kazı Hafriyat İşleri Taşeron Sözleşmesi uyarınca verildiği, getirtilen … 10. İcra Dairesi’nin 2016/8008 Esas Nolu icra dosyası ve dava dosyası içindeki çek fotokopilerinden ise, davaya konu çeklerin davalı tarafça ilk olarak dava dışı …Taşımacılık Gıd. San. Tic. Ltd. Şti.’ye ondan da yine dava dışı … Best Oil Petrolcülük Tic. A.Ş.’ye ciro edildiği, çeklerin bankaya ödeme için ibraz edilmesi sonrasında karşılıksız olması ve mahkemece verilen ihtiyati tedbir kararı nedeniyle ödenmediği, sonrasında yetkili hamil tarafından 85.797,00 TL bedelli çek yönünden … 10. İcra Dairesi’nin 2016/8008 Esas nolu icra dosyası ile davacı aleyhine icra takibi yapıldığı anlaşılmaktadır.
Davalı tarafça çeklerin yargılama sırasında kendisi tarafından bankaya iade edildiği savunulmuş ise de, yetkili hamil tarafından çeklerin temlik cirosu ile kendisine döndüğü ve bankaya kendisinin ibraz etttiğini yasal deliller ile kanıtlayamamıştır. Çekler ile ilgili işlem yapılmadığı ve bedelsiz kaldığı konusu, davalı tarafça çeklerin ödeme yapılmadan iade olduğunun savunulmasına göre ihtilâflı olmaktan çıkmıştır. Davalının belirtilen ispat külfetini yerine getirmediği ve davacının ibraz ettiği protokole göre yetkili hamil ile anlaşma gereğince çeklerin iade edildiğinin anlaşıldığı, ödeme de söz konusu olmadığından menfi tespit istemi ile ilgili davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken davanın konusuz kaldığından bahisle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamış, hükmün davacı yararına bozulması uygun bulunmuştur. Temyize konu … Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi kararının kaldırılarak, ilk derece mahkemesi hükmünün davacı …İnş. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti. yararına bozulmasına,” karar verilmiş olup bozma kararı üzerine dosya mahkememize gelmekle yeni esas numarasına kayıt yapılarak yapılan duruşmada Yargıtay bozma ilamına uyulmasına karar verilmiştir.
Mahkememizce muhatap bankaya yazılan yazıya verilen cevapta dava konusu çeklerin 22/09/2016 tarihinde bankaya iade edildiği belirtilmiştir.
Davacı vekilince bu yazıya yönelik olarak sunulan dilekçede de, davalının söz konusu çekleri bankaya iade etmediğini, bu çekleri …Ltd. Şti.’ye ciro ettiğini, …Ltd. Şti.’nin de … AŞ’ye ciro ettiğini, … AŞ’nin 85.797 TL bedelli çek hakkında … 3. ATM’nin 2016/133 D. İş sayılı dosyasından 07.04.2016 tarihinde müvekkili aleyhine ihtiyati haciz kararı alarak, 08.04.2016 tarihinde … 10. İcra Müdürlüğünün 2016/8008 sayılı dosyasından müvekkili şirkete hacze geldiğini, bunun üzerine icra dosyası alacaklısı … AŞ ile müvekkili …Ltd. Şti. arasında “Uzlaşma Tutanağı Sulh Sözleşmesi ve İbraname” başlıklı belge imzalandığını, buna göre icra takibine dayanak çeke karşılık 15.06.2016 tarihli. 87.000 TL bedelli yeni bir çek verildiğini, ve 7.000 TL peşin masraf ödendiğini, ayrıca henüz icraya konulmamış olan 75.000 TL bedelli çeke karşılık da 20.06.2016 tarihli ve 75.000 TL TL bedelli yeni bir çek verildiğini, bundan sonra alınan çeklerin müvekkili tarafından bankaya iade edildiğini beyan etmiştir.
Davacı vekili, 13/09/2021 tarihli beyan dilekçesi ile, … Asliye Hukuk Mahkemesine açılan 2016/198 Esas sayılı dosyası ile davalı aleyhine açılmış bulunan menfi tespit davasının devamı sırasında icra tehdidi altında ödenmiş olup 10/05/2017 tarihli celsede taraflarının beyanı ile davanın istirdat davasına dönüştüğünü, hal böyle olunca taleplerinin müvekkilinin borçlu olmadığı halde cebri icra takibi neticesinde ödemek zorunda kaldığı 160.797,00.TL.nin davalarının istirdata dönüştüğü tarih olan 10/05/2017 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte istirdatını talep etmiştir.
Mahkememiz, … 14. Asliye Ticaret Mahkemesinin, 15/09/2021 tarihli, 2020/236 Esas, 2021/551 Karar sayılı kararı ile, ” Davanın kabulü ile, davacı şirket tarafından, keşide edilen, lehtarı davalı olan 04/04/2016 keşide tarihli … Maltepe Şubesine ait 1023041 çek numaralı 85.797,00.TL çek ile yine davacı şirket tarafından keşide edilen, lehtarı davalı olan 10/05/2016 keşide tarihli … Maltepe Şubesine ait 1023260 çek numaralı 75.000,00.TL çek bedelleri, dava sırasında davacı tarafından davadışı üçünçü kişiye ödendiği tespit edildiğinden, Menfi tespit davası olarak açılan dava, istirdat davasına dönmüş olduğundan, buna göre toplam 160.797,00.TL alacağın, davanın istirdat davasına dönüştürüldüğü tarih olan 10/05/2017 tarihinden itibaren yasal faiz işletilecek şekilde DAVALIDAN İSTİRDATI İLE DAVACIYA ÖDENMESİNE.” karar verilmiştir.
Mahkememizce verilen kararın DAVALI VEKİLİNCE temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay …Dairesi’nin 26/12/2022 tarih 2022/193 Esas, 2022/6052 Karar sayılı bozma kararında; “…Belirtilmelidir ki; bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Y.İ.B.K.). Bu ilke kamu düzeni ile ilgili olup, Yargıtayca kendiliğinden dikkate alınması gerekir. Hakimin değişmesi dahi açıklanan bu hukuki ilkeye etki yapamaz.
Bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde; yerel mahkemece verilen ilk kararın, kesin bozma niteliğinde menfi tespit istemi bakımından davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği yönünde bozulmuş olmasına karşın yerel mahkemece, davanın istirdat davasına dönüşmüş olduğu gerekçesi ile ödenen çek bedellerinin davalıdan tahsiline karar verilmiş olması doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
Davacının sonradan düzenlendiğini iddia ettiği çeklerin ayrı dava konusu yapılabileceği de dikkate alındığından Yerel Mahkemece yapılması gereken iş dava konusu iki çekten kaynaklanan, menfi tespit istemi ile ilgili davanın kabulüne karar verilmesinden ibarettir.” şeklinde belirtilerek hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Yargıtay …Dairesi’nin 26/12/2022 tarih 2022/193 Esas, 2022/6052 Karar sayılı bozma ilamı üzerine dosya mahkememize gelmekle yeni esas numarasına kayıt yapılarak yapılan duruşmada Yargıtay bozma ilamına uyulmasına karar verilmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan yüklenici şirket temsilcisi tarafından verilen çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespitine ilişkindir. Davacı şirket yüklenici, davalı ise taşerondur.
Tüm dosya kapsamı iddia ile savunma beyanları birlikte değerlendirildiğinde; davaya konu çeklerin davalı tarafça ilk olarak, …Ltd. Şti.’ye ciro ettiğini, …Ltd. Şti.’nin de … AŞ’ye ciro ettiğini, … AŞ’nin 85.797 TL bedelli çek hakkında … 3. ATM’nin 2016/133 D. İş sayılı dosyasından 07.04.2016 tarihinde davacı aleyhine ihtiyati haciz kararı alarak, 08.04.2016 tarihinde … 10. İcra Müdürlüğünün 2016/8008 sayılı dosyasından davaçı şirkete hacze geldiğini, bunun üzerine icra dosyası alacaklısı … AŞ ile davacı şirket …Ltd. Şti. arasında “Uzlaşma Tutanağı Sulh Sözleşmesi ve İbraname” başlıklı belge imzalandığını, buna göre icra takibine dayanak çeke karşılık 15.06.2016 tarihli. 87.000 TL bedelli yeni bir çek verildiği, 7.000 TL peşin masraf ödendiğini, ayrıca henüz icraya konulmamış olan 75.000 TL bedelli çeke karşılık da 20.06.2016 tarihli ve 75.000 TL TL bedelli yeni bir çek verildiğini, bundan sonra alınan çeklerin davacı tarafından bankaya iade edildiği anlaşılmış olup,
Bu kapsam da; Davalı tarafça çeklerin yargılama sırasında kendisi tarafından bankaya iade edildiği savunulmuş ise de, yetkili hamil tarafından çeklerin temlik cirosu ile kendisine döndüğü ve bankaya kendisinin ibraz etttiğini yasal deliller ile kanıtlayamamıştır. Çekler ile ilgili işlem yapılmadığı ve bedelsiz kaldığı konusu, davalı tarafça çeklerin ödeme yapılmadan iade olduğunun savunulmasına göre ihtilâflı olmaktan çıkmıştır. Davalının belirtilen ispat külfetini yerine getirmediği ve davacının ibraz ettiği protokole göre yetkili hamil ile anlaşma gereğince çeklerin iade edildiğinin anlaşıldığı, ödeme de söz konusu olmadığından, ( Yargıtay … Dairesinin 2019/2551 Esas, 2020/1070 Kararı, Yargıtay…Dairesinin 2022/193 Esas, 2022/6052 Kararı) Davacının sonradan düzenlendiğini iddia ettiği çeklerin ayrı dava konusu yapabileceği de dikkate alınarak, açılan menfi tespit istemi ile ilgili davanın kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M ; Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere,
1)Davacı tarafından açılan davanın, menfi tespit davası olarak KABULÜ İLE, davacı şirket tarafından, keşide edilen, lehtarı davalı olan 04/04/2016 keşide tarihli … Maltepe Şubesine ait 1023041 çek numaralı 85.797,00.TL çek ile yine davacı şirket tarafından keşide edilen, lehtarı davalı olan 10/05/2016 keşide tarihli … Maltepe Şubesine ait 1023260 çek numaralı 75.000,00.TL çekten dolayı iki adet çekin bedelsiz kaldığının tespiti ile karşı taraf davalıya BU ÇEKLERDEN DOLAYI DAVACININ BORÇLU BULUNMADIĞININ TESPİTİNE,
2) 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 10.984,04.TL karar ilam harcının, dava açılışında alınan 2.746,02.TL peşin harcın düşülmesi ile eksik alındığı anlaşılan 8.238,02.TL karar ilam harcının davalıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesi gerekmesine rağmen, daha önce mahkememizin Yargıtay…Dairesinin bozma kararı öncesi 10/10/2021 tarihli 2021/622 harç tahsil müzekkere ile ilgili Vergi Dairesine eksik kalan 8.238,02.TL miktarlı karar ve ilam harcının tahsili için harç tahsil müzekkeresi yazılmış olduğundan mükerrer tahsil olmaması için tekrar harç tahsil müzekkeresi yazılmasına yer olmadığına,
3) Davacının yargılama sırasında yapmış olduğu 29,20.TL başvurma harcı, 2.746,02.TL peşin harcı, 387,4‬0 TL tebligat ücreti, olmak üzere toplam 3.162,62‬ TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
4) Davacının yargılamada vekil ile temsil edildiği anlaşıldığından yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca, davalının temyizi sonucu bozma sonucu usulü kazanılmış hakkı dikkate alınarak hesaplanan 19.225,72.TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,

5) Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider ve delil avansının HMK’nin 333. maddesi uyarınca karar kesinleştikten sonra Hukuk Muhakemeleri Kanunu Gider Avansı Tarifesinin 5. maddesi dikkate alınarak yatıranlara iadesine,
Dair, davacı vekili Av. … ve davalı vekili …’ın yüzlerine karşı, kararın tebliği tarihinden itibaren (iki) hafta içinde YARGITAY temyiz yolu açık olmak üzere (Yargıtay Bozma ilamına uyulduğundan HMK.nun 373/4.maddesine göre) verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 08/03/2023

Katip …
E-imzalıdır

Hakim …
E-imzalıdır

¸* Bu karar 5070 sayılı kanun gereğince elektronik imza ile imzalanmıştır*¸